|
2004
|
|
|
—Baina, Soeur —ekin zion berriro Rubiok, taldean buru egiten zuenak—
|
Ezin
gaituzu kanpoan utzi. Inguru guztian mendia besterik ez dago, eta beldur gara.
|
|
|
|
Ezin
nituen hitz haiek burutik kendu, eta zenbat eta gehiago pentsatu, hainbat eta arrazoi gehiago aurkitzen nien. Izanez ere, zein zen nire bizitzan ezagututako behi bizkor bakarra?
|
|
|
Gauzak hola, La Vacheri eta niri bi arazo sortu zitzaizkigun, bata grabea eta bestea oso grabea.
|
Ezin
genuela ia ezer taxuzkorik jan, hori zen arazo grabea. Ezin genuela ezer edan, hori zen arazo oso grabea.
|
|
|
Ezin genuela ia ezer taxuzkorik jan, hori zen arazo grabea.
|
Ezin
genuela ezer edan, hori zen arazo oso grabea. Ondorioz, errekara jaisten hasi ginen; Balantzategiko zubi azpian errekak zeukan putzu batera, zehatzago esateko.
|
|
2010
|
|
|
Bestetik, populazioen tamaina egonkor mantentzen da denboran zehar, salbu eta urteko fluktuazioetan.
|
Ezin
dugu ahaztu, hirugarrenik, mugatuak direla baliagai eskuragarriak. Hiru egitate horietatik, Darwinek lehen inferentzia bat egin zuen:
|
|
|
|
Ezin
dut gogoratu noiz ezagutu nuen Leon Uthurbururen figura, eta ez ere zer dela-eta, baina erakargarria suertatu zitzaidan lehen momentutik. Leon Uthurburu Barkoxen jaio zen 1801ean, eta hanka egin zuen gazte gaztetan soldadutzatik ihes.
|
|
|
Eta hein batean diogu zeren eliza katolikoaren orduko ortodoxiagatik ez baitzuen, beharbada, guztiz esplizitatu luze eta sakon, gogoan zerabilena.
|
Ezin
dut jakin noraino hertsatuta aurkituko zen Armand David, baina inpresioa dut bere burua isiltasuna gordetzera behartu zuela, bere baitan aterpetzen zuen darwindarra isildu arazi zuela.
|
|
|
" Okik hemen gelditu du.
|
Ezin
dut pisura eraman", esan zuen. Argi bat piztu zen bere etxean, sukaldekoa.
|
|
|
Kemenez ebaki nuen esaldia, eta berak burua atera zuen tapakien azpitik zer aurpegi ote neukan ikustearren. "
|
Ezin
dut begi aurrean ikusi —jarraitu nuen— Etxean pasa dudan azken bolada honetan konturatu naiz ondo. Ahal bezain azkar Iruainera itzuliko naiz." Nire hitzak gorabehera, orduantxe hartutako erabakia zen.
|
|
|
" Hil ezak arkume bat eta markatu ategainak eta alboak gorriz haren odolarekin, hartara aingeru suntsitzaileagandik libratzeko".
|
Ezin
zuen, beraz, inongo aterik jo. Ez behintzat arriskurik gabe.
|
|
|
Bera konturatzen zen ondo: Txanberlain eta biak ez zeuden jada 1936an edo 1937an, ezta 1938an, 1939an edo 1940an ere, eta urte haietan izandako zerbait falta zitzaien orain —" korsu patentea" esan izango zion bere buruari eskolatuagoa izatera—
|
Ezin
zuten aurreko garaietan bezala hil. Are eta gutxiago Le Roi du Champagne bezalako pertsonaia bat.
|
|
|
Nire bi anaienak berak erdi ezabatuta daude. Bai, Angel, arrazoi dik koronelak, gehiago zaindu behar genian plakarena.""
|
Ezin
dugu gauza horietan huts egin, Angel", ekin zion koronelak. " Eta ez dugu huts egingo —esan zuen Angelek— Dena erabakita dago.
