|
2004
|
|
|
Eta berak: " Irringarri
|
duzu
hori, Polinañi, nik badiakizut maite nuzula". Eta nik ezetz, eta harek baietz.
|
|
|
Baina harek erraiten dizu ez dela ber gauza. Ez diakizut zerendako erraiten
|
duen
hori.
|
|
|
Okerrena, halere, ez da gezur asko egotea, zeren beharbada memoria guztien xehetasuna
|
dugu
hori. Okerrena zera da, arindurik ez duela gogoratzeak edota gogoratutakoa paperean jartzeak.
|
|
|
—Gezurra!? —izutu zen moja ttikia— Nola erraiten
|
duzu
hori, Mo?
|
|
|
—Mundura 1940 urte aldera etorri nintzen, eta orain berriz mendea bukatzear dago. Esan nahi
|
du
horrek berrogeita hamar bat urte pasa ditudala munduan. Ehun bizitzeko jaioa naizenez, ehun ken berrogeita hamar berdin berrogeita hamar.
|
|
|
Gu egun osoan ukuiluan eta pentsu jaten edukitzen gintuztenean, esaterako, mendikoek begiratzen zuten Balantzategira eta beltzik ez, gorriak bakarrik belaze hesituan. Eta zer esan nahi
|
zuen
horrek. Bada esan nahi zuen:
|
|
|
—Egia
|
dukezu
hori ere, Mo. Alde batetarik, ontsa duzu egun Jinkoak mirakuilurik egin ez dezan.
|
|
2010
|
|
|
Besterik ez al duk, Adrian?" Ezpainekin papera busti eta zigarrotxoa osatu zuen. " Harrigarria
|
duk
hori ere", jarraitu zuen Adrianek. " Bai, kanibala izatea oso harrigarria duk", esan zion Josebak.
|
|
|
" Ohitura kontua da —azaldu zion Lubisek— Aurreneko aldian denak gelditzen dira harrituta zaldiaren altuerarekin." Adrianek ezetz egin zuen buruarekin. " Ez
|
duk
horregatik txorabiatzen, Lubis, erretzen dituen zigarro nazkante horiek gaizkitzen ditek. Droga hutsa duk." Lubisek jaisten lagundu zion Josebari, eta aldendu egin zen gugandik zaldia belar sailera eraman behar zuela eta.
|
|
|
Bere aipu gehienak itxurakoak dira, unean uneko asmaketak. Aspaldiko ohitura
|
du
hori. " Herrari.
|
|
|
Bideak ez zeudek berriketarako." Plazako monumentuaren suntsiketaz geroztik maiz izaten ziren polizia kontrolak Obabako inguruetan. Angelek arrazoi
|
zuen
horretan: bideak, errepideak, ez zeuden berriketarako.
|
|
|
" Nahi
|
nuke
hori egia izatea, baina ez nago oso seguru —esan zuen Helenek. Jarraitu aurretik, zapiarekin lehortu zituen ezpainak.
|
|
|
Begira; dakizunez kooperatibako parkina ia kolapsaturik daukagu. Zerbait pentsatu behar
|
dut
horren inguruan eta bai, gaur bertan hasi naiz arazoari adarretatik heltzen.
|
|
|
Ordua zen arazoa desblokeatzeko. Esan nahi
|
du
horrek berriro helduko diogula gure benetako lanari?
|
|
|
Galtxeten solasetarik karrusa zer den anitz ikasi dut: ez
|
dute
horren erranek erakaspen formulaturik bekan baizik, jujamendurik sekulan. Behin euskal kultura solas ari ginelarik, zigarreta biltzean kontatu zidan Afrikako leku batean hirira joaten diren perkuzionistena; beren sorterrira itzultzean, fite fite joaten omen dira herrian berean egon musikari lagunek arte horretan asmatu erritmo berrien ikastera.
|
|
|
Zoriona ez da luzarako. Laster konprenitzen da B ren enbriona dela, ez
|
duela
horrek deus euskaldunik; bi hitzez, proiekturik ez euskaltasunarentzat, euskaldunen jabaltzeko dela. A ren zubi burua edo kaia ezarri dutela hor zentrokoaren deskargatzeko.
