|
2001
|
|
|
1977ko martxoaren 24an Hego Euskal
|
Herrirat
itzuli eta Nafarroan senadore hautatu zuten, baita herrialde horretako legebiltzarreko kide ere. Bertan zenbait aldizkari, kirol elkarte edota ikastolaren sorreran parte hartu zuen.
|
|
2003
|
|
|
Erlebatzuidurizuten, Ameriketako lilienikertzerajoanak, kofoiahemen utzirikzaintzalekin, geroeztia bilduzuketeneangozatzekotan.Zenbeit urtelaburrezhanalatuondoanahalzutenbezenbat, ezenbizihauez zeien ixtantbatbaizik, helduzirengibelerat, gehienakgerrikoahanpaturik.Ontsasaltzenziren azindak, kabaletakomozkinekmerkatuetarat bazutenjoaitea, diruakezzuenorainogaltzerik.OrduanEuskal
|
Herrirat
itzultzea, zerzoriona!
|
|
2005
|
|
|
Legez kanpoko erabakia zen Kongresuak ezetz esan zuen, baina berak aurrera egin zuen, egitura pribatu bat antolatuz. Eta Manilan bizi ziren euskaldun batzuk bidali zituen Euskal
|
Herrirat
, hemengo pilotari gazte batzuk hartu eta harantz eraman zitzaten. Hain zuzen ere, nik ostatuan ikusi nituen mutilak!
|
|
2008
|
|
|
Inguru tropikala da, kanal artifiziales betea. Gaua barkoan pasatuko dut, eta ardua iritsi da Euskal
|
Herrirat
sartzeko.
|
|
|
Goizeko lana hasieran, bi andere zerbitzari, hein bat ederrek, elgar agurtzean, batek erran zion besteari: Nork ezarri hau, hola, ezpaina urraturik eta betondoa beltz beltza. Ene senarrak! Hire senarrak? Uste ninan Euskal
|
Herrirat
joana zela zenbait egunentzat. Nik ere, uste ninan! Bainan...
|
|
2010
|
|
|
Bertan zioen bidaia egin berria zuela Europako hainbat estatutan, kultura eta gizarte arloan zertan ari ziren hobeki ezagutu nahi zuelakotz. Artikulu horren izenburua da nire artikulu honen amaiera, irakurle, Kataluniatik Euskal
|
Herrirat
: Regreso al estercolero.
|
|
2011
|
|
|
Sare hau laburki esanez, Belgikatik edo Frantziako iparraldetik ihesean zetozen hegazkin pilotu aliatuekin hasten zen. Pariserat eraman eta handik trenez Ipar Euskal
|
Herrirat
.
|
|
|
Gipuzkoako kostaldeko beste herrietatik arraina ekartzen zen, gero Ipar Euskal
|
Herrirat
eramateko. Distantziak luzeagoak zirenez, bai garraio baita bitartekari gehiago parte hartzen zuten lan horretan.
|
|
|
Behobie, Pausuko Mitxelena aipatzen dute batzuk zeregin hauetan bitartekaria. Dirudienez, behin angulak Ipar Euskal
|
Herrirat
ailegatu eta Mitxelenak Oiartzunen zituen mintegietarat eraman behar ziren, saltzeko gero edo Aginagarat eramateko.
|
|
2013
|
|
|
Eskual
|
Herrirat
laster jiteaz ez dut ez hitzemaiten,
|
|
|
Eskualdun hainitz Eskual
|
Herrirat
ganen da. Hek eta burhasoek ez bezate ahantz gerla bururatzen ari dela:
|
|
2014
|
|
|
Gero, Bartzelonarat joan nintzen hiru urtez kinesiterapia ikasterat.
|
Herrirat
itzuli nintzelarik argi nuen Iparraldean nuela lan egin nahi. Horregatik, Mauleko Hariztoi kinesiterapeutarengana lan xerka abiatu nintzen, burasoek ezagutzen baitzuten.
