|
2001
|
|
|
|
Azken
urteotan ikerketa gehiago egin badira ere, ez ditugu guztiak hemenaipatuko, baina bai hauetatik ateratako zenbait emaitza. 2 taulan lurralde historikoen arabera, eta 1981, 1986, 1991 eta 1996 urteetako zentsu eta erroldatze datuen arabera, EAErako (Eusko Jaurlaritza, 1999) eta NAErako (NafarroakoGobernua, 1997) euskalduntzearen aurrerapenak adierazten dira.
|
|
|
Garbigarrien eta desinfektatzaileen ondorio toxikoak aldatu egiten dira haien izaera kimikoaren arabera, eta arriskutsuenak kloroaren eta iodoaren deribatuak dira, baina ez dira baztertu behar hesteetako mintzak iragazkortzen dituzten amonio kuaternarioak, eta, horren ondorioz, hesteak infekzioak edo azido perazetikoa edo hidrogeno peroxidoa izan ditzake, besteak beste. Mikotoxinek eragindako kutsadura Mikotoxinak, moho jakin batzuen metabolismoak sortutakoak, oso substantzia toxikoak eta kartzinogenikoak dira gizakiarentzat eta animalientzat; horregatik,
|
azken
urteetan ikerketa sakona egin da horiek detektatzeko eta prebenitzeko. Mikotoxinen artean, aflatoxinak nabarmendu behar dira, oso toxikoak baitira.
|
|
2003
|
|
|
Ikerketa horrek desmitifikatu egiten zuen droga hori tabakoa baino kaltegarriagoa dela. Kalamuak ondorio psikologikoak eragiten ditu (kontzentrazioa eta ikaskuntza zailtzen ditu, eta izu erreakzioak eta antsietatea ere eragin ditzake), baita ondorio fisikoak ere (bronkitisa, immunitate sistemaren eraginkortasuna murriztea, etab.),
|
azken
urteotan ikerketa askok agerian jarri dituztenak. Desadostasun zientifikoa nabarmentzen duen beste gai bat “efektu mailakatua” da, kalamua erretzeak droga gogorragoak kontsumitzera bultzatzen duela dioena.
|
|
2005
|
|
|
Bestalde, “ziklo itxian” gastatutako erregaiaren elementuak berriz prozesatzen dira, berrerabili ahal izateko.
|
Azken
urteotako ikerketen helburua azken sistema hori hobetzea da, ziklo irekiaren arriskuak direla eta. Suedia, Kanada, Estatu Batuak edo Espainia bezalako herrialdeek ziklo irekiaren aukera aplikatzen dute, eta beste herrialde batzuk, hala nola Frantzia edo Japonia, ziklo itxiaren aukera aplikatzen ari dira.
|
|
2007
|
|
|
1616 Ikus Elgin, S. H., The Language Imperative, Cambridge 2000
|
Azken
urteetako ikerketa eta eztabaiden informazio sumariozko baterako, ik. Gleitman, L. Papafragou, A.,. Language and Thought?, loc. cit, 633 Arloz arlo eta informazio global bikaina, in: Gentner, D. GoldinMeadow, S., Language in Mind.
|
|
2008
|
|
|
adibideetan oinarritutako sistemak (EBMT) eta sistema estatistikoak (SMT). Ohiko sistema komertzialak RBMT teknologian oinarritzen dira, baina
|
azken
urteetako ikerketen joera SMT sistemak garatzea da. Hala ere, azkenaldian antzematen den irtenbidea hibridazioa da, hau da, teknologia horiek konbinatzea.
|
|
|
Eusko Jaurlaritzak Bioman izeneko ikerketekin jarraituko du aurtengo urtean ere.
|
Azken
urteetan ikerketa horiei esker jakin ahal izan dugu antxoaren biomasa zein egoeratan zegoen. Eta antxoa arrantzaldiaren kudeaketa eredua aldatu behar genuela ondorioztatu zen.
