|
2000
|
|
|
Funtsean, HBren eta ezker abertzalearen birmoldaketa bat ekarri luke. Orain, berriz, bizi
|
dugun
klimarekin eszeptikoak gara. Batasuna prozesuaren ondorioz HB ez den beste aukera bat gauzatzea zaila da.
|
|
2003
|
|
|
Adibidez, kostako eskualdeetako komunitateek itsasertzean hesiak eraiki lituzkete itsas mailaren igoerari aurre egiteko. Egindako beste kritika bat da zirriborroak “hutsune handiak
|
dituela
klima aldaketak populazioetan eta ekosistemetan dituen eraginak aztertzeko planteatzen duenean”. Gainera, batzordeak gehitu du planak “beste herrialde batzuekiko lankidetza hobetzeko aukera” galtzen duela, Estatu Batuetan eta haien arazoetan gehiegi bideratuta dagoelako.
|
|
2004
|
|
|
Estandarizaziorako Nazioarteko Erakundeak haurrak kontzientziatu nahi
|
ditu
klima aldaketaren aurka borrokatzeko beharraz
|
|
2005
|
|
|
Latitudeko 25º azpitik, itsas ertzetik gertuko kontinenteetako ekialdeek bere berea
|
duten
klima montzoitzarra Floridan, Mexikoko Golkoan, istmo amerikarrean, Karibean eta Madagaskarren dute.
|
|
|
Izena eman dien itsas bazterrez gainera, Kaliforniak, Txileko kostaldeak eta Lurmutur Hiriak
|
dute
klima hau.
|
|
|
Ipar hemisferioko klima aldaketak lotura estua duela Hego hemisferiokoarekin”. Zahnek gaineratu du Hego hemisferioko urek zeregin aktiboa eta garrantzitsua
|
dutela
klimaren bat bateko aldaketen dinamikan. “Gure datuek erakusten dute Hego hemisferioko zirkulazio ozeanikoa aldatu egin zela iraganean, Ipar hemisferioko bat bateko aldaketa klimatikoen erritmoan”.
|
|
|
Horrela, Kiotoko Protokoloaren jarraipena bermatzen da lehenengo konpromiso aldiaren ondoren. Erakunde kontserbazionistaren arabera, munduko herrialde gehienek batera eta erabakigarriago borrokatu behar
|
dute
klima aldaketaren aurka, Kiotoko Protokoloaren jarraipena ziurtatu da 2012aren ondoren, eta emisioak gehiago murrizteko bideak ezarri dira. “Sen ona nagusitu da, eta ministroak prest daude emisio murrizketa berriei buruz hitz egiteko”, esan zuen Jennifer Morganek, WWFko Klima Aldaketaren Nazioarteko Programaren zuzendariak”.
|
|
2006
|
|
|
|
du
kliman. Eta esan beharra dago aurreikuspenak ez direla
|
|
|
Alegia, gizakiak eragina
|
duela
kliman. Lurrak beti eduki ditu
|
|
|
Orduan, zergatik (Ipar hemisferioan, behintzat) uda askoz beroagoa da negua baino? Distantzia ez den beste faktore batek askoz garrantzi handiagoa
|
duelako
kliman. Eta zein da faktore hori?
|
|
|
“Azken 50 urteetan ikusitako aldaketak ezin dira prozesu naturalen bidez soilik azaldu. Argi dago giza eragina
|
duela
klima sisteman, berotegi efektua eragiten duten gasen, aerosolen eta ozono troposferikoaren emisioen aldaketak direla eta”, onartu du lehen aldiz AEBko Klima Aldaketaren Programa Zientifikoak. Ashevilleko (Ipar Carolina) Datu Klimatikoen Zentro Nazionalaren zuzendari Thomas Karl txostenaren editore buruak dioenez, “ebidentziak giza eragin handia du tenperatura globalaren igoeretan”.
|
|
|
Hegazkinek beren atzetik uzten duten lorratzak oso modu negatiboan laguntzen dio berotze globalari, batez ere hegaldiak gauez eta neguan egiten direnean, “Nature” aldizkariak argitaratzen duen Readingeko Unibertsitatearen (Erresuma Batua) azterlan baten arabera. Ikerketaren egileek azaltzen dute hilarriek kontrako bi ondorio
|
dituztela
kliman. Batetik, Lurraren gainazaletik datorren erradiazio infragorria hartzen dute, espaziora erradiazioa saihesteko eta atmosfera berotzeko; bestetik, gainazaleko geruza gorenaren distiraren eguzki argia islatzean, planetaren berotze globala murrizten dute.
|
|
2007
|
|
|
Txostenak, beste aldetik, beste eszenategi bat ere ikusten du etorkizunean: behar bezalako egintzetan jardunez gero, CO2 ren igorpenak egonkortu ahal izango dira; horrek ez
|
luke
klima aldaketa galaraziko, baina mugatu egingo luke.
|
|
|
Zein da, ordea, bat bateko klima aldaketa izugarri baten atalasea? Gaur egun
|
ditugun
klima ereduek ez dute hori esateko behar adina zorroztasun. Dena den, klimaren bat bateko aldaketa bortitz baten ondorioek, ziurrenik, hondamendia eragingo liekete ekosistemei eta gizarteari.
