|
2004
|
|
|
Okerrena, halere, ez da gezur asko egotea, zeren beharbada memoria guztien xehetasuna
|
dugu
hori. Okerrena zera da, arindurik ez duela gogoratzeak edota gogoratutakoa paperean jartzeak.
|
|
2011
|
|
|
Asko dira handik hona Ekialdean ibilitako jesuita euskaldunak; baita Txinan ere. Euskaraz zekien jendearen emaitza da, neurri handi batean, txinera gaztelerazko hiztegirik osatuena (Otegi, Arrizabalaga...); lehenago ere eman
|
dugu
horren berri. Ez dira, ordea, gure ordezkari bakarrak; punta xisterako pilotariek ere ezagutzen dituzte alderdi hauek; jakinaren gainean ari naiz.
|
|
|
Nik pentsatzen nuen herrixkaraino joango ginela eta nonbait, plazan edo, hasiko ginela galdezka. Baina ez
|
dugu
hori egin.
|
|
|
Eta Feltrinellirena, esan zuen berriz ere gizon helduak, zer diozu Feltrinellirenaz? Lan polita egin
|
dugu
horrekin. Lan polita?, irri egin zuen ilehoriak, bai zera!
|
|
|
Orduan, jarraitu zuen Stefanok, gaur arratsaldean iritsiko da hirira Norris, eta gu bihar berean jarriko gara harremanetan berarekin. Nola lortuko
|
dugu
hori modu zuhur batean?, eten zion Ondinak. Lasai, lasai, lagunak, jarraitu zuen Delle Chiaiek, mandatu mutil bat sartuta daukagu Norrisek ostatu hartuko duen hotelean.
|
|
|
Inperialismoaren morroi hutsa da, pertsonaia oso ezaguna munduan... Eta zer lortuko
|
dugu
horrekin?, galdegin zuen berriro Fabiok sardexka plater gainean utzirik. Torinoko greba, erantzun zuen neskak, Norris bahitzea lortzen badugu Torinoko FIAT lantegiko grebalarien errebindikazio guzti guztiak betetzea exijituko dugu.
|
|
|
—A_ a lasai, beste egunen batean, nahi baduzu, hitz eginen
|
dugu
horretaz.
|
|
2012
|
|
|
Berriro ere hautsak latz harrotu dira Nafarroa aldean kultura eta literaturarekin lotutako kontuak direla-eta. Nafarroakoak ez garenok beranduxeago jakin
|
dugu
horren berri, baina badoa pixkanaka albiste barregarri eta negargarri horren oihartzuna zabaltzen han hemenka. Kontua da Universidad de Navarrak Nafarroako Literaturaren Historia moldatu eta kaleratzea erabaki duela.
|
|
2013
|
|
|
Gutun partikularretan bestela ote ziren gauzak? Aita Uria aizarnarrak euskarazko esaldiak tartekatzen omen zituen Pablo Vicente Sola gobernadoreari idatzitako eskutitzetan, 263 baina ez
|
dugu
horren adibiderik aurkitu. Kontsultatu dugun dokumentazio guztian, kasu bakarrean topatu dugu euskararen arrastoa bi euskaldunen arteko korrespondentzian:
|
|
|
* Hecetak berak hainbat modutan idatzi izan zuen bere abizena: Heceta, Heçeta, Ezeta, Eceta.Hemen Heceta grafia hautatu
|
dugu
hori delako hainbat leku izenetan iraun duena: Heceta Island Alaskan eta Heceta Head nahiz Heceta Head Light Oregongo kostaldean. nahasmendu seinaleak ematen hasi zen.
|
|
|
" Txupatintas bat baino gehiago kontutik bizitzen jarriz, bidenabar" esango du norbaitek. Eta bai, albo kalte bezala onartu
|
dugu
hori: batzuk jakintza sortzeko beste zenbat dabiltzan akademiaren munduan ‘ezagutzaren’ errituetatik biziz inoiz aitzur bat astindu gabe.
|
|
|
Ez
|
dugu
horretan ere fokurik jarri lan honetan. Budak kontatzen omen zuen istorioan, gezi pozoindua sartu dioten gizonaren kasuan, bigarren mailan utzi dugu geziaren jatorria.
|
|
2014
|
|
|
Ikasle bat altxatu zen, otzan otzana zena, akolitoa kolegioko kaperan, eta esan zion: " Ez
|
dugu
horregatik egin barre, jauna. Kontua da orain frantses klasea tokatzen zaigula eta berori ingelesez ari dela denbora guztian.