|
|
|
Kalipu hori guzia barneko ezarria balitz ez gintezke berdin edo egoera berean. Unai Iturriagaren bertso batek aretoa jaikiarazten badu ona da eta kanpoan ez
|
dute
horren epaitzeko irizpiderik. Alor horretan egiten ditugun indar guziek justifikazio itxura hartzen dute, eta justifikazioak ez du deus hobetzen, kaltetzen izatekotz, susmagarria zaiolako entzuleari.
|
|
|
Taldeentzat errotzea da, diru iturria ere zuzen eta zeharkakoa, lana aipatua baita diru laguntza txostenetan, edo inposatua zaie erresidentziaren truke. Aise ulertuko da ez
|
dutela
horretan interes handirik eta motibapen lodirik. Onak badirela badakit, iruzur handiak ere bai.
|
|
|
Bere jokabideaz gogoeta egin, eta bere buruarekin haserretu zen Chiara: " Aitak senarra hartzera behartzen nau, neure iritzia ere galdetu gabe; beharbada bere betebeharra da, Veneziaren interesak zaindu behar dituenez gero, eta beharbada nik ez dut obeditu beste erremediorik, alaba onak aitari errespetua zor dionez gero; baina hala ere, zer dela-eta agertu behar
|
dut
horren inozo eta xalo Simeon delako horren aurrean. Erdi mairu edo erdi basati ote den ere ez dakidan dalmaziar horren aurrean?".
|
|
|
—Piratak! —oihukatu
|
zuen
horretaz ohartu zen marinel dalmaziarrak.
|
|
|
Ez dago ondo formulaturik, jakina, euskal literatura jadanik badugulako. Enteratzen ez den batek edo zirikatzaile batek baino ezin
|
du
hori galdetu. Euskal literatura liburu dendatako erakusleihoetan dago plastifikaturik, telebistan neoi iluminazioz argi ilundurik eta lehendakariaren ezpainetan, politikeriarik ergelenaren dekorazio bihurturik bada ere.
|
|
|
Anitzak bederen. Zer erran nahi
|
du
horrek. Zaharrek bazekiten, uste bederen, zergatik eta noren aurka gudukatzen zuten.
|
|
|
Heldu da polizia, autorea bera, eta elefantea hil behar du. Orduan, polizia hori bere egoeraz eta bere paperaz pentsatzen hasi da, ea besterik erabaki dezakeen ala polizia kolonialaren papera eta bertakoek espero
|
dutena
hori den, bete behar duena. Elefantea nahi eta nahiez hil behar duela konturatu da, bere papera betetzeko, ez duela aukerarik kriterio propiorik aurrera eramateko.
|
|
|
Urrezko bi arau daude, Ulises Moulinesen ustez, nazioaren egitasmoa negatiboa bihur ez dadin: komunitate batek independentzia nahi
|
badu
horretarako eskubidea izatea eta, nazio bat eraikitzeak ez dezala ekarri beste nazio bat ezabatzea.
|
|
|
Eskolaren helburua citoyen frantses zibilizatuak sortzea baizik ez zen.891 Julien Vinsonen atzetiko, Miguel Unamunok ere, euskaldunak ciudadano espainol zibilizatu behar zirela uste zuen. Euskarak ez
|
zuen
horretarako balio:
|
|
|
" estatua duen dialektoa da hizkuntza". Beraz, guk ere hizkuntza izan ahal izateko, katalanok behar
|
duguna
hori bada, lor dezagun estatu bat, gainerakoa ondorioaz emango zaigulako (eta onartuko zaigulako, gainera). Honetara garamatzate Fernando Savaterren argumentuek:
|
|
|
Sekuentzia horretan, euskaldunentzat, Espainia edo Frantzia aduana derrigorrezko balira legez, mundura iristeko. Eta uste
|
dute
hori onartzen ez duten euskaldunek" euskaldun izatearekin" arazoak dituztela. Euskaldun horiek ez dute arazorik euskaldun izatearekin ez kosmopolitismoarekin.1254 Euskaldun horiek, eta beste askok ere," espainiar" edo" frantziar" izan beharrarekin dituzte arazoak.
