|
2001
|
|
|
Denek erakusten dute koadro bat: bertan, internautak aurkitu nahi
|
dituen
funtsezko terminoak sartu behar ditu.
|
|
|
Proteinak osoenak eta balio biologiko handienekoak dituen elikagaia da arrautza, eta nutrizio arloko adituek erreferentziazko proteina patroia dela diote. Organismoak bere giza proteinak eratzeko behar
|
dituen
funtsezko zortzi aminoazidoak proportzio ezin hobean dituelako gertatzen da hori. Zuringoa (gardena) urez (%86) eta balio biologiko handiko proteinez (oboalbumina, besteak beste) osatuta dago.
|
|
|
Hemen, arrazoimenaren alderdi ezberdinak lotzen
|
dituen
funtsezko batasuna dabil lanean, Kantek gero bere testuetan ikuspegi bateratu bat aurkeztea lortu ez bazuen ere. Eremu teorikoa eta praktikoa batuko lituzkeen printzipio komunaz hitz egiten du, eta printzipio hori askatasuna dela aurkituko du.
|
|
2002
|
|
|
Kafearen usain eta zaporea baldintzatzen
|
dituen
funtsezko faktorea txigortze gradua da: zenbat eta txigortuago, orduan eta gorputz handi eta kolore ilunagoa hartzen du kafeak; alderantziz, txigortze arina hartutakoek garraztasun biziagoa agertzen dute.
|
|
|
(asea izan, asegabea izan): energia iturri da, gorputzeko tenperatura egonkor mantentzen du, bihotza, giltzurrunak eta beste hainbat organo funtsezkoren inguru osoa biltzen du, bitamina liposolubleak (A, D, E, K) garraiatzen ditu, hainbat hormona osatzeko ezinbestekoa da gantza eta organismoak berez ezin sintetiza ditzakeen baina eguneroko elikaduratik ezinbestez erdietsi behar
|
dituen
funtsezko gantz azidoez (linoleikoa eta linolenikoa) hornitzen gaitu.
|
|
|
Lagin bakoitzak
|
dituen
funtsezko gantz azidoen kopurua ere neurtu zen.
|
|
2003
|
|
|
Gantz azido esentzialak (linoleikoa eta linolenikoa): Organismoak sintetizatu ezin dituen eta elikaduraren bidez ordeztu behar
|
dituen
funtsezko elementu horien ekarpen eskasa ilearen erorketa jarraituarekin lotzen da, eta azala lehortzea eragiten du. Elikagai ugarienak hauek dira:
|
|
|
Ohar horiek argitzen hasi lukete paradigmaz zer ulertzen dudan. Paradigma bat, lehenik, teoria bat eta saiakuntza eta behakuntzaren emaitzen adibidezko aplikapen batzuk barne hartzen
|
dituen
funtsezko zientzi burutzapen bat da. Are garrantzitsuagoa, burutzapen horrek amaiera irekia du, era guztietako ikerketak uzten baititu egiteke.
|
|
2004
|
|
|
Epistemologiak sortzen
|
dituen
funtsezko auziak bi dira:
|
|
|
Ildo honetatik ezinbestekoa da, euskal idazle jori batek idatzita utzi zuen bezala, gure zinemaren historia petrala kokatu ahal izateko besterik ez bada ere," Euskal Zinemaren" ekoizpenak zinemak, orokorki, izan duen garapenaren barruan jartzea eta, bide batez, euskal gizarteak nozitu
|
dituen
funtsezko gertakizunekin harremanetan jartzea. Honetarako, jarraian, ibilbide batean norabidea errazteko erabili ohi diren mugarrien antzerakoak zerrendatuko ditut.
|
|
2006
|
|
|
%23 da eta proteina horiek balio biologiko handikoak dira, gainera, gure organismoak behar
|
dituen
funtsezko aminoazido guztiak dauzkatelako.
