|
2001
|
|
|
|
Azken
urteotan gure euskaltegiak zenbait aldaketa didaktiko bizi izan ditu. Hemen, duela bost urte non geunden eta nora heldu garen irakurtzeko aukera izango duzue.Izenburu honetan, prozesu?
|
|
|
Dena dela,
|
azken
urteetan gure lurretik guztiz interesgarriak diren Erakustaldi Ibiltari batzuk pasatu dira, usaina, usaimena eta esentzia olio naturalek emandako notak identifikatu eta memorizatu ahal izateko. Esate baterako, 1995eko abuztuaren 31tik irailaren 20ra arte Donostiako San Telmo Museoan antolaturiko. Usain hartu.
|
|
2004
|
|
|
Ordutegi estuen menpe bizi gara, eta ez dugu astirik nahi genukeen guztia egiteko. Helduen euskalduntzeak ere igarri ditu
|
azken
urteetan gure bizimoduak nozitutako aldaketak, eta irtenbideak bilatu behar izan ditu lanagatik, edo auskalo zergatik, betidaniko eskola arruntetara joateko aukerarik ez dutenentzat. Halaxe hasi gara orain urte batzuk guztiz arrotz zitzaizkigun hitzak entzuten:
|
|
2007
|
|
|
Andaluziako Giza Eskubideen Aldeko Elkartea Andaluziako Giza Eskubideen Aldeko Elkarteak (APDHA) “Hegoaldeko Mugako Giza Eskubideei” buruzko txosten bat egin du, eta, bertan, “Marokoko eta Espainiako giza eskubideak ez errespetatzea, sekretismoa eta mugak kontrolatzeko neurriak militarizatzea” salatzen du. Orrialde hauetan, Apdhak 1.167 pertsonen heriotza dokumentatu eta zehazten du, baina kalkulatzen du 7.000 etorkinek galdu dutela bizitza
|
azken
urtean gure herrialdera iristeko ahaleginean. Datu horiekin, inoiz baino nabarmenagoa da munduko leku askotan gertatzen ari den benetako drama migratzailea:
|
|
|
Baionan bizi ginenean Txomin Iturberen ondoan hartutako argazkia, Arrueren estanpa, berriztatutako lanabes herdoilduak, gazte errepublikarrei gerra egitera dei egiten dien afixa, idorra. Hori eta entziklopediari hautsa astintzea izan da
|
azken
urteotako gure konpromiso politikoa.
|
|
2008
|
|
|
|
Azken
urteotan gurean inoiz baino gehiago entzuten ari dira' kultur aniztasuna' eta' elkartasuna' bezalako hitzak, etorkinen presentziaren igoeraren eraginez agian, baina erakundeen aldetik datorrenean sarritan erakusleihorako hitzak baino ez dira, sakontasunik gabekoak. Zuek han bizi duzuen esperientziatik, nola gauza genezake bertatik benetako elkartasuna?
|
|
|
|
Azken
urteetan gure inguruan euforia gehiago sumatzen da depresio edo zalantza baino. Ikerketa proiektu asko bideratzen ari dira Europan, eta hainbat gobernuk eta erakundek mota honetako programak edo zerbitzuak erosten edo kontratatzen ari dira.
|
|
|
Bestalde, Estatuko zein Estatuz kanpoko ikasle, irakasle eta ikerlariak erakartzeko, ezinbestekoa da kalitatearen aldeko apustu sendoa egitea.
|
Azken
urteotan gure unibertsitateek ezagutu duten ikasleen galera kanpoko ikasleekin orekatu nahi bada5, ebaluaketaren kultura hedatu behar da, eta kalitatezko irakasleak, azpiegiturak eta ikasketak eskaini behar dira. Egia esan, gure unibertsitate sistemaren kontraesanetariko bat da, alde batetik, unibertsitateko agintari, irakasle eta ikerlariek onartzen dutela etengabeko ebaluaketa ezinbestekoa dela gure unibertsitateen kalitatea hobetzeko, baina, bestetik, jarrera ezkor asko daudela ebaluaketen emaitzak bere ondorio guztiekin onartzeko.
