|
2007
|
|
|
Antzina, ez zen horrela egiten, eta aurreskulariari agurra bueltatzen zitzaion burua makurtuz, dantza hori ohorezko ekitaldia baita, ikuskizuna barik. Hau da, txalo jotzea da une honetan gure mirespena erakusteko daukagun modurik zabalena munEtorkizun hurbilari begira, eta gerora ere bai, euskaldunok jakin behar dugu moldatzen mundu zabaleko txoko guztietatik datozkigun aldaketen arabera, eta euskaldunok jakin behar dugu, ez badakigu horretara moldatzen, geure burua galduko dugula. duan, baina esan behar
|
dugu
hori ez dela bakarra kultura guztietarako. Are gehiago, Mendebaldeko kulturen erakusgarria da, eta, ikuspegi horretatik, euskal kulturak berea zuen keinua laga du alde batera, kanpotik etorriko beste bat jartzeko haren lekuan.
|
|
|
Aldi berean, ostera, sinesten dut ezin diegula gure osteko belaunaldiei ezer ezarri goitik behera, eta eurek ere egin behar dituztela gure hizkuntza eta kultura transmititu euren ondorengoei igarotzeko. Gure belaunaldiak nahi duen beste ezar dezake beste belaunaldien gainean, baina eurek sinesten ez badute, alferrik da, gure osteko belaunaldiek transmitituko dutelako (konturatzaka, beharbada) eurek barruan daroatena, eta eurek sinetsi behar
|
dute
hori barru barruan, bestela alferrik da. xxi. gizaldiaren hasiera honetan geure burua euskalduntzat dugunok egin dezakegun gauzarik onena da mundu zabaleko kultura handienek egiten dutena ikusi eta, ahal den neurrian eta moduan, behintzat, geurera aldatzea. Bestela, geureak egin du!
|
|
2009
|
|
|
Gogoeta horren lagungarri aurkeztu ziren ohar pedagogikoak, hausnarketarako tresna gisa. Uste
|
dugu
hori dela kasuak osatzera etorri den azken elementua, kasuen erabilera dinamizatzeko lagungarri izan daitekeena. Erabiliko dituztenen iritzia jasotzen saiatuko gara, jakiteko benetan lagungarriak gertatu diren ala ez.
|
|
|
• Prozesua etengabeko hausnarketaeta ekintza dinamiken bidez eraikitzen da. Dinamika horietan jendeak boterea eskuratzen du aldatu/ hobetu nahi
|
duen
horren alde lan egiteko.
|
|
2010
|
|
|
Oso garrantzitsua iruditzen zaigu ikasleek hizkuntzekiko dituzten jarrera onak lantzea eta sustatzea, uste
|
dugulako
horrek ikasketa prozesuan eragin handia duela.
|
|
|
• Oso garrantzitsua iruditzen zaigu ikasleek hizkuntzekiko dituzten jarrera onak lantzea eta sustatzea, uste
|
dugulako
horrek ikasketa prozesuan eragin handia duela. Hainbat jarduera egiten ditugu dagoeneko, baina hasieratik egiten dituzten gogoetak gero eta sakonagoak izan daitezen, hizkuntzekiko harremana gero eta kontzienteago eta koherenteagoa izan dadin... jarraipen sistematikoa diseinatu behar dugu.
|
|
|
Goi mailako hezkuntzako erakundea da UPF; zortzi sail ditu, hamalau titulu, graduatutako eta graduatu gabeko tokiko 8.000 ikasle, 600 langile akademiko, eta administrazioko 400 langile. 2000 urteaz geroztik, UPFren barne araudiak xedatzen du katalana izango dela unibertsitateko hizkuntza nagusia, bi hizkuntza ofizial (katalana eta gaztelania) dauden testuinguru honetan; eta, beraz, irakasle guztiek izan behar
|
dutela
hori ulertzeko gai. Katalana erabiltzen da erakundeeta administrazio kudeaketan.
|
|
|
Barne araudiak xedatzen du katalana izango dela unibertsitateko hizkuntza nagusia, bi hizkuntza ofizial (katalana eta gaztelania) dauden testuinguru honetan; eta, beraz, irakasle guztiek izan behar
|
dutela
hori ulertzeko gai. Katalana erabiltzen da erakundeeta administraziokudeaketan.
|
|
|
euskara ez dago hilzorian. ohikoak izan dira, gurean, euskararen hil kanpaiak, eta ez beti asmorik onenez astinduak; ohituta gaude euskararen heriotzaren iragarpena entzutera; sentimendu eta ikuspegi ezberdinetatik, gainera, batzuek pozik eta beste batzuek triste iragarri baitute euskararen galera. euskararen historian ia beti presente egon da etsipenezko sentipena. aspaldikoak dira euskararen atzerakadaren aldarrikapen kezkatsuak. XViii. eta XiX. mendeetan, esaterako, agustin kardaberaz idazlea eta humboldt hizkuntzalaria
|
ditugu
horren lekuko. egia da, bai, hego euskal herriari dagokionez, XiX. mendean eta XX. mendeko lehen zazpi hamarkadetan gertaturiko gorabehera politiko eta sozial garrantzitsuenek (unean uneko salbuespenak salbuespen) euskararen ahulezia areagotu zutela etengabe. erabakigarriak izan ziren horretan, besteak beste, autogobernuaren galera, espainia estatu nazio gisa finkatzea, estatuan hizkuntza" b...
