|
2017
|
|
|
" Etorri nire ondora, ipuin bat kontatuko dizuet" esan zuen izebak mutilzaharrak zenbait begitu jaurti zituenean, bi izebari eta beste bat berriz, zerbitzua deitzeko sokari. Umeak izebaren aginduari jarraituz, izeba jarrita zegoen bagoiaren tokirantz abiatu ziren, ideia oso gogoko ez
|
bazuten
ere. Ez zuten asko preziatzen ipuin kontalari gisa.
|
|
|
Aretoren batean garagardoa hartzen. Izan ere, pattarra gutxiesten ez
|
bazuten
ere, nahiago zuten garagardoa.
|
|
|
Nahiz eta gauza esperogabeak gertatu eta hurrengoan ziento bat diren eurek aurreikusi zutela eta espero zutela esaten dutenak. Eta berdin dio aurreikusi eta espero ez
|
bazuten
ere, iritzilariek ez daukate (daukagu) inolako arazorik hilabeteetan esan duguna hankaz gora errealitateak nola jarri duen ikusi eta biharamunean gertatuaz azalpen xeheenak emateko. Marxena hartuta, Grouchorena jakina, hedabideetako iritzi emaileok lasai aldarrika genezake baditugula aurreikuspen eta azalpen irmo batzuk, baina errealitatea azaltzeko baliagarriak suertatzen ez badira," lasai, beste batzuk ere baditugu; eta baita beste batzuk ere".
|
|
|
Beste batzuek asmatu
|
bazuten
ere, berak egin zuen ezagun guztia ETA da leloa. Euskal Herrira etortzen zen bakoitzean 20 etxetako ateak botatzen zituen Poliziak.
|
|
|
Jende zoragarria ezagutu dugu bidaietan, eta bidean izandako istripuetan hainbat lagun hil zaizkigu. Urteak dira joan etorrietan hasi ginela, eta, batzuek iazko urriaren hogeian argia ikusi
|
bazuten
ere, aurten ere munduari bira emateko beste kilometro batu ditugu. Espainiako Gobernuak erotu egingo gaitu.
|
|
|
Halakoek dimidiant dies suos, bere egunak erdizkatzen dituzte, bi erdi egiten dituzte, zeren erdi bata, gaztetasuna, gaizki enplegatu
|
bazuten
ere, beste erdia, zahartzea, ongi bukatu baitzuten. Eta hau da azkenekoz ongi erdizkatzea, gaiztoa utzirik ona hartzea, jondoni Paulo batek bezala egitea.
|
|
|
Esan komuna da infernua desira onez betea dagoela. Zeren han direnek obratu ez
|
bazuten
ere, zenbait desira on bederen izan zuten. Ez da inor ere hain gaiztorik, zenbait aldiz bere gaiztakeriak uzteko gogoa etortzen ez zaionik eta zenbait desirkunde on ere izaten ez duenik.
|
|
|
Eta puntu batean mundua hastegabe zela esatean huts egin
|
bazuten
ere, ordea bestean, alfertasuna gauza gaiztoa, arriskutsua eta nork beregandik egoztekoa zela erakustean, ez zuten hutsik egin. Zeren hain da gauza galdua eta galgarria alferkeria, non naturaren beraren ere kontra baita.
|
|
|
Gutti gelditzen ziren. Gehienak oinarrizko militanteak ziren, ezezagunak, eta errekurtsoa galtzen baldin
|
bazuten
ere, Frantzian geldituko ziren, sasitar bezala, egun batez itxaropenarekin prefektura batenganik paperak lortuko zituztela, artxibetan galduak balire bezala.
|
|
2018
|
|
|
Euskaldun guztiek bihotzean zimiko bat sumatu
|
bazuten
ere, inork ez zuen txintik esan, eta irratiari lotuta jarraitu zuten albiste hobeen zain. Bat batean, zeruko urruntasunean eztanda ttiki bat ikusi zen eta irratian honako berria entzun:
|
|
|
Gorenera iritsi zenean, Begi Gori itzuli eta amorruz begiratu zien, orro eginez eta bularrean kolpeka. Suaren Gizonek beren arkuak tenkatu zituzten, eta geziek ukitu ez
|
bazuten
ere, ihes egin zuen.
|
|
|
Espainiako nazionalismoaren hizkuntzakeriatik beldur dira Araban gertatutakoa Nafarroan ere gertatuko den. Araban, Francoren diktadura garaiko arabarrek, euskara aurreko belaunaldietan galduta zeukaten ordurako, baina, ezpainetan euskararik ez
|
bazuten
ere, bihotzean bai, ordea. Euskararendako diktadura ukatzaile eta zapaltzaile hura amaitutakoan, arabarrei euskara sustatzeko bidea eman zaienean, beraien baitan erabat iraungi gabe zeukaten euskal senaren txingarretik, euskalduntasunaren berpizkundea gertatu da Araba osoan.
