|
2009
|
|
|
Zentzu horretan, erlazio handia dago arkitekturaren inguruko prozesua eta film bat egiteko garapenaren artean. Bietan kudeatu behar dira agente
|
asko
eta garai asko.
|
|
|
Zentzu horretan, erlazio handia dago arkitekturaren inguruko prozesua eta film bat egiteko garapenaren artean. Bietan kudeatu behar dira agente asko eta garai
|
asko
.
|
|
|
Ez genuen lortu lan-talde iraunkor eta konprometitu bat mantentzea. Hasieran egondakoek, Roberto Villamayor arkitektoak edo Santos Bregaña diseinatzaileak kasu, lan
|
asko
egin zuten, baina lan-talde berriarekin ez genuen beharrezko inplikaziorik lortu. Arkakuso proiektuaren asmoa ezberdina da, hau da, arkitekturako aldizkari bat Interneten PDF formatuan eskegitzea.
|
|
|
Honelako enpresa edo ezinezko misio bati aurre egiteko motibazioak
|
asko
eta askotarikoak izaten dira. Pasioak bultzatutakoak:
|
|
|
berritzailea, sortzailea, kalitate arkitektoniko izugarrizko proiektuen egilea? baina teknikoki eta antolakuntza aldetik lanak aurrera eramateko zailtasun
|
asko
dituena. Jenialtasuna etekinak baino lehenago jartzen da.
|
|
|
Horrek dakartzan ondorioak biziki larriak dira, langileen eskubideen aldetik behintzat; kontratudun batek izan ditzakeen desabantaila guztiei autonomoak dituenak gehitu behar zaizkie. Sarritan, oporrak ordaindu gabe gelditzen dira, langabeziako subsidiorik eza dago (orain, krisialdian, arkitekto
|
asko
langabezia ezin kobratuta aurkitzen dira), eta kaleratzearen aurrean ez dago inongo defentsarik. Bestalde, lanbidearen erroak erasotzen ditu praktika honek; autonomoak kontratatzen dituen enpresak besteen aurrean lehiakortasun handiagoa erakutsi dezake, eskaintzen dituen prezioak murriztuz.
|
|
2010
|
|
|
–Hemen modu tradizionalean eraikitzen zen momentu batean arkitektoen betebeharra zen sistema eta kontzeptu berriak sartzea beren proiektuetan, funtzionatzen zutela frogatzeko eta ordutik aurrera erabiltzen hasteko. Gaur egun VISESAk nahitaez eskatzen dituen gauza
|
asko
, orduan norberaren ekimenez egin behar ziren, garaian garaiko sustatzaile publikoa konbentzitzeko asmoz?, diote. IMBk lehen etxebizitza promozioa egiteko aukera izan zuenean, ez zuten ezbairik izan fatxada aireztatuaren sistema aukeratzeko
|
|
|
Gaur egungo erabil tzaile taldeek eta beraien bizimoduek ez dute lekurik bertan. Etxebizitza hierarkizatu eta egituratua proposatzen du arauak, eredutik aldentzen diren biziera
|
asko
baldintzatuz. Etxearen espazio bakoitzak bere izen abizenak ditu (sukaldea, egongela, jantokia, komunak, korridorea, hall a, suite logela, 2 logela,
|
|
|
Beharrezkoa da amaitzea etxe bat bakarrik XX. mendeko ohiko etxe burgesa izan daitekeelako ideiarekin, eta aukeran dauden tipologia anitzen jakintza zabaldu behar da. Ziur aski bide zaila izango da, aldagai
|
asko
|
|
|
Etxe mailan barne harreman mota
|
asko
daude. Etxebizitza ren behar eta erabilera berriak hauek izan daitezke:
|
|
|
eta ekonomia mailan dago. Faktore
|
asko
dira etxebizitzaren DUD] R KRQHWDQ: OXU] RUXDUHQ EDOLRD, ÀQDQW] LD] LRD, HWD KRUUHQ gainetik, politika helburuak.
|
|
2012
|
|
|
gaur egun Espainian dauden ia eraikin gehienek ez dituzte CTEk ezartzen dituen minimoak betetzen. Ondorio horrek agerian uzten du denboraldi ez oso urrunean, berriki eraikitako etxe
|
asko
energetikoki birgaitu egin behar izango direla Europako baldintza berriekin bat egin ahal izateko. Errealitate hori oraindik ere gehiago areagotuko da, lehendik dauden eraikuntzen egiaztatze energetikoaren prozedura berriarekin (Certi, cación energética de edi, cios existentes).
|
|
|
1 Gaur egun eraikuntzaren sektorean erabiltzen diren material
|
asko
mineral inorganiko, organiko (gehienetan petrolioa) edo konpositeen deribatuak dira, eta hauek zailak izaten dira birziklatzeko, duten konplexutasun kimikoa dela-eta.
|
|
|
Gasteizko kasuan arazo honetaz hitzez jabetu direla ematen du, eta modu apal eta herabean pauso batzuk ematen ari direla, baina oraindik asko dago egiteke eta aurreko bi hamarkadetan hirigintzan gertatu dena guztiz kontraesankorra eta inkoherentea dela ezin da ukatu. Adreiluaren politikak guztiz bere kasa jardun du, eta ingurumen arloko irizpide
|
asko
bazterrean gelditu diren bitartean, interes espekulatzaileak, udalarenak zein eraikuntza enpresa handienak, gailendu dira.
|
|
|
Herri gehienetan etxe kopurua bikoizten zen HAPOren arabera. Zer logika dauka auzo berrietan etxe eta lursail
|
asko
soberan egoteak eta bitartean ondoko Aretxabaleta eta Gardelegi herriak irensteak, ingurua bloke berriez josiz eta herri nortasuna betiko galduz? (Arkaute herrirako antzeko planak zeuden eta zorionez atzera egiteko garaiz gaude oraindik).
