|
2000
|
|
|
|
Azken
urteetan erakundeen eta editoreen aldetik irakurzaletasuna pizteko formula ahalegintzen ari dira bilatzen (eta gauzatzen). Baina prentsaren iragarkiak baino areago, literatura eta idazleak eskoletara eta auzoetara eramatea baino efektiboagoa, idazlan onak eskaintzea da.
|
|
|
|
Azken
urteotan liburutegi gehienak aldaketa prozesu bat jasaten ari dira teknologia berrien eragina dela eta. Ez dago dudarik Internetek garrantzi berezia duela honetan guztian.
|
|
2001
|
|
|
Hurrengo urteotan, gizarteratze aro delako horretan, lehendakari moduan aritu naiz, horretarako makulu nagusi bi edukita, alde batetik Euskaldunon Egun karia ren laguntza ordeztezina, eta bestetik Maite Gonzalez Esnal eta Begoña Andonegiren lan eskerga, elkartearen idazkaria eta bulegaria hurrenez hurren.
|
Azken
urtean haiekin batera Nagore Atela ere aritu da langile. Hortaz, aro berrian sartzen ari garelarik, plan estrategikoaren aroan hain zuzen ere, eta ni zuzendaritzan egondako denboraren luzean bezala, elkartearen hasieratik idazkari izan den Maite Gonzalez Esnal erretiratzera doala, bada ordua, nik uste, zuzia besteri ematekoa.
|
|
|
Azken 20 urteetan, informazioa kontzeptu fisikoa dela ohartu gara eta unibertso materiala gidatzen duten lege berberek gidatzen dutela jakin dugu.
|
Azken
urteetako informazioaren ulermenak bide eman die konputazio eta komunikazio kuantikoan gertatu diren hainbat garapenkitzikagarriei, zeinak aldizkari teknikoetan zein egunkari arruntetan argitaratu baitira.
|
|
|
Erasoaren bortitzak euskalduna kontraerasora bultza lezake, eta espainiar fundamentalismoak euskaltzaleena suspertu.
|
Azken
urteotan, bilakaera oso interesgarria izan du euskararen aldeko diskurtsoak gurean. Ez oraindik aspaldi, bazen gurean ia elebakartasuna aldarrikatzen zuenik, eta bazirudien euskararen mesederako hobe genukeela beste hizkuntzak ahaztea, edo ahalik eta gutxien erabiltzea.
|
|
|
1.
|
Azken
urteotan, lehenbiziko aldiz Euskal Herriaren historia osoan, unibertsitatera heltzen ari den gazte belaunaldiak bere ikasketa guztiak —edo gehienak— euskaraz burutzeko aukera izan du. Horrek esan nahi du, oraintsu arte, euskararen errebindikazioa euskaldunok egiazki sentitzen genuen premia baino gehiago praktikan zerbait sinbolikoa bazen —ez dezagun ahantz, aurreko euskaldunen belaunaldiek, ikasketa guztiak erdaraz egitera beharturik, de facto erraztasun handiagoa izan dutela erdaraz ikasteko, eta eskatzen zuten euskal irakaskuntza eskaini balitzaie gorriak ikusiko zituzketela hura ulertzeko! —, orain, aldiz, euskararen eskaria zerbait normal, benetan sentitu eta egiazko premia objektiboetan oinarrituriko nahia dela, hots, ikasketa guztiak euskaraz egindako euskaldunak erraztasun handiagoa izaten duela euskaraz ikasten eta bizitzen segitzeko erdaraz baino, eta horrek zentzu eta indar logiko berria ematen diola irakaskuntza, administrazio eta bizitza publiko osoan elebitasuna eskatzeari, eta berori azken mailaraino eramateko erabakimenari ere bai.
|
|
|
1.
|
Azken
urteotan euskarazko hizkuntza eta hezkuntza, euskalgintza oro har, auzitan jarrita daude. Nola interpretatu behar da astinaldi hau?
|
|
|
1.
|
Azken
urteotan euskalgintza auzitan jarrita dago. (Hasteko, galderak berak Euskadizentrismoa erakusten du:
|
|
2002
|
|
|
•
|
Azken
urteetan gogoeta prozesu bati ekin diote euskararen gizarte erakundeek.
|
|
|
•
|
Azken
urteetako aurrerapausoen ondoren," impasse" batean dago euskalgintza, neke sentsazioa zabaldu da zenbait arlotan.
|
|
|
|
Azken
urteotan euskararen normalkuntzan izandako aurrerapenak agerian uzten du formazio bereziaren eta titulazio propioaren beharra. Hezkuntzan, hedabideetan eta, oro har, gizarte zientzietako hainbat alorretan, osonaba rmena da formazio jakineko profesionalen beharra.
|
|
|
Iritsi da jaitsiera demografikoa unibertsitateraino.
|
Azken
urteotan unibertsitateetako matrikulak esanguratsuki behera egin du. Honek, jakina denez, eragin handia dauka unibertsitateen garapenean.
|
|
|
1.
|
Azken
urte hauetan unibertsitate eta fakultate berri askoso rtzen ari dira estatu mailan. Euskal Herria ere ez da egoera horretatik at gelditu.
