2007
|
|
Zortea!". Pettan, mendixka oihantsu baten maldan sortua zen, gaineko aldean deitzen zuten bezala, uhaitza abiatzen den arkaitzaga baten sahetsean eta han pasatua
|
zuen
bere biziaren parterik handiena. Berarekin bizi zen denboran, Maddi, bere herrenak uste zuen arnegu hitz bat zela eta matelak gorritzen zitzaizkion entzuten zuen aldi guziz.
|
|
Egun batez, mezulari bat jin zen Xemark bere semearen mintzatzera, hau jarria baizen behereko aldean, uhaitzaren hegi ondoan, etxalde xuhur xuhur batean, Maddi bere emaztea, Luixa eta Kaiet beren haurrekin. Eta hola mintzatu zitzaion erranez aitonak mendiaren uzteko xedea
|
zuela
bere emaztearekin ez zelakotz gehiago akomatzen. Egia erran, berrogoi eta zonbait urtez ez zuten sekula elgar aditu, mokoka baizik ez baitziren ari goizetik arrats.
|
|
Nola erran duk? Hori zukean behar bada, kamelia, bai, orain oroitzen nauk, kamelia
|
zuela
bere baratzean eta horregatik preso eraman dutela... Ostaler, beste bi, otoi...
|
|
... dolu bezala diat, bainan hola duk... ongi jateko lekua duk hau... konplasentak dituk gainera... ez bortxa ez, otoi, bertzela... ez, ez, begozte gauzak hola... nunbeit irakurtua nian jaki egile ederra, jale ederki egilea dela... xo... aa, goai badakiat zer
|
zuten
beren arteko hotzdura hori: belar tusta txar baten gatik!
|
|
Josefinak ez zion begirik ere eman Ximuni. Sabela borobiltzen hasia zuen Gillenen gatik, bestaldeko herri batetakoa, eta Ximunek, besteak bezala, ez
|
zuen
berarentzat gehiago deus balio, ez deus, bere orhoitzapenean. Haizea bezala ziren, eta bera lurra zen.
|
|
Grefierrak deitu zituelarik, Pettanek hartu zuen boneta eskuan, besoa eman Kattalineri eta sartu ziren biak tribunaleko gela handian, banka baten puntan jarri beste jende zonbaiten artean eta ixil ixila, burua apal, beha egon zer nola pasatuko zen. Jaun juje arropadun bat han zagon jendeari buruz jarria, bi epaile lagun aldean
|
zituela
berarekin solasean ari. Battitta ere hor zen," debru ustela" pentsatu zuen
|
2008
|
|
Auhenka ari da gizona, lehenik uspeldua delakotz eta bigarrenik berriz ere hitzarmen garrantzitsu hori huts egiten duelakotz. Ez duzu ikusten Triuxela horrek zaituela eragozten, hirugarren aldikotz, zure hitzarmenean aurkitzetik? Zer
|
duzu
beraz hoin garrantzitsua den afera hori, dio galdetzen Marie Leonak, azkenean nardatua. Denak aitortuko dizkizut, Marie Leona, sobera maite zaitut, jakinen duzu, bainan geroxago.
|
|
Bittorrek, Leixturrean
|
zuen
beraz iragana goizalde hau bere maite Helenaren aldean. Berriz itzuli delarik ostatu aldera bere beribilkorraren hartzeko, goizeko seiak iria zen.
|
|
Helenak ez du deus gordetzekorik Bittorri eta paperrak eskura ematen dizkio. Hor idatzia da, Maianak
|
bazuela
bere anaia Peiori dirua jesana, Leixturreaz berme, bere senarra Bixente, eri handi, bi urtez etxean artatu duen denboran. Paperrean idatzia da ere aurtengo urtean duela dirua ordaindu behar bere intresekin, ekainaren 30a barne. Goiz honetan!
|
|
Peio, igande goiz honetan, ostatutik lekura Leixturrean izana zen beraz, paper famatu horiek arrebari uzten zizkiola, beren mehatxu guziekin. Handik segidan Xorroxtegira joa
|
zuen
bere bazkaltzeko.