|
|
|
Greenpeaceren txosten batek dio energia nuklearrak ez
|
duela
klima aldaketa geldiarazten garestia delako
|
|
|
). Aditu horiek orain uste
|
dute
klima aldaketak bakterio eta birus desagertuak aska ditzakeela.' Rutgerseko ikertzaile taldeak bloke izoztuak atera zituen Beaako haraneko glaziar batetik. Duela milaka milioi urteko laginak zituen.
|
|
|
NBEk ondorio atzeraezinak
|
ditu
klima aldaketan
|
|
|
Granja britainiarren %60 inguru haragia ekoizten dute; gure zereal asko animalia horiek elikatzeko erabiltzen da. Behiek eta ardiek sortutako metanoak eragin handia
|
du
klima aldaketan. Urte gutxiren buruan bederatzi mila milioi pertsona elikatu dira, gurea bezalako dieta bat nahi dutenak, animalia proteinak dituena, eta hori ezinezkoa da, besterik gabe.
|
|
2008
|
|
|
Ematen du ezaugarri guztiak kontra dituela Durangok teleskopio batetik espazioa behatzeko garaian: bailara batean sartuta dago, ez
|
du
klima ona eta herriko argiek ez dute askorik laguntzen. Hala ere, behatoki bat dago han, oinarrizko behaketak egiteko eta, batez ere, helburu didaktikoa betetzeko.
|
|
|
Azterketa herrialdeko hainbat lurraldetako 15 urtetik gorakoei egindako 2.000 elkarrizketa pertsonalen lagin batetik abiatuta egin da. Halaber, herritarren% 42k uste
|
du
klima aldaketari buruzko informaziorik ez dagoela. Era berean, argi utzi du arazoa gehien ezagutzen dutenak klase ertainak eta altuak direla, 25 eta 55 urte bitartekoak eta goi mailako ikasketak dituztenak; elkarrizketatutako hamarretik lauk, berriz, lehen mailako ikasketak eta urtetik gorakoak izan arren, ez dute Kiotoko Protokoloaren berri ere izan.
|
|
|
Eredu okerrak Zientzialarien arabera, portaera horren arabera, Lurra urtero milaka milioi tona CO2 xurgatzeko gaitasun naturala galtzen ari da. Horrek esan nahi
|
du
klima ereduak, basoak eta ozeanoak xurgatzeko ustezko gaitasunean oinarrituak, oker egongo liratekeela. “Hitz egiten den guztia gorabehera, egoera okertzen ari da”, esan zuen Martin Parryk, Klima Aldaketari buruzko Gobernu arteko Taldearen zuzendariak.
|
|
|
Aldez aurreko ebaluazioekin alderatuta, lan honek erakusten du lurzoruaren degradazioak zona berriei eragin diela 1991z geroztik; aldiz, historikoki oso degradatuta dauden eremu batzuk egonkorrak dira, alde batera utzi edo produktibitate maila apaleko ustiatu ondoren. “Lurzoruaren degradazioak ere ondorio garrantzitsuak
|
ditu
klima aldaketa arintzeko eta klima aldaketara egokitzeko; izan ere, biomasaren eta lurzoruaren materia organikoaren galerak karbonoa isurtzen du atmosferara, eta lurzoruaren kalitateari eta urari eta elikagaiei eusteko duen gaitasunari eragiten die”, adierazi zuen Parviz Koohafkan ek, FAOko Lur eta Uren Dibisioaren arduradunak. Hala ere, lurzorua modu iraunkorrean erabiltzen den (nekazaritza lurren %19) edo kalitate eta produktibitate handiagoa lortzen ari den (basoen %10 eta larreen %19) leku batzuk ere identifikatzen ditu ikerketak.
|
|
|
Munduko ibaiek premiazko neurriak behar
|
dituzte
klima aldaketaren eraginari aurre egiteko
|
|
|
Dokumentu hori aste honetan entregatu zaio Giza Eskubideetarako Nazio Batuen Goi Komisarioaren Bulegoari. Iparraldeko herrialdeek 1948an NBEko herrialdeek sinatutako Adierazpen Unibertsalean oinarritu behar
|
dituzte
klima aldaketaren aurkako politikak. Intermón Oxfamek adierazi duenez, nazioarteko auzitegiek Giza Eskubidetzat hartu behar dute klima aldaketaren aurkako borroka, herrialde aberatsek atmosferara igorritako emisio poluitzaileak murriztu ditzaten.
|
|
|
Iparraldeko herrialdeek 1948an NBEko herrialdeek sinatutako Adierazpen Unibertsalean oinarritu behar dituzte klima aldaketaren aurkako politikak. Intermón Oxfamek adierazi duenez, nazioarteko auzitegiek Giza Eskubidetzat hartu behar
|
dute
klima aldaketaren aurkako borroka, herrialde aberatsek atmosferara igorritako emisio poluitzaileak murriztu ditzaten. “Klima aldaketa arazo zientifikotzat jo zen hasieran, eta, gero, arazo ekonomikotzat.
