|
2000
|
|
|
Hori diotenak Ku Klux Klan-ekoak dira," pure white trash", hau da, ikasketarik gabeko zuriak, lan bat eskuratzeko beltzekin lehian
|
ari direnak
. Gaur egun errazagoa da yankee bihurtzea euskalduna edo europarra izatea baino.
|
|
|
Lanak oso poliki doaz, batez ere Frantzian egiten
|
ari direnak
, hau da, erreplika bera. Panel guztiak errepikatzen ari dira eta gero bukatutakoan eramango dituzte hara.
|
|
|
Orain beste garai batean gaudela ikusten da eta justu kontrakoa gertatzen dela: bertsolariak dira literaturara eta beste alorretara ekarpenak egiten
|
ari direnak
.
|
|
|
-Euskaraz, gaztelaniaz (ditugun audientzia-ikerketetan frantsesez ari direnbatzuk ere kontuan hartu ditugu) edo bietara
|
ari direnak
aurki daitezke geureartean.
|
|
|
Gainera, Hego Euskal Herrira mugatuko garenez, emisio-esparru desberdinekokanalak aurki daitezke aldi berean lanean: Estatu espainiar osorako
|
ari direnak
(TVE1, TVE2, Canal Plus, Antena 3 eta Tele 5), Euskal Herri osoa kontuan hartzen dutenak (ETB1 eta ETB2) eta, azkenik, telebista lokalak deiturikoak, beren seinalearen igorpena herri, hiri zein eskualde batera mugatzen dutenak (Tele Donosti, Canal Bizkaia edoTele -4 bezalakoak).
|
|
|
Disimulurik gabe. Joka
|
ari direnak
zigortzeko, gu ere zigortzen gaituzte. Garbiketa hasia da. j
|
|
2001
|
|
|
Honen guztiaren ondorioz, gaur egun bainuetxeetara hurbiltzen den bezero motak antzinako nobleziarekin zerikusi gutxi duela esan genezake. Batetik-askotan dirulaguntzen bidez-hurbiltzen diren pertsona nagusiek bezeria potentzial nagusia izaten jarraitzen dute, batez ere astean zehar eta denboraldi baxuan, baina Raimundo Azpilikuetak argitzen digun bezala," asteburua eta oporrak heltzen direnean hau jende gaztez betetzen da, hirietako presa eta estresetik ihesi; izan ere, beraiek dira mundu hau deskubritzen
|
ari direnak
eta ilusionatuen daudenak, paradisua iruditzen zaie; imajinatu, duela urte batzuk hemen haurtzaindegi bat jartzea zorakeria irudituko zitzaigukeen, eta jadanik abian dago".
|
|
|
Guda Zibilean Euskadiko Gobernu Autonomoko hirigune izan(" burdinazko gerrikoak" iraun zuen arte), eta gudaoste zaila bizi izan ostean, 60ko hamarkadan bigarren industrializazio eta etorkin-uholdea ezagutu zituen. Horrek, diru berriaz gain, urbanizazio, itxura eta kutsadura arazo galantak ere ekarri zituen, gaur egun ahal den neurrian konpontzen
|
ari direnak
.
|
|
|
M. ARAMENDI. Eta gerra norantz bideratuko da? Nire ustez geldiune batera, afganiar gatazka ez delako bukatuko elkarren artean borrokan
|
ari direnak
ahitu arte, alde asko dagoelako borrokan eta gerra mota horretan ez dagoelako garaile eta garaitu argirik.
|
|
|
Bide batez," V" aren irudia Dashiell Hammet-en" El halcón maltés" nobelaren hasieran erabilia da. Beti beste zerbaiten bila
|
ari direnak
. Beste zerbait:
|
|
|
-Horiez gain, hemen ere azken bolada honetan Internet-i esker aurkituriko irudiak, Iparraldean komertzializatzen
|
ari direnak
.
|
|
|
Ezin izan daiteke, ordea, oraingoz, ikas-eta irakasbide nagusi. Nahitaezko genuke horretarako ikasle-irakaslerik gehienak euskaldun euskaldunduak izan litezen, ez onenean ere euskalduntzen
|
ari direnak
.
|
|
|
Baina nik hemen bildu dudan" iritzi argitaratua" ez da hori, ez da osoki kanpainakoa. Esan izan da" intelektual organikoak" direla euskal gaiez idatzi eta idatzi
|
ari direnak
. Ez dakit nik, denak ez behintzat.
|
|
|
Lehenengoa eta agerikoena beharbada, urtetan ahalegin askoren ondoren lortutako hainbat eta hainbat ekimen eta egoera bertan behera gelditzea edo gelditzeko arriskuan jartzea. Esanguratsuenak eta azkenaldian nabarmenenak Nafarroan gertatzen
|
ari direnak
dira. Administrazio publikoan langilegoaren euskara eskakizunetan eman diren atzerapausoak, kartel elebidunak kendu eta gaztelaniazkoak uztea, euskararen aldeko ekimenetarako subentzio murrizketak, testuliburuetan ezarriko diren baldintzak...
|
|
|
Ondorio garbi bat ateratzen ahal dugu kritikatzen ari naizen lerro horietatik: euskalgintzan ari garenok irizpide objektiboei lotzen diogu geure lana (normalizazioa), eta erasoan
|
ari direnak
, berriz, irizpide politiko hutsen arabera jokatzen dute (liberalismoa, nazionalismo espainiarra). Horrela, jakina, be rez bezala dator gure leialtasuna eta haien azpijokoa.
