|
2003
|
|
|
Adibidez, kostako eskualdeetako komunitateek itsasertzean hesiak eraiki lituzkete itsas mailaren igoerari aurre egiteko. Egindako beste kritika bat da zirriborroak “hutsune handiak
|
dituela
klima aldaketak populazioetan eta ekosistemetan dituen eraginak aztertzeko planteatzen duenean”. Gainera, batzordeak gehitu du planak “beste herrialde batzuekiko lankidetza hobetzeko aukera” galtzen duela, Estatu Batuetan eta haien arazoetan gehiegi bideratuta dagoelako.
|
|
2004
|
|
|
Estandarizaziorako Nazioarteko Erakundeak haurrak kontzientziatu nahi
|
ditu
klima aldaketaren aurka borrokatzeko beharraz
|
|
2005
|
|
|
Latitudeko 25º azpitik, itsas ertzetik gertuko kontinenteetako ekialdeek bere berea
|
duten
klima montzoitzarra Floridan, Mexikoko Golkoan, istmo amerikarrean, Karibean eta Madagaskarren dute.
|
|
|
Izena eman dien itsas bazterrez gainera, Kaliforniak, Txileko kostaldeak eta Lurmutur Hiriak
|
dute
klima hau.
|
|
|
Ipar hemisferioko klima aldaketak lotura estua duela Hego hemisferiokoarekin”. Zahnek gaineratu du Hego hemisferioko urek zeregin aktiboa eta garrantzitsua
|
dutela
klimaren bat bateko aldaketen dinamikan. “Gure datuek erakusten dute Hego hemisferioko zirkulazio ozeanikoa aldatu egin zela iraganean, Ipar hemisferioko bat bateko aldaketa klimatikoen erritmoan”.
|
|
|
Horrela, Kiotoko Protokoloaren jarraipena bermatzen da lehenengo konpromiso aldiaren ondoren. Erakunde kontserbazionistaren arabera, munduko herrialde gehienek batera eta erabakigarriago borrokatu behar
|
dute
klima aldaketaren aurka, Kiotoko Protokoloaren jarraipena ziurtatu da 2012aren ondoren, eta emisioak gehiago murrizteko bideak ezarri dira. “Sen ona nagusitu da, eta ministroak prest daude emisio murrizketa berriei buruz hitz egiteko”, esan zuen Jennifer Morganek, WWFko Klima Aldaketaren Nazioarteko Programaren zuzendariak”.
|
|
2006
|
|
|
“Azken 50 urteetan ikusitako aldaketak ezin dira prozesu naturalen bidez soilik azaldu. Argi dago giza eragina
|
duela
klima sisteman, berotegi efektua eragiten duten gasen, aerosolen eta ozono troposferikoaren emisioen aldaketak direla eta”, onartu du lehen aldiz AEBko Klima Aldaketaren Programa Zientifikoak. Ashevilleko (Ipar Carolina) Datu Klimatikoen Zentro Nazionalaren zuzendari Thomas Karl txostenaren editore buruak dioenez, “ebidentziak giza eragin handia du tenperatura globalaren igoeretan”.
|
|
|
Hegazkinek beren atzetik uzten duten lorratzak oso modu negatiboan laguntzen dio berotze globalari, batez ere hegaldiak gauez eta neguan egiten direnean, “Nature” aldizkariak argitaratzen duen Readingeko Unibertsitatearen (Erresuma Batua) azterlan baten arabera. Ikerketaren egileek azaltzen dute hilarriek kontrako bi ondorio
|
dituztela
kliman. Batetik, Lurraren gainazaletik datorren erradiazio infragorria hartzen dute, espaziora erradiazioa saihesteko eta atmosfera berotzeko; bestetik, gainazaleko geruza gorenaren distiraren eguzki argia islatzean, planetaren berotze globala murrizten dute.
|
|
2007
|
|
|
Txostenak, beste aldetik, beste eszenategi bat ere ikusten du etorkizunean: behar bezalako egintzetan jardunez gero, CO2 ren igorpenak egonkortu ahal izango dira; horrek ez
|
luke
klima aldaketa galaraziko, baina mugatu egingo luke.