|
|
|
Egun batez lagun batek jakin nahi du ea armarik eramaten duen bere ibilietan. Ezetz esan dio Nasreddinek, eta besteak, eskas
|
duela
horretan: gaizkilez josiak direla mendi bazter haiek, jendeak ebatsi eta hil ere egiten dituztenak.
|
|
|
—Han egon balitz, bart arratsean alorretik nentorrela ikusiko nian. Gainera, kontua ez
|
duk
hori.
|
|
2011
|
|
|
Horra zertako neguan geldirik dauden. Ederki egina
|
baitu
hori ere gure Jainkoak. Neguan ez dira landareak alha, eta geldirik daude ere haier alharen emaileak.
|
|
|
Baldin badago eta emendatzen ere bada lur batean, zer erran nahi
|
du
horrek baizik badaukala lur harek gure kaltetan ari diren ihizi horietarik.
|
|
|
Eta honek behar dizkigu begiak zabalarazi eta gogoa erne ezarri, jendeari ere lotzen baitzaio gaitz hori, haurrer bereziki. Aski
|
dute
horretako abere eriaren esnetik edatea, edo harek hunki gauzetarik hunkitzea.
|
|
|
—Aski
|
zenuke
horretako orratz lodi baten beroaraztea suan, eta haren erabiltzea harat honat zauriaren barnean. Lan horren egiteko behar liteke, bada, lehenik suge ausikia zabaldu, ezen, erran dugun bezala, berenaz deus guti da, eta jadanik pozoiak barnerat eta bazterretarat egin duke.
|
|
|
Sugeak ez du behin ere esnerik edan, ez baitzaio laket esnea: ez du behirik batu, eskas
|
baititu
horretako gutizia eta ahala. Ez zaio behin ere nehori ahotik sartu, ez edaten ari zelarik, ez lo zegoelarik.
|
|
|
—Nahi
|
dut
hori; baina, batzuen estakuruen bertzeen gain ezartzea ez baita zuzen.
|
|
|
Ez ote
|
du
horrek erakusterat ematen, bere gain dabilenean, sagarroiak jaten dituela atzeman suge pozoidun guztiak. Eta nola gauaz baitabil sagarroia, erraxki atzematen ditu sugeak, lo daudelarik.
|
|
|
Berehala hasi ziren ahalegin diplomatiko trinkoak ETAren gaitzespena bereganatzeko, bai Europar Batasunean bai Nazio Batuetan. Espainiako gorputz diplomatikoak ahots batez zioen erruduna ETA zela eta froga eztabaidaezinak
|
zituela
hori ziurtatzeko. Washingtongo espainiar enbaxadoreak ahalegin bereziak egin zituen, nabarmentzerainokoak.
|
|
|
—Horixe da nire aita akabatu duena —alabak ate ondoko atezain erromatarrari esan dio—, aho biko ezpata
|
duen
hori.
|
|
|
—Kofradia Handiak? Zer demontre
|
duk
hori. Kontu horixe duk.
|
|
|
—Aditu
|
duk
hori?
|
|
|
Ironiak sortzen duen distantzia horrekin maisuki kontatu dute garai zaharreko koblakariek, eta zerbait galtzear dirudi, zapalkuntzatzat
|
dugun
hori irudimen subjektibo bat baino ez, edo" guztion artean" aldatu litekeen zerbait dela zabaldu den garaietan.
|
|
|
Erromantzeak en lortutakoa eta baita handik aurrera egindako bertsioetan ere, 1990eko Amodioaren berri da aipagarriena, bere osotasunean—, joan etorriko bidaia izan zela berarentzat. Alde batera, haren ahotsak hor lortzen du goia, eta doinu zahar horiek duten ahalmen melodikoen bitartez bere zerbitzura ipinizlortzen
|
du
hori. Bestera, Imanol helduenaren kantutegi ia osoa kantu zahar horietan erakusten den lirismo malenkoniatsu horren eraginpean dago egina.
|
|
|
Eta ez da kontu makala hori herri oso bati egozten zaionean. Malenkonian" galdu"
|
dugun
hori eskura eduki dezakegu, baina eskuratze horretan asebeterik aurkituko ez dugunez, bere horretan uztea erabakitzen dugu beti, eskuraezin, malenkoniaren indar eragileak iraun dezan betiko, eta gure joera ustez nobleak ere bai.
