|
2001
|
|
|
Baina, hau ez da bakarrik gertatzen presoen gaiaren inguruan, gai guztietan antzeko zerbait gertatzen ari da gaur egun. Irakaskuntzako gaien inguruan eta euskararen aurkako erasoen inguruan, esaterako. Gai hauen guztien gainean kontzientzia eta sentiberatasuna badago egon,
|
baina
euskal gizarteak ez du guztiz erantzuten ere. Fenomeno honi bahiketa etikoa deitzen diot neronek.
|
|
2002
|
|
|
Gizartekideok hezkuntzaren lehentasunean sinisten badugu, badago zereginik alor honetan ere.
|
Baina
euskal gizarteak ozenki eta irmoki aldarrikatu ditu bere hezkuntza eskubideak eta dagokionari, dagokionean, dagokion erantzukizuna eskatu.
|
|
2004
|
|
|
Gizartean dagoen urraketarik handiena hori izanda, horixe da gainditu beharreko lehen eragozpena. Beste eskubideen urraketak ere badaude,
|
baina
euskal gizartean bizitzeko eskubidea urratzen duena ETA da.
|
|
|
Zu, alajaina, horrenbeste irakats diezaiekezun hori, hala pertsonaren duintasunaz, nola zeure ibilbide politikoaren garbitasunaz eta zeure lanbideko jardunaren humanitate handiaz! Eraso baldar horrek, ezbairik gabe, samin handia sortu zizuen zuri eta zeureei,
|
baina
euskal gizartearen erantzunak eman bide zizuen kontsolamendua. Izan ere, gutxitan etorri ohi dira bat desagrabioan eta omenaldian, zure kasuan bezala, instituzioak eta Euskal Herriko gizarte maila herrikoienak.
|
|
|
Apustu politikoa eta bake prozesua abian ipintzeko konpromisoak adierazi zituen, eta urrats honen bidez aspaldi galduta zeukan ekimen politikoa berreskuratu nahi luke. Alderdi moduan aipatu genuen prest geundela Batasunarekin elkarrizketa izateko kontu hauek aztertzeko,
|
baina
euskal gizarte osoak daki harreman emankorrik ez dela posible, ETA indarrean dagoen bitartean.
|
|
2007
|
|
|
Txema Montero abokatuak ez du horren argi berba egiten, baina hilaren 14an Deia n egindako elkarrizketa batean iradokitzen zuenez, orain arteko autogobernuak balio izan du,
|
baina
euskal gizarteak dagoeneko beste tresna batzuk behar ditu erronka berriei aurre egiteko, batez ere globalizazioari. Ramon Zallo Unibertsitateko irakasle eta Ibarretxeren aholkulariak ere, agortutako ereduak baztertu eta zerbait berria behar dela adierazi berri du Rebelion agerkari elektronikoan argitara emandako artikuluan, eta hori Ibarretxeren galdeketatik etor daitekeela iritzi dio.
|
|
2008
|
|
|
Lehendakariak pozik utzi zuen Legebiltzarreko ganbera; poz handia da,
|
baina
euskal gizartearentzat, esan zuen Ibarretxek. Egun hartan Espainiako Gobernuak ezetz esan zuen, bere asmoak zatikatu egiten du eta ez da inora joango, Jose Luis Rodriguez Zapatero Espainiako Gobernuaren hitzetan.
|
|
|
«Guztia euskal gizartearentzat,
|
baina
euskal gizartea aintzat hartu gabe» egiten dutela dio Ibarretxek
|
|
|
«Despotismo ilustratua gaurkotu egin da: guztia euskal gizartearentzat,
|
baina
euskal gizartea aintzat hartu gabe». Horrela dio Eusko Jaurlaritzako lehendakariak, Juan Jose Ibarretxek, Espainiako Gobernuak kontsultaren inguruan hartu duen jarreraren harira.
