|
2000
|
|
|
Munduan kontsumitzen den energiaren %35 petrolioa da, eta horrek garbi erakusten du munduko ekonomian
|
duen
funtsezko garrantzia. Halaber, herrialde ekoizle eta esportatzaileentzat esan nahi duen negozioa adierazten du.
|
|
|
Ondo aztertuta, ordea, nik ez
|
nuen
funtsezko heldulekurik, ez nuen zeri eutsirik nire bidaiari ekiteko. Ez nintzen On Kixote bezain ausart, bipil eta indartsu sentitzen, ez nintzen inori ezertan ganorazko laguntzarik emateko gauza; altxorraren maparik ez nuen, eta ez nekien zein geltoki izango nituen bidean zain; ez nuen piszinadun adiskiderik, ezta piszinarik gabe nituen urriak bisitatzeko gogo handirik ere; nire ibilaldiak ez zuen ez Etiopia lurralderik eta ez Etiopia poema libururik hartuko bere baitan, inongo etiopiarik ez...
|
|
2001
|
|
|
Denek erakusten dute koadro bat: bertan, internautak aurkitu nahi
|
dituen
funtsezko terminoak sartu behar ditu.
|
|
|
Proteinak osoenak eta balio biologiko handienekoak dituen elikagaia da arrautza, eta nutrizio arloko adituek erreferentziazko proteina patroia dela diote. Organismoak bere giza proteinak eratzeko behar
|
dituen
funtsezko zortzi aminoazidoak proportzio ezin hobean dituelako gertatzen da hori. Zuringoa (gardena) urez (%86) eta balio biologiko handiko proteinez (oboalbumina, besteak beste) osatuta dago.
|
|
2002
|
|
|
Gobernuak ez
|
du
funtsezko aldaketarik egin prestazio sozialen erreformaren lege proiektu jatorrizkoan, azkenean lege dekretuz ezarri duen testuan. Ukitutxo batzuk egin dizkio soil soilik, autonomia erkidego batzuen proposamenak jasotzeko edo (Kataluniako Erkidegoa, Kanarietakoa eta PPk gobernatzen dituenak).
|
|
|
(asea izan, asegabea izan): energia iturri da, gorputzeko tenperatura egonkor mantentzen du, bihotza, giltzurrunak eta beste hainbat organo funtsezkoren inguru osoa biltzen du, bitamina liposolubleak (A, D, E, K) garraiatzen ditu, hainbat hormona osatzeko ezinbestekoa da gantza eta organismoak berez ezin sintetiza ditzakeen baina eguneroko elikaduratik ezinbestez erdietsi behar
|
dituen
funtsezko gantz azidoez (linoleikoa eta linolenikoa) hornitzen gaitu.
|
|
|
Lagin bakoitzak
|
dituen
funtsezko gantz azidoen kopurua ere neurtu zen.
|
|
|
Zentzu horretan, adibidez, errepide sarea aztertzeko orduan, ezinahantz dezakegu Euskal Herrian historikoki, eta gaur egun ere, zer nolako garrantzia izan duten portuek; ezta XIX. mendean trenbidea sartzeak izan zuena etahorrek herrialdearen industrializazioari eman zion bultzada ere. Zer esanik ez, gauregun
|
aireportuek
duten funtsezko garrantzia, beste herriekiko eta hiriekiko konexiohandi gisa, zeren munduko toki urrunetara gerturatzen baikaituzte.
|
|
|
Garai hartan Nafarroan sorturiko enpresa esanguratsu batzuk ondokoak dira: IMENASA (Industrias Metalicas de Navarra) (1952), PERFRISA (Perfil en Frio) (1953), Laminaciones de Lesaka (1958), eta AUTHI (Automoviles de TurismoHispano Ingleses) (1966). Azken
|
hau
funtsezkoa izango zen. Hain zuzen, 1969.urtean British Leyland ek Authi ren %50 erosi zuen, gero 1974 urtean SEATeneskuetara pasatu zen, eta 1982 urtean Volkswagen en zati bilakatu zen.
|
|
|
desberdinak sortzen dira, eta horrek asko zailtzendu euskara zientifikoaren normalizazioa. Horregatik uste
|
dugu
funtsezkoa dela unibertsitateko oinarrizko testuliburuak, euskaraz idatzitakoak zein beste hizkuntzetatik itzulitakoak, euskaraz edukitzea.
|
|
|
Alde batetik, unibertsitate heziketara ailegatzeko dituztenzailtasunengatik, eta, bestetik, lan munduan ikasitakoa baino kualifikazio gutxiagodituzten lanpostuak betetzen ari direlako. Batek baino gehiagok mantentzen duazken urteetan gazteek unibertsitatean sortu izan dituzten konfliktoek zerikusihandia
|
dutela
funtsezko frustrazio horrekin21.
|
|
|
Testua zuzena da, ezbairik gabe; gramatikala, beraz. Baina zuzentzekotik. araberaraarte, tarte luzea dago, eta informazio asko oroitu behar
|
dugu
funtsezkoa den hitzeraheldu arte [Ibidem.].
|
|
|
Antonio Allona doktoreak, Espainiako Urologia Elkarteko (AEU) idazkari nagusiak eta Madrilgo Ramón y Cajal Ospitaleko Urologia Zerbitzuko buruak azaldu duenez, “bi metodo horiek azkarrak dira, errazak, etxearen pribatutasunean egin daitezke eta %98ko eraginkortasuna dute”. Ildo horretatik, adierazi du “proba horiek ugalkortasunari eragin diezaiokeen irregulartasunen bat goiz atzematen laguntzen dutela”, baina “ez da ahaztu behar urologoak
|
duen
funtsezko eginkizuna”. 600.000 bikote esteril Allonak gogorarazi duenez, “Espainian 600.000 bikote esteril daude eta, kasuen erdietan, ernalezintasuna gizonari lotuta dago”.