|
|
Etzuten denborarik galdu. Lehenik, hautegin zuten bidaiari berezi horrek zein lekutan
|
zuen
bere autoa aparkatua. Soka azkar batez autoari estekaturik eman zituzten sekulako untzi zaharreria.
|
|
Manez gaizoa, ahalgez, etzen feriara agertu. Ixabelak ferian lehenik agertu zitzaiona
|
zuen
beretzat hartu!
|
|
Behin bere partea hartzen zuen, gero Otsame bere eme lagunarena, eta azkenik, beti ondotik
|
zuen
bere otsokume troparena, zazpi artino ikusi baitizkiot! Eta ene aldia heldu zelarik, hezur karruskatu batzuk zaizkidan bakarrik gelditzen, eta hola ados izan behar ez banituen laido eta kolpeak jasan nahi.
|
|
Kaskabeltx sagartxoriak bi adarretako pago baten kaskoan egina
|
zuen
bere habia. Sortu berriak, lau umetxo txioka ezagun ziren.
|
|
Bere osabaren jokabideak ez zuen beraz samurtzen: haren ezin aseak ez ote
|
zuen
bere jukutria plantan ezartzen lagunduko azkenean?
|
|
Sobera jan duzu. Zuhurrak jakin behar
|
duela
bere desiren neurtzen, aldi bat baino gehiagotan errana nauzun.
|
|
— Gogotik bai, Gorrail, antzara bat edo bi ere berdin, goserik gabe jaten direnak dira. Baina, errazu, artzaintxo ttipi horrek zakurrik ez ote
|
du
bere laguntzeko?
|
|
Ura han
|
zuen
bere menean bai, eta nahi bezainbat edaten ahal zukeen, baina ez zuen horri pentsatzen ere, izudurarekin egarria erabat ahantzia baitzuen. Zer bilakatuko zen orain?... Noiz eta nola aterako zen hortik?
|
|
Egia erran, nik haurtzaroan irakurri nuenean ez nuen holakorik susmatu, baina idazki hori doi bat barnatzen baldin badugu gure heldu begiekin, akats horiek guziak salatuak direla argi eta garbi ohartuko gara. Eta, gainera ikusiko ere, gaurkoari begira, antzekotasun anitz kausi daitekeela. Euskal literaturan ez bada haurrei buruz argitaratu kondaira eta ipuin eskasik, uste dut erdal hizkuntzetako obrek ere badutela beren interesa eta beren lekua, euskarazkoek erdarazkoetan behar
|
luketen
bera funtsean, eta gisa horretan" le Roman de Renard" ipuin bildumaren euskaraz plazaratzeak irakur gura bultza lezakeela, euskal literatura ahultzeko partez aberastuz, euskarazkoak erdarazkoa egin lezaken bezala, funtsean! Erdi aroko idazkiak izangatik, Gorrailen ibilerak ez dira istorio serio eta tristeak, irri eta trufa jokoek anitz leku hartzen dute. Egitate edo elkarrizketetan fartsa, ironia, trufa, engainuak ugari dira, baita ere egoera eta jarreretan borroka, erailtze, kolpe eta truka bitxiak zehazki deskribatuak.
|
|
Gehiagokorik gabe, eskaini zioten apairu mehea jan zuen eta, burua apal, buztana zangartean, Sasigaitzeko jauregira itzuli zen. Baina, ez zen sekulan galtze edo afrontu baten peko gelditzen Gorrail eta truka bat baino gehiago
|
bazuen
bere zakuan.
|
2009
|
|
Nik nere laneko berri emaiten dizkiot, maiz Pantxika eta Grazi aipatzen ditut, bigarrena maiz plenitzeko, eta nola humore alegrekoa den Beñat, irri asko ateratzen ditugu elkarrekin. Hura ere bulegu batean ari da, eta maite
|
dut
bere eguneroko berri jakitia, zer egiten duen, nola eta holakak. Bat bertzeari interes haundia ekartzen diogu, xuxen den bezala lagunen artean, nere iduriko segurik.