|
|
2010
|
|
|
Beraz, egoera honetan, ikaskuntza pertzeptiboan konparazioaren papera baloratu ahal izango dugu, asoziazioaren interferentziarik gabe. Ikaskuntza pertzeptiboan konparaketaren papera
|
azken
urteetan ikerketa eremu honetan gizakiekin egindako lanetan asko nabarmendu baita (Mundy, Honey eta Dwyer, 2007; 2008) eta duela gutxi Euskal Herriko Unibertsitatean defendaturiko tesi batean (Angulo, 2010). Hori dela-eta, gai honek etorkizunean oinarrizko ikerketan garrantzi handia izango duela dirudi.
|
|
2012
|
|
|
Paula Kasares – Euskararen belaunez belauneko jarraipena hizkuntza sozializazioaren paradigmatik denbora joan ahala erabilera esparruak eta hiztunak galdu eta horregatik beren jarraipena arriskuan izatera iritsi diren hizkuntzek ez dute batere erraza izaten gizaldien arteko etena berriz estekatzea —hau da, belaunaldi berriak mintzaira horretan sozializatuko direla ziurtatzea—, hizkuntza horien aldeko politika, jarduerak eta baliabideak izanda ere.
|
Azken
urteotako ikerketa batzuek (williamson 1991, Ó riágain 2001) hainbat hizkuntza gutxituren familia bidezko transmisioaren eta auzo komunitate hurbileko erabileraren ahulezia indartzeko zailtasunak agerian utzi dituzte. Izan ere, egun mundu mailako arazo bihurtu da hiztun talde anitzen belaunik belauneko jarraipena bermatu ahal izatea (Nelde et al. 1996, Mart� et al. 2005) eta euskarak ere horretan du premiazko erronka.
|
|
|
Testuliburua, Zuev en iritziz (1988), «egitate enpirikoa» da, eta haren gainean (ikerketa esperimentalak direla medio) orokor daitezkeen enuntziatuak garatzen dira.
|
Azken
urteotan ikerketa anitzen aztergai izan dira eskola liburuak, baina Cantarero k (2000) frogatu duenez, liburuek ez dute ageri zein den beren teoria pedagogikoa; bestalde, haren iritziz, gutxi aldatu dira azken urteetan.
|
|
2013
|
|
|
Bartzelonako Unibertsitateko zenbait ikerlarik, F. Xavier Vila gidari dela, urteak daramatza hezkuntza arloko soziolinguistika ikertzen10 Ikerketa ildo bat egituratu dute dagoeneko, RESOL izeneko proiektuaren inguruan (RESOL[], RESOLSEC[] eta RESOL3[] proiektuak). Arrue Proiektutik landu dira dagoeneko
|
azken
urteotan ikerketa ildo horrekiko elkar ezagutzarako eta lankidetzarako lehen urratsak.
|
|
2014
|
|
|
|
Azken
urteetako ikerketen arabera, bai Skinnerren teoriak eta baita Chomskyrenak ere badute halako baliotasun bat, nahiz eta haietako inork ez asmatu guztiz. Argudiatzen diren arrazoietako bat da hizkuntza errealaren ikasketa prozesua testuinguru sozialean gertatzen dela, helduen irakaskuntzarekiko sentikortasunak eta umeek ikasteko duten gaitasunak baldintzatuta.
