|
2022
|
|
|
|
Nire
proposamena, beraz, eskolara tuperkada janariaz doazen haurrek eguerdian tuperrekoa jango dutela esatea da, era sinple eta soilean.
|
|
|
Hitz bideragarria, dudarik gabe.
|
Niri
ez zait erakargarri egiten, hala ere.
|
|
|
|
Nik
hauta nezake KIN atzizkidun eratorri bat txerto hondar hori izen datze ko, konnotaziorik gutxiena duenen bat, ahal dela; esaterako, geldikina edo ha borokina. Hitz gutxi erabiliak dira, gazt. ‘excedente’ adierakoak.
|
|
|
|
Nik
beste bide bati heldu nahiago nuke. Suhiltzaileak akordatu zaizkit, nola suak hiltzen, itzaltzen edo iraungitzen jarduten duten; eta halaxe, istiluak, nahasmenduak edo matrakak ere, sua bezala, diren lekuan direla, hil edo iraungi daitezkeela bururatu zait.
|
|
|
Heg. Beh. ‘Zerbaitekin txunditurik edo miretsirik geratu’ Flipatu egin dut behiak ikustean bazter tropikal honetan. Ikusiko duzu, flipatu egingo duzue
|
nire
soinekoarekin!".
|
|
|
—Aditz deponente gisa sartu da:
|
Nik
flipatzen dut. Eta ez* flipatzen naiz gisa.
|
|
|
|
Nik
, kualitatea adierazteko TASUN atzizkira joko nuke, KERIA bazter lagata. Ausartegia denaren joera ausartasuna izan daiteke.
|
|
|
aztarnari, urratsari, zantzuari...
|
Nik
arrast oari ja rraitu lokuzioa joko nuke egokitzat, birusaren eta birus transmisioaren kontuan.
|
|
|
Herri kanta ezagun baten hitzak datozkit gogora: " Ttu kurrukuttu kuttu ku, ez
|
neri
ikutu. / Aita ganbaran da ta, sentiduko gaitu".
|
|
|
" Kontuz me hatxuekin.
|
Niri
ikuturik ere ez egin, gero!". Edo:
|
|
|
Aipatu den errenta baino hobeto,
|
nire
ustez, diru sarrera ere. Eta are hobeto oraindik:
|
|
|
Euskaraz ere kostako herri batzuetan bizi den hitza dugu.
|
Nik
Ondarroan ikasi nuen ailarte [aillarte] hitza, adberbio gisa. Izan ere, kosta herrietan, Bizkai Gipuzkoetan, halaxe esaten da:
|
|
|
/ beterik basua. //
|
Nik
zuri, zuk niri,/ biok eginaz alkarri,/ basua txit garbi/ do gu ipini" (LABAYRU FUNDAZIOAk Mungian jasoriko bertsioa).
|
|
|
/ beterik basua. // Nik zuri, zuk
|
niri
,/ biok eginaz alkarri,/ basua txit garbi/ do gu ipini" (LABAYRU FUNDAZIOAk Mungian jasoriko bertsioa).
|
|
|
Ebangelioko hitzak, haren esanean dira: "
|
Ni
naiz aihena, zuek xirmenduak". Baina Bibliaren geroko bertsioetan, beste izen dapen batzuk nagusitu dira, ordea; honako hauek:
|
|
|
Baina Bibliaren geroko bertsioetan, beste izen dapen batzuk nagusitu dira, ordea; honako hauek: "
|
Ni
naiz mahatsondoa, zuek ai henak". Hizkuntzaren halabeharrezko eboluzioa.
|
|
|
" Zu eta
|
ni
, maskara beti" eslogana
|
|
|
—Halako zalaparta edo jolas antzeko umore berriketa polita haizeratu zen lehengo ostiralean Euskadi Irratian, Zu eta
|
ni
, maskara beti esloganaren inguruan: Zuk eta nik tokatzen dela hor, argudiatu dute entzule batzuek.
|
|
|
—Halako zalaparta edo jolas antzeko umore berriketa polita haizeratu zen lehengo ostiralean Euskadi Irratian, Zu eta ni, maskara beti esloganaren inguruan: Zuk eta
|
nik
tokatzen dela hor, argudiatu dute entzule batzuek.