|
|
2002
|
|
|
Gaur egun, bistan da, inoiz baino balio estrategiko handiagoa duen lurralde bihurtu da hiztegia, eta ezin da munduan inperiorik garatu, ez estaturik, ez talde armaturik, harako sarrerarik gabe. Turkia edota Arabia nahitaezkoak omen zaizkie Estatu Batuei Iraki eraso egiteko; zenbat gehiago, ordea, hiztegia besapean hartu eta, paperezko irlatxoetan, Heriotzaren garaipen berria dagoeneko edertzen
|
ari direnak
! Eta zein beharrezkoak zaizkion gu bizi garen estatu honi, estatu hau gidatzen dutenei, tortura aipatu eta" bi zaplaztekorekin ikaratzen diren mutil koskorrak dira" azaltzen dutenak!
|
|
|
Gorka Elordieta hizkuntzalaria, EHUn espainiar filologiako irakasle ikertzailea eta LEHIAko (Lengoaiarako Euskal Herriko Ikergune Aniztuna) kidea da. LEHIA hizkuntzari buruz Euskal Herrian
|
ari direnak
biltzen dituen gune birtuala da, EHUko irakasle eta bekadunek, Deustuko Unibertsitatekoek, eta Baionako CNRSeko (Centre National de la Recherche Scientifique) zenbait kidek osatzen duten ikergunea. Duela sei urte sortu zen, eta urtero hainbat mintegi eta ikerketa antolatu dituzte.
|
|
|
Arrazoia beste nonbait bilatu behar da. Adituek baieztatzen dutenez, petrolio gordina benetan demandatzen
|
ari direnak
petrolio konpainiak eta gobernuak dira. Horrela, petrolio enpresak petrolio gordina erosten ari dira, goganbehartuak baitira Amerikako Estatu Batuen eta Iraken arteko gerra aurreko egoera tirabiratsu hau ez ote den denboran luzatuko, eta orobat zeren, baldin azkenean gerra pizten bada, beldur baitira horniduran etenaldiren bat gertatuko ote den.
|
|
|
Bada, ikerketek ez dute sekula frogatu errepideetan argi gehiago sartuta gauez istripuak gutxitzen direnik. Beste behin aberasten
|
ari direnak
elektrikak eta bonbillak dira!
|
|
|
zalantzan jar dezakeena (5 ataleko pasarterako ere arras artikulu baliagarria izan litekeenez, kopiatu egingo da, eta kontutan har bedi): . Ez dago demokraziarik aldez aurretik demos edo herri bat mugatzen ez bada[...] Ez dut uste euskal gizartea erreibindikatzen
|
ari direnak
, euskal gizarte politikoaz mintzo direnik, alegia, euskal herritar gisa egikaritu behar ditugun eskubide politikoen esparruaz[...] Eskubide politikoen iturri diren bakarrak, frantsesa eta espainola baitira: Besteak, euskal gizartea esaterako,, gizarte zibil?
|
|
|
Maila akademikoei dagokienez, gehien eskatzen diren 20 lanbideetan izena emandakoen artean gehienek lehen mailako ikasketak edo Oinarrizko Hezkuntza Orokorra amaituta dituztela adierazten dute. Muturren artean daude ikasketarik ez dutela adierazten dutenak, hala nola, eraikuntzako peoia (%1, 4) eta jostuna edo garbiketako emakumea (%1, 3), eta erdi mailako (%90, 6) eta goi mailako (%8) tituludunak, lehen hezkuntzako irakaslearen lanpostuan
|
ari direnak
.
|
|
|
Batzuetan, aurrezteko aukerak baztertzen ditugu gure familia-aurrekontua egitean, aurreiritziengatik edo mesfidantzagatik. Oraingoan, bigarren eskuko dendez hitz egingo dugu, arropa-dendez, horiek baitira gure herrialdeko hirietan gehien hazten
|
ari direnak
. Denda arruntetan baino merkeago eskaintzen dituzte produktuak, eta, beraz, abantaila nagusi bat dute:
|
|
|
Osasun Ordezkaritzak jakinarazi zuenez, emakumea osteguneko gauaren azken orduan sartu zen, eta haren pronostikoa «erreserbatua» da, «pneumonia arineko koadro bat aurkezten baitu, eta haren bilakaera positiboa». Atzo, 36 urteko gizon bat egon zen ospitalean Jaen hirian, UCIn «egoera geldikorrean, grabitatearen barruan», pneumonia-prozesu baten ondorioz; 86 urteko emakume bat, eta 53 urteko gizon bat, azken biak behar bezala berreskuratzen
|
ari direnak
. Iturri horien arabera, ostegunean 57 urteko gizon bati eman zitzaion alta, eta urriaren 24tik ospitalean egon zen legionella-probak ontzat ematean.
|
|
|
Harrokerietan eta espantuka
|
ari direnak
maiz eginetan oso labur gelditzen dira. Mehatxu asko eta ukaldi gutti.
|
|
|
Egia da badirela maila handiko idazle bakan batzuk, mundu osoan dozena erdi batera neketan iritsiko direnak, beren ama hizkuntza alde batera utzi eta bereganatu duten hizkuntza berrian idazten dutenak, eta hizkuntza horretan hartzen dutenak, gainera, ondra, begiramen eta fama. Baina bakanak dira, apalki
|
ari direnak
, eta horregatik ere egiten dira harrigarri eta ezagun. Garatek, aipatu lanean, lau idazle elebidun aipatzen ditu, ez omen da gehiagorik:
|
|
|
Zeren, gure gazteek, barka gordin esatea, haien kide erdaldunen bekatu eta bertute guztiak izateaz gain, hizkuntzan sakonagoa den beste zerbaitean huts egiten duzuelako, zenbaitetan behintzat. Hizkuntzaren egitura osoak dira aldatzen
|
ari direnak
, batez ere egokitasun kontuan, eta ez halako edo holako hitzen ortografian. Gramatika aldetik zuzenak-edo izan daitezkeen esaldiak korapilatuak eta aldrebeska ageri zaizkigu hizkuntzaren erabileran, usu gramatikari eta, batez ere, erabilerari, izugarriko ostikoak ematen zaizkiola, naturaltasuna alboratuz edo, hobeki esateko, ostikoak naturaltasun handienarekin emanez.