|
|
|
Begiak igurtzi zituen betaurrekoak kenduta. " Bakarrik utziko zaitut —esan zidan—
|
Ezin
dut minutu bat galdu. Bestela ez ditut festetarako eginkizunak bukatuko."" Soineko berri asko aurten, ama?", esan nion.
|
|
|
" Soinujoleok obeditu egin beharra daukagu —esan nion Virginiari— Hala ere, hau kastigu bat da.
|
Ezin
dugu elkarrekin dantza egin." Harrotuta nengoen, iruditzen zitzaidan Virginia pozik zegoela. " Egingo dugu gero, orkestinarekin", esan zidan naturaltasunez.
|
|
|
" Ikara ematen dit", esan zidan Virginiak. " Niri ere bai."
|
Ezin
nituen begiak laino beltzetik kendu. Batzuetan harrotu egiten zen, eta kiribilduz egiten zuen gora.
|
|
|
Goizean bainu bat hartu dugu Kaweahko putzuan, eta Joseba ikaraz jarri da uretan ikusitako zain bat hartzen hasi eta zainak ziztu batean alde egin dionean.
|
Ezin
ditu sugeak sufritu. Eskola txikian genbiltzan garaietan ukuilu batera joan ginen sugeak behi bati esnea nola xurgatzen zion ikustera, eta halako batean bera garrasika hasi zen orkatilan" gauza likits baten korapiloa" sentitu zuelako.
|
|
|
Baina abuztuaren lehen astean oreka hautsiko zuen zerbait gertatu zitzaidan.
|
Ezin
dut bestela adierazi: aldaketa bat sumatu nuen nire nortasunean.
|
|
|
Frantseseko klaseko hiru kide azaldu ziren handik gutxira, haiek ere Adrian ikustera; Joseba ez ezik Susana eta Victoria izeneko neskak. "
|
Ezin
ditut pelikula hauek ikusi. Gorroto ditut gerrak", esan zuen Victoriak sofan esertzearekin batera.
|
|
|
"
|
Ezin
dut sufritu Martinen baldarkeria. Nola eduki dezake Genevievek horrelako semea?", esan zuen Josebak.
|
|
|
" Baina, zergatik?
|
Ezin
dut arrazoia sumatu", galdetu zuen. " Ez zara gogoratzen?
|
|
|
" Ez da kapritxo bat, David. Gauza sakona da.""
|
Ezin
dut ezetz esan, noski."" Ez, ezin duzu."" Ondo, Teresa. Inaugurazioko ospakizunean akordeoia joko dut, eta zuk argazkiak egingo dizkidazu." Musu eman zidan.
|
|
|
" Ez al duk ikusten ezindua nagoela.
|
Ezin
nauk frontera makuluekin joan", esan nion nik. Hanka hautsia neukalako itxura egiten bainuen, eta ni bezala kamuflatuta zegoen mediku batek sinatutako dokumentua ere ez baitzitzaidan falta, lesion grave de menisco delakoa neukala zioena.
|
|
|
Isilik geratu zen, lo bezala.
|
Ezin
nituen bere pentsamenduak entzun.
|
|
|
Arropa lasto izpiz beteta ekarri nuelako, esan ere.
|
Ezin
haut ulertu. Hamahiru urte dituk eta oraindik ez haiz konturatu zer familia klasetakoa haizen." Adierazi nahi zuen familia aberatsekoa nintzela.
|
|
|
Gure lagun proxenetarekin eta Pantxo anormal horrekin pastelak jaten! Nahikoa duk!"
|
Ezin
zuen gertatutakoa irentsi. " Arrazoia ematen diat —esan nion— Zertan ari ginen pentsatzen zerrenda egin bitartean?
|
|
|
Roberto, erabakiren bat hartu behar dugu.
|
Ezin
dugu horrela jarraitu.
