|
2003
|
|
|
Hala, Sakanako azpieuskalkia baliatuko du bere narrazio laburretan behin edo behin. rrituko fonologia ikerlan bi (1974 eta 1975) atera zituen, eta" Hizkera soinua dela ta" (1976) hirugarren lan batez osatu aurreko biak. Nafarroako FLV aldizkarian argitarako
|
ditu
lanok. Fonologia ikerketok direla ta, Euskaltzaindiak ere gonbidatu zuen beranduago bere jardunaldi batzuetara, eta hala aurkeztu zituen entonazioari buruzko bi lan, bata Azkoitiko jardunaldietan (1982) eta bestea Durangokoetan (1986).
|
|
|
Eta ez zion ardura hola jarrai zezaten klase hark ziraueino. Erietan ile gorri batzuk korapilatuta zituela, buruak ez
|
zuen
lanik egiten irakaslearen hitzen esanahia ulertzeko; nahikoa zuen hain beharrezko bilakatua zitzaion ahots hura entzutea; begiek, amets, esku, ezpain, begi, buruaren mugimenduei, errealitateari lotu gabe jarraitzea. Gelan bera eta irakaslea izan ezik beste inor ez zegoela iruditzen zitzaion, eta arkitektura eklektikoaren gaineko azalpenek berarentzat mezu isilak ostentzen zituzten.
|
|
2005
|
|
|
17 Hamarkadako lehenengo urte hauetan 90eko narratiba ezaugarriztatu
|
zituen
lan handiak argitaratu ziren. Bernardo Atxaga Obabakoak liburuan erakutsitako joera fantastikotik errealismorako aldaketa gauzatu zuen Gizona bere bakardadean (1993) eta Zeru horiek (1995) eleberrietan.
|
|
|
Gerora egundoko eragina izango zuen Euskal Herri osoko idazle ugarirengan. Horregatik
|
dugu
lan honen lehenengo mugarria. Arestik ipuingintza ere jorratu zuen neurrian, alor honetan eragin eskasa izan bazuen ere, benetako aitzindarien artean koka dezakegu, bere literaturak ekarri zuen berrikuntzarengatik eta ondoren izan zuen eraginarengatik.
|
|
|
Horra nolako behartsuetaz ari den. Jainkoaren beharra, ez Hark egiteko guk bizi honetan egin behar
|
genukeen
lana, (hori da molde guzietako sorginen gandik igurikatzen dena, mendeetan barna, lur honetako lau hegaletan) baina erakusten digun bidea ikusteko argia eman diezagun, bai eta bide horretan ibiltzeko kemena.
|
|
|
Lanaren amorea gatik onartzen da indarño bat egitea. Ezkontzako zorion horrek ez ote
|
luke
lanak bezainbat merezi eta gehiago. Ez indarño bat, baina indar bat egitea artetan, zorion horrek iraun dezan.
|
|
2008
|
|
|
1 Sarritan errentagarritasun ekonomikoak kulturalari oztopo egiten dio. Nola bidera daiteke errentagarritasun kulturala soilik
|
duten
lanak ere bultzatzea. Egiten al da egun halakorik?
|
|
|
Sarritan errentagarritasun ekonomikoak kulturalari oztopo egiten dio. Nola bidera daiteke errentagarritasun kulturala soilik
|
duten
lanak ere bultzatzea?
|
|
|
Hori dela eta, sistemako osagai bakoitza aztertzeak ahalbidetuko digu euskal literatur sistemaren ikuspegi osoa edukitzea. Nik osagai horietako batean literaturaren didaktikansakonduko
|
dut
lan honetan. Izan ere, ezin dugu ahaztu gaur egun irakurleak literaturarekin daukan lehen harremana eskolaren bidez garatzen duela.
|
|
2009
|
|
|
Etxe batzuetan, are gehiago, domeka goiza beste edozein lanegunen modukoa izaten zen. Eta etxeko gazteek, arratsaldea libre izateko, goizez ondo egin behar
|
zuten
lan. Horixe izaten zen hainbat etxetan domeka arratsalderako belaunaldien arteko ituna.