|
|
|
Hainbat gizarte eragilerekin izan ziren, Amaiur bisitatu eta alkatearen agurra jaso zutenVenezuelatik Euskal
|
Herrirat
etorritako elkartasun brigada Baztanen egon zen maiatzaren 21ean. Mugimendu bolibariarreko hainbat kidez osatutako taldeak Amaiur bisitatu eta Amaiur eta Baztango alkateen agurra jaso zuten, baita Baztango bertze gizarte mugimenduena.
|
|
|
Venezuelatik Euskal
|
Herrirat
etorritako elkartasun brigada Baztanen egon zen maiatzaren 21ean. Mugimendu bolibariarreko hainbat kidez osatutako taldeak Amaiur bisitatu eta Amaiur eta Baztango alkateen agurra jaso zuten, baita Baztango bertze gizarte mugimenduena.
|
|
|
Azken hamalau urteetan Askapenak iraultza bolibariarrarekiko elkartasun brigadak antolatu ditu Venezuelarat; hala, aurtengoa lehendabiziko aldia da Venezuelatik Euskal
|
Herrirat
elkartasun brigada antolatzen dutena. Joan den ortziralaz geroztik Euskal Herriko txoko eta ekimen desberdinak ezagutzen ari dira.
|
|
|
Eskerrak Belgikan hasi eta Suitza arteko lerro horretan guzian ez den sugerik: " Euskal
|
Herrirat
desertatuak izanen dira guziak. Mierda!
|
|
|
Ez direa apez beltzak etorriko Euskal
|
Herrirat
–Egia da apezak goiti ari direla Afrikan.
|
|
|
" Bakeari buruz berritasunik baden" jakin nahian, Brian Currin, Hego Afrikar abokata Euskal
|
Herrirat
jitekoa da. Alderdi politikoekin bilduko da Lokarrik prestatu bisitan.
|
|
|
Heriotze Ganden astean bere azken egoitzarat segitua izan da Paul Lampre Lakuko kartierean bizi zena. Gizon hori Parise aldekoa zen eta bere erretreta denborakotz Euskal
|
Herrirat
jin zen. Duela 30 bat urte bere emaztearekin bizitegi berria eraiki zuten Lakuko lur horietan, Motxokobordari arras hurbil.
|
|
|
Oxobik dio aldiz Hazparnetik errenta ez zitzaiola haraino heltzen. Urte bakar batzuk iraganik han gaindi, 5 urte nunbaitan, Euskal
|
Herrirat
itzuli zen bakarrik, 1877 irian (1878koak dira Joannesen" Khilo egilearen kantuak", Lore Jokoetan sariztatuak), familia guzia han utziz, eta Bidarrai Sastrianean zendu zen 1897ko abenduaren 13an, 83 urtetan.
|
|
2015
|
|
|
Baikortasun hori galtzen badugu, ez goaz nehorat. Noizbait jinen da Euskal
|
Herrirat
ere erabakitze eskubidea, Eskozian eta Katalunian bezala. Demokrazian bagara, zergatik ukatzen zaio?
|
|
|
Gorka Urtaran Gasteizeko auzapezak aurkeztu du" soy migrante migratzailea naiz" kanpaina, ezin biziarekin kanpotik heldu diren migranteak jendetasunez hartzeko. Soy migrante. org webgunean lekukotasunak izanen dira Euskal Herritik kanpo edo Euskal
|
Herrirat
jin behar izan dutenen aldetik, emigrazioari buruz ikusmolde ezkorra aldatzeko, alabainan nornahi migrante izan bailaiteke. Abendoaren 27an, irri anitzen" Kolore festa" ospatuko dute Intxaurrondoko kultur gunean, Bizipoza eta Banaiz Bagara elkarteekin, jatorri ezberdineko burasoek eta haurrek elkarrekin harreman gehiago izaiteko, elkarrekin jan, irri, dantza eta festa eginez.
|
|
|
30 preso Euskal
|
Herrirat
hurbiltzeko galdea auzitegiak ezeztatua
|
|
|
Auzitegi Nazionala presoak Euskal
|
Herrirat
hurbiltzearen kontra
|
|
|
Ikasirik Normandiakoa zela, harritu ginen ohartzean zein ongi mintzo zen euskaraz. Geroztik berriz kurutzatu gira Baionan eta bi solas egin ditugu, jakiteko zerk ekarrarazi zuen Euskal
|
Herrirat
eta zerk bultzatu euskararen ikastera.
