|
2000
|
|
|
Daxera eta Bordelera iritsita oparotasuna nagusi zela ohartu zen, ardoa eta ogia nahikoa zegoen.
|
Baina
Euskal Herrian sartu zenean ikusi zuenaren arabera, biztanleen ohitura basatien artean, beraien hizkuntza ulertezina omen zen garrantzitsuena. Herrialdea baso itxiz eta mendi altuz josita zegoen eta ez omen ziren existitzen ez ogi, ez ardo, ezta bestelako elikagaiak ere.
|
|
|
Iruditzen zait beti ari garela berbetan, zelan elkartzen diren narratibaren barruan dauden generoak eta zelan sortzen diren hibrido horiek.
|
Baina
euskal literaturan oraindik, beste pausu garrantzitsu bat eman barik dago, poesia txertatzearena. Zentzu batean hori ematen da eta poesia liburuek izan dezakete tonu narratiboa.
|
|
|
Botere autonomikoari dagokion gerrikoa da hori.
|
Baina
Euskal Herriak, herri bezala eraiki nahi badu, beste neurri batzuk behar ditu. Eta egiazko euskal irakaskuntza izan dezagun, nik ez dut ikusten beste formularik ez baldin bada Euskal Eskola Nazionala, XXI. mendeko Estatu soberano moderno bati dagokiona.
|
|
|
Hemen nortasunbiak eta erreferentzia eremu biak ez dira kontrajarriak.
|
Baina
euskal herritartasuna etaespainoltasuna hartzen baditugu, batzuen ikuspegitik bata bestearen osagarri denbitartean, beste batzuen ikuspegitik elkarren aurkakoak dira eta kontrajarrita daude.Era berean, Euskal Herria eta Espainia eremu kontrajarriak lirateke.
|
|
|
Horrela, badakigu ezen bizkaitarra Bizkaiko albisteak jasotzen ari den bitartean, arabarra Arabakoakjasotzen ari dela.
|
Baina
Euskal Herriaren irudia albistegi orokorrak eskainiko dio. Ezberdina izan daiteke, ordea, Iparraldeko albistegiaren kasua:
|
|
|
Adibidez, gerra zibilean erailzituzten hainbeste nafarren heriotzaren ondorioz, gaur egun indar korrelazioa aldatu egin da Nafarroan; Bizkaiko Ezkerraldean, emigrazioaren ondorioz, indar korrelazio berria sortu da; Ipar Euskal Herrian Paristik bizitzera etorri diren pertsoneneragina ere hor dago...
|
Baina
euskal herritar sentitzen garenon eskubide politikoakaitortzeko eskubidea ukaezina da. Inori ez zaio euskaraz aritzeko eskubidea ukatzen, nahiz eta Erriberakoa izan eta gaur egun eskubide hori han legez ukatuta egon.Edonori ea pertsona horrek eskubide linguistiko batzuk dituen eta, beraz, euskarazaritzeko eskubidea daukan galdetzen badiogu, inork ez luke hori ukatuko.
|
|
|
Nazio identitatearen sisteman beste osagaiak ez ditu ukatu nahi Txillardegik (historia, lurraldea, kultura, erlijioa, mitoak...).
|
Baina
Euskal Herrira so jarrita, bestezeinu horien gainetik, hizkuntzaren baitan dakusa gailentasuna: euskara dugu, beraz, gutasunaren ezaugarri hegemonikoa.
|
|
2001
|
|
|
Hegoaldeko maite haizetxo bat ere etorri zitzaigun behin Proventzatik.
|
Baina
euskal prosak uzkur egin dio gehienetan gai horri. Baldinba, jasoagorik ukitu du; ez, ordea, beharbada, gizonarentzat, baita euskaldunarentzat ere?
|
|
2002
|
|
|
Eguralditik hasita, bai folklorez, izakeraz... desberdinak gara.
|
Baina
Euskal Herriak bere osotasunean dauzka oso ezaugarri ezberdinak eta pluralak. Hor dago gakoa.
|
|
|
Ez du lotsarikizan behar itsusia baldin bada, ezta harrokeriarik ere ingurukoak baino ederragoabada.
|
Baina
Euskal Unibertsitateak ikusi egiten den unibertsitatea behar du izan: bere gorputza behar du, gorputz fisikoa ere (ez bakarrik fisikoa, agian; bainafisikoa ere bai).
|
|
|
Zoritxarrez, gaur egun EuskalHerriak ez dauka botere politiko hori.