|
|
|
–Mead engandik ikasi ditugu bizitzaren munduaren erreprodukzioan mintzairak betetzen
|
dituen
funtsezko funtzioak, eta horiek har ditzakegu abiagune. Egoera jakin baten gainean dihardutela elkarrekin ulertzen direnez, partaideak tradizio kultural batean ari dira:
|
|
2007
|
|
|
Ohiko zukuek ez bezala (proteina %100 begetala baino ez dute), edari horiek arrautzaren landare eta animalia proteinak ematen dituzte. Horiek hain dira osoak, ezen erreferentzia patroi gisa hartzen baitira beste elikagai batzuen proteina kalitatea zehazteko, gure organismoak behar
|
dituen
funtsezko aminoazido guztiak baitituzte proportzio ezin hobean. Anoa= 200 ml= baso bat edo brick txiki Zuku komertziala Edaria arrautza eta frutak Energia (kaloriak) Proteinak (gramoak) 0,8 1,8 Karbohidratoak (gramoak) 26,4 25,4 Koipeak (gramoak) 0 1,0 Arrautza proteinak dituzten edariek ere azukreak (frutetatik eta erantsitako azukreetatik datozenak), koipe pixka bat eta bitaminak ematen dituzte, hala nola C. Bere mineraletatik potasioa eta magnesioa gailentzen dira.
|
|
2008
|
|
|
Nabarmentzekoak dira 60 kcal jaten ahal den 100 gramoko; arrain zuriaren 100 gramoko 70 kcal jaten dira, eta behi haragiaren 100 gramoko 150 kcal batez beste. Haien proteinek (%12) giza organismoak ekoitzi ezin
|
dituen
funtsezko aminoazidoak dituzte, eta horregatik jotzen dira haragi gorrikoak bezain onak, dietari %22ko ekarpena egiten baitiote, batez beste, eta arrainarenak %18 Gantz gutxiko haragia da. Nutrizio konposizioaren %0, 5 gantz poliasegabeak dira, eta, beraz, aukera osasungarria izan daiteke hiperkolesterolemia edo hipertriglizeridemia duten pertsonen elikaduran, nahiz eta maiz jateko ohiturarik ez izan.
|
|
|
“Eskola liburutegia hezkuntza prozesuaren zati bat da”, Eskola Liburutegiei buruzko UNESCOren Manifestuak jasotzen duen definizio horrek ez du zalantzarik hezkuntza komunitateak erakunde horiei eman behar dien benetako garrantzia zein den; izan ere, eskola bateko liburutegi orok eman behar
|
dituen
funtsezko zerbitzuak funtsezkoak dira ikasleentzat ezinbestekoak diren trebetasunak eta ezagutzak garatzeko. Ikasleen artean irakurtzeko ohitura eta plazera irakastea eta sustatzea, informazioa bilatzeko eta erabiltzeko trebetasunei ekitea, hainbat ideia, esperientzia eta iritzirekin harremana izan dezaten baliabideak eskuratzen laguntzea edo kultura eta gizarte arloko kontzientziazioa eta sentsibilizazioa bultzatzeko jarduerak antolatzea dira, besteak beste, eskola liburutegi guztiek lortu beharreko helburuetako batzuk.
|
|
|
barietatea, oreka eta moderazioa. Pertsona bakoitzak osasuntsu egoteko behar
|
dituen
funtsezko elikagai guztiak eta energia eman behar ditu. Mahai orotan, Mediterraneoko labore tradizionaletako produktuak nagusitu behar dira:
|
|
|
Auzi honek argudiaketarako
|
dituen
funtsezko iturriak autogobernu politikak dira, hots, azken legitimazio oinarritzat kultur komunitate minoritarioaren beraren kudeaketa hartzen duten politikak. Hiru autoreek auzia etorkinen eta komunitate minoritarioaren identitateen kudeaketaren eremuan kokatzen duten arren, autogobernuaren mantentze eta garatzea partekatzen dute aldagai esplikatzaile modura.
