|
2000
|
|
|
|
azaltzen
digu Jose Mari Zubiaurre zuzendariak.
|
|
|
Oso interesgarria da jakitea euskaldunek hartu zuten jarrera erbestealdian eta baita egiaztatzea ere politika munduan denek bi karta joko diferenterekin mugitzen direla batera eta bestera itxurazko baino ez den errealitate nahiko gezurrezko batean. Ez da harritzekoa, beraz, azkenerako etsita amaitzea nahiz eta, lehen esan bezala, Mario Salegi baikor samar
|
azaltzen
zen hemengo egoeraren aurrean; orain ez dakit zer esan dezakeen, izan ere, hori su etena eten baino lehen izan baitzen. Agian bere eszeptizismo sakonera murgildu bide da ostera ere!
|
|
|
|
azaltzen
digu Joseba Martinek. Bere ibilbidea «La jungla sonora» musika saioari atxikia egon den arren, jakin bazekiten kultura oso begikoa duela.
|
|
|
Erabiltzen dituzten abesti geienak beaiek sortutakoak dira eta oso lan onak lortu dituztelakoan nago. Aginduta bezela, euskeratutako abesti berri bat azalduko det gaur, eta ain zuzen Beatles' ek sortu eta beren berri
|
azaltzen
lagundu zituan bat.
|
|
|
Irakaskuntza Ertainetako zaindari edo patroia duzue bera. Maila honetako ikastetxeek, eskola egutegian ezarrita daukaten egun ez lektibo gisara
|
azaltzen
zaigu eta, berez, klaseak ematea ez den bestelako aktibitate desberdinak egiteko gomendioa egiten da horrelakoetan.
|
|
|
da, orain dela berrogei urte inguru San Joan Bosko egunaz egin zuten zinta batean, aurkezpen sarrera gisara,
|
azaltzen
dena.
|
|
|
|
azaltzen
digu Jose Maria Unsainek.
|
|
|
XV. mendeko gerra zibiletan zerga handi horiekin batera antolaturiko estatua desegin zela diozu, prozesua
|
azaltzen
ahal diguzu?
|
|
|
Bertan pilotarien aldagelak eta kafetegia egongo zen. 1877irko urtarrilaren 9an Anacleto Aranceguik aurkeztu zuen proiektuan trinket bat
|
azaltzen
zen etxe horren ondoan, baina zoritxarrez berak ez zuen enkantea irabazi, Ramon Mugicaren proiektua atera zen garaile. Udaletxeak, Goicoaren aurreproiektuari oniritzia eman zion eta Trenbideko Elkartearentzat beharrezko ziren lurrak lortzeko kudeaketa martxan jartzea erabaki zuen.
|
|
|
Alboko argazkian berriz, 1914an inauguratu zen pilotalekua ikus dezakegu. Argi eta garbi
|
azaltzen
denez, aurreko pareta bera da
|
|
|
demokraziaren, justiziaren eta askatasunaren aldeko borroka da, giza eskubideen aldeko borroka, eskubide horiek zapalduta gelditzen baitira munduko biztanle gehienak txirotasunean eta bazterturik bizitzera beharturik daudenean. Azkenik, garapenerako, heziketarako eta bizimodu duin baterako behar diren oinarrizko baliabideen negoziaketa defendatzeko kanpaina dela
|
azaltzen
dute.
|
|
|
Inondikan ere, hor
|
azaltzen
dena behintzat. Franco garaian bai, baina desberdina zen, hau gerokoa da, eta ez dut giro horretako inor izan inguruan.
|
|
|
Mikelen ustez, esku pilotak du erakargarritasunik handiena, baina pilotak gogorregiak dira eta materiala aldatu beharra dago. Tradizioaren mamua, ordea, askotan
|
azaltzen
omen da.
|
|
|
Edozein aldaketa sartu nahi duzunean nolabaiteko kontrako jarrera aurkitzen duzu eta gainera hor askotan
|
azaltzen
da tradizioaren mamua. Eta askotan gaizki ezagututako tradizio bat izaten da.
|
|
|
|
azaltzen
digu Iñaki Pangua «Zine oro» saioko zuzendariak. Oraingo ekimenak hala ere, gazteria erakarriko du batik bat, oso zaila baita filmak erdaraz ikusteko ohitura duen jendearen
|
|
|
Entzun da ETAren azalpena, baina ez bide da beste antzerako atentatuetako erreibindikaziotik oso desberdina izango. Orain arte bederen inork gutxik
|
azaltzen
du, publikoan zein pribatuan, non egon litekeen honen logika eta onura. Dauden azalpen ahaleginak, Euskal Herriak bizi duen gatazkara mugatzen dira ezaguna dena baina horrek ez du tankerako atentaturik esplikatzen.
|
|
|
Azkeneko ordua iristean bost pertsonaia ezerdinen jokaera
|
azaltzen
saiatu da Damian Muñoz dantzari gasteiztarra" Asire" izeneko koreografia berrian. Hilaren 25ean Gasteizko Printzipal antzokian estreinatu zuen lana, aurrez Valentziako dantza jaialdian estreinatu bazen ere.
|
|
|
Uztapidek bertso hauetan
|
azaltzen
duen moduan, astoak lan ugari egin du. Garraiorako erabilia izan da batez ere.
