|
2023
|
|
|
Elikatu esan dugu, eta horretarako, lau bide proposatzen ditugu. Horiei begira
|
lan
espezifikoa eginen dugu, 3blai proiektuaren barnean:
|
|
|
Harreman mundu bat, konplizitate mundu bat, sormenerako mundu bat, doinua jario, poesia jario, estetika, sentipen jario darion mundu bat. Larunblain gure
|
lana
izanen da gazteen artean sare horiek ehuntzeko tresnak eskaintzea, sormenerako aukerak lantzea eta abar.
|
|
|
Horiez gain, talde bakoitzaren errealitateari egokitzen zaizkion helburuak finkatzen dira, bai gaztetxoen motibazioan eragiteko eta euskararen erabilera areagotzeko, bai eta horiek lortzeko jarraituko diren estrategiak eta dinamikak ere. Hizkuntza ohiturak aldatzea ez da
|
lan
erraza, pausoz pauso jorratzen den prozesua luzea baita. Horregatik, oso garrantzitsua da helburu txikiak, xumeak, lorgarriak eta neurgarriak jartzea egiten dugun horretan eraginkorragoak izateko.
|
|
|
Aisialdiko ekintza guztiak bertan behera geratu ziren. Orduan 100 langile baino gehiago ari ginen hainbat proiektutan
|
lanean
, eta aldi baterako erregulaziora joan behar izan genuen.
|
|
|
Programazioa berritzeko begirale arituen lantaldea sortzea da gure asmoa. Orain arte Kilikako langile batek zortzi saiotarako programazioa prestatzen bazuen ere, sormen
|
lan
hori lantaldean burutzea ideia interesgarria iruditzen zaigu, hurrengo urteetan jarraitzeko modukoa.
|
|
|
Unibertsitateko nire
|
lanari
dagokionez, euskaraz lan egingo duten maisu maistren irakaslea naiz NUPen, Haur eta Lehen Hezkuntzako graduetan, baita erdarazkoena ere, kasu horretan euskal hizkuntzaren inguruko ikasgai bat emanez, erdaldunek euskararen inguruan minimoki jakin beharrekoa erakusteko helburua duena. UPPAn, berriz, Euskal Ikasketen lizentzian aritzen naiz, Lapurdin, Nafarroa Beherean eta Zuberoan euskara irakasle izango direnei erakusten.
|
|
|
Unibertsitateko nire lanari dagokionez, euskaraz
|
lan
egingo duten maisu maistren irakaslea naiz NUPen, Haur eta Lehen Hezkuntzako graduetan, baita erdarazkoena ere, kasu horretan euskal hizkuntzaren inguruko ikasgai bat emanez, erdaldunek euskararen inguruan minimoki jakin beharrekoa erakusteko helburua duena. UPPAn, berriz, Euskal Ikasketen lizentzian aritzen naiz, Lapurdin, Nafarroa Beherean eta Zuberoan euskara irakasle izango direnei erakusten.
|
|
|
86 etorkizuneko euskal irakasleria osatuko dutenen lagin txiki bat ezagutzeko parada dut. Haiek egingo duten transmisio
|
lanaren
garrantziaz jabetuta, eta esku artean edukiko duten arduraren handiaren jakitun, ezinbestean begiratu beharreko eremua dela iruditzen zait," begiratu" aditzaren bi adieratan: so egin eta zaindu.
|
|
|
Hau idazten ari naizela, gogora datorkit Lazkao Txikiren profezia," martxa honetan aurki erderaz hitz egingo dugu euskaraz ari garelakoan"; edo besterik gabe, ez da beraientzat garrantzitsua, ez zaie hala iruditzen, kito. Ez dugu ahaztu behar heldu batzuentzat
|
lana
lortzeko modu bat baino ez dela jada euskara, edo beste hizkuntza bat, eta hori hala izateak ez duela atxikimendu berezirik sortzen, ez dutela euskara modu berezi batekin lotzen, ez dutela euskarak euskaldunontzat izan lukeenaren kontzientziarik. Zer eredu ematen diegu ikasleei beren erdara onartuta?
|
|
|
Ikastolan baizik ez da euskaraz erabat ikasten ahal, eta unibertsitatean, Euskal Ikasketak dira euskaraz ikas daitekeen lizentzia bakarra. Horregatik, oso diferentea da bertan izena ematen duten ikasleen soziologia, euskara maila, eta motibazioa; gauzak horrela, askok eta askok ez dute bokazio filologikorik, euskara gehiago ikastearen helburua, edo etorkizunean
|
lana
euskaraz egin ahal izateko asmoa baizik. Hala ere, errealitateak errealitate, lanean euskaraz arituko diren maistrak eta maisuak hortik aterako direla jakitea kezkagarria zait, hor ere ikusten dudan jarrera antzekoagatik.
|
|
|
Horregatik, oso diferentea da bertan izena ematen duten ikasleen soziologia, euskara maila, eta motibazioa; gauzak horrela, askok eta askok ez dute bokazio filologikorik, euskara gehiago ikastearen helburua, edo etorkizunean lana euskaraz egin ahal izateko asmoa baizik. Hala ere, errealitateak errealitate,
|
lanean
euskaraz arituko diren maistrak eta maisuak hortik aterako direla jakitea kezkagarria zait, hor ere ikusten dudan jarrera antzekoagatik. Zenbat entzuten den frantsesa, ene, non eta Euskal Filologia baten parekotzat jo daitekeen lizentzia batean.