|
|
2009
|
|
|
Perl aukera mordoa eskaintzen duen lengoaia denez, komeni da lehenbizi oinarri bat finkatzea, programazio lengoaia guztietan funtsezkoak diren kontzeptu eta nozioak azaltzea. Aurrera egin ahala, Perl en ezagueran sakonduz joango gara, testuen azterketarako eskaintzen
|
dituen
funtsezko edukiak geureganatuz. Azalpenak ahalik eta sinpleenak izan daitezen ahalegindu gara, xehetasun erabilgarrienak ahaztu gabe, eta betiere adibide eta kasu praktikoei arreta berezia eskainiz.
|
|
|
Perka haragia trinkoa da, zapore leunekoa, proteina ugarikoa (%21), ia gantzik gabea (%1) eta energia ahalmen apala (96 kaloria 100 gramoko). Arrain honen proteinak, beste edozeinenak bezala, balio biologiko handikoak dira, organismoak bere proteinak osatzeko behar
|
dituen
funtsezko aminoazido guztiak dituztelako. Perkaren nutrizio osaeran, CONSUMER eroski ren Arrain eta Itsaskien Gidan islatzen den bezala, perkak burdina gehiago duela (1,1 mg/ 100g) baino ez da nabarmentzen, baina itsaskiek eta haragiak baino erdi gehiago geratzen da.
|
|
|
Zergatik horiek? Edozein gizartek izan behar
|
dituen
funtsezko balioak direlako. Munduko populazioaren zati handi bat baztertzen duten prozesuei erantzuteko sortzen dira Sortzen ari diren eskubideak herritar guztienak dira.
|
|
|
Jaengo Unibertsitatea eta Salamancako Unibertsitatea (biak 22rekin), Bartzelonako Unibertsitatea (23), Santiagoko Unibertsitatea (24), Madrilgo Complutense (26) eta Leongo Unibertsitatea (49). Gure unibertsitate sistemak duen arazo handienetako bat Administrazio eta Zerbitzuetako Pertsonalaren (AZP) gabezia da, administrazio zerbitzuak, liburutegien edo laborategien kudeaketa, mantentze lanak eta beste funtzio batzuk barne hartzen
|
dituen
funtsezko estamentua. 75 unibertsitateetan zeregin horietan lan egiten duten pertsonen kopurua (57.710) ez da nahikoa, eta hala adierazten du irakasle bakoitzeko AZPen ratioak (0,47):
|
|
|
Zer da ongarri ekologikoa? Ongarri ekologikoak fauna eta florarako elementu kimikorik gabeko substantziak dira, landareak hazi eta garatzeko behar
|
dituen
funtsezko elikagaiez osatuak. Lurzorua ongarri organikoz ongarritzea, lurrari beharrezko elikagai guztiak emateko.
|
|
2010
|
|
|
Kontzeptua, erakundepolitiko eta ekonomiko guztietara berehala zabaldu zen eta gaur egun esanahiagaldu duen modako termino bihurtu dela esan daiteke (Barcena et al., 2000). Horrekin jarraituz, «beharrizan» terminoaren definizioaren inguruan dago eztabaida, interpretazio oso ezberdinak bereganatu izan
|
dituen
funtsezko kontzeptua baita.
|
|
|
Arrautzaren bertuteak Arrautza funtsezko elikagaia da dietan. Proteina osoagoak eta balio biologiko handiagokoak ditu (%13), eta beste elikagai batzuen proteina kalitatea zehazteko eredutzat hartzen dira, organismoak behar
|
dituen
funtsezko aminoazidoak proportzio ezin hobean baitituzte. Gantz ekarpena (%11) gorringoan kontzentratzen da, eta gantz asegabeak nagusitzen dira saturatuen gainetik, profil lipidiko osasungarria baita.
|
|
2011
|
|
|
Familiak betetzen
|
dituen
funtsezko zereginak
|
|
|
Aldiz, te berde suabeak, infusioek, zuku naturalek, barazkiz egindako saldek, esne edariek edo sojaz, oloz edo arrozez egindako edariek beharrezko energia eman dezakete janari nagusien arteko denbora tarteei antsietaterik gabe aurre egiteko. Dietetika zentroak planteatzen
|
dituen
funtsezko aldaketa dietetikoen laburpena hauxe da: " fruta, barazki eta arrainen ohiko kontsumoa bikoiztea; egunean 2 litro likido baino gehiago hartzea (ura, infusioak, saldak…) eta gosaltzea (fruta anoa bat, esneki bat, zerealak edo ogia urdaiazpikoarekin, gaztarekin edo arrautzarekin)".