|
|
2019
|
|
|
Enararen bila joan gineneko urtean, esaterako, haur adoptatuak bost iragarki kanpainatan agertzen ziren, zuzenean edota zeharka. Duela pare bat urte, prime time ko telesaio arrakastatsu batean, bikote homosexual batek haur bat adoptatzeko saiakera egin zuen, eta adopzioa modu arin samar batean aurkeztu
|
bazuten
ere, hantxe agertu zen, audientzia handiko saio baten ardatz. Zorionez, orain nazioarteko adopzioa onartuta dago.
|
|
|
Stureren kasuan Fisher eta Geiselman ek asmatutako elkarrizketa kognitiboa erabiltzea proposatu zuen. Baina, elkarrizketa kognitiboaren barnean galdera gidatzaileak txertatzen zituzten terapeutek eta poliziek eta modu horretara lortutako erantzunak eta aitorpenak ontzat ematen zituzten, inolako ebidentzia enpirikorik ez
|
bazuten
ere.
|
|
|
Martina hasieran kanpoan ikusi
|
bazuten
ere, ke ikaragarria zegoen, eta neska ez zuten inon arpatzen. Jende anitz etorri zen laguntzera, eta denak batera hasi ziren neskaren bila.
|
|
|
Negar egiteko gogoa zuela antzematen zitzaion; alabaina, eutsi egin zion. Masailetan behera irristatzean arrasto hezea uzten dutenak haren begietan behin zeharkatu behar izan zuten itsasoa ematen
|
bazuten
ere, ez zuen anpulurik isuri. Pairatutako bizitza latzak ez zion utzi.
|
|
|
Gu herriari bizkarra ematen gindoazen, baina berak dena ikusten zuen". Zeharkaldi osoa traineru batekin egin
|
bazuten
ere, azken txanpan bigarren ontzi bat itsasoratu zuten. Uztailaren 15ean herri osoa kalean zuten zain, txalo zaparrada eta animo oihuen artean:
|
|
|
Hurrengo urtean NCMEC (Desagertutako eta Esplotatutako Haurrentzako Nazio Zentroa) agentzia ikerketara gehitu zen. Agentzia honek Estatu Batuetan zehar desagertutako haur guztien gaineko salaketak biltzen ditu eta ikertzen, baina, nahiz eta euren datu basea sakonki miatu
|
bazuten
ere, ez zuten Lisaren datuekin, haren adin eta deskribapenarekin bat zetorren desagerpen salaketarik aurkitu.
|
|
|
). Haren arabera, neandertalek sua erabili
|
bazuten
ere, ez ziren hura pizteko gai. Hala, gure espeziearen bereizgarritzat jotzen dute sua pizteko gaitasuna izatea.
|
|
|
Non zegoen arrastoa jarraitzea lortu genuen, espetxez hiru aldiz aldatu
|
bazuten
ere. Nik etxetik alde egin beharra izan nuen, jakina:
|
|
2020
|
|
|
Erabat asmatu zuten, onartu beharra zegoen. Beste hainbat kasutan haien intuizioak huts egin bazien adineko gayen gustuak antzematen, billar mahaiarekin ituan jo zuten, oker aukeratu
|
bazuten
ere: Britaniar Inperioko zaldunen klub bateko irudian agertu beharreko billar mahaia frantsesa izan behar zuen, ezinbestez.
|
|
|
Fidelek Cappelloren beste kreatura batzuk ezagutu zituen iraganean. Gazteak izan ohi ziren, neskak eta mutilak, itxura ederrekoak orokorrean," ama, artista izan nahi dut" esan zutenetakoak, edo hori esan ez
|
bazuten
ere, ideia hori buruan zeukatenak, oin punta adin helduan sartu zutenean tenperatura probatzeko. Zine edo telebista pantailen bestaldean egon nahi zuten gazteak, eta ahalik hoberen prestatuta egon nahi zutenak" aurkituko" zituzten unerako.
|
|
|
Tomi alde egiteko tiratzen nion, baina ez zuen nahi izan, eta ez nintzen ausartu bakarrik alde egitera. Mamu bat ikusteko aukerarik berriro ez genuela izango esan zidan, eta, larrutzen
|
bazuten
ere, hura ikustera geratu nahi zuela. Beraz, nik ere begiratu egin nuen, hiltzerainoko izerdia kostatzen bazitzaidan ere.
|
|
|
Egunero, bai goizez eta bai arratsaldez, lehoi kaiolan sartu eta eskusoinua jotzen hasten zitzaien. Kaiolan sartzean piztiek lesakarra orroka hartzen
|
bazuten
ere, handik ordu erdi batera lasai ederrean etzanda gelditzen ziren, hagitz mantsoturik, lesakarraren soinua atsegin handiz entzuten. Daniel kaiolara sartzean lehoi zirenak kaiolatik irtetean katu bilakaturik zeuden.