|
|
|
argitaletxeak eta komunikabideak konturatu dira kontsumitzaile-esparru inportante bat osatzen dutela emakumeek, inguruko literaturetan bezala gurean ere, eta literatura gero eta mundu merkaturatuagoa denez, erosle horiengana hurbiltzeko ahalegin handixeago bat egiten ari dira. Kalkulu batzuen arabera, literatura-kontsumitzaileen %75 inguru emakumezkoek osatzen dute, eta, Itziar Zubizarretak zioen bezala," egileak baino gehiago aldatzen
|
ari direnak
kontsumitzaileak dira. Orain, literatura kontsumitzaileen gehiengoa emakumeak gara.
|
|
|
Hiru dira ingelesez
|
ari direnak
:
|
|
|
Hori horrela delarik, zer da, ba, benetan jazotzen ari dena euskal lerroetako irakaskuntzan? Zenbat dira, izatez, euska razikasten
|
ari direnak
–
|
|
|
• Ekimen herritar eta sozialak dira, gehienbat, euskalunibertsitatearen alde
|
ari direnak
. Eta, tamalez, ez dute bat egiten ekimen hauek eta arduradun politiko eta unibertsitarioen jarrerek.
|
|
|
Ghettoa edo ghettizazioa aipatzeak ematen du EuskalHe rria euskararik gabe ere izan daitekeela edo erdal hizkuntzek Euskal Herrian duten nagusigoa Euskal Herria euskaldun izatea bezain bidezkoa dela, eta, beraz, euskaraz ari diren hiztun eta eremuak direla egoera normalizatutik at ala legitimatutako egoeraren kontra, korrontearen gora,
|
ari direnak
.
|
|
2003
|
|
|
Iparraldeko auzapez gehienek departamendu berriaren sortzea nahi dute. Lapurdiko kostaldekoak zein barnealdekoak eta Baxenabarrekoak dira gehien alde
|
ari direnak
. Zuberotarrak askoz epelagoak dira.
|
|
|
Hauteskunde-kanpainan, bozka herri plataformei ematea, PP eta PSE-EEri mesede egitea zela errepikatzen zuten behin eta berriro EAJ, EA eta Ezker Batuko bozeramaileek. Baina orain argi geratu da beraiek direla, Eusko Jaurlaritzako hirukotea, herri plataformen ordezkaritzaz baliatzen
|
ari direnak
.
|
|
|
Har dezagun futbol talde bat, erregionalekoa. Kategoria horretan hogei urteko mutilak eduki ditzakezu, formatzen
|
ari direnak
eta gora iritsi litezkeenak. Eta berdin-berdin eduki dezakezu hogeita hamabost urteko jendea.
|
|
|
Espainiarrek XVI. mendean eramandako Txile eta Perun bezala Kalifornia eta abarretan. Katalanak dira, hala ere, oliba olioaren etorkizuna kalitatearen bidetik zorrotzen jorratzen
|
ari direnak
eta jatorri izendapenetan ezagunenetakoa Mallorcakoa da.
|
|
|
(1995), Industrialiazioa (1995) eta Militarismoa eta antimilitarismoa (1997). Irakaskuntza ez unibertsitarioan
|
ari direnak
hurbiltzeko ahaleginek, urriak bestetik, ez zuten emaitza egokirik eman, salbuespen batzuk kenduta. Horien artean 1999-2000 ikasturtean antolatutako Batxilergoko irakasleen prestakuntzarako Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza Sailaren programa barruan (Garatun) bi ikastaro nabarmendu behar dira:
|
|
|
Inaugurazio-ekitaldian, ministroak Informazioaren eta Komunikazioaren Teknologien (IKT) “azkartasuna” eta “mugikortasuna” nabarmendu zituen, baina arriskuak “minimizatzearen” garrantzia azpimarratu zuen, komunikazio elektronikoetan erabiltzaileen segurtasuna eta pribatutasuna “bermatuz”. Pique-k baloratu zituen haririk gabeko teknologiak, merkatuan “indar handiz” sartzen
|
ari direnak
. “Asko lagunduko dute informazioaren gizartea garatzen” esan zuen, “garrantzitsuena” eten digitala murrizten jarraitzea eta “infomargazioa” saihestea baita.
|
|
|
Blokeo-gutxiengoaren osaera aldatuz joan da denboran zehar, nahiz eta haren bultzatzaile nagusiei eutsi. Herrialde horiek dira egoera murriztaileak uzteko presio handiena jasotzen
|
ari direnak
. Aktore nagusia Estatu Batuak dira gaur egun, eta benetako borrokari ekin dio Europako luzamendua berehala indargabetzeko.
|
|
|
Elikagai poluituak kontsumitu ondoren birus enterikoek eragindako gaixotasun-agerraldiak arrisku handia dira osasun publikoarentzat mundu mailan. Norwalk taldearen birusak dira, eragin handia dutelako, arreta gehien jasotzen
|
ari direnak
, bereziki gurutzaontzietan. Izan ere, azken bi urteetan jolas-ontzietako bidaiei lotutako agerraldiak deskribatu dira, eta kasu guztietan ontzi handiak dira.