|
|
2009
|
|
|
Egia esan, aurtengo negua ikusita ezbaian jartzekoa da. Uste
|
dut
klimari dagokionez ziklo desberdinak daudela. Ea hurrengo urtea aurtengoa bezain hotza eta elurtsua den!
|
|
|
Horietatik, batek, bik edo hiruk 5 maila dituen Saffir Simpson eskalan 3 maila gaindi lezakete; hau da, haizeak 177 kilometro orduko baino gehiagoko abiadura izan lezake. Zenbait adituk uste
|
dute
klima aldaketaren eraginez zailagoa dela iragarpenak egitea; hala ere, Jane Lubchenco NOAAko zuzendariaren arabera, beroketa orokorrak ez du eraginik urakanen kopuruan, baizik eta euren indarrean.
|
|
|
Hori da orain denbora gehien hartzen ari dena.eitb.com: Euskadik estrategia zehatzak
|
ditu
klima aldaketaren inguruan. Zeintzuk dira zure aholkuak gauzak hobeto egiteko. Rajendra Pachauri:
|
|
|
Klimari buruzko Mundu Batzarreko hizlari guztiak bat etorri dira: mundu osoak, eta bereziki garapen bidean dauden herrialdeek, informazio zehatza eta egokia behar
|
dute
klima aldaketaren ondorioei aurre hartzeko.
|
|
|
Hori abiapuntu bikaina da zientzialari askorentzat. BBC Mundo hedabidearekin izan zuen elkarrizketa batean, Jose Miguel Viñas adituak www.divulgameteo.es webgunean aipatzen duenez, Kalnayk hitz gogorrak
|
ditu
klima aldaketan gizakiaren eragina zalantzan jartzen duten zientzialarientzat: Horietako askori petrolio eta ikatzaren enpresek ordaintzen diete, esaten du, ikertzaile horien iritzia aintzat hartzen ez duela azpimarratu aurretik.
|
|
|
Hori da orain denbora gehien hartzen ari dena.eitb.com: Euskadik estrategia zehatzak
|
ditu
klima aldaketaren inguruan. Zeintzuk dira zure aholkuak gauzak hobeto egiteko. Rajendra Pachauri:
|
|
|
(off) Gaur egun denak ari dira CO2az hitz egiten. Baina lainoek garrantzi handia
|
dute
klima aldaketan.
|
|
|
Hala, arduradunek zioten “baliteke ikatza etorkizunean energia iturri gisa hain ugaria, erabilgarria eta fidagarria ez izatea”, baina ez ziren ausartzen bere ekoizpenean gailurra noiz gertatuko den iragartzera. Ingurumenak eskertuko luke Iragarpen horiek egiazkoak badira, ingurumena izango litzateke onuradun nagusia, ikatza oso kutsatzailea baita eta eragin handia
|
baitu
klima aldaketan, karbono dioxidoaren (CO2) emisio moduan. Alde horretatik, NASAko Goddard Institutuak gomendatzen du, adibidez, ikatzaren kontsumoak eragindako emisioak 2030etik aurrera ez gehitzea.
|
|
|
Kontraesana dirudien arren, “distira globalaren” efektua da, duela hiru hamarkadaz geroztik gertatzen ari den fenomenoa, berriki egindako azterlan baten arabera. Nolanahi ere, zientzialariek gogoan
|
dute
klima hain konplexua dela, non ikerketa gehiago behar baitira gerta daitezkeen aldaketen irismena ongi ezagutzeko.
|
|
|
Arrantza industriak eta herrialde bakoitzeko sektoreko arduradunek ahalegin handiagoa egin behar
|
dute
klima aldaketak mundu mailako arrantzan izango dituen ondorioak ulertzeko eta horretarako prestatzeko. Hala adierazten du FAO Nekazaritzarako eta Elikadurarako NBEren Erakundearen “Arrantzaren eta akuikulturaren mundu egoerari” buruzko azken txostenak (SOFIA, ingelesezko siglen arabera).
|
|
|
“Nekazaritza produktuak giza generoaren funtsezko alderdi bati dagozkio, hots, elikadurari, eta ezin dira gainerako lehengai guztiak bezala tratatu; horregatik, nekazaritza produktibitatea handitzeak eta nekazaritza enpresen lehiakortasunak garapen politiken funtsezko alderdiak izan behar dute”. Nekazaritzako produktibitatea handitzearekin batera, biodibertsitatea zaintzeko interesa agertu behar da, kontuan hartuta nekazaritzak zeregin garrantzitsua
|
duela
klima aldaketaren ondorioak arintzeko, G nekazaritza erakundeen arabera. Erakunde horiek, gainera, “energia berriztagarrien erabilera sustatzeko beharra, ekonomia globalaren benetako garapen jasangarria lortzeko” azpimarratu dute.
|
|
|
Estatu Batuetako, Australiako, Brasilgo, Hego Afrikako, Erresuma Batuko eta Herbehereetako 22 zientzialarik osatutako talde batek kalkulatu du erregai fosilak erretzean sortutako karbono dioxidoaren (CO2) %50 isurtzen dutela atmosferara baso suteek. Horrek esan nahi
|
du
klima aldaketan duen eragina gutxietsi egin dela, aditu horiek diotenez. Horregatik, “Science” aldizkarian argitaratutako azterlan batean, Klima Aldaketari buruzko Adituen Gobernu arteko Taldeak (IPCC, ingelesezko siglak) datu hori kontuan har dezala eskatu dute klimari buruzko txostenetan eta ereduetan.