|
|
|
Baina apaizek horrela zabaldu
|
bazuten
ere, Arbelaitz izeneko zerbitzari fidelak hagitz bertzelakoa kontatu zuen. Altzateko Jauna ez zegoen hilik, herritik Larrun mendira alde egina baizik.
|
|
|
Kamisoi zuriaz jantzitako ustezko zerbitzariaren arrastorik ez. Eta galdetu
|
bazuten
ere, inork ez zien zerbitzari misteriotsu haren berririk eman. Jauregian igaro behar zuten azken gauean Maider eta Beñat, gainerako guztiak bezala, lotan ziren.
|
|
|
Bosgarren goizean, ohitura zen bezala, bi txalupa lurrerantz abiatu ziren, bata bestea zainduaz oztoporen bat aurkitzen
|
bazuten
ere. Eta beti bezala, berrogeita hamar beltzak ere ontziko gainaldean zeuden atsedenean, hizketan, erretzen edo lotan.
|
|
|
Haietako batean, kapitaina, zamatzaina eta beltzak biltzeko arduraduna zihoazen. Bestea hondartzatik ehunen bat yardatara hondeatua geratzen zen, laguntzaren bat behar
|
bazuten
ere. Bi txalupak ongi armaturik zeuden, nahiz eta ezbeharren beldur ez izan.
|
|
|
Zarbasta ugari zegoen inguruan. Beren tirotan huts egiten
|
bazuten
ere, nolabait defentsaren bat behar zutela eta, hura iruditu zitzaien lekurik egokiena.
|
|
|
Mendebal aldera. Uhartea galtzen
|
bazuten
ere, ez zitezela haiek gal.
|
|
|
XX. mendeko 70eko hamarkadan autoen zabalkunde handia etorri zen Euskal Herrira. Familia askok lehen autoa erosia zeukaten eta aste gorrian lanerako joan etorriak egiteko erabiltzen
|
bazuten
ere, igandea iristean, familia osoa auto barrenera sartu eta egun pasa egitera abiatzen ziren. Asko eta askok transistore bat eramaten zuten eta horrela zeuden tokian zeudela estropadetako edota futbol partiduetako transmisioak entzuten zituzten.
|
|
|
Soinu handia edo ttikia jotzen zuen norbait hartu, eta bertara joaten ziren oinez herriko gazte guztiak. Bilera hauetan dantza soltea fandangoak eta arin arinak jotzen
|
bazuten
ere, izaten zen tokia, ilunabarreko azken orduetan, dantza loturako baltsak eta Eta hauexek izaten ziren gazteek gehien estimatzen zituzten momentuak. Neska mutilak goxo goxo nahasten ziren dantza lotu haietan, eta aunitzetan maitasuna pizten zen beraien artean.
|
|
|
Bilbotarra zen, Santutxukoa, eta hiru seme alaba ezkonduen ama. Hauek asko maite eta zaintzen
|
bazuten
ere, inoiz ez zuten amaren atsekabea arintzen lortu.
|
|
2021
|
|
|
Hainbeste urteren ostean, bi eguneraketa hauek gerrikoa eta biktimetako baten identifikazioa, errudun bat identifikatzera eraman ez
|
bazuten
ere, LISK kasua Suffolkeko poliziaren lehentasun nagusia zela frogatzeko balio zuten.
|
|
|
Ostiral gauean ez Pakek ez Shannanek ikusi ezin
|
bazuten
ere, eguneko argipean auzo koloretsu bat da Oak Beach. 1896an eraiki ziren lehendabiziko etxeak Oak Beachen eta orain 72 etxebizitza daude urbanizazioaren hesien barnean.
|
|
|
Gustura egon ziren, lasai eta beraien gauzez kontu kontari, elkarren konpainiaz disfrutatuz. Arratsaldean, Carting egitera joateko plana egin
|
bazuten
ere, Mirenek ez zien baimenik eman, Mikel orduko umeegia zelakoan. Junek hamalau urte zituen eta gorputzez eta buruz helduagoa ematen zuen; Mikel, berriz, hamaika urterekin umeagoa zen.
|
|
|
Beren negozioetan poliziaz gainera, Ertzaintza, Foruzaingoa eta ikertzaileak beren jarduna geldiarazten hasi zirenean, Alfak eta Itzalak Manu behingoz harrapatzeko eta akabatzeko planak jarri zituzten martxan. Floresek ere interesa zuen horretan, baina Filo, erabili
|
bazuten
ere, ez zegoen hain ziur. Filok berehala erran zien foruzainei Alfa eta Flores Sanduzelain autotik jaitsi zirela eta Arrieta kalean pisu batean bizi zirela.
