|
2017
|
|
|
Hatz puntez ukitu zuen kontu handiz, passe partout bat zen, barruan lamina huts bat zuen, hori kolorekoa, eta eskuetan eusten zion baliorik gabeko paperari bozkario handiz. Zenbait minutuz egon zitzaion begira, ikusten ez
|
bazuen
ere; lamina hutsa begi parean jarri eta adi adi begiratzen zion, eta bere aurpegiak ikusteko gauza den pertsonaren keinua adierazten zuen magikoki. Eta bere begietan, bere begi nini hiletan, bat batean, argi distira islatu zen, argi orojakilea paperaren erreflexua zen edo barrutik zetorkion sua?
|
|
|
Mutikoak gogo handirik erakutsi ez
|
bazuen
ere, lehiatilarantz abiatu zen. " Zergatik eramaten dituzte ardiak beste zelai horretara?" galdetu zuen.
|
|
|
" Etorri nire ondora, ipuin bat kontatuko dizuet" esan zuen izebak mutilzaharrak zenbait begitu jaurti zituenean, bi izebari eta beste bat berriz, zerbitzua deitzeko sokari. Umeak izebaren aginduari jarraituz, izeba jarrita zegoen bagoiaren tokirantz abiatu ziren, ideia oso gogoko ez
|
bazuten
ere. Ez zuten asko preziatzen ipuin kontalari gisa.
|
|
|
Entzun izango zenuten, ikusi ez
|
baduzue
ere, micer Conrado Florentziarra, betidanik izan zela gizon xahutzaile, liberal, eskuzabal, txakurzale, txorizale eta beste zaletasun askoren jabe.
|
|
|
Eta orain, hemendik goitik, herriaren miseria guztiak ikusten ditut. Bihotza berunezkoa
|
badut
ere, negar egiten dut".
|
|
|
Amak ikusi zuen behin Rodolfo eta esaten dit, oso itsusia dela, eta haserretzen denean oso umore txarra duela. Geroztik ez naiz inoiz ohetik jaikitzen, pixagura
|
dudanean
ere ez. Ametsean ere ez nintzen jaiki.
|
|
|
Nik ekarriko dizut ostadarra. Zeruko jainko guztien aurka borrokatu behar
|
badut
ere, argirik politena lortuko dut zure aurpegira irribarre handi bat bueltatu dadin.
|
|
|
Bertsolaria nere ustez, historian zehar izan da inprobisatzen duen pertsona bat, bertsolaria da betiere publiko baten aurrean bere ideiak eta pentsamenduak adierazten dituen pertsona bat. Nik uste funtzio diferenteak izan dituela historian zehar, beti izan du funtzio ludiko bat, hitzarekin jolas egiteak plazerra sortzen digu, bai ari gerenoi eta bai entzuten digutenoi, baina
|
badu
ere funtzio informatibo bat, garai batean askoz ere handiagoa, garai batean bertsolariak informazio gehixeago mugituko zuen herri xeheak baino, gaur egun herri xeheak bertsolariak aina informazio mugitzen du. Badu funtzio sozial bat, herriaren ainbat estratotan parte hartzen duelako eta nik uste baduela ere funtzio linguistiko bat ere.
|
|
|
Nik uste funtzio diferenteak izan dituela historian zehar, beti izan du funtzio ludiko bat, hitzarekin jolas egiteak plazerra sortzen digu, bai ari gerenoi eta bai entzuten digutenoi, baina badu ere funtzio informatibo bat, garai batean askoz ere handiagoa, garai batean bertsolariak informazio gehixeago mugituko zuen herri xeheak baino, gaur egun herri xeheak bertsolariak aina informazio mugitzen du. Badu funtzio sozial bat, herriaren ainbat estratotan parte hartzen duelako eta nik uste
|
baduela
ere funtzio linguistiko bat ere. Politikoa ere baietz esango nuke, baldin eta hizkuntza eta ikuspegi soziala eta hoiek politikan sartzen direlako.
|
|
|
Horrez gain, emakume batek lehengo aldiz txapela irabazi duela, horrek ere duen esanahiarekin. Pentsamentu hoiek denak nahasten zaikitz nere oroimenean, eta gero jendearen emozioa, ta jenderaren esker ona saio horren ondoren, jendea pasatu zuen eguna eta sentimendu horiek denak piztu ezanak esan nahi
|
duena
ere.
|
|
|
nahi ez
|
badute
ere
|
|
|
Zerbaiten zama, saihetsean. Mugitu zuen eskua, ia ezin
|
bazuen
ere. Zerbait latza ukitu, eta erdi ireki zituen begiak.
|
|
|
Itsasgora dugu; eta ez
|
bagenu
ere, hegazkinak bezain azkarra da" Relámpago" hau.
|
|
|
Heinrich baranda ertzetik begira jarri zen. Behera botatzeko burutazioa
|
bazuen
ere, ez zuen leizearen erakartze famatu hura sumatu.