|
|
2011
|
|
|
Baina aztertzen hasiz gero, berehala konturatuko gara ez dela beti hala jazotzen, auzokoek ere badutela txikiengandik zer ikasi. Esku artean
|
dugun
lan hau adibide ederra da. Koldo Izagirrek berak Bazka agerkari digitalean azaldu duenez, itzuli ahala, bertatik konturatu zen zatiak falta zirela espainierazko itzulpenetan frantsesezko edizioarekin alderatuta.
|
|
|
Atzerriko literatur lanak itzultzerakoan, aukera amaigabe horretatik zein lan euskaratu hautatzerakoan euskaraz sortutako literaturak ments ditun genero, literatur molde eta erregistroak
|
dituzten
lanak itzultzea izan liteke agian irizpideetako bat, edo hala ez bada ere, irizpidea horixe izan ote den etortzen zaio bati gogora Groucho eta ni irakurtzean.
|
|
2015
|
|
|
Euskal kritikariek" aideplano konplexua" omen zuten beren kritika guztiak" panoramikoak" zirelako. Horrekin esan nahi
|
zuen
lan gehienak ez zirela obra edo autore konkretu bati buruzkoak baizik eta garai bati edo autore sorta baten ingurukoak. Horrek konkrezio falta zekarren, hau da, kritikoak ez zuela zehazki idazten, ez zela bustitzen.
|
|
|
Bere funtzionalitatea ez da iguala, folklorea hizkuntzari (langue) dagokio, eta literatura hizketari (parole), poeta folklorikoak ezin du" tresna edo bitarteko berririk" sortu ahal, bere komunitateak zensuratu, eta mapatik ezabatuko bait luke, folklorea ezin baita esistitu komunitate horretatik kanpo; aldiz, poeta literarioak
|
duen
lanik funtzeskoena bitarteko berri horik arkitzea da, eta horregatik dira bariatuagoak, horregatik dago estilo eta forma gehiago literaturan (folklorean, estilo desberdinak baino, jenero desberdinak daude, eta bertsolari guztiak, kasu, tresna beti berdina enplegatzen dute erremediorik gabe).
|
|
|
Euskarak ez du presentzia handirik literaturan, eta ondorioz, ez dago apenas tradiziorik alor horretan, esan nahi da, hizkuntza" birjin" bat dela, zeina idazleak ia" asmatu" egin beharra
|
duen
lanean jartzen den bakoitzean. Frantseseraz, esate baterako, zeinean hainbeste lerro izkribatu den, ezinezkoa litzateke, adibidez, adjetibo berri bat plazaratzea, edo testuratzea, hobeto esanda.
|
|
|
Bazterreko jardunen aipamenak, jakina, kontrakulturaren auzira garamatza, aurrerago aztertuko dugun horretara. Gogorarazi beharra dago, gainera, Atxaga, Saizarbitoria ez bezala, idazle profesional bilakatu zela banku batean
|
zuen
lana utzita.
|
|
2017
|
|
|
Ardatz nagusi horren arabera ulertu behar dira nobelan zehar ageri diren beste hainbat anekdota eta pasadizo, hainbat motatako gatazkak, desorekak eta desparekotasunak testura ekartzen badituzte ere, harmonia falta horiek bazterrean uzteko joera nabaria ere erakusten dutenak. Emakumezkoen aurkako genero diskriminazio adibiderik bada, 18 urteko Benignari gurasoek utzi ez izana Arteta margolariarentzat modelo aritzea, adibidez," emagalduen kontua" zela esanda; Benigna, ordea, arras buruargia izaki, gurasoen ezkutuan gustuko
|
zuen
lan hartan nola jarraitu asmatu zuen.96 Uribek, beraz, ez du arazoan sakondu. Klase desorekak ere badu agerpenik, aitona Liboriok Ricardo Bastida arkitektoarekin eta beronen familiarekin izandako harremana, kasu, lehenak lana erruz zeukalarik Bastidatarrei zerbitzatzen eta berauen aisialdiko hainbat jardueratan laguntzen, udaro Ondarrura hiru hilabetez oporrak igarotzera etortzen zirelarik; klase desoreka nabarmen horrek ez zuen aitona Liboriorengan erresumin sentipenik eragin, kontrakoa baizik, neguko halako egun batean Bastidatarrekin gogoratuta, besterik gabe, Ondarrutik Bilboraino legatz handi bat eramatera joan izanak erakutsi bezala.97 Uribek, beraz, ez du desorekan sakondu.