|
|
Ez dakit haren mugimenduak harat eta honerat ero zer, baino irri egiteko gogoa ematen nau Beñaten komediak. Zezena bat soka tartean bezin trabatua iduri
|
du
bere hitzetan. Eta neri, handik libratzeko egiten dituen indarrak ahanztarazi naute gure gaiaren inportantzia. He be ez, zer nahiuzu, ni holakoa naiz.
|
|
Segur haren mutur tzarra ikusten duenak ez
|
duela
bere aitzinean potretian jartzeko gogorik, behin erran nion bezala. Holako pikoak bat bertziari botariez pasatzen ditugu egunak hemen, Pantxikaren behi zahar gisako begien aitzinean.
|
|
Lanean bulegoan hasi nintzenian, gonbiratu nuen behin ero bietan hemen afaltzerat. Sinale
|
zuen
bere begitartean gogoa han zuela bai errateko, baino hala ere ezetz egin zian, bizpahiru aitzaki txar emanez. Ez dut gaizki partean hartu, baino ez dut kristabaren kontra egiten ahal jendearen poza.
|
|
Orduan, ez da harritu behar. Amatxi eroazi
|
du
bere bizi modu senstorik gabekoarekin, eta ez ba zuen etxetik kanpora bidali, ill egingo zen gauzo amona xaharra. Ez baitira ttikitan erakutsi bide onak, eta gero, gaillendu zaionian, sobera beranta zen.
|
|
Urte hontan etxean da, lanik gabe. Aski entsaiatzen da ba zerbait harrapatzeko, baino momentua ez
|
du
bere alde. Hala ere hemen ongi da, nerekin.
|
|
Eta nerekin ahal bezin gutti egoten da. Sekretua da, gutxi ohartazitzen
|
du
bere burua. Maite du bakarrik ibiltzia, eta izan hemen izan kanpoan, beti bertzetatik aparte ikusten dut.
|
|
Harri koskor hura bezin azkarra
|
du
bere asegurantzia. Eta bere borrokak gehienetan ez badire ageri haundikoak, beti nahi duena asmatzen du azkenean, hala ero hola, kontra dituenak ihatuz bere griñaren kuraiarekin.
|
|
Libro bai, baino gurekin. Neskak nahi
|
du
bere moduz bizi. Konprenditzekoa da.
|
|
Neretzat, ez da hala izandu. Mutil hura ez nuen izagutzen, ez zuen nerekin denbora haundirik pasa, baino momentu hartan segur naiz kasu egin zuela, nahi izandu
|
zuela
bere plazera partitu nerekin. Ez nuen gauza haundirik senditu, ez plazer ez sofrimendu, baino kontent nintzen behingoan beden posille izandu nuela puntaraino joaitea.
|
|
Eta hori segur naiz ongi dela. Zen eta ez den bertzearen gatik galdu behar bakoitzak
|
dituen
bere nortasunak. Eta hori izanen da bertzearen tartean bizi direnen arriskua.
|
|
Ez, berak ez zuen Gardain utziko... Bertan
|
zuen
bere mundua; bertan zen Idoia; familia ez urrun...
|
2010
|
|
Ez du ogirik nahi. Lukinka ahal bezainbat pozikatzen
|
dut
bere ahoak pozi ttipi horiek atxik ditzan eta haren ahoa gurinaz goxatzen dut. Esperantza dut horrela eginez, gurinaren hezetasunak bere egarria eztituko diola.
|
|
L. Zergatik hain jende gutik
|
du
bere gogoaren biltzeko gaitasunik?
|
|
L. Bakoitzak ba ote
|
du
bere Aingeru irakaslea?
|
|
Fedea
|
duenak
bere Maisua badu.
|
|
Denboran ate hau gainditu nahi
|
duena
bere gorputzarekin herioan sartzen da.
|
|
Lasterkari on bat ez dun hastapenean zaluki abiatzen. Nabari
|
dun
bere indarrak geroko atxiki dituela, abiatzean agertzen ez badira ere.