|
|
|
Horren ordez, diru publikoa irensten duten aisialdi eta jolasguneak eraiki dira. Planoan ikus daitekeenez, atsedengune
|
asko
landaguneak izan ziren eremuetan ezarri dira. Bilboko Udalak 2010 urtean 1.976.115 metro koadro parke zein lorategiren mantentze lanetan 5.774.663 euro gastatu zituen.
|
|
2013
|
|
|
Lan nahasketa batzuei ere honelako izena eman diegu, adibidez EtxeMahaia. Agian horren arrazoia mikroarkitekturan lan
|
asko
egin izana da.
|
|
|
enbalatze, fatxada eta kofratze taulak adibide. Abantaila
|
asko
dituzten material teknikoak dira. Akabera landugabeak ahalbidetzen dituzte, horrela kantu ikusiak utziz.
|
|
|
Esan beharra dago, gainera, sukalde altzarien egileak produktuaren azken emaitzatik portzentaje bat besterik ez duela benetan ekoizten. Produktu mota
|
asko
erosi eta haien artean konbinatu besterik ez dute egiten. Sukaldea, azken finean, ohol, burdineria, akabera material, etxetresna eta instalazioen elkarlotze koordinatua da, zeinetan pieza bat aldatzen bada, beste gainerako elementuetan eragina izango duen.
|
|
|
Gizarte beharrak asetzeko zerbitzu eraginkorra bilatu litzateke gastu soziala modu egokian inbertitzeko. Galdera
|
asko
suertatzen dira gai horren inguruan. Esate baterako:
|
|
|
Urte
|
asko
, eta tartean gerra zibila ere pasatu behar izan zen, turismoa modu demokratizatuan gertatu zen arte, olatu bainuen onurari lotutako turismoak eguzkiari lotutako turismoari bide eman zion arte, alegia. Eta edozeinek eta edozein modutan kostari lotutako turismoa bizi ahal izan zuen arte.
|
|
|
Ordura arte udalerri edo elizaren esku zeuden bainuetxeak, enpresarien, aristokraten edo partikularren esku geratu ziren jarduera honen hedapena areagotuz. Orduan bainuetxe
|
asko
zaharberritu eta handitu egin ziren etekin ekonomikoa handitzeko, eraikin historikoari eraikin berriak atxikiz. Zati berri haiek aisialdiarekin lotutako espazioak izan ohi ziren, hala nola hotelak, dantzarako aretoak, jangelak, antzokiak, erabilera anitzeko aretoak, kioskoak, etab. Garai hartan bainuetxe askotan medikuaren eta enpresariaren arteko eztabaidak sortu ziren, bainuetxearen eginkizunaren aurrean ikuspuntu ezberdinak sortu baitziren, alde batetik medikuek bainuetxearen erabilera sendatzailea defendatzen zuten, beste aldetik enpresariak errentagarritasun ekonomikoa defendatzen zuen.
|
|
|
Dudarik gabe, XIX. mendearen amaiera eta XX. mendearen hasiera bitarteko garaia izan zen bainuetxeen eta haien jardueraren goieneko unea, ospe eta bisitari kopuru handiena lortu zuten garaia. Gerra Zibilak egoera gozo hori hautsi zuen, gerrateak iraun zuen urteetan bainuetxe
|
asko
ospitale bilakatu ziren eta gerra amaitu ondoren haietako asko ez ziren berriro ireki, bainuetxeen gainbeherari hasiera emanez.
|
|
|
Lehen aipatu bezala, zenbait bainuetxek botilaratutako ur produkzioari ekin zioten (Alzola eta Insalus urak, azken horren eraikin originala desagertu da) eta beste batzuek aktibitate industrial berriak jaso zituzten (Gabiriako bainuetxea azuleju fabrika bat da gaur egun). Beste eraikin
|
asko
Gerra ondoren ateak itxi eta hondakin egoeran daude gaur egun edo desagertu egin dira (Larrinaga, 2010).
|
|
|
Haren hitzetan, sistemen bilakaera aztertzeko orduan bi bide daude; bata tradizionala, non indibiduoak hil, populazioak urritu eta espezieak desagertu egiten diren, eta bestea berriagoa, organismoen presentzian edo gabezian begia jarri beharrean, organismo kopuruen aldaketan eta aldaketa horien konstantzia mailan jartzen duena. Aztertzen ari garen sistemaren ezaugarrien arabera bietako azterketa bide bat egokiagoa izango da bestea baino, eta gehienetan, kanpoko eragileek aldaketa
|
asko
sortzen dituzten sistemak aztertzeko orduan, eta espero ez litezkeen gertaera asko izaten direnean, bigarren bidea egokiagoa izango da.
|
|
|
Haren hitzetan, sistemen bilakaera aztertzeko orduan bi bide daude; bata tradizionala, non indibiduoak hil, populazioak urritu eta espezieak desagertu egiten diren, eta bestea berriagoa, organismoen presentzian edo gabezian begia jarri beharrean, organismo kopuruen aldaketan eta aldaketa horien konstantzia mailan jartzen duena. Aztertzen ari garen sistemaren ezaugarrien arabera bietako azterketa bide bat egokiagoa izango da bestea baino, eta gehienetan, kanpoko eragileek aldaketa asko sortzen dituzten sistemak aztertzeko orduan, eta espero ez litezkeen gertaera
|
asko
izaten direnean, bigarren bidea egokiagoa izango da.
|
|
|
Industria jarduerak ia gaur arte iraun du, eraldaketa askoren ondoren, bereziki Poblenou auzoan. 60ko hamarkadan jarduera horrek behera egin zuen nabarmenki eta enpresa
|
asko
Bartzelonako kanpoaldean zeuden industrialde berrietara mugitu ziren. Baina lehen aipatu bezala, mende oso bat iraun zuen jarduera industrialak balio handiko paisaia industriala utzi zuen auzoan, industrializazio prozesuaren garai ezberdinetako eraikinekin.