|
|
|
Gaur egun inork gutxik irentsiko luke zorri bat hepatitisa sendatzeko. Garai batean, ordea, horrelakoak egiten ziren, Juan Garmendia Larrañaga etnografo tolosarrak" Rituales y plantas en la medicina popular vasca" lanean
|
azaltzen
duen moduan.
|
|
|
Badagoela tesi baterako gaia: Goyaren zakur buru baten pinturan, izpiekin begiratu eta lehenago egindako irudi bat
|
azaltzen
omen da, baserri etxe batena hain zuzen ere. Arbasoen jaiotetxea ote?
|
|
|
2000ko urtarrilaren 1ean indarrean jarri zen taula berri honek 1998an adostutako erreforman aurreikusten zenaren tokia hartzen du, eta EAEko hiru foru ogasunak eta Jaurlaritza biltzen dituen Zergen Koordinaziorako Organoan adostu ondoren, Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako Batzar Nagusietan onartu zen. Asteotan bideratzen ari den 1999ko errentaren aitorpenean aurreko taula
|
azaltzen
da, eta alboan aurkezten duguna, berriz, 2000 urteko errentaren aitorpenean, 2001eko udaberrian egin beharrekoan, aplikatuko da.
|
|
|
Bestalde, enpresa honen azterketan ikusten denez, Espainian SER besteek baino askoz entzule gehiago ditu. " Deigarria da COPE, Onda Cero edo Radio Nacionalek izan duten beherakada"
|
azaltzen
digu Karmele Eraso Herri Irratiko gerenteak. EGMk bere neurketak hiru hilabetero etxez etxe egiten ditu inkesta baten bidez. CIESekoa aldiz, etxe ezberdinetan jartzen diren neurgailuen bidez egiten da.
|
|
|
Hasteko, oinarrizko apunteak ematen dizkiegu, eta ondoren aktibitate bat proposatzen dugu: neskek
|
azaltzen
dituzte mutilen aldaketak, eta mutilek neskenak. Horrela, alde batetik gure zeregina betetzen dugu, hots, informazioa ematea.
|
|
|
Bestetik, proiekzio emozional bat sortzen dugu, identifikazio sistema bat. Imajinatu zer efektu lortzen den neska batek mutilak batzuetan pijama bustita duela esnatzen direla
|
azaltzen
duenean eiakulatze bat izan dutelako, edota mutil bat neskek hilekoa edukitzen dutela esplikatzen hasten denean.
|
|
|
Goiko argazkian
|
azaltzen
den moduan, bederatzi gune bereizi izango ditu Kultur Parkeak. Urtebeteko epean lehendik ere bazeuden eraikinak zaharberrituko dituzte, hots, 6 eta 7 guneak ez beste guztiak.
|
|
|
" Jamilia" k nobela honetan eragin handia izan du pertsonaien osakeran. Helena da liburuaren beste sinboloa, Homeroren" Iliada" n
|
azaltzen
den emakume ederra. Bi sinbolo horiek dira nobelaren euskarria.
|
|
|
Domotika gutxi zabaldua egotearen arrazoi garrantzitsuena bere prezioa da. Bere ezarpen murritza
|
azaltzen
duen beste arrazoi bat gizartearen gehiengoarentzat ezezaguna izatea da, jendeak ez daki zein abantaila eskaintzen dituen eta.
|
|
|
Neurri batean, ulergarria da, kanpotik baitator eta izena bera ere amerikarra baitu ilehoriak. Ingelesez, frantsesez, italieraz, gaztelaniaz, portugesez...
|
azaltzen
dira, nagusiki, honelako produktuen osagarri eta argibideak. Sarri, turkiera, txinera, japoniera eta arabiera bezalakoak gehitzen zaizkie hauei, guztira hamar hizkuntzatik gora erabiliz.
|
|
|
Eta Jakion markako kontserbak ere euskaraz eta gaztelaniaz agertzen dira. Oliba oliotan dauden San Jeronimo patata frijitu bereziek ere euskaraz, gaztelaniaz, alemanieraz eta ingelesez
|
azaltzen
dituzte osagaiak. Saltokian ordea, Ruffles eta Lays patatetatik berezita, bazter bateko apalean kokatuta daude
|
|
|
Beste kohesio elementu bat etengabe
|
azaltzen
diren zigarroena da. Erretzaile amorratua omen zara, gainera.
|
|
|
Beste ipuinean ezkontza despedida
|
azaltzen
da. Ezkondu nintzenean, behin baino gehiagotan esan nien nire lagunei ez nuela despedidarik nahi.
|
|
|
Hau ekonomiaren edozein alorretan gertatzen ari bada ere, euskal kulturan tentsio bereziak eragin ditzake, gure erakundeek, gutxi edo gehiago, bere laneko eremua izan baitute. Nire ustez, bata bestearen laneko eremutan sartzea gero eta normalagoa izango da eta horren aurrean gerta daitekeena ondoan
|
azaltzen
diren hiru bideetakoren batetik joango da: haserretzea, konpetitzea edo aliantza estrategikoak bultzatzea.