|
|
Haurñoak sortzean ez
|
ditu
bere gorputz atalak erabiltzen ahal, baina emana zaion betiko Indarrak irakasten dio. KRISTO, GURE ANAI ARREBA, sortu da, KRISTO BERRIA, ororen Argia.
|
|
Hannak bere baitan anitz pairatzen du. Ahal bezainbat deus ez agertzeko eginahalak egiten ditut baina nik badakit zein eginahalak egin behar
|
dituen
bere barne oreka bermatzeko. Lilik ez du gehiago bakerik.
|
2012
|
|
Urkatua. Muga pasatua zuen, jakin gabean, metro batzuez baizik, eta orduan Guardia Civilak
|
du
bere gorputza hartu eta ereman. Hunat ekarrarazteko gero zer ez dugu ikusia.
|
|
Edo zerbait presondegitako harresi azkar batetik edo berdin jakintsun ergel baten karkuletarik berdin hola batzu jostatzen baitira harri xehe bat bertze harri xehe bati juntatzen ikusteko zeri buruz joan gintazken. Eta zendako ez ditake bakarrik neguko hormak mendi mazela batetarik jauzaraziko zuen harri bat, lurrak
|
baititu
bere barneko legeak: atarrak ordokitu behar mendez mende, bertze gogo aberatsagorik ateratzeko indarrik ezpalu bezala gure lur ezdeusak (eta ez baita irringarri ordokiak berak purruxkako itsasoratu behar nahi edo ez bainan beharrik gero baino geroago).
|
|
...rategikoari buruz askotan aipatu dugu marxismoleninismoa oinarri ideologiko bezala; gogora ditzadan harekin lotu puntuak: Iraultzaren garaipena, haustura eta etsaiaren suntsitzea da Erakundetzearen modeloa leninista da eta abangoardia armatuak du errol nagusia Historia klaseen arteko gerlaz interpretatzen da Euskal Herriko Herri Langilea (PTV) da iraultzaren protagonista nagusia Euskadiko borrokak
|
badu
bere lekua munduko mugimendu iraultzaileen artean..
|
|
bortxaren bidez soilik botako dugula sistema onartzeak ez dakar barnean edozein biolentzia armatuk sistema bota dezakeela. Armen erabilpenak, etsaia menderatzeko egiten bada,
|
baditu
bere lege taktiko eta estrategikoak; ETAren biolentzia armatuak etsaia menderatu edo makurtu dezakeela sinestea ez da bortxaren behar abstraktuaz frogatzen, baizik eta indar harremanen analisien bidez eta, bereziki, lortutakoa eta galdutakoa ongi haztatzen eta neurtzen. Eta kontsiderazio orokorrak egin behar dira:
|
|
Joko errealista da, baina joko horrekin ETA HB likidatuko dutenik ustea ez da errealista. Euskal abertzale horiek ere
|
badute
bere legitimitatea eta bere oinarri sozial eta ideologikoa, Espainia batua eta haren oraingo oinarriak onartzen ez dituztenak.
|
|
DAMURIK GABE zenbat soportatzen ahal
|
duen
berak bakarrik erabakitzeko eskubidea. Horiek eskubide indibidual eta kenezinak dira.
|
|
Askatze bera lagunen aurrean, interpretazio progresista etsaien aurrean, nahikoa denentzat susmagarri izateko. " Damutua" edo, kartzelan 13 urtez egon zenak ez zuen ohiko harrera eta omenaldirik
|
ukan
bere herrian; baina ez zien men egin ETA eta lagunak kondenatzeko presioei ere, eta" arrazoirik gabe askatua izan zen terrorista" bezala jazarri zuten. Azkenean, eskuinaren presioaz juezak huts egin zuela erabakita, handik 40 bat egunetara, 2002ko azaroan, berriz kartzelatzeko mehatxu pean gertatu zen eta bere buruaz beste egin zuen.