|
|
2009
|
|
|
European Communities Nahiz eta ingelesa oraindik ere Espainiako ikasleen atzerriko hizkuntza gogokoena izan, ikasle askok beste hizkuntza batzuk ikasten dituzte urtero, hala nola curriculumean elementu bereizle bat sartzeko modua, gero lana eskatzeko orduan bereizten dituena. Nahiz eta
|
azken
urteotan gure ikasleen lehentasunetan hizkuntza “exotikoagoak” sartu diren, hala nola txinera edo arabiera, frantsesa eta alemana, ordena horretan dira hizkuntza britainiarraren ondoren gehien eskatzen direnak. Laguntzak irakaskuntza mailen artean banatzen dira, Batxilergotik Unibertsitatera Hori dela eta, Hezkuntza, Gizarte Politika eta Kirol Ministerioak (MEPSYD) urtero ematen dituen 25.000 laguntzez gain, Espainiako ikasle gazteek ingeleseko ikastaro bat finantzatu ahal izan dezaten atzerrian, erakunde horrek bekak eskaintzen ditu hizkuntzak ikasteko laguntza programan, frantseseko edo alemaneko ikastaroak egiteko, guztira 1.850 laguntza.
|
|
|
Eredu klasikoetara jo izanagatik ere, ezin zaio garaikidetasunik ukatu Coraline ren mundu usteldu horri: ustezko zorionaren bila begien lekuan botoiak dituzten panpina irribarretsu horiek
|
azken
urteotan gure gizarteari buruz egin den metaforarik beldurgarriena eta zehatzena da.
|
|
2010
|
|
|
Espezie asko beste latitude batzuetara joaten dira baldintza egonkorragoen bila. Horien artean da baleztarraina.
|
Azken
urteetan gure uretako ohiko bizilagun bihurtu den animalia da.
|
|
|
Dentsitate baxuko etxebizitza politikak eta merkataritza gune handien eraikuntzeklurralde eredu anglosaxoniarreko paradigma dira.
|
Azken
urteotan gure inguruetanbizi izan ditugun dinamikek norabide bertsuan kokatzen dute lurraldearen antolamendua. Hirigune garrantzitsuen periferian kokatutako kontsumo eta aisialdirakoguneek, aldaketa esanguratsuak ekarri dituzte:
|
|
|
Prentsa ohar baten bidez adierazi dutenez, “Okondoko hainbat herrikidek herri plataforma zabal bat sustatzen ari gara,
|
azken
urteotan gure herrian bizi den etengabeko eztabaida eta gatazkaz nekatuta eta klase politikoak gure herriarentzako egiteko egokirik ez dutela sinistuta”.
|
|
|
Prentsa ohar baten bidez adierazi dutenez, “Okondoko hainbat herrikidek herri plataforma zabal bat sustatzen ari gara,
|
azken
urteotan gure herrian bizi den etengabeko eztabaida eta gatazkaz nekatuta eta klase politikoak gure herriarentzako egiteko egokirik ez dutela sinistuta”.
|
|
2011
|
|
|
Neeta Lind Zenbat irakurtzen dute haurrek? Irakurketa aisialdiko jarduera gisa sendotu egin da
|
azken
urteotan gure herrialdeko gazteenen artean. Hala erakusten dute “Irakurtzeko eta liburuak erosteko ohiturak Espainian” txostenaren 2011ko lehen seihilekoko datuek.
|
|
2012
|
|
|
Iparraldean, aldiz, gora egin du bai kopuruak baita ehunekoak ere. Erdaldunen beherakada eta elebidunen hazkundea are azpimarragarriagoa da kontuan hartzen baditugu
|
azken
urteotan gure gizarteak bizi dituen aldaketa soziodemografikoak. Batetik, euskal gizartea gero eta zaharragoa da.
|
|
|
Horren haritik, eta elbarritasuna duen pertsonaren duintasuna eta gizatasuna indartzearen alde, «itsu» beharrean «itsua den pertsona» esan behar da, nolabait, elbarritasuna duen pertsonaren errealitatea ez dela bere ezintasunera mugatzen agerian uzteko.
|
Azken
urteotan gure artean ere zabaltzen ari da joera hori, gero eta gehiago hobesten da «elbarritasuna duen pertsona» moldea estilo liburuetan eta beste dokumentu batzuetan (Frutos eta Rodriguez, 2007). Hauxe irakur daiteke horietako batean:
|
|
|
Hona 1996an HBko buru batek eman elkarrizketa bat: "
|
Azken
urteetako gure arazoa hauxe izan da: problema askok, eta bereziki presoenak, bakarrik Ezker Abertzalea ukitzen zutela.
|
|
2013
|
|
|
Hortaz, zuen proiektua gero eta beharrezkoagoa da... Bai, baina, zoritxarrez,
|
azken
urteetan gure baliabideak ere murriztu behar izan ditugu. Zazpi etxebizitza edukitzera heldu gara, eta orain bi baino ez dauzkagu.
|
|
2014
|
|
|
Bertara soilik PP ailegatzen da.