|
|
|
Soinu epitafio gisa funtzionatzen du kantu honek non Mirandek berak naturaltasunez egingo zukeen moduan ingelesa eta euskara uztartzen diren (bere ustea zen euskal hizkuntzak poesiarako zuen gaitasuna ingelesak baino ez
|
zuela
horren nabarmen, eta Byron bezalako erromantikoak zituen erreferente nagusi). Omenaldi sotil eta esanguratsua.
|
|
|
Baita Lete ere, hitzaren bidez Hitza ren bila, eta hitz horren jiran biltzen dira bizitzaren min poz gazi garratz eta sentipen guztiak, musikaz beztiturik, nolabait ere esan beharraren grina, ezinaren ezinean loratua, kantu bihurturik, entzuleari eta entzungor egiten duenari ere belarriratu nahi dion Hitza. Askotan eta askorengan lortua
|
du
hori Letek. Eta bere buruaz aritu zenean, Biographia2 idatzi eta kantatu zuen hartanbeste poeta baten hitzak aukeratu zituen, Rilkerenak hain zuzen:
|
|
|
Ez dugu aipatu, esan zuen Marcok likorea eskuan zuela, baina entzun duzu Calabresirena, ezta? Mmmmm. bai, Carlari kostatu zitzaion erantzutea, baina nahiago
|
dut
horretaz ez hitz egin. Ez, gehitu zuen Marcok, ez da nire asmoa kontu horren inguruan bueltak ematea, gure erakundetik kanpo geratzen den zerbait izan da, baina kezkatzen nau zer nolako ondorioak izan ditzakeen.
|
|
|
Esadazu gauza bat: egin nahi
|
duzuen
horrek filma galaraz dezake. Eeeee., agian bai, erantzun zuen kazetariak herabeki.
|
|
|
A!, orduan, irakurri duzu? Bai, irakurri dut, aspaldi baina irakurri dut, baina zer inporta
|
du
horrek?, ernegazioz galdetu zuen gazteak. Asko, erantzun zuen serio serio Giovannik, mutil jatorra zarela dirudi eta horregatik kontatuko dizut dakidana... nola duzu izena?
|
|
|
—Ez, ez, lasai, gero ikusiko dut zer atera baina politikaz ez dut deus ere argitaratuko, gainera, zuk uste
|
duzu
horrek gurea bezalako aldizkari baterako interesa baduela?
|
|
|
Azkenik hurrengo egunean filma bukatuko zuten eta gero zer?, pentsatu zuen. Eta Marcok eta bere lagunek egin behar
|
zuten
horretan zerbait gaizki aterako balitz. Beldur naiz, Marco, esan zion mutilari.
|
|
|
Han barruan, jarraitu zuen, Moby Dick aurkitzeko falta zaigun mapa zatia egon daiteke noski. Baina zergatik uste
|
duzu
hori?, jakin nahi izan zuen irlandarrak. Giuseppuccik esan zigunaz aparte, azaldu zion partisanoak, balea zuriaren arrastoa inguru honetatik begiztatu dutela esan didatelako.
|
|
|
Itxura txarra daukazu. Oso istorio luzea da, erantzun zion Giovannik, eta orain ez
|
dut
horretaz hitz egiteko gogorik.
|
|
|
Baziren 14 urte ospea eman zion I Soliti Ignoti filmean parte hartu zuela. Bigarren parte horretan, telebistak eskaini behar
|
zuen
horretan, ez zuen parte hartu nahi izan. Baina halere, Carlo Pisacane, Capannelleren paperean, maitasun handiz gogoratzen zuen.
|
|
|
Izan ere, bere burua zuritu zuen Brucek, afaltzeko beste hitzordu bat daukat, lan kontuak, badakizu. Lan kontuak?, esan zuen Norak, barkatu baina ez dizut sinesten, zure aurpegiak ez
|
du
hori esaten. gona kontuak esan nahiko duzu, ezta. Ez, lan kontuak, lan kontuak dira, asmatu zuen Brucek, lan kontuak dira zeren eta Anita Ekbergekin elkartzekoa naiz filmaz hitz egiteko eta auskalo.