|
|
|
Duela 15.000 urte inguru, azken glaziazioaren bukaerak ekarritako itsasoko ur mailaren igoerak, ordurarte lehorrean egondako lur eremu zabalak ur azpian uzteaz gain, kostalde berriaren ondoan gelditu ziren ibai zatiak itsasmareen eraginpean gelditzea eragin zuen, egungo itsasadar eta estuarioak agertu zirelarik. Itsasoko eta ibaietako urek elkar besarkatzen duten leku hauetan, bere emankortasunarengatik eta bizidunen aldetik
|
azaltzen
duen oparotasunarengatik ezaguna den ekosistema interesgarria garatzen da: padura.
|
|
|
Beste ertzan, ordea, Plentziako abanikoa edo Isuskiza izenez ezagunak diren meandroa eta ibai lurmena zabaltzen dira, egitura geologiko hauen sorrera eta bilakaera ulertu eta aztertzeko gaur egun aurki dezakezuen adibiderik argienetakoa izanik. Inguru honek ere, azken urte hauetan urbanizazio itzela ezagutu duen arren, uretatik hurbilen dauden aldeetan egitura naturala eta berezko landarediaren ordezkaritza oparoa
|
azaltzen
duten padura eremu zabalak mantendu dira. Bestaldetik, aipagarria da, inguru honetan aintzinako untziraleku bitxi bat ongi kontserbaturik dagoela.
|
|
|
Alternatiba hau burutzeko bitartekorik ez duzuenok, ibaian gora egin duzuen zati hori atzerantz errepikatu behar duzue eta lehen aipatu dugun Palado baserrien sarreratik hurbil dagoen bidetik gora abiatu behar duzue. Bide honetatik, gizakiak landatutako eukaliptoak eta pinuak, berez sortuak diren haritzak, lizarrak, gaztainondoak, astigarrak... nahastuak
|
azaltzen
dituen baso zoragarrian barrena, poliki poliki altuera hartzen joango zarete.
|
|
|
Inguru ezegonkor hauetan mugitu eta elikatu ahal izateko, limikoloek hainbat moldaera
|
azaltzen
dute, hala nola, hanka eta moko luze eta indartsuak edo ornogabeak istiletan antzemateko moko sentikorrak.
|
|
|
Euskal Herrian, 34 espezie desberdin
|
azaltzen
dituen talde zabal eta askotarikoa osatzen dute limikoloek. Hauen guztien tamaina eta itxuren aniztasuna, harrapakinak harrapatzeko garaian lehia ahalik eta txikiena izateko limikoloek azaltzen duten espezializazio handiaren adierazle dira.
|
|
|
Euskal Herrian, 34 espezie desberdin azaltzen dituen talde zabal eta askotarikoa osatzen dute limikoloek. Hauen guztien tamaina eta itxuren aniztasuna, harrapakinak harrapatzeko garaian lehia ahalik eta txikiena izateko limikoloek
|
azaltzen
duten espezializazio handiaren adierazle dira. Substratu eta sakontasun desberdinetan aritzen direnez, eta espezie bakoitzak harrapakin zehatz batzuk harrapatzen dituenez, espezieen arteko lehia hutsaren hurrengoa da.
|
|
|
Lurralde gogorra eta basatia da honako hau, nekazaritzarako baliorik gabea, eta horrek
|
azaltzen
du hain leku bakartia izatea. XVII. mendean, Cromwell diktadore britainiarrak irlandar asko euren jatorrizko lurretatik bota zuen (eta noski, lur horiek soldadu britainiarrei eta bere lagun protestanteei eman zizkien), irlandar hauek erbeste gogor batera bidaliz:
|
|
|
Clifden hiriburutik makina bat txango antola ditzakegu, adibidez Sky Road zoragarrian zehar ibiltzea, edo ardiz betetako mendixkaren bat igotzea, edota gida turistikoetan
|
azaltzen
ez diren errepide txikietatik galtzea. Gozatu ederra hartuko dugu, euririk egiten ez badu behintzat.
|
|
|
Azken batean, behin Asterix eta Obelix pasa ondoren, zer beldur behar zuten ba... Zuhaitz arte itxi hartan, inoiz mendi kaxkoren bat bistara
|
azaltzen
zitzaigun eta tontorrean, monasterio giroko herrixka hustu itxurako, misteriotsu eta desolatu bat. " El nombre de la rosa" filmeko eszenatoki bizia.
|
|
|
Euskal Herriko kostaldearen ezaugarririk aipagarriena adin eta konposaketa desberdineko itsaslabarrek osatuta egotea da. Oro har, sartune eta irtenune handirik
|
azaltzen
ez dituzten itsaslabar hauek soilik Kantauri itsasora urak isurtzen dituzten ibai laburrek amaieran eratzen dituzten itsasadarretan ebakitzen dira. Kostalde honetan, salbuespenak salbuespen, ez ditugu tamaina handiko irlak, baina bai itsasbazterreko paisajea aberasten duten hainbat itsas harkaitz eta irla txiki.
|
|
|
Kostalde honetan, salbuespenak salbuespen, ez ditugu tamaina handiko irlak, baina bai itsasbazterreko paisajea aberasten duten hainbat itsas harkaitz eta irla txiki. Irla hauetako gehienak gainera, gizakiarekiko
|
azaltzen
dituzten isolamendu baldintzei esker, itsas eta itsasbazterreko hainbat animalia eta landareren azken gordeleku bilakatu dira. Natura eta ekologia ikuspegietatik balio handiko lekuak dira.