|
|
|
Oja garaiko herriak euskal jendez osaturik zeuden. Haranaren beheko aldean Santurde eta Santurdejo herrietatik iparraldera biztanleek jatorri euskalduna
|
bazuten
ere, gehienak erdaldunduak ziren eta bakarrik zaharrenak eta aparte bizi ziren familia batzuk erabiltzen zuten euskara. Dena den, gehienek zerbait ulertzen zuten euskaldun petoekin izandako harremanen arabera.
|
|
|
Afaldu ondoren bakarrik geratu zirenean, lasaiago, xehetasunak eskatu zizkion Uharteko jaunak anaiari. Normalean, gazteagoak zirenean, konfiantza solasaldietan hika egiten
|
bazuten
ere, urteak pasata, biak tenenteak eta jaunak izaki, zuka aritu ziren, elkarrekiko errespetuaren seinale:
|
|
|
Bisagrako kontrolak eta nahasmenduak ordu bat galdarazi zieten. Atari erraldoia pasatu, kalerik zabalenetik joan behar
|
bazuten
ere, jende eta zamarien kopuruagatik estu eta itogarria gertatzen zen pasatzean. Jende uholde koloretsua gertatzen zen hura.
|
|
|
Mutilek isildu zuten arau haustea eta amesten hasi ziren. Leku zoragarriak asmatu zituzten, mendirik altuenak, landa eta lurrik aberatsenak, baita hondartza bat ere bai, inoiz ikusi gabea
|
bazuten
ere. Beranduago, maiordomoak, erratza, ur ontzi eta zapi batzuekin jantokia garbitzeko esan zien.
|
|
|
Beste mutilak bi taldetan banatzen ziren, Cardenasko euskaldunak, monasterioaren menpekoak eta Pazuengokoak. Pazuengokoek erromantzea erabiltzen zuten maiz, gehienek baskoiera ulertzen
|
bazuten
ere. Uda eta udazkenean zenbait alditan, mutilak txandaka talde jokoan ibili ziren.
|
|
|
Bera denbora luzez bizi izan zen Korduban, Kalifen hiriburuan, eta paperetan idaztea eta beste ohitura batzuk ekarri zituen kristau lurraldeetara itzuli zenean. Are gehiago, monje bizitza eramatera behartu
|
bazuten
ere, bestelako bizitza izan zuen: bazuen emaztea, harengandik eta noble baten bizimodutik aparte bizitzera kondenatu zuten arte.
|
|
|
Musulmanekin egiten zuten mugan, giroa ez zen oso lasaia. Erasorik espero ez
|
bazuten
ere, bai kristauen mugako herrietan bai besteetan gerlariak ez zeuden oso konforme. Erregek eta Almanzorrek sinatu zuten bakea.
|
|
|
Denbora gutxian lortu zuten maila handia, denak baitziren gerlari aukeratuak. Kalayawarretik urrun praktikatzen
|
bazuten
ere, laster inguruko jendea joaten zen mirestera.
|
|
|
Zeramika egileek kalitatezko buztin desberdinak eraman nahi zituzten, baita beren lana egiteko metal oxidoak eta bi labe eraikitzeko materialak ere. Beira egileek, silize, kalitatezko harea aurkituko
|
bazuten
ere, Sosa kaustikoa eta kare pixka bat behar izango zuten, baita bero handia lortzeko laberako adreilu bereziak eta tresnak ere. Azkenik, xaboigintza eta lurrinak egiteko metalezko galdarak, tresnak eta sosa gehiago.
|
|
|
Fitna hasia zen. Praktikan korak independienteak ziren, agintari zibil eta militar batzuek teorikoki Suliman al Mustainen autoritatea onartzen
|
bazuten
ere. Bestetik Sulayman al Mustainek ez zuen agintzeko balio, momentu eta inguruko agintarien arabera aldatzen baitzituen erabakiak.
|
|
|
Maritxuk eta Iñaxitak gurasoekin eta gainerako ahaideekin agurtu eta Donostiarako itzulbideari ekin zioten. Oiartzunen ikaragarri ongi pasatu
|
bazuten
ere, bazuten gogo handia senarrak eta seme alabak berriro ikusteko.
|
|
|
Emakume batekin ozta ozta inoiz hitz egin zuen, amarekin eta azala errautsaren kolorekoa zuen adinak bitan tolestutako etxeko neskame zahar beltz iharrarekin ez bazen. Hamabost pausotara disparatutako fusilen bala batzuek Gaspar Ruizen bihotza baldin
|
bazuten
ere jomuga berezia, huts egin zuten denek. Batek, alabaina, belarriko puskatxo bat kendu zion, eta beste batek bizkarreko haragi puska bat.