|
|
|
Horretarako ezinbestekoa ikusten dugu teknologia berrien erabilpena (campus birtuala, informatika...), beti metodo tradizionaletan oinarri tutaere, baina ez horietan bakarrik.
|
Azken
urte hauetan izan ditugun esperientziak oso aberatsak izan dira alde horretatiketa bide hori sakondu eta gehiago landu genuke.°
|
|
2003
|
|
|
|
Azken
urte hauetan, kanpoko artisten egonaldiak antolatu ditugu Kantuketan programaren babesean, berezikiEu ropa ekialdeko herri zenbaitetakoekin. Aurten berean, Sao Tome uharteko musikari batzuek hamar bat egun iragan dute Euskal Herrian eta sorkuntza bat eraiki, iparraldeko kantari eta musikariekin.
|
|
|
Aizpun, del Burgo, Gurrea eta enparauek, hala ere, inoiz ez zuten nahikoa indar izan hain zuzen ere hizkuntzaren zabalkundea —xumea nahi bada, gezurrezkoa nahi bada— galarazteko.
|
Azken
urteotako egoera politikoak, ordea —Parlamentuan oposizio eraginkorrik gabe, bortizkeria ren presentzia itogarri eta oronahaslea... —, haizea Miguel Sanz eta bere taldekideen aldeko jarri du.
|
|
|
Miguel Sanzen gobernuak euskararentzat diruak %4 jaistea proposatu zuen Parlamentuan.
|
Azken
urteetan, eta aurrekontu orokorrekin alderatuta, euskararentzat diruen ehunekoa %0, 34ra jaitsi bazen ere, hizkuntza politikaren aurrekontuak, zenbaki hutsetan, gora egin zuen beti. 1995ean, 963 milioi pezeta; 1996an, 973; 1997an, 1.035 Oraingoan, dirutan ere beherakada beraz.
|
|
2004
|
|
|
Xalbadorren garaietatik heldu zena, gero 1983koan txapelketaurteroko eta ibiltari bihurtu zenetik, beti izan dira Baxenabarreko bertsolari batzuk, Lapurdikoakgero.
|
Azken
urteotan muga ertzekoak ziren. Hori moztu da.
|
|
|
|
Azken
urte hauetan, lehiakortasuna eta merkatu borroka handitzean, kulturaren produkzio eta zabalkundeak diruaren behar handiagoa izan du eta horrek egile eta eragileen sorkuntza, ausardia, berritasuna eta interpelazioa moteldu ditu," segurolata rrak" bihurtu dira. Gainera, EAE, Na fa rroa eta Iparraldea gobernatzen dituzten alderdi nagusiak kontserbadoreak dira, populuzale itxurakoak izan arren, eta kasu batzuetan nahiko eskuindarrak (diren beste alderdi politiko txikiagoen eragina ez da oso handia euskal herritarkulturaren bizitzan, apika).
|
|
|
Eta ez da gehiegikeria.
|
Azken
urteotan makina bat sari irabazi izan dira munduko jaialdi garrantzitsuenetan. Nazioa rtera hobekien saltzen dugun euskal zinema filmlabu rra da.
|
|
|
Akziorako gaitasuna duen herria omen gara, baina zinema alorrean behintzat aritzea bainohausna rtzea dugu nahiago.
|
Azken
urteotan, gurean, moduge rrillarian egindako zinemagintza besterik ez da ekoiztu. Film luzeak apenas, baina film labur arrakastatsu sortaederra ekoiztea eta mundu osoan zehar banatzea lortu da.
|
|
|
Aspaldiko kontua da Iruñeko Canal 4 telebista lokalaren ahalegina Nafarroa osora hedatzeko, eta hain zuzen ere Gobernuak berak oztopatu zuen ahalegin hura baimenik gabe eraikitako emisoreak ixtera behartuz.
|
Azken
urtean, Nafarroako Gobernuak telebista digital autonomikoko bi lizentzia emateko lehiaketa zabaldu zuen, zeinean Iruñeko telebista lokal bi, Canal 4 eta Canal 6 izan diren garaile. COPEren Popular TVk ez du lizentziarik lortu, baina hala ere telebista lokal gisa emititzen jarraitzen du.
|
|
|
|
Azken
urteotan, ordea, berpiztu egin da telebista lokalekiko interesa. Lege hutsunea aprobetxatuz komunikazio taldeak (VocentoCorreo, Prisa...) indartsu sartu dira telebista lokaletan ere, krisiak jota zeuden estazioak erosiz edo berriak ezarriz, baina betiere haiek kateetan bilduz.
|
|
|
2.
|
Azken
urteotan komunikazio taldeen sarrera gertatu da hiriburuetako zenbait telebista lokaletan. Nola ikusten duzu telebista lokalen eta kateen arteko harremana?
|
|
|
2.
|
Azken
urteotan, komunikazio talde ezberdinak sartu dira telebista lokalak barneratu nahian. Honek suposatzen du telebista lokalek beraien emisio ordu kopurua handitzen dutela; baina, bestalde, beraien identitatea galdu eta kate handien menpe geratzen direla.