|
|
|
Greenpeaceren txosten batek dio energia nuklearrak ez
|
duela
klima aldaketa geldiarazten garestia delako
|
|
|
). Aditu horiek orain uste
|
dute
klima aldaketak bakterio eta birus desagertuak aska ditzakeela.' Rutgerseko ikertzaile taldeak bloke izoztuak atera zituen Beaako haraneko glaziar batetik. Duela milaka milioi urteko laginak zituen.
|
|
|
NBEk ondorio atzeraezinak
|
ditu
klima aldaketan
|
|
|
Granja britainiarren %60 inguru haragia ekoizten dute; gure zereal asko animalia horiek elikatzeko erabiltzen da. Behiek eta ardiek sortutako metanoak eragin handia
|
du
klima aldaketan. Urte gutxiren buruan bederatzi mila milioi pertsona elikatu dira, gurea bezalako dieta bat nahi dutenak, animalia proteinak dituena, eta hori ezinezkoa da, besterik gabe.
|
|
2008
|
|
|
Azterketa herrialdeko hainbat lurraldetako 15 urtetik gorakoei egindako 2.000 elkarrizketa pertsonalen lagin batetik abiatuta egin da. Halaber, herritarren% 42k uste
|
du
klima aldaketari buruzko informaziorik ez dagoela. Era berean, argi utzi du arazoa gehien ezagutzen dutenak klase ertainak eta altuak direla, 25 eta 55 urte bitartekoak eta goi mailako ikasketak dituztenak; elkarrizketatutako hamarretik lauk, berriz, lehen mailako ikasketak eta urtetik gorakoak izan arren, ez dute Kiotoko Protokoloaren berri ere izan.
|
|
|
Eredu okerrak Zientzialarien arabera, portaera horren arabera, Lurra urtero milaka milioi tona CO2 xurgatzeko gaitasun naturala galtzen ari da. Horrek esan nahi
|
du
klima ereduak, basoak eta ozeanoak xurgatzeko ustezko gaitasunean oinarrituak, oker egongo liratekeela. “Hitz egiten den guztia gorabehera, egoera okertzen ari da”, esan zuen Martin Parryk, Klima Aldaketari buruzko Gobernu arteko Taldearen zuzendariak.
|
|
|
Aldez aurreko ebaluazioekin alderatuta, lan honek erakusten du lurzoruaren degradazioak zona berriei eragin diela 1991z geroztik; aldiz, historikoki oso degradatuta dauden eremu batzuk egonkorrak dira, alde batera utzi edo produktibitate maila apaleko ustiatu ondoren. “Lurzoruaren degradazioak ere ondorio garrantzitsuak
|
ditu
klima aldaketa arintzeko eta klima aldaketara egokitzeko; izan ere, biomasaren eta lurzoruaren materia organikoaren galerak karbonoa isurtzen du atmosferara, eta lurzoruaren kalitateari eta urari eta elikagaiei eusteko duen gaitasunari eragiten die”, adierazi zuen Parviz Koohafkan ek, FAOko Lur eta Uren Dibisioaren arduradunak. Hala ere, lurzorua modu iraunkorrean erabiltzen den (nekazaritza lurren %19) edo kalitate eta produktibitate handiagoa lortzen ari den (basoen %10 eta larreen %19) leku batzuk ere identifikatzen ditu ikerketak.
|
|
|
Munduko ibaiek premiazko neurriak behar
|
dituzte
klima aldaketaren eraginari aurre egiteko
|
|
|
Dokumentu hori aste honetan entregatu zaio Giza Eskubideetarako Nazio Batuen Goi Komisarioaren Bulegoari. Iparraldeko herrialdeek 1948an NBEko herrialdeek sinatutako Adierazpen Unibertsalean oinarritu behar
|
dituzte
klima aldaketaren aurkako politikak. Intermón Oxfamek adierazi duenez, nazioarteko auzitegiek Giza Eskubidetzat hartu behar dute klima aldaketaren aurkako borroka, herrialde aberatsek atmosferara igorritako emisio poluitzaileak murriztu ditzaten.