|
|
|
Gizon bizia eta kuraiaz betea, bigarren mundu gerlan erresistentzian sartu zen eta Frantziarentzat gogorki borrokatu. Euskal
|
Herrirat
jin bezain laster, gure berezitasunei hurbiletik interesatu zitzaien. Euskara polliki bereganatu eta hemengo batasun ainitzetan sartu zen.
|
|
|
Bainan gerla hasi zen handik berehala eta ixtanteko horra apez gaztea Alemanian presuner bezala. Han eritu zen eta hiru urteren buruan berriz itzuli Euskal
|
Herrirat
. Hazparnen laster sartu ere nazien kontrako ihardokitzaile talde batean, ixil ixila lan ederra eginez sail horren kondu.
|
|
|
Iragan urtean 3.957 izan ziren sorterria abandonatu behar izan zutenak, bereziki gazteak, lehengo denboretan bezala. Iragan urtarrilean 80.297 euskal herritar baziren kanpo herrialdetara joanak, hoietan 49.500 kanpotiar, Euskal
|
Herrirat
jinak, hemengotuak, bainan langabeziaren ondorioz beren sorlekura itzuliak. Kanporat joan diren gehienak Frantziarat joanak dira, gero Argentina eta Hego Amerikarat, aldiz guti Alemaniarat.
|
|
|
Etxepareren" Linguae Vasconum Primitiae" (1545), Leizarragaren" Testamentu Berria" (1571)," Refranes y Sentencias" bilduma (1596), Betolazaren doktrina (1596), eta Sancho de Elsoren doktrina, gaur egun galduta dagoena. Esteve Materra ez zen euskalduna eta Euskal
|
Herrirat
igorri zuten erreforma garaian giristinotasunaren zaintzeko eta euskara ikasi behar izan zuen, bere liburuak ongi erakusten duen bezala.
|
|
|
Gertakari horien ondotik, ez zen gehiago etxetik ateratzen ahal, nun ez zen soldado tropa batez inguraturik.
|
Herrirat
etorri behar izan du eta gertakari latz horien ahanzterat entseatzen da Urtsuko mazeletan goiti doalarik. Laster bere kongregazioneko buruzagien meneko ezarriko duela bere burua erran dauku.
|
|
|
Bere apez ibilbidea zoin izan den dauku ere oroitarazi: misionest lanetatik Euskal
|
Herrirat
itzulirik, Baionako katedralean izendatua izan zen bikario gisa, bainan ordukotzat ez zagon batere gostura hemengo Elizan betetzera galdegina zitzaion ministeritzan, eta 1969an, Roger Etchegaray apezpikuari kontseilu galdeginik, Belgikako Louvain era joan zen (Société des Auxiliaires des Missions). Dio ainitz zor diola sozietate horri, orduz geroz eraman ahal izan baitu bere sentsibilitateari hurbilago zagon ildoa.
|
|
|
Hor ditugu gerlaren biktima edo lekuko izaniko euskal artisten hatzak, Benjamin Gomez (Baiona), Gabriel Deluc (Donibane Lohizune), Antoine de Salaberry (Donazaharre), Henri Zo (Baiona), Ernest Fort (Baigorri) eta bertze batzurenak. Hor ere" zintzur hautsiak" edo gueules cassées delakoak, hala nola Jean Pierre Brana Donoztiritarra, Ecouvillon aldean mitrailadore batek larriki zauritua eta Rouengo ospitalean artatua izanik Euskal
|
Herrirat
itzulia, betirako enbalier, halere Baionako auzapez bilakatuko zena, urteetan. Eta hilak ere trumilka izan zirela, familia osoak deseginez:
|
|
|
Hor erabaki zuten bizitzea. Eta orai, hemen gira gu, Joannes OXALDEren ondokoak, gogo haundiz hurbildu nahian beti gehiago Euskal
|
Herrirat
. Hoinbertze urte iragan ondoan historiarik eta jendakirik gabe, ez nuen sekula pentsatuko Gabriel ODRIOZOLA ene kusia ezagutuko nuela eta biak elkarrekin ariko ginela gure erroen bilatzen.