|
|
|
|
Ezin
dut gehiago, banoa berehala.
|
|
|
|
Ezin
dut gogoratu zergatik irten nintzen, horra eman nezakeen erantzunik garbiena. Mandaturen bat egin nuen, agian botikaren bat erosi gaixorik daukadan alabarentzat...
|
|
|
Nire ahotsaren ikaraz agian errukiturik, diost Maritere Arabaolazak esan diola.
|
Ezin
dut imajinatu nola enteratu den liburuzaina, baina ez zait gaizki iruditzen Mariterek eman zidan primiziaz akordatuta.
|
|
|
Ezin, gainera oraingo honetan txartela onartu ere ez dit egiten kutxazainak.
|
Ezin
dut ezta txartelik ere sartu bertan. Posible al da Laboraleko nire kontua jada ezeztatu izana Ugarte putasemeak?
|
|
|
|
Ezin
du modu ederrean erre.
|
|
|
|
Ezin
dut imajinatu hipermerkatuko eroslea, John McLaughlinen bisioan bezala:
|
|
|
|
Ezin
zuen kaleko desordenik ikusi armei heltzeko beharra sentitu gabe. Errepublika, Espainiaren kontrako eraso orokorra irudituko zitzaion hasieratik.
|
|
|
Oinez joan zen, gauez, eta hurrengo goizean artzain batek aurkitu zuen soldadu gizajoa zatikatuta.
|
Ezin
ditu gertaerak komentatu gabe utzi eta hau da Argia ko albistariaren gogoeta eta kexua:
|
|
|
" Ume asko hilzen, arrhash harekin, edonon zegoen.
|
Ezin
zenuen inora joan. Botika hori arnasa hartu eta edozein erortzen zen, derrepentean.
|
|
|
Han zebilen Abdelmalek ben Muhji el Din, bestalde, frantsesen betiko etsaia, espainolen alde borrokan Mohamed ben Abdelkrimen kontra.569 Abdelkrim frantsesengana era diplomatikoan hurbiltzen ahalegindu zen, Abdelmalek ben Muhji zela, karabanak babestea zela, muga lerroa zehazteko proposamena zela Hubert Lyauteyk ez zion erantzunik ematen, ordea.
|
Ezin
zuen Arrifeko errepublika independentea onartu. Bertako kabilak ezagututa, gainera, arrifien eraginak goiz edo berandu ondorioak izango zituela pentsatzen zuen.
|
|
|
|
Ezin
du kolonizazioa kalamitatetzat hartu, paregabeko onuratzat baitu. Jende basa eta desanparatu hori konbentzitu eta bairatuko duela pentsatzen du.
|
|
|
Pertsona bakarra erabilgarriagoa izan da beti biltzarra baino.
|
Ezin
zuten tratu segururik egin astean behingo azokan batuko zen jende aldrarekin.
|
|
|
—Sua behar dugu eta emateko eskatuko diot Ekaitzari —esan zuen Guakamaiok, busti bustirik eta hotzez artega zegoen gau batean—
|
Ezin
dugu jarraitu honela.
|
|
|
|
Ezin
zuen jasan ez itsaso, ez antxeta, ez barku, ez lema, ez amu, ez tolet, ez kostera, ez kofradia, ez berdel, ez partila, ez txikot, ez errekalada, ez olagarrorik.
|
|
|
—Zergatik barre egiten duzu, jainkogabe horrek? —samindu da apaiza—
|
Ezin
dituzu gure sinesmenak errespetatu?
|
|
2011
|
|
|
herri xehea asaldaturik edukitzea —eta ondorioz segurtasun eske—, horretarako amaigabeko hobgoblin sail bat —erabat irudizkoa— baliatuz".
|
Ezin
dut imajinatu terrorista baino hobgoblin hoberik! Baina aurka egin diezadakezue, ez al dago, bada, indarkeriaren modu auto ebidente bat, argi eta garbi terrorista dena (nahiz eta nik aurka egin ahal izango niokeen galdetuz" zein izango litzateke modu horren kontrakoa?