|
|
|
2002ko Elikaduraren Nazioarteko Egunaren leloa urriaren 16an izango da, eta Nekazaritzarako eta Elikadurarako Nazio Batuen Mundu Erakundeak (FAO) antolatzen du. Lema horrek ur gezak etengabe hazten ari den biztanleria elikatzeko
|
duen
funtsezko zeregina azpimarratzen du.
|
|
|
2002ko Elikaduraren Nazioarteko Egunak, 150 herrialdetan egiten denak, uraren funtsezko zeregina nabarmendu du elikagaien segurtasunerako. Ospakizunaren helburuetako bat iritzi publikoa sentsibilizatzea izan da, urak gero eta biztanle gehiago hornitzeko moduko elikagaien ekoizpen jasangarria lortzeko
|
duen
funtsezko zereginari buruz.
|
|
|
3 Imana liderra da," aurrean mantentzen den" hura. Sunitek izen hau erabiltzen dute otoitz kolektiboa zuzentzen duten autoritate erlijioso jakin batzuk izendatzeko, baina ez diete onartzen xiiten ustez
|
duten
funtsezko izaera. Beren imanak ez dira Aliren ondorengoak eta ez dira Profetak igorritako inolako jakituria sekreturen jabe.
|
|
2003
|
|
|
Nik dakidanez, polizia nazionalak 2001ean dokumentu hauek aurkeztu zizkion Garzoni. Garzonek ez
|
zuen
funtsezko akusaziorik burutzeko indiziorik ikusi eta bertan behera utzi zituen. Artean, Polizia Nazionalak txostena Guardia Zibilaren esku utzi zuen.
|
|
|
...behar bezala gosaldu eta bazkaldu ez badu, zail egingo zaiola errendimendu akademiko egokia lortzea; baldin ikasgelako zarata maila 70 dezibelekoa bada, transmititutako mezuaren %50a jasotzeari utziko diola, urduriago jarriko dela eta gutxitu egingo zaiola kontzentratzeko eta irakurtzeko gaitasuna; baldin irakasleak, ikus entzunezko kulturara ohitutako ikasleen arreta erakartzeko, klera eta arbela
|
baditu
funtsezko lanabesak, borroka aldez aurretik galdua duela; eta, azkenik, baldin klaseak bata bestearen atzean elkartzen baditu, atseden hartzeko tarterik utzi gabe, ikasleen eta irakasleen nekea areagotu egingo dela eta edukiak transmititzeko eta asimilatzeko gaitasuna gutxitu egingo dela. Gainerakoa, beraz, eskolako arrakasta edo porrota baldintzatzen ari diren faktore horietan guztietan eragitea litzateke.
|
|
|
Gantz azido esentzialak (linoleikoa eta linolenikoa): Organismoak sintetizatu ezin dituen eta elikaduraren bidez ordeztu behar
|
dituen
funtsezko elementu horien ekarpen eskasa ilearen erorketa jarraituarekin lotzen da, eta azala lehortzea eragiten du. Elikagai ugarienak hauek dira:
|
|
|
Lehenengoari dagokionez, Europak azterketa gehiago egin beharra dagoela adierazi du, epe luzera giza osasunerako arriskua baztertzeko. Eta bigarrenari dagokionez, Europako kontsumitzaileek beren eskura jartzen diren produktuen ezaugarriei buruzko informazioa jasotzeko
|
duten
funtsezko eskubidea errespetatu nahi izan da, produktu horiek onartu edo ez askatasunez erabaki ahal izan dezaten. Trazabilitatea eta etiketatzea Europako Parlamentuaren eta Kontseiluaren Erregelamendu Proposamena, GEOren trazabilitateari eta etiketatzeari buruzkoa, oso aurreratuta dago.
|
|
|
3.500 traumatologo eta kirurgialari ortopediko europarren artean egindako ikerketa batek agerian utzi du espezialista horiek osteoporosia identifikatzeko
|
duten
funtsezko eginkizuna. Osteoporosia aztertzeko eta ikertzeko taldeko presidenteak, SECOT (Seniors Españoles para la Cooperación Técnica) elkarteko Antonio Herrerak, “XX. mendeko epidemia isila” eta “zartbesterik ez dituela gertatzen jakin duenean.
|
|
|
errua norberaren talentuari edo eskura dauden lanabesei botatzea, eta beste arazo bati ekitea. Denborarik galdu nahi ez badu, zientzialariak gai izan behar
|
du
funtsezko anomalia baten eta hutsegite soil baten artean bereizteko.
|
|
|
Haatik, Kuhnen lanak ezagutzen dituenarentzat ere idazkiak badakar argi berria, batez ere lehen — The Copernican Revolution (1957) liburuan— soilik deskriptiboki aurkeztuta zegoen" iraultza" terminoaren erabilpena, orain hobeto azaltzen baitu. Testu honetan, zientzi garapenaz Kuhnek duen ikusmoldean termino horrek
|
duen
funtsezko izaera azaltzen du. Horretarako dogmaren ideia azpimarratuko du —ez du beste inon berriro gauza bera egingo—, zientziaren eta teologiaren erkaketa irekia iradokiz nolabait.
|
|
2004
|
|
|
Azalpen hau egin aurretik, euskara zerbaiten forma dela irizten dio: . Euskal kulturak egun
|
duen
funtsezko egitura, dudarik gabe, geure hizkuntza aurreindoeuroparra da: euskara.