|
|
|
Iparraldeko herrialdeek 1948an NBEko herrialdeek sinatutako Adierazpen Unibertsalean oinarritu behar dituzte klima aldaketaren aurkako politikak. Intermón Oxfamek adierazi duenez, nazioarteko auzitegiek Giza Eskubidetzat hartu behar
|
dute
klima aldaketaren aurkako borroka, herrialde aberatsek atmosferara igorritako emisio poluitzaileak murriztu ditzaten. “Klima aldaketa arazo zientifikotzat jo zen hasieran, eta, gero, arazo ekonomikotzat.
|
|
2009
|
|
|
Hala, arduradunek zioten “baliteke ikatza etorkizunean energia iturri gisa hain ugaria, erabilgarria eta fidagarria ez izatea”, baina ez ziren ausartzen bere ekoizpenean gailurra noiz gertatuko den iragartzera. Ingurumenak eskertuko luke Iragarpen horiek egiazkoak badira, ingurumena izango litzateke onuradun nagusia, ikatza oso kutsatzailea baita eta eragin handia
|
baitu
klima aldaketan, karbono dioxidoaren (CO2) emisio moduan. Alde horretatik, NASAko Goddard Institutuak gomendatzen du, adibidez, ikatzaren kontsumoak eragindako emisioak 2030etik aurrera ez gehitzea.
|
|
|
Kontraesana dirudien arren, “distira globalaren” efektua da, duela hiru hamarkadaz geroztik gertatzen ari den fenomenoa, berriki egindako azterlan baten arabera. Nolanahi ere, zientzialariek gogoan
|
dute
klima hain konplexua dela, non ikerketa gehiago behar baitira gerta daitezkeen aldaketen irismena ongi ezagutzeko.
|
|
|
Arrantza industriak eta herrialde bakoitzeko sektoreko arduradunek ahalegin handiagoa egin behar
|
dute
klima aldaketak mundu mailako arrantzan izango dituen ondorioak ulertzeko eta horretarako prestatzeko. Hala adierazten du FAO Nekazaritzarako eta Elikadurarako NBEren Erakundearen “Arrantzaren eta akuikulturaren mundu egoerari” buruzko azken txostenak (SOFIA, ingelesezko siglen arabera).
|
|
|
“Nekazaritza produktuak giza generoaren funtsezko alderdi bati dagozkio, hots, elikadurari, eta ezin dira gainerako lehengai guztiak bezala tratatu; horregatik, nekazaritza produktibitatea handitzeak eta nekazaritza enpresen lehiakortasunak garapen politiken funtsezko alderdiak izan behar dute”. Nekazaritzako produktibitatea handitzearekin batera, biodibertsitatea zaintzeko interesa agertu behar da, kontuan hartuta nekazaritzak zeregin garrantzitsua
|
duela
klima aldaketaren ondorioak arintzeko, G nekazaritza erakundeen arabera. Erakunde horiek, gainera, “energia berriztagarrien erabilera sustatzeko beharra, ekonomia globalaren benetako garapen jasangarria lortzeko” azpimarratu dute.
|
|
|
Estatu Batuetako, Australiako, Brasilgo, Hego Afrikako, Erresuma Batuko eta Herbehereetako 22 zientzialarik osatutako talde batek kalkulatu du erregai fosilak erretzean sortutako karbono dioxidoaren (CO2) %50 isurtzen dutela atmosferara baso suteek. Horrek esan nahi
|
du
klima aldaketan duen eragina gutxietsi egin dela, aditu horiek diotenez. Horregatik, “Science” aldizkarian argitaratutako azterlan batean, Klima Aldaketari buruzko Adituen Gobernu arteko Taldeak (IPCC, ingelesezko siglak) datu hori kontuan har dezala eskatu dute klimari buruzko txostenetan eta ereduetan.
|
|
|
Era berean, FAOko adituek ekoizpen horrek ingurumenean duen eragina gogorarazten dute: eragin handia
|
du
klima aldaketan, giza jarduerak sortzen duen co2 aren %9ren eta metano guztiaren %37ren (co2 a baino 23 aldiz kaltegarriagoa) erantzule delako. Gainera, deforestazioaren arazoaren parte dira, basoak mozten baitituzte larre bihurtzeko.
