|
2003
|
|
|
Diziplinako faltak sailkatuz, horiek oso astunak, astunak eta arinak izango dira, subjektuak erabilitako indarkeria, hura nahita edo
|
nahi
gabe ari izatea, emaitzaren garrantzia eta ofenditutako gizabanakoen kopurua aintzakotzat hartuta.
|
|
|
6 Banantze-zehapenak berarekin ekarriko du adingabea bere gelan edo horren antzeko ezaugarriak dituen gela batean izatea, zentroko jarduerak burutaezko hezkuntza jaso, bisitak hartu eta egunero bi ordu atari zabalean izateko.tzen diren orduetan salbu eta
|
nahi
|
|
|
Arauak hausten dituen adingabeari erreakzio juridikoa zuzentzen zaio, eta erreakzio horrek esku-sartze hezitzailea izan nahi du, indar berezikoa, adinekoen zigor-zuzenbidearen osterantzeko xede funtsezkoak beren beregi baztertuz, hala nola, egintzaren eta zehapenaren artean proportzioa izatea edota arauen jasotzaileei larderia eragitea. Horrekin eragotzi
|
nahi da
adingabearentzat ondorio makurra izan dezakeen oro, kasurako, biktimak edo beste gizabanako partikular batzuek akzioa egikaritzea.
|
|
|
Ezarritako neurria bada gizabanako, familia edo heziketa-talde batekin bizi beharra, neurri horrek adingabeari eskuratu
|
nahi dio
, elkarbizitza horren bitartez, gizarteratzeko giro positiboa. Hartara, epaileak zehazturiko epean zehar, adingabea biziko da, nahiz gizabanako batekin, nahiz berea ez den familiarekin, nahiz heziketa-talde batekin, azken horrek bere gain konpromisoa hartzen badu adingabearen baitan familiak gizartearen alde sor ditzakeen gizarte-eta sentimendu-jarrerak garatzeko.
|
|
|
Aseguru-etxeak ere pieza horretara ager daitezke, euren burua alderdi interesduna dela uste badute; hala egin beharko dute erantzukizun zibila eskatzeko akzioak zein epe izan eta epe horretan. Agertze-idazkian adierazi beharko dute noren aurka
|
nahi duten
, burututako egitateen erantzule direlakoan, erreklamazioa egin; nahiko izango da halakoen nortasunari buruz aipamen generikoa egitea.
|
|
|
4 Lege-testu honek Espainiako Zigor Kodearekin 1995 urtean hasitako bideari eutsi
|
nahi dio
. Kasu hartan gertatu zen bezala, oraingo honetan ere, oreka egokia lortu nahi izan da terminologia eta diskurtsoaren artean, oreka hori lege-testu ororen helburua baita, maiz-sarri halakorik erdietsi ez arren.
|
|
|
Helburua du horrek prozesuak sor ditzakeen ondorio kaltegarriak baztertzea. Orobat, talde teknikoa moldatzen du, bera ezinbesteko tresna izan dadin, neurriok eskuratu
|
nahi duten
helburua erdiesteko. Geroenean ere, zehatzaile-hezitzaile izaera duen prozedura ezartzen du.
|
|
|
Horren guztiaren eretzean, adingabeen epaileak erabakia hartuko du proposatutako neurriari edo neurriei buruz. Beren beregi adieraziko ditu horien edukia, iraupena eta haiekin lortu
|
nahi diren
helburuak. Erabakia zioduna izango da, eta, bertan, beren beregi adieraziko da zeintzuk diren frogatuta geratu diren egitateak eta zein frogabidetatik lortu duen epaileak konbikzio hori.katu eta gero, epaitza ahoz aurrera daite Gainera, behin entzunaldiko saioak buke, epaitza horri dokumentatu beharrari kalterik egin gabe; Botere Judizialaren Lege Organikoaren 248.3 artikuluak arautzen du dokumentatu behar hori.
|
|
|
1 Adingabeak adingabeen epaileari errekurtsoa jarri
|
nahi badio
, hark ezarritako neurrien betearazpenean zehar emandako ebazpenetatik edozeinen aurka, errekurtso hori idatziz aurkeztuko dio epaileari berari edo barneratze-zentroko zuzendariari; zuzendariak epaileari emango dio errekurtsoaren berri, hurrengo egun baliodunean.
|
|
2004
|
|
|
2 Komunikazioaren jasotzailea bere egoitzan badago eta ebazpenaren kopia edo zedula jasotzeari uko egiten badio, edo ematea egiaztatzeko eginbidea sinatu
|
nahi
ez badu, orduan idazkari judizialak edo izendatu funtzionarioak jasotzaile horri ohartaraziko dio aurreko paragrafoan ezarritako betebeharra.
|
|
|
3 Komunikazioa zein egoitzatan gauzatu
|
nahi
eta hori bada jasotzailearen egoitza, udal erroldaren arabera edo zergaondoreetarako edo erregistro ofizialarenla, eta jasotzailea bertan ez badago, or nahiz lanbide-elkargoen argitalpenen arabera, edota berori bada demandatuari errentan emandako etxebizitza edo lokaduan ematea egin dakioke toki horretanko den edozein langile edo senideetatik edozeini, edo finkako atezainari, horrelakorik badago... Komunikazioaren hartzaileari ohartaraziko zaio behartuta da bertan dagoen eta hamalau urtetik goragoela jasotzaileari berari ebazpenaren kopia edo zedula ematera, edo jasotzaileari abisu ematera, baldin eta hartzaileak badaki jasotzaile hori non dagoen.