|
|
|
" Laburbilduz, esan dezakegu Joaquín Gallegos Lara dugula Ekuadorko literaturgintzan etorkizun handiena duen idazlea" 179. " Medardo Ángel Silvaren ondoko intelektualen belaunaldiko izenen artean, lehen lerroan jarri beharrekoa dugu Joaquín Gallegos Lararena" 180 Idazlea, une hartan, 16 urteen mugan zebilen eta, oraindik modernismoarekin eten ez
|
bazuen
ere, hasita zegoen jadanik bere maisutasunaren arrastoak ematen.
|
|
|
Erreferentziarik aurkitu ez
|
badugu
ere, Ekuadorko iturriek esan digutenez, hesiak egiteko batik bat erabili ohi den ohol mota.
|
|
|
Arrain mota honen taxonomia izena aurkitu ez
|
badugu
ere, jakin dugu martxo apiril inguruetan Ekuadorko Esmeraldas probintziako zenbait ibaitan ageri ohi den arrain txiki bat dela: 2 cm-ko luzera du eta gure antxoaren antz pixka bat ere bai.
|
|
|
Sailkapen taxonomikoan duen deitura aurkitzerik izan ez
|
badugu
ere, Ekuadorko lagunek esan digute Kostaldean oso ugaria den txoritxoa dela: gure hormatxoriaren antzekoa.
|
|
|
Ez zion galdetu Sapo de la Greciari berak ere argiztapen miragarri hura sumatzen zuen. Nahi ez
|
bazuen
ere, aitortu beharrean zen apur bat gaizki zegoela. Hitzik esateke hartu zuen edalontzi iluna.
|
|
|
Aretoren batean garagardoa hartzen. Izan ere, pattarra gutxiesten ez
|
bazuten
ere, nahiago zuten garagardoa.
|
|
|
Mendeku usaina du eta ez da batere politikoki zuzena bizikidetza balio ia absolutu erabaki duen gizarte honetan, eta kontra ere etor dakizuke boomerang baten gisa (atzo artikulu bikaina egin zuen Elixabete Gamendiak, kasu), baina batzuetan, barka, zein usain ona mendekuarena, zauririk eragiten ez duten mendeku txiki horiena... Botako nituzkeela nik ere itxafero nostalgiko batzuk, alegia, ezkutuan izan behar
|
badu
ere.
|
|
|
Nahiz eta gauza esperogabeak gertatu eta hurrengoan ziento bat diren eurek aurreikusi zutela eta espero zutela esaten dutenak. Eta berdin dio aurreikusi eta espero ez
|
bazuten
ere, iritzilariek ez daukate (daukagu) inolako arazorik hilabeteetan esan duguna hankaz gora errealitateak nola jarri duen ikusi eta biharamunean gertatuaz azalpen xeheenak emateko. Marxena hartuta, Grouchorena jakina, hedabideetako iritzi emaileok lasai aldarrika genezake baditugula aurreikuspen eta azalpen irmo batzuk, baina errealitatea azaltzeko baliagarriak suertatzen ez badira," lasai, beste batzuk ere baditugu; eta baita beste batzuk ere".
|
|
|
Hari eta zubi batzuk deskonektatuko ditu diruarenak, esan dute, eta normala da, gerra bateko lehen lerroetakoa izaten da ekonomikoa, baina loturak mantentzearren. Loturak eta korapiloak, katalan asko estutzen dituzten korapiloak, Espainiak hori ikusi nahi ez
|
badu
ere. Ikusi bai, onartu ez.
|
|
|
Zer esanik ez haietako batek, Espainiaren izenean jokatzera behartuta, ikurrina aireratu badu, orduan negar tantaren bat ere bai (bandera atera baina inorekin haserretu nahi ezaren adibide gorena, ene ustez kontu hau paroxismora eraman zuena, futbolari euskal herritar batek egindakoa da, munduko koparen ospakizunean Aiegiko bandera atera zuenean). Gutarrak gladiadore goren dabiltza kirolaren zirkuan, eta gu haiekin bat eginda, komunio berdingabean, baita batek euskal herritarra amonaren izebaren koinataren aitaginarreba
|
badu
ere (izan ere ETB genealogistek emango baitiote euskal kategoria berandu baino lehen).
|
|
|
Ez laborategikoena. Ez behintzat batarik gabeko haien nagusi maletatxodunena (gorbatadun idaztera nindoan, baina eutsi diot, gorbatadunak gizonezkoa adierazten baitu derrigorrean hala behar ez
|
badu
ere, eta ez du nahitaez hala izan behar. Susmoa dut, ordea, hala izango dela.
|
|
|
Baina nola Justizia itsua den eta Espainian espero ez
|
duenari
ere gainera etor dakiokeen aho oso zorrotzeko ezpata hori Espainiako erregearen koinatu eta arreba horren erakusle goren, badaezpada Juan Carlos Borboikoa ere forudun egin dute, Justiziak bere aurka egin ahal izan ez dezan. Edo, zehatzagoa izanda eta tranparik gabe, egingo balu, langa eta ataka handiak pasatuta.