|
|
|
Azkenean Cerdà Planaren aplikazioa ez zen hasiera batean proposatu zen bezain erabatekoa izan eta aurretik zeuden eraikin industrial
|
asko
mantendu egin ziren, hiri sare berrian integratuz. Peré IV kalea mantendu egin zen eta gaur egun bere ibilbide guztian zehar Cerdàren lauki sarea mozten du diagonalki, karratuak ez diren etxadi bereziak sortuz.
|
|
|
Gaur egun Sant Marti barrutian eta bereziki Poblenou auzoan aurkitu dezakegun partzelazio konplexu eta irregularra aipatutako eta guztiz aurkakoak diren bi partzelazio sistemak aldi berean izatearen ondorioa da, alde batetik, nekazaritzapartzelazioa, eta, bestetik, Cerdàren lauki sarea. Zabalgunearen lauki sarea aurretik zeuden eraikin eta bideetara egokitzen joan da, eta, ondorioz, etxadi
|
asko
egokitu egin behar izan dira irtenbide berezi eta konplexuak bilatuz. Can Ricart fabrika egokitzapen prozesu horren adibide argi bat dugu.
|
|
|
Baina auzoaren bereizgarririk behinena garai komunistako izaera industriala da. 80ko hamarkadatik aurrera, berriz, lantegi
|
asko
itxi egin ziren, eta ondorioz hiriko alde utzi eta degradatua izan da urte askotan. Berriki gune hau berpizten ari da hiriaren kultura bihotz gisa, auzoaren definizio garaikide bat asmatu dute sobietar estetikarekin.
|
|
|
Euskaltzaindiak utopia hitza bakarrik onartzen badu ere, denok, distopia hitzari aurkako zentzua ematen diogu eta bien arteko dikotomia argi ikusten dugu. Hala ere, arkitekturaren munduan sartuta gabiltzanok utopiaren eta distopiaren arteko marra oso fina dela erakusten diguten adibide
|
asko
ditugu buruan. Nola ahaztu Le Corbusierren Ville Radieuse?
|
|
|
Gizaki orok bere buruari galdetu izan dio noizbait, zer utziko ote zuen bere atzean heriotza ate joka izatean; era berean, gizadiak ere galdera bera egin dio bere buruari: Nolako planeta utziko lukeen lurrazaletik desagertuko balitz, edo behintzat bere presentzia
|
asko
apalduko balitz. Gogoeta horiek eleberri, bideo-joko, komiki edo film gisa irudikatu izan dira.
|
|
2014
|
|
|
Juhani Pallasmaak bere The Eyes of the Skin liburuan dioenez, gaurko egunerokotasuneko arkitekturaren korrontearen patologien alderdi
|
asko
zentzumenen analisi epistemologiko baten bitartez eta gure gizartearen kritika okularzentrista orokor baten bitartez uler daitezke (Pallasmaa, 2006). Begiaren nagusitasunak eta beste zentzumenen ezabatzeak urruntzera bultzatzen gaitu, isolamendura eta kanpoan gelditzera.
|
|
|
Ia barrokoaren garaikoa izanagatik, Pizkundearen azken aldiko konposizio eta trazak darabiltza, garai klasikoaren osteko manierismoari jarraitzen diotenak. Asko izan ziren, XVII. mendearen hasieran, garaiko jauntxoek altxarazitako eraikin berriak, sakristia
|
asko
tartean, noblezia osoa baitzegoen elizetako harrietan betiereko bilakatzeko grinak jota, eta hura izan omen zen familiok euren abizena gogoratua izan zedin hautatu bidea.
|
|
|
Ondoren, euskal arkitekto batzuen jarduera arkitektonikoan zehar burututako irudi edo marrazki batzuk azalduko ditugu, nonbait egungo sortzaileek darabilten mosaikoa lortzeko asmoz. Mosaiko edo lagin oro bezala, ez da osoa, eta sortzaile
|
asko
falta dira; edozein kasutan, ekarpenok goi mailako arkitekturaren adibide dira, sortzaileen buruan sartzeko aukera ematen dute, pentsamendua objektu bilakatzen den momentu magiko horren adibide.
|
|
|
Eraikuntzaren automatizazioa nola esango zenuke garatu dela azken 25 urteotan? Aurrerabide
|
asko
izan ahal da?
|
|
|
Museoak erraztasunak eskaini zituenez, Donostiako alde zaharrean dagoen San Telmoko klaustroko tramo baten azterketari ekin zitzaion (Ayerbe Iribar, 2012). Zaharberritze lan gutxien zuen modulu bat aukeratu eta gero, hareharrian egindako ganga gotikoaren datuak in situ hartu ziren; argazkiak, marrazkiak eta bestelako neurrien bilketak ez zuen denbora
|
asko
eraman. Bildutako datu horiekin modelizazio prozesu bati hasiera eman zitzaion; proiektatutako ganga idealaren geometriak (Rabasa Díaz, 2000) ordenagailuzko 3D hori gauzatzen lagundu zuen.
|
|
|
Software horrek". stl" edota". dwg" motako artxiboetan sartutako bolumena lortzeko, fresak egin behar duen ibilbidea kalkulatzen du. Arkitekto batentzat ezezagunak ziren jakintza
|
asko
zeuden hemen: CNC fresatzeko makinaren abiadura, lan egiteko norabidea, fresaren tamaina etab. horiek denak soilik esperientziadun profesionalak jakin ditzake, eta horretarako ezinbestekoa da gaian jantzia den norbaitek bere aburua adieraztea.
|
|
|
Nola heldu totxoa? Arkitektoaren formakuntzatik at gelditzen dira kontzeptu
|
asko
eta momentu honetan ezer gutxi egin dezake gugatik instrukzio eskuliburu batek. Beharrezkoa suertatzen da, gutxienez, esperientzia duen norbaiten kontseilua eta gainbegiratzea.
|
|
|
Abantaila iruditu zait betidanik Antxok iragan luzea eduki ez izana. Historiaz beteriko herriek, zama dute horretan eta, energia
|
asko
xahutu behar dituzte iraganekoak defendatzen.