|
Baina
euskal unibertsitarioek ezin duguonartu egoera zapaltzaile hori luzaroan; horregatik, orain bilatu behar ditugu konponbideak. Unibertsitateak Euskal Herrirako erreferente argia izan behar du, bestelako eremuetan ere egituraketa nazionalak gauzatuz joateko.
|
|
|
Foruen inguruko kulturapolitikoa aberatsa eta indartsua da.
|
Baina
euskal historia ezin da horretara mugatu.
|
|
|
|
Baina
Euskal Herrian euskaraz egiten den kulturak, babesa eskain diezaiokeen lurralde administratibo komunik ez badu ere, fisikoki nazio muga ezaguturik ez badu ere, fikziozko eta sentipenen bidezko lurraldea eraikitzen du euskaldunen artean.
|
|
|
Berdin berdin, ikasliburuak behar badira, baina ez baldin bada inor ere prest ikasliburu horiek egiteko, administraziotik bultzatu behar da lan hori.
|
Baina
Euskal Herrian aspaldi hautsi ditugu muga horiek, eta orain dela urte asko hasi ginen azen azpitik zopak jaten. Ondorioz, jarduera honek oztopatu du anitzetan ekimen pribatua eta batzuetan enpresa osoak kolokan jarri ere.
|
|
|
Gizartekideok hezkuntzaren lehentasunean sinisten badugu, badago zereginik alor honetan ere.
|
Baina
euskal gizarteak ozenki eta irmoki aldarrikatu ditu bere hezkuntza eskubideak eta dagokionari, dagokionean, dagokion erantzukizuna eskatu.
|
|
2003
|
|
|
Donibanen beste bizitza bat aurkitu genuen.
|
Baina
Euskal Gobernuaren bitartez haur batzuk Belgikara eraman behar zituztela eta, azkenean ni ere Belgikara eraman ninduten. Belgikan nengoela tropa asko ikusi nituen pasatzen, eta" ai ene beste gerra batek harrapatuko al nau!" pentsatu nuen.
|
|
|
|
Baina
Euskal Herria, bere ñimiñoan, eratxikia izan denaz geroz, eta aspalditik, Frantziari, gure aberria hedatzen da Euskal Herriko zedarrietarik harat, hartzen duela Frantzia garaitikoaren eremua.
|
|
|
Historia zibila herritarrei irakasteko proiektuak, produkzio gune sozialen bat aurkitzekotan, erakunde publiko zibilen artean aurki zezakeen.
|
Baina
euskal erakunde publikoak, ez zeuden kezkaturik herritarren formazioan. Soilik XIX. mendetik, garaiko gerretan soldadu gisa masiboki jardutearen haritik, herritar arruntek zeresan politiko handiagoa hartu zuten.
|
|
|
Testuak atzera botako zizkidatelako susmoa bainuen, besterik gabe, gutxieneko kalitaterik ezean.
|
Baina
euskal mundua beste mundu bat zen sasoi hartan, basamortu bat, eta basamortu hartan bai argitaratzaileek eta bai irakurleek ere aurkitu zieten bi idazki haiei beren lekutxoa. Eta ni, pozik... nahiz eta, beste alde batetik, halako ezinegona sortu zidaten, nik amestu bezain biribilak ez zirelakoan, bai aldiz askoz gehiago landu beharrekoak.
|
|
|
1790eko hamarkadan hasi zen, ordea, bere gainbehera erakunde gisa; prozesua 1840 aldera burutu zen, Elizaren ondasunak desamortizatzean eta bere pribilegioak murriztean.
|
Baina
euskal probintzietako kleroaren egoera beste bat zen oro har: klero erregeladunak âfrantziskotarrak ziren ugarienakâ ez zuen lur ondasun handirik, esketik, apaiz funtzioetatik eta meza enkargu ugarietatik bizi baitzen batez ere; euskal klero sekularra, berriz, inongo luxurik gabekoa zen, Espainiakoarekin konparatuz.
|
|
2004
|
|
|
X. USABIAGA.
|
Baina
Euskal Herrian bi talde daude, hainbeste ziklista profesional ez da inoiz egon, hainbestek ez du sekula irabazi…!
|
|
|
|
Baina
euskal zaleak barneratuta al du ziklismoaren ikusmolde berri hori?
|
|
|
Bego.