|
|
|
Historia asko gustatzen zait, gainera. Bereziki gurean, non hainbeste poz une ematen digun, eta hala, tarteka deskubritzen dugu Erdi Aroko dokumentu bat errege eta Aitoren semeen tratuei buruzkoa (alabak etxean egoten baitziren, lanean, gu matrilineal marraztu nahi
|
bagaituzte
ere), zeinaren tintarekin gure herriaren marrak birmarrazten diren; eta inoizka patua benetan aldeko suertatzen zaigu eta duela 14.000 urteko bi hagarekin topo egiten dugu. Eureka!
|
|
|
Gaur gauean askok erabiliko duen argudioa da, Bartzelonan jokatuko den partida dela-eta hurkoa baina benetan norbere burua kontsolatu nahian, garrantzia kendu nahian. Argudio hauxe berau joan den igandean asko baliatu zela esanez abiatzekoa nintzen artikulua, eta orokorrean balio
|
badu
ere erkatzeak, ohartu naiz konparazioak baduela herren nabarmen bat.
|
|
|
Politika da, azken batean, Tabakaleraren irekiera, halako batean ireki den horretan azkenean zer arraio egin eta egongo den oso ongi ulertu ez
|
badut
ere, nahiz eta artikulu eta elkarrizketa zenbait irakurri. Politika ez al da ba, egun batzuk lehenago Kortxoenea itxi eta eraitsi nahi izatea?
|
|
|
Baina, hori baino, zinez harrigarria izan zen literatura lan serioak aztertu ohi zituzten kritikari ezin serioagoek horrenbeste neke hartu izana, zertarako eta Ferreiraren ipuinari kritika egiteko. " Ez dagokit niri lan hau egitea", aitortu zuen The Fingerrek arestian aipatutako artikuluaren hasieran bere burua zuritu nahian edo,"... baina letra handien eremuan bastardo bat sartzen saiatzen bada, nirekin egingo du topo, eskuak zikindu behar
|
baditut
ere!".
|
|
|
Merkeenak askotan. Baina baita kontsumitzaile fidelenak
|
dituztenak
ere. Banillazko flan zehatz hau nahi duzu.
|
|
|
Sare sozialekin harreman estua
|
badu
ere, Hootsuite ez da sare sozial bat, hainbat sare sozial aldi berean gestionatzeko erreminta baizik. Beraz, esate baterako, Facebookeko eta Twitterreko erabiltzailea bazara, bi kontuetan batera argitaratu ahal izango duzu.
|
|
|
Haizeak emakumearen beloa astindu zuenean bere aurpegi liraina ikusi nuen, une batez baino ez, segundo batez. Emakumea neureganatzea erabaki nuen, horretarako gizona hil behar
|
banuen
ere.
|
|
|
Adiskide maitea, etxera noakizu, Jainkoak, bere ontasun eta erruki amaigabearekin, merezi ez
|
baitut
ere, nire zenera itzuli bainau, alegia, osasuntsu eta zentzudun nagoela, izan ere, ezer ez baita ezinezko Jainko ahalguztidunarentzat. Ez galdu esperantza ez konfiantza Jainkoarengan, ni neure onera itzuli banau zu ere itzuliko baitzaitu zeurera, baldin eta Beragan konfiantzarik baduzu.
|
|
|
Eta halaxe da, Baroncitarretan denetarik dago: batek aurpegiera luzanga eta meharra du, beste batek talo aurpegia; sudur motzak ere badira, eta harbetekoa
|
dutenak
ere bai; bizar luzeak eta asto matraildunak aurkituko dituzue, eta matrail motzekoak eta zapaldunak ere bai, tximinoen antzekoak alegia. Baroncitar batzuk begi bat bestea baino handiagoa dute, edo bata gorago eta bestea beherago.
|
|
|
Bada su lasaia duen jendea ere, haizeaz ohartu ere egiten ez dena. Baita su eroa
|
duena
ere, eta airea sugarrekin betetzen du. Su batzuek, eskasek, ez dute argirik ematen eta ez dute erretzen.
|
|
|
Nahi ez
|
badugu
ere, gainera, egileaz akordatuko gara gehienetan. Edo beti.
|
|
|
Bai horixe. Eta plantarik onena
|
duena
ere bai. Guztiz enredugarria,
|
|
|
ezkerra da bera, eta derrigorrezkoa da eskumaz jokatzea, saskia ezin da ezker eskuz hartu; urtebete eman zuen jo eta su, eskuin eskuz jokatzen ikasi zuen arte. Ezkerrez jokatu duenik egon da, baina arauetan ezer jartzen ez
|
badu
ere, ez omen da halakorik onartzen. Galdetu diogu ea ez al zen saiatu ezkerrez jokatzen.
|
|
|
Txarrerako aldatu gara. Tomateak nahi ditugu udan, eta neguan, eta udazkenean, horretarako Argentina edo Txileko baserritarren ekoizpena hipotekatu behar
|
badugu
ere. Zentzua berreskuratu behar dugu sasoia joan baino lehen; lurrak ez dizkigu kapritxo hauek guztiak barkatuko.