|
|
|
Amaitzeko,
|
azken
urteetako ikerketek iradokitzen dute ez ikaskuntzaren teoriak ez eta teoria natibistak ere ez dutela hizkuntzaren garapena bere osotasunean azaltzen, eta teoria interakzionistaren teoria sortu da. Haren arabera, hizkuntza honako faktore hauen bidez lortzen da, besteak beste:
|
|
2015
|
|
|
Hala, antzeko prozesu diren unetik, antzeko errekurtsoak erabil ditzaketelapentsatzen da. Teoria hau baiesteko asmotan,
|
azken
urteotan ikerketa dezente ari dira egitenprozesamendu motorra eta hizkuntzaren inguruan. Fonetikari lotuta, fonemak entzun edotaahoskatzeak garun eremu motorrean zati berberak pizten dituela ikusi da (Pulvermuller et al., 2006). (Berent et al., 2015) ek hitzak osatzen dituzten fonemek sistema motorreko zatiak piztendirela ikusi dute, baina eremu horiek ez dira pizten fonemek hitzak ez dituztenean sortzen.Semantikari deritzonez, ikerketa somatotopikoek erakutsi dute hizkuntzak gorputz atalenmugimendua prozesatzeko erabiltzen ditugun garun eremuak piz ditzakeela (Fadiga et al., 2002; Pulvermuller eta Fadiga, 2010; Tettamanti et al., 2005).
|
|
2016
|
|
|
Aurreko lerroetan argudiatu bezala, interesgarri eta oso kontuan hartzekoa da Oroimenaren lekuak eta lekukoakliburuak Memoria Ikasketei euskal testuinguruan egiten dien ekarpen akademikoa.
|
Azken
urteotan ikerketa akademikoetan gailendu diren kontzeptu eta metodologiez baliatuz, begirada berri eta beharrezkoa dakarkigu gure iragan historikoaz.
|
|
|
Horiek dira datozen urteetan Aztik konpondu behar dituen galderetako batzuk.
|
Azken
urteotako ikerketa gizabanakoen arteko desberdintasunak pertsonalizatzeko eta zehazteko bidean dago. Ildo horretan, diagnostiko molekularra metodologia omikoetan oinarritzen da, eta dieta pertsonalizatuak garatzeko aplikatzen ari da.
|
|
2017
|
|
|
hipotetizatzeak aldaketaren eraldatzaile gisa, marxismoak klase proletarioarekin egin zuen bezala.
|
Azken
urteotako ikerketak gero eta argiago baiesten ari dira Marxen bi hipotesi nagusietakoak. Alde batetik, klase polarizazioa indartuz doa, eta, prekarizazioaren bidez,, proletariotzaren?
|
|
|
Endokannabinoide sistemak (EKS), helduan, neurotransmisoreen askatzea doitzeaz gain, garapeneko prozesuetan parte hartzen duela baieztatu dute
|
azken
urteotako ikerketek. Enbrioi eta baitaanimalia helduetan ere EKS zerebeloan dela jakina da.
|
|
|
Tarte horretan, garUnean, etengabeko garapen etaheltze prozesu bat ematen da (Kyzar et al., 2016). Izan ere, astebururo gizartean ezarrita dagoenlarregizko alkohol kontsumoaren ohiturak aldaketa fisiologiko nabarmenak eragiten dituela jakiteraeman dute
|
azken
urteotako ikerketek; neurotransmisioaren galera, plastikotasunaren asaldura (Clark etal., 2008; Keshavan et al., 2014; Tau eta Peterson, 2010), eta prozesu hauekin zuzenki erlazionatutadagoen narriadura kognitiboa (Vetreno eta Crews, 2015) aipatzekoak dira, besteak beste. Gainera, droga honek sortarazten dUen tolerantzia maila eta ageriko mendetasUna azpimarratU beharra dago.Hortaz, gizarte eragileak gero eta ardUratUagoak daUde, adingabeko gazteei zUzendUtako prebentzioegitasmoak jorratzen.
|
|
2018
|
|
|
Edonola ere, indartsu dagoela baieztatzen dugunean, komeni da zertaz ari garen argitzea.
|
Azken
urteetako ikerketek agerian utzi dute bertsolaritzaren egoera arraroa dela. Jatorri tradizionaleko kantu inprobisatu metrikadun errimadun asko ez dago bereziki osasuntsu hirugarren industria iraultzaren hastapenetan.