|
|
|
Guardia zaharrekoak? Zer esan nahi
|
duzu
horrekin?, galdetu zion Carlak zalantzati. Mussoliniren garaietatik mantendu diren egiturak, erantzun zuen Marcok, polizian, armadan, gobernuan... hori da esan nahi dudana, bere garaian garbitu ez zirenak eta, ordudanik, isiltasunean inurri lana egin dutenak, boterea berreskuratzeko une egokiaren zain orain arte egondakoak...
|
|
|
Euskaraz ba omen zekien, baina gazteleraz baino ez du egiten. Hortaz, hizkuntzari dagokionez, ez zen Peru Abarka bezalakoa, ez
|
baitzuen
horren euskara osoa; ez zen Maisu Juan bezalakoa ere, ez baitzuen horren euskara traketsa. Arlotek euskaraz badakiela noiz edo noiz aitortzen badu ere, erdaldun hutsa da, eta, gainera, erdaldun traketsa:
|
|
|
Euskaraz ba omen zekien, baina gazteleraz baino ez du egiten. Hortaz, hizkuntzari dagokionez, ez zen Peru Abarka bezalakoa, ez baitzuen horren euskara osoa; ez zen Maisu Juan bezalakoa ere, ez
|
baitzuen
horren euskara traketsa. Arlotek euskaraz badakiela noiz edo noiz aitortzen badu ere, erdaldun hutsa da, eta, gainera, erdaldun traketsa:
|
|
|
Neska mutilen amak dira eleberri honetan nortasun sendoa erakusten dutenak. Andreak elkarren herran direlarik, ez diote elkarri ezer esaten; ez
|
dute
horren beharrik: nahikoa dute elkarri begiratzearekin.
|
|
|
Eta izanen dira udazkenak ere gardenak, aratzak zeintzuetan argiak zure malenkonia xukatuko duen. haietan multzokatuko dira uda irazekien oroitzapenak bizitza arrotz eta deigarriz beteak, eta zuk, urtaro sutuaren zurrunbiloan zentzuentzat pietaterik itxaron ez
|
zenuen
horrek, beilatuko dituzu memoriaren irudi barneratuak, urruntasunak haiekiko desadostasun zauritua eraiki dezan... sotilak izanen dira orduan haizeak eta mahastiek lurra glorifikatuko dute zuhaizti eta txaren murmurioz, etengabe bersortzen doan lurra bizidun ororena izanik nehork eskura ez dezakeena, hildakoen atseden eta babesleku eten handiaren ordu hitzartuan.
|
|
2012
|
|
|
Gehien korritzen duena zoriontasuna da, eta harekin bera bezain nahasiak eta lausoak diren beste xede asko dabiltza: zer da horrenbeste saltzen diguten norberaren osotasuna, noiz dago pertsona bat errealizatua (eta zer esan nahi
|
du
horrek. Osatu, bete, garatu, landu, egikaritu, gauzatu?) Helburuen mugagabetasunari esker edozein egoera normal gaixotasuntzat jo dezakegu.
|
|
|
Dena den, kontua ez da genetikak eta natur indarrek determinatzen gaituztela edota indar sozialek garen moduan izanarazten gaituztela ukatzea. Ez
|
dut
horretaz zalantza zipitzik ere. Baina jende arteko gogamena (kultura, pentsamendua, mentalitatea, asmoa.) bere gaineko lurraldetzat jotzen dut, genetikaren ondorioei edota ingurumenaren eraginari, zein logika sozial eta historikoei zentzua eta errealitatea gog (o) arteko jardunetan ematen baitzaizkie.
|
|
|
Gogoeta cartesiarra, arrazionala eta teorikoa, beraz, osatu behar
|
zuen
horren" behatzailea" ez zen bestelako erreflexioak. Malguki psikiko baten flexioa behar zuen:
|
|
|
Lulagok ezin zuen bere aitaren oimbea ikusi, baina ez
|
zuen
horren beharrik izan paillotera sartzen ikusi zuenean. Gaizki zegoen bere aita.