|
|
Puntu bateraino ulergarria da Nafarroako abertzale eta ezkertiar batzuen taktikoki biltzea, Nafarroa Bai175, guztiz atzerakoia den eskuin horren borrokatzeko. Gainera, eta estrategia aldetik, arazo nazionalak
|
badu
bere izate autonomoa, hala nola hizkuntza edo nortasun nazional zapalduen defendatzeko gogoak bere autonomia baduen; arazo horiek badute bide propioa, askotan iraultza sozialarekin lotzen ez dena. Sozialak edo nazionalak dena esplikatzen duela sinestea ez datxekio errealitateari.
|
|
Autodeterminazio eskubidea oso kontzeptu zehatza da, modernoa, eta zera erran nahi du: edozein populuk
|
baduela
bere burua gobernatzeko eskubidea, beste inoren menpean egon gabe. XIX. mendean hasi, XX.ean hedatu, askotan lotu da estatu propioa egiteko eskubidearekin.
|
|
Askok ez dute horrela ikusten, eta fermu dioskute ETArena ez dela terrorismoa. Omen, militanteek dituzten borondate eta helburuekin, ezin terrorista izan daitezke; gero, ETAk ez
|
ditu
bere ekintzak zibilak hiltzeko egiten, eta inoiz hilak badira, istripuz edo indar errepresiboen axolagabekeriaz gertatzen dira. Eta, bukatzeko, bueltarik gabeko argudioa, erdaraz euskaraz baino argiagoa dena:
|
|
Biktimen lekualdaketak
|
baditu
bere alde onak. Hasteko, makurren jabaltzeko ahaleginen aldetik, osasun pertsonal eta soziala berreskuratzeko.
|
|
Bestalde, su eten bat deitu eta gero laster amaitzen denean, Espainiako herriaren aurrean eta Euskal Herriko uste publikoaren zati baten aurrean ere, nonbait ipurdia airean geratzen dela su etena hautsi duena, gure kasuan ETA. Beraz su eten publikoak
|
baditu
bere arazoak. Hori negoziaketaren dinamikaren barnean ikusi egin behar da; su eten publikoa deitu daiteke momentu batean ustez eta horrek lagunduko diola uste publikoaren aurreko itxurari, baina nahikoa seguru egon behar gara gauzak nahi dugun bezala joango direla.
|
|
Askori iruditzen zitzaigun Ezker abertzalearen ikurra ziren intelektual bat baino gehiago ez zirela ados burugogorkeriarekin, eta goiz ala berandu mintzatuko zirela. Bakoitzak
|
badu
bere historia, bakoitzak ikusi du noiz izan zuen posible edo desiragarri" aski" esatea. Berriz, alderdiko intelektual organikoek klarki mintzatu ziren.
|
|
Hori beste arazo batzuekin lotu da: biktimak, adibidez... horrek ere
|
badu
bere autonomia eta bere garrantzia. Baina ez lotu borroka armatua eta autodeterminazioa elkarrekin.
|
|
Modelo kontinuista horrek
|
baditu
bere erreferentzia ideologikoak, Ezker abertzaleak ongi ezagutzen dituenak1, baita bere erreferentzia estrategikoak ere. Mendebaldeko politikari aurre egiten zaion bakoitzean, hurbilago dakusate erresistentziatik garaipenera pasatzeko garaia2 Aipamen bat, hitzez hitz:
|
|
Akzioan erori gerlariak ez dira biktimak; bando bakoitzak bereak ohora ditzan, hoberenean beste bandoaren errespetuarekin. Gerlak, gogorra izanik,
|
baditu
bere legeak. Berriz, jende eskubideen aurkako ekintzek, horiek bai merezi dituzte azalpenak eta barkamen eskea, elkarbizitza bideratzearren.
|
|
Ez, segurki ezetz, mendiko xori kafia xumeetan bakezko bizia airos eta laketa zen! Baserri ttipiak izan arren, bakoitxak
|
badu
bere Mahastia; sei ehun pintako bat arnoren uzta altxatzen bana beste. Alor eremu ttipietan banatua da ere ogi eta arto partea.