|
|
|
Frantsesez erantzutea asaldagarriago zait oraino. Alde batetik zer interes
|
dugu
horretan gure buruaren zuritzeko ez bada, eta noren aitzinean?
|
|
|
Alta, guri dagokigunez uste
|
dugu
horren iraupena bilatu behar dela besta antolatzaileen motibazioetan. Toberak jendearen biltzeko ahala bazuen (aski da Herelle irakurtzea eta gogoan hartzea zer den 3000 jende biltzea herri ttipi batean autorik ez zenean, publizitatearen egiteko irratirik ez zelarik).
|
|
|
Gauzak ez zitezkeela esplika bestenaz. Hor denak hasten gara, zer domaia, utzi
|
dugu
hori guzia barreiatzera, erdiko botere politiko eskasak ahalbidetu du Babel dorreko fenomeno hau eta orain maskaradan deus ez dute ulertzen, bizkaitarrak autobusetik jautsi orduko gibelera joan nahituak zaizkigu. Har dezagun baikorki.
|
|
|
Evariste ez da auzapeza. Ulertzen
|
dugu
hori fite. Eremu politikoa sinbolikoa izanki ez da sekulan errana herria denez edo kantonamendua, auzapez den edo diputatu, kontseilari nagusi edo beste.
|
|
|
Hasteko bertsolariak ez du komentatu behar, ez da nehondik ere zirtzilaren heinera edo apalago jautsi behar. Zirtzilaren lana aztertuko dugularik, agerian ezarriko
|
dugu
hori, baina politika sinplea balitz konponduak izanen ziren arazo guziak aspaldi. Erakutsi behar zaie gazteei aprendiz direla eta finki beren lekura igortzen dira.
|
|
|
Nori mintzo natzaio hor? Hiru punttu rekin frogatu
|
dugu
hori bakarretan. Badira 80 sartze egiten dituzten antzerkiak eta 250 edo 300ekoak.
|
|
2015
|
|
|
Edo hobeto esan, signifikatzean polisemia eta monosemiaren arteko tentsioan kulunka ibili behar dugu: adierak mugatu behar ditugu elkar ulertzekotan, baina ezin
|
dugu
hori behin betiko egin, erabateko totalizazioa ezinezkoa delako (semiosia, Ecoren hitzetan, geldiezina delako). Laclauk eta Mouffek berariaz baztertzen dute itxitura hori, ezinezko baita euren ustez erabateko hegemonia, hala izango balitz gizartea sistema sinboliko gardena izango litzateke; antagonismo eta polisemiarik gabeko sistema sozio sinboliko bat, nonbait.118 Hori da, nire aburuz, Identitatearen desira:
|
|
|
Arestian azaldu dudan metodoa errez aplika dezakegu edozein kasutan: euskal dantzak, esaterako, asmazio modernoak dira, ondo frogatu ahal
|
dugu
hori eta ondorioz ere faltsuak direla ondorioztatu, eta nola ez, dantza horiek funtsik gabe zabaldu direla apaiz nazionalistek edota abertzale folkloristek ikastoletan eta hedabideetan ezarri dituztelako. Baina, dantzak esan bezala, beste edozer esan daiteke.
|
|
|
Halakoez lepo omen dugu bizitza: " guk ez
|
dugu
hori horrela egiten"," ez da hori egin behar"," hori ez da gure estiloa"," hori ez da gure hizkuntzarena"," hori ez da gure kultura"... Baina, esan dudan legez, kontua ez da soilik hori horrela diogun ala ez, kontua praktikoagoa da:
|
|
|
Badaki zein indartsu eta sendoak izaten diren identitate egiturak. Adibide moduan jarri dudan kasuan ikusi
|
dugu
hori, baina edozein identitate gairi aplika diezaiokegu gogoeta bera. Irakurlearen esku utziko dut zertan aplikatu.
|
|
|
Txalekoz eta soingainekoz jantzita dago, bi biak zuloz josrtci; ez dute deusetarako bali°. Hankak lcistoz beteriko galtza pare batekin eginak daude; hautsiak baina agian erabilgarri dira; jadanik ez
|
dugu
horretaz pentsatzen, ordea. Burua makurturik lurrera begira dago, lotsatuta antza, esanez bezala hauxe egin didate, ezin izan dut saihestu.
|
|
|
—Hitz egingo
|
dugu
horretaz beste batean, Kitty. Badakizu zer?
