|
2004
|
|
|
Berarentzat euskara, euskara literarioa, plazera zen lehenik eta behin, eta ondo erakusten zuen bazterrik bazter Jean Pierre Arbelbidek antigoalean esandakoa: " behar
|
dugu
eskuara atxiki, begiratu galtzerat utzi gabe, eta ahal badugu oraino azkartu eta hedatu. Dugun orok gure ahala egin gure herritarrei hemengo mintzaira maita arazteko eta arrotzei ere ahalik eta hobekien ezagutarazteko".
|
|
2005
|
|
|
Ez da egia, andereñoari oso ondo ulertzen diot, baina ez dut joan nahi. Ez
|
dut
euskaraz ikasi nahi, aita hitz egiten didalako eta orduan serio jartzen delako. Eta niri gustatzen zait goxo goxo egiten didanean.
|
|
|
Ezin izan nion esan nola eztitzen zuen bere frustrazioa Xegamak marinel hordituen haragian, ezin esan izan nion bazela atxilotuaren isiltasuna baino amorratzenago zuen zerbait. Baina, egia esan, ez dakit ulertuko zidakeen halakorik Oteizak, gerra bat ukan genuelakoa gezurra zela hasi zitzaigun behin, ozta zekien irakurtzen, aitak ez zuen erdaraz egiten eta berak ez
|
zuen
euskaraz deus konprenitzen, euskaldunok jende xixarea ginela esaten zigun, Euskadi herrixka zikin bat zela.
|
|
2007
|
|
|
Carmen Bizkaiakoez interesatzen zen eta, oraina bihar bihurtzen luze zatekeen arren, etziko Euskaltzaindiaren osaketa irudikatzen ahal genuen. Sekulan gaurko apez bizihaztuak hiltzen baldin baziren, ez zena batere gauza segura, gero hobeen itxaropena
|
zukeen
euskarak eta euskal kulturak.
|
|
|
Ez dakizu nola bizi diren beren buruak euskaltzaletzat dauzkaten horiek? Moralki guri manatzeko ez
|
dute
euskararen premiarik. Aitagatik ez balitz, enetako ere pikutara bihoa gure hizkuntza zaharra, ez baitu dirurik emanen...
|
|
|
– Eta mugaz haraindiko hiri euskaradun bakar gisa aurkezten den Miarritze? Seinale elebidunak ditizten, ikastola berria eraiki zitenan aspaldian eta Mediatekan sail oso bat
|
badun
euskararentzat. Eta gure erako hirugarren sexukoentzat ortzadar koloreko ostatu elebidunak baditun.
|
|
2009
|
|
|
Esplikatu diot" egunon" hitzak zer esan nahi
|
duen
euskaraz, eta" Jainkoa" hitzak zer esan nahi duen euskaraz. Hor hasi da jartzen gorri gorri, haserre, baporezko trena baino sutuago, pindarturik.
|
|
|
Esplikatu diot" egunon" hitzak zer esan nahi duen euskaraz, eta" Jainkoa" hitzak zer esan nahi
|
duen
euskaraz. Hor hasi da jartzen gorri gorri, haserre, baporezko trena baino sutuago, pindarturik.
|
|
2010
|
|
|
Izan ere, euskal idazleak ez ziren benetan irakurriak garai zoriontsu haietan, apenas baitzegoen alfabetatutako irakurlerik. Inporta
|
zuena
euskaraz idaztearen sinbolika zen. Franco hil ostean, ordea, pikutara joan zen dena.
|
|
|
Pott zeritzon taldea eta izen bereko aldizkaria aipatzen zizkidan, inoiz aleren bat irakurtzeko mailegatu ere egin zidana. Artean ez
|
nuen
euskarazko kulturaren berri askorik, ez bazen etxean ikasitako kanta, dantza, ipuin eta bertso zaharrik. Hori bai, Oskorri pozarren entzuten genuen, batik bat, Arestiren poemak kantatzen zituztelako.
|
|
2012
|
|
|
– Eta bizkotxoari zer gehitu diozu? –galdetu
|
du
euskaraz Gloriak; ez dago barkatzeko.
|
|
2013
|
|
|
Xabi lehenbiziko mailako talde batean sartu zen. Urte hartan erabakia
|
zuen
euskara ikasi behar zuela. Kontatu zidan bere aitak ttikitan ez zekiela gaztelaniaz, baina haiei ez ziela erakutsi.