|
|
|
Dena den, exhortoa betetzea
|
nahi duen
alderdiak hala eskatzen badu, berorri emango zaio exhorto hori, berarenkezteko. Halakoetan, exhortoan adiera erantzukizupean, organo exhorto-hartzaileari hurrengo bost egunetan aurziko da berori kudeatzeko ardura nork duen; pertsona hori bakarrik izan daitezitegitan eman behar eta bertan jarduteko gaiturik dagoen prokuradorea.ke auzilaria bera edo laguntza zein au
|
|
|
Gainerako alderdiek ere izenda dezakete gaiturik dagoen prokuradorea, laguntza zein epaitegitan eman behar eta bertan jarduteko, alderdiok
|
nahi badute
exhortoa betetzeko eman diren ebazpenak eurei jakinaraztea. Aurrekoa egin dezake, halaber, exhortoa betetzeko interesa duen alderdiak, horrek exhortoaren ematea eskatu ez badu aurreko paragrafoaren ondoreetarako.
|
|
|
1 Auzitegiak alderdiak zitatuko ditu jarduna berregiteko prozeduraren hasiera probidentzia bidez agindu ondoren, gehienez jota hogei eguneko epean egin beharreko ikustaldira. Ikustaldi horretara alderdiak eta euren abokatuak agertu beharko dira, baldin eta abokatuon parte-hartzea manuzkoa bada, jarduna berregin
|
nahi den
prozesuan.
|
|
|
1 Tasazioa aurkaratzen bada abokatuen zerbitzu-sariak gehiegizkoak direla ulertu delako, abokatu horrek esan beharrekoa entzungo da bost eguneko epean, eta eskatu zerbitzu-sariak gutxitu
|
nahi
ez baditu, auzi-paperen agiri kautoa edo horietatik beharrezko den zatiarena igorriko zaio Abokatuen Elkargoari, horrek txostena egin dezan.
|
|
|
11 Zerbait egiteko prestazioari buruzko demandetan, horren munta izango da egin
|
nahi den
horren kostua edo hori ez egiteak sortutako kalte-galeren zenbatekoa; azken kasu horretan, ezin dira kopuru biok metatu, salbu eta, prestazioa betetzea eragiteaz gain, kalte-ordaina eskatu denean. Kalte-galeren zenbatekoa edo kalkulua kontuan hartu beharko da, prestazioa norberak bete beharrekoa bada edo prestazioa zerbait ez egitekoa bada, nahiz eta prestazioa betetzea eskatu, uzi nagusi legez.
|
|
|
2) Demandatu
|
nahi den
pertsonari egindako eskabidearen bidez, horrek bere esku duen gauza erakuts dezan, epaiketa gauza horri buruzkoa denean.
|
|
|
6) Kontsumitzaileen eta erabiltzaileen interes kolektiboak defendatzeko prozesua hasi
|
nahi duenak
egindako eskaeraren bidez, ukitutakoen taldeko kideak zehazteko, baldin eta, horiek zehaztuta egon ez arren, erraz zehatz badaitezke. Ondore horretarako, auzitegiak neurri egokiak hartuko ditu, taldekideei buruzko ikerketak egiteko, kasuan kasuko inguruabarrak eta eskatzaileak ekarritako datuak kontuan izanik; halaber, demandatuari agindeia egingo zaio, zehaztapen horretan lagun dezan.
|
|
|
2 Atariko eginbideen eskabidean, horien oinarriak adieraziko dira, prestaruzko inguruabarrak bertan zehaztuz.tu
|
nahi den
epaiketaren auzigaiari bu
|
|
|
1) Adierazpena eskatu bada zitatua nor izan eta horren gaitasun, ordezkariteen inguruan, ulertuko da eskatzaileak egin
|
nahi zituen
galderek baiezko erantzuna jaso dutela; horrela, egitateak getza edo legitimazioari buruzko egitaroko epaiketaren ondoreetarako onartutzat joko dira.
|
|
|
1) Alderdiek
|
nahi duten
babes judizialerako eskubidea oinarritzeko agiriak.
|
|
|
Prozesura zer ekarri
|
nahi
eta berori artxibo, protokolo, espediente edo erregistroan badago, eta horren kopia fede-emaileak eska eta lor badaitezke, orduan ulertuko da auzi-jartzaileak eskura duela hori eta demandarekin batera aurkeztu behar duela; halakoetan, ez da nahiko izango aurreko lerrokadan aipatu zehaztapena.
|
|
|
1 Frogaren objektu izango dira prozesuan lortu
|
nahi den
babes judizialari lotutako egitateak.
|
|
|
Orokorrean prozesuan parte hartzeko ezarritako aukera zabalak ahalbidetu du demandak hasieran nahitaez pilatu behar ez izatea, pilatze horrek prozesua atzeratzea baitakar. Sarri askotan, gainera, atzerapen horrek eragotzi egingo luke lortu
|
nahi den
babesaren eragingarritasuna. Epaien eragingarritasun subjektiboari helduz, eta babes-mota desberdinak daudenez gero, desegokitzat jo da arau oro hartzailea ezartzea.