|
|
|
Horren lekuko dakart hona Isidor Maríren pasarte hau, haien itzala eta oihartzuna gurean etengabeko ahotsa denez gero, gu geu ere gure hizkuntza politikaren ardatzean txertatzen has gaitezen. Hizkuntzaren normalkuntzak honako eskakizun hauek omen
|
ditu
funtsezko zimentarri, eta tartean, hegemoniarena: –Pese a la complejidad de la serie de factores expuestos, es evidente que no se puede considerar que la lengua de una comunidad tenga un estatus normal, en un contexto determinado, si no dispone (a) de la condición de lengua propia o endoglósica con respeto a la comunidad, con un espacio en el que sea hegemónica, (b) de un grado satisfactorio de estandarización y elaboración funcional, (c) de un estatus jurídico elevado, es decir, de la plena oficialidad, (d) de un uso generalizado en todas las funciones públicas institucionalizadas, (e) de una base demográfica sólida, amplia y leal?. 311
|
|
|
Euskararen normalkuntzak izan behar
|
lituzkeen
funtsezko ezaugarriak plazaratzen hasi aurretik, Estatu totalitarioen goldeak Estaturik gabeko herri eta nazioen hizkuntzak iraultzeko erabili dituen estrategiak izendatu nahi nituzke hemen. Luzea da aukeran Mitxelenaren azalpena, baina biziki mamitsua, eta mamitik gabiltzan bitartean ez gabiltza gaizki:
|
|
|
Betoz, etorri behar baldin badute, ondoren eta xehe xehe direlako faktore horien xehetasun aletuak. Baina aipatua
|
dugun
funtsezko problematikari itzuri egin gabe.
|
|
|
Ildo horretatik, Rubiok azpimarratu du astean kilo bat koipe baino gehiago galarazten duten dieta guztiek erakusten dutela “gure organismoarentzat funtsezkoak diren” ura eta proteinak galtzen ari garela, eta azpimarratu du “aurreikuspen horien gainetik dagoen edozein datu gainbegiratze medikoa litzatekeela, nutrizio gabeziak eta dietan desorekak saihesteko”. Sendagileak uste
|
du
funtsezkoa dela “dieta hipokalorikoa, mantenugai, bitamina eta mineraletan aberatsa, ura eta proteinak galtzea, koipearen ordez; izan ere, pisua galtzen ari dela senti daiteke, eta dieta utzi bezain laster, berriz ere azkar irabaz daiteke”. Dietak eragiten duen nazkari aurre egiteko, zainzuriak eta txanpinoiak bezalako elikagaiak sartzea gomendatzen du Rubiok, kaloria gutxikoak.
|
|
|
Mayr ek “Science” aldizkarian azaltzen du. Aurkikuntza horrek, gainera, kolibriar horiek beren jaiokide amerikar modernoekin
|
duten
funtsezko antzekotasunaren lehen ebidentzia suposatzen du. Kolibri horien eta egungoen arteko hiru ezaugarri nagusiak hauek dira:
|
|
|
XXI. mendean, non irudia
|
dugun
funtsezko euskarria, ezin da jarraitu begirada, eta bide batez adimena bera, intuitiboki soilik egituratzen. Intuitus, latinez, begiratzea edo so egitea da, nahiz eta, egun, arrazonamendurik gabeko ezaguera gisa ulertu.
|
|
|
a) Koadratzea: hauxe izaten da ikusleak informazioabe reganatzeko
|
duen
funtsezko bidea. Irudi jakin batean agertzen diren osagarrien oreka dugu koadratzea.
|
|
|
Gizakia aukeradun eta ahalbideduna dela esan berri dugu. Esan ere
|
dugu
funtsezko atributu hori gizakiaren izate etikoaren oinarrian dagoela. Zein da, baina, etikaren ahal izateko printzipioa?
|
|
2005
|
|
|
Moldeko ogiek kalitate ertaineko proteinak dituzte (%7 eta %10 artean) ez
|
dutelako
funtsezko aminoazidoa den lisinarik.
|
|
|
Baina (tolerantzia arazorik agertzen ez bada, behintzat) horrelakoak ez dira hartu behar arrain urdinaren ordez, hauek baitauzkate aberastutako elikagaiek ez
|
dituzten
funtsezko nutriente batzuk.
|
|
|
Sendagileak jakin behar
|
duen
funtsezko datu bat, horrelako kasuetan, umeak horrelako otitisaren hasiera da: diagnostikoa agertu denetik ondorengo sei hilabeteetan egiten bada, tratamendu medikoa ezarri eta bilakaera ona izaten da kasu gehienetan; epe hori igarotakoan detektatzen bada, aldiz, oso litekeena da pronostikoa okerragoa izatea eta, areago, kirurgiara jo behar izatea.
|
|
|
Gazta hau, beraz, balio biologiko handiko proteina iturri baliotsua da: gure organismoak ezin sintetiza ditzakeenez, kanpotik (dietaren bidez) ekarri behar
|
ditugun
funtsezko aminoazido ugari dauzkalako.
|
|
|
Zer jarrera du Batzordeak kasu honetan? «Animaliak elikatzeko erabiltzen diren gehigarri eta substantzia guztiak etengabe berrikusi behar dira» Iodoa izaki bizidun guztiek behar
|
duten
funtsezko aztarna elementua da. 70/ 524/ EEE Zuzentarauaren arabera ebaluatuko ditugu animalia espezie desberdinentzako dituzten eskakizun fisiologikoak, eta gaur egungo maila baimenduen arabera ematen den iodoak gizakien edo animalien osasunean edo ingurumenean ondorio kaltegarriak izan ditzakeen aztertuko dugu.
|
|
|
Izan ere, ez daude prest biodibertsitatea galtzeko giza ezagutzaren parte den aldetik, milaka urteko ezagutza galtzen baita laborantzan, sukaldaritzan eta eskualdeetako kulturan. Garrantzi handiko kontu hori ez dago azken hartzaileek, hau da, kontsumitzaileek, elikadurari eta babesari buruz
|
duten
funtsezko arautegitik at; baina oso garrantzitsua da mundu osoko agintariek, elikagai operadoreek eta kontsumitzaileek berek kezka eragiteko, gustu ona izateko eskubidea ez ezik, milaka urteko errezeta eta tekniken arabera prestatutako bertako elikagaiak hartzeko eskubidea ere aldarrikatu nahi baitute. Bibliografía http://www.slowfood.com – NAZIOZ GAINDIKO KORPORAZIOEN BEHATOKIA.