|
|
|
Bakio eta Bermeo artean, Matxitxako lurmuturraren ondoan kokatutako bi harri irla hauek erakargarritasun handiko lekua bilakatzen dute gure kostaldeko txoko hau. Bietatik, gaur egun soilik Aketxek mantentzen du irla izaera, Gaztelugatxen, lehorrarekiko
|
azaltzen
duen hurbiltasuna dela eta, gizakiak pasabide bat eraiki baitu lehen soilik itsasbeheretan agerian gelditzen zen istmoaren gainean. Pasabide honek, Gaztelugatxek irla izaera galtzea eragiteaz gain, irlaren gainean baseliza bat eta bertaraino iristen den bide bat eraikitzea ahalbidetu du eta honek irlen ezaugarri diren isolamendu baldintzak desagertzea eragin du.
|
|
|
Lekeitioko herrian, Lea ibaiaren bokalearen aurrean kokatutako harri irla handi hau, egun, itsasbeheretan agerian gelditzen den hondarrezko tonbolo baten bidez lotuta dago lehorrarekin. Hondarrezko istmo hau eta Lekeitio herriarekiko hurbiltasuna direla eta, irla honek ez ditu irlen ezaugarri diren isolamendu baldintzak
|
azaltzen
eta horregatik, bertan ez dugu aipamen berezia merezi duten animalia edo landarerik. Hala ere, ingurune eder honen paisajearen zati baliotsu eta aberasgarria denik ezin ukatu.
|
|
|
Bertan, izen bereko limo irlak aurkituko ditugu itsasadarraren erdian. Glaux maritima espezie bakana barruan hartzen duen landaredi halofiloaren ordezkaritza interesgarria eta anitza
|
azaltzen
duten bi limo irla hauek, garai beroagoen lekuko bezala gelditu den San Migueleko artadi kantauriarrarekin batera, interes ekologiko eta paisajistiko handiko lekua bilakatzen dute Bedua.
|
|
|
Natura ikuspegitik, aspekturik aipagarrienak, bai Santa Klaran eta bai Urgullen ere, Armeria euskadiensis landare endemikoak
|
azaltzen
dituen populazio joriak eta sugandila iberiarrak bi irla hauetan azaltzen duen Podarcis hispanica sebastiani izeneko subespezie endemikoa lirateke.
|
|
|
Natura ikuspegitik, aspekturik aipagarrienak, bai Santa Klaran eta bai Urgullen ere, Armeria euskadiensis landare endemikoak azaltzen dituen populazio joriak eta sugandila iberiarrak bi irla hauetan
|
azaltzen
duen Podarcis hispanica sebastiani izeneko subespezie endemikoa lirateke.
|
|
|
Ikuspegi naturalaren aldetik, ingurune hauetan dauden animalia eta landare komunitate interesgarriez gain, aipatzekoa da lore zuri deigarriak
|
azaltzen
dituen Cochlearia pyrenaica aestuaria landare halofiloaren presentzia. Euskal Herrian soilik itsasadar honetan agertzen da.
|
|
|
Gipuzkoarrentzat Faisaien irla eta lapurtarrentzat Konferentziaren irla izenez ezaguna den irla txikia, aurrekoak bezala, jatorriz limo irla bat da. Dena dela, gaur egun erabat artifiziala den itxura
|
azaltzen
du Faisaien irlak, izan ere, 1659 urtean, bertan Pirinioetako Pakea sinatzeak, historia aldetik ospe handia emateaz gain, izaera juridiko administratibo berezia ekarri baitzuen irla txiki honentzat. Urte erdia Espainiako Estatuaren esku eta beste erdia Frantziako Estatuaren menpe dago.
|
|
|
Natura ikuspegitik, ingurune honek aparteko ezaugarririk
|
azaltzen
ez badu ere, geologiaren aldetik, Euskal Herriko kostaldearen txokorik interesgarrienetakoa da. Bertan inon baino hobe aztertu daiteke itsas harkaitzen eta harri irlen eraketa.
|
|
|
Animaliei dagokienez, aipagarria da limoek
|
azaltzen
duten ornogabeen aberastasuna. Izan ere, ornogabe hauek dira ingurune hauetako hegazti eta arrain komunitate jorien elikagaien iturri nagusia.
|
|
|
Izan ere, ornogabe hauek dira ingurune hauetako hegazti eta arrain komunitate jorien elikagaien iturri nagusia. Hegaztien artean, substratu bigunetan mugitzeko eta harrapakinak bilatzeko moko eta hanka luze eta indartsuak
|
azaltzen
dituzten limikolo edo zangaluze txikiak ditugu limo irla hauen hegaztirik ezagunenak. Dena dela, ardeidoak (lertxun, lertxuntxoak, amiltxoriak...) edo anatidoak (ahateak, zertzetak, antzarak...) ere, sarritan ikusten dira limo irla hauetan edo inguruetan
|
|
|
Etikatik ihesean. " Ez naiz sartuko gogoeta etikoetan, hilketa honen emaitza politiko kaltegarriak
|
azaltzen
saiatuko naiz, kritika politikoari ekinen diot". Nahiko planteamendu arrunta gure artean, ETAren hilketa bakoitzaren ondoren.