|
|
|
Era berean, FAOko adituek ekoizpen horrek ingurumenean duen eragina gogorarazten dute: eragin handia
|
du
klima aldaketan, giza jarduerak sortzen duen co2 aren %9ren eta metano guztiaren %37ren (co2 a baino 23 aldiz kaltegarriagoa) erantzule delako. Gainera, deforestazioaren arazoaren parte dira, basoak mozten baitituzte larre bihurtzeko.
|
|
|
Estazioetako zikloetako aldaketak ere eragina
|
du
klima aldaketan.
|
|
|
Argi dago udaberria lehenago iristen dela eta udazkena duela 50 urte baino beranduago amaitzen dela. Zientzia Ikerketen Kontseilu Goreneko (CSIC) ikertzaileek “Science” aldizkariaren azken zenbakian orain argitaratu duten azterketa batek frogatzen du aldaketa biologiko horrek ere eragina
|
duela
klima aldaketan, eta, beraz, klima aldaketa arintzen edo handitzen duela. Hala, hosto erorkorreko zuhaitzen jarduera aldia luzatzeak berotze globala arintzen eta handitzen lagun dezake, artikulu honen arabera.
|
|
|
“Vitis Vinifera” mahatsetik ardoa lortzen da muztioaren hartzidura alkoholikoaren bidez. Prozesu hori legamien eraginez gertatzen da, fruituaren azukrea alkohol eta gas bihurtzen baitute, eta karbono dioxido. Azken emaitzan eragina
|
dute
klimak, altuerak, argiak edo latitudeak, eta elaborazio prozesuan erabilitako lehengaiak. Mahatsa biltzen den unearen arabera, kalitatea aldatu egiten da:
|
|
|
Erakunde horren datuen arabera, krisi ekonomikoak mila milioi baino gehiago handitu du munduan gosea pasatzen duten pertsonen kopurua, hau da, planetako zazpi biztanletik batek ez du zertan jan. Oxfamek azpimarratu du garapen bidean dauden herrialdeetako gobernuek kanpoko laguntza behar
|
dutela
klima, ekonomia eta elikadura krisiei aurre egiteko, eta, aldi berean, biztanleen oinarrizko gizarte zerbitzuak mantentzeko borrokan ari direla. “Suspertze ekonomikoaren agerraldi berdeak ez dira iritsi herrialde pobreenetara, gaur egun depresio globlala oso gogor jasaten ari baitira”, adierazi du Ariane Arpa Intermón Oxfam ek Espainian duen zuzendari nagusiak.
|
|
|
Erresuma Batuak eredu izan nahi
|
du
klima aldaketaren aurkako borrokan. Karbono Beheranzko Trantsizio Planaren helburua da berotegi efektua eragiten duten gasen emisioak% 34 murriztea 2020ra arte, 1990eko mailatik behera.
|
|
|
Uste
|
duzu
klima aldaketari buruzko NBEren txostena oker dagoela?
|
|
|
Jatorrizko herriek
|
dugu
klima aldaketak sortzen dituen arazoetan erantzukizun gutxien, baina guk geuk pairatuko ditugu, ziur asko, egoera honen ondorioak gehien, adierazi du Poloaren Inguruko Inuiten Konferentzia erakundeko presidente Patricia Cochranek. Egitura honetan elkartuta daude Kanadako inuitak eta inuvialuitsak, Alaskako inupiaqsak eta yupiksak, Groenlandiako kalasllitsak eta Errusiako yupitsak.
|
|
|
NBE Nazio Batuen Erakundeak Kopenhagen (Danimarka) datorren hilabetean egitekoa
|
duen
klima aldaketaren inguruko goi bilerari begira ere jarri dira bi buruzagiak, negoziazioen egoera aztertzeko. Hain zuzen, bilkura horretaz mintzatzeko EB Europako Batasuneko ordezkariekin ere bildu zen atzo Obama; AEBek kutsagarriak diren gasen isurketa murrizteaz duen iritzia jaso nahi du Bruselak.
|
|
|
Kitxuaz kitanka deitzen den landareak 80 urtero ekoizten ditu haziak. Zientzialariek uste
|
dute
klima aldaketa ari dela kitankaren loratzeko gaitasunean eragiten, eta inguruetan ibiltzen den ganaduak landare berriak jan eta zapaltzen ditu.
|
|
|
Zenbait estatutan, Ugandan eta Malawin kasu, biztanleria bikoiztu egiten da hogei urtean behin, eta horrek ondorio larriak eragiten ditu, ez bakarrik ingurumenean, baita osasun zerbitzuetan eta hezkuntzan ere, adierazi zuen atzo NBEko biztanleriarako ordezkariak, Werner Haugek. Munduko biztanleen egoera, 2009 txostenaren aurkezpenean, Genevan, ohartarazi dutenez, demografiak eragin zuzena
|
du
klima aldaketan, nahiz eta elementu erabakigarria izan ez.