|
|
|
Adituek uste
|
dute
funtsezkoa dela amaren elikadura haurdunaldian, prebenitzeko
|
|
|
Euskara bezalako hizkuntza bat ezagutzeak, ordura arte idazteko gutxi erabilia izan zen mintzaira batekin topo egiteak, hizkuntzaren berezko garrantzia beste nonbait ikustera eramaten du, alegia, honek giza-izakiarentzako
|
duen
funtsezko esanahian. Gizakiaren esentzia bera, azken finean, kontsideratu ere ezin da egin bere berezko linguistizitatetik at edo, bestela esanda, hizkuntza kontuan hartu gabe ezinezkoa da jakitea gizakia zer den eta zer izatera irits daitekeen.
|
|
2006
|
|
|
%23 da eta proteina horiek balio biologiko handikoak dira, gainera, gure organismoak behar
|
dituen
funtsezko aminoazido guztiak dauzkatelako.
|
|
|
Araua betetzea Arau berriek pentsuei eta elikagaiei buruzko legeria zabala bateratzen dute, eta kontsumitzaileak babesteko beste bide bat dira. Elikagai eta pentsu enpresen ustiatzaileek izan behar
|
duten
funtsezko betebeharretako bat da oinarrizkoena, pentsuei eta elikagaiei buruz indarrean dagoen legeria behar bezala betetzea. Ez da lan erraza, baldin eta gaiari buruzko legeria zabalari erreparatzen badiogu, eta elkarren artean oso eremu desberdinak eta sakabanatuak hartzen baditu.
|
|
|
bi azterketa independentek 83 azterketa baino gehiago aztertu zituzten, gizon eta emakume zaharretan bitaminaren maila ebaluatzeko, eta kasuen %86an defizita zegoela egiaztatu zuten. Azken urteotan, bitaminak adinarekin gertatzen diren hezur masaren galerak saihesteko eta muskulu indarraren gainean
|
duen
funtsezko zeregina ezagutzeko duen garrantzia frogatzeko adina datu metatu dira. Hori dela eta, gaur egun osteoporosia bitaminarekin tratatzeko gomendioa egiten da.
|
|
|
Halaber, elikadurarako, giza osasunerako, industriarako eta energiarako gaur egungo baldintzak eta ur eskariak aztertu behar dira, eta behar horietako bakoitza modu iraunkorrean asetzeko behar den ur kantitatea eta kalitatea bermatuko duten irtenbide integratuak bilatu. Are gehiago, eguneroko elikagai eskaria ez dela negoziagarria adierazten badute ere, nekazaritza sektorea ur gezaren kontsumitzaile nagusi dela adierazi ondoren, uste
|
dute
funtsezko erronka bat dela: errendimendu unitate bakoitzeko ur gutxiago erabiliz elikagai gehiago eta hobeak ekoiztea, horrela gure biziraupenaren mende dauden uretako ekosistema konplexuak babesten laguntzeko.
|
|
2007
|
|
|
Fernando Pelaez ikerketaren koordinatzailearen ustez bi antibiotikoen organismo ekoizleak andui berekoak diren arren,
|
badute
funtsezko desberdintasuna: aurrena aurkitu zenak bakterioetan gantz azidoen sintesian parte hartzen duen entzima bat inhibitzen duen bitartean, platenzinaren mekanismoak bi entzima diferenteri egiten diela eraso, eta horregatik dela eraginkorragoa erresistentzia erreakzioen aurrean.
|
|
|
Adoptatu nahi den umeak hiru urte baino gehiago
|
baditu
funtsezkoa da adin horretako umeen psikologian sendo prestatzea, guraso berriengan konfiantza sorrarazteko eta txikiengan egokipen zoriontsu eta azkarra bermatzeko.
|
|
|
akaroak. Errinitis alergikoaren sintoma deserosoak arintzeko eta errinitis alergikoak bronkioetako asma urte gutxiren buruan eragin ez dezan, espezialistek uste
|
dute
funtsezkoa dela gaixotasuna lehenbailehen detektatzea, tratamendu egokia emateko. José Antonio Navarro alergologoak adierazi du diagnostiko egokirik ez izateak eta automedikazioak eragiten duela alergia kasuen herenak asma sortzea, “pertsona horien bizi kalitatea are gehiago okertu dezakeen gaixotasuna.
|
|
|
Ohiko zukuek ez bezala (proteina %100 begetala baino ez dute), edari horiek arrautzaren landare eta animalia proteinak ematen dituzte. Horiek hain dira osoak, ezen erreferentzia patroi gisa hartzen baitira beste elikagai batzuen proteina kalitatea zehazteko, gure organismoak behar
|
dituen
funtsezko aminoazido guztiak baitituzte proportzio ezin hobean. Anoa= 200 ml= baso bat edo brick txiki Zuku komertziala Edaria arrautza eta frutak Energia (kaloriak) Proteinak (gramoak) 0,8 1,8 Karbohidratoak (gramoak) 26,4 25,4 Koipeak (gramoak) 0 1,0 Arrautza proteinak dituzten edariek ere azukreak (frutetatik eta erantsitako azukreetatik datozenak), koipe pixka bat eta bitaminak ematen dituzte, hala nola C. Bere mineraletatik potasioa eta magnesioa gailentzen dira.
|
|
|
Azterketa berri batek txanpinoien ahalmen antioxidatzailea eta sistema immunologikoan
|
duten
funtsezko zeregina aldarrikatzen ditu
|
|
|
Krisia gaindituta, askotariko elikadurara itzuliko da. Gaur egun, gaur egungo botiken eraginkortasuna dela eta, dietak ez du hiperurizemia eta tantaren tratamendu gisa aurreko garaietan
|
zuen
funtsezko zeregina. Purinak eta azido urikoa Organismoan elikagaien purinen metabolismotik eratorritako azken produktua azido urikoa da.