|
|
|
Tutorea ere irakasgaia lantzeko erabil daitezkeen material egokienei buruzko gomendioak lortzeko figura egokia da. Ikasleak indartu behar
|
dituen
funtsezko edukiak zehaztu ondoren, komeni da eguneroko lan jarraibide bat markatzea, irakasgai horretan pixkanaka aurrera egin dezan. Hainbat estrategia eta baliabide konbinatu daitezke, ikaskuntza motibatzaileagoa eta aspergarriagoa izan dadin ikaslearentzat.
|
|
2012
|
|
|
Bigarren atalean ezartzen da Konstituzioak aitortzen
|
dituen
funtsezko eskubideei eta askatasunei buruzko arauak Giza Eskubideen Deklarazio Unibertsalaren arabera eta Espainiak auzi horri dagokionez berretsi dituen nazioarteko itun eta hitzarmenen arabera interpretatuko direla.
|
|
2013
|
|
|
Baina zergatik gertatzen da oinen hazkuntza haurdunaldian? Haurdunaldian emakumearen gorputzak jasaten
|
dituen
funtsezko bi asaldurekin lotuta daude kausak: pisua handitzea eta zenbait hormonaren hazkundea.
|
|
|
Araudiak dio jabeak, bere borondatez, energia eraginkortasunaren beste ziurtagiri bat egin dezakeela, hura hobetzeko aldaketak egin dituenean. Etxebizitza batek energia aurrezteko
|
dituen
funtsezko neurriak ezagutzea Energia aurrezteko neurriak bi taldetan banatzen dira, Energia Dibertsifikatzeko eta Aurrezteko Institutuaren (IDAE) arabera: Neurri pasiboak.
|
|
2014
|
|
|
Aukera izanez gero, ez dago gehiago eskatzea jatorrizko bati dokumentua berrikusteko, enpresei bidaltzen hasi aurretik. Hauek dira, besteak beste, curriculum on batek ingelesez izan behar
|
dituen
funtsezko alderdiak: Laburtasuna:
|
|
|
Irudia: hugabub Elikadura osasungarria edoskitzaroan Bularra ematen duten emakumeen dietak gantz osasungarriak eta fruitu lehorrak eduki behar ditu, energia ematen dutenak Amaren esneak, muturreko kasuetan izan ezik, adibidez, desnutrizioa edo dieta begetariano hertsiak, haurtxoak behar
|
dituen
funtsezko mantenugai guztiak ditu. Horregatik, elikadura osasungarria jarraitzen duten emakumeek ez dute ohitura hori aldatu behar seme alabei bularra ematen dieten bitartean.
|
|
|
Aldi berean SOS Alkerdi Plataformatik behin eta berriz eskatu zaio udalari hirigintza plana bete dadila eta 2 kilo baino gehiagoko lehergai kargak debekatzen dituzten legeak aplika ditzala. «Arauak hausten
|
dituen
funtsezko aldaketa honen aurrean administrazioari neurriak har ditzala eskatzen diogu», esaten du Plataformak. Udal eta ingurumen baimenik ez dituzten leherketak eta esplotazio proiektu berria geldiarazi eta behar diren zigorrak ezartzea ezinbestekoa iruditzen zaie.
|
|
2015
|
|
|
Erakusten dugu gauzak egin daitezkeela alkoholik gabe". Elenburgek adierazi du ere halako lan bati lotzeko
|
dituen
funtsezko arrazoiak: " Hiri inguruetara jinarazten nauen lehen gauza da bazterketa hastio dudala.
|
|
2017
|
|
|
Metodologia aldatu nahi badugu, ebaluazio sistema, irizpideak eta adierazleak aldatu behar ditugu, eta horretarako, oinarrizko curriculuma aldatu behar dugu, ezinbestean. Egungo curriculuma husten hasiko nintzateke ni, gauzak gehitu barik (azken urteetan gehitu eta gehitu ari direlako), aukeratu dezagun ondo zeintzuk diren benetan egungo eta, are gehiago, biharko gizartean edozein pertsonak menperatu eta ezagutu behar
|
dituen
funtsezko gauzak.