|
|
|
Gabrielen ikusterat joan nintzelarik, ibar batetarat ereman ninduen eta han Bidarrairen itxurako leku bat ikusi nuen. Berak zion Joannes OXALDE Entre Rios-en plantatzeko ordez, Saltan egin balu, menturaz ez zela itzuliko Euskal
|
Herrirat
. Gure birraitatxi Martin OXALDE, Buenos Airesko lurraldean finkatu zen eta hemen bizi gira bere ondoko batzu.
|
|
|
Berrikitan Alsazian gaindi ibiliak dira. Eta oraikoan, Euskal
|
Herrirat
heldu zaizkigu espresuki gure herriko bestak alegeratzeko. Plazer handiz entzunen ditugu.
|
|
|
Publikoa (350 sartze) loriaturik utzi duen kontzertua. Lehen aldikotz heldu ziren Euskal
|
Herrirat
eta beren gutizia da maizago etortzea, bi populuen arteko harreman haurridekorrak indartzeko. Bertze herriek ere gomita ditzatela, talde gustagarria da.
|
|
2016
|
|
|
" Eskual
|
Herrirat
itzuli naizenean, hain nintzen alegera nun kasik uste bainuen ez nuela hemen gauza onik baizen aurkhituko. Eta hargatik laster bati ohartu niz, ez baitut batere gostukoa:
|
|
|
Ukhaiten gintiin lau hilabetetaik. Denbora batez, ez zen aise jiten Eskual
|
Herrirat
. Hastapen hartan.
|
|
|
Uzta Hitzan Uzta Hitzan egitarauaren barnean Uztaritzeko eta Tolosako hautetsiek agerian eman dute juanden asteazkenean bi herrien senidetzaren seinaletika berria, Zuraideko bidetik sartzean.
|
Herrirat
sartzen diren beste bideetan ere emanak izanen dira. Ondotik Gaztelondoan izenpetu dute senidetzaren hitzarmen berria, Lore Ariztizabal hautetsiak azpimarratu duen bezala 1989an izenpetu zenak gaurkotzearen beharra baitzuen.
|
|
|
Aspaldixko Euskal
|
Herrirat
itzulia baitzen familiarekin, Lehuntzen eta azken urtetan Hiriburun bizi izan da.
|
|
|
Horiek hola, bada gauza bat turismoaz arduratzen direnek untsa burutan hartua dutena eta horrek ainitz balio du: Euskal
|
Herrirat
heldu denak nahi duela hemen kausitu beste nunbait preziatzen ahal ez lukeen zerbait. Bai, beti badira, eta izanen ere hain segur, egun guziz orenak eta orenak hondartzan egoiteko heldu zaizkigunak, bainan ainitzek nahi dute ere preziatu gure eskualdeak daukan berezitasun ezin ukatua.
|
|
|
Semea ere izan zuen. Pariserat etorririk, eta Txomin Iturbe ETAko buruaren baimenarekin, erabaki zuen Euskal
|
Herrirat
eta Donostiarat berriz etortzea ixilean. Prentsak hori jakinik oihartzuna egin zion gertakariari eta ETAk erabaki zuen Yoyesen erailtzea.
|
|
|
behar... Euskal
|
Herrirat
jin artio, multxoko bertze guziak bezala, sekula entzuna izan ez zuten euskal lurralde hori eta horgo populua nolakoak ote ziren jakin gabe. Eta ikusi eta bizi izan dutenaren ondotik, segur hiru hilabete hauetan egun gozoak pasatu dituztela Baigorrin, Atherbea elkarteak ahal den guzia eginik halako egunak izan diten.
|
|
|
Ez dela ihauteriarik? Jin bite Euskal
|
Herrirat
, ikusiko dute herri gehienetan zerbait mugimendu izaiten dela. Xubero aldetik hasiz, beren maskarada guziz airosari esker, Kostaldeko hirietaraino.