|
|
|
Espainia deitzen dioten mila konkistaren ondorio geografiko horrek ezin izan zuen benetako errepublika garatu, eta Franco hil ondoren izandako trantsizioak argi erakutsi zuen. Euren burua errepublikazaletzat
|
zutenek
ere onartu egin zuten erregea izatea estatu berriko burua, baita errege hori Francok ezartzea ere. Trantsizioa deitzen dioten iruzur politiko horrek ez zuen Espainiako banderatzat hartzen dena ere aldatu.
|
|
|
Inork ez zigun galdetu jaio gura genuen, eta geuk aukeratu gabe jaio ginen batzuk eme eta besteak ar. Ez ziguten aurretiaz esan zein izen jarriko ziguten, eta ez ziguten galdetu ea belarritakoak jartzerik nahi genuen edo ez; ezta zein eskolatan matrikulatzea nahi
|
genuen
ere. Ez digute sekula galdetu gure zergekin monarkia mantendu nahi dugun, eskoletan irakasten den erlijio bakarra kristaua izateari ondo deritzogun edo herri guztietan polizia izatea beharrezko ikusten dugun.
|
|
|
Litekeena da, isilik denbora gutxi aguantatzen dudalako izatea, baina niri bakarrik bidaiatzeak lagundu dit horretan. Baina, bakarrik aproba egin nahi ez
|
duenak
ere badauka aukera Euskal Herritik mundura uda guztietan ateratzen diren brigadetan.
|
|
|
Ezin zuen ideia hura burutik kendu. Ibaiaren albotik paseatzeak normalean lasaitu ohi
|
bazuen
ere, orduko hark ez zion batere baretasunik ekarri. Kaioek elkarri begiratuak gurutzatzen zizkioten bata bestearen aldamenetik arrapaladan igarotakoan.
|
|
|
Zerbait jokoan badago ez du sekula zalantzarik egiten. Nahiago irabazi aldamenekoa zapaldu behar
|
badu
ere... Ez, partidua baino lehen ikusi ginen.
|
|
|
Benturaz, honaino itxaron didanak itxarongo dit orain ere. Benturaz, orain ez
|
badut
ere, izango dut aitzinera ongi egiteko gogo. Ez dira oraino denbora guztiak iragan.
|
|
|
Kontzientzia gaiztoak, arriskurik ez
|
duenean
ere, uste du arrisku duela, baina onak, arrisku duenean ere, bere burua seguru dauka, adore du, esperantza du orduan ere; beste guztiek etsiagatik, ez du berak etsitzen.
|
|
|
Kontzientzia gaiztoak, arriskurik ez duenean ere, uste du arrisku duela, baina onak, arrisku
|
duenean
ere, bere burua seguru dauka, adore du, esperantza du orduan ere; beste guztiek etsiagatik, ez du berak etsitzen.
|
|
|
Bada, bertuteak, prestuki, beste ordainketarik eta saririk ez
|
balu
ere kontzientzia onaren bakea eta sosegua baizik ere, hargatik beragatik ere behar genuke lehen baino lehen, gerotik gerora ibili gabe, egunetik biharrera luzatu gabe, orain bereon, kontzientzia ona, ontasun handi hau erdiesten saiatu eta lehiatu. Honelatan, gutarik batbederari esan lekiokeelarik (Es 3:24),
|
|
|
Eroa da, behin kartzelatik itzuriz gero, berriz bihurtu nahi duena, eta bai, behin bide batean lapurtu dutenean, berriz handik iragan nahi
|
duena
ere. Halakoak animalia adimenik ez duenak baino adimen gutxiago du; zeren animaliak, bere adimen gabearekin ere, ez dira lehen gaizki heldu diren lekura berriz bihurtzen, baina bai bekatorea, bihurtzen da.
|
|
|
2), de poena damni et non de poena sensus. Guztietan egiten da hobendun, ez zeren bekatu bat baizik ez duenak hainbat pena merezi duen nola hamar dituenak, baina zeren bat baizik ez
|
duena
ere infernurako baita, hamar dituena bezain ongi, ez hain barrena eta ez hainbat penarekin; ordea, biak barrenean, nor bere mereziarekin.
|
|
|
Esan komuna da infernua desira onez betea dagoela. Zeren han direnek obratu ez
|
bazuten
ere, zenbait desira on bederen izan zuten. Ez da inor ere hain gaiztorik, zenbait aldiz bere gaiztakeriak uzteko gogoa etortzen ez zaionik eta zenbait desirkunde on ere izaten ez duenik.
|
|
|
Eta alabaina, altxatzen eta begiratzen denean, irauten du mendez mende. Zeren erortzearen arrisku
|
badu
ere, ez, ordea, ez du sukarraren edo zahartzearen arriskurik.
|
|
|
VII, 29 ep., Ad Andream). Itsasoz doana, jatean, edatean, lo datzanean eta are jarririk dagoenean ere, badoa, ez da orduan ere baratzen, zeren ontziak, nahi ez
|
badu
ere, berarekin baitarama.