|
|
2022
|
|
|
Madame Barisek azaldu zien Danièleren familia beste herri batera zihoala bizitzera, Akizen zabalduko baitzuen aitak mediku kontsulta berria. Agurtzera etorriko zela arratsaldean eta helbideak trukatzen zituztela, elkarri idatziko ziotela, harremana atxiki zezaketela egunero ikusiko ez
|
bazuten
ere...
|
|
|
Ondorioz, Pilarrek erabaki zuen herri hartatik alde egingo zutela berehala, esketik bizi behar
|
bazuten
ere, Euskal Herrira itzuliko zirela, kosta ahala kosta.
|
|
|
eguraldiak su eten labur bat egin omen dik, eta, laino artean izan bada ere, ikusi ahal izan ditiztek dorreak. Penatan geratu haiz; izan ere, igo aurretik esaten
|
bazuten
ere goizeko lauretan jaiki eta joango zirela berriro, eguraldia hobetzen bazuen, orain gogogabetu egin dituk eta ez duk harritzekoa. Heuk jaiki duk eta joan, dorreak ikusi nahi badituk.
|
|
|
Animaliak lau haizetara nahasmendua sortzen ari ziren eta biltegiak erreta zeudela ikusi zuten. Hegoaldeko kanpamenduan kalte gutxi izan
|
bazuten
ere, katapultarik gabe zeuden eta iparraldekoa oso kaltetuta geratu zen. Yahyari eta bere kapitainei asko kostatu zitzaien soldaduak lasaitzea eta erdi desegindako kanpamenduan geldiaraztea.
|
|
|
Interes eta gogo berdina zuten. Beste pertsona batzuekin laguntasun harremana
|
bazuten
ere, haien artekoa gehiago zen, biek egin zuten ihes betiko bizitzatik eskapatzeko. Batak bestearen bizitza ezagutu zuen.
|
|
|
Burdindegiak, zeramika, beira eta gurdi tailerrak lanean ari ziren. Erramun Garaik administratzen zituen eta urtean zenbait momentutan lan gutxiago
|
bazuten
ere hogeita bost langilek egiten zuten lan eta bertze hamarren batek urtean zenbait hilabetez, negualdian gehien bat. Maisuak bost ziren, bi beiran aritzen zirenak; eta zeramikan, burdingintzan eta zurgintzan maisu bana ibiltzen ziren.
|
|
|
Azenarik zendutako kondeari zor zion juramentuaz gainera bere esperientziak esaten zion Trasmiera, Gaztela Vetula eta Burebarekin mugan mendebaldeko Arreba, Urbel eta Ubiernako herriak ez zirela osotara euskaldun sentitzen. Asonetik, Bureba eta Okarainoko autrigoiak, euskaldun sentitzen jarraitzen
|
bazuten
ere, handik mendebaldera poliki erdalduntzen eta erromanizatzen ari ziren. Gaztela Vetula eta mendebaldeko Autrigonia, bertakoez gainera azken mendeetan kantabriar batzuek birpopulatu zituzten eta gehienak gaztelau sentitzen ziren.
|
|
|
Hura zen beren bigarren etxea, urtean bitan denen bizitokia zenez, leku erosoa. Neguko Gorteak han ospatzen zirenean bertzelako festa giroa
|
bazuten
ere, giro iluna eta tristea zuten une hartan. Fortunen aldeko elizkizunak ia familia giroan ospatu zituzten, familia nobleetako partaide batzuk baino agertu ez zirelako.
|
|
|
Andik Tafallako borroka kontatu zion Harriri, bere lagun berriari. Irailaren bukaera zen eta Harriren ostatuan lan handia
|
bazuten
ere, honek beti hartzen zuen une bat egunaren bukaeran lasaitzeko. Kanpoan edo ostatuan bertan lagun batekin, bertze batekin edo egun haietan ezagututako baten batekin hartzen zuen poteren bat lasai, bizitzaz eta beraiei buruz hitz egiteko.
|
|
|
Orduan ere lur batzuk errentan lantzen zituzten, baina askoz hobeki bizi ziren. Lanik astunena bi morroiek egiten
|
bazuten
ere, anaiak, semeak eta hirurok ere lan handia egiten zuten. Etxeko emakumeek ere lana izan arren ez ziren gaizki moldatzen eta parte hartzen zuten komunitatean.
|
|
|
Bera denbora luzez bizi izan zen Korduban, Kalifen hiriburuan, eta paperetan idaztea eta bertze ohitura batzuk ekarri zituen kristau lurraldeetara itzuli zenean. Are gehiago, monje bizitza eramatera behartu
|
bazuten
ere, bertzelako bizitza izan zuen: bazuen emaztea, harengandik eta noble baten bizimodutik aparte bizitzera kondenatu zuten arte.