|
|
|
Eskaerak banatu genituen eta egunkarietako berriemaileekin eta irrati eta telebistako iritzi emaileekin etengabeko elkarrizketetan eman genituen hurrengo bi egunak.
|
Ezin
genuen, noski, kategorikoki baieztatu ETA errugabea zela, baina eszeptikoak ginen linea ofizialarekin. Aurreko bi urteetan, Espainiaren eta Frantziaren segurtasun indarren arteko kolaborazio estuak ETAko ekintzaile klabe askoren atxiloketa ekarria zuen.
|
|
|
Izerditan blai esnatu naiz.
|
Ezin
ditut burutik kendu.
|
|
|
—Neska hori itsua da.
|
Ezin
du zuk egin diozun erretratua miretsi. Ezta luzatu diozun sudur faltsua ere —bota nion ezpainak mugitu barik, hasierako aurpegiko keinuak gordez.
|
|
|
Nik haren amaren adiskide bat ezagutzen dut, eta esan dit musika zakarra jotzen duela, eta esaten dituenak ere maldizio hutsak direla, baina jo ta fuego ari dela, eta asko mugitzen dela.
|
Ezin
zenuke halako musika erraz eta soinagarria hartu. Neil Young horrek ahotsa falsettoan paratzen du.
|
|
|
Behin etorri omen zen Baluartera, baina ez dago operazalerik Jon Kondaren gonbidatuen artean.
|
Ezin
zuten sinetsi azkenean ni ezkonduko nintzela, Parisen, Eiffel Dorrearen azpian, ezagutu nuen neskarekin, Irinarekin. Seguru aski horrexegatik gorde zuten sekretua.
|
|
|
Bai, absoluzioa emanen zion apaizik bazen.
|
Ezin
dut burutic kendu mutiko haren aurpegia. Nire ezezkoa aditzean, absoluzioa ematen ez niola eta segizioari aurre egiten niola ikustean, aurpeguia argitu zitzaion memento batez.
|
|
|
Gauzak, finean, ez dira uste bezain sinpleak izaten. Garai batean kutsu inperialista zuena mundu guztiko musikari herrikoiek erabiltzen duten kodigo komunikatiboa bihurtu da egun.
|
Ezin
dugu jada rocka estilo batekin lotu; alta, lokalismo guztien gune bihurtu da (zentzu horretan, antzinako musika herrikoiak zuen egiteko formarekin kontrastean ikus dezakegu soilik —eta alde formalei garrantzi handiegia emanez—, ez dagoeneko kanpoko/ inposatutako eta bertako/ gure bezalako antagonismoan).
|
|
|
Nik bertigoa daukat, eta oso gaizki pasatzen dut leku altu batean baldin banago.
|
Ezin
ditut jasan altuera handiko balkoiak edota leihoak. Etxe batean, ni ez nintzateke igoko teilatura ezerengatik, halako beldurra edo bertigoa pasatzen baitut behera begira jartzen naizenean.
|
|
|
—Jada alferrik da —hasi da orduan bere aita hizketan—
|
Ezin
dugunez jakin zer zegoen gutun horretan idatzita, dugu inoiz jakin zer gertatu zen benetan.
|
|
|
Azken eszena filmatu bezain pronto, hain zuzen ere.
|
Ezin
baitzuten denbora gehiagorik galdu eta Brucek eta Norak alde egiteko denbora izatea ekidin nahi zutelako. Bertan eginen zuten, kameren aurrean behar bazen ere.
|
|
|
Mamma mia!, oihukatu zuen italiarrak, baina, zu Anita Ekberg zara!
|
Ezin
dut sinetsi! Anita ere mahaitik altxatu eta bi musu eman zizkion.