|
|
|
" Hemen izango duk posible den bezeria onena, bakean utziko haute". Baina Knock medikuak ezin
|
zuen
hori inolaz ere ametitu. Zer egin zezakeen mediku gazte eta hasi berri batek ezin osasuntsuago bizi ziren baserritar haiek bere kontsultara erakartzeko?
|
|
|
Lanari, disko berriari zein izenburu jarri. Idazleok ere
|
badugu
horren berri. Askori izugarri kostatzen baitzaio, behin lana amaitu ondoren, zein izango den titulua erabakitzea.
|
|
|
Gurera etorri bisitan eta, krisi ekonomikoa gaitzat harturik, hizketan hasi gara. Ez dela inoren desgraziekin pozten, hori da esan didan lehen gauza, are gutxiago Europa osoan nozitzen ari garen krisi latz honen ondorioekin, baina norbait izorratzekotan izorra daitezela greziarrak, ondo merezita
|
dutelako
hori eta gehiago ere. Istilu izugarria dago euren artean lur puska handi bat dela medio.
|
|
|
Jende arrunt askok, kaleko pertsona mordo batek, ez du sinisten halako gauzetan, gezur hutsak direla uste baitute. Gure aitona zenak ez zuen sinisten gizona ilargira ailegatu zenik eta, areago oraindik, uste
|
zuen
horretan sinisten genuenok ergel hutsak ginela, eta pena hartzen zuen ikustean zein erraz izan ginen engainatuak. Eta, modu batera ikusita, arrazoia izan zezakeen:
|
|
|
Mendebalderantz zoaz, betidanik Ekialderantz joateko joera izan baduzu ere. Oraingoan, kontrako norabidea hartzea erabaki duzu, izan ere,
|
baduzu
horretarako sakoneko arrazoi bat: min handiegia pilatu duzu lepoaren eskuin aldean, hainbestetan norabide berera begira egoteagatik.
|
|
|
ez ote zuten bera ere behartu artean neskatoa zela, haurtzarotik irten berria? Eta ez ote
|
zuen
horrek eraman, hartu zuen bizibidea hartzera. Maisuaren amak zorte hobea ukan zukeen, haren sabeleko fruitua bere semetzat hartuko zuen gizon prestua aurkituta, baina, ausaz, berea izan zitekeen patu dohakabea ikusten du Magdalakoarengan."
|
|
|
Eta uretara bidean ikusten duenean, bere artean egin du, ibileran duen xarmagatik eta aurpegiaren argiagatik, agerikoa dela emakume hori Eta, justu orduantxe, zerbitzariak ailegatu dira printzea dagoen tokira, eta iragarri diote uharteko aitoren semeek dirurik bat ere ez ematea erabaki dutela. Hori dela-eta, printzeak ontzia tresnatzeko agindu du, eta Mallorca aldera abiatu da, eta noizbehinka itsasoa begiztatzen du emakumea berriz ere ikusten ote duen Bartzelonako hitzordua baino lehen, ongi baino hobeki baitaki zer esan nahi
|
duen
horrek, zeren, emakumeari deus esan ez badio ere, aski daki Historiaz, eta ongi daki, beraz, Durazzoko itsas bazterrean hil zela On Luis, hots, Albania desatsegineko hiriburuan. Eta haren zorionaren bekaitz da, hain emakume bereziaren besoetan hil bazen.
|
|
|
Badakit hiriko zinegotziek nire gorputza irekitzeko asmoa dutela, ni hil eta berehalaxe, pozoitu ote nauten jakiteko. Berdin da, ni noan tokian ez
|
dut
hori jakiteko premiarik. Baina azken mesedea eskatu nahi dizut:
|
|
|
Afrika ezezagutua, baina baita sare kotak elkarri lotzeko modua, oso berezkoa
|
baitute
hori zaldun gudu eta lehiaketek.
|
|
2013
|
|
|
—Berak uste
|
du
hori dela anaia zaharrenari dagokion portaera. Denari puntua bilatzea —esan zuen Dennisek.
|
|
|
Bai, Fossetten arazoa adina zen. Sasoia galtzeko bezperetan sentitzen zen, eta ezin
|
zuen
hori onartu. Normala:
|
|
|
—Bai, min egiten diote, baina berak ere min egiten zuen. Konprenitu behar
|
duzu
hori.