|
|
|
Arruntenen artean daude fobiak, garraiobideak, animalia batzuk eta baita gaixotasun batzuk ere, Blanca Lozano Madrilgo Unibertsitate Konplutentseko (UCM) Soziologia Fakultateko gizarte-psikologoak gaur jakinarazi dituen datuen arabera. Lozanok ohartarazi zuen badirela fobia batzuk, deskribatutako 250en artean, eragina areagotzen
|
ari direnak
, hala nola, zenbait patologiari dagozkionak, hala nola, hiesa, minbizia edo bihotzeko konplikazioak, eta, horren ondorioz, “sidafobia, kartzinofobia edo kardiofobia, hurrenez hurren”. Beldurra, beldurra eta beldurra dira fobiaren bat duen pertsona baten sintoma psikologikoak, dardarak, takikardiak, izerditzea eta zorabioak lagun dituela, eta, muturreko kasuetan, bihotzekoak jota hiltzera ere iristen dira.
|
|
|
Gaur egun filosofian kontsolamendu bila
|
ari direnak
oso bestelako bidetik doaz. Iruditzen zait gehiago jarraitzen diotela anti-platoniar handia izan zen Nietzsche-ren honako aginduari:
|
|
|
Komunean sartu, egunkaria zabaldu, israeldarrek eta palestinarrek borrokan segitzen dute, hamazazpi hildako autobus istripu batean, goian beude, Adan eta Eba bizirik baleude!, Paulo VI.ak emandako hitzaldiari buruzko iruzkina, Vietnameko gerra eguneroko ogi, ogi gogorrari hortzak zorrotz, petrolioaren prezioak gora, Australian emakume bat belarririk gabe jaio da, hamaika txorakeria behintzat ez du entzunen, zorionak emakume, eskerrik asko, Pinocheten iraultza zuria, Ecos de Sociedad, Donostiako ñoñostiarren ibilerak eta harat-honatak, edo, bestela esanda: ...rantzako ahateak kua-kua!, karteleran La reina del Chantecler, Saritak ez putz eta ez puzker, bihar suerte pixka batekin eguraldi ona eginen du, unibertsitatean ez daude, antza, gustura, butano-ihes batek beste gizon bat hil du, don Tiburcio Martínez Loureda(" Tibur"), R.I.P., Iberduero S.A., pisos en Alza (bigarren orrian), beste suziri bat jaurti dute Cabo Cañaveraldik gosez hiltzen
|
ari direnak
lilura daitezen, estatubatuarrak eta errusiarrak, errusiarrak eta estatubatuarrak... (ai!, eta más pisos en Alza, cómodos plazos, hirugarren orrian).
|
|
|
Kaioen garrasiak baino ez dira entzuten, itsasoaren arnasarekin batera. Gutxi dira hegan
|
ari direnak
. Gehienak arroken gainean daude anabasan, ur zikinak isurtzen dituen hustubidearen arrimura etorriak.
|
|
|
filosofo frantsesen libururen bat duenak, irakurri gabe, berehala jar dezala gotzainaren edo dagokion eliz ordez  kariaren eskuetan. Liburu horiek irakurrita filosofoak eta teologoak jausi baldin badira, nola ez dira galduko, bada, ia irakurtzen ere ez dakiten xaloak, modagatik edo jakin-min gaiztoagatik
|
ari direnak
–
|
|
|
Ekintza horiek guztiak izan baitaitezke bekaturako oinarri. Gainera, Gipuzkoan dantzan
|
ari direnak
katoliko onak dira, arriskuaz ondo jabetzen direnak eta ez da hor su gaiztorik piztuko:
|
|
|
Bigarren erronka, euskaldunduak eta euskalduntzen
|
ari direnak
euskal hiztunen komunitate horretan txert atzea da. Horren ezean, euskaldun berri horiek erdarazko harreman sareen baitan jarraituko dute, euskaldundu daitezen egindako ahaleginak alferrikakoak izanik.
|
|
|
1976 -77an hogei irakasletik batek zekien euskaraz. Orain (2002ko datuez ari naiz), hirutik bik (%65, 3k) badu EGA edo HE2 Alfabetatzeedo euskalduntze-bidean aurrera
|
ari direnak
(dagoeneko HE1 eskuratu dutenak, besteak beste) erantsi behar zaizkio, gainera, bi hereneko zifra biribil horri. Ikastetxe publikoak eta pribatuak biltzen ditu, oroha r, goiko estatistika horrek.
|
|
|
W Arundhati Roy indiar idazlea da (The God of Small Things [Gauza txikien jainkoa], 1997). multinazionalei saltzen
|
ari direnak
; ura, elektrizitatea, pet rolioa, ikatza, altzairua, osasungintza, hezkuntza eta telekomunikazioak pribatizatu nahi dituztenak— RSSko kide edo jarraitzaile izatea. RSS eskuineko indiar talde ultranazionalista da, eta publikoki agertzen du Hitler eta bere metodoekiko miresmena.
|
|
|
• Elebidunak euskaldun aktiboak bihurtu ahal izateko beharrezkoa da erabileraren sarea hedatuz joatea zerbitzu, lantegi, aisialdi, kirol, kultura eta abarretako guneetara. Sare hori bilbatzen den neurrian, euskalduntzen
|
ari direnak
elebidun hartzaile izatetik euskaldun aktibo izatera pasatzen ahal dira; bertzela, nekez.
|
|
|
Eta horretan tokia dute euskalgintzaren bi plano nagusietan ari diren ekimen guztiek. Alde batetik," eguneroko lanean"
|
ari direnak
, dela erabilera, dela motibazioa, sormena, transmisioa, hezkuntza... Eta, bestetik," eguneroko lan" horren indargarri eta potentzialtasunaren biderkatzaile izan beharko lukeen egoera sozio-politikoa bilatzen duten ekimenak, alegia, euskararentzat estatus berri bat (ofizialtasuna, hizkuntza eskubideen aitortza, hizkuntza politika berri bat) bilatzen duten ekimenak.