|
|
|
Berdin gertatzen ari da ikasleek unibertsitateetan egin dituzten okupazioekin.
|
Ezin
dugu hutsik egin, lasaitu zuen Stefanok, Vatikanoko kontaktuez gain Cosa Nostrakoak ditugu. Cosa Nostra?, eten zion J.J.k, bai horiek gaur lagunduko digutela diote, baina gauzak okertzen badira, zuk uste duzu bustiko direla, ez Stefano, ez, Cosa Nostra koak ez dira inorekin ezkontzen, ez dute batere bermerik ematen, inola ere ez.
|
|
|
Bakoitzak badakizki bere betebeharrak, ezta?
|
Ezin
dugu hutsik egin! Armak banatu eta ekin lanari!
|
|
|
Nik, esan zuen Bobbyk, nireak egin du. baina zu babesteko indar nahikorik badaukat oraindik, tira, Lolo, ospa hemendik.
|
Ezin
zaitut utzi, kexatu zen liburu saltzailea. Ez esan tontakeriarik, ihardetsi zion Bobbyk, sobera ongi ikusten duzu zer nolako zauria daukadan, minutu batzuk geratzen zaizkit, eta minutu horiek probestu nahi ditut zuk alde egiten duzula ikusteko eta zerri zikin horietako batzuk aurretik eramateko.
|
|
|
Borghese ere tiro egiten hasi zen Settimok gidatzen zuen autoaren kontra.
|
Ezin
dugu horrela jarraitu denbora askoan, kapitaina!, esan zuen txoferrak. Orduan, carabinieri en patruilen atzetik zetorren autotik metrailadore baten tiro parrasta entzun zen.
|
|
|
Anitaren xarmaz guztiz liluraturik zegoen eta hankartean nabari zuen sexu grina ardo tragoetan itotzen saiatzen zen.
|
Ezin
zituen burutik kendu Dolce Vitan Anitari, Sylvia pertsonaiari alegia, egiten zioten elkarrizketaren eszenak eta, batez ere, esaldi bat: soinean bi tanta frantses perfume besterik ez zeramala egiten zuela lo.
|
|
|
Oroitzapen desatseginez bete zitzaion burua.
|
Ezin
zuen saihestu. Bazekien eszena horren filmaketan gertatutakoa, benetan gustukoa izan ez bazuen ere, aitzakia hutsa zela.
|
|
|
Ez zen bizitzako misterioez pentsatzen zuen lehen aldia; aitzitik, oso txikia zenetik buruan ibilitako gaia zen, eta berriki aitaren aldeko aitonaren heriotzaren esperientzia pairatu behar izan zuen.
|
Ezin
zuen esan hartaz erabat jabetzen zenik, baina onartua zuen hiltzeko jaio garelako ideia, eta hain zuzen heriotza dela giza bizitzari zentzua ematen diona. Hilezkortasuna eramanezina izango litzateke:
|
|
|
Goizaldean izerditan blai esnatu zen; sukarra eta palpitazioak sentitzen zituen.
|
Ezin
zuen amesgaizto hura burutik kendu: margolaria, hiltzailea eta idazlea.
|
|
2012
|
|
|
Aukera bat.
|
Ezin
dugu, jakina, edozer egin, muga ekologikoak eta fisiologikoak ditugu, esaterako, baita tradizioek eta instituzioek, elkarbizitzak eta harremanek jarritako muga asko ere. Baina mugen gaineko eztabaida ireki behar da, hain zuzen.
|
|
|
Bestalde, burua bi zatitan banatuta baitzeukan ostera, kapitainaren aldarte txarrak kezkatzen zuen.
|
Ezin
zuen ulertu zergatik zegoen hala ehiza hain ondo joan arren eta berak halako kaoba kargamentua lortu arren. Lalande Biranek, berriz, ezin zuen ezertan pentsatu gorantz zihoanean.
|
|
|
Tenientearen amorruaz ohartu zen Lalande Biran.