|
|
|
Autoeraikitako eta ekologikoa zen etxe baten proiektuak joan etorri
|
asko
izan zituen hasi aurretik. Ikerrek jada urte batzuk zeramatzan bizi aukera ezberdinak baloratzen (non, noiz, etab.) eta proiektu hau hasi aurretik autoeraikuntza eta bioeraikuntzari buruzko ikastaro batzuk egin zituen, lagun batzuei beraien etxea egiten lagundu zien eta bidaiatuz munduko leku ezberdinetako tradiziozko eraikuntzak ikusi zituen.
|
|
|
Etxea egiten gindoazen heinean, konturatu ginen gauza
|
asko
idealizatu, eta gehiegi edo gutxiegi estimatu genituela:
|
|
|
–Eraikuntza merkatzeko gauza
|
asko
egin badira ere, etxe bat egiteak diru asko suposatzen du eta komeni da lanak hasi aurretik diru kopuru handi bat aurreztuta izatea. Gainera beti gertatzen dira ezustekoak eta espero ez zenituen egoerak.
|
|
|
–Eraikuntza merkatzeko gauza asko egin badira ere, etxe bat egiteak diru
|
asko
suposatzen du eta komeni da lanak hasi aurretik diru kopuru handi bat aurreztuta izatea. Gainera beti gertatzen dira ezustekoak eta espero ez zenituen egoerak.
|
|
|
–Momentu kritikoetan eta, oro har, obra guztian, denbora eta indar
|
asko
bideratu dira lanean geunden pertsona guztiok elkar ulertzeko, ez baitzegoen agintzen zuen inor. Mundu guztiak bere ahotsa eta papera izatea nahi genuen.
|
|
|
Eta horrek ere, hein batean, komunitatea sendotu egin zuen. Urte
|
asko
itxaron behar izan zituzten, beren burua" salbu" eta legearen barruan ikusi zuten arte. Nahiz eta, gaur diotenez, eraispenaren mehatxuari sekula sinesgarritasun handirik eman ez zioten, ezinegona, zalantza, hor zegoen.
|
|
2015
|
|
|
Oraindik amaitu gabe badago ere, jada Londreseko hirigune garrantzitsuenetariko bat izatera pasa da azken urteotan, eta are gehiago, eremuaren mugetako auzoak ere eraldaketara batu egin dira. Etxebizitzen prezioak nabarmen gora egin du inguru osoan, enpresa handi eta ospetsu
|
asko
eremura hurbildu dira ere (The Guardian egunkariaren egoitza nagusi berria, adibidez) eta bertan bizi ziren langile familia xumeak isilean eta halabeharrez kanporatuak izan dira, ageriko gentrifikazio prozesu batean.
|
|
|
Baina oreka egoki hori sortzea eta mantentzea ez da batere erraza eta sor litezkeen arazoak
|
asko
eta askotarikoak dira. Berez, azken urteetan publikoaren eta pribatuaren arteko oreka hautsi egin da, eta, ongizate sistemaren beste hainbat arlotan gertatu den bezala, osasunean, hezkuntzan, edota segurtasunean, adibidez?
|
|
|
arlo pribatua publikoaren eremuan sartu den neurrian haren esparruaren zati handi bat bereganatuz, orain badirudi egoera berdina espazio publikoaren eremuan ere gertatzen ari dela. Baina horrek ez du esan nahi espazio horien kudeaketa soilik erakunde publikoek egin behar dutenik eta, ondorioz, beraien lana beti ona eta egokia izango denik, tamalez, espazio horien kudeaketaren ardura soilik erakunde publikoena izan denean huts
|
asko
eta galantak egon baitira. Horrela gauzak, onartu beharra dago espazioa kudeatzean behin baino gehiagotan arlo pribatuak gauza asko ongi egiten ikasi duela, agerian utziz espazioen kudeaketan erakunde publikoen gabeziak eta akatsak, eta horiek aprobetxatuz eremu publikoek askotan eskaintzen ez dituzten irtenbideak proposatzeko Mozas, 2011).
|
|
|
Baina horrek ez du esan nahi espazio horien kudeaketa soilik erakunde publikoek egin behar dutenik eta, ondorioz, beraien lana beti ona eta egokia izango denik, tamalez, espazio horien kudeaketaren ardura soilik erakunde publikoena izan denean huts asko eta galantak egon baitira. Horrela gauzak, onartu beharra dago espazioa kudeatzean behin baino gehiagotan arlo pribatuak gauza
|
asko
ongi egiten ikasi duela, agerian utziz espazioen kudeaketan erakunde publikoen gabeziak eta akatsak, eta horiek aprobetxatuz eremu publikoek askotan eskaintzen ez dituzten irtenbideak proposatzeko Mozas, 2011).
|
|
|
Nork dauka eskubide hori? Hor lan
|
asko
dago egiteko. Baina oso inportantea den zerbait da; izan ere, denok ezagutzen ditugu pertsona adinduek hemen edo edozein herritan dituzten esperientziak, eta haien jaioterrira doazenean esaten dutenean «hau ez da nire herria».
|
|
|
Eta besterik ez. Paisaia hori izan da urte
|
asko
eta askotan zehar izugarrizko balio negatiboak izan dituena, eta konpentsatzeko egiten den gauza bakarra edo bururatzen zaigun gauza bakarra hori da. Aurreko urteetan zehar pilatu diren balio negatiboak desplazatuko dituzten balio positibo nahikoak sortu ditugu?
|
|
|
Hor mami
|
asko
dago, eta gertatzen zaigu ez dakigula parte hartzen, gizarte bezala eskarmentu bat behar dugu. Gainera, paisaiaren arloan sortzen den dilema etiko bat existitzen da:
|
|
|
Beste kezka handi bat da, nahiko lan egiten dugula balio handiko paisaiak kontserbatzen, kezkatuta gaudela eguneroko paisaiaz eta horiek ahalik eta hobekien bideratzeko irizpideak markatzen. Baina guztiz berrasmatu behar diren paisaietan aukera
|
asko
galtzen dira, ordea. Adibidez, zabortegien kasuetan, zer egiten dugu?