|
|
2005
|
|
|
Inguruan ezagutzen ditugun hizkuntza handiek ez diote uko egin bikoizketari (gaztelania, frantsesa, italiera...); ezta hizkuntza txikiagoek ere (katalana, galegoa...).
|
Azken
urteetan telebista ia guztietan barne programazioaren joera gailendu den arren, kanpo programazioari eskainitako orduak aztertzea besterik ez dago konturatzeko oraindik pisu handia dutela telebista generalistetan, eta espezializatuetan zer esanik ez.
|
|
|
|
Azken
urteotan Derridaren pentsamendua 68komaiatzetik 2001eko irailaren 11ra igaro da, postestrukturalismotik globalizazioaren ondorioetara, Aljeriako sort erritik Europako demokraziaren ametseraino.
|
|
|
Hala eta guztiz ere, azkenengo aldia da —1990etik aurrera— digitalismo gordinenaren sasoia.
|
Azken
urte horien irudi bat izan dezazuen, ikus adibidez Nelson-en (2001, 273 or.)" The Door in the Sky" atala.
|
|
2006
|
|
|
|
Azken
urteotan, harrera hizkuntzaren irakaskuntza LINGUA programak eskaintzen dituen aukerekin erlazionatu izan da, baina programa horrek ematen dituen irtenbideak Europa barruko elkartrukean kokatzen dira, azoka bakarraren iniziatiban, europar ikasle eta profesionalen mugikortasunaren suspertze lanean. Etorkinak hobeki gizarteratzearren eskola arruntetan harrera hizkuntza ikastea zerbait ezberdina da, balizko mugikortasunaren aurretiko zerbait alegia.
|
|
|
Handik oso gutxira Jon Juaristik berariaz ukatu zuen planteamendu hori, tartean Unamunori helduz.
|
Azken
urteotan Arabako PSEren erreferentzia intelektual nagusia bihurtzen ari den Antonio Riverak ere ukatu egin zuen aurkikunde horiek zinezko aldaketarik zekartenik, kasu honetan elebitasuna aipatuz. Bada aldea Juaristiren eta Riveraren artikuluen artean, besteak beste ez da berdina inbokatzea Unamunoren topikoak edo elebitasuna.
|
|
|
Eta hortxe agortu zen.
|
Azken
urteotan behin eta berriro adierazi du azken nobela hori idatzita bere izena ere aldatu nahi lukeela, jaiotzatikakoa berreskuratuz. Edo, finean kontu bera, Euskal Herriaren izena ere aldatu beharra.
|
|
|
|
Azken
urteotan, ordea, Olentzero ez dute soportatzen ezta Gabonetan ere. Erregeen aldekoak egin dira guztiz, non eta ez diren Santa Clausenak, edo agnostiko absolutuak.
|
|
|
Beste arrisku agian berriago eta ilunago batez ari naiz.
|
Azken
urteotan zenbait egile famatu bihurtu dira argitaratu dutenaren kantitateagatik, ez liburu batek edo bestek izan duen salmentagatik.
|
|
2007
|
|
|
|
Azken
urte hauetan, aldiz, frankismoaren garaiko abertzaletasunak berriz jaso du arreta eta lau lan nabarmendu daitezke: Andima Ibinagabeitiaren inguruan Pako Sudupek argitaratutako artikulueta idatzi bildumak, Xabier Irujok idatzitako doktorego tesia, Euskal Erbeste politikoa Uruguain(), Ludger Mees ek kaleratutako Agirre lehendakariaren biografia politikoa eta Iñaki Bernardok eta Iñaki Goioganak plazaratu berri duten Jesus Galindezen inguruko lan berritua.
|
|
|
Zehaztapenetan gehiegi sartu gabe, protesta hori greba uholdearen ziklo labur batean, 1947tik 1951ra doan zikloan, jar dezakegu.
|
Azken
urte horren inguruan eten bat nabarmendu zen ziklo berri bati hasiera emanez. Horrela garbi gelditzen da 47ko grebak erbestean piztu zuen baikortasuna, frankismoaren porrotaren hasiera zekarrela pentsatuz, hutsik gelditu zela 1951ko protestak bukatu bezain pronto.3
|
|
|
|
Azken
urte hauetan funts bibliografiko ugari digitalizatzen ari den arren, eta informazio digitalizatu kopurua izugarri hazi arren, digitalizazioaren hastapenean baino ez gaude; oraindik orain garaiz gaude proiektua bideratzeko. Kontua da, oraingo egoeran ez dela erraza izango jakiten zer motatako agiriak dauden digitalizatuta, zer urte, zer bibliografia funts hustu dituzten, zer proiektu dauzkagun, zein erakundek ere sortu dituen proiektuak...
|
|
|
|
Azken
urteotan, gizarte mugimendu berriek aurrerapauso nabarmenak egin dituzte komunikazioaren alorrean. Metodo komunikatiboak hobetu dituzte eta, horrekin batera, beren presentzia publikoa sendotu egin da.
|
|
|
Eta horrek guztiak eragin berezia dauka gaur egungo euskal gizartearen formazio sozialean.