|
|
|
Garai zailak datoz,
|
baina
euskal gizartea ezin da etsipenean erori. Juan Jose Ibarretxe Eusko Jaurlaritzako lehendakariak argi dauka krisialdi ekonomikoari aurre egiteko herritarrek itxaropenari eta ilusioari eutsi behar dietela.
|
|
2009
|
|
|
Bestalde, azken egunotan PSE EEtik eta, bereziki, PPtik eginiko kritikei erantzun die Urkulluk. Buruzagi jeltzalearen aburuz, zalantzarik ez dago Eusko Jaurlaritza berria legitimoa eta demokratikoa izango dela,
|
baina
euskal gizartearen gehiengoa ez dela gobernuan ordezkatua izango azpimarratu du.
|
|
|
Aurreko atalean esan dugunez, elebitasun simetrikoa posible balitz bezala jardun genuke desorekatik orekaranzko bidean,
|
baina
euskal gizartearen etorkizunean begiztatzen dugun hizkuntza errealitatea errealitate asimetrikoa da, ezbairik gabe. Horrela, bada, eta nahiz eta gure zerumugan elebitasun simetrikoaren izarrari
|
|
2010
|
|
|
Hori izango baita prozesu honetako hurrengo urrats handia. Ordura arte, ongi etorriak izango dira emango diren pauso guztiak,
|
baina
euskal gizartea orain Bruselako Adierazpenari luzatu beharreko baiezkoaren zain dago.
|
|
|
Ahaldun nagusiak uste du herritarrak esperantza garai batean bizi direla ETAren agiriaren ostean,
|
baina
euskal gizartearen deiari jaramon egin eta indarkeria betiko bazter dezala exijitu dio.
|
|
|
Aurkezpen txartel hori kezkatzeko modukoa da, ez da oso lasaigarria.
|
Baina
euskal gizartea zuhurra da eta badaki bakoitza bere lekuan jartzen. Horregatik ezin dizugu sinetsi mezu hanpatsuak esaten dituzunean:
|
|
2012
|
|
|
«Euskadiko politikaren muinak Eusko Legebiltzarrean egon behar du». Nazioarteko eragileek bakegintzari begira emandako edozein laguntza «ongi etorria» izango dela adierazi du Mendiak,
|
baina
euskal gizartea lagundu nahi badute, ETArengana zuzendu eta desegin dadila eskatzeko esan die. Raxoirekin adostu nahian EAJk Espainiako Kongresuan duen bozeramaile Josu Erkorekak jakinarazi duenez, bestetik, Iñigo Urkullu Mariano Raxoi Espainiako gobernuburuarekin «oinarri adostua» lortzen saiatuko da bakegintzan eta autogobernuan aurrera egin eta «elkarbizitzarako esparrua» eraikitzeko.
|
|
|
|
Baina
euskal gizartean, xix. mendean zehar, bi berrikuntza nabarmendu ziren: Iraultza liberalarena batetik eta industria iraultzaren fenomenoa bestetik.
|
|
2014
|
|
|
Naftalina usaina sarkorra da. Hedabide indartsuenetan oraindik bizi den diskurtsoa da,
|
baina
euskal gizartean desagertu da ia. 78ko erregimenaren gainbehera da.
|
|
|
Gabrielen azken olerkia badator antzinako bertsolariek zerabilten grafian eta antzean ia ez da bere buruaren ordenua
|
baina
euskal gizarteari zuzendua, Zortzi> verso> berri>:
|
|
2015
|
|
|
EH Bildutik eta PSEraino edo inkestak lehen lerroan jartzen duten Podemoseraino eta tartean aktiboen behar luketenak, EAJ eta Eusko Jaurlaritza. PPk nahiago du Euskal Herria nahasian, horrek dena oztopatzen baitu,
|
baina
euskal gizarteak badu garai berri bat bizitzeko eskubidea eta nahia. Ez da beste barik zerutik jausiko, euskal herritar eta instituzioei dagokie haren alde borrokatzea.
|
|
|
Espainian ez dago argi oraindik,
|
baina
euskal gizarteak, galdetzen zaioenean, argi samar ditu kontuok: elkarrizketaz bideratu behar da hori guztia.