|
|
|
Enperadoreak medikuen abisu honen berri jakin zuenean, desira handia
|
bazuen
ere bere ondotik zenbait ume uzteko, guztiarekin ere, gaztigatu zion bere emazteari begira zezala, ez zezala halako erremediorik har, ez zezala haur izateagatik ardorik edan. Zeren nahiago zuela emazte haurgabea, esterila, defota, antzua eta, haltz oihanaren bista bezala, fruitugabea, ezen ez hordia eta ardo edalea.
|
|
|
Bada, itsasoari bezala ipini dio Jainkoak gizonari ere, bere arauaz, bere zedarria; seinalatu dio noraino hel, bere xedea, bere mugarria eta marra. Eta nahiago
|
badu
ere, ez daiteke marra hartatik aitzinago iragan. Saia daiteke, desira dezake, baina alferrik.
|
|
|
Zeuen buruon etsaiak: Jainkoagatik egin nahi ez
|
baduzue
ere, zergatik zeuen probetxuagatik eta gehiago bederen ez zarete bekatu egitetik begiratzen. Ez dakusazue bekatu egiteaz eta haien kontua konplitzeaz bizia laburtzen duzuela?
|
|
|
Eta eskua ipintzea bera asko
|
bazuketen
ere, ordea, lanabesak, tresnak eta obra egiteko gai guztiak ere berek bilatu eta hornitu behar zituzten. Eta halarik ere, ezin ausartu zitezkeen arranguratzera, halako moldez ezen hartako lehenbiziko hitza ahotik itzuri zitzaienean, esan baitzien berehala faraonek (Ir 5:17):
|
|
|
Bada, kristau onak, Espiritu Santuaren amodioaz eta graziaz ukiturik dagoenak zenbatenaz gutxiago sentituko ditu eta errazkiago iraganen ditu Jainkoaren zerbitzuan ahal diratekeen lanak? Zeren amodio garbiak, Jainkoagandik heldu denak indar gehiago behar luke eta
|
du
ere, Deabruagandik heldu den amodio higuin, hats, lizunak baino.
|
|
|
Hala, bada, Jainkoaren zerbitzuan ibili nahi
|
duena
ere lehenbizian hozki da, zurrun da, hotz eta nagi da, baina saia bedi, has bedi eta berehala berotuko eta zalutuko da, trebe, bitore eta entregu izango da, aise ibiliko da, eta gero eta gero aiseago, zeren ez da han asetzerik eta ez higuintzerik.
|
|
|
Hala da, bada, kontzientzia gaiztoa
|
duena
ere. Halakoa, noiz eta hasten baita bere gogarenik bere lagunekin atsegin hartzen, orduan berean oroitzen da bere bekatuez, orduan berean alhatzen zaio bere kontzientzia, halako suertez ezen ez baita posible bekatutan dagoenak, hala dagoeno, atsegintasun osorik ahal dukeen.
|
|
|
Halakoak, arriskurik ez
|
duenean
ere, uste du arrisku duela.
|
|
|
Hala, bada, kontzientzia gaiztoa
|
duena
ere, lehenbiziko aldi gaitzean, den buruko minik ttipienean da beldur hil dadin, bizia edeki diezaioten, zeren ez baitu deus ere deus balio duen gauzarik bere bizia baizik, eta hura galduz gero, penatu behar baitu.
|
|
|
Kanpoan egin daitezke egiaren kontrako saioak eta frogantza faltsuak; falta
|
duenak
ere uka dezake eta esan ez duela faltarik. Baina hargatik, barren hartan, betiere kontzientzia bere egian egongo da.
|
|
|
Neque enim in eius potestate situm est remittere. Nahiago
|
badu
ere, ezin barka dezake kontzientziak.
|
|
|
Nullo tot diabolus animas rete capit, quod laqueo pessimarum mulierum. Deabruak anitz sare
|
badu
ere arimak atzemateko, ez du batez ere hainbat harrapatzen nola emakume gaiztoez eta haiek hedatzen eta paratzen dituzten arteez, sareez, lakioez eta segadez.
|
|
|
Egiazko penitentzia, zein baita gauza handia, egitekotsua eta osasuna
|
duenari
ere lanik eta ekairik asko ematen diona, nahi duzu zuk, den denborarik estuenerako, gaitzenerako, eri zarenerako eta, are, heriotzaren azken orenerako luzatu.
|
|
|
Qui modestus est in senectute, cum aetate plurimum iubetur, non magnam suae modestiae mercedem arbitror habiturum. Ez dut uste pertsona zaharrak probetxu anitz izango duela bere zahartzean onest, modest, pausatu eta sosegatu izateaz, zeren adinak bera hartara laguntzen baitio, adinak berak hartaratzen baitu; nahiago
|
badu
ere, ezin egin baitezake bestela.