|
Azken
urteetan gure interesak gogor defendatu ditugu eta gaur esan dezakegu lortu dugula vending makinen salmentaren debekua geldiaraztea, 2000 lanpostu salbatuz; Donejakue bide guztiak eta bideetan dauden monumentuen promozioa egin dugu gure ondare historiko kulturala mantenduz; gainera lortu dugu gutxien dutenendako bideratutako Europako programa aurten ez murriztea: 3.800 milioi euro izango ditu Jakien Bankuak.
|
|
|
Horregatik komeni zaigu gogoratzea ‘loraldia’ ez dela Donostiako Zinemaldiaren loreontzian soilik gertatu, eta ez dela aurtengo uzta kontua soilik izan.
|
Azken
urteotan gurean ekoiztutako pelikula sortatxoak lortu du arrakasta. Arrakasta parametro subjektiboa bada ere, onar dezagun aurrerapauso ederra eman dela.
|
|
|
Aukera gehiago du eta askeago sentitzen da. Ukaezina da, bestetik, belaunaldi berri horrentzat garrantzi handia izan dutela, batetik, zine eskolek eta unibertsitateak eta, bestetik,
|
azken
urteotan gurean ere zinema molde berriei begira jarri diren zinemaldi eta bilguneak: Punto de Vista, Territorios y Fronteras, Lupa, Mapa, Pantalla Fantasma...
|
|
2015
|
|
|
|
Azken
urteetan gure ikerketa taldeak zenbait biomarkatzaile molekular berri aurkitu ditu, obozitoen presentziaz modu errazean ohartarazi dezaketenak. 5S rRNA, erribosomenazpiunitate handiena eratzeko beharrezkoa den RNA erribosomikoa da.
|
|
|
Artikuluaren sarreran aipatu den bezala, azken urteetan arlo pribatuak eremu publikoaren beste esparru batzuetan aurre egin duen bezala, espazio publikoarekiko ere handitu egin du bere eragina, eta, tamalez esparru hori ere geldiezina dirudien nolabaiteko pribatizazio prozesu batean sartu da. Berez, egun nolabaiteko kontraesan bitxia suertatu da; alde batetik, zorionez
|
azken
urteetan gure herri eta hiri askotan espazio publikoen tamaina eta kopurua asko handitu bada ere, neurri handi batean azkenean autoaren hedapena geldiarazi delako, eta erabaki horrek ahalbidetu du zenbait kale oinezkoei eskaintzea eta herri eta hirien bilbeetan plazak eta parkeak ere gehiago txertatzea, bestetik erakunde publikoek espazio horiekiko eman duten erantzuna oso antzekoa izan da, hau da, enpresa pribatuei?
|
|
|
Arraunzaleek bazekiten bi traineru onenen entrenatzaileak oriotarrak zirela. Biak izan dira
|
azken
urteetan gure herriko tradizioari segida eman dioten oriotarrak.
|
|
|
Arraunzaleek bazekiten bi traineru onenen teknikariak oriotarrak zirela. Biak izan dira
|
azken
urteetan gure herriko tradizioari segida eman dioten oriotarrak. Orion ikasitakoa barneratu eta egokitu egin dute, primeran, ezin hobeto.
|
|
2016
|
|
|
fundamentu gutxikoen gainetik: Saizarbitoriaren nobelaren azpian dagoen oinarri nagusia, bertan arnasten den usteldura moral askorena
|
azken
urteetako gure historia tristeak baino ezin du esplikatu, eta hor funtsezkoa da, nire ustez, Juliaren pertsonaia. Horregatik esan dut inoiz Twist gatazkaren inguruko nobela neurri batean faltsua dela, eta Martutene, ordea, gatazkaren nobela neurri batean ezkutua.
|
|
2017
|
|
|
|
Azken
urteetan gure eskubideen alde ari naiz borrokan. Pertsona gorrei eta familiei orotariko laguntza edo asistentzia ematen eta kanpora begira sentsibilizazio eta zabalkunde lanetan.
|
|
|
Lekukotza horien kontaketa hutsa egiten dudalairudituko zaie batzuei, esku artean dudan lana lekukotza horietara gerturatzera mugatzen delabeharbada. Hein handi batean hala da, baina gerturaketa horien nolakotasunean dago nireposizionamendua, arkitektura bera astintzera naramana,
|
azken
urteetako gure inguruetako arkitekturabehinik behin.
|
|
|
Gure lurraldetik kanpo aspaldi jarri zen martxan.
|
Azken
urteetan gurean ere ugaritu egin da.