|
|
|
Estazioetako zikloetako aldaketak ere eragina
|
du
klima aldaketan.
|
|
|
Argi dago udaberria lehenago iristen dela eta udazkena duela 50 urte baino beranduago amaitzen dela. Zientzia Ikerketen Kontseilu Goreneko (CSIC) ikertzaileek “Science” aldizkariaren azken zenbakian orain argitaratu duten azterketa batek frogatzen du aldaketa biologiko horrek ere eragina
|
duela
klima aldaketan, eta, beraz, klima aldaketa arintzen edo handitzen duela. Hala, hosto erorkorreko zuhaitzen jarduera aldia luzatzeak berotze globala arintzen eta handitzen lagun dezake, artikulu honen arabera.
|
|
|
“Vitis Vinifera” mahatsetik ardoa lortzen da muztioaren hartzidura alkoholikoaren bidez. Prozesu hori legamien eraginez gertatzen da, fruituaren azukrea alkohol eta gas bihurtzen baitute, eta karbono dioxido. Azken emaitzan eragina
|
dute
klimak, altuerak, argiak edo latitudeak, eta elaborazio prozesuan erabilitako lehengaiak. Mahatsa biltzen den unearen arabera, kalitatea aldatu egiten da:
|
|
|
Erakunde horren datuen arabera, krisi ekonomikoak mila milioi baino gehiago handitu du munduan gosea pasatzen duten pertsonen kopurua, hau da, planetako zazpi biztanletik batek ez du zertan jan. Oxfamek azpimarratu du garapen bidean dauden herrialdeetako gobernuek kanpoko laguntza behar
|
dutela
klima, ekonomia eta elikadura krisiei aurre egiteko, eta, aldi berean, biztanleen oinarrizko gizarte zerbitzuak mantentzeko borrokan ari direla. “Suspertze ekonomikoaren agerraldi berdeak ez dira iritsi herrialde pobreenetara, gaur egun depresio globlala oso gogor jasaten ari baitira”, adierazi du Ariane Arpa Intermón Oxfam ek Espainian duen zuzendari nagusiak.
|
|
|
Erresuma Batuak eredu izan nahi
|
du
klima aldaketaren aurkako borrokan. Karbono Beheranzko Trantsizio Planaren helburua da berotegi efektua eragiten duten gasen emisioak% 34 murriztea 2020ra arte, 1990eko mailatik behera.
|
|
2010
|
|
|
Erakunde horietako arduradunek energia eraginkortasuna eta energia berriztagarrien erabilera areagotzeko proiektuak gara ditzakete, garraio jasangarria orokortzeko neurriak ezar ditzakete edo zaborrak kudeatzeko sistemak ezar ditzakete, kutsadura murriztu eta hondakinak aprobetxatzeko, hala nola biomasa edo konpostajea, argiteria publikoan jardun, herritarren ingurumen hezkuntzarako kanpainak abian jarri edo kontsumitzaileei klima aldaketaren aurkako ekintza partikularrak garatzeko diru-laguntzak eman. Espainiako Probintzien eta Udalerrien Federazioak (FEMP) tokiko neurri horiek bultzatu nahi
|
ditu
Klimaren aldeko Espainiako Hirien Sarearen (RECC) bidez. Ehun hirik baino gehiagok osatzen dute, eta helburua da tokiko gobernuek klima aldaketa geldiarazteko konpromisoak hartzea. Zer egin dezakete kontsumitzaileek?
|
|
|
Erakundeak beharrezkotzat jotzen du klima aldaketari buruzko negoziazioetan haurren eskubideak, beharrak eta gaitasunak kontuan hartzea. Halaber, uste
|
dute
klima aldaketari lotutako krisi egoerako alerta mekanismoek beren finantzaketari buruzko erabakiak hartzearekin lotuta egon behar dutela. Gainera, adierazi dute haurrak ez liratekeela hain ahulak izango klima aldaketara egokitzeko hartzen diren neurrietako parte hartzaile aktiboak balira.