|
|
|
Hala gertatzen zaie, bada, eskuarki, heriotzako orenean bere gaiztakerietatik gibelera bihurtu eta ihes egin nahi
|
dutenei
ere. Abiatzen dira, egiten dute zenbait saio, baina ez aski; ahul dira eta halatan atzematen eta harrapatzen dira.
|
|
|
Hala dira, bada, bere limosna eta beste obra miserikordiazkoak berek bere eskuz egin ditzaketelarik, bere ondotik, urrutitik eta hilez gero, besteren eskuz, besteri eginarazteko gogo
|
dutenak
ere.
|
|
|
Eta arrazoirekin eta mereziturik ematen zaizkio. Zeren limosnak berak indarrik aski ez
|
badu
ere bekatutik ateratzeko, bai, ordea, badu aterarazteko. Zeren badirudi ezen Jainkoak bere ontasunagatik hartzeko duela okasio miserikordioso denari, zeren miserikordioso den, miserikordia egiteko.
|
|
|
Eta egiteko gogo
|
duenak
ere, baldin berak bere eskuz, bizi deno, egiten ez badu, seguru da irabazi haren parte handi bat edo parterik gehiena galtzen duela, honen ondoko kapituluan ageriko den bezala.
|
|
|
Oraino orduan, hiltzerako aitzinean, adimen, memoria eta asti
|
bazenu
ere, esan nezake zure orduko limosnak deus gutxi balio duela, zeren baitirudi ezen bortxazkoa dela eta ez borondatezkoa, guztiz ere, lehen egin zenezakeelarik, berariaz anarteraino luzatu duzunean. Zeren orain zeure ondasunak ez dituzu gutxitu nahi, ezin erabaki dezakezu hartara; bada, badirudi ezen gero ere, hil uste ez bazenu, ez zenezakeela erabaki eta ez haietatik eman.
|
|
|
Eta nola jondoni Petriri bere nagusiaz ukatu zuenean esan baitzioten (Mt 26: 73): Tu ex illis es, nam loquella tua te manifestum facit," ez duzu zer ukaturik, zu haietarik zara, Jesukristoren dizipuluetarik zara, zure mintzairan ezagun zara", hala esan dakioke arnegariari eta juramentu egiteko ohitura
|
duenari
ere:
|
|
|
Nola baldin gizon bati esaten dituen hitz guztietan inor kontra balekio, eta esan baliezaiote" ez zaitugu sinesten, ekarzu zenbait lekuko", desohore eman bailiezaiokete, hala hitz guztiaz juramentu egiten duenak eta juramentuez bere esanak frogatu nahi
|
dituenak
ere ematen dio bere buruari desohore, zeren, ikusirik ez dela bera sinesteko, ekartzen baititu lekukoak zein baitira juramentuak, haiekin batean sinets dezaten.
|
|
|
Nola amorantearekin dagoena edo besterena ebatsirik daukana ezin absolbi baitaiteke amorantea utzi arte edo besterena ahal badu bihurtu arte, hala juramentu egiteko ohitura
|
duena
ere ezin absolbi daiteke ohitura harekin dagoeno, hura uzten saia daitekeen arte, quia tunc est in statu peccati, zeren orduan bekatuaren egoitzan, egoeran eta tokian baitago (Fco. Suarez, Varia Opuscula Theologica).
|
|
|
Enperadoreak gutun hura hain laburra eta zinezkoa errezibitu zuenean, nork egina zen izenik ez
|
bazuen
ere, ezagutu zuen bere adiskidearen letra eta eskua, hartu zuen parte onera eta, berehala, bere falta ezaguturik, kolerak eragin ziola ikusirik, barkatu zien guztiei.
|
|
|
Bertuteak, Jainkoa zerbitzatzeak, prestuki ondore ona du, eta lanen bat
|
badu
ere, du apurra eta laburra; eta labur hura ere arintzen, gutxitzen eta gozatzen du ondoko irabaziaren eta atsegintasunaren segurantzak, gogotik, amodioz eta borondatez egoteak eta, guztien gainetik, Jainkoaren laguntzak eta faboreak.
|
|
|
Baina oraingo konfesatzeak eta sakramentuek ematen dute gure disposizioari eta prestatzeari dagokion grazia eta faborea, eta, are gehiago, sakramentuek berek bere baitan
|
dutenetik
ere banatzen dute; eta errezibitzen dugu guk ere parte hura, baldin geuk geure aldetik trabarik ipintzen ez badugu: Sacramenta novae legis conferunt gratiam ex opere operato (idem).
|
|
|
Aski da oraingo konfesatzean uste izatea baduela kontrizioa. Zeren ez
|
badu
ere atrizioa baizik, konplitzen du sakramentuak bitartean den falta eta eskastasuna, zein baita kontsideratzeko puntua eta salbatzeko fabore handia, hain handia ezen arrazoirekin galdegiten baitu Jeremias profetak (Jr 8:22):
|
|
|
Eta erremediatu duten bitarte hartan, jaikiak eta garbituak daudenean dei ditzake Jainkoak, hil daitezke orduan, eta bai halaber halatan salba ere. Eta hala, batean eror eta bestean jaiki dabilenak arrisku
|
badu
ere galtzeko, ez ordea hainbat nola betiere eroririk datzanak.