|
|
|
|
Herrirat
iragan urtean. Sekulan izan ez den urte hoberena; Gipuzkoan pasatu da turista gehiena, %10aren emendazionearekin, eta 2015ean 2 milioi hurbil gau egonaldi salduak izan dira.
|
|
|
Hortarako Lions erakundeak gaitzeko sarea badauka xutik ezarria eta ainitz tokitan baditu bere sustengu elkarteak. Sail horren kondu dira 29 herrialdetako 33 gazte hilabete batentzat etorriak Ipar Euskal
|
Herrirat
eta Hendaian plantatuak. Laguntzaile, Hendaia, Donibane Lohizune eta Senpereko Lions taldeak.
|
|
|
Beste tobera batzu ere aipatzen ditu Josebak, hala nola Itsasun duela lau urte muntatu zutena, bai eta, hau aspaldiko ixtorioa, 1828 koa alabainan, Ezpeletan ikusi zen" xaribaria", bazterrak airean herriko neska gazte bat esposaturik erlisionez protestanta zen gizon batekin... Euskal
|
Herrirat
bakezko juje edo epaile kondu etorria zen gizon hori eta Ezpeletar ostaler batzuen alaba zitzaion gustatua... Diotenaz," xaribaria" gertakari" basa eta itsusia" izan zen!
|
|
|
Baionako apezpikuak izan zuen gomita, bainan ez zen joan. Beste apez batzuk autokarrak antolatu zituzten, erdi ixilean, lehen aldikotz Euskal
|
Herrirat
heldu eta nornahik ikus zezan. Aitzineko urtean gaitzeko propaganda izana zen apezpikutegiko astekarian Parisera joaiteko, haren ikusterat.
|
|
|
Europan oraindik jende guti baizik ez da formatu gizon horren metodoekin, doi doia dozena bat lagun, tartean gure herritar Brigitte Crouzat. Eta hunek du Euskal
|
Herrirat
ekarrarazten. Hurbilagotik jakiteko zer diren adimen eta natura anizkoitz horiek, ez da bertze biderik entzutera joaitea baizik.
|
|
2017
|
|
|
Uda bete betean heldu zaigu Euskal
|
Herrirat
. San Kuanak dira eta egunak luzeenean.
|
|
|
Berrikitan Roger Etchegaray kardinale jauna luzaz zure laguntzale mina izana bere
|
Herrirat
itzuli delata berriz eskuratu dut 1958an zutaz plazaratu zuen liburu potoloa, gertakari nausi, prediku, mintzaldi, gogoeta, otoitz eta bestez osatua," Un vivant: Mgr Léon Albert Terrier,".
|
|
|
Zernahi kantu bazkari denboran ere, Panpi Laduche beti berdin fleitean bere musikariekin. Euskal kantuak bixtan da bainan ere Luis Mariano zenaren" Mexico" famatua, Panpiren lagun bere aldean jarririk Daniel Mutuberria pilotari ohia, kantu hori apuñatik emaiten duena, bai eta St Pierre et Miquelon itsas haindiko departamendutik etorri familia bat, Espainian egonik Euskal
|
Herrirat
jina bazter ikuska, ezagunak ere ba gure eskualdean...
|
|
|
Izen emaiteendako ostegun huntan ahal da Azkaingo Jauregian 16etatik 19ak artean eta nola inoiz ez dagon berantegi, deitu bertzela telefono huntara: 06 85 40 57 13 Euskara ikastea edo hobetzea noiznahikoa da, hartzen ahal ditugu etsenplutzat gaur egun AEK ko erakasleetan badirela euskaldun berriak gure
|
Herrirat
kanpotik jinak.
|
|
|
Fama handia badu bildua, itzuli ainitz ere ba eginak. Atseginekin heldu zauku Euskal
|
Herrirat
, kantuzale ainitzek entzun nahiko dutela esperantzan...
|
|
|
Ortillopitz, Euskal Pastizaren Museoa, Etxola animaleak, Hemengo Eztia, horiek denek gehiago. Munduan izan diren nahaskerien gatik pensatzen dute hortako jendea Euskal
|
Herrirat
jin dela, turismoarekin lanean ari direnek ere denek gehiago izan dute. Aurtengo udako manifestazioneak denak eginen dira ganden urtean bezala.