|
|
|
Hori dela eta, kezka handia dago gurasoentzat. Haurtxoaren ametsak izan behar
|
dituen
funtsezko baldintza batzuk zehazten ditu artikulu honek: ahoz gora etzanda egon behar du beti, koltxoi sendo eta sendoa, gutxienez bi urte arte, burkorik gabe, eta hasieratik errutina batzuk ezartzen saiatu behar da, denbora eta lo ohitura osasungarriak uztartzeko.
|
|
2018
|
|
|
2.irudia.Teoria neuroinflamatorioaren azalpen orokorra, proposatzen
|
dituen
funtsezko alterazioak laburtzen dituena.
|
|
2019
|
|
|
Era berean, E.K. kulturarekin lotutako material esparruak lantzen ditu, eta horien garapenaeta irismena baldintzatzen ditu. E.K. ko 20 artikuluak aipatzen duen adierazpen askatasunarieta E.K. ko 27 artikuluan aurreikusitako hezkuntzarako eskubideari buruz ari gara batez ere.Hala ere, aurreko mendeko konstituzioetan kulturari emandako garrantzia dela eta, kulturakEstatuaren j ardun eremu gisa j asotzen
|
dituen
funtsezko arauak aintzat hartzen dituen estatuhoriei erreferentzia egiteko, kultura konstituzio edo kultura estatu gisa izendatzen dituzte idazlebatzuek herrialde hauek.
|
|
2020
|
|
|
Nire eskolakideak izan diren Xabier Montoiak edo Ruper Ordorikak molde berriztatzaileak ekarri dizkiote euskal literaturari eta musikari. Edorta Matauko adiskideak jorratu ohi du itzulpengintzan inork gutxik landu
|
dituen
funtsezko egileak (Stefan Zweig, Robert Wasler, Joseph Roth, Samuel Beckett, John Updike, Harry Crews...).
|
|
|
Herioa eta dontzeilaren deskribapenean, ordea, gainerakoetan bezala bestalde, ez da torturatzailearen errua soilik azalduko, torturak berak ezkutatzen
|
dituen
funtsezko gizarte ezaugarriak agerian ere utziko ditu (jarrera sexistak, memoria kolektiboarekiko mespretxua, inpunitatea...), benetan dagoen egoera politikoa nabarmenduz (konplizitatea, ustelkeriak...).
|
|
|
Birusen efektuak saihesteko aholkuak Irudia: Jan Va, ek Osasunerako egoera desatsegin horretan ez sartzeko, higieneak izan behar du sukaldean elikagaiak manipulatzeko praktika guztiak bideratzen
|
dituen
funtsezko kontsigna. Erraz barneratzen diren arauak dira.
|
|
|
XXI. mendeko hezkuntzari buruzko nazioarteko batzordeak —Jacques Delors ek zuzendua—, UNESCOri egindako proposamenaren ildoari jarraituz (1999), diosku hezkuntzak oinarrizko lau ikasketaren inguruan egituratu behar duela. Alegia, (1) ezagutzak ikastea, hau da, ulermenaren baliabideak bereganatzea; (2) egiten ikastea, bakoitzak bere inguruan eragin ahal izateko; (3) elkarrekin bizitzen ikastea, giza jarduera guztietan parte hartzeko eta besteekin lankidetzan aritzeko; (4) izaten ikastea, aurreko hiru ikasketen elementuak hartzen
|
dituen
funtsezko prozesua bereganatzeko.
|
|
2021
|
|
|
1.1a Euskarak
|
dituen
funtsezko ezaugarri batzuei buruzko informazioa ematen da atal honetan. Zertan den bereiz euskara, hori da kapitulu honek azaldu nahi duena.