|
|
|
Diccionario Trilingüe del Castellano, Bascuence y Latin idatzi zuen, bi aletan, 1745ean. Unanuek adierazi zuenez, “Mitxelenak bere garaian zioen hitz asko asmatu egin zituela, baina
|
azken
urtetan ikerketak asko aurreratu dira eta frogatu da ondo ezagutzen zuela Iparraldeko literatur tradizioa eta herriz herri ibili ohi zela bilketa lanak egiten”.Behin hiztegia kaleratuta, “euskaldunek euskaraz ez dute idazten” leloari egin zion aurre. “Literatur eskola sortu zuen, atzetik jarraitzaile ugari bilduz; hasieran eliz liburuak eta katezismoak eta antzekoak idazten zituzten elizgizonak izan ziren, baina pixkanaka pixkanaka, zibilak ere batzen joan zitzaizkion, Iztueta bat konparazio baterako.
|
|
2019
|
|
|
|
Azken
urteetako ikerketa historiko eta arkeologikoei esker badakigu sagarra (Malus domestica), Euskal Herriko isurialde atlantiarrean modu naturalean hazten dena, oso fruta garrantzitsua izan dela, gutxienez, Erdi Aroaz geroztik. XI. mendean, adibidez, Gipuzkoako nahiz Bizkaiko nobleek eta erakunde eklesiastikoek sagastiak zituzten beren ondasun preziatuenen artean, garaiko dohaintza, elkartruke eta salerosketa agiri ugaritan ikus daitekeenez.
|
|
|
Duela gutxi arte, esnearen gantza saihestu edo murriztu beharrekoen artean genuen, gantz asea delako. Baina,
|
azken
urteetako ikerketak erakusten ari dira, asea izan arren, esne gantzaren eragina ez dela beste gantz aseenaren berdina, eta, agian, onuragarria ere izan daitekeela.
|
|
|
Izan ere, gantza murriztearekin batera, nabarmen igo da karbohidrato prozesatuen kontsumoa. Eta
|
azken
urteetako ikerketak agerian uzten ari direnez, karbohidrato horiek ez dira batere onuragarriak osasunarentzat. Dena den, hemen gantz gehiegi jaten dugu oraindik, argitzen du M Puy Portillo Baquedano EHUko Elikadura eta Obesitatea ikerketa taldeko katedradun eta Espainiako Nutrizio Elkarteko lehendakariak.
|
|
|
Kutsadura atmosferikoak tiroidean eragiten du,
|
azken
urteotako ikerketak agerian uzten ari direnez. Lan honetan aztertu nahi izan dugu jaioberriaren orpoko odolean neurtutako T4 hormona tiroideo totalean zer eragin ote duten jaio aurretiko 2.5 µm-ko edo gutxiagoko diametroko partikulekiko (PM2.5) zein aireko nitrogeno dioxidoarekiko (NO2) esposizioek.
|
|
|
Izan ere, dementzian, ZAT barne barneko estrategia eraginkor eta banakotzat hartzen da, non pazienteek, prozesu ulergarri eta atsegingarri baten bitartez, afektu eta zentzumen mundua berraurkitzen duten, beren komunikazio trebetasuna eta emozio osasuna hobetuz (20).
|
Azken
urteotako ikerketen arabera Snoezelen gelek bat bateko efektu mesedegarri eta onuragarriak eragiten dituzte dementzia pairatzen duten pazienteetan, lan konpromisoa suspertuz (21), artegatasuna murriztuz (22), bihotz erritmoa gutxituz (23), minaren pertzepzioa kudeatuz (24), gizarte elkarrekintza bultzatuz (21), aurre egiteko gaitasuna sustatuz (21), elikagaiekiko normaltasuna berreskuratuz (11) e... Horrez gain, aurreratze esanguratsua antzeman da gaixoen hizketa bidezko komunikazioan, baita hizketaz kanpoko komunikazioan ere (25).