|
Azken
urteotan izandako bilakaeran, hainbat faktoreren bat egitea badoa mobilizazio ahalmen berezia sortuz euskal gizartean: egoera sozio-politikoaren definizio intersubjektiboa egiteko saio diferente eta askotan paraleloak, sare eta talde informal ugari eraketa sozialaren oinarrian, eta horiexetan, askotan, izaten den orden sozialaren irakurketa kritikoa (Martinez 1998).
|
|
|
|
Azken
urteotako mutazioa hauxe dugu: mobilizazioa, askotxotan, gizarte mugimenduetatik gobernuz kanpoko erakunde eta borondatezkotzara pasatu izana.
|
|
|
Zerk erakartzen nau euskal liburuetatik?
|
Azken
urtetan asko hobetu den liburuen itxurak. Hobera egin duen literaturak, idazketak, poetikak?
|
|
|
|
Azken
urteotan, berriz, indarrez plazaratu diren emakumezko idazleak zenbatzen hasi eta bi eskuetako hatz guztiak erabili behar ditut; horietako gehienak, bestalde, maiztasun dexentekoarekin ari dira beren lanak argitaratzen; eta inportanteena: oso lan onak daude horien artean.
|
|
|
Baina gure gizartean, ordea, ondare kulturala defendatzeko interesa ez ezik antolatzeko ohitura baliotsuak ere badaude.
|
Azken
urteak utzi digu horren adibide gardena: Praileaitz.
|
|
|
•
|
Azken
urte hauetan, nolanahi ere, hainbat adituk gutxietsitako gizatalde nazionalen babes sisteman giza eskubideen ikuspegi indibidualista gailentzeko beharra azpimarratzen dute, eta eskubideen ikuspegi sozialari behar bezalako tokia aitortu behar zaiola, eskubide kolektiboei alegia, giza duintasunaren printzipioaren garapen eta berme gisa, hain zuzen. Azken finean, giza eskubideen bi aldeak garatzea eta errespetatzea demokrazian sakontzeko bidea da, eta orobat munduan bake soziala lortzeko tresna.
|
|
2008
|
|
|
|
Azken
urteotan esan eta berresan ari naiz liburua aleak galdu eta galdu doala, eta hori ez dela seinale ona.
|
|
|
|
Azken
urteotan liburuen argitaratzaile diferenteak oso dira ugari, 300 inguru. Zehazki, 2006an 287, aurreko urtean bezalatsu.
|
|
|
Berrargitalpenaren alde lerratuz doala joera.
|
Azken
urteotan indartu egin da joera hori, baina urtetik urtera ez da asko aldatzen. Berrargitalpena ehuneko 30era arrimatzen ari da.
|
|
|
|
Azken
urteotan ekonomiaren estatuez gaindiko zabalkundeak, komunikazio sistemen garapen bizkorrak eta migrazio geroz eta ugariagoek indarberritu egin dute sentipen hori (herrixka globalean bizi garelako sentipena, alegia), baina ez da kontu berria, mundua mundu denetik gertatu den fenomenoa baizik: gure paisaian, berbarako, Erromako zubiak ez dira euria eta eguzkia nahasten diren une bitxi horietan soilik ageri; latinezko" saxum volutum non obducitur musco" atsotitz zaharra ere 1546an agertu ei zen estreinakoz ingelesez(" a rolling stone gathers no moss"), John Heywood en Proverbs bilduman, eta urte batzuetara" dabilen harriari ez zaika goroldiorik lotzen" idatzi zuen Axularrek...
|
|
|
|
Azken
urteetan A ereduan matrikulatutako etorkinen kopurua txikituz joan da pixkanaka, baina nabarmena da oraindik etorkinen eta autoktonoen arteko aldea. A eredua desagertu da eremu askotan, baina hiriburuetako hainbat eskolatan mantentzen da, eta hiriburuetan bizi dira hain zuzen etorkin gehienak, testu honen hasieran ikusten genuen bezala.
|
|
|
Adimen Artifiziala garunaren funtzionamenduaz interesatzen da bere garapenerako eredu bila ari denean eta, alderantziz, neurozientziak haren ekarpen teorikoak bereganatzen ditu garunaren funtzionamendua ulertzeko.
|
Azken
urteotan, garunaren zientziek eta Adimen Artifizialak elkarlanean dihardute, Kognizioaren Psikologia, Antropologia, Linguistika eta Logikarekin batera, Zientzia Kognitiboak deritzan alor berri bat osatuz. Gogoaren misterioak argitzea da horientzat helburu nagusia.
|
|
|
Oraindik ere, dozenaka espezie sekuentziatzen ari dira.
|
Azken
urteotan lehia ikaragarria sortu da zenbait enpresen artean sekuentziazioaren prezioak jaisteko. Hain zuzen ere, eta adibide gisa, 2007an Watsonen urtebetetzea zela-eta, DVD bat oparitu zioten zen, bertan bere genoma osoaren sekuentzia zegoela.
|
|
|
Bestalde, Estatuko zein Estatuz kanpoko ikasle, irakasle eta ikerlariak erakartzeko, ezinbestekoa da kalitatearen aldeko apustu sendoa egitea.
