|
2002
|
|
|
|
Hizkuntzazko
produkzioak zorizkoak ote dira, kaosaren legeak gobernatuak. Baietz erantzunez gero, azkenean, determinismoa hizkuntza kontuetan ere haustealekarke. Eta, ondorioz... amildegia, kaosaren itsaso zabala.
|
|
2003
|
|
|
|
Hizkuntzazko
erabilera, gizabanako hutsari baino gehiago, taldeari dagokionez gero, talde antolatu eta berezkoak behar ditugu jokaleku gisa gogoan hartu. Lantegietan lankide sareak ditugu, ikastetxeetan ikaskide sareak, he rrietan lagunarteak, elkarteetan lagun multzoak, senitartekoak ere hortxe dira.
|
|
2004
|
|
|
|
Hizkuntzazko
batasunak ez omen du, besterik gabe, herrikidetasuna ematen: kroaziarrak eta serbiarrak lekuko, esate baterako.
|
|
2005
|
|
|
Euskara eta gazteak Lasarte Orian (II).
|
Hizkuntzazko
jokaerak. JAUREGI ETXANIZ, Pello.
|
|
2007
|
|
|
Bistan da, Ortega egiten ari dena, hermeneutika hizkuntzaren jatorria eta izaeraren arazora hedatzea dela.
|
Hizkuntzazko
testu baten sorbidearen antzera suposatzen da hizkuntzaren beraren sortzea. Hemeneutika dudagarri horren lagungarri, hizkuntzaren soziologia pixka bat nahasten da gero.
|
|
|
(Txillardegirekin polemikan M. Ereñok azkeneko bi esanahiotan gaizki ulertu dizu, hark aipatzen zuen hizkuntzazko mundu ikuskera).
|
Hizkuntzazko
mudu irudi edo mundu ikuskera aurrebaldintza da juzgu eta baloraziozko ikuskera baterako.
|
|
|
gizarte erromatarra aski zorrotz diferentziatua zen, baina tu trataera bakarra ezagutzen zuen edozein harreman sozial modutarako; alderantziz, portugesak trataera molde ugariak ditu, baina horietan ezin da, esaterako, gizarte espainola baino bestela egituraturiko gizarteren bat igarri.
|
Hizkuntzazko
mundu ikuskeraren batasunari gagozkionaz bezainbatean (2), egiantzeko da batasun hori badagoena1358, baina ezin da a priori eta besterik gabe baieztatu badagoela. Itxura guztiz, antolaera semantikoak «hizkera funtzionalen» mailetan mugitzen dira:
|
|
|
Aditz sistema europar bakar batek ez dio erantzuten denboraren iragan, orain, gero partiketa bakunari, baina partiketa hori denboraren ulerkuntza ez hizkuntzazko europarrari dagokiona dela baiezta liteke; bestetik, ordea, hizkuntza erromantzeen aditz sistemetan bereizketa bat topatzen da denboraren maila bat aktualarena eta beste bat ez aktualarena, eta gero bereizketa horrek herri erromatarren denboraren interpretazio ez hizkuntzazkoan ez du inolako presentziarik.
|
Hizkuntzazko
ikus kera ez da ez hizkuntzazko ikus ketarekin, hau ikasketaren ekarpena, nahastu behar; hots, denboraren partiketa, zeinekin ere den hitz egiten, ez da denboraren partiketa, zeinetaz ere hitz egiten den1370.
|
|
|
gustuaz.
|
Hizkuntzazko
hezkuntzaz haur japoniarrek, beste gizakienganako zein harremanetan dauden, ikasten dute. Esate batera, ene amari galdetzen badiot «aita gelan al dago?», beste esamolde bat erabili behar dut, itaun bera aitaren lagun bati egiten badiot, edo itaun bera ene ahizpari egiten badiot.
|
|
|
«Fisikazko egia agiri bakar batetik, ez dute beti ikusle guziek eta ezinbestean kosmoaren eta fenomenu horren beraren irudi berbera eta bat ateratzen(...).
|
Hizkuntzazko
ESTRUKTURAK liferenteak baldin badira bi ikusleengan, nahi ta nahiez liferentziak gertatzen dira fenomenuak aztertzean» (Ib., 56).