|
|
2004
|
|
|
Azken urteotan, alde batetik gehiegizko arrantza egin da, eta bestetik, erabili diren arrantza-tresnek »bolantek, adibidez» gure kalak agortzea eragin dute. Kontua larria da, izan ere ez baitira antxoaren eta hegaluzearen arrantza bakarrik une latzak pairatzen
|
ari direnak
, beste espezie batzuekin ere, legatzarekin, esate baterako, beste horrenbeste gertatzen ari baita. Hain juxtu ere egitura-arazo horrengatik ari da Europako Batasuna arrantza mugatzen, nahiz eta zenbaitetan mugaketa hori diskriminatzaile xamarra izan, herrialde batzuei besteei baino mesede handiago egiten baitie.
|
|
|
Ez daude ezker abertzaleko beste guztiak, ETAren apustu ausarta erakarri asmoz ahalegin benetan duinean ari direnei lagundu ordez, zatiketaren sukarrean elkarri erruak botatzean arduratuagoak baitabiltza. Ez daude neurrira, zatiketak zentzurik izatekotan berriro beste baldintza batzuetan elkartzean zeukala ahaztuta, gero eta urrunagorako bidea hartuz
|
ari direnak
.
|
|
|
Inguruan euskara baliatzeko aukera urriak dituztenean, haur eta gazteei, deklinabidea, aditz taulak, eta abar, zein gutxitan baliatuko dituzten hitzen esanahiak buruz ikas ditzaten eskatuz, euskara eraman ezinarekin eta ez gustuko dituzten gauzekin lotuz, euskara erabiltzeko gogorik hedatzen ari garen ez dut uste. Halaber, gainerako jakintza arloetan
|
ari direnak
, besteak beste, euskararen erabilerarekiko erakutsi ohi duten jarrera gainditu gabe, haien egitekoa dagokien jakintza arloa ondo garatzea ez ezik euskararen erabilera ere indartzea dela ulertarazi gabe, aurrera egin dezakegunik uste ez dudan bezala.
|
|
|
Mugimendu hauetan erna daiteke denontzat balioko duen politikagintza baten hazia. Honen adibide dira gizarte mugimendu berriak, esaterako, globalizazio kapitalistaren kontra
|
ari direnak
.
|
|
|
Pare bat aldiz unibertsitate publiko eta pribatuetako errektore jaunak, Alvaro Amann garraio sailburuaren deiari berehala positiboki erantzuteko prest egon dira, Euskal Y proiektuaren defentsan. Gizarte legitimazio faltan egonik, antza, asko baitira, bertoko gehiengo sindikala (ELA, LAB, EHNE, HIRU…) barne, AHTren inpaktu sozial eta ekologikoen aurka tren sozial baten aldeko kritika eraikitzen
|
ari direnak
, errektoreek instituzioen arteko gobernarien adostasuna antzeztu dute, kontutan hartu gabe AHTren inguruko desadostasunak eta legitimazio hutsuneak Eusko Jaurlaritzan bertan hasten direla, Intxaurraga eta Madrazoren eskutik.
|
|
|
ABC kontrolatzen zuen Luca de Tena familiak eta Correo Español taldea kontrolatzen zuen Ybarra familiak. Administrazio kontseiluan bi familietako kideak badaude ere, Ybarratarrak dira une honetan Vocento taldea zuzenkiago kudeatzen
|
ari direnak
. Ez dugu ahaztu behar Prensa Españolako akzionistek kontrolatzen dutela talde berriaren %21, 05 eta Correo Españolekoek kontrolatzen dutela holding berriaren ia %79 Talde berriaren organigrama ikusi besterik ez dago:
|
|
|
Euskal Herriko Unibertsitateko irakasle eta ikasle talde batek demokrazia parte-hartzaileaz ikertzen jardun du azken urteotan. Gizarte eta Informazio Zientzia Fakultateko hainbat sailetako kideak dira, hain justu, lan hori egiten
|
ari direnak
, eta gurekin berba egin dute demokrazia parte-hartzaile kontzeptuak bere baitan gordetzen duenaz. Demokrazia parte-hartzaile saiakerak ez daude ordezkagarritasunean oinarritzen den sistemari kontrajarriak; indarrean dauden demokraziak osatu eta hobetzeko bultzatzen da herritarren parte-hartze zuzenagoa.
|
|
|
kanpoan bizi gara, gu bizi gareneko gizartean euskal kulturak ez du balio, euskarak ere ez, identitateak ere ez... Baina Ama Lurrak ez du hemendik joan zirenak epaitzeko eskubiderik, hemendik alde egin behar izan zutenen gaineko juzkuak egiteko eskubiderik ez du, are gutxiago erbestean hemengo euskaltasun bera bultzatzen
|
ari direnak
. " Hemengo euskaltasun bera" esan dut, baina hemen bertan ere, arrunt gauza diferente dira euskararen alde jardutea lanean Nafarroako Erriberan, Maulen, edo Santurtzin, edo Durangoko Azokan!
|
|
|
Ekidazuko sasi-apaizak meza beltz bat prestatzen ari dira Txitxirri baserriko ikuiluan. Etxekoandrea, sei gizon eta beste hiru emakume dira prestamenok egiten
|
ari direnak
.
|
|
|
Latitude horietan gertatzen diren suteak eta, nola ez, egurraren kalitate aparta dira arbola hori pixkana desagertzea eragiten
|
ari direnak
.
|
|
|
Urrutitik doakio frantsesa, gutxiengo nagusitzat finkaturik (ikasleen %19); italiera, portugesa eta alemana ikasten
|
ari direnak
espainolen %4 baizik ez dira.