|
|
|
Legeak, foru orokor gisa, arauketa errealista eta malgua ezarri du egoitzarires legitimoen arteko orekari eusten. buruz, eta arauketa horren bitartez aurre egin
|
nahi die
esperientziak nabarmendutako beharrizanei; are gehiago, legea ahalegindu da bi alderdien inte
|
|
|
Jurisdikzioaren jarduera eta edozein prozesuk dakartzan zamak alferrik ez ugaritzeko asmoz, objektu anitzen araubideak helburu ditu prozesuko ekonomia, eta, aldi berean, prozesuen esparru objektiboa eratzea. Lortu
|
nahi da
esparru objektibo horrek, jarraitu beharreko prozedura dela eta, komeni ez den zailtasunik ez eragitea, edo, behintzat, behar besteko arrazoirik gabe, auziak gauzatu eta erabakitzeari oztoporik ez jartzea. Ondorenez, debekatu egin da auzi-jartzailearen uziekin loturarik ez duen errekonbentzioa, eta, hitzezko epaiketetan akzioen pilaketa mugatu da.
|
|
|
Komunikazio-egintzak arautu dira modu antolatuan, argitasunez eta esangura praktikoarekin. Horrela lortu
|
nahi da
auzilariek eta beraien ordezkariek, euren guztien onerako, eginkizun aktiboago eta eragingarriagoa izatea. Gainera, modu horretan, auzitegien lana arinduko da, auzitegiok ez baitute bidegabeko kudeaketa lanik egin behar, eta, batez ere, izapidetza bera atzeratzen duten «hutsarteak» ezabatu baitira.
|
|
|
Bigarren irtenbideak jurisdikzio-prozesuak bikoiztea ekarriko luke. Are gehiago, bikoiztasun hori, guztiz alferrekoa, eta, paradoxa badirudi ere, lortu
|
nahi denaren aurkakoa
–gutxienekotzat jo daiteke, bigarren prozesu horretan, hipotesi gisa, ezerk ez baitu eragozten, prozesu-izaerako oinarrizko eskubideak berriro urratzea, edo, behinik behin, hori uste izatea.
|
|
|
Legearen ariora, kasuan kasuko arau-hausteak zein propondu behar dira. Hori ahalbidetu
|
nahi dute
lege honen alde eta arazo ezberdinak arautu dituzten xedapen askok. Xedapenon helburua da Konstituzioan jaso diren prozesu-bermeen babes azkarra.
|
|
|
Alderdiek transakzio judiziala
|
nahi badute
eta euren artean lorturiko akordio edo hitzarmena aurreko paragrafoan ezarritakoarekin bat badator, auziaren gaineko ardura duen auzitegiak akordio edo hitzarmen hura homologatuko du, auziari amaiera emateko.
|
|
|
Azken kasu horretan, epaiketan diharduen prokuradoreak arazoa eska dezake, dela hura ordeztu
|
nahi duenak
adierazitako ordezkaritzaren inguruan, dela ordezkaritza horren benetako izate edo baliozkotasunaren inguruan. Auzitegiak auto bitartez ebatziko du arazoa, ahalorde bakoitza egiletsi duen pertsona edo pertsonak entzun ondoren.
|
|
|
Abokatu eta prokuradorearen parte-hartzea manuzkoa ez denean, demandatzaileak
|
nahi badu
bere kabuz agertu eta abokatuak defendatua edo prokuradoreak ordezkatua izatea, edota auzi-jartzaileak bi profesionalen laguntza aldi berean nahi badu, orduan demandan hori adieraziko du.
|
|
|
Abokatu eta prokuradorearen parte-hartzea manuzkoa ez denean, demandatzaileak nahi badu bere kabuz agertu eta abokatuak defendatua edo prokuradoreak ordezkatua izatea, edota auzi-jartzaileak bi profesionalen laguntza aldi berean
|
nahi badu
, orduan demandan hori adieraziko du.
|
|
|
Demandaren jakinarazpena jaso ondoren, demandatuak abokatu eta prokuradoreak ere erabili
|
nahi baditu
, auzitegiari hala adieraziko dio hurrengo hiru egunetan. Era berean, eta hala badagokio doako laguntza juridikorako eskubidea aitortzea eskatu ahal izango du demandatuak.
|
|
|
Demandatuak auzitegiari adieraziko dio bere erabakia, demanda jakinarazi zaionetik hiru egunetako epean, eta auzi-jartzaileari hori komunikatuko zaio. Demandatzaileak, orduan, abokatu eta prokuradorearen zerbitzuak baliatu
|
nahi baditu
, jakinarazpena jaso eta hurrengo hiru egunetan auzitegiari adieraziko dio hori, eta, auzi-jartzaileak doako laguntza juridikorako eskubidea aitortzea eskatzen badu, etendura erabaki ahal izango da, aurreko paragrafoan xedatutakoaren arabera.
|
|
|
ez da deklinatoria onartuko; alderdiek emakumearen aurkako indarkeria-epaitegiaren eskumena baliatu
|
nahi badute
, orduan, epaitegi horrek emandako ebazpenetatik edozein hartu, aurreko paragrafoaren azken lerrokadak aipatzen dituen horietarikoa, eta horren lekukotza aurkeztu beharko dute.
|
|
|
Deklinatoria lurralde-eskumenik ezari buruzkoa bada, auzi-jartzaileak, hori aurkaratzean, auzitegiaren lurralde-eskumenik ez hori alega dezake, auzitegi horri eman
|
nahi bazaio
auziaren gaineko ardura.
|
|
|
4 Akzio batzuk behar ez bezala metatu badira, epaileak, demanda onartzeari ekin baino lehen, auzi-jartzaileari aginduko dio, bost eguneko epean akatsa ongitu dezan, meta daitezkeen akzioei eutsiz. Epe-muga igaro bada ongitze barik, edo auzi-jartzaileak iraunarazi
|
nahi dituen
akzioak elkarren artean metaezinak badira, besterik gabe demanda artxibatzea aginduko da.