|
|
2010
|
|
|
Beti esan dut gobernuek jarri behar
|
dutela
klima aldaketari aurre egiteko beharrezkoa den marko politikoa, baina benetako konponbidea enpresengandik etorri behar dela, dio agiri batean.Joan den abenduan egin zen Kopenhageko goi bileran konpromezu loteslerik izan ez zela onartzen du, baina isuri gutxiko mundua lortzeko apustu politiko argia egin zela nabarmendu du. Horretarako enpresen artean elkarlanerako bitarteko berriak sortzea ezinbestekoa da eta nik horretan lagunduko dut orain, zehaztu du.Konpenhageko goi bileraz balantze negatiboa egiteari uko egin badio ere, adituek uste dute hein handi batean goi bilera horren porrotaren ondorioz hartu duela aipatu erabakia.Kopenhageko bileran akordio garrantzitsu bat erdiesteko apustua egin zuen Klima Aldaketari buruzko NBEren Batzordeko buruzagiak, baina ez zen horrelakorik gertatu.De Boerrek 55 urte ditu eta 2006an hartu zuen aipatu kargua.
|
|
|
Ikertzaileek diotenez, fitoplankton kopurua gehiago txikitu da ozeanoa berotzen ari den eremuetan. Eta, horrenbestez, uste
|
dute
klima aldaketak eragina duela murrizketa horretan.
|
|
|
Erakunde horietako arduradunek energia eraginkortasuna eta energia berriztagarrien erabilera areagotzeko proiektuak gara ditzakete, garraio jasangarria orokortzeko neurriak ezar ditzakete edo zaborrak kudeatzeko sistemak ezar ditzakete, kutsadura murriztu eta hondakinak aprobetxatzeko, hala nola biomasa edo konpostajea, argiteria publikoan jardun, herritarren ingurumen hezkuntzarako kanpainak abian jarri edo kontsumitzaileei klima aldaketaren aurkako ekintza partikularrak garatzeko diru-laguntzak eman. Espainiako Probintzien eta Udalerrien Federazioak (FEMP) tokiko neurri horiek bultzatu nahi
|
ditu
Klimaren aldeko Espainiako Hirien Sarearen (RECC) bidez. Ehun hirik baino gehiagok osatzen dute, eta helburua da tokiko gobernuek klima aldaketa geldiarazteko konpromisoak hartzea. Zer egin dezakete kontsumitzaileek?
|
|
|
Erakundeak beharrezkotzat jotzen du klima aldaketari buruzko negoziazioetan haurren eskubideak, beharrak eta gaitasunak kontuan hartzea. Halaber, uste
|
dute
klima aldaketari lotutako krisi egoerako alerta mekanismoek beren finantzaketari buruzko erabakiak hartzearekin lotuta egon behar dutela. Gainera, adierazi dute haurrak ez liratekeela hain ahulak izango klima aldaketara egokitzeko hartzen diren neurrietako parte hartzaile aktiboak balira.
|
|
2011
|
|
|
Fenomeno naturalek eragindako hondamendien ikuspegi katastrofikoa dugu, eta atmosferako fenomeno harrigarrienen argazkiak. Testuinguru mediatiko horrekin lehiatu behar
|
du
klima aldaketak. Hori dela eta, ez da harritzekoa publikoak horri buruz jasotzen dituen mezuak eta irudiak topiko errepikakorrez osatutakoak izatea.
|
|
|
benetako dinamika egon behar
|
du
klimaren, jendearen
|
|
|
Klima aldaketaren aurreko erantzukizuna Alicia Montalvo Espainiako Klima Aldaketaren Bulegoko zuzendari nagusiak azterketa aurkeztean nabarmendu zuen garrantzitsua dela enpresek erabakiak hartzeko plangintza estrategikoan sartzea klima aldaketari aurre egiteko eta berotegi efektuko gasen emisioak murrizteko elementuak. Montalvok adierazi zuen Espainiako enpresek “jarduera eremu berriak identifikatzeko aukera” ikusi behar
|
dutela
klima aldaketaren aurkako borrokan. Azpimarratu zuen, halaber, gure herrialdeko enpresak eraginkortasun handiagoko, energia aurreztuko duten eta karbono gutxiago erabiliko duten ereduetarako eraldatze bidean murgilduta daudela, hori funtsezkoa baita enpresa negozioaren produktibitatea hobetzeko.
|
|
|
Itsasoen azidotzeak koralezko arrezifeak suntsitzen ditu eta, horren ondorioz, karbono dioxidoa (CO2) handitzen da. Dioxido horrek eragina
|
du
kliman, biodibertsitatearen galeran eta turismoaren industrian. Uste duzu kontsumitzaileek egunero erabiltzen dituzten produktuak handituko direla, hala nola elikadura eta energia?
|
|
|
Helburu agerikoa berotze globala saihestea bada ere, ezkutuko helburua kutsatzen jarraitzea da (asko dutenen irabaziak handitzen jarraituz); izan ere, kaltetutako dena garbitzeko gai izango omen gara gero. Nazio Batuetako zientzialariek dagoeneko eskatua
|
dute
klimarekin esperimentatzeari uzteko, hain da kontua larria.