|
|
|
lirika galiziar portugesa deritzanari, Penintsula iberiar osoko trobadoreek eta, batez ere, galegoak, astureak eta leondarrek landutako eredua. Haren inguruan lehen lerroko errimatzaile askok bat egin
|
bazuten
ere, hark sortutako ekoizpena bera, ia ehun eta piko olerki luze dituena, beste edozeinena baino zabalagoa da eta berak oinarritutako eskolaren bertute onenak biltzen ditu.
|
|
|
Talaia zaharrera iritsi zenerako, Marak bazekien zer aurkituko zuen. Ferry izendatu zuten bapore txikia hondoratzen ari zen eta txalupa bat itsasoratu
|
bazuten
ere, ez zuen Enekoren zira gorria inondik inora ikusi eta bazekien eguraldi harekin soinean eramango zuela. Bihotza are eta gehiago uzkurtu zitzaion.
|
|
|
Azkenik eta hurreratu ziren azken erritora. Askok nahi
|
bazuten
ere errege erreginak izan ziren Azenariren aita eta konde kodesak Gailarenak. Lekukoak hurbildu ziren:
|
|
|
Arropa bustia kenduta gorputz berotasuna konpartitu zuten larru lehor batekin babestuz. Gorputzak elkartzen zituzteneko lehen aldia zen, baina atsegin emozionala sentitu
|
bazuten
ere, egoeraren larriak eta beldur puntu batek besarkada hutsean utzi zuten dena. Goizean babes toki hartatik atera zirenean mundu ezin ederragoa ikusi zuten.
|
|
|
Bestalde, bilatzen zutena orduko aurkitu ez
|
bazuten
ere, Maia liluratuta zegoen hiriarekin, jende desberdinarekin eta eguraldi argitsuarekin. Neskak gustukoak zituen hiriko eta inguruko ibilaldiak.
|
|
|
Al Qasimek suertea izan zuen Abd al Rahman IV.a ere hil zutelako, honek Guadix hartu nahi zuenean. Dena den, Al Qasim kalifa berria izendatu
|
bazuten
ere, banu Gahwarrek agintzen zuten kordoban, hamuditarra Sevillan izaten zelako.
|
|
|
Egun batzuetan zaldi eta arma praktikak egin zituzten Osmatik etorri berriekin eta juarrostar gazteekin. Azenarik egiaztatu zuen Joanesen zaldunen trebezia eta baita hamar gazteren ahalmena, esperientzia gehiegirik ez
|
bazuten
ere. Bi gazte gehiago hartu zituen oinezko bezala, zalditan txarrak zirelako eta beste bat etxera bidali zuen, gerlari eta arma kide txarra izateagatik.
|
|
|
Bost gazteak, ezkutari eta morroi batzuekin basurdetara joan ziren. Udaberrian eta are gehiago udan, basurdeak agertu ziren Ucero ibarreko herrixketako baratzetan eta batzuk harrapatuta, haien arriskuarekin erdizka bukatu
|
bazuten
ere, orduko gelditzen ziren batzuk. Gauzak horrela, hurrengo urtean gehiago izango ziren.
|
|
|
Sancho Garciak zilarrezko lepokoa kendu eta berriz jarri zion. Aurreko batean izendatu
|
bazuten
ere, orain Arlanzoneko jaun eta agintari bezala izendatu zuen. Azenarik orduan eskerrak eman ondoren bere zin egitea adierazi zuen.
|
|
|
Azenari esklaboa zenean, familiarik gabe eta bere herri eta herrikideengandik urrun zegoelarik, Habus zen leku arrotz hartan laguntza eta laguntasuna, biak ematen zizkion bakarra. Familia sanhayar hartan gaizki tratatzen ez
|
bazuten
ere, batzuek, Hubasa, Osiris eta Bulugin, arrotz bat bezala hartu zuten. Habusekin baino ez zuen hitz egiten bere sentimenduez eta penez.
|
|
|
Beste alde batetik, baserrian oilategia baldin
|
bazuten
ere, familia handia osatzen zutenez gero zortzi pertsona: sei seme alaba eta gurasoak, ba, beti ez ziren iristen arrautzak denentzat.
|
|
|
Gauzak hala zeudela, arratsalde jakin batean jo eta su aritu ziren lanean familiako guztiak, goiko aldean zeukaten euntze batean. Ohiko moduan, bakoitza bere zereginetan aritu zen, hau da, hasiera batean denek belarra iraultzen jardun
|
bazuten
ere, geroago, belarra ongi ihartutakoan, batzuk mailak egiten hasi ziren, beste batzuk belarra gurdira botatzen, aita saralea organ ongi ezartzen, Manex behien euliak eta uxatzen, ama askaria eta edariak eramaten eta abar.