|
|
|
Harris Interactive enpresak 2.510 erretzaileri egindako azterketa baten arabera, erretzaileen %73 erretzeari uzten saiatu da gutxienez behin; %57k dio bere bizitzako gauzarik zailenetako bat izan dela, eta %59k uste
|
du
funtsezkoa dela medikuaren laguntza. Espainian, 16 urtetik gorako biztanleen %30 erretzailea da, 2006ko bigarren seihilekoko Osasun Inkesta Nazionalaren datuen arabera.
|
|
|
Berdintasunaren edo justiziaren aldekoa dirudien jarrera horretan agerian gelditzen da Artetak oraindik ulertu ez duen" ez menperatu" aren eta askatasunaren ildo politiko errepublikarra. Desberdin izateko eta menderatua izan gabe bizitzeko gizakiok
|
dugun
funtsezko eskubidea. Europako Batasunetik ikasleentzat bidaltzen diren mezuak ere badirudi norabide beretik doazela:
|
|
|
Era berean, arkitektura juridiko egoki eta dinamikoa behar dela azaldu du. " Gaur egun administrazioaren euskalduntzea arautzen duen corpus juridikoak hutsune nabarmenak
|
ditu
funtsezkoak diren gaietan".
|
|
2008
|
|
|
Zoragarria. Beraz, uste
|
dut
funtsezkoa dela neurriak behar bezala saltzea. Askotan, ospe txarra ematen zaio zerbaiti, modu desegokian aurkezteagatik.
|
|
|
EBMT eta SMT. Sistema hauek aurretik egindako itzulpenetan oinarritzen dira, beraz, itzulpen bildumaren tamaina da berauen kalitatean eragina
|
duen
funtsezko faktoreetako bat. Ezaugarri hori partekatzen duten arren, itzulpen memoriak ustiatzeko garaian desberdin jokatzen dute.
|
|
|
Posta elektronikoa izan zen garai batean gehien erabili zen zerbitzua, eta gaur egun lidergo hori web zerbitzuak eskuratu duen arren, posta zerbitzuak
|
zuen
funtsezko garrantzia mantentzen du.
|
|
|
Emozioak eta gogo aldarteak ez dira arimaren ukiezina, baizik eta eboluzioak sortutako trebetasun oso erabilgarria, ingurunean hobeto moldatzen laguntzeko. Neurozientifikoek gero eta gehiago sakontzen dute ideia horretan, eta emozioen oinarri biologikoak argitzeaz gain, zerebroak betetzen dituen beste zeregin askotan
|
duten
funtsezko zeregina aurkitzen ari dira; esaterako, etorkizuneko gertaerak imajinatzean.
|
|
|
Amaren esnez elikatutako bularreko haurra erreferentziazko eredu bihurtzen da hazkunde osasungarria zehazteko Munduko estrategia froga zientifikoetan oinarritzen da. Proba horiek frogatzen dute nutrizioak bizitzako lehen hilabete eta urteetan duen garrantzia eta elikadura egokiek osasun egoera ezin hobea lortzeko
|
duten
funtsezko zeregina. Jakina da zenbait mantenugairen urritasunak, hala nola A bitamina, burdina, iodoa eta proteinak, haurren malnutrizioaren kausa nagusiak direla, eta asaldura nahiko larriak eragiten dituztela, hala nola itsutasuna, anemia, garuneko lesio itzulezinak edo garapen psikomotor desegokia, batez ere garapen bidean dauden herrialdeetako haurrengan.
|
|
|
Arlo honetako berrikuntza oso garrantzitsua da. Sektore honen garapenaren atalaseetan gaude, baina uste
|
dut
funtsezkoa izango dela etorkizunari begira. Appleren iPhonea, eskaini nahi dutenerako arerioa edo aliatua izan daiteke?
|
|
|
Mugarik Gabeko Medikuen (MSF) iritziz, desnutrizio akutuak eragindako txikientzako tratamendu eraginkorra dira elikagai terapeutikoak. Elikagai horiek bi urtetik beherako haurrek gaixorik ez erortzeko behar
|
dituzten
funtsezko elikagaiak dituzte. Sendatze tasak %90 baino handiagoak dira, baina MSFk salatu du:
|
|
|
Nabarmentzekoak dira 60 kcal jaten ahal den 100 gramoko; arrain zuriaren 100 gramoko 70 kcal jaten dira, eta behi haragiaren 100 gramoko 150 kcal batez beste. Haien proteinek (%12) giza organismoak ekoitzi ezin
|
dituen
funtsezko aminoazidoak dituzte, eta horregatik jotzen dira haragi gorrikoak bezain onak, dietari %22ko ekarpena egiten baitiote, batez beste, eta arrainarenak %18 Gantz gutxiko haragia da. Nutrizio konposizioaren %0, 5 gantz poliasegabeak dira, eta, beraz, aukera osasungarria izan daiteke hiperkolesterolemia edo hipertriglizeridemia duten pertsonen elikaduran, nahiz eta maiz jateko ohiturarik ez izan.
|
|
|
“Eskola liburutegia hezkuntza prozesuaren zati bat da”, Eskola Liburutegiei buruzko UNESCOren Manifestuak jasotzen duen definizio horrek ez du zalantzarik hezkuntza komunitateak erakunde horiei eman behar dien benetako garrantzia zein den; izan ere, eskola bateko liburutegi orok eman behar
|
dituen
funtsezko zerbitzuak funtsezkoak dira ikasleentzat ezinbestekoak diren trebetasunak eta ezagutzak garatzeko. Ikasleen artean irakurtzeko ohitura eta plazera irakastea eta sustatzea, informazioa bilatzeko eta erabiltzeko trebetasunei ekitea, hainbat ideia, esperientzia eta iritzirekin harremana izan dezaten baliabideak eskuratzen laguntzea edo kultura eta gizarte arloko kontzientziazioa eta sentsibilizazioa bultzatzeko jarduerak antolatzea dira, besteak beste, eskola liburutegi guztiek lortu beharreko helburuetako batzuk.