|
|
2012
|
|
|
Ekialdeko medikuntzak, gizakia osorik aztertu ez ezik, bere inguruan kokatu ere egiten du, aintzat hartuta harengan eragina
|
dutela
klima aldaketek, urtaroek eta eguzkitik nahiz lurretik datozen erradiazioek.Pentsaera horren arabera, mundu arkitekturaren eta unibertsoaren mugimenduaren ispilu da gizakia,, zeruari eta lurrari erantzuten, baitie.
|
|
|
Ingurumena: energia modu ez eraginkorrean kontsumitzeak poluzio handiagoa sortzen du ingurunean, eta eragin handiagoa
|
du
klima aldaketan, eta horrek kalteak eragiten dizkie planetako izaki bizidun guztien ingurumenari eta osasunari. Osasuna:
|
|
|
Orain arte, klima aldaketa hurrengo hamarkadetarako ondorio larriekin azaldu izan balitz, haren liburuak etorkizun ezkorra ekarriko luke, ehunka mila urterako! “Gure co2 ak hurrengo izotz adina saihestuko du” Gaur egun, pertsona askok uste
|
dute
klima aldaketari buruzko liburu guztiak menderatzaileak eta deprimigarriak direla. Hau desberdina da.
|
|
|
Eraikinek energia eta baliabide asko kontsumitzen dituzte, eta, horregatik, erantzukizun handia
|
dute
klima aldaketan eta kutsaduran. Karbonozko eraikin neutroek hainbat sistema erabiltzen dituzte co2 aren emisioen azken balantzea zero izateko.
|
|
|
Errezetak ez dira falta (Harvey, 2006). Hego Euskal Herrian
|
dugun
klima leunagoa dela-eta, EAEn eta NFEn dauden eraikinen kontsumoa Europako batez bestekoaren erdia da, azkeneko kontsumoaren% 20 inguru (Energiaren
|
|
2013
|
|
|
Honek titulu bikoitza ipini zion mintzaldiari: " Klimaren krisia eta ezkerreko agenda bateratu bat" eta" Zergatik sindikatuek bat egin behar
|
duten
klimaren inguruko borrokarekin".
|
|
|
landaredia, animaliak... Horiei bioma deitzen zaie, eta lotura zuzena
|
dute
klimarekin. Hain zuzen, horixe aztertuko dugu orain.
|
|
|
Datu positiboa da, bai batzuk bai besteak, kontsumo txikiko lanparak erabiltzeko prestatuta daudela, ingurumena zaintzeko eta elektrizitate fakturan gastua murrizteko. LED teknologiako lanparek lanpara arruntek baino% 70 gutxiago kontsumitzen dute, eta horietako asko polietilenozko pantailak dituzte, eta horiek, gainera, ez
|
dituzte
klima egoeretatik babesten. Material horiekin, giroan nabarmentzen diren argi objektuak sor daitezke, eta oso atmosfera erakargarria sortzen dute.
|
|
|
Hori dela eta, ahalik eta kalifikazio onena lortzen duten neurriei lehentasuna eman dakieke, ahalik eta aurrekonturik txikienarekin. José Luis Lópezek azaldu duenez, gasolio galdara edo gas naturala biomasaz ordezkatzea oso berokuntza eskaria handia
|
duten
klima eremu hotzetan gerta daiteke etxebizitzak A energia klasea lortzea, beste inolako neurririk gabe. Etxe berean leihoak aldatu eta/ edo fatxada eta estalkia galdara ukitu gabe aldatzen badira, baliteke kalifikazio berera ez iristea.
|
|
2014
|
|
|
" Gutxi ikertu dira dio Stoverrek jendeek aldaketan den munduaz dauzkaten pertzepzioak, eta aldi berean, jendearen pertzepziook garrantzia berezia
|
dute
klimaren aldaketaren kontrako borrokaren eraginkortasunean. (...) Jendea prest dago aldaketak onartzeko bere bizirautea arriskuan dagoenean, baina [arriskuez ez ohartzeagatik] iruditzen zaio azpiegituretan, energian, zergetan eta arauketan egin beharreko aldaketak garestiegiak direla".
|
|
|
Hau da, hilabete besterik ez da egongo COP21 hasi aurretik. Oso denbora laburra da testu bateratua prestatzeko, batez ere kontuan izanda herrialde garatuek eta garapen bidean daudenek oso ikusmolde desberdina
|
dutela
klimarekiko erantzukizunaz. Desadostasun hori oso agerikoa suertatu da Liman, eta gailurra bi egunez luzatu izanaren arrazoi nagusia izan da.
|
|
|
Finantziazioa beste desadostasun iturri handi bat da. Nork ordaindu behar
|
ditu
klima aldaketak eragindako gastuak? 2011n Klimaren Funts Berdea sortu zen; asmoa da herrialde aberatsenek diruz horni dezatela, eta diru horrekin garapen bidean daudenek klima aldaketa moteltzeko eta hari egokitzeko proiektuak gauzatu ahal izatea.