|
|
|
Betiere, modu orokorrean hitz eginez.
|
Azken
urteetan gutariko batzuek begia jarri dugu hor19 eta Lorea Agirre eta Idurre Eskisabel Euskal Herri osoan zehar dabiltza haien gogoetak zabalduz. Lehenago adierazi bezala, Angela Davisen bisitak ere indartu du ildo hori.
|
|
2018
|
|
|
Esaterako, gure putzuen inguruko baso mota eta zuhaitz landaketek bertako faunaren osasunean eraginik baduten edo ez ikusi nahi izan dute. Baso horien artean daude, hariztia bezalako bertako basoak, eta landaketen artean, pinuarenak eta
|
azken
urteetan gurean asko ugaritu diren eta eztabaida handia sortu duten eukalipto landaketak. Azterketa horiek egiteko, Aranzadikoek espezie bioadierazle bat aukeratu dute.
|
|
|
Duela 50 urte. Hala ere, soilik
|
azken
urteotan gurera azaldu diren etorkinei buruz mintzo gara sarri. Euskal ikuspegi nazional batetik begiratuta, hemen dauden etorkin bakarrak ez dira Boliviatik edo Marokotik etorriak.
|
|
2019
|
|
|
Oso bestelakoak, esate baterako, Euskal Herriari jarritakoak.
|
Azken
urteetako gure herriko historia gatazkatsuaren aurrean, Rufinok gordin gordin azaltzen digu bere mina eta ezina. Ale bat horren erakusgarri:
|
|
|
Erdaldunen beherakada eta euskaldunen hazkundea are azpimarragarriagoa da kontuan hartzen baditugu
|
azken
urteotan gure gizarteak bizi izan dituen aldaketa soziodemografikoak. Batetik, Arabako gizartea gero eta zaharragoa da.
|
|
|
Eta kasu honetan, gu ez gara abstrakziotik abiatzen. Izan ere,
|
azken
urteetan gure hirietan baratzeak eta elikaduraren ekoizpena integratzeko proposamenak areagotu dira: baratze parkeak, teilatu berdeak, fruta arbolak hirietan, etab. Proposamen horiek hiri jasangarriagoak eta bizigarriagoak eraikitzeko bidean kokatzen dira eta soluzio interesgarriak ekartzen dituzte, batez ere, nekazaritza hirietara hurbiltzeko, askotan aisialdi klabeetan baldin bada ere.
|
|
2020
|
|
|
Libre utzi zutenean izena aldatu zuen, eta listo.
|
Azken
urteetan gu guztion dirua eman diote Espainiako Gobernuak eta Eusko Jaurlaritzak. Gu guztiona:
|
|
|
Guduaren ondorengo paisaia horrek pentsarazi egiten digu; izan ere, kaleetako zarata desagertu denean,
|
azken
urteetan gurekin datozen milaka turistak alde egin dutenean, eta gure etxeetan gordeta, isiltasuna iritsi denean, konturatu gara gure zerbitzu publikoak mugan daudela; kanpoan, merkatu basatian, produktuak erosi behar ditugula, ez ditugulako ekoizten; ikerketaren garrantziaz ohartu gara, eta gaur egun elkartasun publikoa behar dugula horretan inbertitzeko; eta tamalez, gaur egun gizartearen zati ...
|
|
|
–Bere kasa gustura aritzen zen.
|
Azken
urteotan gurekin maizago etortzen bazen ere, bakarrik ibiltzen ohitua zegoen –isilune aski dramatikoa egin zuen– Ez gintuen arriskuan ipini nahi.
|
|
|
Horregatik,
|
azken
urteotako gure ikerketa guztietan, gazteek egunerokotasunean gauzatzen dituzten praktiketatik abiatzeko hautua egin dugu. Zer egiten dute (gure) gazteek?
|
|
|
|
Azken
urteotan gure gizartean dieta ezberdinen gorakada izan den arren (barazkijalea, beganoa, etab.), osasun arloko langileen artean gai honi buruzko ezjakintasuna nabaria da. Zer ondorio izan dezakete gure pazienteen osasunean?
|
|
2021
|
|
|
Mikrobiotaz ari gara.
|
Azken
urteotan gure organismoaren funtsezko pieza bihurtu den benetako ekosistema. Ikus dezagun zergatik duen garrantzia.
|
|
|
Kursaal Eszenaren programazio klasikoak talde paregabeak ekarri ditu
|
azken
urteotan gurera, oro har programa sendoak, tarteka ausartak, eskainiz. Neguko denboraldian hainbat izen ezagun bilduko dira; nahiz gehienek errepikatu egin duten bi urteko epean, urrun dago errepikapenetik asperdurara doan bidea.