|
|
|
Kontuan hartzen badugu 100 gramotik ia 20 proteinak direla, espirulina elikagai horren iturri bikaina dela esan dezakegu. Fenilalanina proteinen osagai bat da, espirulina
|
duen
funtsezko aminoazidoa, eta, hein batean, haren propietate argalgarriak egozten zaizkio. Londresko St Bartholomew’s Ospitaleko Department of Gastroenterology ikerketa zentroa izan da fenilalanina dietan hartzeko gogoa gizakiengan nola eragiten duen aztertu duen ikerketa zentroetako bat.
|
|
|
barietatea, oreka eta moderazioa. Pertsona bakoitzak osasuntsu egoteko behar
|
dituen
funtsezko elikagai guztiak eta energia eman behar ditu. Mahai orotan, Mediterraneoko labore tradizionaletako produktuak nagusitu behar dira:
|
|
|
Herrialde batzuen eskaerak desbideratzea, lokartzea edo ehorztea nahi du Estatuak. Guk segitu behar
|
dugu
funtsezkoa eta zor zaiguna aldarrikatzen, ofizialtasun osoa».
|
|
|
Honela adierazi zuen atzo: «Uste
|
dut
funtsezkoa izango dela bizi bizi eta indar handiz hastea». Hori lortzeko, ezinbestekotzat jo du «jokalariak motibatuta ateratzea».
|
|
|
Auzi honek argudiaketarako
|
dituen
funtsezko iturriak autogobernu politikak dira, hots, azken legitimazio oinarritzat kultur komunitate minoritarioaren beraren kudeaketa hartzen duten politikak. Hiru autoreek auzia etorkinen eta komunitate minoritarioaren identitateen kudeaketaren eremuan kokatzen duten arren, autogobernuaren mantentze eta garatzea partekatzen dute aldagai esplikatzaile modura.
|
|
|
5) Etengabeko ikaskuntzaren oinarriak finkatzea, eta herritarrei eskura jartzea beharrezkoak
|
dituzten
funtsezko gaitasunak.
|
|
2009
|
|
|
Irakasgai horien guztien kasuan, haurrak hutsetik abiatzen dira eskolan hasten direnean. Euskararen ikaskuntza haiekin parekatuko balitz, zeharo alboratuko genuke hizkuntzak komunikazioan
|
duen
funtsezko eginkizuna, baita hizkuntzaren esanahia ere nortasun pertsonala nahiz soziala osatzeko prozesuan. Hori dela-eta, euskararen irakaskuntza/ ikaskuntza egungo testuinguruan bermatzeko ezinbestekoa da eskolaz kanpoko errefortzua; errefortzu hori, gizarteerabilerari dagokio.
|
|
|
susmoa baitzeukan poz hark guztiak. Nazariok eta Reginak senti zezaketenak, esate baterako? ez ote
|
zuen
funtsezko beste arrazoi bat: munstroaz libratu izana.
|
|
|
Moral unibertsalak, halakoa da Gizakia? diosku,, eta halakoak
|
ditu
funtsezko balio; ezar ditzagun lehenbailehen?. Bitxia da, alabaina, zein ongi etorri ohi diren bat moral unibertsal hori eta haren aldekoaren tradizioa eta ingurua.
|
|
|
Jon Landa: Gerra Zibilaz ari bagara edo gerratan, oro har, zentraturik, nik ustehistorialariek
|
badutela
funtsezko hitza, beraiek ordea, ez daukate bakarrik hitza, nik uste zientzialariei lekua egin behar zaiela: antropologoak, legelariak.
|
|
|
Kazetaritza ekonomikoa buruan
|
dugunean
funtsezkoa da, lehenik eta behin, ekonomia zer den garbi izatea. Giza zientzia horren definizioak dioenez, gizartebatek zer, nola eta norentzat ekoizten duen aztertzen duen zientzia da.
|
|
|
Horrela, Krugman ek garatutako teoriaren arabera, enpresak leku batean edo bestean kokatzeko orduan eragina
|
duten
funtsezko faktoreak hauek dira: lan merkatua, horniketarako tokiko eskaintza eta informazioaren mugikortasuna.
|
|
|
Atun, hegaluze edo sardina kontserbak eta antxoa erdikontserbak aukera ezin hobea dira haurrak arrainen gustuan hasteko. Lekaleak Lekaleek haurren hazkuntzan eta garapenean
|
duten
funtsezko zeregina dela eta, haurrentzako menuetan ohiko platerak jarri behar dira, hala nola dilista, garbantzu edo babarrun egosiak. Sarritan jaten ikasi behar dute, dena ezin da pasta eta arroza izan.
|
|
|
Asmoa gobernu zentralekin eta tokiko gobernuekin elkarteak bilatzea da, bai herrialde garatuetan bai garapen bidean dauden herrialdeetan, eta gobernuek, migratzaileen elkarteek, GKEek eta sektore pribatuak giza baliabideak, baliabide finantzarioak eta gauzazkoak erabiltzea. Konpromiso horrek erakusten du migratzaileek beren jatorrizko herrialdeetan
|
duten
funtsezko zeregina gero eta gehiago aitortzen dela nazioartean, finantza ekarpenen eta esperientziaren bidez. Izan ere, etorkinek garapen bidean dauden herrialdeetara bidaltzen duten diru kopurua, bidalketa gisa, 2008an 283.000 milioi dolarrera iritsi zela kalkulatzen da, kanpoko laguntza edo atzerriko zuzeneko inbertsioak baino gehiago. Laguntza teknikoa FAOk eta OIMek, gainera, laguntza teknikoa emateko konpromisoa hartu dute.