|
Azken
urteotan gure unibertsitateek ezagutu duten ikasleen galera kanpoko ikasleekin orekatu nahi bada5, ebaluaketaren kultura hedatu behar da, eta kalitatezko irakasleak, azpiegiturak eta ikasketak eskaini behar dira. Egia esan, gure unibertsitate sistemaren kontraesanetariko bat da, alde batetik, unibertsitateko agintari, irakasle eta ikerlariek onartzen dutela etengabeko ebaluaketa ezinbestekoa dela gure unibertsitateen kalitatea hobetzeko, baina, bestetik, jarrera ezkor asko daudela ebaluaketen emaitzak bere ondorio guztiekin onartzeko.
|
|
|
Gainera, artifizialki sorturiko gatazken bidez sektore publikoaren prestigioa zikintzen da.
|
Azken
urteotako hemerotekak begiratzea besterik ez dago. Azkenik, sektore pribatuari ateak zabaltzen zaizkio diru publikoa xahutu dezan, diru publikoaren pribatizazioa bultzatuz.
|
|
|
Euskaldunon Egunkaria sortzen ibili ginenean, gogoz ahalegindu ziren egunkari ofizial/ publiko bat atontzen (herrialde komunistetako eredu txarra jarraituz).
|
Azken
urte hauetan, Kontseiluak arrakastatsu sortu eta gizarteratu dituen tresna biren aurrean eta ondoren (Hizkuntza Eskubideen Behatokia, Bai Euskarari Ziurtagiria), franko ondoren, Azkaratek eta Baztarrikak beste bi berdintsu muntatu dituzte (Elebide, LanHitz); bigarrena, azpikontratatutako EUSKALIT enpresa pribatuaren bitartez, gainera. Kultura saileko arduradunek ezin al zezaketen hitz egin, auzolandu, adostu, hitzartu Kontseilukoekin, EAErako behintzat, jadanik indarrean zeuden bi lanabes horien inguruan?
|
|
2009
|
|
|
|
Azken
urte hauetan euskal literaturan fenomeno ikusgarri bat gertatu da: 1980 urte inguruan jaiotako emakume idazleen talde inportante bat lanbide honetara hurbildu da, antzeko estetika planteamendu eta kezkak dituztelarik.
|
|
|
"
|
Azken
urte hauetan euskal literaturan fenomeno ikusgarri bat gertatu da". Arreta piztu dit.
|
|
|
|
Azken
urteotan indarra hartuz doa beste fenomeno editorial bat: plataformak, erdia teknologia, erdia editoriala.
|
|
2010
|
|
|
|
Azken
urteotan garapen iraunkorra eta gizarte erantzukizuna elkartu dira, natura sistemen eta gizarte sistemen arteko zubi bat eraiki nahian. Sobera jakina," garapen iraunkorra" finkatu zen lehenengo aldiz Nazio Batuentzat eginiko Our Common Future (Gure etorkizun komuna) izeneko txostenean, 1987an.
|
|
|
|
Azken
urteotan, halakoari erantzuna emateko, Earth System Science edo Lur Sistemaren Zientziatik adar berri bat atera da, Sustainability Science edo Iraunkortasun Zientzia izenekoa. Horrela, kongresu baten ondorioz, 2001 urtean ehun zientzialarik baino gehiagok Amsterdameko Deklarazioa15 sinatu zuten, adar hori bultzatzeko asmoz.
|
|
|
|
Azken
urteotan, bi marko berri eskaini dira globalizazioa eta osasuna ulertarazteko2, 3 Lehenbizikoak kritikotzat hartzen du faktore ekonomikoen eragina; bigarrena, aldiz, globalizazio ekonomikoaren eta nazioarteko gobernantzaren eraginetan zentratzen da batez ere. Biak, garrantzitsuak eta egiazkoak izan arren, ene ustez, motz gelditzen dira, globalizazioaren prozesuak osasunean duen eraginaren gaiak marko zabalagoa exijitzen baitu, holistikoagoa, bai herrien osasunaz bai globalizazioaz kontzepzio zabalago batean oinarrituta egon behar duena.
|
|
|
|
Azken
urte hauetan, ekonomisten eta kazetarien kroniken musika txikiari esker, indarrak eta jarrerak erabat aldatu dira. Etengabeko krisian gaude, erabateko lehentasuna eman behar zaio ekonomiari eta badakigu gure seme alabek etorkizun latza edukiko dutela lanean eta ondorioz bizitza pribatuan ere (ez dugu ahaztu behar beldurra baliatzea dela jendea manipulatzeko tresna indartsuenetarikoa, aspalditik erabilia eta ondo ezagutua; publizistek eta hainbat sektek ondo kontrolatzen dute beldurraren balioa eta bere nondik norakoak).
|
|
|
|
Azken
urteotan bi iker lerro nagusiri jarri dio arreta Intxaustik. Batetik, euskararen historia sozialaren ikerketa sistematikoa abian jarri eta jarraipena segurtatu du Euskaltzaindiaren Joanes Etxeberri proiektuaren bidez, eta Euskal Herriko historia erlijiosoaren ikerketan aitzindari lana egin du, lekukoa hartu nahi dionarentzat oinarriak jarriz.