|
|
|
Begira... Nire gurasoak mendialdekoak ziren, euskaldunak eta beraien artean bascuencez egiten
|
bazuten
ere, pentsatzen zuten lanerako eta bizitzarako gaztelaniaz egin behar zutela. Euskara horrekin milaka batzuekin baino ezin da harremanik izan; espainieraz ehunka milioiekin egin daitekeen bitartean.
|
|
|
Harrezkero alai zeuden edandako garagardoen eraginez. Bi lagunek, hurrengo eguneko lana zela eta, hamabietarako etxeratu nahi
|
bazuten
ere, ordu horretan Kati Marielarekin ari zen hizketan beraien gauzez. Musikak ez zuen uzten denak batera hizketan egoten eta egoera aprobetxatuz Pera hurbildu zitzaion Garaziri belarrietara xuxurlatzeko.
|
|
|
Komuna kideak, berrogei bat, nahi zutena egiten bizi ziren. Gehienek baratza eta granjan lana egiten
|
bazuten
ere, jangai eta artisautza produktu batzuk ere egiten zituzten. Hala ere, hura ez zen enpresa bat, askatasunean bizitzeko toki bat baizik.
|
|
2023
|
|
|
Adelen adierazpen hauek eta iradokitzen zutena ikaragarriak ematen
|
bazuten
ere, Lara ez zen gehiegi kezkatu entzun zituenean. Ohituegia zegoen Adeleren gezur eta asmakerietara.
|
|
|
bera izango zela lehen emaztea edo emazte nagusia eta Hesse ko printze bakarrak Kristinaren semeak izango zirela. Lege orokor moduan ezkontza bi pertsonen arteko elkarte gisara ikusten
|
bazuten
ere, dispentsa egin zitekeen, kasua ezagutarazten ez bazuten; konfiantzako pertsona batzuek bakarrik jakin behar zuten ezkontzaren berri. Idatzia Luterok, Melanchthon ek eta Bucer ek sinatu zuten.
|
|
|
Desadostasun puntua honetan zegoen: Luteroren etsaiek defendatzen zuten ogia eta ardoa bakarrik zeudela presente sakramentuan, elementu horietan Kristo espiritualki presente zegoela onartzen
|
bazuten
ere. Luterok zioen Landgravea ahaleginak egiten ari zela adostasuna lortzeko.
|
|
|
Luterok autoritate zibilari obeditzea eskatzen zuen, baita turkoek agintzen
|
bazuten
ere. 1529an argitaratu zen Turkoen kontrako gerraz liburuan Jainkoaren makila zen turkoa, haren bidez zigortzen baitzuen mundua.
|
|
|
Luterok zioen katolikoek kontzilio beharra zutela, beren sinesmena ahula zelako; baina, berek ez zutela kontzilio beharrik, ziurtasuna Espiritu Santuak ematen zielako. Hala ere, kontzilioa nahi bazuten, deitzeko; Lutero hara joango zela, sutara botako
|
bazuten
ere.
|
|
|
Jainkoak konberti zitzala eta lagun ziezaiela predikari faltsuak baztertzen. Orain barre egiten
|
bazuten
ere, egunen batean Zwinglioren patu bera izango zutela, hari jarraitzen baitzioten.
|
|
|
Erdiko klase mailakoek bazituzten behe klase mailakoek ez zituzten pribilejio batzuk eta kapitalismoaren onurak erdiko klase mailako batzuek, aberats kapitalista berriek eta jaiotzetik aristokrata zirenek baliatu zituzten batez ere. Erdiko klase mailako batzuek kapitalismotik etekin handia lortu
|
bazuten
ere, klase maila horretako jende gehiena bakarturik eta ezdeustasun sentimenduz beterik gelditu zen; kapitalismoaren abantailak baliatu ez zituztenek, boterea eta luxua eskuratu ez zituztenek erresumina, frustrazioa eta mehatxua sentitu zituzten (Fromm, 1941).
|
|
|
Mansfeld go kondeek Luteroren laguntza eskatu zuten eta 1525eko apirilean eta maiatzean Stolberg, Nordhausen eta Wallhausen en predikatzen jardun zen Lutero. Luterok esaten zuen printzeen losintxari eta lausengatzailetzat hartu zutela Magdeburgoko predikariek, baina hobe zela nekazari guztiak hiltzea printzeak eta magistratuak hiltzea baino; nekazariek Jainkoaren autoritaterik gabe hartzen zutela ezpata eta beren gaiztakeriaz Jainkoaren erreinua suntsitzen zutela; printzeek, berriz, Jainkoarengandik zutela beren boterea eta hartaz abusatzen
|
bazuten
ere, Jainkoaren erreinua existitu zitekeela. Horregatik, nekazariekiko errukirik eta tolerantziarik ez litzatekeela behar (Roper, 2010).