|
Ezin
zuen ulertu. Une hartan bertan, hiru gabarra handi Kongo ibaian behera zihoazen beren 600 kaoba enbor eta 12 elefante letaginekin, eta hilabete barru Leopoldvillen egongo ziren.
|
|
|
Hitz haiek entzun orduko, Donatienek bihotzaren taupadak sentitu zituen bularrean eta zintzurrean, pozak eragindakoak aldi honetan.
|
Ezin
zuen sinistu halako suertea izan zezakeenik.
|
|
|
Gauean ere goizekoa errepikatu zen, eta beilan pasa zuen ia denbora guztia.
|
Ezin
zuen lorik egin, eta begiak ixtean, ilunpe atseginaren ordez, Chrysostomeren irudia azaltzen zitzaion hondartzan ikusi bezala, Ama Birjinaren oinean belauniko, burumakur.
|
|
|
Chaise longuea polita zen oso, baina argia —gris argia lore arrosa higatu batzuekin—, eta antzeman egiten zitzaion erabilera, zikin samarra eta maiztua zegoen.
|
Ezin
zuen erregea han eseri. Eta Toisonet bera ere ez.
|
|
|
Bera ez zen ondo sentitzen Yangambin.
|
Ezin
zuen Yangambin musikarik entzun; ez zegoen Yangambin berak Parisen maiz bisitatzen zuen La Bonne Nuit bezalako caferik, oihal zuriz jantzitako mahaiekin; ezin zen vichyssoise hotzik hartu eta gero mouton h la gourmandisserik. Toisonetek barre egiten zuen bere arrenkuren aurrean, eta cafe haietako argazkiak bidaltzen zizkion batzuetan.
|
|
|
Gutunak emandako kolpea gaiztoa zen, eta, metafora batekin esanda, espiritua ubeltzen ari zitzaion.
|
Ezin
zuen Toisonetek emandako albistea onartu. Alferrik zen haserretzea, alferrik zen zuhaitzak chicottearekin jotzea.
|
|
|
Baina ez.
|
Ezin
zuen halakorik egin. Ez zuen koldar bat bezala geratu nahi Richardsonen, Lopesen eta beste ofizialen aurrean.
|
|
|
—Tiro lehiaketa baterako ere ez du balio.
|
Ezin
dut imajinatu zertarako behar zuen Lalande Biranek.
|
|
|
|
Ezin
du Ikarok burutu itsasoaren ertza iraganean amaierarik gabea zitzaiona leku zehazki ezaguna bihurtu izana; ezin du burutu Kretako basoek ez eskaintzea txori berrien kanturik, edo ez egotea inon kresalaren kutsurik gabeko bazter edo biderik; ezin du burutu ez egotea ihesbiderik uharte gero eta txikiago hori uzteko.
|
|
|
Arazoa, baina, Sudupek operatzen duen iragan versus etorkizun banaketa zehatzetik dator.
|
Ezin
du onartu, dirudienez, edo ez da ohartu, lehen fantasia garbiari atxekitzeko ordaindu behar den prezioa bigarren fantasia zikina dela. Egiatan eta historikoki, hala ere, Sudupek iraganean ezartzen dituen deabruak eta etorkizunerako irudikatzen dituen aingeruak parez pare doaz beti, eta oraina eredu (Irak, Darfur...) ez da sorginkerien antzin ikuslearen lanetan aditua izan behar etorkizunean hala izango dela pentsatzeko.
|
|
|
Festatik kanpo, kalean, mutil gazte bat inguratu da hoteleraino.
|
Ezin
du sartu. Kaleko leihoetatik, burua kristalen kontra jarrita, barrurantz ari da begira.
|
|
|
Oi, zu gabe, dena ez da oro eta zaintza umezurtu egiten da, galderez betetzen erantzunak.