|
|
|
Megalitoz megalito joango gara non dauden erakustera, leku horiek babesteko. Batzuk nabari nabari
|
azaltzen
dira, baina beste batzuk oso apalak izaten dira eta sasi tartean edo ote tartean daude. Ia ez dira ikusten eta horiekin dago arriskurik handiena.
|
|
|
Horrela ulertu behar da diskurtso bortitza, uholde gisa gure gainera etorri dena, galdutako denbora korrika eta presaka irabazi nahiko balute bezala. Ulertezina dena, baita azalpenik ez duena ere,
|
azaltzen
saiatu dira iritzi publikoan eragin nahirik, buruan dituzten neurri murriztaileak kosto politikorik txikienarekin onartzeko bidea izan dezaten. Nafarroako gizartea ez dago euskararen kontra eta badakite lan handia egin dutela errealitate hau aldatzeko; euskararen kontra jartzeko gezurra, iraina eta intoxikazioa erabili dituzte, bizi izan dugun kanpaina mediatikoan ikusi dugun bezala.
|
|
|
Arlo gehienak jorratzen dira: Clown, bufoia, artearen komedia, errealismoa, musika, akrobazia eta abar"
|
azaltzen
digu Asierrek. Tartean, hala ere, Goenkalen aktore gisa jarduteko aukera izan eta, diru premian, etenaldi bat egitea erabaki zuen Sevillako ikasketei berrekin ahal izateko.
|
|
|
Hori aspalditik datorren kontua da eta nire ustez topikoa. Egoera giza-politikoa desberdina da lurraldez lurralde eta batzutan planteamenduak berdinak izanik ere,
|
azaltzen
diren arabera bere ñabardura hartzen dute. EAJn argi dugu burujabetzaren bidea gizartearekin bat eginda landu behar dela.
|
|
|
Lizarra Garaziko akordioa ere, batzuek horrela ulertaraztea nahi izan zutelako, aberri eraikuntzarako tresna gisa saldu dute eta indar abertzaleek ere ez dugu jakin izan korapilo horretatik ateratzen. Ez dugu ondo kudeatu su eten giroa eta ez dugu jakin guztia ondo
|
azaltzen
euskal gizarteari.
|
|
|
Nobela horren mamia, edonola ere, maitasuna dela erraiten ahal dugu, edota maitasuna nobelan aztertzen diren gaiak bizitzaren hizkuntzan sakontzeko aitzakia soila ere izaiten ahal da, nork daki, baina edozein irakurlek testuan ongi erreparatuz gero oinarri historiko sendoa duten bitxikeriak nonahi
|
azaltzen
zaizkiola ohartuko da. Iruñerriko Ororbiako lagun baten pasadizoa kasu, hain zuzen ere erdaraz mintzatzeko gai ez zena." Se intereso mucho Don Sancho en como habia sido el curso de la curacion y nuestro buen aldeano la explico, mas o menos de esta clasica forma:
|
|
|
Alde batetik, eguerdiko atalak aisialdia izango du iparrorratz eta agenda zabal moduan egituraturik dago, Euskal Herri osoko ekitaldiak kontutan hartuz. Gauean, berriz, Andoni Aizpururen beraren esanetan, egunean zehar gertatutakoari buruz bestelako ikuspegia
|
azaltzen
ahaleginduko dira, bigarren irakurketaren bila alegia, batzuetan tonu umoretsu eta zirikatzailean, beste batzuetan serio eta sakonago. Orokorrean, eguerdiko atalak goizeko martxa jasoko duela esan genezake, eta gauekoak, bere aldetik, hortik aurrerakoa; lehena bat batekoagoa izanen dela, eta bigarrena sakonagoa, nahiz eta bietan dekoratu zein gaiak beretsuak izan.
|
|
|
Alde batetik, eguerdiko atalak aisialdia izango du iparrorratz eta agenda zabal moduan egituraturik dago, Euskal Herri osoko ekitaldiak kontutan hartuz. Gauean, berriz, Andoni Aizpururen beraren esanetan, egunean zehar gertatutakoari buruz bestelako ikuspegia
|
azaltzen
ahaleginduko dira, bigarren irakurketaren bila alegia, batzuetan tonu umoretsu eta zirikatzailean, beste batzuetan serio eta sakonago.
|
|
|
Mitxelenaren hitzaldiak". Horren goialdean, berriz," Euskalerriko amona bat", non Gorritiko amona Pantxika
|
azaltzen
zen," Aida" k izenpetzen zuen argazki handi bezain politean. Argazki hori halako leku pribilegiatuan argitaratzearen arrazoia?
|
|
|
Azkenik, Zazpigarren Artea sakondu asmoz, Felix Linares zineman erabiltzen den hiztegi bereziaren hainbat hitz eta esamolde
|
azaltzen
saiatuko da. Zinemazale direnek, sekuentzien planoa edota travellinga zer diren ikasi ahal izango dute, esate baterako.