|
|
|
Lasuenek inork baino hobeto zekien zer esan nahi
|
zuen
horrek, bost urtez San Francisco de Borjako bakardade gorrian bizi izan eta gero. Fraideen eskutitz eta txostenetan bakanak dira barruko gatazken aipamenak, haientzat gaztetasuna eta osasuna eremu haietan uztea kontu hutsala baitzen, indioen arimak salbatzeko xede sakratuaren aldean.
|
|
|
Fraideek berehala konprenitu zuten, indioak kristau bidera ekartzekotan, zibilizazioaren oinarriak onarrarazi behar zitzaizkiela. Bizimoduari zegokionez, herrietan bizitzea, janztea, monogamia praktikatzea eta adobe edo harrizko etxeetan bizitzea esan nahi
|
zuen
horrek; gizartearen antolamenduari zegokionez, Espainiako agintarietara eta legeetara makurtzea. Horretan bat zetozen fraideen eta agintari zibilen interesak, eta beraz, kristautzeko ez ezik, zibilizatzeko eta muga kontrolatzeko erakunde gisa diseinatu ziren misioak.
|
|
|
Eta, batez ere, baikor agertzen zen espedizioa errusiarren aztarrenik ikusi gabe itzuli zelako. Espainiaren subiranotasunarentzat mehatxurik ez zegoela esan nahi
|
zuen
horrek, bere ustez. Alabaina, mehatxua egon, bazegoen, espedizioak ikusi ez bazuen ere.
|
|
|
Bigarrena, indioak lurra lantzera eta abereak zaintzera ohitzea. Lanera ohitzea esan nahi
|
zuen
horrek, oso gauza berria gizon eta emakume haientzat. Izan ere, Cochimiak nomadak ziren, mendian biltzen zutenetik eta arrantzatik bizi zirenak, nekazaritzaren edo abeltzaintzaren arrastorik gabe.
|
|
|
Atondoren saioarekin ordura arteko luzeena, Baja Californiako penintsula kolonizatzeko asmoa bete gabe geratu zen beste behin. Ez
|
du
horrek esan nahi, ordea, ezer lortu ez zenik. Inguruak esploratzeko ahalegin haietako batean, 1684ko abenduan, PazifiFUNTA SAN JUANKO
|
|
|
Halako batean, maisuak kontuz ibiltzeko esan arren, katu zuloa zabalik geratu zen, eta itzulitakoan gela oiloz beteta, tintontziak iraulita eta egiten ari ziren lan guztia hondatuta aurkitu zuten. Zigorraldi on bat merezi
|
zuen
horrek, maisuaren ustez. Agindua eman zuen:
|
|
|
izar handiekin, edo bestela herriko bertako artistekin. Joera hori tamalgarria irudituko zaio zenbaiti, eta izan dezake kexatzeko motiborik, baina merezi
|
du
horren atzean dauden bulkadak eta ahalbideak miatzea.
|
|
|
Eszeptizismo puntu batekin egin beharrekoa dela uste dut, baina errigore apur batekin, egungo moda ideologikoen araberako altxor handiegirik aurkitzeko pasiorik gabe. Pasioak eta beharrak, ia beti eramaten baitzaitu ikusi nahi
|
duzun
hori ikustera egiten duzun irakurketan.
|
|
|
Hedabideek
|
badute
horretan partetxoa. Egin lezakete lan hobea.
|
|
|
Eskoletan jartzen dute bestetzuk ardura. Eskolak eman behar omen
|
lituzke
horretarako baliabideak. " Ahozkotasuna" izeneko tasun bati bueltaka jardun dugu urteetan, eskoletan idatzizko formazioaren mugak agerian geratu direnez gero.
|
|
|
|
Badituzte
horretarako materialak. Duela hogeita bost urte sortu zirenetik, diskurtsoaren aldetik ere, beharbada berauek garatu dute alderdi sentsibilitate politiko guztiekiko autonomia tradizio helduenetakoa.
|
|
|
Mezu bat eta mugimendu bat, zapore bat, usain bat. Behar
|
du
hori ekoiztu, eta ahal du hori ekoiztu.