|
|
|
Epe berean Afrikako diozesetan apeztuak 25.434tik 30.538tara hupatu dira, bost mila gehiago bost urtez. Emendio horrek esplika dezake Ipar Euskal
|
Herrirat
ere gero ta gehiago apez beltz datorkigula. Hara hasteko, 2010ean 1.400 apez beltz bazirela Frantzian Afrikatik Europa mendebal honetara misionest etorriak.
|
|
|
2006an etorri zen Giovanni Prinelli Euskal
|
Herrirat
, gaztetan ezagututako Damy MartinVigier adiskidearen ganat (2000 urtean ziren berriz kurutzatu, Italian), eta geroztik Irulegin dago, eskualde hortako kantari askoren atsegin handia betez. 2008an abiatu zuen lehenik 15 bat laguneko gazte koru bat Irulegin, urtetsu bat iraun zuena, Eguberri, Bazko eta Andredenamaritako animazioak segurtatuz.
|
|
2018
|
|
|
2009an, haren eskolan sartu zen. Bere nahia izanez berriz Euskal
|
Herrirat
itzultzea, 2 urtez egon zen Chimeres ekoekin Les Translatines antolaketa lanetan, harremanetan sartu zen Fuchs anaiekin.
|
|
|
Berriz Euskal
|
Herrirat
etortzeko tira ukanen duenez galdea egin zaiolarik, irriño batekin erantzun du: " Badakit urte anitzentzat kanpoan geldituko naizela, orain urte hori egin behar dut, ene helburua ez da Comedie Françaisen bizi guzirako gelditzea.
|
|
2019
|
|
|
|
Herrirat
heldu ginenean, esplikatu nion ez zitaikela hola gauza onik, hiriko bizia ez zela harek bere uhain osotasunean asmatu zukeena, bere denboran sekula ez itsasotik alde egina eta!
|
|
2020
|
|
|
" Anitz errefuxiatu ibiltzen ziren hemen. Hego Euskal
|
Herrirat
ezin zirenak pasatu, familiarekin hemen biltzen ziren. Erraten dute, parean bazela etxe bat non jendarmeak jartzen baitziren begiratzeko nor sartzen zen.
|
|
|
Itzuliren niz Eskual
|
Herrirat
berriz jitian urtzoak
|
|
|
Eta gure Joannesek pazientzia guti ukanki, omen! Deliberatu zuen beraz Euskal
|
Herrirat
itzultzea. Geroztik erran baita familia guzia han abandonatu zuela Joannesek, hori haatik ez omen da batere egia.
|
|
|
Geroztik erran baita familia guzia han abandonatu zuela Joannesek, hori haatik ez omen da batere egia. omen zuen familia edo bederen familiaren parte bat ekarrarazi Euskal
|
Herrirat
, bainan ezin izan zuen, diru arazoen gatik. Jakin behar da ere bere ordukotzat 18 urtez goiti zaukatela (zaharrenak 40 urte inguru eta gazteenak 18 urte), gehienak familiatuak ere zitaizkeela, han bizia egiten ari.
|
|
|
Beraz," abandonatzerik" ez zen nihundik ere izan. Euskal
|
Herrirat
itzuli ondoan, 20 bat urtez bizi izan zen Joannes hemen. Zein herritan lehenik?
|
|
2021
|
|
|
" Ni euskalduna naiz, euskaldun bizi naiz, euskaldun hilen naiz eta arrapiztuko banintz, euskaldun segituko nuke". Oroit dezagun ere, bizi luzea izan zuen La Baskonia kazeta famatuaz gain, Buenos Airesen hasi zela argitaratzen 1898ko urtarrilaren 2an ‘Eskualduna’, euskaraz eta frantsesez, Iparragirreren" Herri alde guzietan yende onak badira, bainan bihotzak dio zoaz Eskual
|
Herrirat
" lelopean.