|
|
|
Eta parabolarik ere ez dago. Nobelako pertsonaia bakoitzak bere bizimodua du, eta orduan Xan, alegia protagonista,
|
azaltzen
zaie. Datorren tokitik etorrita, ez du ezer ulertzen, ez du ingurua ere lehen zen bezala ikusten eta erabat galduta dabil...
|
|
|
Euskara batua zela-eta, Koldo Mitxelena hizkuntzalariak eman berri zituen hitzaldi batzuk, eta gure aldizkariaren arduradun zirenek behintzat, pozik hartu zituzten, editorial antzeko batean
|
azaltzen
zutenez. Izan ere," ekaitzez eta lokatzez aspertutako nekazariak eguzki goxoa du amets.
|
|
|
Hori orain arteko emisioari dagokionez, Jon Zurutuzak
|
azaltzen
digun bezala, aurrera begira ekimen berriak dituzte eta: " Kirolak Berri izeneko programa bat egitera goaz, igandean izaten diren kirol albisteak jarraitu (kazetari eta teknikari bana), eta gero astelehen gauean eskaini, 21:30ak aldera.
|
|
|
Hasierakoa, non eragile guztien arteko elkarrizketa burutuko bailitzateke, gaindiezinak suertatu daitezkeen aurrebaldintzak ezarri gabe. Eta ondorengo erabakitze fasea, konponketa prozesuan, non gatazkari lotuta
|
azaltzen
diren indarkeriazko adierazpenik gabe gauzatuko bailitzateke.
|
|
|
Alderdikeria herri honen eskubide eta interesen gainetik nagusitu da berriz ere. EAJ eta EAk beraien botere guneak segurtatu arren edozer egiteko prest direla
|
azaltzen
digute.
|
|
|
Bere liburua aozko poesiaren kimu berritze bat dala esango nuke. Naiz apaindurizko poesiaren mentalidadea ta teknika erabiltzen dituala, naiz kopla zaarren egitura ta legeetan
|
azaltzen
dala, neurtitz errikoiak egin izana, ta aozko literatura maillan, au du bere meriturik aundiena. Era askotako aberastasuna du bere liburuak.
|
|
|
Hori guztia lantxo hau izenpetzen duenaren interpretazioa baino ez da, jakina, besterik ere izan zitekeen arren: idazten zuena bere uste sendoa
|
azaltzen
saiatzen zen, eta kitto. Indira Gandhi eta bere herriko maharaja delakoen arteko afera horretan ziur horrela izan zela.
|
|
|
Esan ohi da komunikabideetan
|
azaltzen
ez dena ez dela existitzen. Ekonomikoki munta handiena duen Espainiako literatur sariaren irabazle edo finalista azken urteotan komunikabideekin lotutako norbait izatea ez da kasualitatea:
|
|
|
Esan ohi da komunikabideetan
|
azaltzen
ez dena ez dela existitzen. Ekonomikoki munta handiena duen Espainiako literatur sariaren irabazle edo finalista azken urteotan komunikabideekin lotutako norbait izatea ez da kasualitatea:
|
|
|
Pernandoren egia dirudi, eta hala da. Gainerako ajenteak Elkartea, bertsozaleak, hedabideak, eskola, bertso eskolak, gizartea orokorrean aparte utz ez badaitezke ere, bertsolariaren ikuspegitik egungo egoera zertan den
|
azaltzen
ahaleginduko naiz. Nola dabil gaur egun bertsolaria?
|
|
|
Lehen orrialdean garbi hitz egin zutela Burgoseko epaiketaz eta, editorialean beste gai bati heltzen zion Z. ARGIAk: euskaldunon herrian nor izatea zer zen
|
azaltzen
zuen. Ez pentsa edonork lor dezakeen kategoria denik!
|
|
|
" Ene asmoak haruntzagokoak dira, halako egoera baten testimonioa ematea, misterio eta posibilitateen eremuetara sartzea, euskal lengoaia urri hau adierazbide egitea, gauzen abardura poetiko ezkutuak
|
azaltzen
entseiatzea, eta honelakoak." (42 or.)
|
|
|
Edukin fantastikoa duten istorioak direla esaten du, eta ezaugarri hau garai legendarioetan nahiz gaurko egunean kokaturiko lotura modua dela azpimarratzen du. Ipuinak Arthur erregearen garaikoak, Greziako trajerien garaian edo gaur egun koka litezkeela dio, baina hauetako askotan egunerokotasuna dimentsio irrealetan
|
azaltzen
zaigula esaten du. " Ipuin fantastikoetan ohizko diren elementu liluragarriak aurkitzen ditugu, irrealitatearen auraz." (265 or.)
|
|
|
Sarrionandiaren narrazioaren indarra deskripzioetan dago eta ez gertatuko denaren suspentsea edo estrategia narratibo korapilotsuen erabileran. Egoerak bere zertzelada adierazgarrienetan
|
azaltzen
ditu, eszenifikatu egiten ditu eta elkarrizketak ere labur laburrak izaten dira. Hitz justukoa eta lakonikoa da pertsonaien mintzaira, narrazio Borges zaleei dagokien moduan, baina egileak metafora eta sinboloen erabileraz hedatzen ditu, prosalan horietan mintzaira poetikoari hurbilduz.