|
|
2011
|
|
|
Klima aldaketaren aurreko erantzukizuna Alicia Montalvo Espainiako Klima Aldaketaren Bulegoko zuzendari nagusiak azterketa aurkeztean nabarmendu zuen garrantzitsua dela enpresek erabakiak hartzeko plangintza estrategikoan sartzea klima aldaketari aurre egiteko eta berotegi efektuko gasen emisioak murrizteko elementuak. Montalvok adierazi zuen Espainiako enpresek “jarduera eremu berriak identifikatzeko aukera” ikusi behar
|
dutela
klima aldaketaren aurkako borrokan. Azpimarratu zuen, halaber, gure herrialdeko enpresak eraginkortasun handiagoko, energia aurreztuko duten eta karbono gutxiago erabiliko duten ereduetarako eraldatze bidean murgilduta daudela, hori funtsezkoa baita enpresa negozioaren produktibitatea hobetzeko.
|
|
|
Itsasoen azidotzeak koralezko arrezifeak suntsitzen ditu eta, horren ondorioz, karbono dioxidoa (CO2) handitzen da. Dioxido horrek eragina
|
du
kliman, biodibertsitatearen galeran eta turismoaren industrian. Uste duzu kontsumitzaileek egunero erabiltzen dituzten produktuak handituko direla, hala nola elikadura eta energia?
|
|
2012
|
|
|
Ingurumena: energia modu ez eraginkorrean kontsumitzeak poluzio handiagoa sortzen du ingurunean, eta eragin handiagoa
|
du
klima aldaketan, eta horrek kalteak eragiten dizkie planetako izaki bizidun guztien ingurumenari eta osasunari. Osasuna:
|
|
|
Orain arte, klima aldaketa hurrengo hamarkadetarako ondorio larriekin azaldu izan balitz, haren liburuak etorkizun ezkorra ekarriko luke, ehunka mila urterako! “Gure co2 ak hurrengo izotz adina saihestuko du” Gaur egun, pertsona askok uste
|
dute
klima aldaketari buruzko liburu guztiak menderatzaileak eta deprimigarriak direla. Hau desberdina da.
|
|
|
Eraikinek energia eta baliabide asko kontsumitzen dituzte, eta, horregatik, erantzukizun handia
|
dute
klima aldaketan eta kutsaduran. Karbonozko eraikin neutroek hainbat sistema erabiltzen dituzte co2 aren emisioen azken balantzea zero izateko.
|
|
2013
|
|
|
Datu positiboa da, bai batzuk bai besteak, kontsumo txikiko lanparak erabiltzeko prestatuta daudela, ingurumena zaintzeko eta elektrizitate fakturan gastua murrizteko. LED teknologiako lanparek lanpara arruntek baino% 70 gutxiago kontsumitzen dute, eta horietako asko polietilenozko pantailak dituzte, eta horiek, gainera, ez
|
dituzte
klima egoeretatik babesten. Material horiekin, giroan nabarmentzen diren argi objektuak sor daitezke, eta oso atmosfera erakargarria sortzen dute.
|
|
|
Hori dela eta, ahalik eta kalifikazio onena lortzen duten neurriei lehentasuna eman dakieke, ahalik eta aurrekonturik txikienarekin. José Luis Lópezek azaldu duenez, gasolio galdara edo gas naturala biomasaz ordezkatzea oso berokuntza eskaria handia
|
duten
klima eremu hotzetan gerta daiteke etxebizitzak A energia klasea lortzea, beste inolako neurririk gabe. Etxe berean leihoak aldatu eta/ edo fatxada eta estalkia galdara ukitu gabe aldatzen badira, baliteke kalifikazio berera ez iristea.
|
|
2014
|
|
|
Michael Hicks Ibilgailu elektrikoak gasolinaren konbentzionalak ordezkatzeko erabiltzen dira urte batzuetan, abantaila ekonomikoak edo ingurumenekoak dituztelako. Auto elektrikoa kargatzea erregai bat baino askoz merkeagoa da, eta ez
|
ditu
klima aldaketa eragiten duten emisio poluitzaileak eta berotegi efektuko gasak sortzen. Baina, horretarako, fabrikatzaileek kargatzeko denbora edo errepideko autonomia kilometroak hobetu behar dituzte, berriro kargatu baino lehen.