|
|
|
Perka haragia trinkoa da, zapore leunekoa, proteina ugarikoa (%21), ia gantzik gabea (%1) eta energia ahalmen apala (96 kaloria 100 gramoko). Arrain honen proteinak, beste edozeinenak bezala, balio biologiko handikoak dira, organismoak bere proteinak osatzeko behar
|
dituen
funtsezko aminoazido guztiak dituztelako. Perkaren nutrizio osaeran, CONSUMER eroski ren Arrain eta Itsaskien Gidan islatzen den bezala, perkak burdina gehiago duela (1,1 mg/ 100g) baino ez da nabarmentzen, baina itsaskiek eta haragiak baino erdi gehiago geratzen da.
|
|
|
Zergatik horiek? Edozein gizartek izan behar
|
dituen
funtsezko balioak direlako. Munduko populazioaren zati handi bat baztertzen duten prozesuei erantzuteko sortzen dira Sortzen ari diren eskubideak herritar guztienak dira.
|
|
|
Garuneko hantura Zientzialariek uste dute garunaren hantura orain arte uste baino garrantzitsuagoa izan daitekeela Alzheimerraren garapenean; beraz, gene horiekin elkarreraginean aritzeak tratamendu berri eta eraginkorragoei bide ematen die. Williams doktoreak gaineratu zuen Alzheimerraren garapenean hanturak
|
duen
funtsezko eginkizuna egiaztatzeak esan nahi duela parazetamola edo ibuprofenoa bezalako erabilera arrunteko antiinflamatorioekin tratatzea.
|
|
|
Haurrek, tamaina ertaineko helduek eta jarduera fisiko handirik egiten ez dutenek ezin hobeto jan ditzakete astean 4 arrautza; eta gorputz handia dutenek edo kirola maiz egiten dutenek astean 7 arrautza jan ditzakete. Arrautza bat… bertute Funtsezko elikagaia da dietan, balio biologiko handiko proteina ugari dituelako (%13); hain zuzen, beste elikagai batzuen proteina kalitatea zehazteko eredutzat hartzen dira, behar
|
ditugun
funtsezko aminoazidoak proportzio ezin hobean baitituzte. Gogora dezagun gure organismoak ezin duela proteinarik sintetizatu funtsezko aminoazido bakarra falta badu.
|
|
|
Zer da ongarri ekologikoa? Ongarri ekologikoak fauna eta florarako elementu kimikorik gabeko substantziak dira, landareak hazi eta garatzeko behar
|
dituen
funtsezko elikagaiez osatuak. Lurzorua ongarri organikoz ongarritzea, lurrari beharrezko elikagai guztiak emateko.
|
|
|
Hortxe egiten dugu topo, gaurko egoeran behintzat, Euskal Herriaren autodeterminazioaren eta burujabetzaren alde borrokatzeko abertzaleen frontea, ekintza politiko abertzalearen inspiratzaile izan nahi duen polo subiranistaren helburuetatik ezinbestean bereizi behar
|
duen
funtsezko dimentsioarekin. Fronte abertzale bakarra egoteak esan nahi du mugimendu horretako kide izango litzatekeela eratutako frontearen ekintza bateratura, unean uneko egokiera eta eraginkortasun irizpideen arabera, indarkeria gehituko lukeen erakunde politiko militarra.
|
|
|
" Ados, baina baldintza batekin: ...balu bezala–, ahizparen poz itxurakoa horixe besterik ez zelako ziurki, itxurakoa, hitz handietan galtzen zena; baliteke, baina, poz itxurako hura bene benetakoa ere izatea, hitzik handienak erabili ohi baitira sarritan miseriarik handienak ezkutatzeko, eta berak –Ernestinak– susmoa baitzeukan poz hark guztiak –Nazariok eta Reginak senti zezaketenak, esate baterako– ez ote
|
zuen
funtsezko beste arrazoi bat: munstroaz libratu izana.
|
|
|
Eta errepresentazioak, irudikapenak aztertzea ere bada soziolinguistikaren beste ikerketa alor bat. Soziolinguistikaren esparruan ez dira mota guztietako errepresentazioak aztertzen, hizkuntzei buruzko irudikapenak aztertzen dira bereziki; baina deskribapen hutsean geratu nahi ez
|
badugu
funtsezkoa da errepresentazioen funtzionamendua ezagutzea.
|
|
2010
|
|
|
Lehen apunte bezala hizkuntzak eta ekonomiak elkarren artean
|
duten
funtsezko lotura aipatuko dugu: hizkuntzak zeregin nagusia betetzen du gizarteen garapen ekonomikoan, gizarteko kideen arteko harremanak ahalbidetzen dituelako, eta harreman hauek bilakaera ekonomikoaren oinarria direlako, lana antolatu, ondasunak sortu eta trukatu, zerbitzuak eskaini eta aberastasuna banatzeko orduan.
|
|
|
Pentsatzen dut hegoaldetik batzuk segitzen dutela. Hegoaldean lekua
|
ukaiteko
funtsezkoa da. Baina, ez baldin baduzu bertsulari izan nahi edo Iparraldean bakarrik, ez da beharrezkoa.
|
|
|
Mendebaldeko herrialde guztietako berrikuntza politiketan onartzen da, alde batetik, berrikuntza sistema eratzeko orduan erakunde publikoek izan behar
|
duten
funtsezko eginbeharra. Bestaldetik, gobernuen esku hartze proaktiboa onartu eta sustatu egiten da ere, «merkatuaren hutsuneei» (Europako Batzordea, 2003) aurre egiteko beharrezko aukera gisa:
|
|
|
Horrela, ez dugu ahaztu behar enpresa talde eta korporazio handiek Europar Batasuneko bateratze prozesuan izan duten garrantzia eta Europako Batzordearen politiketan
|
duten
funtsezko eragina. Enpresa handien lobbyek (ERT, UNICE, sektoreko elkarteak?) etengabeko presioa egiten dute enpresa handien interesen alde.