|
|
2008
|
|
|
Baina, gaitz bakoitzak bere erremedioa duenez gero, Reginarenak ere bazuen berea, Reginak berak, medikutara joan ere gabe, ongi baino hobeto zekiena: euskara kolpetik ahaztu eta burutik ezin ezabatu zuenez gero, gaztelera ikasi zuen, gaztelera ikasiz bakarrik estal baitzezakeen baztertuen estigma ezabagaitz hura,
|
Hizkuntzazko
Bataioa, horrela, letra larriz idatzia, gazteleraren bidetik bakarrik beregana zezakeelakoan, edo gazteleraren ur argi handietan murgilduta, bestela esanda, huraxe baitzen, antza, mundu berri distiratsuan sartzeko bete behar zuèn ezinbesteko baldintza.
|
|
|
Subjektu normalek berdintsu prozesatzen dituzte ikuseremu batean zein bestean izandako kinadak, ezker eta eskuin hemisferioak gorputz kailukararen bidez konektaturik baitaude.
|
Hizkuntzazko
kinadak, aldiz, azkarrago prozesatzen dira eskuineko ikuseremuan gertatzen direnean, ezker hemisferioak prozesatzen baititu. Hizkuntza ezker hemisferioak prozesatzen duenez, eskuin belarritik jasotakoa ezker belarritik jasotakoa baino lehenago prozesatzen da, eskuin belarritik jasotakoa zuzenean joaten baita ezker hemisferiora; ezker belarritik jasotakoa, berriz, eskuin hemisferiora joaten da lehenik, eta gero ezkerrekora.
|
|
|
|
Hizkuntzazko
datuak 43
|
|
|
Baina, gaitz bakoitzak bere erremedioa duenez gero, Reginarenak ere bazuen berea, Reginak berak, medikutara joan ere gabe, ongi baino hobeto zekiena: euskara kolpetik ahaztu eta burutik ezin ezabatu zuenez gero, gaztelera ikasi zuen, gaztelera ikasiz bakarrik estal baitzezakeen baztertuen estigma ezabagaitz hura,
|
Hizkuntzazko
Bataioa –horrela, letra larriz idatzia– gazteleraren bidetik bakarrik beregana zezakeelakoan, edo gazteleraren ur argi handietan murgilduta, bestela esanda, huraxe baitzen, antza, mundu berri distiratsuan sartzeko bete behar zuèn ezinbesteko baldintza. Eta handik aurrera, jakina, barne prozesu haren ondorio gisa, Regina bere iragana madarikatzera iritsi zen –euskararen ur txiki iluna, azken batean, euskara mundu gris bat esateko gai baizik ez zèn heinean–, bere burua ere madarikatzen zuen bitartean, baita aitaren memoria ere, bide batez:
|
|
2009
|
|
|
|
Hizkuntzazko
kinadak azkarrago prozesatzen dira eskuineko ikusmen eremuan aurkezten direnean, ezker hemisferioak prozesatzen baititu. Hala ere, subjektu normalek berdintsuki prozesatzen dituzte ikusmen eremu batean edo besteanaurkeztutako kinadak, ezker eta eskuin hemisferioak gorputz kailukararen bidezkonektatuta daudelako.
|
|
2010
|
|
|
VII.5.3
|
Hizkuntzazko
gaitasun agiriak: urtean zenbat
|
|
|
Erdara jaun eta jabe zen, edo hala bihurtzen ari zen, ingurumen berrira egokitu behar izan zuen hainbat euskaldunek.
|
Hizkuntzazko
egokitze lan handia eskatu zuen horrek, besteak beste. Erdaraz ahalik eta ondoen ikasi, euskara alde batera utzi eta gaztelaniazko kale giro horretan murgil egin zuen zeharo, hori dela-eta, batek baino gehiagok24 Euskaldun aktibo izaten jarraitu ahal (eta nahi) izan zuen beste zenbaitek.
|
|
|
V.1.4
|
Hizkuntzazko
Gaitasun Agirien baliokidetza sistema berritzea
|
|
|
|
Hizkuntzazko
onespen azterketa. Sailaren diru-laguntza jaso ahal izateko hizkuntzazko onespen azterketa pasa behar izaten dute, bestalde, euskarazko ikasmaterialek.
|
|
|
VII.5.3
|
Hizkuntzazko
gaitasun agiriak: urtean zenbat gazte EGAdun
|
|
|
Erantzuna, aldiz, zaila220 Era askotako erantzuna eman badakioke ere galdera horri, bat da oraingoz seguruena.
|
Hizkuntzazko
gaitasun agiriak ditugu, gaur gaurkoz, eskola amaieran ikasle bat euskaraz, ondo, moldatzen den jakiteko neurpide artezenak.