|
|
|
ez du helduak euskalduntzeko plan berezirik egin, ez izan litezkeen eskaera guztiei erantzuteko bitartekorik jarri, ez eta motibazio kanpainarik antolatu ere. azken 20 urteotan ikasle kopurua eta ikasteko erritmoa apaldu dira eta, neurri handi batean, helduen euskalduntzea euskal hiztun berriak sortzeko indarra galduz joan da (aleman 2010). euskara kualitatiboki oso gizarte esparru jakinetan da hizkuntza ohikoa eta bertze esparru anitzetan ia ez du tokirik. adibidez, hezkuntza da euskara ohiko samarra den esparruetako bat, baina horretan ere ez homogeneoki. Maila akademikoetan gora egin ahala euskararen eskaintza txikiagoa izaten da. alde horretatik, esparru horretan unibertsitatea da euskarak estrategikoki ziurtatua lukeen arloa. unibertsitatea irakaskuntzaren ibilbidearen azken maila da, euskara hezkuntzan sartze prozesuari zentzu eta dimentsio pragmatiko osoa ematen dion goi urratsa. gurean nafarroako unibertsitate publikoak
|
du
horretan zeregin handia. nup 1987an sortu zen eta harrezkero euskararen estatusaren eztabaida publikoan protagonismo berezia izan du. nafarroako euskaldunoi prestakuntza aukera berberak ematea eta, oro har, elebitasun soziala begi onez ikusten ez dutenek nupen euskaraz ikasi ahal izateari mugak jarri nahi izan dizkiote, nahiz eta nupeko ikasleen artean gero eta euskaldun gehiago izan. azken urteo... teknologia berriak eta hedabideak, bertzeak bertze. biak funtsezkoak dira egungo (eta etorkizuneko) komunikazio bideetan euskarak bere tokia izan dezan; eta bietan da nabarmena nafarroako gobernuaren ekimen positiborik eza. hedabideei dagokienez, azken bi hamarkadetan herri ekimenak sortutako irrati eta aldizkariak ugaldu dira nafarroa osoan, Mendialdean batik bat. euskarazko telebistak ere sortu dira6 baina Foru komunitate osorako euskarazko hedabide azpiegitura publikorik ez dago eta eaeko eitb kate publikoek betetzen dute, hein handi batean, hutsune hori. azken urteotan kate pribatuak berretu dira baina batek ere ez du nafarroako ikus entzunezko kontseiluak ezarritako euskarazko kuota betetzen. bertzalde, 2010ean gertatu den itzaltze analogikoaz geroztik, nafarroan ezin da etb lurreko telebista digitalaren bidez hartu eta lehenagoko molde analogikoan segitzen da etb1 eta etb2 ikusten, noiz artio argi ez dagoela (etb3, haur gazte katea, ez da nafarroan hartzen). alde horretatik, orain duela 20 urte baino makurrago daude nafar euskaldunak, telebista kateak gero eta gehiago diren bitartean, nafarroan telebista euskaraz ikusi ahal izatea kolokan dago. gerora begira, euskararako estrategikoak izanda ere horietatik at geratzeko arriskua duten esparruak merezi du aipatzea:
|
|
|
Europako kontseiluko Ministroen Batzordeak. gutxiengo nazionalen babesa arautzen duen lehen ituna dela esan daiteke. diruz sustatu du europako batasunak. egun hiru eremu jorratzen ditu MerCator sareak: ...utxiengoen hizkuntzen ikaskuntza ere jasotzen du. programa aurrerapausoa dela esan genezake, baina oso mugatua da, ez baitu berariaz jasotzen eskualdeko edo gutxiengoen hizkuntzen ikaskuntzarako programak laguntzea edota ekintza zehatzak abian jartzea. ekintza planaren arabera, irakatsi beharreko hizkuntza taldeak eskualdeko, gutxiengoen eta etorkinen hizkuntzak jaso lituzke. hala ere, ekintzek ez
|
dute
hori ezagutzen; esaterako, atzerriko hizkuntzen ikaskuntzari begirako SoCrateS programa batasuneko hizkuntza ofizialei (irlandera eta luxenburgera barne) begira besterik ez dago. europa eraikitzean hizkuntzek dimentsio politikoa eta ekonomikoa hartu dute, eta horrek eragina dauka batasuneko jardueretatik kanpo geratzen diren hizkuntzetan. tamalez, europako batasunak ez du kontuan hartzen eraikitz... hizKunTz eSKuBideen deKlarazio uniBerTSala azken hogei urteotako errepasoa egiten ari garela, ezin saihestu hizkuntza komunitateen berdintasuna lortzeko gizarte zibilak egindako ekarpena:
|
|
2011
|
|
|
Aspaldikoak dira euskaltzaindiaren ahaleginak euskararen erabilera dela eta. ...Jagon sailen barruan. hasierako horri eutsi dio bere historia luzean euskaltzaindiak eta bitzuotan nabarmendu da euskalgintzaren alorrean. egun, hala ere, euskaltzaindiak Jagon sailarekin daukan konpromisoa are agerikoagoa da, argi baitago hizkuntza politika baten eragileak, administrazio publikoak ez ezik, gizartean ari diren erakundeek ere izan behar dutela eta euskararen kasuan, euskaltzaindiak
|
duela
horretarako ardura, erakunde aholku emaile ofiziala den neurrian.
|
|
|
delako" joera jeneral" asmozko teorizazio horrekin nora irits gaitezke, hasi orduko huts egiten badigu? Muga handia
|
du
hori, nire ustez, hudson en azalpen horrek. kasu horietariko batzuetan, FishAlan Hudson irakaslea (irlandarra jatorriz, Fishman-en ikasle hurbil eta kuttun izandakoa) errepaso moduko bat egiten eta kontzeptua anabasa girotik ateratzen laguntzeko teoria modu bat proposatzen saiatu zen 2002an.
|
|
|
jiddish a, bere formulazio horren arabera inola ere" benetako diglosian" ezin kabituzkoa, halere" benetako diglosian" bizi izandakoa dela aitortu zuen hudson ek, leialki, bere erantzun txostenean. f) ez da hori, ordea, bere formulazio berrituaren muga eragozpen bakarra.
|
Badu
horrezaz gainera, izan ere, guretzat zentrala den puntua. hasieran, bere etiologiaeta soziogenesiek hartaraturik antza, Fishman-ek bere rLSn argiro esandakoa dudatan jartzen zuen: hINBe edo rLS lortzeko ez omen dago batere argi, diglosiak (benetakoak, behintzat) balio erantsi argirik duenik.
|
|
|
Suzanne romaine izan zen lehena, gai horren inguruan bere harridura agertzen. Fishman-ek, bistan da, aspalditik emana
|
zuen
horri buruzko epaia. Azkenik, bukaerako erantzun txostenean, batzuen eta besteen (batez ere romaine ren eta Fishman-en) erantzunak irakurri ondoan erabat matizatzen du puntu hori eta, aski punta batetik bestera pasatuz, arrazoi osoa ematen dio Fishman-i. honela dio azkeneko erantzun txostenean (hudson, 2002: 161):
|
|
|
Jakina: relatively stable situation eta enduring arrangement badakigu zer den. kontu erlatiboa, betierekotasun garantiarik gabea. diglosiazko egoera hori iraunkorra da... irauten duen arte. ez da betidanikoa eta ez betiko. zer
|
du
horrek, ordea, xelebretik, ez dago munduan hizkuntzaegoera bakar bat, ez eta hizkuntza (gaur) osasuntsuenen artean ere, beti horrela izan denik eta beti horrela izateko garantiarik duenik161 horrelako gauzak teorikoki imajina litezke agian, baina praktikan ez da halako kasu bakar bat ezagutzen hankabikoon mundu honetan. diglosia aldatu egin liteke (neurri hedaduraz eta izaera kualitatiboz):
|
|
|
Teoriatik tiraka – Mikel Zalbide selló n, bertako baserri giroan) eta orain (1970 inguruan) diglosia giroan (luze zabaleko elebitasunez, elebitasun mugatuz edo inolako elebitasunik gabe) bizi garen edo ez garen adostera iristeko gai ez bagara, zertarako balio digu gure diglosia horrek? dakigularik ez da oinarrizko adostasun girorik eskuratu galdera horren inguruan. zerbait esan nahi
|
du
horrek. Saio onik egin denik ez dago ukatzerik.