|
|
|
ETAk ere hitz egin zuen gaiaz ETBri emandako elkarrizketan (Euskaldunon Egunkaria,): ETAren aldetik ez zen espero behar" aitakortasunik, ezta suhiltzaile lana egiterik ere; guk ez
|
dugu
horren epaiketarik egingo. Guk beti esan dugu herri borroka beharrezkoa dela, hau zertan islatzen den beste gauza bat da".
|
|
|
Ez dut uste basati onaren edo autentikotasun exotikoaren deiak mugitu behar gaituenik. Herri eta hiztun komunitateen arteko trukean ez
|
dugu
horren beharrik, erdipurdikoen arteko harremana da.
|
|
2016
|
|
|
Idazle findua, euskal literaturgintzan antzerkiarena jorratu zuen bereziki, eta 27 urte zituela bere lehendabiziko antzezlana sariztatu zioten, Garbiñe zeritzana hots. Donostiako udalak 1916 ean antolatu lehiaketan lehendabiziko saria eskuratu zuen lana
|
dugu
hori, ber urteko Santo Tomas gauean Antzoki Nagusian antzeztua, eta geroxeago, Gazteluko Gazte Alaien eskutik hainbat eta hainbat herritan errepikatuko zena. XIII. mendean giroturiko amodiozko istorioa dugu, Galdosen Marianela idazkiarekin antzekotasun bat baino gehiago erakuts ditzakeena.
|
|
|
Benetan aztoratu zuen lanaren aurrekaria baizik ez
|
dugu
hori. Lehenbiziko emanaldia 1931.ean argitaratu zuen Bilbon Verdes Atxirikarenean, hau da, Itun berria deritzan liburu bilduma osoa.
|
|
|
Garaitzapen promesa liluragarria. Indoeuroparrek gerlariaren etikaren gaia landu zuten aspaldiko sortunetik eta euren mitologia
|
dugu
horren lekuko: gerlaria, neurriko gizona, noble eta errukiorra izatea hobea da, baina ankerra, suminbera eta bere burua nekez kontrolatzen duen basapiztia bada ere oniritzita geratzen da, baldin eta borrokari suharra bada, azken finean arerioa garaitzea baitu oinarrizko betebeharra.
|
|
|
Izen jatorretara joaz berriz, bi multzo bai, baina ezin dira bi egitura garbi antzeman. Nahikoa garbi dirudi ba atzizkiak senidetasun esanahia duela, baina Mitxelenak dioenez, ezin
|
dugu
hori baino ezer gehiago esan. Schuchardt-ek ba atzizkia odolkidetzaren adierazle bezala ulertzea proposatzen du, eta Mitxelenak erantzuten du odolkidetzaz ezin direla ulertu aitaginarreba eta amaginarreba, eta hortxe dagoela anaia ere, zorioneko ba atzizkirik gabe.
|
|
|
—Bai, ez beti baina bai askotan, baina hitz egingo
|
dugu
horretaz. Yoga irakasle izateko ikastaroan apuntatu nintzen, Gurutxaga profe; asana klaseak lan fisikoabi egunetan, asteazkenetako talde meditazioa, eguneroko etxeko saioak fisiko meditatiboakegiteaz gain, hilean behineko aste bukaera oso bat gehitu zen eskolaren zentralean, ashram esaten daeta hamabostaldi bat abuztuan.
|
|
2017
|
|
|
" Eta jada gure garaian, Zamorako apezpiku baten anaiak Granadara alde egin zuen, eta Jaungoikoaren Eliza hasi ondoren, milaka izan dira hereje bihurtu direnak, nahiz eta Bizkaiko zaharretakoak izan[...]. Eta ez ziren gutxiago izan Pragan eta Bohemiako parte haietan altxatu zirenak; baina ez
|
dugu
horregatik Zamorako apezpikua erail edo lapurtuko, bere anaia moro bihurtu zelako; ezta bizkaitar guztiak, haietako batzuk heresiak egin dituztelako" (CARTAGENA: 390).
|
|
2018
|
|
|
Nolanahi ere, kasualitatea dirudi Aldudeko medikuak prosa ekumenikoa hobetsi izatea, nola zuen egin ia konturatu barik Buenos Airesetik itzuli indiano aldudarrak, Bonaparte printzea nahigabetu zuenak. Baina, jakin, Luis Luzianok bazekien euskal idazleek nahastu egiten zituztela euskalkiak; bigarren kapituluan substantziatu
|
dugu
hori.