|
|
|
neure egiten dut oraindik orain Itxaro Bordak bota algara tristea gasna marka baten publizitatea gogoan," les fromages qui parlent basque"... Badakit Chillidak maite
|
duela
euskara eta, beste artista txepel batzuek ez bezala, euskara ikasiz frogatu duela maitasun hori, ez gasna janez edo harriak aho eta burdinak oihu bihurtu nahian. Badakit Chillidak badakiela zer esan nahi duten gure herriko toponimoek, baita Hernanikoek ere; badakit Chillidak badakiela azken erakusketari eman nahi izan dion bakearen irudia ezin egokiago osatzen duela bere lanak paratu dituen baserriaren izenak," Zabalaga".
|
|
2014
|
|
|
bizi nahi
|
dut
euskaraz
|
|
2015
|
|
|
– Barka egizu galdera... Uste
|
duzu
euskara salbaturikoan edo Euskadi inoiz libre baldin bada, bizarra moztu behar genukeela guk biok?
|
|
2016
|
|
|
Hizkuntza hiltzeko beldurrak, izu ikara horrek zeharkatzen du euskal literatura osoa, 1545ean argitaratutako lehen liburutik. Hastapeneko poema liburu horretan Beñat Etxeparek mundu mailako beste hizkuntzen pare jarri nahi
|
du
euskara, nabari baititu gutxiespena eta zanpaketa, eta teknologiaren baitan –kasu hartan inprentan– ipini du itxaropena. Euskara desagertzearen ikara, bistan da, areagotu egin zen Francoren diktadurapean, aurreneko urteetan batik bat, debekatua eta baztertua izan baitzen, eta makurragoa dena, duintasun gabetua; ezertarako balio ez zuen hizkuntza bilakarazi nahi izan zuten, iraganeko gauza bat, erabilgarria ez dena bizitza modernoan, ezer konpontzen ez duen traste zahar bat balitz bezala.
|
|
2018
|
|
|
Gerora ezagun
|
ditugun
euskarari eta euskalduntasunari buruzko kantuen artean, bi ekarri gura ditugu gogora. Baga:
|
|
|
bandera eta armada. Orain, euskaldunok identifikazio arazoak ditugu aberriarekin, geure aberria asmatu edo ikusarazi zigutenek, oro har, ez
|
zutelako
euskara ezinbesteko. Esan liteke aberria dela Euskal Herriaren maila politikoa, horrek suposatzen dituen on gaitz guztiekin.
|
|
2019
|
|
|
Gaztelaniaz idazten ditu, edo ingelesez; norbaiti ematen dizkio itzultzeko, txekierara, alemanera, aldizkarietara bidaltzen ditu gero. Leire Barturenek uste
|
du
euskaraz idazten dituela, ingelesera itzuli, Iturriak berak, beste bati itzultzeko eman, aldizkarietara bidali. Hori uste du dela prozesua Leirek.
|
|
|
Uste
|
dugu
euskaraz idazten duela Iturriak, edo gaztelaniaz, edo ingelesez, eta baten bati ematen diola itzultzeko gero. Ezinezkoa da Iturriak Europako hizkuntza guztiak jakitea.
|
|
|
Malerowsky. Ez
|
zuen
euskararik erabiltzen gurekin eta, inork azalpenik eskatu ez bazion ere, zera esan zigun behin batean: segurtasun neurri gisa egiten zuela erdaraz; bere jatorria ezagutu ez genezan, alegia.
|
|
|
Alde Zaharretik irten gabe eman ditu egunak, eta ez du betarik atera Kontxan behin bainatzeko sikiera. Aurreneko aldia
|
du
euskara pitin bat dakienetik, eta irakasleak zer moduz, galdetu dionean, bapo!, erantzun dio larderia pixka batekin.
|
|
|
Uste dut Nafarroan inportantea dela horrelako konpainiak egotea, eta publikoa kontsumitzera ere ohitu beharra dagoela. Gaur egun publikoak lan bat erdaraz ikusteko aukera baldin badu askotan erdarazkora jotzen du, eta ohitu behar
|
dugu
euskaraz ikustera. Kultura bat ez bada artistikoki garatzen mutilatu egiten da.
|
|
2021
|
|
|
Niri ari da, euskara estimatzen dute nahiz eta arrastorik ez izan. Uste
|
du
euskaraz jakinez gero gustatu egingo litzaiokeela, uste du euskara jakiteagatik gustatu egin behar zaidala. Bolumena igo du.
|
|
|
Niri ari da, euskara estimatzen dute nahiz eta arrastorik ez izan. Uste du euskaraz jakinez gero gustatu egingo litzaiokeela, uste
|
du
euskara jakiteagatik gustatu egin behar zaidala. Bolumena igo du.