|
|
|
lehendik metaturik (edo orain bertan, kanpoko beste hiztun elkarteren baten produkzio bizian) idatzizko literatura (oro har bibliografia oinarri) garrantzitsua du. L k ez
|
du
horren parekorik, urrundik ere, idatzizko esparruan. prestigio kontua erantsi izan zaio, askotan, bereizkuntza horri. diglosiaren formulazio hori" geza" zen zenbaitentzat: ez zuen" gatzik". hots:
|
|
|
L asko eta h gutxi zituen europa preindustrialetik (h+ L) dun" nazio hizkuntza orotarako" ugari duen kontinentera pasa argiro. Aspaldi10 erakutsia
|
du
hori, bidenabar bada ere, karl w. deutsch ek. Mende erdi luzea pasa da ordutik eta, dakidala, inor gutxik egin dio bere baieztapenari aurre.
|
|
|
bere ustez ziaboga terminologiko asko egin da diglosiaren alorrean, han hemen, eta ez du balio ziaboga batzuek ontzat ematea eta besteak ez. gustu kontua omen da, horrenbestez, batek ardoa txokolatearekin nahasten duela, eta besteak ez, esatea. horrela al dira kontuak? ...n neurrian, kontu hori ez da nire ustez horrela. definizio batzuek harrera zabala (izan) dute komunitate horretan, eta beste zenbait ez da (ia) kontuan hartzen. onartze/ ez onartze hori ez da gustu kontu hutsa, Julenek berak beste pasarte batean, mingots baina leial, argi aitortzen duenez. komunitate zientifikoan (mila xehetasun eta ñabarduraz, baina argiro) indarrean dagoen kontzeptu markoa ezin
|
dugu
hori eta horrenbestez gutxietsi.
|
|
|
Baiezko iritzia agertua
|
dut
horretaz, behin baino gehiagotan: posible litzateke orain ere konpartimentazio soziofuntzionalik moldatzea, hein batean eta espazio demoterritorial jakinetan. posible ezezik ezinbesteko ere badugu hori, ene ustez, belaunez belauneko transmisio bidea bizirik daukan hiztun elkarteari (zehazkiago:
|
|
|
Baiezko iritzia agertua dut horretaz, behin baino gehiagotan: posible litzateke orain ere konpartimentazio soziofuntzionalik moldatzea, hein batean eta espazio demoterritorial jakinetan. posible ezezik ezinbesteko ere
|
badugu
hori, ene ustez, belaunez belauneko transmisio bidea bizirik daukan hiztun elkarteari (zehazkiago: beren eguneroko jardunean nagusiki euskaraz bizi diren hiztun talde eta harreman sare trinkoei) bizirik eutsiko badiogu, lehenik eta behin. hori galdutakoan ahuldu egingo dira, nabarmen, euskara indarberritzeko aukerak.
|
|
|
Posible ezezik ezinbesteko ere
|
badugu
hori, ene ustez, belaunez belauneko transmisio bidea bizirik daukan hiztun elkarteari (zehazkiago: beren eguneroko jardunean nagusiki euskaraz bizi diren hiztuntalde eta harreman sare trinkoei) bizirik eutsiko badiogu. batek zergatik guztia determinatzen duen eta, ezinbestean, gizarte osoa emaitza jakinera eramaten. b) Azalpen hori ez dago hain oinarri sendoan eraikia:
|
|
|
Leku" osasuntsu" horietariko gehienetan ere ahul dago euskara: arrazoi handia
|
du
horretan odriozolak. Baina justu ingurumen modernizatu horietan dago euskara, oro har, indartsuen eta bizien. gertakari nagusi hori salbuespentzat hartzea ez da egokia.
|
|
|
Surtan jartzean jakiten da, honetan ere, nolakoa den eltzea. horrek ez du, aurrerago azalduko denez, arnasguneetatik kanpora besoak tolestaturik egon behar denik esan nahi. Arnasguneei berariazko atentzioa eta esfortzua (esfortzu intelektuala hasteko, eta emozionala hurren, bestelako korolarioetara pasa aurretik) zor zaiela esan nahi
|
du
horrek.
|
|
|
Mikel Zalbide – Hamar ondorio, gazi eta gozo c) Bodegatik ari zaigu ur gehiena sartzen eta gure begiak teilatura begira dauzkagu maiz34 Funtsezkoa da, horregatik, euskalgintzaren alorreko lehentasun eztabaida argi eta garbi planteatzea. Alde horretatik ezinbestekoa da (askotan azaldua
|
dut
hori eta bertara jo dezake horren berri izan nahi duenak35) hizkuntza indarberritzeko asmoz antolatzen den edozein ekimen luze zabal aplikatu aurretik galdera honi erantzuten saiatzu behar dutela hizkuntza soziologian aditu direnek (gainerakoei alferrik da halakorik eskatzea): zer neurritan lagun diezaioke ekimen batek" hemen eta orain bizirik eta aktibo" diharduen euskaldungoari belaunez belauneko perspektiban bizirik eta aktibo jarraitzen, eusten eta garatzen?
|
|
|
Alde horretatik, nagusiki L funtzioetan zentraturik egoteak ezer gutxi du duintasun faltatik. Sukalde zokondora, taberna zulora eta berritsuketa bizian diharduten solaskide taldeetara ezin dugu euskara (bir) bidali. hala nahi izanik ere ezinezkoa
|
genuke
hori, hemen eta orain. Sukalde zokoari, taberna zuloari eta solaskide berritsuen jarduerei ez genieke ordea, hizkuntzaren belaunez belauneko jarraipena baldin badugu helburu, aparteko duintasun deficit tatxarik gaineratu behar. hor jokatzen da maiz, gizarte modernizatuotan ere, mintzajardunaren hainbat erabakizun.
|
|
|
Herri honen definizioa hizkuntza da eta uste
|
dut
horrek hogeita batgarren mendera iristen lagundu digula.
