|
2002
|
|
|
Baserria piezaz pieza askatu, egurra garbitu, tratatu eta berriro eraiki
|
dute
baserria. Askatu zutenean, indusketak egin zituzten lurrean eta Erdi Aroko etxola baten aztarnak aurkitu zituzten.
|
|
|
Bentakoan ez beste guztietan jendea bizi da. Isturinzabalgoak eta Arburukoak bakarrik
|
dute
baserrian gelditzeko asmoa lehengoaren ondoan berria eginda. Baserritar auekin mintzatuz jabetu gera zenbat buruhauste eta arazo sor litzakeen autopista batek".
|
|
2005
|
|
|
Arrasaten, abenduaren 10, 11, 16 eta 17an taularatuko
|
dute
Baserria.
|
|
|
Gauza ezaguna da: postariek ospe txarra
|
dute
baserrietan eta xalet isolatuetan. Txalo zuei!", neure kolkorako.
|
|
2007
|
|
|
Ikastaro hau oso praktikoa da. Bai Ipar Euskal Herrian bai Hego Euskal Herrian, artzainek ulertu behar
|
dute
baserritik ez datozen gazteak prestatzea beharrezkoa dela. Landa inguruetako gazteek ezin dituzte artaldeek behar dituzten artzain guztiak ordezkatu.
|
|
|
Welfare Qualityren proiektuan berriki egindako azterlan baten arabera, Europako kontsumitzaile gehienek esan
|
dute
baserriko animalien ongizatea garrantzitsua dela. Gai hori garrantzitsua da Herbehereetan elkarrizketatutakoen% 69k, Erresuma Batuan% 73k, Frantzian% 75ek eta Hungarian eta Suedian% 83k.
|
|
|
Azken hamar urteetako aldaketei dagokienez, baikortasun nabarmena dago herrialde gehienetan. Izan ere, kontsumitzaile gehienek uste
|
dute
baserriko animalien baldintzak hobetu egin direla; bostetik batek baino gutxiagok uste du egoerak okerrera egin duela. Baikortasun hori izan daiteke, besteak beste, ikertzaileek ikusi zutelako erosketa ohiturak aldatzen dituzten pertsonen proportzioa txikiagoa dela gaiarekin kezkatuta daudenen ehunekoa baino.
|
|
2010
|
|
|
Azken 50 urteetan euskararen egoera aldatuz joan dela aipatu zuen Patxik. Euskal Herriko herri askotan gertatu izan den bezala, gazteek apenas jarraitu
|
dute
baserrietako bizimoduan herri eta hirietara zabalduz beren etorkizuna. Auzoetako eskolak itxi eta herrirantz jo behar izan zuten inguruko haurrek.
|
|
|
Goizeko hirurak aldera piztu zen sua, eta inor zauritu ez bazen ere, baserrian bizi diren bi familiak bertatik atera behar izan zituzten. Kalte materialak handiak izan ziren, eta, horren ondorioz, kaltetutako bi familiek ezin izan
|
dute
baserrira itzuli. Oraindik ez dute argitu zerk eragin zuen sua.
|
|
|
Bien bitartean, 300 ardi zain ditu Anbotopeko larreetan, eta gaztagile lanak ere egiten ditu noizean behin. Idiazabalgo gazta saltzen
|
dute
baserrian. Egia esan, ama aritzen da ni baino gehiago.
|
|
2011
|
|
|
Hutsik zegoen, harik eta GaraiON NaturArtea elkartea bertan lanean hasi zen arte. Duela lau urtetik, auzoa eta baserria biziberritzeko lanean ari dira, jabeek hala baimenduta, eta tailerrak eta aisialdi proiektuak aurrera eramateko erabiltzen
|
dute
baserria.
|
|
|
Gazta prestaketa ere garai horretan hasten da. Jonek eta Begok sasoi lasai hori aprobetxatzen
|
dute
baserriko beste jarduerei kasu egiteko. Abentura honetan sartu zirenean, oso garbi zeukaten jarduera dibertsifikatu batean jardun nahi zutela, eta hamar urteren ondoren, zintzo eusten diote filosofia horri.
|
|
2012
|
|
|
Aspaldi desagertu zen ganadua bertotik, eta ortuak ere ez dira jadanik Mauriziak ezagutu zituenak bezalakoak. Gazte gutxi bizi da berton, eta han bizi diren gehienek ez
|
dute
baserrian lan egiten, kanpoan baizik, Miren Bernaolak dioenez. Langile nekaezina Xarma berezia du lekuak.
|
|
|
Badu, hortaz, zer esan eta zer irakatsi. Emakumeek beti lan egin izan
|
dute
baserrian, alabaina, oro har, ferietan emakume abeltzain gutxi ikusten da. Hala ere, egon badaude, eta horren adibidea da Leire Amundarain orozkoarra.