|
Ezin
dut esan zatoz, nola esango dut zatoz nire bihotza zuk ezkutatzen baduzu zure bihotzean, eta nirea zurearen zain badago, ea noiz esango duen zatoz eta goazen eta bihar eta etzi eta segituan eta betiko.
|
|
|
Sinesten dut nire lanbidean; sinesten dut nire lan tresnan.
|
Ezin
dut ulertu zenbait idazlek zergatik idazten duten gai badira esateko, lasai ederrean, idazteak ez duela zentzurik jendea gosez hiltzen den munduan. Hitza suminen jomuga edo fetitxismo objektu bihurtzen dutenei ere ezin izan diet sekula ulertu.
|
|
|
|
Ezin
duzu esaten duzun guztia sinetsi. Orduan, Baebiana, zergatik errepikatzen duzu?
|
|
|
Ez naiz hil,
|
Ezin
badut deusezean aipatu nire izenik, bizirik bakarrik nekike nagoela hilik. Ez dago kontzientziarik hautsean.
|
|
|
Hareatza ezinago luzean barna dabil, ur bazterretik hurbil, olatu ttikiek hankak zipriztindu diezazkioten.
|
Ezin
du burutik kendu ezen itsaso hura —hartaz esaten dute, Aragoiren jabegoa dela adierazi nahian, arrainek ere armarriaren barra gorri eta horiak daramatzatela ezkatetan— berea duela jaiotzako eskubideagatik, baina, halere, erromes dabilela, diru eskean erreguka, koroa osatzen duten erresuma guztietan. Eta, orduan, bere artean egin du nazkatua dagoela guztiaz:
|
|
|
Baina orduan aukera bikaina iruditu zitzaizun nire sakrifizioaren bitartez zu erreinu honetako egiazko agintari bihurtzen saiatzeko.
|
Ezin
duzu imajinatu ere egin zer den gauero gauero hirurogei urteko agure batekin oheratu beharra. Jainkoaren izenean!
|
|
2013
|
|
|
—Jendeari gustatu egiten zaio jokatzea.
|
Ezin
dut ulertu. Nik ez dut sekula jokatu —esan zuen Earlek handik atera ginenean.
|
|
|
—Helikopteroekin harrapatuko lituzkete.
|
Ezin
dute Fossett aurkitu, baina presoak, seguru. Askozaz ere hobeto detektatzen dira bizidunak.
|
|
|
|
Ezin
genuen Renotik alde egin. Izaskunek eta Sarak eskolan jarraitu behar zuten ikasturtea amaitu arte; Angelak, unibertsitatean.
|
|
|
Arratsalde osoa eta gehiago Mugatsen pasa ondoren, ezezagunak bakarka egin nahi izan zuen borroka.
|
Ezin
zuen hura konprenitu. Kezka horrekin gelditu zen lo.
|
|
|
—Joe, bidali ezazu hemendik —bukatu zuen Ross Brymerrek— Atera dadila Mustang Ranch eko terrenotik.
|
Ezin
dut sufritu bere roulottea hor aparkatuta ikustea. Annierekin edo Mamyrekin dagoela iruditzen zait, gure emakumeez dohainik gozatzen gure muturretan.
|
|
|
Ari ginen hiru anaiok tripakiak jaten amaren hiletaren ondoren, eta lotsa sartzen zitzaigun ezpainak garbitu eta serbilletan orban koipetsua ikusten genuen bakoitzean; arruntak sentitzen ginen, traketsak, baldarrak.
|
Ezin
genuen jatetxetik alde egin ahaideak, lagunak eta hiletara etorritako guztiak han utzita, baina lorez inguratuta egon nahi izango genukeen, gure amaren hilkutxa elizan bezala. Izan ere, loreak dira anaia zaharrenak esan zuen elizan sartzean— heriotzaren kolpea jasandakoek aurreneko uneetan onar dezaketen gauza bakarretakoa.
|
|
|
—Ez al duzu dantzarik egin behar?