|
|
|
Legeak beren beregi besterik xedatu ezean, prozesu ezberdinen arteko metaketa bakarrik agin daiteke, baldin eta metatu
|
nahi diren
prozesuetatik edozeinetan alderdi denak hala eskatu badu.
|
|
|
Euskal Gaien Institutuko legelari-hizkuntzalariek eta Zuzenbide Fakultateko Euskara Juridikoaren Mintegiko kideek egindako lan laudagarria aitortu
|
nahi diet
, azken urte hauetan, besteak beste, Prozedura Zibilaren Legeak izan dituen aldaketak txertatu baitituzte. Lan honek, gainera, aurrerantzean jarraipena izango du dagoeneko hasita dauden proiektuen bidez, bai Prozedura Kriminalaren Legeari, bai merkataritza-legeriari dagozkionak.
|
|
|
Bigarren printzipioari so eginez gero, arauketak larregikeriak eta eskema hutsak saihestu
|
nahi ditu
, zuzenbide konparatuko konponbide batzuetan kontrakoa ageri-agerikoa bada ere: Lege honetan berdin-berdin saihestu dira atzerriko prozesu-lege batzuen ezaugarri diren larregikeria eta eskema hutsak.
|
|
|
Lege berriak aintzakotzat hartu du justiziaren arloan, orobat, erregu-printzipioa edo printzipio esku-emailea. Lege berriak prozesuko lege erkidea
|
nahi du
izan, eta horrela itxuratzen da, borondatezko jurisdikzioa eta konkurtso-legea bazter utzita.
|
|
|
Lege berriaren zioen azalpenak nolabaiteko zehaztasunarekin jorratzen du gai hori. Lerrokada oso batean dihardu horri buruz, eta lerrokada hori gogoan hartzekoa da, are gehiago, halako testu bat euskaraz egoki adierazi
|
nahi denean
. Lehenengo baieztapenak berak erakusten du hizkera ulergarriagoa erabili nahi dela; historian barrena gaztelaniazko hizkera judizialari itxia izatea leporatu zaio, eta izaera horretatik aldendu nahi da lege berrian:
|
|
|
Lerrokada oso batean dihardu horri buruz, eta lerrokada hori gogoan hartzekoa da, are gehiago, halako testu bat euskaraz egoki adierazi nahi denean. Lehenengo baieztapenak berak erakusten du hizkera ulergarriagoa erabili
|
nahi dela
; historian barrena gaztelaniazko hizkera judizialari itxia izatea leporatu zaio, eta izaera horretatik aldendu nahi da lege berrian: legea ahalegindu da, teknika juridikoaren nahitaezko aginduetara moldatu beharra gorabehera, edozein hiritarrek ulertzeko moduko hizkera erabiltzen.
|
|
|
Lerrokada oso batean dihardu horri buruz, eta lerrokada hori gogoan hartzekoa da, are gehiago, halako testu bat euskaraz egoki adierazi nahi denean. Lehenengo baieztapenak berak erakusten du hizkera ulergarriagoa erabili nahi dela; historian barrena gaztelaniazko hizkera judizialari itxia izatea leporatu zaio, eta izaera horretatik aldendu
|
nahi da
lege berrian: legea ahalegindu da, teknika juridikoaren nahitaezko aginduetara moldatu beharra gorabehera, edozein hiritarrek ulertzeko moduko hizkera erabiltzen.
|
|
|
Aipamena, zinez, luzea da, baina argiro-argiro erakusten du legegilearen asmoa. Legegile horrek, halaber, hobeto antolatu
|
nahi du
testuaren edukia, eta, bide horretatik, alferreko errepikapenei ihes egin nahi die: Artikuluak zenbakidun paragrafoetan zatitzeko joerari heldu zaio, hala behar denean, eta ahalegina egin da paragrafook berez esanahia izan dezaten, elkarren arteko lotura duten lerrokadekin gertatu aldera.
|
|
|
Aipamena, zinez, luzea da, baina argiro-argiro erakusten du legegilearen asmoa. Legegile horrek, halaber, hobeto antolatu nahi du testuaren edukia, eta, bide horretatik, alferreko errepikapenei ihes egin
|
nahi die
: Artikuluak zenbakidun paragrafoetan zatitzeko joerari heldu zaio, hala behar denean, eta ahalegina egin da paragrafook berez esanahia izan dezaten, elkarren arteko lotura duten lerrokadekin gertatu aldera.
|
|
|
Izan ere, hainbat neurri sustatu ditu, euskara benetan eta eragingarritasunez erabil dadin Justizia Administrazioan: bateko, langileak trebatuz, eta, besteko, euskaraz jardun
|
nahi duten
legelarientzat euskarazko lan-tresnak prestatuz.
|
|
|
(728e) Ez da kautela-neurririk hartuko, horien bidez aldatu
|
nahi badira
eskatzaileak luzaroan onartu dituen egitezko egoerak, salbu eta eskatzaile horrek behar bezala egiaztatzen duenean ordu arte neurriok ez eskatzeko arrazoiak?
|
|
|
Eragingarri izateak berarekin dakar, orobat, erantzun judiziala azkarrago ematea, babes-eskakizunetatik hurbilago egotea denboraren aldetik eta gauzak errealitate bihurtzeko gaitasun handiagoa izatea. Hortaz, justizia zibila eragingarri izateak adierazi
|
nahi du
kasu zehatzetan alde juridikoak behin betiko zehazteko behar den denbora murriztea eta xede hori duten tresnen multzoa eskura izatea. Bestera esanda, epaiak prozesua hasi zenetik ahalik arinen eman behar dira; kautela-neurriak eskuragarriagoak eta eragingarriagoak izan behar dira; nahitaezko betearazpenak karga gutxiago ekarri behar dizkio hori eragiten duenari; eta, eskubide eta interes legitimoak benetan asetzeko, aukera gehiago izan behar dira.