|
|
|
EAEko erdaldunek, euskara jakin ez arren, euskararen mundutik hurbil daudela edo mundu hori interesatzen zaiela diote (%80, 4). Euskara hizkuntza polita eta interesgarria iruditzen zaie (%67, 4), eta ez
|
dute
baserri munduko hizkuntzatzat jotzen (%88, 1). Euskara galtzea arazo iruditzen zaie (%69, 4), eta beren seme alabek euskara ikas dezaten ziurtatzeko dezente edo zeharo prest daude (aldekoagoen %97, 6, bai bainakoen %93, 4 eta kritikoagoen %73, 5).
|
|
|
Ez dira urduriak edo etxe gutxikoak, eta ez
|
dute
baserrian bizi beharrik, ezta ariketa handirik egin beharrik ere. Ezaugarri horietako bat ere ez da egokitzen galgoen izaerara; hala ere, desinformazio eta aurreiritzi ugari dago noble, etxekide eta umeentzako lagun zoragarriekin.
|
|
2013
|
|
|
Elkarteak gogoratu du lehen sektorearen" euskarri fisikoa" direla;" sektore honi esker sortu eta mantendu dira gizarteak miresten dituen baserri paisaiak". Honen iritiz," nekazaritzaren errekonozimendua" eta" baserriko bizimoduaren duintasuna" hobetzeko proposamenak jasotzea ezinbestekoa
|
dute
baserri paisaien kalitatea mantentzeko.
|
|
|
Argumentua fikziozkoa da, baina gertukoa: Euskal Herritik kilometro askotara preso dagoen ETAko kide baten amak eta haren biktimaren bikotekideak bat egiten
|
dute
baserri batean, eta eguraldia tarteko ezin dira handik mugitu. Nortzuk diren konturatzen dira, eta harremana tentsio handikoa da.
|
|
|
" Zer gertatu ote da Xan mutikoarekin eta bere amona Ixakorekin? Erre egin ote
|
dute
baserria. Zergatik, ordea?
|
|
2014
|
|
|
Haurrentzako tailerretan, plastilina ekologikoagaz eta artileagaz jolasteko aukera eskainiko diete umeei, eta txokolatezko taloak egiten ere ikasi dute. Gainera, herri kirolek ere edukiko
|
dute
Baserri Egunean lekurik. Besteak beste, III. Txapel Jaurtiketa Lehiaketa jokatuko dute.
|
|
|
Konoaren erradioa da, eta altuera, 3 m. Badakigu behiek egunean 942 dm3 jaten dutela gutxi gorabehera. Zenbat egunerako jana izango
|
dute
baserrian, gaur depositu guztiak beteta badaude?
|
|
2015
|
|
|
«Eta oporrei eta bizitza sozialari lekua utzi behar zaie, bestela beti lanean egon zaitezke».Euskal Herrian hobetoNolanahi ere, Euskal Herriko egoera Aragoikoa baino hobea dela dio Dominguezek. «Gizarteak eta erakundeek maitasun handiarekin tratatzen
|
dute
baserriko ekoizpena hemen». Aragoin baserria iraganeko kontu gisa hartzen dela dio.
|
|
2016
|
|
|
Lehengaia prentsatu eta sagardo bihurtuko ez duten hura erabiltzen dute Uxarten litro bateko kristalezko ontzietan saltzeko. Aurretik ere lan handia
|
dute
baserrian. Hainbat lursailetan barreiatuta dituzten sagarrak batu eta aukeratzea, hain justu.
|
|
|
Merkatu eta feriek ez dute behin ukan zuten tira hura, ez da dudarik. Bainan beste kanbiamendu ainitzek inarrosi
|
dute
baserria, urteak jin eta urteak joan... Hain xuxen, aste huntako Inbido sailean aipatzen dugu Jakintza elkarteak Ahetze herriaz ateratu duen liburua.
|
|
2017
|
|
|
Gure amama zenak ez zuen inoiz gezurrik esaten. Hark esan zigun guri etxe berriak beti eramaten duela norbait, eta Mendizabalen oraintxe amaitu
|
dute
baserri berria eta bat batean hil zaie etxeko nagusia. Gizon gordin askoa...
|
|
2018
|
|
|
Antzuolan ere, eta elkarrizketa ezberdinetan gainera, baserriarekin lotu izan da hitanoa. Gainera, harrigarria da, baina adin ezberdinetako pertsonek lotu izan
|
dute
baserriarekin, edota nolabaiteko nekazal ingurune —herri txikietako errealitate— batekin hitanoa.
|
|
|
Zer geratzen da sasoi zaharretatik sasoi berrietan, sasoi zaharrak azaltzeko ezintasunaz haraindi? Te beltz bana hartu
|
dute
baserri atariko harrizko eserlekuan, eguzkiak aurpegia laztantzen dien bitartean. Egorik gabeko eguzki izpiak direla otu zaio Imanoli, haize leunarekin bat eginda datozenak.