|
|
|
Michael Hicks Ibilgailu elektrikoak gasolinaren konbentzionalak ordezkatzeko erabiltzen dira urte batzuetan, abantaila ekonomikoak edo ingurumenekoak dituztelako. Auto elektrikoa kargatzea erregai bat baino askoz merkeagoa da, eta ez
|
ditu
klima aldaketa eragiten duten emisio poluitzaileak eta berotegi efektuko gasak sortzen. Baina, horretarako, fabrikatzaileek kargatzeko denbora edo errepideko autonomia kilometroak hobetu behar dituzte, berriro kargatu baino lehen.
|
|
|
Arnasten dugun airearen kalitatea hobetzeko nahikoa arrazoi ez balego, Europako Ingurumen Agentziak (EIA) beste bat gogorarazten du: gas eta partikula poluitzaileek ere eragina
|
dute
klima aldaketan. Artikulu horrek adierazten du nola eragiten dion klima aldaketari airearen poluzioak eta Europako ingurumen arazo horri buruzko azken datuek.
|
|
2015
|
|
|
Txostena egiteko, nazioarteko hainbat aditu independentek 30.000 ikerketa aztertu dituzte, eta haien ondorioak garbiak dira: gizakiak eragin zuzena
|
du
klima aldaketan, eta ez bada geldiarazten, kalteak larriak, orokortuak eta atzerabueltarik gabekoak izango dira, bai pertsonetan bai ekosistemetan.
|
|
|
2 Gehiegizko metanoak (CH4) efektu kaltegarriak
|
ditu
klima aldaketan, eta ikerketa askoren helburua
|
|
|
Hizlariaren erranekin osoki bat egiten dute joan den irailean IFOP etxeak egin aburu ikerketa baten emaitzek. Gutartean hamarretik zortzik dio kargudunek behar
|
dutela
klima aldaketaren arazoa lehentasunez tratatu. Hein berean dira tasa beroketa lanjerosa dela uste dutenak.
|
|
|
Erreferente garrantzitsua dela uste dut.Zer du Euskal Herriak horrenbeste eta horren maila handiko sukaldariak sortzeko. Galdera ona, ez dakit!
|
Dugun
klimagatik edo produktu onak ditugu eskura, eta hortik gauza onak sortzen dira. Beti esan dut plater on bat sortzeko, produktua oso garrantzitsua dela.
|
|
2016
|
|
|
Are gehiago, Parisko klimaren goi bilerak argi utzi zuen: erregai fosiletan oinarrituriko energia ekoizteko ereduak zuzeneko eragina
|
du
klima aldaketan berotegi efektuko gasen isurien ondorioz, eta gaur egungo energia eredua ingurumenerako jasangaitza da1. Berotegi efektuko gas isuri horien arduradunak zenbait motatako akuilatzaileak dira, eta, nolabait, eragile horietan eragin behar dugu gure munduaren osasuna berreskuratu nahi baldin badugu. Energia metaketan dihardugun ikerlariok faktore horietako bi ditugu identifikatuak, eta gure aletxoa jartzen saiatuko gara borroka honetan.
|
|
|
b) Zer ondorio
|
ditu
klima aldaketak?
|
|
|
|
duen
klimari buruzko nazioarteko akordioa, haren epeak dagoeneko agortuak baitira.
|
|
|
Ura ezinbestekoa da bizidunentzat, eragin handia
|
du
kliman, eta eragile nagusienetako
|
|
|
b) Zer ondorio
|
ditu
klima aldaketak?
|
|
|
Ura ezinbestekoa da bizidunentzat, eragin handia
|
du
kliman, eta eragile nagusienetako
|
|
|
Ura ezinbestekoa da bizidunentzat, eragin handia
|
du
kliman, eta eragile nagusienetako bat da lurrazaleko erliebean.
|
|
|
b) Zer ondorio
|
ditu
klima aldaketak?
|
|
|
2 Gehiegizko metanoak (CH) efektu kaltegarriak
|
ditu
klima aldaketan, eta ikerketa askoren helburua izan da horiei aurre egiten saiatzea. Izan ere, gas hori erregai fosilen ordezko gisa erabil liteke, eta, horrela, aldaketa klimatikoan duen eragina gutxiagotu, edota baita etorkizunean espaziora bidaliko diren suzirien erregai bezala erabili ere.
|
|
|
Nahiz eta denbora errekorra lortu Begen emisioak ia zero murrizteko, sistema klimatikoak inertziak ditu, eta planeta berotzen jarraituko lukete». Gomez jaunak dio «herritar garen aldetik ezin
|
dugula
klima aldaketa arindu, gure gobernuek ezarritako akordioak betetzen ez badituzte».
|
|
2017
|
|
|
Ez; Euskal Herrian ez
|
dugu
klima tropikalik. Baina bai; baditugu iratze paleotropikalak, hezetasun handiko eta tenperatura ez oso aldakorreko guneak behar dituztenak.
|
|
|
Tillersonek aitortu du «klima aldaketaren arriskua» badagoela, baina esan du «oso zaila» dela haren ondorioak zehaztea. Trumpek «iruzurtzat»
|
du
klima aldaketa.