|
|
|
Muga pasatuz gero beste taxi bat hartu behar zen. Kontrol batzuetan 18 -20 urte inguruko mutil eta neskak egoten dira, derrigorrezko soldadutza egiten
|
ari direnak
. Horiek agintzen dute kontrol horietan.
|
|
|
Ez dago lekurik, ez, diglosiaren formula aitortu edo isilduentzat. Euskarak bereganatu behar lukeen zeregina definitzeko premia mahai gainean ipintzen denean, badaezpada, frankotan, ez dira euskaltzale gutxi, gauzak argi eta garbi azaldu beharrean, hitz erdika
|
ari direnak
. Normalizazioaren balizko mahai horrek agian hiru hanka besterik ez bailituzke izango, eta hobe, horrenbestez, euskarari opa diogun estatusaren xehetasunak sobera ez argitzea.
|
|
|
Diskurtso jakin baten printzak ditu kritikagai: . Azken bolada honetan hitzetik hortzera dabilen diskurtso jakin baten printzak dituzu hauek, irakurle, euskarazko hedabideetan sarri samar agertzen
|
ari direnak
: euskararen desideologizazioaren beharra aipatuko dizute batetik, euskara besteek ere bereganatu behar dutela gogorarazi hurrena, eta honako hau erantsi segidan:
|
|
|
Guztiz errespetatzen dut beren seme-alabak espainolez hezi nahi dituztenen jarrera. A ereduan
|
ari direnak
gutxieneko ezagutza izatea bermatu behar da?. 202
|
|
|
–Euskaldunen eta euskaltzaleen artean ere arriskutsutzat jotzen den ghettoari buruz zerbait komentatu nahi nuke. Ghettoa edo ghettizazioa aipatzeak ematen du Euskal Herria euskararik gabe ere izan daitekeela edo erdal hizkuntzek Euskal Herrian duten nagusigoa Euskal Herri euskaldunon izatea bezain bidezkoa dela, eta, beraz, euskaraz ari diren hiztun eta eremuak direla egoera normalizaturik at ala legitimatutako egoeraren kontra, korrontearen aurka,
|
ari direnak
–. 437
|
|
|
Nire hitzen eta iritzien berresle, hona, beste behin ere, Orixe zena: Arana gabe edo Aranaz leku ari izanak eta
|
ari direnak
badituzu, baino aren aldekoak naiz aitzikoak, naiz bitartekoak, naiz Arana-kukuak, ua dute eragile nola edo ala (10).
|
|
|
euskera izaki, alegia, ta Laphurdik iduki, eskua zedukalakoan. Arana gabe edo Aranaz leku ari izanak eta
|
ari direnak
badituzu, baino Arana-kukuak, ua dute eragile nola edo ala» (155).
|
|
|
Horregatik, hainbeste desorientazio eta frustrazioaren aurrean, gurasoen %60k hezitzaileen inplikazio handiagoa eskatzen du. Aiton-amonen papera Hala ere, atzo, kongresuan frogatu zen aiton-amonak direla haurrei arreta eta hezkuntza emateko zereginaren zati handi bat bere gain hartzen
|
ari direnak
. «Inoiz ez dute jaso, Julio Pérez-ek, Bartzelonako Unibertsitate Autonomoko irakasleak azaldu zuenez, espainiarrek beren nagusien baliabideak eta arreta».
|
|
|
Euskal Herriko Klimatologo eta Meteorologoen Elkarteak bere web-orrian ehkme.org eguraldiari buruzko informazio zabala eskeintzen du, baita itasasoari buruz ere. Ez dakit elkarte honetan biltzen diren Pello Zabala, Jon Albisu, Joxe Landa eta beste batzuk, eguraldiaren azterketa zientifikoak euskaldunon eta Euskal Herriaren ikuspegi eta kokagunetik lantzeko hainbeste egiten
|
ari direnak
, inoiz hausnarketa sakonik egin duten itsasoaren izenen eta itsasoaren tarta zatitze desberdin horien inguruan. Haien webean sartu naizenean espainolek darabilten itsaso zatiketa ikusi dut.
|
|
|
Garaiko beste gauzak bezala herritarren ekimenari esker, banaka-banaka, herriz herri. Ingeniaritzan euskaraz irakasten
|
ari direnak
ere badira, batzuek oraindik sinetsi nahi ez badute ere, egia bilakatu da.
|
|
2005
|
|
|
Badakit, baina badaki zer den Euskaltzaindia, badaki zer egiten dugun, eta ez du deus erratekorik. Gainera erran nezake denetarik badugula Euskaltzaindian, badira ni bezala beren abertzaletasuna hizkuntzan daukatenak, batzuk politikan
|
ari direnak
, Patxi Goenaga, Miren Azkarate, baina ez dut uste afiliatuak diren, eta hor dugu Patxi Zabaleta ere.
|
|
|
" Death' s cocktail"(" Koktel hilgarria" esan genezake euskaraz) jarri du bere erreportajearen izenburuan Dave Hancock kazetariak, Australiako The Bulletin astekarian. Bertan kontatu du hogei herritarrek-adinekoak gehienak eta batzuk gaixotasun larrietan egoera terminaletara hurbiltzen
|
ari direnak
-kanpaldi berezia egin dutela, droga hilgarri bat egiten ikasteko. Pasa den urrian egin zuten biltzarra Hegoaldeko Gales Berrian, etxalde bakarti batean, eta bertan ikasi zuten pentobarbital famatuaren antzeko botika ekoizten.