|
|
|
Horri esker, hiriaren inguruko kalitatezko literatura historiko bat sortzea ere posible izan da. Aingeru Epaltza
|
dugu
horretan maisu. Bere Erresuma eta fedea trilogiak jendearen esku jarri du Iruñearen irudi historiko ederra (2006, 2009, 2013).
|
|
|
Internet parean dut arte garaikideko ekoizpenen aurrean nauzu munduaren aitzinean munduko zati bat naiz nire lumarik gabeko luma eskuratzen dut aurrez aurre jartzeen eraginak idazten ditut idaztea errealitate baten interbentzioa baita so egiten entzuten bizitzen ditugunaren sortzean parte hartzen dugu errealitatea sortzen
|
dugu
horrek hori ekoizten du. Testuak zer egin dezake?
|
|
2019
|
|
|
Pentsatzen nuen ez zenuela nahiko. Baina ez
|
dugu
horregatik haserretu behar —esan zion Eliseok bere garagardo botila luzatuz, topa egiteko.
|
|
|
Anizeto Jose aitonak pipa erretzen zuen, eta, diotenez, baikorren ohitura
|
dugu
hori. Lehen aipaturiko argazkian, irribarretsu azaltzen da pipa ezpainetan duela.
|
|
|
—Ez dakit eta berdin zait. Ez
|
dugu
horretaz hitz egin, ez diot nik ezertxo ere galdetu.
|
|
|
Ez duzula nahi soldata jaso, aizu, ba, hobe guretzat, kar, kar, merkeago aterako zaigu. Tira, orain serioago, soldatarena geroko utziko dugu, hitz egingo
|
dugu
horretaz aurrerago, baina, oraingoz, egingo duzun lanaren truke guk mantendua eta ostatua emango dizkizugu. Bihar bertan hasiko zarete, lana sobera dugu eta denboraldi honetan.
|
|
|
Hirugarrena, egileen prozedura agerian dago eta luze hitz egin
|
dugu
horretaz, bakarrik aipatu zertan ari ziren; horrek eramaten gaitu hurrengora.
|
|
|
Hitanoan, adibidez, hizketa laguna gizonezkoa den edo emakumezkoa den, hiztunak, erregistro horretan sartuz gero, 1 eta 3 pertsona paradigmetan —eta azpimarratu nahi
|
dugu
hori: 1 eta 3 pertsona paradigmetan— K edo N hizkiak gehituko dizkio adizkiari.
|
|
|
Hain dira gutxi aginte paradigmak, non edozeinek pentsa lezakeen gure hizkuntzaren historian lauki horiek bezain eskasa dela inperatibozko esaldien multzoa; baina oker legoke, izan ere, lan honetan zehar ikusiko dugun bezala, euskararen historian, zein bere momentuan, zein bere helburuarekin ez baita inoiz falta izan aginterazko esaldirik. Baina, nondik atera
|
dugu
hori?
|
|
|
Nondik atera
|
dugu
hori. Goian erran bezala, laguntzaileari baino ez diozu begiratu behar:
|
|
|
Lehenengoan, batzuentzat jzioqui adberbioa da eta bertze batzuentzat, partizipioa (iguriki, jauki bezalakoa); baina, bigarrenean, ajutuezdugu kasuan, nahiz eta denok bat ez etorri, partizipio/ adjektibo," guec ajutu ez dugu", dena delako ajutu
|
dugu
hori, konjugazio perifrastikoaren joko bat baino ez dugu.
|
|
|
" Badira hitzak partikulak asmatu baino lehen indarrean zeudela, eta, aurkakoa, jakina, ere bai". Pertsona izenordainetan
|
dugu
horren froga: lehenengo kontuaren adibidea, ni eta hi, eta gu eta zu bikoteak dira, eta zuek, aldiz, bigarrenarena.
|
|
|
Errespetuzko tratamenduak aztertzerakoan (9 kapituluan), luze hitz egin
|
dugu
horri buruz, eta onartu dugu Europako giro horretan Antzinaroaren amaieran edo Erdi Aroaren hasieran indarrean jarri zituztela. Beraz, eta pentsatu dugulako trebeak zirela aditz aldietan, orainaldiko eta iraganaldiko adizkiak denak batera baztertu ditugu.
|
|
|
8. Funtzioari begira, konjugazio trinkoa jatorrizkoa dela onartzeko, goian aipatutako formak agertzea eta beharra justifikatzea —puntukaritasunaz ari gara— zaila egiten zaigu, batez ere, kontuan hartzen baldin badugu aztertu dugunen artean gehienak zaharkituta eta lokalismo itxurarekin agertzen zaizkigun bitartean, forma trinkoak, berriz, indartsu eta nonahi erabilgarri dauzkagula: Baztanen heldu naiz/ nator
|
dugu
horren adibidea.