|
|
|
Azkenik, azken hamarkadan zehar euskal kritikari hainbatek (Gabilondo, Apalategi, Atutxa) Bernardo Atxagaren lana gutxietsiz agerturiko argudioekiko eztabaida ireki nahi
|
luke
lan honek. Euskal literatura unibertsalizatzearen truke Euskal Herria besteexotikoa ere bihurtu izanaren akusazioa bidegabea da Obabakoak ikuspegi postmodernistatik irakurrita.
|
|
2019
|
|
|
• Bilatu: zer harreman
|
du
lan honek autore beraren Bi bihotz. Hilobi bat lanarekin?
|
|
|
Beraz, intertestualitate artistikoaren erabilera nola egin den aztertuko dugu. Hala ere, horretan hasi baino lehen, azpimarratu behar da artearen aipamenak aztergai
|
dugun
lanean ez ezik, Kandinskyren tradizioa edota Rossettiren obsesioa lanetan ere, garrantzia handia duela. Bietan ikus daiteke, izenburutik hasita, arte piktorikoak duen eragina eta presentzia; zer esanik ez eskulturak Martutenen.
|
|
2021
|
|
|
Literaturaren didaktikak bizi duen egoeraren analisiak nahiz hortik erator daitezkeen erronken definizioak horri erantzungo dion proposamena ekarri behar zuen ezinbestean; batetik, ardura sozialaren ikuspuntutik euskal hezkuntzari alderdi teorikoaz haragoko ekarpen xumea egiteko borondatea
|
duelako
lan honek; eta, bestetik eta analisian jasotakoen bidetik, esperimentazio didaktiko zientifikoak garapena bultzatuko duela uste baitugu guk ere. Kapitulu honetan, errutina garatzeaz gainera, bere diseinuan eta eraikuntzan oinarri gisa hartutako printzipio pedagogiko didaktikoak aurkezten dira, literaturaren irakaskuntzaz ari garela, hezkuntza ikuspegitik, proposamena bera bezain garrantzitsua garrantzitsuagoa, akaso sendo fundamentatuta eta justifikatuta egotea delako.
|
|
|
Hala eta guztiz ere, ez da lan honen xedea errezetak edota literaturaren didaktikak dituen erronka guztientzako konponbideak eskaintzea; baina, arestian adierazitakoaren haritik zein gure ikerketatik ondorioztatutakoak kontuan hartuz, norabide horretan bidea urratzen hasiko den ekarpen didaktikoa egitea bai. Horrezaz gain, marko teorikoan proposatutako printzipio epistemologikoetan oinarritutako irakaskuntza ikuspegia ere eskaintzeko bokazioa
|
du
lanak, jakina, proposamena horiekiko koherentziaz errotzen baita.
|
|
|
" Ikusi dugun moduan, ez dago idazle izan beharrik literatura sortzen hasteko. Eta, gainera,
|
zuen
lanek seguruenik guztioi hainbat emozio eta ideia sorrarazi dizkigute. Nik orain eskatu nahi nieke bihar aurkeztea tokatzen zaien kideei, galdera honi erantzuteko:
|
|
|
" Horretarako, irakasleek irakurri behar
|
dute
lana lehenik eta behin, eta ondo ezagutu, menperatu, ondoren modu egoki eta eraginkor batean landu nahi baldin badute gelan. Irakasleak irakurle onak izan behar dira, eta literatura lan diferenteak lantzeko dagokion teknika ezagutu eta gelaratu.
|
|
|
86 Interesgarria da oso, osagarri gisa, Novaken (2011: 10) Hezkuntzarako Eredu Berriaren A New Model for Education eskema, lan honetan aipatu diren elementu ugari jartzen baitira elkarrekintzan. buru edo interes pertsonalik, baizik eta kide bakoitzak ekarpena egiten eta lan egiten duela gainerako kideei interesatzen zaizkien eta onuragarriak diren helburuak lortzen saiatzeko87 (Johnson, Johnson eta Holubec, 1999; KraftTodd eta besteak, 2015). Ondorioz, helburu pertsonalen eta taldekoen arteko oreka lortu nahi
|
duen
lan metodoa da; horrela, zenbat eta ekarpen handiagoa egin norbanakoak taldearen dinamika orokorrari, orduan eta handiagoa izango da norberaren eta taldearen helburuen betetze maila.
|