|
|
|
Arnasten dugun airearen kalitatea hobetzeko nahikoa arrazoi ez balego, Europako Ingurumen Agentziak (EIA) beste bat gogorarazten du: gas eta partikula poluitzaileek ere eragina
|
dute
klima aldaketan. Artikulu horrek adierazten du nola eragiten dion klima aldaketari airearen poluzioak eta Europako ingurumen arazo horri buruzko azken datuek.
|
|
2016
|
|
|
Nahiz eta denbora errekorra lortu Begen emisioak ia zero murrizteko, sistema klimatikoak inertziak ditu, eta planeta berotzen jarraituko lukete». Gomez jaunak dio «herritar garen aldetik ezin
|
dugula
klima aldaketa arindu, gure gobernuek ezarritako akordioak betetzen ez badituzte».
|
|
2017
|
|
|
Klima Aldaketari buruzko Gobernu arteko Aditu Taldeak (IPCC), Nazio Batuek mundu osoko zientzialariekin klima aldaketan adituak diren zientzialariekin sortutako erakundeak, pertsona pobreenen bizitzari bereziki eragiten dion beste txosten batean ere aipatzen du, laboreen errendimenduak murriztu, etxeak suntsitu edo elikagaien segurtasunik eza sortzen baitu. Haren arduradunek uste
|
dute
klima aldaketaren inpaktuak areagotu egingo direla, eta foku berriak sortuko dituztela munduko herrialde guztietan. Irudia:
|
|
2018
|
|
|
Baina beroak ez du tiro egiten guztion sexu grina ez eta sexologoak ere. Pertsona batzuek joera handiagoa
|
dute
klima aldaketen eragina jasateko. Xiringa uda Udak sexu grina zergatik pizten duen ulertzeko, lehenik norberaren izena jarri behar zaio desiraren kimikari.
|
|
|
«Azken hori da berotzearen arrazoi nagusia, eta beroketaren zer alderdiren aurrean egin behar dugu zerbait», dio. Baina hamar espainiarretik zortzik uste
|
dute
klima aldaketa «oso arazo larria» dela (Eurobarometroaren datuak), emisio kutsatzaileak hazten ari dira etengabe. Espainiak urtean 340 milioi tona CO2 botatzen ditu atmosferara.
|
|
|
«Ez nator bat gai honekin eta besteekin borroka politikoa eta demagogia egin nahi izatearekin. Ulertu behar
|
dugu
klima aldaketak eta gure osasunak gure mugikortasun ohiturak aldatzea gomendatzen dutela. VMPak agertzeak dakarren aukeraren aurrean, ezin gara defentsan jarri eta oztopoak jarri.
|
|
2019
|
|
|
Amazonia galtzen badugu, klima aldaketaren aurkako borroka galtzen dugu. Amazonasko basoek eginkizun kritikoa
|
dute
klima aldaketa arintzeko, eta sute beldurgarri horiek areagotu egingo dute landaretza eta lurzoruen materia organikoa erretzean sortzen diren karbono emisioen klima krisia. Bestalde, kaltetutako eremuak ahulagoak izango dira lehorteetan, uholdeetan eta klima aldaketaren beste ondorio batzuetan.
|
|
2023
|
|
|
Positiboko hezkuntzak kumetatik hasi behar du, helduarora iristean desobedientea izan ez dadin. Mastiffek ez dituzte oso ondo jasaten tenperatura altuak, nahiago
|
dituzte
klima epelak eta hotzak. Baldintza egokiak betetzen direnean kanpoan bizi daitezkeen arren, etxean beren jabeekin egotea aukeratuko dute.
|
|
|
Azken bi kirol modalitateak dira, eta, hurrenez hurren, gerrira lotuta edo bizikletaren aurrean korrika egiten dute. Babes ilaje berezi batekin tenperatura hotzei aurre egiteko hazitako txakurra denez, malamutak balio handia
|
du
klima hotzetan aire zabalean kirola egiten dutenentzat. Nabarmentzekoa da mushing a:
|