|
|
|
Adimenak ez dituzte erabat hierarkizatuta: ikusmenak lekua uzten dio oraindik ukimenari, eta azken horren bitartez jasoko du testuingurutik informazio
|
asko
. Eskuekin begiratzen dute.
|
|
|
Lan
|
asko
egin da orain arte balio handiko INBGen erregulazioan, ezaugarri ekologiko berezidun eta mugatuak zein itxiak bezala ulertu daitezkeen eremu babestuen kasuan adibidez: Urdaibai, Aiako Harria, Valderejo eta abar. Beren hauskortasunagatik arriskuan dauden guneetan ere, edo hiri inguruko prozesuen bultzada edo neurrigabeko hiri hazkuntza jasan duten esparruak ere INBG bezala uler daitezke:
|
|
|
Proiektuan zehar landa eremuko eragileek hainbat balio identifikatu dituzte baserri paisaietan, batzuk lehen sektoreari lotutakoak, beste batzuk landa eremuko biztanleei lotutakoak, eta askotarikoak diren bestelako balio
|
asko
. Balio horietatik abiatuta, etorkizunari begira eskualde bakoitzeko baserri paisaien kalitatea mantentzeko ekintzak proposatu dituzte eragileek.
|
|
|
La Carparen adibidea, gure hausnarketarako hartu dugun kasu praktikoa, jarduera horietatik kanpo sortzen da, eta haren ezaugarriak dira mugikorra eta ezegonkorra izatea eta oharkabean pasatzea xedetzat hartzea, hau da, eraikitakoa desegin dezaketen subjektu arrotzen atentzioa ez erakartzea. Horregatik, trafiko gutxiko errepide bateko ertzean bilatzen du bere babeslekua, eta igandero erabiltzen diren objektu
|
asko
sastrakan uzten dira ezkutatua, inor ohartu gabe.
|
|
2016
|
|
|
Horretaz baliatuta, kultura aitzakiatzat jartzen da hirian zehar eraikin edo ekitaldi berriak egiteko. Ekintza horiek erantzunezinak direnez, kulturarekin zerikusirik ez duten proiektu
|
asko
aurrera eramaten dira; politika kultura (le) z mozorrotuz. Jokaerok ukaezintzat hartuta, botereak bere egiten du kultura, eta behin bereganatua, kultura zehatz bati baino ez dio bultzada ematen.
|
|
|
Gasteizko Zaramaga auzoa, frankismoaren politika desarroilisten ondorengo argia da: 196oko hamarkadan etorkin eta langile
|
asko
jaso zituen, baina, denbora igaro ahala, biziberritzerik ez eta zahartze demografikoa eta hustuketa larria jasaten dituen espazioa da. Artikulu honetan, auzo zaharkitu horren diagnostiko bat plazaratzeaz gain, har daitezkeen zenbait neurri aurkeztuko dira.
|
|
|
Gasteizko Zaramaga auzoa beste auzo
|
asko
bezalakoa da. Baina, aldi berean, zenbait berezitasun dituen espazio bizia da.Bizia dela diogu, bai, baina hori ere kolokan jarri genuke, behintzat epe luzeko etorkizunari begira.Izan ere, urrezko auzo honetan (duela gutxi 50 urte bete baitzituen, hiri honetako beste langile auzo batzuek bezala) zahartze demografikoa eta despopulazioa nagusitzen ari dira azken hamarkadetan.
|
|
|
Alde batetik, aipatu berri dugun egokitzapen falta hori delaeta, auzoaren despopulatzea gertatzen ari da Zaramagan, «BOE belaunaldi» berriek bizitokirako aukera bezala hiriko bestelako gune batzuk hobesten dituztenez, etxebizitza
|
asko
hutsik geratzen ari direlako. Horrek, saltoki, bulego, taberna eta bestelako jarduerak pixkanaka etetea eragin izan du, eta, beraz, lokalak eta kaleak hutsik geratzea.Afera horren azken muturreko ondorioek adinduen bizimodua eta osasuna kaltetzen dute neurri batean.
|
|
|
Hala ere, lehenago aipatu dugun auzoaren despopulatzeak ere badu eraginik aurrera ateratzen diren berrikuntza lanen kopuruan. Etxebizitza huts
|
asko
dauden eraikinetan, eskasa izaten da honen alde agertzen den interesa. Are gehiago inbertsioa merkatuan balioaren etengabeko galera sufritzen ari den jabetzan egin behar bada.
|
|
|
Gauza jakina da arkitekturak arlo
|
asko
biltzen dituela, diseinua kudeatzen du eta eraikuntza teknikak menderatzen ditu. Halaber, arkitektura proposamenak lantzeko orduan, gizarte diziplinak ere ezagutu eta norentzat proiektatzen den argi izan behar da; nortzuk izango diren proiektuen erabiltzaileak eta nola eboluzionatuko duten.
|
|
|
Hala ere, lan metodologia ez zen asko aldatu, era geometrikoan marrazten jarraitu baitzen. Lan egiteko modu horren arazo nagusia da zerikusirik gabeko eta erabat independenteak diren eredu bereko irudikapen
|
asko
sortzea.
|
|
|
BIM ez da soilik planoak modu eraginkorrago batean garatzeko software aldaketa bat, baizik hiru dimentsioko eredu batean informazio guztia sartzearen ondorioz lortzen den lan metodo berri bat. Tresna berri horretan, hiru dimentsioko eredu parametriko bat partekatzen da, eta horren inguruan diziplina
|
asko
integratzen dira, aktore eta teknikari asko eredu horrekin lotuz. Horrek, eraikuntza alorrean, inoiz gertatu ez bezalako inplikazio eta aldaketa bat eskatuko du, lan joera ezinbestean elkarlanera bideratuz.