|
Baina
Euskal Herria jo nahi izan dute inolaz ere, Euskal Herriaren ahala, euskaldunon bizi nahia, eta ahal eta bizi nahi horren erakusgarri gardena zen Euskaldunon Egunkaria?. 424
|
|
|
Garaiko datu estatistiko en arabera, Bilbaoko hiritaren artean euskaldunak halako bi dira abizena es painola dutenak, 3.537 erdaldun 1.724 euskaldunen aurkez (21). Orobat, eskola nazionaletako maisu maistrak gero eta gehiago dira Bizkaian, 1894ko datu estastitikoen arabera, euskal abizenekoak 154 eta erdal abizenekoak, al diz, 129
|
Baina
euskal abizenekoen kopuru hori oraindik areago murriztu be har da, baldin kontuan hartzen bada, horietako batzuek, Espainian jaiotakoak izaki, Euskal Herria mespresatu egiten dutela, euskara ez dakitela, edo, jakin da ere, gorrotoa diotela: «Total, que son muy contados los que(...) son biz kainos de naturaleza y en ideas, y los únicos en rigor que Bizcaya debiera sos tener para educar a sus hijos» (22).
|
|
2005
|
|
|
Pobreziaren zergatiei buruzko eztabaida zabaltzea beharrezkoa ikusten dute erakundeetako kideek, Iparraldeko herritarron erantzukizuna zenbaterainokoa den ikusteko.
|
Baina
Euskal Herrian ez gara behar bezain solidarioak. Hori uste du behintzat Koordinakundeko lehendakariak.
|
|
|
Idazkari Nagusi izateari utzi nion 1.998an, PSOEko Batzorde Exekutibora pasatu nintzenean Joaquin Almuniarekin batera.
|
Baina
euskal politikan ezinezkoa da dimititzea.
|
|
|
Nafarroan euskaldunak gero eta gehiago dira, euskaldun berriei esker; izan ere, euskaldun zaharrak etengabe gutxitzen doaz.
|
Baina
euskal hiztunak gero eta gehiago izan arren, galerak irabaziak baino handiagoak dira oraindik. Zorionez, gazteen artean egoera alderantzizkoa da:
|
|
|
Euskara hiztun komunitate txikia eta gutxitua ere bada.
|
Baina
euskal idazleok euskara hautatu egin dugu.
|
|
|
Euskal sortzaile bana bada Euskal Herriko alderdi politiko bakoitzean.
|
Baina
euskal sortzaileok sortu al dugu alderdi politikoetan euskal sorkuntza indartzeko kezkarik?
|
|
|
Digneko sirenak eta zeruko konstelazioak ere baditu aztergai.
|
Baina
euskal marinelak baleak harrapatu nahirik antzina egindako bidaiak ditu hemen ardatz, eta San Lorenzo ibaiaren beheko aldean dagoen Kanada inguruko Euskaldunen Uhartea bereziki. Uharte horren aberastasunak erakusteaz gain, Michau Oiartzabal ziburutarraren abenturak eta beste azaltzen ditu.
|
|
|
Euskaraz idatziz gero erra zaga sortzen da Euskal Herriarekiko begiradaren zirkulua beste mundu zir kuluen biran dagoela ahaztu gabe.
|
Baina
euskal subjektua esaten dugunean orri bat delakoaren bateratasuna ez diogu erantsi behar halabeharrezkoa balitz modua. Subjektua egin eta desegin egiten baita eten gabe historian barrena eta beharbada euskal subjektuez, pluralean, hobe legoke pentsatzea.
|
|
|
Foruen inguruko kultura politikoa aberatsa eta indartsua da.
|
Baina
euskal historia ezin da horretara mugatu, historia nazionala denboraren igarobidean aldi bat baino ez delako.Tokian tokiko historia zehatzak, komunitate jakin batzuena indarberritu da. Enpresaren historiak, historia ekonomikoaren arloan, hutsune nagusia da.
|
|
|
dio Iztuetak.
|
Baina
Euskal Estatu bat sortzeak eramangarria izan behar du. Bideragarria da euskal Estatua. Iztuetak dioen modura.
|
|
|
Revista Madrilera lekualdatu zenean, adibidez, hiri hartan zen aldizkaria promozionatzeko, zenbaki bikoitz sendo bat atera zen, Cánovas del Castillo eta Emilio Castelar bezalako pertsonaia ezagunen artikuluekin.
|
Baina
euskal ospetsuekin gertatu bezala, espainiarrekin ere «tranpatxoa» egiten zen: Cánovas del Castilloren artikulua, ez zuen malagar politikoak Revista de las Provincias Euskaras era espreski igorri, baizik aldizkariak zuen hartu haren hitzaldi batetik.
|
|
2006
|
|
|
Zapateroren helburua ETAren desagertzea da eta bestaldetik euskal abertzaletasuna Espainiako Konstituzio sisteman barneratzea.
|
Baina
euskal herritarron gehiengo zabalarentzat normalizazio politikoa ezin daiteke horretara mugatu; demokratikoki herri bezala dagozkigun eskubideak praktikara eraman nahi ditugulako: gure etorkizuna erabaki nahi dugulako.