|
|
|
Luteroren iritziz, mundu honetako erreinuak ezin zuen iraun pertsonen artean desberdintasunik ez baldin bazegoen; batzuk askeak eta besteak presoak, batzuk jaunak eta besteak mendekoak izan behar zuten. Printzeek eta jaunek bidegabeki jokatzen
|
bazuten
ere, bidegabekeria bati ezin zitzaion beste bidegabekeria batez erantzun; bidegabea zen Jainkoak ezarritako ordena desegitea. Kristauek bidegabekeriak jasan eta eraman egin behar zutela esaten zuen.
|
|
|
Gaia aspaldian aldatua
|
bazuten
ere, A k pentsatu zuen landare hori zaintzea, konkretuki landare hori zaintzea, zaintza ote den, fruituaren esperoan zaintzen dutenek haien onurarako zaintzen dutelako, eta ez landarea zoriontsu izan dadin, zoriontsu izan ahal bada. Eta bere buruari galdetu zion zaintza egoista izan daitekeen, ozenki galdetu zien lagunei, ea zaintza benetan norentzat egiten den, eta garagardo beroari zurrutada bat eman zion, besoan ziztatu berri zuen moskitoa eskuarekin akatuz.
|
|
|
Vincentek artista moduan irudikatzen zuen Theo etorkizunean. ...Theo Goupil ekin harreman onean egoteko; etorkizuna irudikatzen zuela eta ez zuela bere burua bakarrik ikusten; Theo eta biak eremuan elkarrekin pintatzen irudikatzen zituela; bi pertsonek elkarrengan sinesten dutenean eta elkarrekin zerbait egin dezaketela sentitzen dutenean, oso indartsuak bihurtzen direla; etorkizunean Theo eta Vincent pintore kontsideratuko zituela; arte merkatariek pentsatzen
|
bazuten
ere pintorea jaio egiten zela, praktikak perfekzionatu egiten duela; pintatuz bihurtzen dela pertsona bat pintore.
|
|
|
zubiak, kafetegiak, ereileak, Saintes Maries ko itsasontziak,, Etxe Horiko gela, zezen plaza. Vincentek eta Theok egindako hainbeste gonbiteren ondoren, Gauguin Arlesera joan zen, Vincentekin bizitzera; elkarrekin lan asko egin
|
bazuten
ere, ez ziren ongi konpontzen Vincent eta Gauguin. Krisialdi bat izan zuen Vincentek eta erasokor agertu zen Gauguin-ekiko; ondoren, bere belarri lobulua moztu zuen eta burdeleko emakume bati eraman zion; krisialdi bete betean, Arlesko ospitalera eraman zuten Vincent; han Rey doktoreak tratatu zuen; hobekuntza aldietan ospitaletik irteten eta pintatzen uzten zioten Vincenti, baina arlestar talde batek Vincenten kontrako idatzi bat egin zuen, ospitaletik irteten utz ez ziezaioten; Etxe Horia utzi eta beste gela bat alokatu zuen Vincentek, baina ez zen han inoiz bizi, bakarrik bizitzeko ez baitzen gai ikusten.
|
|
|
Pirineum tabernan egina zuten hitzordua hirurek. Egunak lagunduko ziela uste
|
bazuten
ere, usteak erdi ustel izan ohi dira, eta egun grisak aurreko eguneko eguzkiari eta oskarbiari erreleboa eman zien. Horrek ez zuen Josu askorik konbentzitzen, berez nahiago baitzuen eguzki argitan filmatu herriko kaleetan zehar egingo zituzten eszenak.
|
|
|
Egun petrala eta bustia zen. Arratsalderako giro argia iragartzen
|
bazuten
ere, goizak ez zuen argi izpi ziztrin bat ere eskaini. Ezta guaiaren plantak egiteko ere.
|
|
|
Praixku eta Iratiren harridurarako Mirenek poltsatik pasta kutxa atera zuen, erabat kolpatua eta zikin, eta pastek itxura oso erakargarria ez
|
bazuten
ere, pozik sartu zuten eskua hirurek. Ados egon ziren denak honako honetan, ezin zuten aitonaren urteak ospatzeko leku hobeagorik imajinatu.
|
|
|
Ez al zekiten nola jokatzen zuen poliziak? Arriskatu egin ziren, eta antza denez
|
bazuten
ere motibo franko ihesi egiteko.
|
|
|
Modernoa izan nahi zuen izar bateko hotel soila zen, zeinak Mondrianen estiloko erreprodukzioak baitzituen logeletan, Interneten ikusi ahal izan zituzten irudien arabera, urdin intentsuz margotutako ohatzeko horman paratuta, eta harekin ondo ezkontzen zen edredoi beixa maindire zurien gainean. Huraxe aukeratu zuten, Gasteiz erdiraino sartu behar izango
|
bazuten
ere hara heltzeko.
|