|
|
|
Mezu bat eta mugimendu bat, zapore bat, usain bat. Behar du hori ekoiztu, eta ahal
|
du
hori ekoiztu.
|
|
|
Topaguneak, herrietako euskara elkarteen sare zabal moduan, baldintza egokiak ditu horrelako prozesu bati heltzeko. Hain barreiatze hedatua ez duten beste erakunde batzuek ere
|
badituzte
horretarako bideak.
|
|
|
gizartera zabaltzen den zapore eta mezuetan alderdi bloke jakin bati lotzeak euskararen aldekotasuna. Bide laburra
|
du
horrek gurea bezalako hiztun komunitate baten egoera polistikoan. Tentagarria da alderdi blokearentzat, indar metaketa praktiko, elektoral eta sinbolikoen logikan funtzionatzen baitute alderdi blokeek.
|
|
|
Alderdien planteamendu politikoei beren bidea egin dezaten utziz, berena emanez, eta horiekiko autonomiaz, une honetan hizkuntza komunitatearen ametsa ekoitzi behar dugu berriro.
|
Baditugu
horretarako zumitzak: bada gaitasuna hiztun komunitatean amets horizontea sortzeko.
|
|
|
Ez larritu. Komuna
|
duten
hori izan liteke sinesmen bat, jarduera bat, ia edozer. Ez aztoratu.
|
|
|
Estatalismoek, liberalismoek eta anarkismoek zituzten arrazoi zatiak liseritzen saiatzea ariketa interesgarria da. Baina partzialki bakarrik balio
|
du
hori egiteak. Horrekin batera, mende berriak hodei berriak dakartza zeru ertzera, eta kokapena angeluz aldatzera dator.
|
|
|
Hizkuntzaren alde normalitzatzaile eta kuantitatiboa aipatzea zegoen orduan indarrean euskalgintzan, eta apur bat gidoitik kanpo zegoen hizkuntzaren sormen balioaz, gozamen balioaz eta aspektu kualitatiboez kezka agertzea. Jendeari apur bat gogorra egiten zitzaion bertsolari euskaltzale bati entzutea —probokatu gabe ez dakigu egoten eta— hizkuntza sortzeko, gozatzeko eta bizitzako funtzioak taxuz betetzeko zela, eta horretara iristen ez zenak hobe
|
zuela
hori beste hizkuntza batean egitea, edo nahiago nuela nire semea gazteleradun taxuzkoa izatea, euskaradun eta gazteleradun erdipurdikoa baino.
|
|
|
Politika horren falta, gure ziklo autonomiko honen hutsune larrietakoa dela esango nuke. Agintean egon diren arduradunek eta unibertsitateek
|
dute
horren erantzukizuna.
|
|
|
Gauza bera gerta daiteke euskalgintza arazo politikoa dela diogunean, kulturgintza gai politikoa dela diogunean, lurrarekin dugun harremana kontu politikoa ere badela diogunean edo bizitzeko estilo pertsonalak dimentsio politikoa duela eta behar duela diogunean. Zer esan nahi
|
du
horrek, hizkuntza, kultura, lurrarekiko gure harremana eta bizitzeko estiloa bloke elektoral baten ildoan jarri behar ditugula. Independentziak konponduko dituela?
|
|
|
moztu dio mutiko batek bere burua agertu gabe. Bai, bai, zer zen begi horiak
|
zituelako
hori, errepikatu dute galdera.
|
|
|
—Harritzekoena ez
|
duk
hori tartekatu da inguruzaina. Hemen gauza izugarri larria gertatu duk; hagitz beldurgarria eta zirraragarria.
|
|
|
, saiatu da Lagoa serorari erantzun nahian. Nork esan
|
du
hori?
|
|
2014
|
|
|
Eskandinaviako sozialdemokraziak
|
ditugu
horren lekuko eta eredu. Samuelsonek gogorarazi zigun 2007an, krisiaren aurretik, gizarte demokrazia horien zoriontasuna, Hayeken mirabetzatik urrun, esku hartze ekonomikoak askatasun politikoarekin bat egin dezakeelako.
|