|
|
Urte betetze egun hori zinez berezia izan zela ez da dudarik. Hogoi eta bi urteko neska gaztea, Xarentetako Saint Gregoire d’Ardennes herritik Kolonbia Britaniako oihanen erdira etorri zenean, ahizpari egin zion harridura bezain handia
|
zukeen
berea. " Hauek leku basak!" zuen erraiten bere begi urdinen behakoa zabalduz.
|
|
Ordu on batez atxiki du bere alaba besoen artean. Eni buruz itzuli delarik malko dirdirak ageri
|
zituen
bere begi urdinetan. Hunen mintzo doinuan kausitzen nuen Quebecearrak bazuela Xarenteko mintzo doinuaren eite handia:
|
|
Miguel Aguirrek
|
bazuen
bere zurketako garraiolaria, 35 tonakoa. Hau ere urrun zoan, zenbait aldiz, ipar aldetikako zur garraioan.
|
|
Gait, mendia zuen ekialdean eta, Atna, mendebaldetik. 50 eta 60aren arteko paraleloan gara gu hemen. Zeure esku lanez egin etxolak
|
dituzu
beraz hemen. Bai, bainan ene andre zenaren laguntzarekin! AaL.eta horra nola daukun kondatu bakartasunean bizi den gizon horrek, hemen hartu biziaren zergatikoa eta nolakotasuna. Grizzly
|
|
Gizon hori Fort Fraser herriko persona ezagutuena da. Horrekin
|
dute
beraz egin oihaneko lan hitzarmena gure bi euskaldunek eta Vendee tarrak. Jadanik ongi trebatuak ere dira oihan lanerako, beren motor sega eta zur zirgari zaldiak badituzte.
|
|
Hau bihotz handiko mutil maitagarria, arras hunkia zen! Begien aintzinean ikusia
|
baitzuen
bere lagun gaztea, kolpe bakar, herioak jotzen. Hitz hauek, ene beste asko idazkiek bezala, bizian zehar segitu naute.
|
|
Horren etxolarako bidea ez ginuen ezagutzen, alabainan! Rene Etcheverry k
|
bazuen
bere autoa eta holaxet ginuen Jo segitu oihan artetako bide zilokatuetan gaindi Mathieu Indaburu eta hiruak harrituak nun mirakulu bizi ote zen, gure gizona, oihan trinko, beltz hunen erdian. Argal gune batera heltzean ikusi ginuen Jo k bere eskuez egin kafia!
|
|
Elizate huntan
|
ditut
beraz kausitzen geroan beti adixkide on agertuko diren euskaldunak: Frantxua Camino arnegitarra, Peio Curutxet arnegitarra, Manech Recatume behorlegitarra, Clement Reclusa arnegitarra.
|
|
Ortzaizen etxe xuriaz egina ginuen amentsa urrundu zen. Hor
|
dugu
beraz lehenik eraikiko gure azken egoitza!
|
|
Bortxaz egin ikas lana ona ezin izan. Erakasleak, noizean behin, emaiten
|
zuen
bere abisua edo oharra ikaslearen lanari. Nik askotan hau izan dut: Ikasle axola gabea! Ikasteko nahikunde tuntik gabekoa! Gogoa beste nunbait, alferra!
|
|
Paue aldeko zelai batean ezarriak zituzten oialetxolak, bakoitxak berrogei bat soldado kokatzen zutenak. Erreximendu bakoitxak
|
bazituen
bereak. Etxola buru bakoitxean beren izenak seinale.
|
|
Eliza ttipi hortan
|
dugu
beraz entzunen1956eko Eguberriaren gauerdiko meza. Han ginen hiru hogoi bat krixtauetarik berrogoi amerindianoak ziren.
|
2013
|
|
Ez
|
zuen
bere begitartea ikusten baina, aski azkar iruditzen zitzaion eta eskuetan karabina bat bazuen. Igaiten zen eta maiz burua itzultzen zen bere atzekaldeak segurtatzeko.
|
|
Etxehorirentzat momentua zen zerbeit tirriatzeko eta laster egin behar zuen baina, lasaiki. Trinkatu
|
zuen
bere arma azkarrago eskuan eta emeki bultzatu zuen atea, haize laster batek egin izan balu bezala.