|
|
|
vascoa eta basque, jakina. Alegia, identitateari erasotzen diote, eta hor arazo larri bat aurkitzen dugu, zeren kasualki gure herriak hizkuntzaren baitan definitzen baitu bere burua. gu gara euskararen herria, gu gara euskararen jendea. herri honek oso garbi izan du hau orain arte. eta hori garbi baldin baduzu, datozela erromatarrak, datozela arabeak, datozela hauek eta besteak, baina guk jarraituko dugu hor, garbi baldin
|
badugu
hori. kasualki, gure buruaren definizioa hizkuntzan oinarritzen da. gaur egun aipatzen diren kontzeptu horiek, vascoa izatearena eta horrelakoak, ez ditut ulertzen, ez dira nire kontzeptuak, gure kulturatik kanpokoak dira. herri honen definizioa hizkuntza da eta uste dut horrek hogeita batgarren mendera iristen lagundu digula. orain arte oso begi bistakoa izan da, oinarrizkoa. Bestela ez da ulertzen. l ohArrA
|
|
|
vascoa eta basque, jakina. ...ldin baduzu, datozela erromatarrak, datozela arabeak, datozela hauek eta besteak, baina guk jarraituko dugu hor, garbi baldin badugu hori. kasualki, gure buruaren definizioa hizkuntzan oinarritzen da. gaur egun aipatzen diren kontzeptu horiek, vascoa izatearena eta horrelakoak, ez ditut ulertzen, ez dira nire kontzeptuak, gure kulturatik kanpokoak dira. herri honen definizioa hizkuntza da eta uste
|
dut
horrek hogeita batgarren mendera iristen lagundu digula. orain arte oso begi bistakoa izan da, oinarrizkoa. Bestela ez da ulertzen. l ohArrA
|
|
|
Modu horrek hiztunentzat hizkuntzak duen balioa ulertzen lagunduko liguke. Jadanik, ez da nahikoa jakitea zenbat edo zein testuingurutan erabiltzen den euskara. uste dut etnografiak
|
baduela
horretan zeresana.
|
|
|
Baina aurrera begira non eta zertan eragin genuke? Nik uste
|
dut
hori dela galdera. eta hor bi arlo ikusten ditut, batez ere.
|
|
|
Inkestetan, edozein inkestan, oro har, zer galdetzen den eta nola galdetzen den inkestatzailearen xedea eta benetako jakin gurei lotzen zaizkie. hau da, elkarrizketatuek izan dezaketen euskararekiko atxikimenduaz zerbait jakin nahi
|
badugu
horri buruz, atxikimenduaz, zuzenean edo zeharbidez, galdetu behar diegu; ez badiegu galdetzen elkarrizketatuen euskararekiko atxikimenduaz deus ere jakin barik geratuko gara. hori horrela, inkesta honetan zertaz galdetzen da, euskara dela eta ez dela, zerk kezkatzen dio Lehendakaritzari?
|
|
2012
|
|
|
Lekandape ikastetxean egindako Branka diagnosiaren emaitzen zatia hau da, euskararen indarberritze planik gabe ezagutza eta erabileraren artean, gehienetan, 20 puntuko aldea, gutxi gora behera, egoten dela. demagun herri batean biztanleriaren %20k dakiela euskara, bada, herri horretako erabilera indizea 0tik oso hurbil egongo litzateke. Araka ditzagun sakonago diagnosiaren emaitzak ikastetxe honi buruz arestian egin dugun baieztapena zertan oinarritzen den ikusi ahal izateko. zuzendaritzako kide guztiek dakite euskara. hau da, ahoz zein idatziz erabiltzeko gaitasuna dute, beti ez
|
dute
horretarako aukera, ordea; sarri, aurrez aurre daukaten solaskidea ez da euskaraz jarduteko gai, horregatik zuzendaritzakoei dagokie euren jarduna solaskidearen gaitasunetara egokitzea. Irakasleen artean, berriz, denak dakite eta euren jardun osoa euskaraz aurrera daramate.
|
|
|
Azken honetan du fedea kulturistak, euskara hautu kulturala dela uste
|
duen
horrek: euskal giharra sendotuko da norberak gihar hori landuz gero, dio.
|
|
|
Baina Latouren tesia da bereizketa hori ez dela inoiz egiazki osatu, mito gidaria izanagatik ere, ez dela inoiz guztiz burutu. eta erdizka objektu eta subjektuak direnek populatu dutela modernitatea: sasi objektuak eta sasi subjektuak nagusi izan dira, subjektuak objektuaren jaun da jabe izan behar
|
zuen
horretan.
|
|
|
...arturik inoiz egon denik ukatu gabe ere, ez dela politika hori gehiegi berraztertu izan, bestela, beharrak eta helburuak eta ikuspegiak aldatzen diren heinean (eta aldatzen doaz), aldaketa horiek diru laguntza politiketan ere isla izango zuketen-eta. egiteko, amateurrak izanik, emanaldietatik diru sarrerak lortzea gero eta zailagoa da eta. konpentsazio moduak era askotakoak izan litezke eta udalak
|
badu
horretan zer eginik, zuzeneko diru laguntzez gain, taldeak laguntzeko, babesteko, bultzatzeko... hamaika modu dago eta. emanaldien nolakotasunaz: hitzarmenetatik eta taldeek emandako datuetatik ondoriozta daitekeenez, talde batzuen joerak ikuskizunen/ entzunaldien aldera egin du.
|
|
|
Botere/ eragin paradigman asko dugu jokoan. Gizarteeredu jakin bat eraikitzeko erabili ohi denez kultura, hizkuntzaren soziologiak
|
badu
horretaz zer esana.
|
|
|
Zergatik da horren garrantzitsua eta zergatik neurtu behar da behaketaren bidez? Zertarako balio
|
du
horrek?
|
|
|
Klabe askoz gehiago ere egongo dira ziklo berri honetarako, zalantzarik ez dut. Baina orain etorkizun hori irudikatzen hasteko ordua heldu da, eta denok egin behar
|
dugu
hori. Aurrerapausoa handia litzateke, hurrengo hiru edo lau hamarkadatarako estrategiak irudikatuko bagenitu, eta handiagoa oraindik, irudikatze hori euskalgintza guztiak batera egingo balu, lehenago egon izan diren zenbait dinamika apurtuz.
|
|
|
Dena dela, erabilerarako gune horiek toki publikoetan bermatzeko beharra ere hor dugu; euskara erabiltzeko aukera benetakoa izan behar dugu, eta ez oztopoz jositako lasterketa edo proba. Adibidez, euskaraz bizi nahi
|
duen
horrek, telebista ikusteko, zinema estreinaldiak gozatzeko edota zibermunduan ibiltzeko, erdarazko produktuak ditu nagusi. Aisialdiarekin lotutako jarduera asko eta askotan, euskara bigarren maila batean dago eta, noski, euskararen erabilera normalizatua lortzeko oztopo bihurtzen da.