|
|
|
Bestalde, 1983kotik 1990eko narrazioetara bilakaera izan deneko hipotesiaren aldeko
|
azaltzen
da Azkorbebeitia, jadanik aipatua dugun kronotopo indeterminatuetatik determinatu eta errealagoetarako norabidea, beti ere denboraren urruntasuna mantenduz. Lehenengo bi narrazio liburuetan narrazio maila ezberdinekin jokoan dabilela, ametsa eta irudimen jokoak narrazio askoren zutabe direla ikusten badugu ere, azkenekoan, aldiz, joko hori alde batera utzia du.
|
|
|
Literatura, giza arauaren urradura. " Arima naufrago bakartiak" eta" Marinel zaharra", itsasoa eszenariotzat duten bi narrazioetan garbiki
|
azaltzen
zaigu, haste bereko gaztigutik: deabruarekin itsasoratzen bahaiz, berarekin egin duk bidaia.
|
|
|
Ez da hor marinela protagonista, Merlin azti maiteminduaren fatuma da gaia, baina Pott Bandako idazleei eginiko erreferentzia zuzen eta zeharkakoen artean, bada marinelaren aipamen bat ere. Hor
|
azaltzen
da, bada, Josemari Iturralde zalduna jazz musika entzunez, Durangoko irteeran dagoen zuhaitz itzaltsu baten ondora iristen da, Merlin eta Enare neskatxa haren ondora atseden hartzera geratu direnean. Zuhaitz horrek, ordea...
|
|
|
Gai zerrenda zabala ukitzen du: boterea, iraultza, lengoaia, zapalketa... baina honetan aurrekoetan baino osatuago eta sendoago
|
azaltzen
omen da Sarrionandiaren pentsaera. Lopez Gasenik 1993an adierazten duenez, Marginalia, Ez gara gure baitakoak (1989) liburuari dagokion beste aurpegia da" gogoeta teorikoen alderdia." (Egan, 1993)
|
|
|
Lopez Gasenik dioenez, istorio guztietan zehar noizbehinka errepikaturik agertzen da esaera hau" batasun ia erlijiosoa ematen diolarik liburu osoari". Arnaut Oihenartek Atsotitz edo errefrauak bilduman jasoriko Han izanik hona naiz esaera ilunaren azalpena euskal idazle hark
|
azaltzen
zuen modura, bi txoriren arteko elkarrizketa egoeran kokaturik ulertu behar da: " Txori batek, bere habia epelean dagoela, heldu berria den beste txori bati emandako erantzuna da, heldu berriak Orhi aldean eguzkiak bero jotzen duela eta hara joateko gonbitea luzatzen dio; kabi epelean dagoen txoriak, aldiz, iruzurra sumatzen du eta ezetz erantzuten dio" han izanik hona naiz" esanez.
|
|
|
" Hazparne 1893"/" Hazparne 1987" bi istorioak," Tortura"," Euskal amen aienak"... Hirugarren multzo nagusi bat euskal literaturaren arloko gaiek osatzen dutela dio Lopez Gasenik, non bere zaletasunak eta etsaigoak
|
azaltzen
dituen.
|
|
|
Bestalde, literaturzaleak liburuan zehar entzungo dituen behin eta berriko oihartzun edo erreferentzia literarioen atsegintasuna gozatuz batera, ate osteko oharren bidez osatu ahal izango du bere literatur intuizioa. Bestela esanda, arrazoi ez literarioek baliteke, baina bereziki arrazoi literarioek
|
azaltzen
dute beste gabe liburuaren argitalpen ugaritasuna eta irakurleen zaletasuna.
|
|
|
Felix Ibargutxik(" Urrutiko parajeetatik hemengo oinazera", Zabalik, 1987XII, 2 or.) iruzkinean aipatzen duen lehenengo gauza Izuen... liburutik Marinel zaharrak honetara emandako aldaketa handia da, autorea kartzelan bost urte egon eta gero, guztiz bestelakoa dela esanez. Liburuaren estiloak eta gaiak aldatuak direla
|
azaltzen
du Ibargutxik: 1978 poemak diren Izuen gordelekuetan barrena koan Europako hiriburuetan zehar literaturaz ziharduten poemak ziren, oraingoak errealitate gogoratuz dihardute, kartzelako miseriak esplizitoki azaltzen dituzte," poeta jaitsi egin da zenbait arazo sozial ukitzera" dio.
|
|
|
Liburuaren estiloak eta gaiak aldatuak direla azaltzen du Ibargutxik: 1978 poemak diren Izuen gordelekuetan barrena koan Europako hiriburuetan zehar literaturaz ziharduten poemak ziren, oraingoak errealitate gogoratuz dihardute, kartzelako miseriak esplizitoki
|
azaltzen
dituzte," poeta jaitsi egin da zenbait arazo sozial ukitzera" dio. Sarrionandiak halere, beti eusten omen dio tonu lirikoari, gairik gogorrenek eta krudelenek beti dute ukitu lirikoa.
|
|
|
" Zaindu ezazu zure burua, lagun" esan nahi omen du, eta Gulliver en bidaiak liburutik hartua omen da. Jonhatan Swuift en 1726ko liburu honetako laugarren atalean
|
azaltzen
da. Berez agur bat omen den esaldi hau, Gulliver ek zaldien lurraldetik alde egitean moxalak maitasunez berari zuzenduriko esaldia da.