|
|
|
|
Baina
Euskal Herriak funtzionatu egiten du, eta agian hori da miragarria. Izan ditugun arazoak izan ondoren, enpresek, zerbitzuek eta gizarte zibilak funtzionatzen jarraitzea.
|
|
|
Horiek izan ziren nire hasierak.
|
Baina
euskal arraza guztiek dute zerbait eta nik asko maite ditut denak. Enkarterriko astotxoa (Europako arrazarik txikiena da!), hegaztiak, gainerako txakur arrazak...
|
|
|
Egia da, Ttipi ttapak Nafarroan hartzen duen eskualdean ikasle gehienak ereduan ari direla, eta, gainera, inguru euskaldun batean bizi direla.
|
Baina
Euskal Herriari osotasunean begiratuz gero, egoera ez da horrelakoa. Sinadura bilketa kanpainaren sustatzaileen erranetan, «ikasleen %21ek gaztelaniaz edo frantsesez hartzen ditu eskolak, euskarazko irakasgai bakar bat ere gabe.
|
|
|
–
|
Baina
euskal diskoekin ez dut halakorik egiten. Atzerrikoekin bakarrik.
|
|
|
Guk, antza, ez dugu hain argi.
|
Baina
Euskal Herriko jatorrizko hizkuntza, kontrakoa frogatu arte behintzat, euskara da. Eta horregatik euskal literatura euskarazkoa da soilik.
|
|
|
|
Baina
Euskal Herria, oi Euskal Herria, hemendik zein urrun. Ziur naiz beste lagunari ere hara zaiola gogoa joaten baina, zer arraio, hemengo inguruen edertasuna ezin dugu horrekin hondatu.
|
|
2007
|
|
|
Gaur egun, Espainiako Estatuko konstituzioak gaztelania jakitera behartzen gaitu euskaldunak.
|
Baina
Euskal Herriak ezin du inor behartu bere eremuan euskara jakitera. Eta horrela gabiltza, bigunkeriaren gaitzak jota, euskararen ezagutzan eta erabileran aurrerapauso nabarmenik eman ezinik.Egia da euskarak aurrera egin duela irakaskuntzan, hizkuntzaren ezagutza maila apal bat ikasle askorengana iritsi dela, baina Atxagak zioen bezala oso euskara mehea entzuten da ikasle askoren ahotan, edozein gai sinpleri buruz hitz egiten hasi eta berehala" krak" egiten duena.
|
|
|
|
Baina
Euskal Herrian Gartxot dago.
|
|
|
Jaimek azaldu duenez, hasieran ez zuen oso argi ikusten okupazio hura errebindikatzeko beharra.
|
Baina
Euskal Herrian etxebizitzaren egoera nola dagoen ikusita iritziz aldatu zuen. " Etxebizitzak gero eta garestiago daude, eta alokatzen diren logelak ere oso garestiak dira.
|
|
|
|
Baina
euskal kulturari eta tradizioari horren lotuta dagoen soinu tresna batekin gauza berriegiak egitea gustuko ez duen jendea ere topatuko duzu.
|
|
|
|
Baina
Euskal Herria ez zen bakarrik ekonomikoki galtzaile suertatu aipatu aldakuntzen ondorioz. Iraultzaren printzipioak, batasuna eta berdintasuna?
|
|
|
Horixe izan zen, hain zuzen ere, Gure> Herriari emandako ardura, Edmond Blazy kudeatzaileak azaldu zuenez: Ils nous ont demandé un organe de vulgarisation30
|
Baina
euskal kulturara hurbiltzeaz gain, euskaltasuna goratzea ere hartu zuen helburu, Eskualduna> eta Eskualzaleen Biltzarrak beretzat harturiko pentsabideari atxikiz. Izan ere, Gure> Herriaren artikulu gehienek, euskaraz idatzirik egoteaz gain, lerroak eman zituzten euskaldunen hizkuntza (véhicule naturel et vivante expression de lâme de la race31), izaera eta ohitura zaharrak nabarmentzeko, miti, katzeraino.
|
|
|
Kulturak ez dit ematen identitatepolitiko legalik, ez nau bihurtzen eskubidedun.
|
Baina
euskal identitatea euskalkulturari datxekio, hau da, euskal identitatea ez da identitate politiko legala (soilikera subordinatuan, EAEn eta Nafarroa Garaian bizi garen hiritar espainolentzat). Ondorioa: euskal herritar osoa izan nahi baduzu, has zaitez euskal kulturapolitizatzen, nazio kultura dela aldarrikatzen.