|
|
|
Alde guztietatik bidaltzen dizkiguten mezu horietako gehienek, den denek ez esatearren, gugan eragitea dute helburu, nahiz asmo hori batzuetan ez den hain agerikoa izaten (Garzia, 1999). Norbaitek norbaitengan eragin nahi duenean, pertsuaditu nahi
|
duen
horren baitako zerbait aldatu nahi duela esan nahi da. Eragin nahi izateari, orokorrean," eragintza" esaten zaio (influence).
|
|
|
Lekuan lekuko kultura ezberdintasunetara eta hizkuntzara hurbiltzeko asmoz, gero eta ohikoagoa da publizitatean lekuan lekuko hizkuntza eta atzerriko beste hizkuntzaren bat uztartzea. Psikolinguistikaren eremuko ekarpenak laburbiltzerakoan aipatu dugun kode aldaketarekin zerikusi zuzena
|
du
horrek noski. Eleaniztasuna gero eta nabarmenagoa da publizitatean.
|
|
|
Hizkuntza erabiltzeko debekua genuen lehen arrazoietako bat hizkuntzaren atzerapenean edo mintzaldaketa gertatzen den kasuetan. Noraino
|
du
horrek gure kasuan eragina. Egia da, azken 30 urte ingurura arte, debekuz betea egon dela euskararen erabilera.
|
|
|
Mespretxua eta gutxiestea ere bai. Torrealdaik, besteak beste, nahiko dokumentatua
|
du
hori El Libro negro del euskera liburuan (Torrealdai, 1998). Xamarrek ere antzera, Orekan.
|
|
2013
|
|
|
Framing uzkurreko hainbatek ukatu egingo digu aipatu" inposizio pasiboa" kohesio sozialaren ikuspegitik eta herritarren askatasunarenetik defizit etiko bat denik. Hala, besteek (nazionalistek) omen duten hizkuntzarekiko obsesio identitario eta ideologikoa salatuko du, eta esango digu hizkuntzak komunikatzeko direla,
|
badugula
horretarako hizkuntza komun bat –guztiok gara erdal hiztun, horrexegatik ez direla berdinkide gaztelania eta euskara, eta guztiok garenez erdal hiztun, ez direla maila berekoak erdaldun hutsaren eskubidea gaztelania erabiltzeko (lehen mailakoa) eta euskaldunarena euskara erabiltzeko (bigarren mailakoa).
|
|
|
Hala ere, badirudi nahiko argi dugun zerbait badela gizartean duen garrantzia eta eragina euskararen aldeko" social sanction and reward" lortzea, besteak beste" euskara eta bere kultura gizarteko ordainsarien markoan ongi txertatzea. Behar beharrezkoa
|
duela
hori euskaldungoak, belaunez belaun bizirik iraungo badu" (Fishmanen hitzetan, 76 or). Galderak lirateke:
|
|
|
Ikasleek etxetik, kaletik eta beren lagunartetik dakarten erdarazko hizkuntza erabilera birmoldatzeko eragimena (erdal erabilera euskal jardunera makurtzekoa bereziki) aski mugatua da. Ahalmen autonomia erlatiboa
|
du
horretan eskolak. Analisi askotan nabarmendu da ondoko hau:
|
|
|
Noraino, gutako bakoitzak, artekotasun honetan parte hartzen dugu?, edo hobeto, ze leku bete nahi
|
dugu
horretan?
|
|
|
Aldaketa hori bereziki amen kasuan nabarmentzea kontuan hartzeko datua iruditu zaigu. Uste
|
dugu
hori horrela gertatzearen atzean egon daitezkeela hainbat arrazoi soziolinguistiko.
|
|
|
Uste
|
dut
horretan asmatu egin dudala: esperientziak erakutsi dit, egungo egoera soziolinguistikoetan ere, euskal hiztunok euskararen erabilera marka hobetu egin dezakegula, eta bidean sano gozatu.
|
|
2014
|
|
|
" Eta jainco Eternalac erran cioen emazteari, cergatic eguin
|
dun
hori... eta emazteac ihardessi cuen, sugueac enganatu niauc, eta jan diat handic".
|
|
|
" Eta jainco Eternalac erran cioen emazteari, cergatic eguin
|
dun
hori... eta emazteac ihardessi cuen, sugueac enganatu niauc, eta jan diat handic".
|
|
|
Bertsoaren berezko ezaugarriek behartzen dute bat hizkuntza bihurritzera, zorroztera, moldatzera: errimatu beharrak, silaba kopuru jakin batera egokitu beharrak, esan nahi
|
dugun
hori era batera ezin bada beste era batera esaten saiatzera darama bertsolaria. Ahalegin horretan, hizkuntzaren beraren egiturarekin jolastera ohitzen da inprobisatzen duena.
|
|
|
Bertsoaren berezko ezaugarriek behartzen dute bat hizkuntza bihurritzera, zorroztera, moldatzera: errimatu beharrak, silaba kopuru jakin batera egokitu beharrak, esan nahi
|
dugun
hori era batera ezin bada beste era batera esaten saiatzera darama bertsolaria.
|
|
|
Atxutxiamaikako ekintzek haurren euskararen erabileran duten eraginaz gain, euskararen erabilera mailaz ere galdetu zaie hezitzaileei inkestetan. Emaitzek diotenez, hezitzaileen ustez, udalekuak dira gehien eragiten dutenak (%57ak uste
|
du
hori), bigarrenik Plazako ekintzek (%18aren arabera) eta ondoren, irteerak edota zerbitzuak (%11).
|
|
|
Taldeetan aritzen denak egiten duen horrekin ondo pasatzea ezinbestekoa
|
du
horretan jarrai dezan. Emozioak landu behar dira, gozamenaren bila aritu, eta jardunaldiak, jaiak eta antzekoak egiterakoan herriko taldeei eta sortzaileei tokia egitea garrantzitsua da.
|
|
|
Taldeetan aritzen denak egiten duen horrekin ondo pasatzea ezinbestekoa
|
du
horretan jarrai dezan. Emozioak landu behar dira, gozamenaren bila aritu, eta jardunaldiak, jaiak eta antzekoak egiterakoan herriko taldeei eta sortzaileei tokia egitea garrantzitsua da.
|
|
|
— Esan nahi
|
duen
horri nolabaiteko indarra edo garrantzia emateko. Baita garrantzia kentzeko ere.
|
|
|
Iñigo Igartzabal – Kode alternantzia eta hizkuntza ohiturak Gabiriako bi belaunalditan errespetatu egin behar da. Esaten dizutenean zuri bost axola edo ez zaizula ezer kostatzen, eskatzen dizute ahalegin gehigarri bat egiteko eta ikasi egin behar
|
dugu
hori argi adierazten eta aldarrikatzen. Kortesiak bi norabidetakoa izan behar du eta ez beti norabide berekoa".