|
|
2020
|
|
|
Euskal elizari ez,
|
baina
euskal gizarteari ez al zion mesede egin, ordea, ETA eta Espainiako gobernuaren arteko bitartekari lanean ariturik. HBko Otegi eta PSEko Egiguren Elgoibarko baserri batean hizketan hasirik, PP nagusi zela Madrilen, laster Vatikanoarekin harremanetan jarri nahi izan zuten, Espainiako elizaren hierarkian eraginik Espainiako eskuinean ere eragin zezaketelakoan.
|
|
|
Europan zahartzaroari loturiko gizarte babesean buru dira Italia, Grezia, Austria, Frantzia, Portugal, Suedia eta Finlandia. Zahartze demografikoa prozesu logikoa da mendebaldeko ezaugarri sozial, kultural eta ekonomikoak dituen gizarte batean,
|
baina
euskal gizartearen egungo zahartze maila (eta bere egitura demografikoa, modu zabalagoan) prozesu historiko desberdinen ondarea da. Izan ere, 1960 eta 1970 hamarkadetan, industrializazio prozesuaren testuinguruan, urte gutxiren buruan Espainiar estatutik erakarritako gazte eskulan andana hurbildu zen:
|
|
|
Argi dago, horretarako borondate politikoa behar dela eta estatu espainiarrak ez daukala,
|
baina
euskal gizarteak aldarrikatu egin behar du. Gero, ikusiko dugu...
|
|
2021
|
|
|
Orain Gogora Institutuak eta Urkullu lehendakariak adierazi dutenez, euskal gizartearen eta Poliziaren presioak. Eta bai, ez zaie arrazoirik falta, erabakigarriak izan ziren,
|
baina
euskal gizartearenak merezi du ñabardura klabea, ETAren amaiera ondo ulertzeko: ezker abertzalearen esparru soziologikoaren presioa oso aspalditik zetorrena eta, bereziki, haren esparru politikoarena giltzarri izan ziren.
|
|
|
Olanok «bide propioaren» alde egin zuen, «bere borondate demokratikoa gauzatzeko eta bere izaera nazionala errespetatua izateko». Horrez gainera, azpimarratu zuen euskal autogobernuaren zilegitasuna defendatzen jarraitu behar dela, «beharrezko akordioak bilatuz»,
|
baina
euskal gizarteak bere etorkizuna erabakitzeko duen borondateari «uko egin gabe». Halaber, gobernantza kolaboratiboa «funtsezko elementutzat» jo zuen Olanok etorkizuneko politika sozialetan eta ekonomiaren alorreko eraldaketan sakontzeko.
|
|
|
Haren ustez, ez zen antzeko prozesurik egon ETAren amaieran, krisi ekonomikoaren ondorioz.
|
Baina
euskal gizartea etxeko lan horiek berrartzen ari dela uste du: «Oraindik ere min asko dago, eta min hori azalarazteak arindu egiten du».
|
|
|
Ezin da ahaztu Nafarroan birreiak Perun baino lehenagotik eta geroagoraino izan zirela...
|
Baina
euskal gizarteak orain tinko sakonduta dauka soilik bide demokratikoetatik lor daitezkeen aurrerapausoak direla mantengarriak, eta erabakitzeko eskubidearen aldarrikapena aurrera eramatea dela herri honen itxaropena. Presoei esker egin zen bake bidea.
|
|
2023
|
|
|
Beste kontu bat da printzipio horiek nola bete ziren aztertzea, baina, Teresa Fagoagak ezin hobeto adierazten duenez, «elkarrizketaz, negoziazioaz, eta akordioaz, garai hartan tabu zirenak, gizartea eta politikariak kontzientziatu genituen». Jakina, argi ilunak ere izan zituen,
|
baina
euskal gizartean nola geunden hartu behar dugu, betiere, kontuan Elkarriren lana ikuspegi historiko baten arabera epaitzeko orduan. Ez zituela helburu guztiak lortu?
|