|
|
|
Pakete horren bidez, hileko kuota finkoa ordaintzen da.
|
Baina
euskal erakundeak duen produkturik adierazgarriena" Crédito Nómina" da. Horren bidez, nomina edo pentsioa helbideratzen duten pertsonei berehalako mailegu bat doan eskuratzeko aukera eskaintzen zaie, %0ko urteko tasarekin (UTB) eta komisiorik gabe, urteko soldataren zenbatekoarekin, gehienez ere 30.000 euroraino.
|
|
|
Premia, arrantzaleena.
|
Baina
euskal arrantzaleak, oro har, premia hori, euren lan eta bizimoduaren desagertzearekin lotzen den hori, ekologismoaren" denbora glazialaren" (Castells 1998) parametroetan kokatzen ari dira; hau da, itsas fauna berreskuratzekotan euren jarduera murrizteko prest daude, geroan ere euren ondorengoek arrantzan jardun dezaten, era eusgarrian. Ez da arraroa arrantzaleek eta ekologistek bat egitea Prestige k eragindako hondamendiaren aurrean, kontuan hartzen badugu diskurtso mailan aspaldian bat egiten dutela, hain zuzen" denbora glaziala" —hurrengo belaunaldien eskubideen defentsa, azken finean— defendatzerakoan.
|
|
|
Mendebaldekook mendebaldekoegi jokatzen dugun edo ez dugun, ez naiz auzi horretan sartuko (saltsa loditzeko gogo gutxi gaur, ikusten duzuenez).
|
Baina
euskal herritar eta euskaldun gehienak lurralde horretan bizi garenez, aipatu beharreko deritzot kontu honi. Iritzi ugari plazaratu da, baina gehienbat politikaz edo herrigintzaz aldez aurretik eginak ditugun juzgu, aukera eta iritzietatik eratorriak.
|
|
2008
|
|
|
Euskal Elizan abertzaleak badira.
|
Baina
Euskal Eliza ez da abertzalea, nire iduriko.
|
|
|
Euskal nazionalismoaren bilakaeran dantzak jokatu duen paperak eta dantzari emandako erabilerek ikerketa lan mamitsua egiteko emango lukete.
|
Baina
euskal dantzak klinexak bailiran tratatu ditugu: erabili eta bota.
|
|
|
|
Baina
euskal zinea ekoizten jarraitzeaz gain, lirain irten da hondoratzear zegoen itsasontzi hartatik. Irteera ez da erraza izan, baina lan gogorrak hori dauka, ontzirik zaharrena ere apain utzi dezakeela alegia.
|
|
|
Esate baterako, Woodwardia radicans iratzea batik bat Makaronesian (Kanariar uharteak, Madeira uharteak eta abar) bizi da gaur egun, hau da, klima subtropikal tropikalean.
|
Baina
Euskal Herrian (oro har, isurialde atlantiko osoan) espezie horren populazio batzuk badaude, zenbait errekasto itzaltsu eta babestuen ertzetan. Horrek pentsarazten du garai batean banaketa zabalagoa izan zuela espezieak, eta ordutik iraun dutela, neguan izozten ez diren leku hezeetan.
|
|
|
–Guk pentsatu izan dugu euskal kultura euskararen ingurukoa dela. (...)
|
Baina
euskal kultura ez da hori bakarrik. Horretaz gainera, euskaldunak ez diren herritarren irudikatzeko, balioztatzeko, egokitzeko, gaizki bizitzeko, irauteko, komunikatzeko, susmo txarra hartzeko, imitatzeko?
|
|
|
dio Mitxelenak.
|
Baina
euskal hitzen ondare horretan aukerak egiteko, mailak ezartzeko, irizpide bat edo beste ematen digu:
|
|
|
|
Baina
euskal bokazioko zarzuelak salbuespena ziren. Araua espainiar zarzuela tipikoek ezartzen zuten.
|
|
|
«Denboraldia guretzat bikaina izan da kirol arloan, A taldeak txapel guztiak irabazi ditu, eta B taldea ere ongi aritu da denboraldiaren bukaeran.
|
Baina
euskal sokatiraren egoera ez da ona eta horrekin kezka dugu. Talde gutxi daude, eta beti berdinak.
|
|
|
|
Baina
Euskal Herrian ekoizten ez diren produktuak kafea, kakaoa eta txokolatea kasu, bidezko merkatutik erosi dituzte. Jakiek, esaterako, okelak eta barazkiek jatorri ekologikoa dute, eta baita produktu horiek erabilita prestatzen dituzten ogitarteko eta pintxoek ere.