|
|
Etxehori itzuli zen apur bat, bere auzoa begiratzeko. Iduri zitzaion ez zela hain zahar gizon hori, zaharren itxura
|
ukan arren
bere ile luzeekin, bere eite makurrarekin. Bazuen buru mehe bat ile luzeen pean eta ezpainak eta kokotsa ez ziren ezagutzen, mustatxa eta bizar lodiek kukutzen zizkiotelako.
|
|
Urdin urdinak ziren, urdin arin eta argia, adimen bazen begi horietan eta, erran zitekeen, kemena ere bai. Baina irakur liteke ere ilundurako itzali bat, bizitzak zerbeit suntsitu
|
balu bezala
bere ariman. Egun goxoa Zuberoan, esan zion Frantxoak behardunari.
|
|
Orain, batzutan, urrikitzen zuen bere erabakia. Parada izan litzateke (izaten ahal zen) bederen, bi aldiz astero, bertze lagunekin topo egiteko baina ez zuen nahi harremanik gehiago
|
ukan
bere senarrarekin. Bi urtez geroztik utziak zituzten sexu harremanak eta bikotea gero eta gehiago hinki kanka zihoan.
|
|
Etxehorik ez
|
zuen
bere kafea amaitu idazkaria agertu zelarik atean: Nagusia, mail bat ukan dugu eta...
|
|
Etxehorik soitu
|
zuen
bere orenkaria; goizeko bederatziak ziren. Itzuli zen Felixerantz, begi keinu bat bota zion, gehitu aitzin. Arratsaldeko ordu bietan joanen gara.
|
|
Helikopteroak utzi zuen berehala lekua, haize hegoa azkarregi zelako eta ezin
|
zuelako
bere egonkortasuna atxiki.
|
|
Baina ez zen amets bat. Hor berean, espaloi horren hegian,
|
bazituen
bere aieruen baieztatzeak.
|
|
Bai, hor zegoen Itxaropen, beti ber lekuan, beti ber aulkian, beti bere zakurrarekin oinetan. Hurbildu zitzaion Etxehori,
|
bazuen
bere pilota eta punparazten zuen. Hor zara. Iduriz, hemen, beti. Ikusi zaitut eta heldu naiz.
|
2014
|
|
Jean Olhagarayek kondatua
|
du
bere esperientzia Atlantica etxeak 1999an plazaratu liburu hunkigarri batetan: " Ce mur il faut l’abattre" (240 or.). Azken orrialdeetan idazten du:
|
|
Iduri zait" odol barruan zeraman erlijio kezka" horri zoazkion fededun iletak izan dituela eta beste errespeturik merezi
|
zuela
bere adiskideen, bere egunkariaren ganik, horretan harekin akort izan ala ez. Besteen ikusmoldearen errespetua tolerentzia deitzen da eta intolerentzia da Euskal Herriko gaitz handienetarik bat.
|
|
Euskal kantua? Honek ere
|
baititu
bere ezaugarriak. Gabriel Lertxundik agertuak ditu Euskara aldizkarian.
|
|
Lotsarik gabe. Bono in conversation liburuan Bono, joan den neguan belodromoa mukurru bete duen U buruak, 40 orrialde bete
|
ditu
bere sinestea aipatzeko luze eta zabal. Ahalgerik gabe honek ere.
|
|
Guk ere badugula ikastekorik haien ganik. Ez dut dudarik nehork ez
|
duela
bere burua," kontra" bozkatu zuten gorago aipatu" 11" haietan sartzen. Teorian bederen.
|
|
Xilo zenbait tapatzeko zenbait denboraz, pasa. Bainan Euskal Herriak berak eman behar
|
ditu
bere apezak.
|
|
Ez
|
dute
beraz nehori beren ikusmoldearen sakatzeko nahikeriarik, galkatzen den ahate bati artoa sakatzen zaion bezala.