|
|
|
Kode alternantzia eta hizkuntza ohiturak Gabiriako bi belaunalditan – Iñigo Igartzabal jaso nahi genituela esan genien, eta, beraz, hitz egindakoa grabatua izango zela. Horretarako, lehen aipatu bezala, gidoi bat geneukan, nolabait ere guk nahi
|
genuen
horretara iristeko bidea markatuko ziguna: ohitura orokorretatik hasi eta hizkuntza ohituretara salto eginez.
|
|
2015
|
|
|
Etxeak eta eskolak euskararen sozializazioan duten harreman desberdin baina konparagarriak aztertzen ditu. Emaitzetan ikus daitekeenez, lehen hizkuntzatzat euskara ikasteak eragin garrantzizkoa
|
du
horren erabileran, ikertutako kasuetan, denek 0 urte bitartean ikasi duten arren. Hortaz," ez dirudi bigarren hizkuntzan jasotako sozializazioak lehenaren adinako indarra duenik haurraren jokaera eta nortasuna bideratzeko".
|
|
|
Aurrera egin baino lehen, argi utzi nahi dugu ikerketa hau ez dela Espainiatik etorritakoen eta arabar erdaldunen jarrera kritikatzeko aitzakia. Gainditutako auzitzat
|
dugu
hori, edo behintzat horrela nahiko genuke. Arandak (1998) zioen ez dagoela arrazoirik pentsatzeko Euskal Herrian
|
|
|
trasladar, transferir... gune/ une batetik bestera" eraman"). Ahozko hizkuntza gure agertokiaren erdigunera eramatea esan nahi
|
luke
horrek, baina badakigu, halaber, agertokia begitantzeko erak ere ezberdinak izan daitezkeela. Zenbat ate, hainbat maratila.
|
|
|
Hizkuntza hartu emanak ulertzeko eta horietan eragiteko begirada berri bat geureganatzen lagunduko digu, hobetu ditzakegun aukerak identifikatu eta hobekuntza horiek kudeatzeko baliabideak eskainiz. Laburtuz, honela diote, egin nahi
|
dugun
hori nola egin erakutsiko digute, pauso txikiak emanez, geure hizkuntza eremua zabal dezagun (TELP; Emun).
|
|
2016
|
|
|
Hiru ideia horiek, emakumea araua betetzen ez duten guztien subjektu unibertsal kontsideratzea, identitatea deseraiki eta berreraikitzea eta auziaren izaera politiko eta polistikoa, hirurak ekar litezke hiztunaren eta hizkuntzaren planora. askatzeko bide gisa. Izan nahi
|
dugun
hori izateko aldarria, egiten dugun hori garela dioen maxima hori. Horixe bigarren ideia.
|
|
|
" Identitate kolektibo ukatuetako jendeak madarikazio hori naturaltzat hartzea ez da batere naturala." (Sarrionandia 2010: 495) Euskaldunok, euskararen egoera makurraz kontzientzia izanda ere, besteak egin ohi
|
ditugu
horren erantzule: estatu zapaltzaileak, alderdi politiko batzuen eta erakundeen ardura falta, eta abar.
|
|
|
lehen esan bezala, gaztelania gehiago egiten den eremu bakarra hori agertu zaidalako. Uste
|
dut
hori berretsi egin behar dela azterketa gehiagorekin, eta berresten bada, arrazoietan sakondu eta egoerari aurre egiteko neurriak aztertu. •
|
|
|
164 Iragarria
|
genuen
hori, hein batean, 2008ko lanean: ikus Zalbide, 2008).
|
|
|
Oro har, deskribapen aukera ederra ematen du UNESCOren eskala multzoak: argi aitortua
|
du
hori Lewis-ek, 2005ean302.
|
|
|
Bestetik, aldiz, (BZ 6b) ko arnasgune erasanak ditugu: herritar gehienen eguneroko jardun arrunta euskarazkoa da hor ere, baina hainbat herritar erdaraz bizi da eta herrigiro zabalean eragin nabarmena
|
du
horrek. Hiztun kopuruz txikiak edo oso txikiak dira arnasgune beteak, eta bizibidez inguruko herriburuen edo hiriburuaren mendeko.
|
|
|
427 Bertan formulatu edota bertan egin izan diren HINBE saioen berri izatea esan nahi
|
du
horrek, batetik, eta saio horien emaitzen argi ilunez informaturik egotea, bestetik.
|
|
|
XX. mendeko hizkuntza plangintza aztergai izanik berrikitan (Zalbide, 2015) azaldu dudana laburregia da, nolanahi ere, esparru zabal hori bere osoan ikertzeko: aparteko lan monografikoa merezi
|
luke
horrek, 1940tik 1980ra arteko epeari (eta horren barruko faseei), berariazko atentzioa eskainiz. Zinez merezi lukeen lana da hori.
|
|
|
450 1959an sortu zenetik Estatu Batuetako soziolinguistikaren hazkundearekin aski loturik garatu izan da gogoetagune hori. Hizkuntzaren gizarte dimentsioaz jabetzen eta zientziaarauzko hurbilbideak zabaltzen ekarpen sendoa egina
|
du
horrek ere, SILek bezala.
|
|
|
460 Inoiz zerbait esanik
|
dugu
horretaz (Zalbide 2010). Ez legoke aparteko ezintasunik, gogoak eta beharrak hartara eramango bagintu, han esandakoak zehazteko eta zabaltzeko.
|
|
|
Edozein hiztun herri osasuntsuk, edozein hiztun elkarte sendok, belaunez belaun bizirik aterako bada bere gogoetagile propioak, bere sormen eragileak, bere eliteak eta bere buruzagiak behar izaten ditu. Gurea bezalako hiztun elkarte ahulduek are beharrezkoago
|
dute
hori. Bere ekarpena egiten du eskolak esparru horretan ere.
|
|
|
Gero eta euskaldun (euskaraz dakien elebidun) gehiago dugu oro har; igoera hori nabarmena da, batez ere, EAEn. Jakite maila kuantitatibo globalak, ez lekuan lekukoak385, gorabide argia ageri
|
du
horretan: hor daude Iñaki Mz. de Lunaren azalpen jakingarriak eta, beste perspektiba batetik, Xabier Erizeren ekarpen sendoak.