|
|
|
Ondorioz, alde batetik, eraikinetan termoekonomiaren aplikazioa eskasa zelako eta, beste aldetik, kostuak kalkulatzeko, instalazioak diagnostikatzeko edota optimizaziorako tresna eraginkorradelako,
|
azken
urteotako ikerketak eraikinen exergia aplikazioan oinarritu dira.
|
|
|
EKB hauen efektuak bi hartzaile nagusien bitartez gauzatuko dira: CB1 etaCB2
|
Azken
urteotako ikerketek ere TRPV1 hartzailea SKEarekin zuzenki erlazionatuta dagoelaagerian utzi dute (Ianotti et al., 2016). N azil fosfatidiletanolamina (NAPE PLD) eta diazilglizerollipasa (DAGL) entzimek AEA eta 2 AGren biosintesian parte hartzen dute.
|
|
2020
|
|
|
Hain zuzen, aipatutako liburuaren helburua da hiztun berriei buruzko
|
azken
urteetako ikerketen emaitzak zabaltzea espezialista ez den publikoaren artean. Ramallo, Amorrortu eta Puigdevallen ustez, subjektu horren bidez aldaketa garrantzitsuak gertatu dira hizkuntza minorizatuen orainaldia eta etorkizun hurbila ulertzeko, baita hizkuntza gutxitu horien subjektu legitimoei buruzko gizarte irudikapen berriak ere.
|
|
2021
|
|
|
Hain zuzen ere, ekonomia da klima aldaketari aurre egiteko «oztoporik handienetako bat». Elikagaien kasuan, esaterako,
|
azken
urteotan ikerketa askok haragiaren ekoizpenak ingurumenean duen eragin kaltegarria frogatu duten arren, «haragia ez jatearen aldeko ideiak baztertu egiten direla» dio adituak: «Haragia eta esnekiak ekoizten dituen elikagaien industriak indar handia du, eta gobernuek enpresa horien interesak babesten dituzte».
|
|
|
Gazteen parte hartze politikoari buruzko
|
azken
urteetako ikerketek Mendebaldeko gazteen joera komun batzuk erakusten dituzte. Alde batetik, aldaketak egon dira gazteen parte hartzeko moduetan; parte hartze eredu horiek xx. mendean baino askotarikoagoak, zatituagoak eta noizbehinkakoagoak dira gaur egun, gazteen trantsizioak luzatu eta linealtasuna galdu duten heinean.
|
|
2022
|
|
|
tokian toki eta urtez urte errepikatzen den daturik bada, kasuen %90 emakumeetan eta gainontzeko %10a gizonetan ematen dela da; Osakidetzako osasun mental sistemaren erabiltzailearen soslaiaren inguruko ikerketa, adibidez, urtez urte portzentaje hori nola mantentzen den adieraztera dator, arteko datuetan bariazioak hutsalak baitira. Horrez gain,
|
azken
urteetako ikerketek ageriko egin dute LGTB+ kolektiboan ere intzidentzia handia duen ondoeza dela, eta 2018an AEBetan egindako galdeketa baten arabera kolektibo horretako 13 eta 24 urte artekoen erdia baino gehiagok' elikadura nahasmendu' diagnostikoa zeukan, anorexia izanik ohikoena. Eta datu esanguratsuak plazaratzen jarrita, ezin oharkabean pasa COVID harira sortutako testuinguruan antzemandako anorexia kasuen hazkundea, soilik Bizkaian %153, 33 kasu gehiago antzeman baitira Nerabeen adimen osasunari buruzko txostenaren arabera.
|
|
|
" Tokian toki eta urtez urte errepikatzen den daturik bada, kasuen %90 emakumeetan eta gainontzeko %10a gizonetan ematen dela da. Horrez gain,
|
azken
urteetako ikerketek ageriko egin dute LGTB+ kolektiboan ere intzidentzia handia duen ondoeza dela"
|
|
|
Gainera,
|
azken
urteotako ikerketa gehien gehienak Gipuzkoan gauzatu dira, eta beraz ez ditugu argazki osoaren ertz zabalak ia ezagutzen. Hitanorik ez dagoen lekuan ezin da gehiegi ikertu, baina beste eremu batzuei begira jartzea interesgarria izan liteke.