|
|
2019
|
|
|
Ikuspegi ekonomikotik egin dute lanketa, baina ez dira horretara soilik mugatu: proiektuaren bultzatzaileek argi
|
dute
baserrietan energia burujabetzaren aldeko apustuak dimentsio ekologiko, sozial eta politikoa ere badituela.
|
|
|
Istorio hauek ez dira gure artetik nehoiz desagertu, bizi bizirik iraun
|
dute
baserrietan eta laborarien artean, batez ere. Hirietan aspaldian dago gure iruditeria kolektibotik desagertuta.
|
|
|
Izan ere, badakigu biziguneek espazio berberak okupatu izan dituztela gutxienez azken seimendeetan, hots, eskuragarri ditugun idatzizko erreferentziek nahiz arrasto materialek hartzen dutendenbora tarte osoan, aztertutako lau kasuetan. Hala, Astigarribian nahiz Momoition, Euskal Herriosoan bezala, ikerketa arkitektonikoek XV. mendean datatu
|
dute
baserri zaharrenen eraikuntza (Santana, 2001). Aizarnari buruzko iturri dokumentaletan ere, egungo baserri sarea garai horretantxeazaltzen da egituratuta (Narbarte et al., 2019).
|
|
|
Izan ere, badakigu biziguneek espazio berberak okupatu izan dituztela gutxienez azken sei mendeetan, hots, eskuragarri ditugun idatzizko erreferentziek nahiz arrasto materialek hartzen duten denbora tarte osoan, aztertutako lau kasuetan. Hala, Astigarribian nahiz Momoition, Euskal Herri osoan bezala, ikerketa arkitektonikoek XV. mendean datatu
|
dute
baserri zaharrenen eraikuntza (Santana, 2001). Aizarnari buruzko iturri dokumentaletan ere, egungo baserri sarea garai horretantxe azaltzen da egituratuta (Narbarte et al., 2019).
|
|
|
Euskal baserrietako eguneroko bizimodua izango dute ikusgai bertaratzen direnek. Bertatik bertara erakutsiko
|
dute
baserriko bizilagun eta animalien egunerokotasuna. Sagardoa eta gazta dastatzeko aukera eskainiko da, gainera.
|
|
2020
|
|
|
Baserri literaturak didaktikotasuna eta berehalakotasuna helburu ditu.194 Liburuen argitalpena errazturik, baserri literaturaren salmenta hiriz hiri egiten da saretze antolatu batez. XV. eta XVI. mendeetan irakurtzeko gaitasuna demokratizatua ez izanez, jendarteko goi mailako pertsonek baizik ez
|
dute
baserri literatura jasotzeko aukera.195
|
|
2021
|
|
|
Sasoiko ortuari ekologikoak, landako oiloen transgenikorik bako arrautzak, fruta eta irasagarra saltzen
|
dute
baserrian bertan. Horrez gainera, jogurt eta gazta fresko ekologikoa saltzen dute Durangaldeko hainbat saltokitan.
|
|
2022
|
|
|
Madariaga auzoko Larraskanda baserriak lau zelai handi baditu, laurak" guztiz harrotu" dizkiete basurdeek. Beste urte batez, animalia basati horien erasoa jasan
|
dute
baserrian, eta dituzten lau zelaiak" guztiz txikitu dizkiete". Baserri horretako bizilagunek salatu dutenez, etxe aurrean duten" zelai handienaren erdia baino gehiago txikitu" dute basurdeek.
|
|
|
Hiritarrek hiritik at dagoen bizimodua nolakoa den ikusten
|
dute
baserrietan, eta, oro har, «inpresio ona» jasotzen dute, Iraolaren arabera: «Jaki ororen atzean dagoen lana baloratzen dute, eta baserritarren lana goraipatzeko balio izaten die».
|
|
|
Pagoa, haritza eta artea dira Euskal Herriko zuhaitzik adierazgarrienak. Lotura estua
|
dute
baserriarekin eta mota guztietako ipuin eta elezaharrekin, eta itzala eta babesa eman diete baseliza, animalia talde, eta jai giroan eta erromerian elkartzeko zelaiei. Baserria da adibiderik argiena, familia eta gizarte bizitzaren erdigune gisa.
|
|
|
Lamiaranerantz daramatzan pistako hartxintxarrak jauzika ari dira autoaren bi alboetan, eta gurpilek irrist egiten
|
dute
baserrira iritsi arteko bihurguneetan.
|
|
2023
|
|
|
Horietako bat da baserri ingurukoa, aspaldikoa, bere ohidurekin, bizi garen mende honetaraino heldu dena. Gure hizkuntza bera anitz aberastu
|
dute
baserrietako lan eta bizimoduak. Baserri giroari lotuak diren zenbat ipuin, istorio, kantu eta bertsu ez daude liburu eta diskoetan!
|
|
|
Ez dugu zor ezer. Diskoa abenduaren 16ean, 20:30ean, aurkeztuko
|
dute
Baserri Antzokian.
|