|
|
|
Covid ofizialki 2020ko otsailaren 28an Euskal
|
Herrirat
heldu zen. Eusko Jaurlaritzak lehen bi kasuak baieztatu zituen orduan, eta urtebete geroago 157.000 inguru kutsatu, 5.000ko bat hil eta 20.000 lagun eritetxeratuak utzi ditu.
|
|
|
1.200 km. Bretainia zeharkatzen du, Kostalde atlantikoa hegiz hegi ibiltzen du eta Euskal
|
Herrirat
heltzen da, hori dena itsas ikuspegi eta paisaia salbaiak eskainiz. Roscoffetik Hendaiarat, ibilbidearen %70 autorik gabeko bideetan egiten da.
|
|
|
Gaixo Macron, zer egin behar du beraz azkenean? Xo, beharbada Euskal
|
Herrirat
ere jinen zauku, gure ikastolak nola dabiltzan ikusterat berdin, edo Makeako eiherazainarekin bi solasen egiterat, zuhurtziaz betea den baserritar horrek zernahi gauza jakinki eta, Macron ibilia den eskola handietan ez direnak ikasten bainan bi sosen zentzua baduen nornahik artoski begiratzen dituenak.
|
|
|
Azkenean, haien familiak eta lagunen familiak biziaraztea lortu dute. Horri esker, haien familiak Euskal
|
Herrirat
iritsi dira, beren semeak ikusteko biper sasoiaren ondotik, biper besta egunean. Gainera, Euskal Herriko mozkinak Afrikara eraman dituzte eta han biper produkzioa zabaldu da.
|
|
|
Ekainean Afrikatik joan dira itsasontziz eta uztailean Espainia trabeskatu dute. Uztailaren 11n Urepeleko mendi aldetik Euskal
|
Herrirat
heltzen dira. " Empleo" gunean beren izena ematen dute, Euskal Herrian lana atzematen dute.
|
|
|
Amañik eta aitañik euskaraz bazekiten, baina, debekatu egin zieten belaunaldikoak zirenez, gure gurasoek entelegatu bai, baina ez zuten ematen. Egun batez Euskal
|
Herrirat
itzultzen banaiz, ikasiko dut!
|
|
|
2014an sartu nintzen Euskal
|
Herrirat
, eraikitzeko inkubagailu bat ikerketa zientifikoa sorkuntza artistikoren zerbitzura. Nahi dut gizarte zientziak eta sorkuntza musikala elkarlanean ari daitezen mundua hobetzeko.
|
|
|
«klanen arteko gerla». Agertzen du ere zertara jin omen ziren errekoletoak Euskal
|
Herrirat
1611n: «Desegiteko sekta haragikoi eta libertino hauen akats zikinak».
|
|
|
2002an, Atherbeako buruzagitza hartu zuelarik, Elixirik ikusi zuen bi eremuen arteko desoreka hori gizarte laguntzetan. Bi heren joaten ziren Biarnorat, heren bat Ipar Euskal
|
Herrirat
. «Gaur egun, guti edo aski banaketa berdintsua da».
|
|
|
Zure alaba uros izanen da harekin. Behar duzue onartu eta maitatu!" konprenitu edo ulertu zuten eta ardura ikusten zuten elgar, partikularzki Libaneko gerla denboran, ihes jiten zirelarik beren haurrekin Euskal
|
Herrirat
.
|
|
|
Italiak hetsi ditu bere" mugak"; orai, etorkinek hartzen dituzte beste bide batzu: pasatzen dira Maroko erresumatik Espainiarat, handik Euskal
|
Herrirat
heltzeko. Urte huntan kondatu dituzte jadanik 48 000 sartze irregular.
|
|
|
Liburu hortan kondatzen du, egun batez Euskaldun arraintzale horiek jakin zutela beren emazteak gaizki tratatuak zirela Lapurdin. Berehala utzi zuten beren lana, bi hilabete aintzin, Euskal
|
Herrirat
itzultzeko eta beren emazteak salbatzeko. Donibane Lohizunerat etorri ziren eta jakin zuten berehala bazela emazte elkarte bat biluzirik eta joka eremaiten zituztenak leku madarikatu baterat han erretzeko bizirik, zeren erraiten baitzuten sorginak zirela eta merezi zutela holako gaztigua.