|
|
|
Horren premia baldin badute beren hizkuntza belaunez belauneko perspektiban segurtaturik duten hiztun herriek, gurea bezalakoek are beharrezkoago dute osagai hori. Eskolak
|
badu
horretan ere zer egina, eta ez dago dudarik hainbat lagungarri eskaintzen dituela horretarako, nahiz eta eginkizun hori ez den, urrundik ere, eskolaren eginkizun esklusibo. e) Milaka euskaldun profesionalen bilgune eta pizgarri da eskolamundua. Beren hizkuntza osasun onean duten hiztun herriek badute gureak ez bezalako doai berezia, aldeko zein kontrako mila legek
|
|
|
Eskolaren berezko eginkizunak eta euskara indarberritzeko dituen ahalmenak ezertan gutxietsi gabe, jakite kontuen ordez egite kontuak hartzea ardatz. Eguneroko bizi giro arruntean batez ere euskaraz egiten den (okerrenean, euskaraz egin litekeen) jardunguneak, harreman sareak, auzoak, herri herrixkak eta, ahal balitz, eskualdeak izan behar
|
ditugu
horretarako abiaburu. Eguneroko jardun arruntean euskara bizirik eta sendo dagoen espazio fisiko eta soziofuntzionalak izan behar ditugu begien aurrean, lehenik eta behin, euskal eskolak eta euskalgintza osoak bere fruitua emango badu.
|
|
|
Faktore posibleen konstelazio guztia batera bildu eta nahas multzo horretatik konstruktu sintetiko, koherente eta argi emailea moldatzea ez da batere lan erraza. Egin gabeko lana
|
dugu
hori, hein handian: egin gabeko baina egin beharreko lana, bihar edo etzi esplikazio ahalmen zabaleko konstruktu baliagarri batera iritsi ahal izateko.
|
|
|
Ez dugu gogoan bizi indar etnolinguistikoaz ala bizitasun etnolinguistikoaz mintzo ginen orduan: berdin berdin
|
du
horrek, eskuartean dugun xederako. BAT aldizkariak ere argi jasorik du kontzeptu horren oihartzunik.
|
|
|
arnasguneetako biztanle guztiak kontuan hartuz, ez gazteenak bakarrik, arnasgune gehiago dago (BZ) mailan (BZ) ean baino. Konprobazio enpirikoa behar
|
du
horrek ere, ordea: dakigula ez du inork halako ikerlanik egin.
|
|
2017
|
|
|
Kongresua bi antolatzaileen azalpen labur batekin hasi ondoren, lehenengo aditu bereziaren hitzaldiak eman zion hasiera ofiziala ekitaldiari. Horrela, HILLARY FOOTIT Reading Unibertsitateko ikertzaileak hainbat GKE britainiarren hizkuntza tratamendua aztertu zuen, bereziki ingeles hiztunak ez diren eta gatazkan dauden herrialdeetan
|
duten
hori.
|
|
|
— Ekintzari baino prozesuari eman zaio garrantzia lehenengo esperientzietan (formazioa, sentsibilizazioa, baliabideak sortu eta zabaltzea...) eta garrantzi handia
|
du
horrek arrastoa utzi nahi bada eta astebeteko eragin sinbolikotik harantzagoko portaera aldaketetara jo nahi bada.
|
|
|
Printzipio orokorrak, administrazio publikoa, hezkuntza, eremu sozioekonomikoa, hedabideak eta teknologia berriak, onomastika eta kultura. Horretaz gain, eremu bakoitza azpi ataletan dago banatuta, eta aitortu behar
|
dugu
hori izan dela prozesuan Batzorde Zientifikoak eskatutako ezaugarria. Izan ere, Protokoloa baliagarria baldin bada zerbaiti erantzuten diolako izango da, eta beraz, oso garrantzitsua izan da eremu bakoitzaren azpiko kategorizazioa ahalik eta gehien xehetzea.
|
|
|
Sortu ahal dugu, adibidez, erabilgarritasun eta erabilera irudirik, inpresiorik, pertzepziorik..., eta, batez ere, balioetsi ahal ditugu erabilera ezkutuak, apalak, txikiak, eta horrela buelta eman baztertze eta desagertze prozesuari. horrenbestez, eta bourdieuren terminoak (1982) erabilita: hiztunek badakite zein den hizkuntza eremuan dauden joko eta lehiak eta zein diren hizkuntza merkatuan dauden balioak eta kapitalak. badakite edo, badute ideiaren bat,
|
badute
horri buruzko sentierarik. eta, halaber, jakin dezakete haiek balioesten dutena beste merkatu batean purtzileria dela, eta egoera horiek guztiak aldakorrak direla. euskal herriko herri askotan ez dugu galdetu behar zein den egoera edo errealitate soziolinguistikoa. herrira ailegatzerakoan iragartzen digute" hemen euskaraz bizi gara" edo" hemen euskaraz bizi nahi dugu". taberna... euskaraz egin ahalik eta gehiena, euskaraz egiteko aukera guztiak baliatu, eta hemen, egoera definitu dugu euskarak balio objektiboa, estrukturala eta predeterminatua izan dezan. askotan definitzen diren egoerak mikroak dira, pertsona artekoak edo truke azkar eta aldi batekoak. baina efektua berdina da. ikurrak eta halakoak erabiliz pertzepzioak aldatu eta bestelako errealitate soziolinguistikoa eraiki nahi dute. antzeko bidetik, hizkuntzaren bizitza soziala ikertzen dutenek metodo eta teknika berezien bidez bestelako errealitateak eraikitzen dituzte eta indartu eta sustatu ahal dituzte hiztunen errealitatea bera.
|
|
|
hizkuntza bata edo bestea erabiltzeko erraztasuna eta erabilera bera lotuta daude. bukatzeko, azken oharra: faktore edo aldagai hauen eragina denboraesparru ezberdinetan eta jardun mota bakoitzean nolakoa den aztertzea oso interesgarria litzateke, baina ikerlan honetako laginaren tamainak ez
|
du
horretarako biderik ematen, eta balizko etorkizuneko ikerketa sendoago baterako utzi da.
|
|
2018
|
|
|
Araban, adibidez, 2016an egin zuten esperimentu bat, euskalgintzatik at euskararen alde lanean ari diren gazteak bilduta. Hain justu, Topaguneko ordezkariak uste
|
du
hori dela bideetako bat," autoeraketarena".
|
|
|
Datu kualitatiboetara joaten bagara, Bermeon, neurri batean, migrazioak eragina izan duela diote elkarrizketatuek. Dena den, uste dute etorkinek ez ezik, bermeotarrek ere
|
badutela
horren ardura, ez dutelako jakin haien aurrean euskarari balioa ematen. Ondarroaren kasuan, etorritakoen adinean jarri dute arreta; esan dute helduaroan joan direnentzat zailagoa izan dela euskalduntzea, baina gaztetxoenek ez dutela inongo arazorik izan.
|
|
|
Jakitun gara herritar taldeak ez direla aktibatzen egun batetik bestera, emaitzak lortzeko bidea konplexua izaten delako. Uste dugu prozesuan zehar egingo diren harremanak ondo zainduak izan behar dutela, eta merezi
|
duela
horretan indarra jartzea.