|
|
Elizak behar
|
du
bere ber izan lehenik kultura aldetik, erran nahi baita, herriko kulturan errotu eta ez kanpoko kultura batekin sartu eta kanpoko kultura horren sarraraztean eta herrikoaren suntsitzen arizan. Hiriart Urrutyk erraten zuen:
|
|
Suisako diosesa gehienetan bi edo hiru mintzaira badira. Mintzaira bakotxak
|
baditu
bere mezak. Meza elebidunak egoera berezi batzutan baizik ez dituzte egiten:
|
|
Garai haietakoa da ere Roger Idiart apezaren zigortzea, Zalgizerat igorriz. Denek badakigu batere ez
|
zuela
bere burua Siberian senditu eta osoki Xiberotartu zela gure Manexa.
|
|
Ez dela lan erretxa badakite hortarat entseatu diren guziek. Mintzaira bakotxak
|
baditu
bere legeak, bere molde bereziak, batetik bertzerat hain desberdinak.
|
2015
|
|
Ez! Kreazioa esku, beso eta gogo ekintza gogorrean
|
du
bere Big Banga.
|
2016
|
|
Denek Pierre deitzen zuten. Nolazpait ogijoiteko mekanika erosia
|
zuen
bere motorrarekin," Credit Agricole" gabe. Nun zinen Hamalaueko gerla hasi zelarik?
|
|
Verdunen eta guzietan izan ginen gu. Denetan ibiliak gira. Ikhusi
|
dituzu
beraz zure ondoan, zure lagunak eta adixkideak hiltzen.
|
|
Egiten genuen itzuli bat eta ipuruan egoten jarririk momentu bat. Belarretan aritzeko eta kexatzen ginen bainan
|
bazituen
bere onak ere: euria zurrupitaka hasten zelarik denak oherat joaten ginen eta berriz hasten.
|
|
1984an egina Lauetanhogeita hamabi urte dituzu. Hamalaueko gerra hasi zelarik, orduan
|
bazenituen
beraz hogeita bi urte.
|
|
Ameztoikoaren lekukoa bere lehen auzoa du elizako bidean, Salaberriko Matxi, bere izenaren ondoan ez duena gehigarririk. Nahiz eta mementoko ez den horren froga idatzirik, pentsatzen ahal da Salaberria, Lizaratzuk eraikia
|
zuela
bere eremuan, beraz sala berri bat zela. Lizaratzu 14 mendean sortua zen Etxauzeko familiako kide batentzat, eta Etxauz bera Santxo Handia erregeak1033 inguruan, Jean Nogaret historialariaren arabera.
|
|
Dominica Cherberok eta Germaine Ipoutchak Ttapusaren heriotzaren kondaira kasik berdina dute, salbu Dominikak ez duela toki edo jenderik izendatzen. Amak ez zakien norberak kontatzen duela bere etxean entzun duen bezala, etxe bakoitzak
|
baitzuen
bere bertsioa sineste berarentzat, bizi lekutik hurbil" egiazki" gertatu zena. Ameztoia Leizparzen izanez lehenago, gertakariak auzo horretan iragaiten dira Germainentzat eta herri bereko beste auzune batean Dominikarentzat.
|
|
ezkondu nahian zen. Nor uste duzue hautatua
|
zuela
bere bihotzeko lili tzat. Arnegiko aphezaren gelaria?
|
|
Jakin balu Marie serora sartuko zela, ondorengoa emanen ote zion? Ontasu94 nak ez dira zehaztuak, ezta izendatuak, beraz sekulan galdegin ez
|
dituen
bere etxeko parteak daitezke. Joanestipi heriotzatik hurbil denean egina izan da akta, etxekoek ez izateko arazo legalik hiltzen denean.
|
|
Egiazki zerbait ukan ote zuten, ezkontzeko doteaz aparte, Ameztoiko ondorengoaz edo alegia egin zuten, ohidura zen bezala Euskal Herrian, etxaldea ez ahultzeko? Bizirik hitzak
|
badu
bere garrantzia, baitakigu sei haur bederen izan dituztela Joanes (Antxo) eta Mariak. Horietan Gratiane Ameztoi edo Zaldu, zaharrena, Ameztoiko prima zena eta Jean Peillorenarekin ezkondua zena.
|