|
|
|
Erabaki pertsonal horien ondorioz, jakindarrok eta frantziskotarrek beste formula juridiko baten barruan lan egitea erabaki genuen.
|
Azken
urteetan, lehenago Elizarenak ziren hainbat gauza elkarte laikoetara pasatu ziren. Gurean ere horrelako zerbait gertatu zen, baina ez gauza bera, zeren eta lehengoek jarraitu genuen, baina beste formula juridiko batekin eta lankidetza berri batzuk bilduz.
|
|
2011
|
|
|
Ikusteko dago bien arteko proportzio hori iraunkorra edo egonkorra den.
|
Azken
urteotako tendentzia aldatu egiten du. Hamarraldiko batez bestekoa ere ez da horren altua:
|
|
|
Parez pare dago urteetako batez bestekoarekin.
|
Azken
urteetako beheraldia ikusita, literaturaren krisiaz mintzo zirenei zalantzak kentzeko balioko du horrek.
|
|
|
Erakunde horren beharra, berriz, gero eta premiazkoagoa da.
|
Azken
urteetan, Joana Albret Bibliotekonomia Mintegiak eta beste mugimendu batzuek egindako aldarrikapen eta proposamenek fruituak eman zituzten 2007an, eta Euskadiko Liburutegiei buruzko 11/ 1007 Legea indarrean jartzea lortu genuen. Oraindik lortu ez duguna Euskadiko Liburutegia da, nahiz eta Legeak propio ezarri Legea indarrean sartu eta gehienez ere 18 hilabetera eratuta egon lukeela.
|
|
|
|
Azken
urteetako garapen teknologiko etengabeen gaineko errepasoa
|
|
|
Ondorioz elgorriaren, errubeolaren eta hazizurriaren kontra txertatuta gertatzen dira.
|
Azken
urteotan guraso gazteen artean txertoak eragin kaltegarria izan dezakeela zabaldu da. Hortaz, gero eta gehiago dira beren seme alabei hirukoitz birikoa txertatzen ez dietenak.
|
|
|
Gure oinarrizko estrategia potentzial berritzaile handia edukitzea da.
|
Azken
urteotan produktu berritzaileak atera ditugu, ezarri dugun berritze barne sistemari esker, eta produktu berriak ateratzeko azkartasun hori da teknologiari dagokionez diferentziak eman ahal dizkiguna. [...] indukzio orokorra;[...] labe pirolitikoak[...]; garbigailuetan garbigarriaren dosifikazio automatikoa[...].
|
|
|
|
Azken
urteotan euskararen hizkuntza politikaren gaia behin eta berriz agertu da gure hedabideetan, indar gutxiagoz edo gehiagoz: ‘21 euskara’ Eusko Jaurlaritzatik era jarraitu eta indartsuan egindako eszenaratzearekin; Euskararen Gizarte Erakundeen Kontseiluak, alde batetik, 2009ko apirilaren 25ean, Hizkuntza politika berri eta eraginkorra dokumentua onartu zuen bere Batzarrean, eta, beste aldetik, udaletako euskara plangintza bigarren aldiz jendarteratu zuen Euskal Herri guztiko datuak eskainiz; Patxi Baztarrikaren Babeli gorazarre liburuaren argitalpena, aldeko eta ez hain aldeko iritziekin.
|
|
2012
|
|
|
|
Azken
urteak
|
|
|
|
Azken
urteetan errusiar ikerlariak izotz geruza zulatzen aritu dira. Otsailaren hasieran iragarri dute izotz geruza guztiz zulatu dutela.
|
|
|
" The most powerful weapon on earth is the human soul on fire" (Lurreko armarik indartsuena sutan dagoen giza arima da).
|
Azken
urteotan oso modako jarri da George R. R.
|
|
|
Alegia, euskalduJakin 191 uztaila abuztua 2012 nak ohituta gaude gai garrantzitsuei buruz (Politika, Ekonomia, Zuzenbidea, Administrazioa...) erdaraz aritzera, eta euskara, aldiz, etxeko kontuetarako izaten da.
|
Azken
urteotan, euskara administrazioan eta, batez ere, irakaskuntza sisteman sartu delarik, egoera ederki aldatu da: baina beldur naiz mendez mende iraun duten inertzia batzuek bere horretan irauten dutela egun ere.
|
|
2013
|
|
|
Basetxea, El conquistador del fin del mundo, Barnetegia, Vaya semanita...
|
Azken
urteotan, aldiz, hasi da aurrekontuen murrizketa atzematen. Hartara, enkarguzko produkziorako 2012ko aurrekontua 2005eko kopuruetara itzuli da ia, zazpi urte atzera, alegia.
|
|
|
Orain dela gutxi arte ekarpenak askoz txikiagoak izan dira matematiketatik, fisikatik, biologiatik, medikuntzatik eta zientzia gogorretatik orokorrean.
|
Azken
urteetan aldaketa bat gertatzen ari da, eta hizkuntzekiko interesa pizten ari da zientzia arlo horietan ere. Ekologiatik eta neurozientzietatik ekarpen handiak eta oso interesgarriak egiten ari dira.