|
|
|
BIM ez da soilik planoak modu eraginkorrago batean garatzeko software aldaketa bat, baizik hiru dimentsioko eredu batean informazio guztia sartzearen ondorioz lortzen den lan metodo berri bat. Tresna berri horretan, hiru dimentsioko eredu parametriko bat partekatzen da, eta horren inguruan diziplina asko integratzen dira, aktore eta teknikari
|
asko
eredu horrekin lotuz. Horrek, eraikuntza alorrean, inoiz gertatu ez bezalako inplikazio eta aldaketa bat eskatuko du, lan joera ezinbestean elkarlanera bideratuz.
|
|
|
Aldaketa nahitaezkoa da, beste diziplina
|
asko
egiten ari diren bezala, moldatu dugu egoera berrira. Gaur egun gure eskolak produzitzen dituen arkitektoak «zaharkituak» daudela esan dezakegu, diseinatzaile gisa heziak, errepikapenean oinarritutako produktua eraikitzen ohituak.
|
|
|
mahai joko baten euskarria, bideo-joko baten pantaila, jolas parkea, lorategietako labirintoa, areazko gaztelua edota lurrean klarionaz egindako hainbat marrazki jolaserako marka direnak, kartoizko kutxetan sartzearen jolasak barne. Espazio horietako batzuk umearen gorputzaren neurrira eginak daude, baina beste
|
asko
panpina, botila txapa, puxtarri edo bideo-joko pertsonaien neurrira egindakoak dira. Bertan igaro ditugu jolasaldiak txikitan, jolas esparru barruan murgildurik geundela; bizitako espazioak dira beraz.
|
|
2017
|
|
|
Beraz, elkarketa leku irekiak identifikatzeaz gain, leku horien inguruan sortzen diren harreman sozialak azpimarratzen ditu. Silvia Federicik baieztatu duen moduan, zaintzarekin erlazionatzen dira halako harreman
|
asko
, ekoizpen kapitalistatik at geratzerakoan, beste kolaborazio eta erabilera mota batzuk bilatu behar izan dituztelako bizitzaren mantenuak behar dituen lanak egin ahal izateko (2013, 199). Beraz, zaintzak komunaren adierazpidetzat hartu eta jolas parkeekin duten harremana landuko da ikerketa honetan.
|
|
|
Komunitatetatik komunetarainoko bide hori egin ondoren, eta oraindik ere aldatzeko gauza
|
asko
geratzen diren arren, badakigu ezer ez dela ukiezina. Maskulinitatearen, zutik pixa egitearen eta emakumezkoa atzetik garbitzera etortzearen sinbolo hori, komuneko tapa, kendu dugu.
|
|
|
Industria Iraultzarekin, muga horiek, eta beraz, gizarteko genero rolak ere, are gehiago markatu eta ezberdindu ziren. Familia
|
asko
hirien zentrotik aldirietara joaten hasi ziren eta hiri eredu barreiatu horrek eremuen arteko banaketa argiagoa izatea errazten zuen.
|
|
|
Sato PlusHome proiektua aurkeztu baino urte
|
asko
arinago, 1991n, hasi zen gaur egun Linux bezala ezagutzen dugun sistema operatiboaren garapena. Linux sarearen bitartez, modu ireki batean garatu zen, edozeinek parte hartu zezakeen haren garaenean eta edozeinek erabili zezakeen.
|
|
2018
|
|
|
Egun gizarte sistema osoa kolokan dagoelako zeinuak badaude ere; eta lanik gabeko eta% 100 robotizatutako etorkizunen inguruan pentsalari ezkertiar
|
asko
proposamen interesgarri zein zentzudunak egiten ari badira ere (Srnicek, N.; Williams, A. 2016), ezin uka daitekeena da lanean ala ez, etorkizunean ere produkziorako eta hiriak zerbitzatzeko espazioak ditugula. Are gehiago, hiriguneen populazioen hazkunde azkarra ikusirik.
|
|
|
Senegaldar gaztea, auzoko etxebizitza bloke zahar bateko logela txiki batean bizi zena, top mantan aritzen zen. Bere bizi baldintzak zirela-eta, gauza
|
asko
garraiatzeko eta gordetzeko beharra zuen (AC Omar, 2015). Ondorioz, ikasleek bi proposamen egin zizkioten Omarri.
|
|
|
Iritsi zen momentua ikasketak aukeratu behar nituela. Arte Ederrekin aurreiritziak nituen eta nire familian arkitekto
|
asko
izateak eragina izan zuen. Karreran nintzela marrazten jarraitu nuen, eta, besteak beste, eskolaren inguruko umorezintak egin nituen.
|
|
|
Profesional bakoitzak konpetentzia eta gaitasun espezifiko batzuk zituen eta haien zerbitzu espezializatuak, gizartearentzat ezinbestekoak, ordainsari oparoekin ordaindu ohi ziren. Horrez gain, profesional
|
asko
beren eginbeharrak burutzeko erabilera zaileko hainbat tresna garestiz baliatzen ziren. Ahalmen profesionalak gutxi batzuen esku ziren.
|
|
|
Mazzucato k adierazi legez, «gobernu porrotaren beldurrak gobernu
|
asko
konbentzitu ditu sektore pribatua ahal den neurrian berdintzeko» eta, 80ko hamarkadatik aurrera, sektore pribatuaren eraginkortasun neurriak erabiltzen dira ezinbesteko estandar gisa, gobernuak merkaturatuz (Mazzucato, 2018).
|
|
|
Politika horietan hiri
|
asko
oinarritzen dira (Bartzelona, Madril, Londres, Donostia?), baina aipatu beharrekoa da Bilbok azken urteetan eduki duen gorakada, munduko ekonomia erakusleihoan kokatu delarik. Egungo hiriak etxeko legeen1 forma berrien aurrean aurkitu dira.