|
|
|
|
Baina
euskal literaturaren atalera iristean, itzulbiderik ez dagoela konturatu naiz. Alde batetik, nire ikasleen arreta bereganatzen jarraitzeko gaitzago izango dudala konturatu naiz.
|
|
2009
|
|
|
Euskararen" anormaltasun" horiek harridura sortzen zuten eta sortzen dute atzerritarrengan.
|
Baina
euskal imajinarioaren alde egiteko bezala, kontra egiteko ere erabili izan zen eta erabiltzen da hizkuntzaren berezia. Juan Mariana XVI. mendeko Talaverako jesuita da zutarri nagusia gure hizkuntza gutxiesteko orduan:
|
|
|
Gainera, epaileak bahituei Cabdullahi Cabduwily, alias Abdu Willy, y Raageggesey Hassan Aji, apodado Raageggesey Hassan Ajiren aurkako epaiketan akusazio partikular bezala aurkezteko aukera eman die.
|
Baina
euskal arrantzaleek esan dutenez, ez dira akusazio partikular bezala aurkezteko. Bi pirata somaliar hauei legez kanpo 36 bahiketa (bana Alakranako arrantzale bakoitzarengatik), indarkeria erabiliz lapurreta egitea eta armen erabilpena leporatzen diete.
|
|
|
Lizardi bat ez da; ez dut uste oraindik euskal poesia moderno baten sortzaile izateko asmo beren beregikoa ikus daitekeenik ere Arruti baitan.
|
Baina
euskal poesiagintza modernoan bera da ziurrenik aurreneko autorea kultura klasiko sakonekoa, Unibertsitatean ikasia, zinez kultoa, nolabait esateko 154. Eta kontzientzia ere ez zaio falta izan, hizkuntza batu eta aberastu beharra zegoela, eta euskal poesia dotoretu eta jaso. Seinale anitz bada:
|
|
|
|
Baina
euskal eremutik kanpora ere aurkitzen ditugu tipo melodiko hauek.. Adios Galharraga, eta. Que nesuis jelafougère?
|
|
|
|
Baina
Euskal Herritik joandako jendearen artean bereizketa oso bortitza gertatu zen eta, adibiderik argiena Uruguaiko Gerra Handian dugu. 1839 eta 1851 urteen artean egondako Gerra Handia edo Troia Berriko gerran gertatutakoa (Irigoyen, 2001) besterik ez genuke ikusi:
|
|
|
Horrek Uruguairi oso kalitate oneko produktua esportatu ahal izatea ekarri zion.
|
Baina
euskal herritarrak ez ziren landa munduan soilik gelditu, baizik eta hirigune urbanizatu edo metropolietan ere presentzia handia izan zuten. Lanbide aniztasun honek erakusten digu erraztasun handia izan zutela mota ezberdinetako lanetan ibiltzeko, horrek abantailak eman zizkielarik.
|
|
|
Liburuaren atal baten irakurketa egin genuen New Yorken, eta, noski, New Yorken ez naiz inor, eta han jendearen arreta liburuak du soilik, eta liburuaren balio eta proposamen literarioek, eta horri buruz hitz egin genuen.
|
Baina
Euskal Herrian beste hainbat faktore sartzen dira.
|
|
|
Kulturaren kasuan, kultur komunitate autozentratu bat izango bagenu, komunitateak berak hartuko lituzke kulturaren gaineko erabakiak, eta komunitate horrentzat kulturak zentraltasuna izango luke, ez litzateke zerbait periferikoa.
|
Baina
euskal komunitatearentzat euskal kulturak zer leku du. Zentrala ala periferikoa?
|
|
|
Orain arte hainbat adostasun lortzeko gai izan gara, eta eremu edo sektore ezberdinetan indarren metaketan oinarrituriko dinamiketan elkarrekin jarraitzen dugu.
|
Baina
Euskal Herrian azken urteetan sortu ditugun aukerak aintzat harturik, adostasunean eta indarren metaketan jauzi kualitatibo bat eman behar dugu. Herri gisa pentsatu eta aritzera igaroz, herri honetan aldaketaren alde dagoen indar eta dinamika oro norabide berean bilduz.
|
|
|
Hemen, euskararen aldeko legerik ez izanki, anitzek barneratu dute euskara etxeko hizkuntza bat bezala.
|
Baina
Euskal Herrian euskaraz mintzatzea eskubidea dela iruditzen zait eni.
|
|
|
Geureari ederki eusten diogula demostratua diogu nazioarteari.
|
Baina
Euskal Herria behar lukeen lekuan Frantzia edo Espainia ikusarazteko ahalegina izugarria da. Euskal Herria desprogramatzeko lanean gogotik ari dira, eta gure etxean bertan ez dute laguntzaile gosetirik falta.