|
|
|
|
Azken
urteotan, itzultzaile bezala aritu da. Euskaratu dituen lanen artean Kensukeren mundua (Elkarlanean, 2008), Maitasuna da geratzen den bakarra (Elkar, 2009), Baltaxar, inoizko astorik bakartiena (Ttarttalo, 2010) edo Aitaren pitokeriak (Alberdania, 2011) aurkitu daitezke.
|
|
|
Ez dakigu ziur sentipen hori biokimikak agindua den edo beste mekanismo psikologikoek eragindakoa.
|
Azken
urteotan, queer theory delakoak eta horren eragina jaso duten homosexualen eskubideen aldeko mugimenduak eta genero feminismoak bere egin dute trans sentsibilitatearen aldarria, eta hortik definitu da ere binarismoa heterofaxista dela, nolabait patriarkatuarekin lotuz. Lotura dagoela argi dago; binarismoaren erroak, ordea, ez dakigu are sakonagoak ez ote diren.
|
|
|
Urrundik baina finko eusten dio Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzak.
|
Azken
urteotan balio berdintsuetan dabiltza guztiak, bi horiek eta gainerakoak.
|
|
|
Azterketa horren ondokoak dira Euskara Biziberritzeko Plan Nagusiaren (EBPN) eztabaidan, urteetan PPk testuliburuen aurka egindako kanpaina, oraintsuko Alderdi Sozialistaren agintealdia eta oraingo motelaldia, ahaztu gabe Madrilgo Gobernuaren jarrera zentralizatzailea eta Werten erreforma espainiarzale porrokatua.
|
Azken
urteotako gainbeherak eta egungo giroak espainiar ikuspegiko saioak hauspotu egin ditzake. Gaur, oker ez banago, 90eko hamarkadan baino errazago dute sarbidea.
|
|
|
Eta zinez eskertzen dut halako ondoriorik irakurri ahal izatea.
|
Azken
urteotan erabilerari egotzi izan diote hainbat agintarik hizkuntzaren berreskurapen prozesuak aurrera joan ez izana. Arinkeriaz jokatzea iruditzen zait, eta ezin leporatu une oro euskaldunari gure hizkuntzaren egoeraren erantzukizun osoa, ez horixe.
|
|
2014
|
|
|
Hain justu, azken izendegi hori egiteko motiboetako bat aurrekoetan ezagutza eskasagatik egindako akatsak zuzentzea dela dio.
|
Azken
urteetan, beraz, asko aurreratu da euskal onomastikaren ikerketa eta ezagutzan, eta horrek aukera eman du Satrustegiren baliabide eskaseko garaietako akatsak zuzentzeko, eta akats horietako bat izan liteke euskaraz izen mistoak izan zirela pentsatzea. Zalantzarik txikiena ere ez dut hala izan dela, eta sinesten dut Onomastika batzordeak egokitasun eta profesionaltasun handienez egindako ikerketek erakusten dutela antzinako dokumentuetan ez dagoela izen mistorik.
|
|
|
unitate aritmetiko logikoa (UAL), kontrol unitatea, memoria, sarrera irteerako sistema eta datu busa, datuen garraiobidea eskaintzen duena atal guztien artean.
|
Azken
urteetan hobekuntzak egin bazaizkio ere, finean egituraketa bera mantendu izan du urteetan zehar.
|
|
|
Horregatik komeni zaigu gogoratzea ‘loraldia’ ez dela Donostiako Zinemaldiaren loreontzian soilik gertatu, eta ez dela aurtengo uzta kontua soilik izan.
|
Azken
urteotan gurean ekoiztutako pelikula sortatxoak lortu du arrakasta. Arrakasta parametro subjektiboa bada ere, onar dezagun aurrerapauso ederra eman dela.
|
|
2015
|
|
|
|
Azken
urteetan presio handia dago, bai. Nik uste dut azkeneko urteetan ANECAk, UNIQUALek1 eta horiek ikerketara bideratzen gaituztela, batez ere.
|
|
|
|
Azken
urteotan, ordea, gero eta gehiago dira antropologiara nola edo hala lerratzen ari diren ikerketak. Jone Miren Hernandez edo Miren Artetxeren lanak, kasurako.
|
|
|
Saizarbitoriak, Martutene (2012) obragatik Euskadi Saria jasotzean, obraren harreran izandako nolabaiteko kontsentsua errelatuaren inguruko kontsentsurako urrats gisa interpretatu izanak ematen du lausotze horren berri.3 Halaber, Twist (2011) argitaratu ostean Harkaitz Canok Joxi Zabala zenaren arreba Pilirekin egindako jendaurreko ekitaldiek edo Carmen Gisasolak, Nanclares bidearen ikur, Gaur zortzi (2012) nobela Aintzane Ezenarroren laguntzaz aurkeztu izanak iradokitzen dute gatazkaren inguruko literaturak eta bere harrerak esparru literariotik harantzago ere posizio hartzea badakartela.
|
Azken
urteetako fikziozko narrazioek historia hurbilaren kontakizunarengatiko lehia politikoan lekurik badute, beraz, leku hori bigarren mailakoa izan arren.