|
|
|
Jarduera horiek garatzeko orduan, hauek dira batez ere ikerguneek izan ohi
|
dituzten
funtsezko abantailak:
|
|
|
Horrela, Krugman ek (Krugman, 1995) aspaldi garatutako teoriaren arabera, enpresak leku batean edo bestean kokatzeko orduan eragina
|
duten
funtsezko faktoreak hauek izan daitezke: lan indarraren merkatua, horniketarako tokiko eskaintza eta informazioaren mugikortasuna.
|
|
|
Arrautzaren bertuteak Arrautza funtsezko elikagaia da dietan. Proteina osoagoak eta balio biologiko handiagokoak ditu (%13), eta beste elikagai batzuen proteina kalitatea zehazteko eredutzat hartzen dira, organismoak behar
|
dituen
funtsezko aminoazidoak proportzio ezin hobean baitituzte. Gantz ekarpena (%11) gorringoan kontzentratzen da, eta gantz asegabeak nagusitzen dira saturatuen gainetik, profil lipidiko osasungarria baita.
|
|
|
Bartzelonako Unibertsitate Autonomoko (UAB) Pedagogia Aplikatua Saileko Hezkuntza Teknologiako irakasle titularra da Pere Marquès. Gure herrialdeko aditu handienetako bat da ikasgelan aplikatzen diren teknologia berrietan, eta hezkuntza programa guztiek izan behar
|
dituzten
funtsezko bost ezaugarri hauek zehazten ditu: helburu didaktiko batekin eginak izatea, ordenagailua euskarri gisa erabiltzea, interaktiboak izatea —ikasleen lan erritmoari berehala egokitzea eta egokitzea—, Irakasleek eta gurasoek aldez aurretik gainbegiratu behar dute haurrek eta gazteek erabiliko duten materiala.
|
|
|
Eskemak modu ordenatuan erakutsi behar du testuaren edukia Eskemarekin, ikasleak analisirako gaitasun nahikoa erakusten du, testuko ideia nagusiak atera eta hierarkizatzeko eta haien arteko harreman egokiak ezartzeko. Eskemak modu ordenatuan erakutsi behar du edukia, eta egitura orokorra islatu behar
|
du
funtsezko kontzeptu edo hitzekin. Maiz egiten diren akatsak:
|
|
|
Uste
|
du
funtsezko kontsolidazio fiskala dakarrela, baina 2011rako BPGaren %1, 75eko doikuntzari buruzko xehetasun gehiago eskatu ditu
|
|
|
“Down en sindromea duen seme bat izatea ez da gure izateko arrazoi bakarra”, gogoratzen du Down Españak. Gurasoek beren beldurrak kontrolatu eta seme alabak pertsona heldu gisa tratatu behar
|
dituzte
Funtsezkoa da seme alaba guztiei tratu bera ematea, bereizkeriarik gabe, bakoitzak bere bertute eta mugez jabetu dadin. Gainera, anai arrebak “funtsezko ikaskuntza iturri” dira, pertsonen arteko harremanak sustatzea eta erabakiak hartzeko gaitasuna bultzatzea.
|
|
2011
|
|
|
Erritmoa ez bizitzea lortu zuen Realak, erritmo bizian nagusi delako Kataluniako taldea. Bartzelonaren lasaitasunari eutsi zion etxeko taldeak, eta uste
|
dut
funtsezkoa izan zela partida irabazteko. Inork espero ez zuen estrategia erabiliz irabazi zuen Realak.Salbuespena ere lege.
|
|
|
2 Diglosiak, ele barnekoak zein (orain eta hemen dakigunez) ele artekoak hiru osagai
|
ditu
funtsezko, ezer argirik aterako badugu: talde izaera (ez norbanakoa), iraupen luzea (hots, gutxienez hiru belaunalditara iristen den egonkortasuna) eta, nola ez, espazio soziofuntzionalaren konpartimentazioa.
|
|
|
Corpus horretan, soziolinguistikarekin zerikusia duten beste alor batzuetako terminoak ere badaude; esaterako, soziologiakoak, historiakoak, psikologiakoak, antropologiakoak, komunikazio zientziatakoak eta politika zientziatakoak. Baina Solé i Camardonsen lehenengo soziolinguistika eskuliburuarekin gertatu ez zen bezala, erakundeek ez
|
zuten
funtsezko obra honen dibulgazioa bultzatu; ez unibertsitateak, ez hizkuntza politikak, ezta generalitateko hezkuntza Sailak ere. ez zen posible egingo zuen Joan Triadú rik egon. gaur arte, bi mila ale inguru saldu dira, Bigarren hezkuntzako institutuetara eta liburutegietara ez delako helarazi eta irakasleen artean ez delako sustatu. eta argitaletxeak, oraingoz, ez du beste hizkuntzetara itzultz...
|
|
|
Etxetxo bat dago bertan, zaharkitua. Toki hori sarritan izan dut lagunekin biltzeko txoko; idazteko aterpe; neure buruarekin bakarka egoteko kaiola; zenbait hitzordutarako uharte; baita Eako poesia egunak prestatzeko biltoki ere (esan barik doa Asunek jardunaldi horietan
|
duen
funtsezko partea, poemaren sorreran zeharka duenarekin batera). Horregatik da baratzea elementu errepikakorra Bitsa eskuetan liburuan, txerazko adiera guztiengatik.
|
|
|
Azpimarratzen dugu arrazismoa, arraza bereizkeria, xenofobia eta horiekin lotuta dauden intolerantzia moduen aurkako borrokan agintariek eta alderdi politikoek gauza dezaketen eta gauzatu behar
|
duten
funtsezko zeregina, eta alderdi politikoak bultzatzen ditugu elkartasuna, tolerantzia eta errespetua sustatzeko neurri zehatzak har ditzaten;
|