|
Ezin
duzu arratsalde oso diskoak jartzen pasa.
|
|
|
" Eta zuk, Miguel, zer irabazten duzu horrela aflijiturik?
|
Ezin
duzu eguzkia atzerantz eraman paretako erlojuaren orratza bezala. Ezin zara denbora iraganaren hastapenera joan.
|
|
|
Zatopek bezala.
|
Ezin
zuen inork gelditu.
|
|
|
Leku pobreetan bizi izandako pertsonak ezezagun hiltzen ziren, ezezagun besteentzat eta beren buruarentzat.
|
Ezin
zuten jakin zer zeramaten barruan, odolean, kode genetikoan; zer zegoen beren baitan lo, latente; zer azaleratu zitekeen egoera onuragarri batean. Bizi, bizi zen, noski, jende hura, baina oinarrizko bizitza bati atxikita, zapal.
|
|
|
Ni, berriz, bai, asko gogoratzen nintzen.
|
Ezin
nituen burutik kendu, hantxe neuzkan eta, eserita nengoen sofaren azpian. Gainera, bakarrik nengoen, Agustina beste jokalari batengana joan zelako.
|
|
|
Estatu Batuetako Mendebaldean kokatzen ari ziren euskal herritar haiek, bere Historia idatzi gabeko herri batekoak izaki, ezin zuten jakin kate luze baten maila bat besterik ez zirela.
|
Ezin
zuten jakin zenbat eta zenbat herrikide ibili ziren berak baino lehen bazter haietan, itsaso eta lurralde ezezagunak esploratzen, zilar edo perla bila, indigenen arimak salbatu nahian edo lan arruntagoetan, arrantxoetan nahiz merkataritzan. Nola jakingo zuten, bada, kasu gehienetan haien ibileren, haien itxaropen eta etsipenen berri zehatzik sekula ez bazen haien jaioterrira iritsi?
|
|
|
Eta orain hau!
|
Ezin
dut gehiago! Ezin dut gehiago!
|
|
|
Ezin dut gehiago!
|
Ezin
dut gehiago!
|
|
|
Egia!
|
Ezin
badituzte inora eraman, ezkutatu egingo zituzten!
|
|
|
Elebitasun sozial orekatuaren mugak eta ezinak seinalatzea dagokigu, ordea.
|
Ezin
dugu politikoki politak diren desioekin eraiki hizkuntzen gaia. Txukuna da aurreko parrafoko irudikapena, asmo onekoa, baina arlo askotan ez dira horiek hizkuntzen dinamikak.
|
|
|
Ez dute deus sinesten.
|
Ezin
dute horrela etsi. Baina ez dakite nondik ekin.
|
|
|
Oso zaila.
|
Ezin
dut ulertu hainbesteko maltzurkeria. Berrogei urteko maltzurkeria eta bizitza osoko gezurra, alajaina eta loanes agurea, makila harrika bota eta buruari bi eskuekin helduz, eseri baino gehiago erori egin da besaulkian.
|
|
|
Izan ere, ortziko zulo beltzak kaosaren leihoak dira eta izar eta konstelazio irensle asegaitz bilakaturik, argi izpiei, beraiei ere, askatasuna ukatzen baitiete.
|
Ezin
dute ortziko zulo beltzek inolako neurririk edo margorik eduki; ezta izena damaien margo beltza bera ere. Ortziko zulo beltzen izaera (des) izaeran aritzea baita, pentsaera garapen bakoitzeko urradura (des) logikan aritzea den bezalaxe.
|
|
|
Hitzak edo kontzeptuak argazkiak bezalakoak dira; irmoak, aldakaitzak eta unean unekoak.
|
Ezin
dute denborako aria edo biziaren ibaia edo kosmosaren bilakaera irudikatu, hitza nor banakoari baitagokio. Hizkuntza, aldiz, anizkoa da eta denboran eta hedaduran bestetasunezko nor anizkoa dagokio.
|