|
|
|
Egia esan, hutsune horiek betetzean, legearen edukia gehitu egin da, baina horrek ez du adierazi
|
nahi
luzatu eta zaildu denik, ezpada hori osatu egin dela. Legegilearen zeregina eta erantzukizuna da, argi eta garbi, aspaldiko esperientziak nabarmendu dituen egiazko arazoei aurre egitea.
|
|
|
Legean jorratutako gai berrien bidez, erantzuna eman
|
nahi zaie
garrantzi juridikoa izan eta mende batetik gora jurisprudentziak eta doktrinak lege-oinarri zehatzik gabe argitu behar izan dituzten zalantzei. Guztiz onartezin ematen du, konponbide arau-emaileei dagokienez, legegintza errazaren itxura egitea, arauketa orotatik ihesi, begiak itxi eta errealitate katramilatsua ukatuz.
|
|
|
Berrikuntza horrekin, legeak pentsamolde-aldaketa erdietsi
|
nahi du
, bai itunetan, bai auzietan. Itunetan, horiek betetzeko asmoarekin gauzatzeko; auzietan, egun ohikoa dena baino esparru hurbilagoan, auzion emaitzak seriotasunez onartzeko.
|
|
|
Halaber, lege-araubideari ezin zaio eskatu hartzekodun guztiei euren kreditu guztiak ordaintzea beti. Lege honetara ez da bildu
|
nahi
formula utopikorik. Aitzitik, lege honetara arauen multzoa bildu da, eta, arau horiekin, batetik, hobeto babestu nahi da hartzekoduna, horren eskubideak behar besteko agerpen juridikoa badu; eta, bestetik, arauok xedatzen dituzte orain arte kontuan hartu ez diren edo legeak alde batera utzi dituen egoera eta arazoak.
|
|
|
Lege honetara ez da bildu nahi formula utopikorik. Aitzitik, lege honetara arauen multzoa bildu da, eta, arau horiekin, batetik, hobeto babestu
|
nahi da
hartzekoduna, horren eskubideak behar besteko agerpen juridikoa badu; eta, bestetik, arauok xedatzen dituzte orain arte kontuan hartu ez diren edo legeak alde batera utzi dituen egoera eta arazoak.
|
|
|
Hutsune asko betetzeaz gain, enkante bakarra ezarri da. Ezarritako xedapenen bitartez emaitza onuragarriagoa lortu
|
nahi da
zordun betearazlearentzat, ahal den neurrian merkatuko arauekin bat etorriz. Gainera, kostu ekonomikoa murrizteko ahaleginak egin dira.
|
|
|
Lege honek okupatzaileen arazoa konpondu
|
nahi du
. Lehenik, legea saiatzen da betearazpen-prozesuan zehar horren berri izatea.
|
|
|
Hala ere, gehiegizko hertsatzeak saihestu dira. Oreka lortu
|
nahi da
honako hauen artean: batetik, betearazpenaren interesa eta justizia esangura hertsian; eta, bestetik, borondateari eta errealismoari zor zaien begirunea.
|
|
|
Dena dela, azpimarratu behar da, ezarritako kautela-neurrien araubidearekin, justiziapekoek euren esku dituztela orain arte eska zitzaketen kautela-neurriak baino eragingarriagoak. Kautela-neurriak eragingarriak izatea erdietsi
|
nahi da
, batetik, kondena-epaia nola edo hala betearazteko; eta, bestetik, ameskeriazko epaia saihesteko.
|
|
|
Idazpuru horretara bildu dira jarauntsiaren banaketa judiziala eta ezkontzaren ondasun-eraentza likidatzeko prozedura berria. Horiek ahalbidetuko dute jurisdikzio-liskarrik gabe ebatzi
|
nahi
ez edo ebatzi ezin izan diren arazoak konpontzea. Azkenik, aurrekoak baino berriagoak diren prozesu bi, alegia, epaiketa monitorioa eta kanbio-prozesua.
|
|
|
Nabarmendu behar da ezarritako kautela-neurri zehatzak prozesu berezi horiei erantsi zaizkiela, ez, ordea, irizpide sistematikoen arabera, teorikoki eta beharbada, hobeak diren kautela-neurrien arauketa orokorrari. Horrekin erdietsi
|
nahi dira
gai horiei buruzko prozesu-arauketa bateratu eta osoaren benetako abantailak.
|
|
|
Bigarren eta hirugarren xedapen gehigarrien bitartez lortu
|
nahi da
, batetik, etorkizunean munten inguruan egin beharreko eguneratzeak eta egokitzapenak ahalbidetzea, besteak beste, euroa bete-betean ezartzeagatik; eta, bestetik, ikustaldiak, entzunaldiak eta agerraldiak jasotzeko baliabide material berriak eragingarriro xedatzea.
|
|
|
Bigarren xedapen gehigarriari dagokionez, munta pezetetan eta euroetan azaltzeari eutsi zaio eta horrek erraztu
|
nahi du
lehenengo auzialdiko prozedura zehaztea, bai eta zenbait errekurtso erabili ahal izatea ere. Horrela, saihestu nahi da zenbatespenaren oinarri izan behar diren agirietan eta erregistroetan adierazi muntak Europako dirura bihurtzea, munta horiek Europako dirutik oso aldenduta egon daitezkeelako.