|
|
|
aditzetan, forma desberdinetakoak dauzkagu. Luze hitz egin
|
dugu
horri buruz; hala ere Swadeshen zerrendan daukazu gure sailkapena:
|
|
|
Horregatik, nahita, marka erran beharrean, erabili dugu ikur hitza. Aurrerago aukera izanen
|
dugu
horretaz aritzeko.
|
|
|
Ez
|
dugu
horren arrastorik ere ezagutu. Etxarriko muga egiten duen Aizkibelgo Ibai gainean izango zen zubia, Artasoro guzia —Etxarrikoa, Bakaikukoa— zeharkatzen zuen mando galtzada bertatik igarotzeko.
|
|
|
Izenen bilakabidean, letra horixe galtzen zailenetarikoa izaten ohi dela ematen du, halako moldez non, izenaren barnean leku dantzan egiten edota bakartu antzean, esanahirik gabekoa ematen duenean ere, tentuz ibili behar den, funtzioren bat beteko ez ote duen aztertzerakoan. Aurreragoko Sangusai izango
|
dugu
horren adibidea.
|
|
2020
|
|
|
Denok konprenitzen dugu Euskal Herrian bizi garela, eta poliziak ezin direla izan hemen, egon den eta oraindik dagoen biolentziagatik, filmetako edo postaletako bobby ingelesen parekoak. Inon baino hobeto konprenitzen
|
dugu
hori, aspaldi honetan izan diren kale borroka episodioak direla-eta, Gasteizen; baina harri koskor zaleak edota su eman zaleak kilkerrekin nahastea huts handia da. Zer uste zuten ertzainek, zertan ari zirela hamasei urte inguruko bost gazte haiek egun argiz, institutu baten atarian, pankarta bat eskuetan, martxoaren 2an, hots, Martxoaren 3ko bezperan?
|
|
|
[JC] Horretan gaude denok, Jaime estimatua, eta horretarako, denok bat egin behar segurtasun indarren atzetik. Bide bakarra
|
dugu
hori.
|
|
2021
|
|
|
Erabiltzen dugun metodologia" haur filosofia" deitzen da; hiru urtetik aurrera mugarik gabe egiten den filosofia ulertzeko modu bat. Filosofia egitea da gehiago filosofia ikastea baino; eta bai, guk sinisten
|
dugu
horrek badaukala eragin positibo bat bai pertsonengan bai gizartearengan. Zenbat eta pertsona gehiagok izan pentsamendu konplexua eta elkarrizketarako gaitasuna, horrek eragin positiboa du bai norberarengan, norberaren erabakiak hartzeko momentuan, hausnartzeko unean, bai gizartearengan[.].
|
|
|
" Espainiako liburu saltzaileak liberalak gara denak. Hagitz maite dugu gure lanbidea, eta, gutxi asko, guztiek sufritu
|
dugu
horren ondorioz. Beldur garaietan gutako asko urkatu zituzten frantsesezko edo ingelesezko itzulpen kaltegabeak saltzeagatik.
|
|
2022
|
|
|
Egungo sistema demokratiko hau berriz," frankismoak ezarritako monarkia" hartu zuen abiaburuan. Egungo demokraziaren jitea
|
dugu
hori.
|
|
|
Ez dute zalantzarik. Aitzitik, ez
|
dugu
horren argi Lanpedusan hemeretzi egun luzeren ostean lehorreratu zirenen kasuan, bizipen horrek egiaz aberastuko ote zituen afrikar kontinenteko Odiseo berrien bizitzak.
|
|
|
Kontzientzia hartzen du. Orain guk ere ikusten
|
dugu
hori apurka apurka, iraganeko egoerara itzuli nahi dugu, luze egiten ari zaigu aldaketa hau, bat batean eta ezjakinean etorri zaigu Gregoriori bezala neurri batean. Baina prozesua oso astiro doa eta ez dugu ikusten iraganera itzultzea aukeran dagoenik".
|
|
2023
|
|
|
Giza jardueraren arloan, dilema honela gauzatzen da: edo eskura dauden baliabide gehienak (hau da, lana) produkzio bide berriak fabrikatzeko erabiltzen dira ekonomia kapitalista
|
dugu
hori (metaketa, aberastasunen hazkundea) edo soberakina xahutzen dugu produkziorako ahalmena handitzeko asmoa bazterturik eta hori festarako ekonomia da.
|