|
|
|
Herrialde bakar batek ere ezin du bere kabuz konpondu klima aldaketaren arazoa. AEBak dira munduan per capita berotegi gas (BG) gehien isurtzen duen herrialdea, eta, hortaz, argi dago eginkizun zinez garrantzitsua
|
duela
klima aldaketa arintzeko orduan. Historiari begiratuta, badirudi AEBetako erregai fosilen sektoreak polarizatu egin duela klima aldaketaren kontrako legediari buruzko eztabaida herrialde barruan, eta horrek kalte egin diola AEBek klimari buruzko negoziazioetan egin duten nazioarteko ekarpenari.
|
|
|
gaitzesgarri hori, Donald Trump magnatea beren herrialdeko presidente aukeratzekoa. AEBek, izan ere, zeresan zinez handia
|
dute
klima aldaketaren auzian, nagusiki haiek eragiten ari baitira krisi, edo kaos?, global hau, arriskuan jartzen ari dena mundu osoa ez ezik haren etorkizun ziurgabea ere.
|
|
|
Klima Aldaketari buruzko Gobernu arteko Aditu Taldeak (IPCC), Nazio Batuek mundu osoko zientzialariekin klima aldaketan adituak diren zientzialariekin sortutako erakundeak, pertsona pobreenen bizitzari bereziki eragiten dion beste txosten batean ere aipatzen du, laboreen errendimenduak murriztu, etxeak suntsitu edo elikagaien segurtasunik eza sortzen baitu. Haren arduradunek uste
|
dute
klima aldaketaren inpaktuak areagotu egingo direla, eta foku berriak sortuko dituztela munduko herrialde guztietan. Irudia:
|
|
|
Zergatik hainbeste fagore arbolak? Hitz gutiz laburbiltzeko, ekarpen baliosa baitu airearen sanotzeko, indar haundia egiten ahal
|
baitu
klima aldaketa" goxatzeko", lurrari guti hartuz zernahi ekarpen egiten baitio, eta hainbeste erabilpen interesgarri baitituzte zuhaitzek beren fruitu, zur ala egurrekin laborarientzat eta herritarrentzat.
|
|
|
Mixteriozko mekanika horri esker hazten dira landareak. Fotosintesi horri esker landareek ekarpen handia
|
dute
klimaren beroketa eztitzeko: karbono gas kaltegarria biltzen dute airetik, eta bizitzeko baitezpadakoa dugun okzigenoa itzultzen daukute nasaiki.
|
|
2018
|
|
|
Botere publikoek axola guti dutela eta horiek kriminal batzuk direla zion kide batek, erabakitzaileek sakrifikatuz jendarte baten bizia. GIEC (Groupes d’expert Intergouvernemental sur l’Evolution du Climat) egiturak, ONUren gerizapean dena, erakustera emaiten
|
du
klimaren aldaketa eta fosil energien erabilpena lotua dela. Beraz hau erran eta galdera da zergatik munduko estatuak ez diren mugitzen.
|
|
|
Akitania Berriak ikerketa bat eginarazi du lur guziak jasaiten
|
duen
klima beroketak hemen zer kanore duen usnatzeko. " Aclima terra" ikertaldeari manatu dio miaketa lana.
|
|
|
Baina beroak ez du tiro egiten guztion sexu grina ez eta sexologoak ere. Pertsona batzuek joera handiagoa
|
dute
klima aldaketen eragina jasateko. Xiringa uda Udak sexu grina zergatik pizten duen ulertzeko, lehenik norberaren izena jarri behar zaio desiraren kimikari.
|
|
|
«Azken hori da berotzearen arrazoi nagusia, eta beroketaren zer alderdiren aurrean egin behar dugu zerbait», dio. Baina hamar espainiarretik zortzik uste
|
dute
klima aldaketa «oso arazo larria» dela (Eurobarometroaren datuak), emisio kutsatzaileak hazten ari dira etengabe. Espainiak urtean 340 milioi tona CO2 botatzen ditu atmosferara.
|
|
|
«Ez nator bat gai honekin eta besteekin borroka politikoa eta demagogia egin nahi izatearekin. Ulertu behar
|
dugu
klima aldaketak eta gure osasunak gure mugikortasun ohiturak aldatzea gomendatzen dutela. VMPak agertzeak dakarren aukeraren aurrean, ezin gara defentsan jarri eta oztopoak jarri.
|
|
2019
|
|
|
COP24ko ordezkariek esperantza ONU erakunderat itzuli dute. Heldu den irailean eta NewYork en Nazio Batuen Erakundeak buru biltzar bat muntatu gogo
|
du
klima aldaketaren geldiarazteko neurri anbiziokoak hartzeko. Antonio Guterres ONU ko idazkaria hiru aldiz etorri zen Poloniara COP24 ko 200 estatuak bilkura horretara joaiten berotzerat.
|
|
|
Han baldintza oso onak dituzte musika tresnak egiteko egurra lortzeko. Guk oso egur trinkoa behar dugu eta han
|
duten
klima hotzarengatik zuhaitzak oso motel hazten dira.
|
|
|
Txostena egiteko, nazioarteko hainbat aditu independentek 30.000 ikerketa aztertu dituzte, eta haien ondorioak garbiak dira: gizakiak eragin zuzena
|
du
klima aldaketan, eta ez bada geldiarazten, kalteak larriak, orokortuak eta atzerabueltarik gabekoak izango dira, bai pertsonetan bai ekosistemetan.
|