|
|
|
Bigarren xedapen gehigarriari dagokionez, munta pezetetan eta euroetan azaltzeari eutsi zaio eta horrek erraztu nahi du lehenengo auzialdiko prozedura zehaztea, bai eta zenbait errekurtso erabili ahal izatea ere. Horrela, saihestu
|
nahi da
zenbatespenaren oinarri izan behar diren agirietan eta erregistroetan adierazi muntak Europako dirura bihurtzea, munta horiek Europako dirutik oso aldenduta egon daitezkeelako.
|
|
|
Prozesuak metatzeko intzidentea prozesu batean eragin eta gero, ez da eskabiderik onartuko harrezkeroko epaiketa bat metatzeko, baldin eta metaketa eskatu duena izan bada metatu
|
nahi den
epaiketa eragin duena.
|
|
|
Adituak ukatzen badu ezeste-arrazoia egiazkoa dela, edo auzitegiak ez badu onartzen adituak egindako aitorpena, auzitegiak alderdiei aginduko die bere aurrean ager daitezen, berak zehaztu egun eta orduan; hartara, zehazturiko egun eta orduan agertuko dira alderdiak, erabili
|
nahi dituzten
frogak bertara ekarriz, eta euren abokatu eta prokuradoreaz lagundurik, horien parte-hartzea manuzkoa bada.
|
|
|
Euskaltzaindiak emandako arau eta gomendioekin bat, testu eguneratua eskaini
|
nahi da
. Horregatik, Akademiak bere Hiztegi Batuaren bigarren itzulian definitutako terminoak jaso dira.
|
|
|
Hariari segiz, alderdien prozesu-aitorpen eta tratamendua gainditu arren, nabarmentzeko modukoa da legeak nola heldu dion errealitateari, taldeen interes juridikoak babestean. Zinez, indeek ere bai; eta, aurrekook ez ezik, interesok prozesura eraman ditzakete zuzenean kalteak jaso eta bere banakako babesa
|
nahi dutenek
eta ukitutako talteresok defendatzeko eratu eta legezko gaikuntza duten pertsona juridikoek ere.
|
|
|
1 Aurreko artikuluetan ezarri isunen zenbatekoa zehazteko, auzitegiak, probidentzia bitartez, kontuan hartuko du titulu betearazlean bere-berezko egitekoari ezarritako prezioa edo kontraprestazioa. Prezioa edo kontraprestazioa titulu betearazlean jasotzen ez bada edoren %20 izan daitezke, eta isun bakarra, prezio edo balio horren %50 gaizki egindakoa desegin
|
nahi bada
, auzitegiak kontuan hartuko du, jokabide horiek merkatuan duten diruzko kostua. Hileko isunak prezio edo balioa
|
|
|
Horrez gain, auzitegiak alderdiei igorriko die autoa, euron eskubideak egikari ditzaten auziaren gaineko eskumena duen auzitegian, bal-neurrien eskabidea egiten duenak epaidin eta abstentzio horren oinarria bada Espainiako auzitegien jurisdikziorik eza. Gauza bera aginduko da kautelaketa nagusian zer erreklamatu
|
nahi duen
aintzat hartu eta horren arabera aplikagarri diren legezko foruak, horiek aginduzkoak izan ala ez, ezin badira izan auzitegiaren lurralde-eskumenaren oinarri. Halere, legezko foru aplikagarria esku-emailea izanez gero, auzitegiak ez du bere eskumena bertan behera utziko, baldin eta alderdiak esanbidez jarri badira auzitegi horren jurisdikziopean, auzi nagusiari dagokionez.
|
|
|
2) Ondasun emankorren gaineko esku-hartzea edo administrazio judiziala, baldin eta kondena-epaia lortu
|
nahi bada
ondasunok eman daitezen jabe gisa, gozamendun gisa, nahiz emankortasunari eustean edota hori hobetzean interes legitimoa duen beste edozein bezala, edo, emankortasuna bermatzeak berebiziko interesa badu ezar daitekeen kondenaren eragingarritasunaren gain.
|
|
|
Ez da kautela-neurririk hartuko, horien bidez aldatu
|
nahi badira
eskatzaileak luzaroan onartu dituen egitezko egoerak, salbu eta eskatzaile horrek behar bezala egiaztatzen duenean ordu arte neurriok ez eskatzeko arrazoiak.
|
|
|
Aurreko lerrokadan xedatutakoa gorabehera, auzitegiak ez badu onesten ezkontide batek proposatu ituna, alderdiei agindeia egingo zaie, bost eguneko epean adieraz dezaten defentsa eta ordezkaritza bakarrari eutsi
|
nahi dioten
, edo, kontrara, auzian bakoitzak bere defentsa eta ordezkaritzarekin jardun nahi duen. Halaber, alderdiek sinatu eta auzitegiak homologatu hitzarmena izan arren, alderdietako batek hitzarmenaren betearazpen judiziala eskatuz gero, beste alderdiari agindeia egingo zaio, bera defendatuko duen abokatua eta ordezkatuko duen prokuradorea izenda ditzan.