|
|
|
Egoitz Arruti Kirol batzordeburuak azaldu duenez, orain arte ezinbestekoa zen Mendi Federazioan federatuta egotea Joxe Takolo beka jasotzeko. Orain," azken urteetako joerak ikusita", irizpide hori proiektuen arabera baloratzea erabaki dute. Arrutik jakinarazi duenez,
|
azken
urteetan ikerketara bideratutako lanak eta bestelako disziplinetakoak aurkeztu dituzte bekara, eta horregatik erabaki dute federatuta egotearen irizpidea moldagarri izatea proiektuaren arabera. " Kirola aldatu den gisan joan da aldatzen beka bera ere", adierazi du Arrutik.
|
|
|
Euskal politikan presoen eta espetxearen auziak presentzia handia izan du beti, baina batez ere gatazka armatuaren testuinguruko presoak kokatu izan dira agenda politikoaren erdigunean. Nolanahi ere,
|
azken
urteotan ikerketa antropologiko feministei esker, eta mugimendu feministako aldarrikapenei esker, espetxe barruan emakume* izateak dakarren zapalkuntza bikoitza aztertu izan da, eta espetxea genero erakundea ere badela agerrarazi dute hainbat ikerketa feministak. Jakina, gutxiagotan salatu izan dugu euskal politikaren esparrutik espetxeak migratzailez eta arrazializatutako subjektuz beterik daudela, eta antzera, geruza ekonomiko zaurgarrienean kokaturiko pertsonez beteta daudela.
|
|
2023
|
|
|
Zumaiako haurren artean txikienak dira euskaraz gehien egiten dutenak,
|
azken
urteetako ikerketa gehienek rakusten duten bezala; baina ezin da esan haur horien euskararen erabilera modu linealean jaisten denik haurrak hazi ahala: HH5ekoek egiten dute gehien euskaraz, baina LH4ko haurrak baino nabarmen gehiago egiten dute Zumaiako LH6ko haur handiagoek.
|
|
|
Desberdintasun horien artean dago ikerketaren emaitza harrigarriena. Izan ere, Zumaiako haurren artean txikienak dira euskaraz gehien egiten dutenak,
|
azken
urteetako ikerketa gehienek erakusten duten bezala; baina ezin da esan haur horien euskararen erabilera modu linealean jaisten denik haurrak hazi ahala: espero izatekoa zen bezala, HH5ekoek egiten dute gehien euskaraz eta LH4ekoek haiek baino gutxiago; baina LH6koek tarteko erabilera egiten dute.
|
|
|
«Gai horrez, orain arte, baziren mito anitz; karikatura eginez bi hitzez, euskaldunak ez ginateke sekula erromanizatuak izan.
|
Azken
urteetako ikerketek zinez garatu dute hori, eta ari da pixka bat gaia berritzen. Uste genuen baino askoz gehiago erromanizatuak izan gara, onerako:
|
|
|
Robert Waldinger psikiatra da eta
|
azken
urteotan ikerketa batean parte hartu du: zerk ematen dizkio zentzua, zoriontasuna eta osasuna gure bizitzari?
|
|
|
Ildo horretan, lehenik eta behin, gure azterlanak agerian uzten ditu sozializazio politikoaren dinamiketan agentziaren eta egituraren artean edo, nahiago bada, aldaketaren eta erreprodukzioaren artean sortzen diren tentsioak.
|
Azken
urteotako ikerketa askok gazte agentziaren gaitasunean jarri dute arreta (Youniss et al., 2002; Amna et al., 2009; Cuzzocrea eta Collins, 2015). Halaz ere, Hego Euskal Herrian egindako ikerketa honek erakusten du gazteen aktibismo liskartsuaren esparruan
|