|
|
|
|
Azken
urteetako fikziozko narrazioek historia hurbilaren kontakizunarengatiko lehia politikoan lekurik badute, bigarren mailakoa izan arren berak sortzen duen zirraratik abiatu direla fikzioa egiteko. Ikusteke dago Gerra Zibilaren inguruko literaturan eta artean Gernikak memoria partekatu baten sinbolo izatea erdietsi duen gisan, euskal literaturak gatazkaren ondoriozko gertaera traumatiko zenbait (eman dezagun, Lasa eta Zabalaren hilketak) sinbolo eta memoria partekatu bihurtzerakoan zeresanik ote duen.
|
|
|
|
Azken
urteetan euskal mugimendu feministaren artikulazio gaitasuna handitu da, eta horren adibide dira 2014ko abenduaren 13an Ondarroan izandako Emakume Abertzaleen VI. Topaketa Feministak. Bertan 400 emakume bildu ziren, herriko kale guztiak okupatuz, Euskal Herrian bizitzen ari garen egoera berri honetan euskal feminismoaren estrategia zein izango den eztabaidatzeko eta oinarri politiko komun bat adosteko.
|
|
2016
|
|
|
|
Azken
urteotan, eta bereziki Lehman Brothers handia erori zenetik, Hego Euskal Herriko ekonomia espainiar ekonomiaren kopia fidela izan da: bertako finantza sistema pribatizatu, industria erortzen utzi, bertako ehun produktiboa transnazionalei saldu, ikerkuntzan inbertitzeari utzi, turismoaren aldeko apustua egin, soldaten araberako lehiakortasuna bultzatu...
|
|
|
|
Azken
urteotan kultura irudi fabrika bihurtzera bideratu dute kultur politikek, publizitate sexi bat balitz legez, eta gogoeta, kooperazioa, sarea eta esperimentazioa baztertuz. Geure esku dago, elkarlanean eta egoeraz kontziente, joera horiek salatu eta eraldatzea, marfilezko dorre prekarioak alde batera utziz.
|
|
|
|
Azken
urte horietan garatutako kultur politikek ertzetako kultura are gehiago baztertu zuten. Instituzioaren interesen
|
|
2017
|
|
|
|
Azken
urtean teatro arinez bete zaizkigu txoko guztiak. Agudo, bizkor, azkar gozatzen diren istorio txikiak.
|
|
|
Gure lurraldetik kanpo aspaldi jarri zen martxan.
|
Azken
urteetan gurean ere ugaritu egin da.
|
|
|
Gaiak harrapatzen nau bete betean.
|
Azken
urteetan etxera bueltatu da nire sorkuntza proiektua, eta asmoa filmak herri txikiko lau hormen barrutik egitea da. Eta zirkunstantzia horietan errespetu gehiago diot, zerbait esatekorik izanda ere, egitea lortzen duenari.
|
|
|
|
Azken
urteetan Frantziako Errepublikaren iparraldean Fronte Nazionalak irabazi du arazorik gabe herri txiki batean. 2017ko hauteskunde presidentzialetan 1.106 hauteslek izan zuten botoa emateko eskubidea Hallencourt herrian.
|
|
|
Betiere, modu orokorrean hitz eginez.
|
Azken
urteetan gutariko batzuek begia jarri dugu hor19 eta Lorea Agirre eta Idurre Eskisabel Euskal Herri osoan zehar dabiltza haien gogoetak zabalduz. Lehenago adierazi bezala, Angela Davisen bisitak ere indartu du ildo hori.
|
|
|
2
|
Azken
urteetako eraldaketa sozialak ikusita, gure ideiak berritzen ari gara: heteroarauaren kontzeptuaren garrantziaz ohartu gara;" bake eta bizikidetzaren inguruan"," gure ahots propioaren beharra" edo" hau ez da gure bakea" eta antzeko leloen bidez, gure jarrera kritikoa agertu dugu; indarkeria matxista guztiez hitz egiteko kanpaina bateratuak bultzatzen ari gara...
|
|
|
Erlijioarengatik ere zailtasun gehiago ditugu.
|
Azken
urteetan egoera asko tenkatu da. Sarritan esaten didate:
|
|
|
|
Azken
urteetan, jendarte katalanaren gehiengoak (2015eko azken hauteskundeen arabera %60k; ikerketa ofizialen arabera %80 inguruk) adierazi du behin eta berriro bere estatus politiko propioa demokratikoki erabakitzeko nahia. Eskaera horren aurrean, Espainiako estatuak zeinak ez baititu inolaz ere Espainiako jendarte osoaren asmo politiko eta sentsibilitate ezberdinak adierazten edo barneratzenalde batera utzi ditu sistematikoki bere eginbehar politikoak.
|
|
2018
|
|
|
Aldatu da jendartea, aldatu da testuingurua, jada ez dute orain dela bi edo hiru hamarkadako motibazio estrategiek balio.
|
Azken
urteotako joerek garbi erakusten dute kultur identitatearen aldagaia ahuldu dela, laxatu egin garela. Bestelako argudio eta estrategiak ditugu hori iraultzeko, eta eginahalak egin ditugu atzetik datozen belaunaldiei kontzientzia aktiboa, zaletzearen harra eta garrantzia transmititzeko.
|