|
|
|
Aurreko lerrokadan xedatutakoa gorabehera, auzitegiak ez badu onesten ezkontide batek proposatu ituna, alderdiei agindeia egingo zaie, bost eguneko epean adieraz dezaten defentsa eta ordezkaritza bakarrari eutsi nahi dioten, edo, kontrara, auzian bakoitzak bere defentsa eta ordezkaritzarekin jardun
|
nahi duen
. Halaber, alderdiek sinatu eta auzitegiak homologatu hitzarmena izan arren, alderdietako batek hitzarmenaren betearazpen judiziala eskatuz gero, beste alderdiari agindeia egingo zaio, bera defendatuko duen abokatua eta ordezkatuko duen prokuradorea izenda ditzan.
|
|
|
1) Ziurtatu
|
nahi den
froga proposatzean, berori egingarri, egoki eta erabilgarria izatea.
|
|
|
3 Halaber, auzitegiak agin dezake, probidentzia bidez, froga ziurtatzeko neurriaren ordez, neurria nork jasan behar eta horrek egindako eskaintza, horrek kauzio nahikoa aurkezten badu, 64 artikuluaren 2 paragrafoko bigarren lerrokadan zehaztu eran, ziurtatu
|
nahi den
froga gauzatuko dela erantzuteko.
|
|
|
Akta hori irakur dezake adierazpena egin duen pertsonak berak. Pertsona horrek ez badaki irakurtzen edo ez badu irakurri
|
nahi
, idazkari judizialak irakurriko dio akta, eta auzitegiak itaunduko dio zerbait gehitu edo aldatu nahi duen galdeketa erantzun duenari, pertsona horrek esandakoa idatziz jasoko dela. Ondoren, adierazleak eta bertan egon direnek sinatuko dute akta, idazkari judizialaren fedepean.
|
|
|
Akta hori irakur dezake adierazpena egin duen pertsonak berak. Pertsona horrek ez badaki irakurtzen edo ez badu irakurri nahi, idazkari judizialak irakurriko dio akta, eta auzitegiak itaunduko dio zerbait gehitu edo aldatu
|
nahi duen
galdeketa erantzun duenari, pertsona horrek esandakoa idatziz jasoko dela. Ondoren, adierazleak eta bertan egon direnek sinatuko dute akta, idazkari judizialaren fedepean.
|
|
|
Aurreko artikuluetan xedatutakoaren arabera erakusketa nori eskatu eta horrek ez badu agiria utzi
|
nahi
, berori auzi-paperei eransteko, idazkari judizialak agiri horren lekukotza emango du auzitegiaren egoitzan, baldin eta hala eskatu badu agiria erakutsi behar duenak.
|
|
|
Alderdiek demanda edo erantzunarekin batera ezin badituzte ekarri eurek izendatu adituek egindako irizpenak, haztuko dituzte eurek kasuan-kasuan ba orduan demandan edo erantzunean zeliatu
|
nahi dituzten
irizpenak. Irizpenok lortu bezain laster ekarri behar dituzte, aurkako alderdiari helarazteko, betiere epaiketa arrunta baino lehenagoko entzunaldia hasi baino lehen edo hitzezko epaiketako ikustaldiaren aurretik.
|
|
|
Aurreko paragrafoan xedatutakoaren arabera, irizpenok ekarri ondoren, alderdiek adierazi behar dute irizpenen egileak agertzea
|
nahi duten
lege honen 431 artikuluan eta ondorengoetan arautu epaiketan, edo, hala bada, hitzezko epaiketaren ikustaldian. Halakoetan, alderdiek adierazi beharko dute adituek irizpena azaldu behar duten; edo adituok galderei, eragozpenei edo zuzentzeko proposamenei erantzun behar dieten; edota, auzigaiaren objektuari begira, irizpena ulertu eta baloratzeko beste modu erabilgarriren batean parte hartu behar duten.
|
|
|
Aurreko paragrafoan aipatu froga-proposamenean argi eta garbi adieraziko dira adierazpen edo txosten idatziaren gaiak. Gainerako alderdiek egoki deritzetena alega dezakete, eta, zehazki, adierazpen idatziaren eskaeran beste gai batzuk gehitzea edo froga proposatu duenak adierazitako gaiok zuzentzea edo osatzea
|
nahi duten
.
|
|
|
Eginbide hori aurkezleak ere sinatuko du, eta, ez badaki edo ez badu
|
nahi
, lehen kasuan, horren eskabidez lekuko batek sinatuko du, eta, bigarrenean, idazkariak aukeratutako bi lekukok.
|
|
|
Eginbide hori sinatuko du oroitidazkia aurkeztu duenak; eta, sinatzen ez badaki edo ez badu
|
nahi
, 1958 artikuluaren 2 lerrokadan xedatutakoa aipatuko da.
|
|
|
Informazioa eman ondoren, espedientea Fiskaltzari emango zaio. Horrenkoek ez badituzte betetzen legean
|
nahi
aburuz akatsak egin badira, edo lekutaezko diren ezaugarriak, edo adierazpenaren ondorioz kalte egin ahal bazaio pertsona jakin eta zehatz bati, orduan bidezkotzat jotzen duena proposatuko du, kasu horietatik bakoitzean.
|
|
|
Jarauntsi-tituluaren bidez eskuratu ez den finka baten edo batzuen edukitza judiziala dekretatzeko, hori lortu
|
nahi duenak
eskaera egingo dio epaileari, eta eskaera horri erantsiko dizkio:
|
|
|
Zamatzaileetatik edozeinek
|
nahi badu
pleitamenduetan dagoen orokorrera merkatugaia deskargatzea, eta gainerakoek kodearen 765 artikuluan ematen den eskubidea erabili nahi badute, epailearengana joko dute deskargatu nahi diren efektuen gain ardura hartzeko, eta horren zenbatekoa fakturako prezioaren zainpean utziko dute.