|
|
|
Opera extra charitatem facta, ex condigno nullius boni meritoria sunt, ex congruo vero alicuius dici possunt[...] Quia decet divinam bonitatem, ut ubicumque dispositionem invenit, perfectionem adjiciat[...] Et secundum hoc, opera ista, ad triplex bonum valent; scilicet, ad consecutionem temporalium, ad dispositionem ad gratiam, et assuefactionem bonorum operum. Bekatoreak bekatutan dagoenean egiten dituen obra onek balio ez
|
badute
ere deus zeruko loria erdiesteko, eta obra on haiengatik bekatore hark Jainkoarekiko buruperik ezin baduke ere zeren obra on haiek bere baitan hilak baitira, ez baitira deusen merezidun, ordea, badirudi ezen Jainkoak, bere ontasunagatik, haietatik okasio hartzeko duela hala obra onetan dabilenari, bekatore izanagatik ere, ongi egiteko, eskua emateko eta bide onera heltzeko eskas zaiona konplitzek...
|
|
|
Opera extra charitatem facta, ex condigno nullius boni meritoria sunt, ex congruo vero alicuius dici possunt[...] Quia decet divinam bonitatem, ut ubicumque dispositionem invenit, perfectionem adjiciat[...] Et secundum hoc, opera ista, ad triplex bonum valent; scilicet, ad consecutionem temporalium, ad dispositionem ad gratiam, et assuefactionem bonorum operum. Bekatoreak bekatutan dagoenean egiten dituen obra onek balio ez badute ere deus zeruko loria erdiesteko, eta obra on haiengatik bekatore hark Jainkoarekiko buruperik ezin
|
baduke
ere zeren obra on haiek bere baitan hilak baitira, ez baitira deusen merezidun, ordea, badirudi ezen Jainkoak, bere ontasunagatik, haietatik okasio hartzeko duela hala obra onetan dabilenari, bekatore izanagatik ere, ongi egiteko, eskua emateko eta bide onera heltzeko eskas zaiona konplitzeko, zeren bekatorea bera ere orduan hartara disposatzen eta saiatzen baita.
|
|
|
Infernuko su hura Jainkoaren justiziaren borreroa, azotea eta mutila da. Eta, halatan, su hark bere izaeraren arabera bata baino bestea erretzenago ez
|
badu
ere, bai ordea erretzenago du Jainkoaren justiziaren mutil bezala, zeren, bere nagusiak agintzen duen bezala, batbederarekiko bere berotasuna eta indarra enplegatu behar baitu. Eta halatan du erretzenago eta penatzenago bekatu gehiago duena, zeren Jainkoak, su haren nagusiak, hala nahi baitu.
|
|
|
Hala da, bada, bekatu anitz
|
duena
ere gutxi duena baino minberago, sentikorrago eta suari ihardesteko ahulago. Eta halatan, biak berdin su batean egonagatik, ez dira biak berdin erretzen eta ez penatzen; baina batbedera penatzen da bere duen faltaren eta hobenaren arabera.
|
|
|
Quamvis ignis ille non luceat ad consolationem, lucet tamen ut magis torqueat. Infernuko su hark argitzen ez
|
badu
ere kontsolatzeko, bai ordea argitzen du eta argituko du gehiago penatzeko eta malenkoniatzeko.
|
|
|
Orain, euskal talde guztiek modalitate olinpikoa praktikatzen ez duten arren, bien arteko harremanaz baliatu izan dira, nagusiki, prestaketa fisikoari dagokionean. Tostako arraunean, traineruak du ospe eta indarrik handiena, eta ekonomikoki ezinbesteko laguntza ematen die modalitate olinpikoa praktikatzen duten elkarteei, baita egiten ez
|
dutenei
ere.
|
|
|
Eta orain arrazoia
|
badut
ere, ez da benetako arrazoia
|
|
|
Eta orain arrazoia
|
badut
ere, ez da itxaroteko moduko arrazoia
|
|
|
Bernardo Atxaga eta Ruper Ordorikari zor diet euskaldun bihurtu izana eta zehatzago," Henry Bengoa Inventarium" lanari, hura ikusi eta gero, niri ere zerbait hautsi zitzaidalako bihotzean: liluratuta geratu nintzen oholtzaren gainean jazotakoarekin, erdia baino ulertu ez
|
banuen
ere. Huraxe izan zen lehen bultzada, eta bigarrena antzokiaren atean bertan etorri zen, emanalditik ateratzean horren ukituta ikustean apustu egin baitzidan adiskideak, ezetz bi urteren buruan euskaraz jarduteko gai izan.
|
|
|
Noraezean gabiltza, norantz jo behar dugun ez dakigularik. Lasaitzeko balio ez
|
badu
ere, badakigu antzera dabiltzala eraldaketa bortitz horretan murgilduta dauden Mendebaldeko gaienerako herriak ere. Urte batzuetan globalizazioaren leloak erantzunak emango zizkigula uste izan genuen, baina oker geunden.