|
|
|
Esaldi bakar bezala josiko bagenitu hitzak," Zuk eta
|
nik
maskara beti mu suetan (jantzita) darabilgu" genuke, hots, espero daitekeena.
|
|
|
Baina esaldi bi ere pentsa daitezke azpian, nagusia eta mendekoa: " Zu eta
|
ni
, maskara beti musuetan (jantzita) dugula gabiltza". Bigarren aukera hau ere zuzena da.
|
|
|
Metro bira eseri behar gara. Jarri zaitez zu harago eta
|
ni
honago. Edo Iparraldeko erara:
|
|
|
Edo Iparraldeko erara: Zu ha ratago eta
|
ni
hunatago.
|
|
|
|
Ni
horretan nago, behintzat. Zuzeneko itzulpenak, kalko errazak izan ohi dira.
|
|
|
—Lehenago ere ezagutu dut
|
nik
, euskarak bere barruan zaharberritze fenomeno hau izatea. Iharri edo jaurri aditz berezia da, ‘isuri’ esan nahi duena:
|
|
|
|
Nik
neurez ez nituzke taxu berriko adizkiok, darrai tipokoak, bultzatuko. Nahiago dut:
|
|
|
Ho nen hitzez: "
|
Nik
diot egun dala Aratixte". Haragi hitza lehenean izan duen erabileraren arrasto gardena.
|
|
|
|
Niri
neuri aiutuagoa eta politagoa begitantzen zait hesia adierazgune honetan, lokarri izena baino.
|
|
|
|
Nik
berez egokiago ikusten dut sexu izenarekin, edota matxismo izenarekin jokatzea hitz elkartua eraikitzeko, bigarren osagaitzat indarkeria dela. Eta hala eraiki sexu indarkeria edo, gizasemeei zuzendua denean, matxismo indarkeria.
|
|
|
Indarkeria sexista, indarkeria matxista...
|
Nik
, behintzat, ez ditut hain begiko.
|
|
|
/ –Amore minak baidituz honek,/ bai entraiñetan sarturik. // –Mediku jaunak guzurra diño,/ ez dot
|
nik
amore miñik. / Amore miñak baditut bere,/ ez entrai ñetan sarturik".
|
|
|
Baina, jakina, ez dute biek indar bera. Odol gosearekin lotzen dut
|
nik
... Zeuk?
|
|
|
Katigu egoteak amodio kantu zahar batera garamatza: " Txikitxo pol itori,/ zeu
|
nere
laztana,/ katigatu ninduzun/ libria nintzana. // Libriak libre di ra/ zu ta ni katibu; librerik obe dana/ guztiok dakigu".
|
|
|
" Txikitxo pol itori,/ zeu nere laztana,/ katigatu ninduzun/ libria nintzana. // Libriak libre di ra/ zu ta
|
ni
katibu; librerik obe dana/ guztiok dakigu".
|
|
|
XVI. mende goiz tiarrean Frai Juan Zumarragako fraide durangoarra honela zuzendu zion bere Muntsarazko jauregian bizi zuen arrebari: " Orain bada, ene arrebea, fraideon os tatuori, zure alabaen etse jauxi orri urgatzi bear deutsagu; eregi bear dogu zuk eta
|
nik
ne ba arrebaok".
|
|
|
Zein bide hartu?
|
Nik
tradizioari hurbil jokatuko nuke. Hau da, guztietan KARI atzizkiari lehentasuna eman ordez, KO atzizkiari ere zirrikitua irekiko nioke lege esparruko adiera jakin batzuetarako, eta bitarteko izenaren on doan arteko izen neutroagoari ere leku egin.
|
|
|
Kazetaritza, hezkuntza eta gizarte eragileak aipatu ditu Arejitak ustezko hartzaileen artean. Euskaldun oro, esango nuke
|
nik
, hain zuzen ere, euskararekiko duena.
|
|
|
Eta ahurra bete esker eta goraintzi
|
nire
idatziari jorratu, orraztu eta edertua eman dion Nagore Etxebarria HIZBEAko teknikariari.
|
|
|
Edo, San Blas eguna gainean dugula, trikiti soinuan lehenago kantatzen zen harako beste kopla ezaguna? " San Blas pasau dan urte bi,/ Abadiñora nintzan
|
ni
. / Denpora txarrak emonda/ enintzan ondo ibili".
|
|
|
" Zu eta
|
ni
, maskara beti" eslogana..................
|