|
|
|
Hala ere, Euskal Herriak eremu zabalegia izan ez arren, animalia hauek ikuskatzeko toki guztietara joan ahal izatea ez da beti posible. Horregatik, honako ale honetan,
|
azken
urteetan zehar gure gertuko inguruneetara hedatzen ari den animalia batez hitz egingo dugu. Nahiz eta orain dela hamarkada batzuk bere hedadura Araba eta inguruko ibai eta erreketara soilik mugatua egon (de Luzuriaga et al., 2008), badirudi Gipuzkoa eta Bizkaiko lurrak berreskuratzen hasi dela animalia hau ibaien garbitasunaren eta kalitatearen hobekuntzarekin batera.
|
|
|
Negarrez eman ditugu
|
azken
urteak gutako batzuek, euskarazko telebistako fikziorik ez genuela eta. Euskal zinema, nolabait, ari zela aurrera egiten, tarteka arrakasta sonatuekin eta guzti, baina literatura berria deitzen duten horretan, alegia, telesailetan, oso atzean geratzen ari ginela gaztigatzen genuen.
|
|
|
Ezaguna da errugbian epailearekiko begirune edo errespetu berezia lortze aldera, jokalariei zein ikusleei hasiera hasieratik erakusten zaien jarrera dela. Honako honetan lerro hauetan
|
azken
urteetan gure kirolean egon den epailerik ezagunena eta mediatikoena ekarri nahi dut, Nigel Owens galestarra. Zergatik?
|
|
2022
|
|
|
Aurrez azaldu bezala,
|
azken
urteetan gure lurraldean hirigintza gauzatzeko erabili den estrategia nagusia zonifikazioa izan da. Alegia, gure biziguneen plangintzarako planoak txori bista ikuspuntutik marraztu dira, pertsonaren eskala aintzat hartu gabe eta, xehetasun gutxiz, hiri erabilera bakoitzarentzat zona handi bereiziak hartu dira.
|
|
|
|
Azken
urteetan gure lurraldean hirigintza gauzatzeko erabili den estrategia nagusia zonifikazioa izan da.
|
|
|
Turisteei dagokienez, ez zaigu inolako arrazoirik bururatzen sexu batetik bestera hain diferentzia handia justifikatzeko.
|
Azken
urteotan gurean asko handitu diren jatorri etorkinekoen kasuan5, oso litekeena da gizonezkoen pisua emakumezkoena baino handiagoa izatea, eta gure emaitzek hori baino ez islatzea.
|
|
|
eraikina desitxuratu, fatxada bakarrik mantenduz. Ez da Euskal Herrian gertatu den fenomeno isolatu bat,
|
azken
urteetan gure inguruan abiadura handia hartzen joan den fenomeno bat baizik, Donostian batik bat —Ancora elkarteak Arte Ederren antzokia kontserbatzeko egin dituen ahaleginak honen adibide dira—.
|
|
|
Azkenik, herritarrak egongo ginateke,
|
azken
urteetan gure ondareaz desjabetuak izaten ari garenak. Badirudi deserregularizazioaren munduan bizi garela, non edonork edozer gauza egin dezakeen mozkin ekonomikoa ateratzeko baldin bada.
|
|
|
Arraroa dirudien arren, eta 2008ko krisia tarteko, eraikuntzaren sektoreak aldaketa gutxi pairatu izan ditu
|
azken
urteetan gurean. " Eraikuntzak milurteko honen hasieran bizi izan zuen burbuilak zenbait herrialde garatuetan, Espainian bereziki esanguratsua, ez zuen horrenbesteko pisurik izan EAEko kasuan.
|
|
|
Orduak pasa genituen hizketan. Bai nire egoerari buruz, baita
|
azken
urteetan gure bizitzek izan zituzten abenturez ere.
|
|
|
Barkatua izan bekit Libertitzeaz liburuaren selaurura itzultzea, iduri baitzait
|
azken
urtetako gure ihauteriek argitan ezartzen dituztela rol, kanpo itxura, eta interpretapen kontu horiek. Ez dakit metonomia aipa daitekeen hemen edo dekonstrukzio batez garenetz mintzo, baina gure herri artedrama zaharrak aktore bikain edo amestuaren gaitasunak banatzen ditu kargu ezberdinetan.
|
|
2023
|
|
|
Taldeek euren sorkuntzak gauzatzeko. Zorionez, dinamika hauek areagotzen hasi dira
|
azken
urteetan gure herrian.
|