|
|
|
Bainan egia dea gertakari hori? Nola egin zuten hain laster heltzeko Euskal
|
Herrirat
; 1609 urtean ez zuten gure gaurko arrantza untzien abiadura bera. Orduan pentsatu dut:
|
|
|
Anai arrebak, denak jin ginen Euskal
|
Herrirat
, Libanetik, Kanadatik, Parisetik, Tolosatik, Lauzerte herritik... Aitak nigarrez erran zuen bere haurreri:
|
|
2022
|
|
|
Harrabots izigarri hori aditurik, amari eta haurrari ondotik abiatzen zaie Gizon basa.
|
Herrirat
ja hurbilduxeak direlarik, ohartzen da ama gaixoa Basa Jauna ondotik dutela eta lotzen da garrasiarik saminenetan...
|
|
|
Europak babesten ditu horrelako elkarlanak. Adibidez, hemengo ikasleak errazki joan daitezen ikastera Hego Euskal
|
Herrirat
.
|
|
|
Zer ekarriko duzu Euskal
|
Herrirat
–
|
|
|
Xanpaina bezala, esperientzien zoriak sortu istripuzko edireiteak dira, zeinak gerora, lanaren temak findutako emaitza bilakatzen baititu, kalkulatutako istripuaren errepikapena. Ahuakate ondoak ere kasik istripuz ailegatu dira Euskal
|
Herrirat
. Haatik, haien ekoizpena, klima tropikalaren fruitua baino gehiago, arbolen zainketa artatsuak sortu izerdiarena da:
|
|
|
Gainera, Ipar Euskal Herria bada gune biziki erakargarri bat. Ipar Euskal
|
Herrirat
etortzen dira euskaldunak ez diren pertsona asko: aktiboak edota erretretadunak.
|
|
|
Ika mika gogorren ondotik, Ansaldok Espainia behin betirako utzi behar izan zuen, eta Donibane Lohizunen erbesteratu. Espainiako Gerratik Ipar Euskal
|
Herrirat
ihesi joandako jendearekin egin zuen harremana han, tartean EAJko hainbat kiderekin eta Telesforo Monzon berarekin ere bai, lagunak izateraino. Bere etxeko bestetako ohiko gonbidatuak ziren iheslari haiek.
|
|
|
Baina Pakita bezala etxea utzi eta lanera Ipar Euskal
|
Herrirat
eta Frantziarat joandakoek espero ez zuten mundu bat topatu zuten. " Frantzia aunitzez ere aitzinatuagoa zegoen ordurako, aunitzez.
|
|
|
Eta pasio horrekin kontatzen ditu, orain ere, bizipenak, izan bere gazte garaikoak, izan bere amak bizitakoak edota gaur egun Reikiarekin dituenak. Eta ezin da bertzela konprenitu 22 urteko neska gazte batek, halabeharrez, dena gibelean utzi, eta iparra galtzeko zorian nola egin zuen aitzina, Ipar Euskal
|
Herrirat
, Seaskako lehenbiziko andereñoa izan arte. Ia 40 urtez aritu zen Seaskako hainbat ikastolatan lanean.
|
|
|
790 euskal herritar joan ziren bidaia hartan, 1937ko uztailaren 15ean, tartean Puy Lekuona familia. Porturat iritsitakoan txertatu zituzten, eta tren batean sartuta Ipar Euskal
|
Herrirat
eraman zituzten. Serafinak hiru urte baino ez zituen, eta ez ditu pasarte haiek gogoan, baina bere ahizpa Enriketa, orduan bederatzi urteko neskatoa, ederki oroitzen zen egun haietan bizitakoez.
|
|
|
Portugaleten arroza eta garbantzua baino ez ziguten ematen, eta ogi zati hura ikusitakoan sekulako poza hartu genuen". Ipar Euskal
|
Herrirat
iritsitakoan, gurasoak eta haurrak banatu egin zituzten. " Donibane Garazira eraman gintuzten.
|
|
|
Jenofa: Biziki kontent niz Euskal
|
Herrirat
jiteaz. Arraroa da Frantzian leku bat non natura hainbeste maite den.
|