|
|
|
Gizonaren historioan noiz izan dira Médecins du Monde, Médecins sans Frontière eta beste hainbeste ONG, hilak edo bahituak izateko arriskuan
|
ari direnak
non nahi. Lehen bezala hor dira beti apez eta serora misionestak:
|
|
|
1.Erakundearen helburuen arabera, honako erakundeak bereizi ditugu: taldekideen dibertimenduaz arduratzen direnak; pertsonengan eragitea bilatzendutenak; erakundeko kideen interes edo onurei begira
|
ari direnak
.
|
|
|
3 Onuradunen arabera, kideak eta erakundea, biak mesedetzen dituen erakundea; erakunde komertzialak, kasu honetan jabea da onuradun nagusia; sozialak, bezeroen mesedetan dihardutenak; eta gizarte osoaren mesederako
|
ari direnak
.
|
|
|
Dirudienez, intsektuak jateko ohitura dutenek eta horretan izena ematen dutenek ez dute beldurrik izan behar jaki gustukoena desagertu delako, nahiz eta intsektuen espezie jangarriak 1.500 inguru izan. Exotismotik legezkotasunera Herrialde kontsumitzaileen lehen esportazio-esperientziei erreparatuta, laster kontsumitzaile gehiagok EBn beste jaki edo produktu batzuk dastatu ahal izango dituzte, Thailandiatik edo Mexikotik gure merkatura pixkanaka iristen
|
ari direnak
baino gehiago. Hala, ez da harritzekoa izango Kolonbiako «inurri kulona» ezagun eta gozoak dastatzea, edo, oraingoz, txapulinez egindako saltxitxak, balio proteiniko handia dutelako eskainiko direnak.
|
|
|
Antzeko musika-gustuak dituzten beste erabiltzaile batzuk ere gomendatzen dira. Musika berria aurkitzeko edo “egunean jartzeko” beste modu bat da hilero edo astero gehien entzuten direnak (MusicStrands-en erabiltzaileak gehien entzuten
|
ari direnak
) ezagutzea, baita artista nabarmenenak edo gehien baloratzen diren erreprodukzio-zerrendak ikustea ere. Zerbitzuaren erabilgarritasuna, jakina, arrakastaren araberakoa da:
|
|
|
Agian, oporretan egon garen tokiak inspirazio gisa balioko digu udazkeneko menuen denboraldi berria planifikatzeko, edo gutxiago lagunei jatordu tipikoa eskaintzea, atseginak gerta dakizkigukeena une gozatuak. Gainera, erraza da, handienetan merkataritza-eremuak eta denda espezializatu batzuetan gure jaki, ongailu eta espezie atipikoak eskura ditzakete herrialde, eta munduko beste eskualde batzuetakoak, bidea irekitzen
|
ari direnak
gure gastronomiako plater tipikoen parte izan daitezke. Hego Amerikan zehar ibilaldia, babarrunak baino gehiago eta arroza Europako eta Afrikako sukaldaritzaren eraginak bat egiten du errezeta askotan Hego Amerikako herrialdeetan, bertako platerak egiteko jatorrizkoak, askotariko zapore, kolore eta testurekin.
|
|
|
Europako zenbait herrialdek 50 milioi euro baino gehiago fakturatzen dituzte urtean, hala nola Alemaniak, Herbehereek, Erresuma Batuak eta Suitzak, azpimarratu zuen Álvarezek, eta, ondoren, Danimarkak, Italiak, Suediak eta Espainiak. Setem-en urtekariak Europako beste herrialde batzuek gauzatutako politiken adibideak ere biltzen ditu, emaitza ematen
|
ari direnak
eta bidezko merkataritzako produktuak sartzea sustatzeko balio dutenak. Álvarezek gogorarazi zuen Espainian, zenbait erkidegotan izan ezik, horrelako ekimen gutxi daudela.
|
|
|
irudiak ‘pantailari itsatsita’ geratzeko joera zuten, denbora luzeegian ‘geldirik’ egoten ziren eta, beraz, monitorea ezin zen erabili. Teknikaren aurrerapenarekin, CRT monitoreek arazo horri aurre egin ahal izan zioten, eta, gaur egun, TFT LCD pantaila lauek (CRTak ordezten
|
ari direnak
) ez dute jasaten, beste teknologia bat erabiltzen dutelako. Hala ere, programatzaileek pantaila-babesa mantendu dute agertu diren sistema eragileen bertsio guztietan.
|
|
|
Alderdi horri soluziobidea topatu nahian elkarlana ezinbestekoa behar dela ondorioztatu zuten hara batutakoek eta azpimarratu zuten eskolan
|
ari direnak
obran aritzeaz gainera, obran ari direnak eskolara bideratu beharko liratekeela.
|
|
|
Alderdi horri soluziobidea topatu nahian elkarlana ezinbestekoa behar dela ondorioztatu zuten hara batutakoek eta azpimarratu zuten eskolan ari direnak obran aritzeaz gainera, obran
|
ari direnak
eskolara bideratu beharko liratekeela.
|
|
|
Euskaldun fededun esamoldea apurtzeko kapaza den aurkezpenetan Luzesek ekimenaren helburua zehaztu du: " elkar lotuta dauden motibazioan, erabileran eta ezagutzan" euskalduntzen
|
ari direnak
zein dagoeneko euskaldunak direnak laguntzea" euskaraz jator, eroso eta gero eta hobeto" egin dezaten.
|
|
|
Bestalde, asko dira euskaraz jakin dakitenak baina erabiltzeko maila nahikorik ez dutelakoan edo norekin hitz egin topatzen ez dutela euskara galtzen
|
ari direnak
. Bere hizkuntza ez erdoiltzeko aukera gisa aurkezten zaie Berbalaguna egitasmoa.