|
|
|
Euskal gatazkaren inguruko kontaeretan, emari handiko lekua izan da. Sinbolikoki gauza
|
asko
ordezkatzen dituen espazioa da; bertako 100 bat guardia zibil erahil zituen ETAk aurreko hamarkadetan. Era berean, Lege Antiterroristaren ondorioz atxilotutako pertsona askok salatu izan dituzten tortura kasuetako askok bertan izan dute leku3 2018 urtearen hasieran, museo txiki bat inauguratu zuten kuartelaren barruan4 Museo horretan aurkitu daitezke erahildakoen zuri beltzezko argazkiak eta borroka antiterroristaren hainbat sinbolo.
|
|
2019
|
|
|
Euskal Herriko hiri posiziotik, auzo, hiri, eskualde, probintzia, erkidego eta estatuaren arteko harremana era hierarkizatu eta egonkor batean egun ulertzea ez da nahikoa, praktikan, materialki ez baita horrela gertatzen. Erregio berriak sortzen ari dira Europar Batasunarekin elkarrekintza zuzenean (EuroHiria kasu), mundu mailako zenbait fenomenok zuzenean zeharkatzen dituzte gure auzoak, estatuek garrantzia galdu ez badute ere, subiranotasun kuota garrantzitsuak lotu dituzte EB proiektura (udalerrietako eskumen
|
asko
eskala horretatik arautuz), etab. Labur, eskala ezberdinek sakonki gurutzatzen dute elkar, lekukotasunaz dugun ideia eta esperientzia eraldatuz (Azkarraga, 2011). Lurraldea ulertu eta ekoizteko aintzat hartu beharreko testuingurua osatuz.
|
|
|
Bestetik, azken kontsumitzaileekin dagoen eguneroko harreman estuak elikadura eta kontsumo ohituren inguruko informazio
|
asko
ematen du, baita pedagogia eta politizazio lana egiteko espazio paregabea eskaini ere. Egunerokoan, ordea, jarduerak pedagogiarako eta lurralde estrategia konpartitu bat garatzeko denbora gutxi uzten du.
|
|
|
Nekazaritzako eta abeltzaintzako aprobetxamenduaren tipologia aldatzeak aldaketak eragin ditu tokiko baliabideen aprobetxamenduan, paisaian eta osaeran. Gainera, gero eta gutxiago dira nekazaritza eta abeltzaintzako sektorea osatzen duten pertsonak, horien batez besteko adina altua da, jarduera horrek kanpoko baliabideen menpekotasun handia du, paisaia homogeneoagoa da orain, haraneko populazioa murriztuz doa, eta egunerokotasunarekin lotutako jarduera
|
asko
desagertu egin dira (eskolak, dendak, ostalaritza, merkataritza, eta abar). Ustiategietan forma juridiko kolektiboak ohikoak diren arren, izan lehen sektorearen barruan zein gizarte mailan forma kolektiboak oso urriak dira.
|
|
|
Ideiahorrenkontra, Eskisabelek metaforaren errekurtsoa azpimarratzen du gizarteko uste eta balio desberdinak gizon emakume kategorietan nolasailkatzendirenidentifikatzeko. Horrela, emakumeen izen
|
asko
natura eta bizitzaren sortzearekin lotzen diren bitartean, gizonezkoenaklurraldekopertsonaiahistoriko zein elementu garrantzitsuekin erlazionatzen direla ikusiko dugu, akzio, iraunkortasunedolanbideeiitsatsiak.Gure azterketanantzekohurbilpenbategingenezake.Hauda, materialbatnobleizatea, gogortasunaren, egonkortasunaren, erresistentziaren edo sendotasunaren hierarkizazio kulturalarekinlotzenda.Uni...
|
|
|
Proiektu berrian udaletxearen itxura
|
asko
aberastu bazen ere, Gipuzkoako kontzejuko lehenengo etxeen ezaugarriak mantendu zituen (Plazaola, 2003), baita aurreko udaletxearen egitura orokorra ere. Arkitektoak, gainera, eraikin berria elizarekin harmonizatzea lortu zuen, eraikuntza xehetasun batzuen bidez, eta garrantzitsuenak honako hauek izan ziren:
|
|
|
Gogoratzeak, memoriak, lan
|
asko
eskatzen du. Nahitaezkoa da euskarri batzuk egotea.
|
|
|
Atentzioa ematen du jarrera horrek, eta balio izan du egiaztatzeko zein errotuta dagoen Zelaia eta bere itxura herritar nortasunean. Argi dago Zelaia herriaren marka dela, eta erresistentzia
|
asko
dituzte aldaketak egiteko orduan.
|
|
|
Testuaren momentu honetan, gomendagarria litzateke arrazoiketa gelditzea eta zenbait kontzepturen inguruan argibideak ematea; «komiki» hitzaren inguruan aipamen semantiko batzuk egin beharra dago. Komikiak izen
|
asko
jaso ditu, oraingoz arte gaztetzat hartzen baita: picture novel, visual novel, graphic album, novel in pictures, comic strip novel, etab. Espainiako estatuaren kasuan, tradizionalki «tebeo» deitu izan zaio komikiari, 1917tik 1998ra bitartean publikatzen zen TBO aldizkariaren ospearen eraginez.
|
|
|
Baina, egile
|
asko
, beren garaia eta gizartea hausnartu edo salatzeko helburu berarekin, pauso bat harago doaz. Errealitatea erakutsi beharrean, errealitatea izango dena, edo izan zitekeena imajinatzen dute; distopia eta etorkizuna erabiltzen dituzte euren hiriak sortzeko.
|
|
2020
|
|
|
Lagunei idatzi genien, lagunen lagunei, lagunen lagunen lagunei... Instagram eta Facebook bitartez eduki
|
asko
elkarbanatzen genituen, eta inork parte hartzen zuen bakoitzean izugarri pozten ginen.
|
|
|
Liburua oraindik ez da argitaratu, ekoizpen fasean gaude. Hala ere, liburua haurrekin batera sortu denez, ekintza
|
asko
probatu ahal izan ditugu prozesuko hainbat etapatan. Gainera, pedagogoen, ilustratzaileen, kolaboratzaileen, familien, lagunen eta hainbat eremutako adituen (meteorologian edota eguraldi lexikoan espezializatutakoen) laguntza izan dugu edukiak egiaztatzeko.