|
|
|
Jose Luis Iriazabal da adibide.
|
Baina
Euskal Herriko portuetan bera bezalako asko daude.
|
|
|
–Zerbait handia egin genuke, munduan 6.000 hizkuntza daudelako.
|
Baina
Euskal Herriko eta Irlandako errealitateek Kurdistangoaren antzeko ikuspegia dute. Gainera, badago hurbiltasun bat?, esan du idazle italiarrak.
|
|
|
|
Baina
euskal presoak Euskal Herriratzea aldarrikatzea, adibidez, legezkoa da.
|
|
|
|
Baina
Euskal Herrian ere ekoitzi dira auto horiek. 1968tik 1975era Nafarroako Landabengo fabrikatik irten ziren hainbat modelo:
|
|
|
Bestea Maneiro jaunak euskararen eta hiritarren eskubideen arteko oreka bilatu behar dela, kontrajar ez daitezen.
|
Baina
Euskal Herria existitu daitekeela esan zuen; betiere, sorginetan sinistu ez baina amaierako haberlas haylas esaldiaren tonu eszeptikoan. Kuriosoa da maskara neutroduna darabilen politikari horrek, espresibitatea baduela, bereziki azpimarratu nahi dituen edota deskolokatuta uzten duten gaietan.
|
|
|
Jarrai Gazteriak erakundearekin batu, eta Haika sortu zuten 2000 urtean.
|
Baina
Euskal Herri osoko lehen antolakundea izan zenak urtebete besterik ez zuen iraun. 2001eko martxoan 15 gazte atxilotu zituzten, Haikako zuzendaritza osatuta ETA laguntzea egotzita.
|
|
|
Gaur egun irratia etxetik egitea badago ordenadore batekin.
|
Baina
Euskal Herrian halako saio gutxi izan dira. Zergatik dela uste duzu?
|
|
|
(...) Egia ere da Burgos ingururaino euskara egiten zela eta Ebroren hego aldera, noski.
|
Baina
Euskal Herri edo Euskadi bezala gelditu den hori ez da osorik euskalduna izan azken bi mila urteotan.
|
|
2010
|
|
|
Eta horrexegatik determinazioz eta harrotasunez lotzen gara belaunaldiz belaunaldi independentziaren eta sozialismoaren aldeko borrokara.
|
Baina
Euskal Herrian gazte izatea ez da erraza, delitua baita! Estatu zapaltzaileek badakite gazteria dela herri guztietako borroken motore.
|
|
|
Gainera, jendeak eskatu egiten zuen.
|
Baina
Euskal Herri jator, goxo eta puta honetan modan izan dena desmodatzen da laster. Semeei herriko bestetako dantza taldea zein den galdetzen diedanean ez dute jakiten.
|
|
|
Neurri batean bai.
|
Baina
Euskal Herrian talde asko ateratzen dira hitzetan politikaz edo gai sozialez zuzenean egiten. Gure hitzak berriz, egia esan, fantasia dira.
|
|
|
Ondotik irakasle izateko konkurtsoak gainditu behar dituzte (ikus beherago 4 atala).
|
Baina
Euskal Ikasketek formakuntza ona eskaintzen diete ere euskal kulturan, euskal komunikabideetan, hizkuntza politikan, hots euskarari lotu zaizkion lanbideetan lan egin nahi dutenei, euskararen aldetik bederen (ikus 5 atala).
|
|
|
Martin Griffiths zuzendariak, Andrew Marshall zuzendariordeak eta James LeMoyne aholkulariak.
|
Baina
Euskal Herritik eta Espainiatik kanpoko pertsonalitate gehiago ere bazen, maiatzaren 14an, Genevako hotel hartan. Nazioarteko bost begirale negoziazioen lekuko izango ziren:
|
|
|
|
Baina
Euskal Herrian Erregimen Zaharraren nortasun agiri ekonomikorik eta ideologikorik badago, inondik ere, Foruak dira. XVIII. mendearen bigarren erditik aurrera, Foruen alde eta kontra dauden taldeek eztabaida eta desberdintasun geroz eta ozenagoak izango dituzte.
|
|
|
|
Baina
Euskal Eskola Publikoaren Legearen aurka egon arren, LABen eta Ikastolen Elkartearen arteko sintonia ez zen erabatekoa, Antton Izagirrek gogorarazi duenez. –EAJk nahi zuen ikastola handienak, aberatsenak, indartsuenak, ondasunak zituztenak, horiek ikastola pribatu izatea; eta beste guztiak, diru publikoz hornitu behar zirenez, sare publikoan integratzea.