|
|
|
Eta gertatu diren bi zauritutakoak Iruñeko erietxera eramanez badute lanik aski. Bilaka
|
ari direnak
, Zubierreka aldean ari bide dira, mendi horretaz bestaldera.
|
|
|
Giza-faktoreari buruzko diskurtsoa edonon dago, baina faktore hori ia-ia ez da inon praktikan ikusten. Badaude alabaina joera filosofiko batzuk gizaki bakoitzaren garrantziaz mintzatzen
|
ari direnak
berriro, gizaki bakoitzaren benetakotasunaz. Baina joera horiek beste joera batzuk dituzte aurrez aurre, kontrakoak:
|
|
2006
|
|
|
Aipatu ditugun industriako zazpi milioi beharginez gain, subkontratazio eta software industrian milioi bat indiar ari dira lanean, besterik ez. Mendebaldean diogu azpikontratazio horietan
|
ari direnak
esklabo modernoak direla, eta gure neurrietan hala dira; baina Indiatik bertatik begiratuta, milioi hori erdi mailako klasean kokatuta dago.
|
|
|
Roberten aldeko kanpainak egiten
|
ari direnak
kezkatuta daude kazetariaren etorkizunarekin, eta Europa mailako sinadura bilketan ari dira. Galdetzen baduzu nola gerta daitezkeen horrelakoak Luxenburgo bezalako herrialde batean, hona gakoetako bat:
|
|
|
Aipatutakoak, hain zuzen, izarrak dira euren taldeetan. «Badira goi-mailako dantzariak, oso ezagunak, eta badira hain entzute handikoak izan gabe oso ibilbide txukuna egiten
|
ari direnak
. Oro har, maila altua da», dio Iratxe de Arantzibiak.
|
|
|
Sar daiteke, baina neurri bateraino, beti tranparen bila ibiltzea ez zait gustatzen. Badira jokalari zikinak, tranposoak, eta beti zu estutzen
|
ari direnak
. Horrelakoetan zaila izaten da odolari eustea, errazena da ukabila altxa eta lurrera botatzea, baina hori ere ezin duzu egin.
|
|
|
Gazteak dira ikasten
|
ari direnak
. Helduak ez dira inguratzen.
|
|
|
Orain arte 119 liburu argitaratu dira guztira Literatura Unibertsala bilduman, eta oraingoan Elkarlanean eta Alberdania etxeen esku geratu da liburuok kaleratzeko ardura. Laster argitaratuko diren liburuak eta itzultzen
|
ari direnak
aintzat hartuta, 14 obra falta dira 150 liburuetara iristeko. Gutxi barru argitaratuko diren liburuak honakoak dira:
|
|
|
iman batek bezala bereganatzen du liburuen kaleratzea eta neurri handi batean urte guztian zehar argitaratzeari kalte egin diezaioke. Argitaletxe handiak urte guztian zehar kaleratzen saiatzen dira, baina argitaletxe txiki pila bat, gero eta gehiago sortzen
|
ari direnak
, denak daude Durangorako. Eta ez dira konturatzen han 1.500 titulu artean liburu asko galdu egiten direla.
|
|
|
Badira artzain batzuk urte erdian edo gehiagoan ibil daitezkeenak leku batetik bestera, baita musikariak ere nahi bada, baina horiek denak beti itzultzen dira leku jakin batera, sedentario puntu bat dute. Aldiz, badira nomadak etengabe lekuz aldatzen
|
ari direnak
, ez dute gunerik nora itzuli, haiekin daramate etxea. Niretzat nomadismoaren izate gorena hori da, etxea norberarekin eramatea.
|
|
|
Hona hemen errealitatetik ateratako bi adibide, geroz eta ohikoago bilakatzen
|
ari direnak
.
|
|
|
Ume gehienak bi urterekin (eginda edo egiteko) hasten diraeskolara joaten eta, urtez urte, eskolaratze-tasa gorantz doa1 Hori baino gehiago, gizarteak, salbuespenak salbuespen, gertaera hori ontzat ematen duela esandaiteke. Badaude zenbait talde horrekin ados ez daudenak eta eztabaida plazaratzen
|
ari direnak
. Hala ere, nago gizartean konbentzimendu handia dagoela egoerahori, edonondik begiratuta ere (umeen sozializaziotik edo emakumeen parte-hartzesozialetik), lorpen sozial handia dela.
|
|
|
Kaioen garrasiak baino ez dira entzuten, itsasoaren arnasarekin batera. Gutxi dirahegan
|
ari direnak
. Gehienak arroken gainean daude anabasean, ur zikinak isurtzendituen hustubidearen arrimora etorriak.
|
|
|
Dena den, aldaketak egon daitezke interpretazioetan, aztarnategi berriak aurkitu baitira, mota bateko edo besteko giza aktibitatea Goi Erdi Aroan galtzada inguruan mantendu zela adierazten dutenak, horra hor Mariturriko indusketak Julio Núñez eta Francisca Sáez de Urturi egiten
|
ari direnak
eta datu ugari emango dituztenak, ikus Arkeikuska 03 edota 04 (beste kontu bat da, Aldaieta, Elorz eta abarrekin gertatzen dena, gehienak galtzada inguruan dauden aztarnategiak izaki, oraingoz Finaga izan ezik beste denak).
|
|
|
Jakina, lanaren gizartea amaitzen ari dela esatea askotxo ote den. Baina, Habermas-i jarraituz gero, lanaren gizarteari lotutako utopiak dira erortzen
|
ari direnak
eta, oraindik orain, ez dugu ordezkorik aurkitu. Habermas-ek zeregin horri helduko dio, eta utopia berria eraikitzeko orduan lana baztertu eta bestelako kontzeptua aldarrikatuko du:
|