|
|
|
jauzi zaharrak —eta berriak— doitzea, sorkuntza elektroeragilean aprobetxatzeko. 1890az geroztik, zentral hidroelektriko txiki eta ertainak ezartzeak hazten ari zen sektorea ekarri zuen; haren aztarna, unitateetan atzera egin arren, oraindik nabarmena da gaur egun. 1940 urtera arte, lurralde barruko ia fabrika guztiek zuten beren talde elektroeragilea, errota
|
asko
barne; haiek elektrizitate hornitzaile bilakatu ziren inguruneko baserri eta auzoentzat. Gainera, XX. eta XXI. mendeetako euskal enpresa egituraren bereizgarri den sorkuntza elektrikoaren enpresa ahaltsuen hastapenak garatu ziren.
|
|
2021
|
|
|
Lehen konfinamenduak nahikoa blokeatu ninduen, eta ez nintzen lanean kontzentratzeko gauza, eta, beraz, zeregin txiki batzuk bilatu nituen, astia betetzea bestelako asmorik gabe entretenituko nindutenak. Nik lan
|
asko
egiten dut argazki eta aldizkari zaharrekin, eta pentsatu nuen paperezko etxetxo bat egitea, konfinamenduaren oroigarri gisa, entzierroaren souvenir moduko bat. Baina lehenengoa egin nuen eta gustatu egin zitzaidan.
|
|
|
Bilboren kasuan etxebizitza sozialak ehun urtetan zehar garatu egin dira entitate lokal bati esker;" Bilboko etxebizitzak". Erakundeak aldaketa
|
asko
jaso ditu urte hauetan zehar eta proposamen anitz egin ditu. 1918 urtean sortu zen erakundea testuinguru zail batean; Lehen Mundu Gerraren amaierarekin bat eta Espainiako Gripearen eboluzio hori aztertzen zuen Bilboko etxebizitzak.
|
|
|
Erakundearen helburua alokairuko etxebizitza duin eta merkeak eskaintzea zen, momentu horretan hazkunde handia jasotzen ari zelako Bilbo. Aukeren falta zela eta, familia
|
asko
baldintza eskaseko eraikinetan bizitzeko aukera baino ez zuten. Iaz mendeurrenarekin bat, erakustaldia garatu egin zen (Martinez, J.; Marián, I.; Parra, L.; Saiz, P.; Escolástico, J.; Sánchez, R.; Álvarez J.; Bilbao, L, 2019).
|
|
|
Ez bakarrik arkitekturaren munduaren aldetik, baita gizartearen gainontzekoaren aldetik ere. Hausnarketa
|
asko
egin dira etxebizitza eredugarriaren inguruan, nola izan lukeen zehazteko: argitsuak, aireztatuak, moldagarriak...
|
|
|
Zalantzarik gabe, etxean geratzeko agindua gizon guztiek bete dute, baina etxeak, beraientzat, ez du esanahi bera, ez eta espazio birtualak ere. Emakume
|
asko
zapalduta eta/ edo arrotz sentitzen dira bi horietan: etxean, pribatutasuna eta kanpokoek bakarrik egiten duten aintzatespena galtzen dute; Interneten, beren garapen askerako espazio segurua ez dela sentitzen dute, eta jazarpeneta esplotazio modu berriak agertzen dira.
|
|
|
Dena egin zitekeen beste modu batera: isolatu ezin diren pertsonak daudela pentsatu izanak berrogeialdietarako egoitza irtenbide alternatiboetarako bide emango zukeen; familia
|
asko
erabat pobretuko zirela aurreikusteak errenta arinen eta azkarren politika ekarri behar zuen; umeei arreta eman ezin dieten langile asko daudela kontuan hartu izan balitz, haien seme alabentzako ikastetxeak ireki zitezkeen; lehentasuna nagusiak balira, arreta osoa egoitzetan eta bakarrik dauden pertsonetan jarriko zatekeen eta, hala, haiek zaintzeko eta laguntzeko formulak bilatu; emakumeek, osas... Ekipamenduak politikak balira eta ez eraikinak, haien itxierak ez zukeen zertan amaitu kulturako edo kiroleko esku hartzeekin, parke eta plazetan egin baitzitezkeen.
|
|
|
Dena egin zitekeen beste modu batera: isolatu ezin diren pertsonak daudela pentsatu izanak berrogeialdietarako egoitza irtenbide alternatiboetarako bide emango zukeen; familia asko erabat pobretuko zirela aurreikusteak errenta arinen eta azkarren politika ekarri behar zuen; umeei arreta eman ezin dieten langile
|
asko
daudela kontuan hartu izan balitz, haien seme alabentzako ikastetxeak ireki zitezkeen; lehentasuna nagusiak balira, arreta osoa egoitzetan eta bakarrik dauden pertsonetan jarriko zatekeen eta, hala, haiek zaintzeko eta laguntzeko formulak bilatu; emakumeek, osasunaren truke, dena egiteko denbora dutela onartuko ez balitz, urrutiko lana eta aurrez aurrekoa beste modu batera antolatuko ziren, bai e... Ekipamenduak politikak balira eta ez eraikinak, haien itxierak ez zukeen zertan amaitu kulturako edo kiroleko esku hartzeekin, parke eta plazetan egin baitzitezkeen.
|
|
|
Gailu eta teknologia
|
asko
erabil daitezke lehendik dagoen eraikinaren modeloa egiteko (UK BIM Task Group, 2013), baina zehaztasun helburuak eta osotasuna kontuan hartuta, estazio totalak edo droneen bidezko fotogrametria alde batera utzi dira eta 3D laser eskaneatzea hautatu da. Gailu horiek garestiak dira, eta eraikinak aztertzeko prozesuak eta ondoko 3D modelizazioak BIM softwarearekin puntuhodeiak erabiliz trebetasun zehatzak eskatzen dituzte:
|