|
|
|
Zamatzaileetatik edozeinek nahi badu pleitamenduetan dagoen orokorrera merkatugaia deskargatzea, eta gainerakoek kodearen 765 artikuluan ematen den eskubidea erabili
|
nahi badute
, epailearengana joko dute deskargatu nahi diren efektuen gain ardura hartzeko, eta horren zenbatekoa fakturako prezioaren zainpean utziko dute.
|
|
|
Zamatzaileetatik edozeinek nahi badu pleitamenduetan dagoen orokorrera merkatugaia deskargatzea, eta gainerakoek kodearen 765 artikuluan ematen den eskubidea erabili nahi badute, epailearengana joko dute deskargatu
|
nahi diren
efektuen gain ardura hartzeko, eta horren zenbatekoa fakturako prezioaren zainpean utziko dute.
|
|
|
Efektuen ugazabak zenbateko hori jaso
|
nahi
ez badu, beraren eskura zainpean utziko da, 2129 artikuluan ezarri moduan, eta eskubidea gordeko zaio, kasuko pertsonaren aurka eta nahi bezala egikari dezan, eskubide hori duela uste badu.
|
|
|
Kodearen 790 artikuluan aipatu bertan behera uztea pleitak ordaintzeko denean, pleit-emailea ados ez badago, zamatzaileek epaileari eskatuko diote, haren esku-hartzearekin, bertan behera utzi
|
nahi diren
eta likidoz beteta dauden ontziak pisatzea eta neurtzea.
|
|
|
Kodearen 151, 978 eta 979 artikuluetan xedatutakoaren arabera, matxuratu diren efektuak saldu behar badira, edo, horiek jasandako aldaketa dela eta, presaz besterendu behar badira, horien gaineko ardura duen komisio-hartzaileak, edo horiek gidatzen dituen itsasontziko kapitainak, epaileari eskatutze hori, saldu beharreko efektuen kopu ahal izango dio salmenta edo besterenrua eta mota adierazita. Hala denean, horrekin batera aurkeztuko da itsasontzideaketa horiek alferrekoak izan badira.ko kapitainak sinatutako orria, eta horrek adierazi beharko ditu kutxan dauden izakinak; horrez gain, kudeaketei buruzko informazioa emango da, baldin eta kudeaketa horien bidez norbait aurkitu
|
nahi bada
, handirako beharrezkoa den zanbatekoa emango duena, eta ku
|
|
|
Balioespena egingo dute ontzia aztertu duten adituek; eta haren ugazabakideak zehaztutako zenbatekoa jaso
|
nahi
ez badu, bere eskura jarrita gordailutuko da, aurreko erregelen arabera; bestalde, akzio egokia gorde egingo zaio, muntaren arabera egoki den epaiketan hura egikari dezan.
|
|
|
Hamaikagarrena. Pleit-emaileak kodearen 798 artikuluak ematen duen eskubidea erabili
|
nahi badu
, epaileari eskatuko dio kontsignatarioari agindeia egitea, pleitengatik zor dion zenbatekoa ordain dezan; eta, hori egiten ez badu, enkante publikoan behar besteko zama-zatiaren salmenta judiziala egitea eskatuko du, aurreko arauetan ezarritako baliabideak erabiliz.
|
|
|
Kodearen 307 artikuluak aipatu kasuan, bazkideek uste badute sozietatea administratu eta eramateko ardura duenak ahalmen horiek gaizki erabiltzen dituela, eta administratzailekide bat izendatu
|
nahi badute
, epaileari idazkia aurkeztuko diote gizabanako horri buruzko informazioa eskatzeko, bazkide horrek ahalmenok gaizki erabiltzen dituela egiaztatuta, eta haiek hautatutako pertsona administratzailekide izendatzea eskatzeko.
|
|
|
Bazkideak erabili
|
nahi baditu
kodearen 308 eta 310 artikuluek emandako eskubidea edo kontratutik nahiz sozietate-araudietatik ateratzen diren antzekoak, eta administratzailea ados ez badago, epailearengana idatziz jo ahal izango du, eta horrek aginduko du aztertu nahi duen sozietate-liburuak eta-agiriak berehala agerian jar daitezela.
|
|
|
Bazkideak erabili nahi baditu kodearen 308 eta 310 artikuluek emandako eskubidea edo kontratutik nahiz sozietate-araudietatik ateratzen diren antzekoak, eta administratzailea ados ez badago, epailearengana idatziz jo ahal izango du, eta horrek aginduko du aztertu
|
nahi duen
sozietate-liburuak eta-agiriak berehala agerian jar daitezela.
|
|
|
Ontziaren gaineko jabetzan partaide den norbaiti kodearen 612 artikuluak aipatu eroslehentasun-eskubidea erabiltzea komeni zaionean, edo, 613 artikuluan xedatutakoaren arabera, horri aurre egin
|
nahi dionean
, nahikoa izango da legezko epearen barruan saltzaileari edo partaidekideei hala eskatzea, notario-akta bidez, eta, lehenengo kasuan, notarioaren zainpean utziko du zenbatekoa, salmentaren prezioa.
|
|
|
Itsasontziko kapitainak, ezbeharraren kasuan eta bere burua erantzukizunetik askatzeko, eskotilak ireki
|
nahi baditu
, zama ondo zamatu dela erakusteko, epailearen lizentzia eskatuko du, eta bere aldetik egintza horretara joan behar den aditua izendatuko du.
|
|
|
Egin
|
nahi den
kontraturako lege-gaitasuna duela.
|