|
|
|
80ko hamarkadan, ELA sindikatuak ikastolen publifikazioaren kontrako jarrera edo diskurtsoa zeukan.
|
Baina
Euskal Eskola Publikoaren Legea onartzear zela, argi adierazi zuen publikoki sindikatuaren lehentasun nagusia ikastoletako langileen defentsa zela. Eta hain zuzen ere publifikazioaren hautuak langileentzako baldintzarik onenak bermatzen zituen.
|
|
|
Partaide ere bigarren mailako kooperatiba zen, Euskal Herriko Partaidetza Sozialeko Ikastolen Elkartearen antzera.
|
Baina
Euskal Autonomia Erkidegoko erakundea zen Partaide, eta Euskal Herriko Partaidetza Sozialeko Ikastolen Elkarteak nazio izaera zeukan.
|
|
|
Abentura berri horretan onena opa diot noski.
|
Baina
Euskal Herriko gatazkaren behin betiko amaiera eta adiskidetzezko etorkizuna bultzatzeko, beharrezkoak izango dira bera plaza politikora eraman zuten adorea, sena, elokuentzia eta seduzitzeko gaitasuna.
|
|
|
Aurkezpen txartel hori kezkatzeko modukoa da, ez da oso lasaigarria.
|
Baina
euskal gizartea zuhurra da eta badaki bakoitza bere lekuan jartzen. Horregatik ezin dizugu sinetsi mezu hanpatsuak esaten dituzunean:
|
|
|
|
Baina
Euskal Herria zatitzen duen muga ez da inoiz" neutroa" izan, eta hori ezin ageriagoa da, eta aho batez onartzen da.
|
|
|
|
Baina
euskal hitz honek irakurlea harritu ez dezan, jakinarazten dut bidenabar, garai haietako Nafarroako erregeek Euskara erabili zutela berezko eta jatorrizko hizkuntzatzat; eta Errioxako alde hauetan hain zabaldurik zegoen, non ez den toki, mendi edo leku euskal izenik ez duenik, nahiz eta dagoeneko asko desitxuratu egin dira eta batzuk osoki bestelakatu".
|
|
|
Euskarazko ludikotasunari garrantzia eman behar zaiola diozu.
|
Baina
euskal ereduetan oinarrituta ala eredu globalizatuetan oinarrituta?
|
|
|
Herrialde txikia izanik, esparru gutxitan egiten dugu lan.
|
Baina
Euskal Herrian ikertzaile talde handiak daude. Herrialdea aintzat hartuta, ezin esan genezake handia denik oinarrizko zientzia ikerkuntzan.
|
|
|
|
Baina
euskal estatua demokratikoki lortzeko, lurralde guztietan, populazioaren gehiengo osoa beharrezkoa izango litzateke. Puntu honetara iritsita, galdera batzuk:
|
|
2011
|
|
|
Ez da nire barruan egon hori.
|
Baina
Euskal Herrian bizi dugun egoera bereziaren ondorioz, beste herritar multzo handi bat laguntza eske edo bila etorri zitzaigun beste jende multzo bati, ni tartean. Eta jakina, ezin nuen ukatu laguntza.
|
|
|
Ez da nire barruan egon hori.
|
Baina
Euskal Herrian bizi dugun egoera bereziaren ondorioz, beste herritar multzo handi bat laguntza eske edo bila etorri zitzaigun beste jende multzo bati, ni tartean. Eta jakina, ezin nuen ukatu laguntza.
|
|
|
Baina gustatzen zait entzutea, eta oso pozik naiz hizkuntza horiek egon badirelako.
|
Baina
Euskal Herria ez da erraza; bazoaz Sevillara eta hiru orenean etxekoa bezala sentitu zaitezke, Euskal Herrian ez. Baina lagun euskaldun bat ukanez gero, lagun hori betirako da.
|
|
|
Euskal Herrian hizkuntza eta kultura normalizaturik baleude, halako egoera bat salatzeko modukoa ez ezik, guztiz tamalgarria ere litzateke.
|
Baina
euskal kazeta, irrati, telebista eta aldizkari batzuetan genero literatura dramatikoa, poesia, kritika bera, biografia, zientzi fikzioa... batzuen gaineko iruzkinik (edo aiputxorik, sikiera) ere agertzen ez den bitartean, egile eta itzultzaile saiatu batzuk sancta santorum, olinpotxo eta parnasotxo guztietatik at dauden artean, hainbat argitalpen ikusezin direla, literatur kritika hutsezko aldizk... Mingarri ez esatearren.
|