|
|
|
Tortura kasu horren deskribapenean, ordea, gainerakoetan bezala bestalde, ez da torturatzailearen errua soilik azalduko, torturak berak ezkutatu egiten
|
dituen
funtsezko gizarte ezaugarriak agerian utziko dituela baizik (jarrera sexistak, memoria kolektiboarekiko mespretxua, inpunitatea...) benetan dagoen egoera politikoa nabarmenduz (konplizitatea, ustelkeriak...).
|
|
|
Bistan da modu positiboan hartu behar dugula, gure instituzio erregimena bizi dugun errealitateari gaurkotzeko beharra aitortzea baitakar. Baina, hori esanik ere, beharrezkoa da nabarmentzea ebazpen horrek bazter utzi
|
dituen
funtsezko zenbait alderdi.
|
|
2022
|
|
|
Elikadura aldaketa Elikadura desegokia bada, albaitariak txakur ilea indartzeko pentsu egokia. «Txakurrarekin pertsonekin bezala gertatzen da: dieta desorekatu batekin elikatzen bada, behar
|
dituen
funtsezko elikagaiak ez baditu, txakurrak ilean salatuko du», dio Gonzálezek. Garrantzitsua da dietak behar adina izatea gantz azidoak larruazalaren hidratazioa eta iragazgaiztasuna hobetzen dute.
|
|
|
Aldundiak zabaldu duen oharraren arabera, proiektua Etorkizuna Eraikiz foru programaren barruan kokatzen da, ekinbide horretan sartu baitu Pirinio Atlantikoetako Departamentuko Kontseiluko agintariekiko mugaz gaindiko lankidetza, «bere internazionalizazio lerroaren barruan». Etorkizuna Eraikiz programak
|
dituen
funtsezko ezaugarri batzuk ditu: «Lankidetzazko gobernantza bultzatzea, eragile ugari inplikatzea, eta esperimentazioa sustatzea».
|
|
|
Humanismo liberala eta sozialista zertzen
|
dituen
funtsezko sinesmena hutsala da erabat, Harariren ustez. Gizabanako bakoitzaren barnean arima aske eta betierekoa ezkutatzen dela sinesteak zuzen jotzen du bizitzaren zientzien kontra.
|
|
2023
|
|
|
Azido aspartikoa aminoazido ez funtsezkoa da, eta horrek esan nahi du beste aminoazido batzuetatik abiatuta egin dezakeela. Fenilalanina, berriz, gure organismoak sintetizatu ezin dituen eta elikagaietatik lortu behar
|
dituen
funtsezko zortzi aminoazidoetako bat da. Elikagaien Segurtasunerako Kataluniako Agentziak dioenez, «esne edalontzi batek sei aldiz fenilalanina gehiago eta hamahiru aldiz azido aspartiko gehiago ditu gozatutako freskagarri edalontzi batek baino».
|
|
|
Hori guztia, jakina, norberaren ikuspegiaren mende egongo da: nor naiz, nondik nator eta nora noa, horiexek baitira, hain zuzen ere, gizaki orok izen hori merezi ahal izateko egin behar
|
dituen
funtsezko galderak.
|
|
|
Ekonomia Itunaren 21 artikuluak ezarri duenez, Ez egoiliarren Errentaren gaineko Zerga tributu itundua da eta Estatuak une bakoitzean ezarrita
|
dituen
funtsezko eta formazko arau berberak erabiliko dira hura arautzeko. Hala ere, Euskadin dauden establezimendu iraunkorrei begira hiru Lurralde Historikoek araugintza ahalmenak dituzte, eta Sozietateen gaineko Zergaren inguruan 14 eta 15 artikuluetan arau aplikagarriari eta zerga ordainarazteko Administrazio eskudunari buruz ezarritakoa aplikatuko da.
|
|
|
Balio Erantsiaren gaineko Zerga tributu itundua da eta Estatuak une bakoitzean ezarrita
|
dituen
funtsezko eta formazko arau berberak erabiliko dira hura arautzeko. Lurralde historikoetako erakunde eskudunek, hala ere, aitorpeneta sarrera ereduak onesteko eta likidazio aldi bakoitzeko ordainketa epeak zehazteko gaitasuna izango dute.
|