|
|
2018
|
|
|
Literatura errealitatetik bereizita ulertzen dugula dirudi batzuetan. Ez duela batak bestearekin zerikusirik, edo, zerikusirik baldin
|
badu
ere, bien arteko harremana kontingentea dela. Behin errealitateari literatura ebatsita jada ez duela bigarrenak lehenarekiko zorrik.
|
|
|
Aititearen intsumisio ekintza xumea, garai bateko elkartasun eta greben omenez. Euskaraz aritu gura
|
dugunok
ere intsumisio ekintza txikiak egin behar ditugu egunero egunero. Okindegian, arrandegian, administrazioan, botikan,... TELP ikastaroen funtsa horixe baita, eguneroko intsumisioan aritzeko trebatzea, eguneroko desobedientzia eskolak dira haiek.
|
|
|
Valeria Silva brasildarrari eta Veronica Medina espainiarrari gertatu zaien bezala, euskara erabiltzearen aldeko egoera sozial batean murgilduta dagoenak, nahiz eta erdaraz hobeto moldatu, ahalegina egingo du egoerak sortzen dion behar natural horretara egokitzeko eta gehiengoak duen hizkuntza jokabidera moldatuko da. Beharbada, moldaketa edo egokitzapen hori ez du egingo nahi duelako, ezta horretarako borondatea
|
duelako
ere, baizik eta jokabide sozialaren aurka ez joateagatik, azken batean, sistema horretan euskara erabiltzeko dagoen arau soziala ez urratzeagatik eta gatazka ez sortzeagatik. Sistema sozial batean gehiengoak finkatutako arau soziala ez betetzeak gatazka sor dezake eta sistema sozial horren periferian, baztertuta gelditzeko arriskua dago.
|
|
|
gaitz gehienen iturri nagusia) elementu bakar batean identifikatu izan dugunean eta gure ahaleginak, gorputz eta anima, gaitz hori konpontzen xahutu izan ditugunean. Are gehiago, panorama multifaktorial horretan gaixotasun iturri garrantzitsuen ranking bat egin nahi
|
bagenu
ere, larrienetik abiatuz, ez nuke nik lan mundua lehen postuan jarriko. Etxean, auzoan, lagunarte hurbilean, kafetegian eta taberna zuloan, jolasean eta kirolean, berri emankizunetan eta astialdiko eskaintzan,.. horietan dauka euskarak, gaur egun, bere aje edo herren nagusia.
|
|
|
UEMAko herrixketan izan ezik, ez dut uste hezkuntza sistemak sortzen dituen euskaldun berriak gaitasun" betea" eduki dezaketenik. Ezta etxeko hizkuntza praktika euskalduna denean ere, alegia, guraso euskaltzaleak
|
dituztenean
ere. Ezinezkoa baita gaitasun komunikatiborik garatzea komunitaterik gabeko eskolako sozializazioaren bidez solik.
|
|
|
Mila esker ere soziolinguistikan aditu bezala eskaini didazulako zure artikuluari buruz nire iritziak ematea, nire asmoa ere delako" hizkuntza politikak nondik jo behar ote duen, Euskarak euskal gizartean merezi duen tokia berreskuratu dezan" gaiaren eztabaidan parte hartzea. Minbizia
|
duzula
ere jakinda: nire animuak, Patxi, Aurrera jarraitzeko!
|
|
|
Asko gustatu zait zure artikulua, eta bistan da, ofizioz eta afizioz gertu zaitudala. Nik baino urte gehiago
|
badituzu
ere, euskalgintzako beste" iturgin" bat zarela irakurri dizut zeharka, eta zelanbait esatearren, zerbait mugitu duzu nigan: zu izan nintekeen sentipena, eta horrelako osasun atakan izanik, nik ere agertuko nukeela bulegoko kristal lohitik dakusadana.
|
|
|
Irudi lezake, hizkuntzaren transmisiorako tresna egokiak ditugula ikastolak eta euskaltegiak, betiere hizkuntzaren kontzeptua gramatika arau multzo, lexiko, esapide jator eta aditz sistemetara mugatzen badugu. Zer hobetua
|
badugun
ere, arestikoa belaunaldiz belaunaldi transmititzeko metodologia, ikasgu, epe eta plangintza garatuak baditugu. Edozelan ere, argi dugu hizkuntza hori baino askoz gehiago dela; are gehiago, hizkuntza gutxitu eta biziberritze prozesuan dagoen euskararen kasuan.
|
|
|
Adibide bat jarriko dizut: Bilbo Basurtuko osasun erakundearen euskara zerbitzura hurbiltzen diren hamar euskaldunetatik zortzi erdaraz zuzentzen zaizkigu, eta jarrera alde batera, utzita, nolanahi ere den, sarritan ez dute euskaraz jarduteko gaitasunik, ezta EGA agirian eskuan
|
dutela
ere.
|