|
|
|
Hala ere, kontuan hartu behar da ziurrenik benetan ematen diren hizkuntza eskubideen urraketak baino askoz ere kexa gutxiago dagoela. Izan ere, askotan herritarrek ez dituzte kexak aurkezten, ez
|
dutelako
horretarako astirik, ez dakitelako kexa non edo nola aurkeztu, ez dutelako uste ezertarako balioko duenik, ez daudelako ziur euskaraz artatuak izateko eskubidea duten, beldur direlako kexa bat aurkezteak kalte egingo ote dion euren espedientearen emaitzari, eta abar.
|
|
|
Egitura hori enpirikoki egiaztatzeko, faktore analisi baieztatzaileak zenbatetsi dira, eta emaitzek erakutsi dutenez, esaterik badago ataza guztiek zerbait komunean badutela. Komunean
|
duten
horri komunikazio konpetentzia deritzogu. Emaitzak laburki azaltzeko adierazle bakarra erakusten dugu, CFI izenekoa (Comparative Fit Index; doiketa adierazle konparatiboa).
|
|
2019
|
|
|
gogoeta gai eta arazo iturri bizia da hori, arnasguneetan ez ezik gizarte modernoaren esparru formal eta informal askotan. oso kontuz eta tentuz hartzekoa, nolanahi ere: norbanakoon interesak eta askatasun oinarriak, orobat aginte esparruaren lege marko nagusiak, zalantzan jartzeko bidea sor dezakete eta, besterik nahi izan arren, albo ondorio kaltegarriak eragin. azti jokatu behar
|
du
horretan arnasguneen indarberritze lanean jardun nahi duenak: deskuidoak latz ordaintzen dira.
|
|
|
V.2 Bideragarritasun sozioekonomikoaren erronka a) Lana behar da, arnasgunean bertan edo inguru hurbilean arnasguneak bideragarri izan behar du sozioekonomikoki, iraungo badu. horretarako, besteak beste, lanpostua behar dute arnasguneko herritarrek herrian bertan edo inguruan. hor dago koska: herritarrek lana herrian edo inguruan izatea gero eta zailago bihurtzen ari da. arrisku bizia
|
du
horrek: bertan edo inguruan lanik ez badago beste norabait joango da jendea, gaur ez bada bihar.
|
|
|
Herri hauek lotoki huts ez izatea da funtsezkoa. Herritarrek
|
dute
horretan erantzukizunik handiena, baina goi mailako erakundeek ere beharrezko babes ekonomiko eta instituzionala eman behar dute edo ematen jarraitu, arnasgune hauen bizitasunaren garra indartsu eta bizirik manten dadin.
|
|
|
Beti egongo da multzo bat (handiagoa ala txikiagoa) lehen sektorearen inguruan, edo egon daitezkeen lantegi zerbitzuetan lanean arituko dena, baina lantegiak herrian bertan edo gertu egotea berdintsu dela esango nuke. ...ekimen eta jardueretan buru belarri parte hartzen dutenak. askoz ere garrantzi gehiago ematen diot dendak, elkarteak, zerbitzuak nahiz taberna jatetxeak egoteari edo festak eta bestelako ekimenak antolatzeari. elementu hauek – eskolekin bateraezinbestekoak dira herri bizitza eta komunitate kontzientzia mantendu eta indartze aldera. herri hauek lotoki huts ez izatea da funtsezkoa. herritarrek
|
dute
horretan erantzukizunik handiena, baina goi mailako erakundeek ere beharrezko babes ekonomiko eta instituzionala eman behar dute edo ematen jarraitu, arnasgune hauen bizitasunaren garra indartsu eta bizirik manten dadin. testuinguru honetan, ez dut aipatu gabe utzi nahi zaharren zaintzaren gaia, herri txiki eta euskaldunetako kale giroa gehien erdalduntzen ari den faktoreetako bat bihurtzen ari b... ekonomikoak edo denbora aldetikoak gehienetan, eta baita, zenbaitetan, informazio faltak eragiten duen motibazio urria. gai hau ez da erraza eta apenas heldu zaion serioski inon, nik dakidala.
|
|
|
Tolosaldeko arnasguneen biziraupena, neurri handi batean, Tolosan jokatuko da. edo aracilek bere garai onetan bota zigun esaldi hura: " hizkuntza gutxituen kasuan, bai emigrazioak eta bai inmigrazioak galerak dakartzate"". galera horiek minimizatzea eta, ghetto en edota erreserba indioen itxitura lazgarritik nabarmen aldenduz, ingroupeta intergroup relation direlakoak begirunezko perspektiba egonkorrean zurkaiztea da, gure ustez, soluzio bideragarri bakarra. arnasguneen aldeko saio orok ezinbestekoa
|
du
hori kontuan izatea. zuhur jokatu du kikek elementu hori berariaz azpimarratuz.
|
|
|
Norbanakoaren askatasun esparru sakratuan sartzea ez al da hori? kasu honetan lasaiago nenbilke, erantzunarekin. aski da europako herrialde askok, 1963 pilula sortu eta handik gutxira ondorioak pairatzen hasi zirenetik, hartutako neurri proaktiboak gogoan izatea. hemen ere
|
badugu
horren beharrik eta komenentziarik, txostenean berariaz azaldu denez. Lehen lehen pausoak ematen hasi ere egin dira dagoeneko, eta poztekoa da hori. panoramak ez du, ordea, oraingoz hobera egin.
|
|
|
Teknologikoki ere, euskara hizkuntza nagusien pare jarri behar
|
dugu
horretarako artearen egoerako hizkuntza teknologiak garatuz.
|
|
|
...dago, ez dagoelako behar bezain garatua. hau ikusita esan daiteke euskararen bizitasun digitala ez dela nahikoa. euskarak eduki gehiago behar ditu sarean, euskal herrian argitaratzen diren webguneetan euskarak presentzia handiagoa behar du, eta gaur egun nagusi diren ikus entzunezko plataformatan euskarazko eskaintza indartu behar da. teknologikoki ere, euskara hizkuntza nagusien pare jarri behar
|
dugu
horretarako artearen egoerako hizkuntza teknologiak garatuz. euskarazko edukien eta tresnen eskaintza zabaldu eta bideragarri egingo duen erabiltzaile komunitate aktiboa garatu behar dugu. nAhIKOA euskara hizkuntza txikia izanik eta duen hiztun kopuruaren arabera, osasuntsu dago ingurune digitalean. andras kornai hizkuntzalariak hala adierazi zuen Berria egunkariari duela hilabete gutxi emandako ...
|