|
|
|
Bera ez. Maite
|
zituen
euskara eta euskal kultura, abertzale askok baino areago. Baina horien etorkizuna ez zuen ikusten atxikia bai ala bai egitura politiko bereizi baten beharrari.
|
|
2022
|
|
|
Emakumeok* ezin
|
dugu
euskara ikasi, oraindik euskararen lurraldeetan ez delako erabat doakoa eta ez dugulako denborarik (eremu batzuetan doakotasunari jartzen dizkioten baldintzak emakume* askok ezin dituzte bete).
|
|
|
Emakumeok* erasoak jasaten ditugunean, horri lotutako zerbitzu publikoetan ez
|
dugu
euskara erabiltzeko eskubidea behar bezala bermatua, horrek gure integritatean ere izan dezakeen kaltea kontuan hartzen ez delarik.
|
|
|
Azkenik, euskararekiko atxikimendua transmititzeko moduekin asmatu behar dugu; izan ere, migratzaileak euskarara lotuko dira komunitatetik, sentimendutik, bertakoa sentitzetik, nahiz eta hemen jaio ez. Guk geuk mugimendu feministaren aldarrikapen bilakatu nahi
|
genuke
euskara ikasteko eskubidea, beste hainbat aldarrikapen sozialekin gertatu den bezala (adibidez, elikadura burujabetzarekin). Bide horiek guztiak eraiki bitartean, mugimendu feministan edota EMMko espazioetan euskara komunikazio tresna izateko bitartekoak eskaintzen jarraitu behar dugu, baita bitarteko horiek hobetzen eta garatzen ere.
|
|
|
Antzinako bandoa edota panfleteoa zena eta egungo sarrera ontzia edo insta publikazioak izan daitezkeenak, non talde katalogo bat eta euskal antzerkiko urteko egutegi bat eskainiko den. Beharrezkoa
|
dugu
euskarazko antzerkiaren urteko egutegi bat izatea, bai sarean eta baita etxebizitza guztietako buzoietan ere. Nahiz eta programazioa guztiz ezin zehaztu, garrantzitsua iruditzen zaigu, egutegi formatuan, Euskal Herrian urte osoan zehar emango diren antzezlanen eta jaialdien berri edukitzea.
|
|
2023
|
|
|
Marten bizi garenetik ama
|
dut
euskaraz aritzeko solaskide ia ia bakarra. Mariorekin ere euskaraz aritzen nintzen, egia da, baina azken batean hura ez dago jada hemen eta lehen ere ez genuen elkarrekin askorik hitz egiten.
|
|
|
Arazo teoriko bat planteatu nahi dizut, esan nion: zuk uste
|
duzu
euskarazko itzulpen hau sarean debalde jarriko banu, negozioa honda niezaiokeela erdarazko jatorrizkoa atera nahi duen argitaletxeari. Ozpinkik irriño maltzur bat egin eta zera galdetu zidan, zer, argitaletxekoei xantaia egitekotan, ala?
|
|
|
Antza, belaunaldi bat baino gehiago beharrezkoa izango zen, gurean, mende luzeetako letren arbuio historikoa gainditzeko. Non ez
|
dugun
euskara errazten, batzuek proposatzen omen duten bezala, txasisean utzi arte, indioen pelikuletako garai bateko espainierazko bikoizketa txar batean bezala, infinitiboen, izenen, keinuen eta onomatopeien entsalada bat, beso eskuekin keinuak egiten diren bitartean, esaldiaren esanahiari indar gehiago emateko. Ozpinkik marmarrean erantzuten zidan, halako gauzak esaten nizkionean.
|
|
|
Titulua eskuratzeko, ikasleek beharrezkoa
|
zuten
euskararen eta euskal kulturaren ezagutza erakustea, eta, horren ondorioz, ustezko ikasle asko geratu zen bestela ere antzerkigileengandik kritika ugari jaso zuen eskolatik kanpo.
|
|
|
Bide hura nolakoa izan zitekeen irudikatzen genuen. Euskarazko sorkuntzak egin, euskal antzerkiarentzako proiektuak eraiki, eta plataforma bat baliatu nahi
|
genuen
euskarazko antzerkiak oinarri bat, sostengu bat izan zezan. Ez zen ohiko antzerki talde edo konpainia bat izango.
|
|
|
Ze ondorio eta zer garrantzi dute, zure ustez, euskara batuaren ekarpenek? Zer erronka
|
ditu
euskara batuak etorkizunari begira?
|
|
|
Erritmo hitzaren etimologia greziar rhytmos hitzetik dator, rheo aditzetik. Jariatu, jari, erion, isuri, irten, jalgi, sortu esan nahi
|
du
euskaraz. Erritmoa obra baten arima da.
|