|
|
|
Jon Kortazarrek Lurra eta Luma (1997) artikulu bilduman, liburuari eskainirikoan, haren moldaketa berria azpimarratzen du, Marinel zaharrak liburutik harturiko materialek, emendatuekin batean egituraturik, taxu berria hartzen dutela diosku. Sarrionandiaren liburuen irakurleari lehendik ezagun egingo zaizkion sinbolo eta gaiekin batera beste zenbait ere azaltzearekin, bizitza bera da poema hauetan
|
azaltzen
dena, bere aniztasun osoan. Alde batetik, tematikak zabaltzera egin duela esaten du eta adibidetzat aipatzen du lehengo liburuan heriotzak zentzu ideologikoa bazuen edo omenaldi poesiak egiten bazituen, oraingoan zabalera jotzen duela poetak, heriotza bera, bere heriotzaz eta hil ondokoaz hausnartzen duela.
|
|
|
Poema bilduma bidai kaiera baten gisan
|
azaltzen
da, eta idazlearen beraren bi hitzaurre modu ditu, lehena prosan, liburu gehienen tankerakoa, eta bigarrena" Bitakora Kaiera" izeneko poesia, liburuaren egitura aurkezten duena. Zazpi etapa dituen bidaia da Sarrionandiak liburuan zehar egiten duen ibilaldi hori.
|
|
|
Gainera, kolore beltzaren bidez narrazioaren leit-motiva den heriotzari erreferentzia egiten dio. Bizitzari buruzko gogoetak eskaintzen dituenez, heriotzari nola aurre egin ere
|
azaltzen
ari da. Izan ere, askotan aipatu izan den bezala, bizitzea hiltzen joatea baino ez denez, heriotzerantz doan bidaia horretan, antza denez, bizitzea dugu heriotzari aurre egiteko bide bakarra.
|
|
|
Haatik, pertsonaia hauen hausnarketa, zalantza... batzuk deskribatzen bazaizkigu ere, ez dugu bi pertsonaia hauen barne munduan sakontzeko ahalegin berezirik antzematen. Hau da, batik bat istorioaren gorabeherak hobeki ulertzeko beharrezkoa dugun informazioa
|
azaltzen
zaigu. Oro har, kontalariak hirugarren pertsonan hitz egiten duela esan dugun arren, oroitzapenen berri ematean narratzaile intradiegetikora igarotzen da.
|
|
|
Baina, nahiz eta idazlea amaren barne munduan sakontzen saiatu den, ez du gauza bera egingo gainerako pertsonaiekin. Ez dira hauen gogoeta eta pentsamenduak
|
azaltzen
, ez dakigu egin dutena egitera zein arrazoik bultzatu dituzten. Azaleko aipamen batzuk besterik ez dira egiten.
|
|
|
Are gehiago, hau izango da aitzakia narratiboa. Honela
|
azaltzen
ditu Lutxo Egiak Mikeli atea ireki izanaren arrazoiak: " Haurtzaro eta gaztaroko lagun honi ateak irekitzera bultzatu duten arrazoiak adostasunetik edo elkartasunetik urrun daude.
|
|
|
Era berean, liburuan zehar sentimenduak xalo eta natural jalgitzen dira, giza esperientziaren aldeak ahalik eta aberatsenen isladatuz. Eleberri osoan, barnekoitasun aipatua, kanpotik eta azpitik doan hari datualaren ondoan doa, nobela inoiz ere tragiko, ikaragarri, barroko edo uholdetsu
|
azaltzen
ez delarik. (Egan 50)
|
|
|
Hemen prozesu intimistak kanpokoa barnera ekarriko du. (...) Paisajearekin barneratze prozedurak garatzea poesian batez ere, ohikoa da, eta eleberri honetan, poesia eta narrazioaren mugak itzalita
|
azaltzen
dira, maiz. (Egan 50)
|
|
|
Arimazko eritasun baten kutsua. Giro etsia eta itxia
|
azaltzen
du nolabait, arrotza." (Iban, Amagoia: Egunkaria).
|
|
|
Denborari dagokionez, oso epe laburra da
|
azaltzen
zaiguna. Oro har, narrazioaren denbora lineala da, oroitzapenetan izan ezik:
|
|
|
Liburuan zehar pertsonaia ezberdin asko aurkezten bazaizkigu ere, batzuetan ipuin bateko pertsonaiak beste ipuin batean sartzen ditu: " liburuko pertsonaiak errepikatzen joaten direla, batzuk
|
azaltzen
, besteak gordetzen, batzuk ipuin batean protagonistak, eta beste batean bigarren mailakoak" (Egunkaria VI). Izan ere," hainbat eta hainbat pertsonaiaren bilakaeraren berri ematen digu bere azken liburuko ipuin ezberdinetan" (Jakin 101).
|
|
|
Pertsonaia hauen barne mundura gerturatuz, hauen ezinegona, bakardadea,... suma dezakegu. Javier Rojok egoki
|
azaltzen
duen bezala" guztiek antzeko egitura daukate: inolako berezitasun nabarmenik ez daukan pertsonaia bati zerbait berezia gertatzen zaio, bizitza horren monotonia nolabait apurtzen duena." (Rojo, Jabier:
|