|
|
2011
|
|
|
|
Hizkuntzazko
eta kulturazko aniztasunaren aldeko tesiaren sendogarri, nekez aurkituko genuke ondoko lerroetan jasotzen duguna baino agiri irmoagorik. Izan ere, Kultur aniztasunari buruzko UNESCOren adierazpen unibertsala akuilu zorrotza da aniztasunaren aldeko tesia zurkaizteko.
|
|
|
|
Hizkuntzazko
eta kulturazko aniztasunaren balio esanahia definitzeko, honako esapide labur hau darabil C. Ulises Moulinesek:
|
|
2012
|
|
|
Datu demolinguistikoek, gela argazkiek eta kultura kontsumoaren galdeketen ondorioek arnasgune horietan dislokazio horiek bete betean ari direla gertatzen adierazten digute.
|
Hizkuntzazko
nagusitasun moldaerak, horietan ikusten diren joerek, garbi adierazten digute arnasgune horietan gertatzen ari diren aldaketak eta aldaketa horien norabidea. Aldaketa horiek uste baino sustrai sakonagoak dituzte.
|
|
2013
|
|
|
Gero, datu guztiak xeheki aztertu ditu.
|
Hizkuntzazko
datuez gainera, ibarren inguruko beste jakingarri batzuk ere baliatu ditu bere ikerketan, hala nola datu demografikoak, ekonomikoak, historikoak eta geografikoak. Garrantzi berezia eman die harreman sozioekonomikoei, lau ibarretako herritarrek azken mendean zer harreman izan dituzten ikertu baitu, eragile horiek hizkuntza datuekin uztartzeko asmoz.
|
|
2015
|
|
|
Lehenago ondu ingelesaren hizkuntza atlasetan uharteko emaitzak islaturik baitzeuden, aitzineko belaunaldiei bildu emaitzak 1961eko ahoskerarekin alderatu zituen Labov ek.
|
Hizkuntzazko
etno demarkazio betean, nor den nor eta batez ere nongoa den adierazi nahiz bezala, beren nortasunaren agergarri, urteroko ekain uztailetako berrogeita bi mila udatiar bostondarrek ez legez, urtean zehar uhartean bizi diren gizon gazteek, oharkabean nahiz beren borondatez, uharteko arrantzaleen ohitura zaharragora eraman zuten aipatu bi diptongoen ahoskera.
|
|
2016
|
|
|
|
Hizkuntzazko
edo intuiziozko adimena, buru irudikapen bidez, buru eskemetan eta kontzeptu sistema batean (lehenik aurre kontzeptuak dira) oinarritzen dena.
|
|
2018
|
|
|
Jauregi, P. (2003). Euskara eta gazteak Lasarte Orian II.
|
Hizkuntzazko
jokaerak. Lasarte Oria:
|
|
|
Euskal Herrian igaro den azken gerlatxoa ere, alde bakar bateko mugagabean arestian amaitu den horiez da, berez, euskaldunen gerla izan, betiko modura nahasturik ibili garen arren nola ez?
|
Hizkuntzazko
erkidegoa ez da erkidego bakarra, eta haren mugak zehar lerrokoak dira beste erkidego batzuekin, kasu, erkidego politiko eta ideologikoekin. Kontua da, galdutako azken gerlak, frankismoaren ostekoak, euskotarren kontzientzia nazionalari biziki eragin badio ere, ez du ekarpen handirik egin euskaldunen kontzientzia nazionalaren eraikuntzaz den bezainbatean.
|
|
|
|
Hizkuntzazko
boterea, hortaz, hiztun herriak bere mundua eratzeko eta gauzatzeko duen ahalmena da, beste ahalmen batzuekin elkarreraginean: Neure mundua naiz ni; nire mundua nire bizitza da; nire hizkuntzaren mugak nire munduaren mugak dira.
|
|
2019
|
|
|
diagnosia eta paliatiboak – Ainize de Madariaga gonzalez, Nerea (2018): 6.3
|
Hizkuntzazko
jokaeraren aldaketa prozesua, Teoria eta praktika, hIzNet hizkuntza plangintza Ikastaroko ikasmaterial argitaragabea, ehu, donostia.
|
|
2021
|
|
|
|
Hizkuntzazko
ekarpena positiboa da kasu batzuetan: " Con todo, el hecho mismo de escribir supone, a veces, aportaciones positivas al cultivo del euskara, como en el caso de Pierre D’Urte o de Xurio" (1979:
|