|
|
|
Begien
|
lana
eta belarriena ez dira gauza bera. Begien lanean, irakurketa da nagusi (irakurtzen hasi aurretik, seinalatuz izendatzea, nonbratzea, gauzen izenak esatea edo asmatzea, umeek askotan egiten duten bezala; mundua seinalatzen eta irakurtzen hasten dira, testu idatziak irakurtzen hasi baino lehenagotik).
|
|
|
Begien lana eta belarriena ez dira gauza bera. Begien
|
lanean
, irakurketa da nagusi (irakurtzen hasi aurretik, seinalatuz izendatzea, nonbratzea, gauzen izenak esatea edo asmatzea, umeek askotan egiten duten bezala; mundua seinalatzen eta irakurtzen hasten dira, testu idatziak irakurtzen hasi baino lehenagotik). Belarriaren kasuan, ordea, zeuk esandako edo inori entzundako hotsen eta oihartzunen identifikatzea (identifikazioaren aurretik, errepika eta entzundakoaren emozioa barneratzea; gero, identifikazioa eta, pixkanaka, mezuaren ulertzea, batik bat konparazioak erabiliz).
|
|
|
Umea eskolan dago. Aita eta ama nor bere
|
lanean
. Badaki irakurri duena paperean dagoela, gurasoek ez diotela entzungo.
|
|
|
Txukun egindako
|
lanaren
poza, gustuaren atsegina sentitzen nituen. Gustu estetikoaren momentu iniziatikoak ziren, eta esperientzia iniziatiko hartatik etorri zen poesiatzat neuzkan nire gauzatxo pertsonalak idazten hastea, eta handik etorri da gutxi asko orain arteko guztia...
|
|
|
Baina, badira oztopoak bidean: esaterako, eskoletan ahozkoa lantzeko egindako
|
lan
itzelean sistematizazioa falta da; ahozkoaren progresioa programatzeko zailtasunak daude; euskaran, ikasleen ahozkoaren irteera profilaren zehaztapena eredu errealei erreparatuta egitea falta da, eta ahozkoaren ebaluazioaren ezaugarriak eta nolakotasunak zehazteke daude.
|
|
|
Gizarte harremanak eraikitzeko
|
lan
horretan entzuleengan eragitea ezinbestekoa zaigu. Beste era batez esanda, komunikazioa ekintza pertsuasiboa da eta elkarreragina komunikazioaren funtsezko alderdia (Apodaka, 2004:
|
|
|
Gaitasun erlatiboek erdararen alde egiten dutenean esku hartu nahi badugu, hainbat bidetatik batera
|
lan
egin dugu:
|
|
|
lehenik, hezkuntzan, ahozko gaitasun komunikatiboa garatzeko lanketa sistematikoa (mintzamena bera bihurtu ikasgai, Dolz en hitzetan) (Dolz, 2006); bigarrenik, adierazkortasun informalerako baliabideak eskura jarri (hezkuntzan oinarria jarrita ere, zeregin horretan hedabideen eta kultur eragileen ekarpena ezinbestekoa da); azkenik, erabilera informaleko esparruak hedatu eta saretu. Azken puntu horretan aisialdiko hezitzaileekin ere
|
lan
egin da, haur eta gaztetxoentzako erregistro ez formaleko eredu linguistiko egokiak izan daitezen.
|
|
|
• Kulturak munduan kokatzeko ematen dituen koordenatuak behar ditu gazteak (hiztunak), izan ere, gizakiak kulturak (zentzu zabalean ulertuta: tradizioa, kultur garaikidea eta gizartea interpretatzeko arauak) emandako sinboloen bidez eraikitzen du bere ingurunea," zentzua" edo esanahia eman nahian19 Euskaraz sortutako kulturak gazteei ez badie ezer gehigarria eskaintzen bertan gelditzeko, (gauza bera dutelako hobeki menperatzen duten beste hizkuntza batean), alferrikakoa izan daiteke gainerako
|
lan
guztia. Beraz, ziurtatu behar dugu euskaraz (eta euskaratik, jakina) gero eta erreferente eta eduki gehiago aurkituko dituztela.
|
|
|
Irakurleak esku artean duen artikulu honek, Helena Baraibarrek, Ikastolen Elkarteko Hizkuntza Egitasmoetako mahaiburuak, 2022ko irailaren 22an Iruñean egindako" Nafarroako gaztetxoen ahozko jardunean curriculumak ezartzen dizkigun mugak eta eskaintzen dizkigun aukerak" izeneko hitzaldiaren mamia jasotzea eta zabaltzea du helburu. Bertan, Bigarren Hezkuntzan
|
lanean
diharduen irakasleari euskara ardatz duen hezkuntza sisteman beste irakasleekin batera elkarlanean aritzeko lan ildoak proposatu nahi zaizkio, curriculumari ahalik eta etekinik handiena ateraz, ikasleen euskarazko komunikazio gaitasuna aberasteko bidean jar dezan eta ikasle horiei ikasketa ibilbidean arrakastaz aritzeko ezinbesteko duten hizkera akademikoa garatzen lagun diezaien.
|
|
|
Irakurleak esku artean duen artikulu honek, Helena Baraibarrek, Ikastolen Elkarteko Hizkuntza Egitasmoetako mahaiburuak, 2022ko irailaren 22an Iruñean egindako" Nafarroako gaztetxoen ahozko jardunean curriculumak ezartzen dizkigun mugak eta eskaintzen dizkigun aukerak" izeneko hitzaldiaren mamia jasotzea eta zabaltzea du helburu. Bertan, Bigarren Hezkuntzan lanean diharduen irakasleari euskara ardatz duen hezkuntza sisteman beste irakasleekin batera elkarlanean aritzeko
|
lan
ildoak proposatu nahi zaizkio, curriculumari ahalik eta etekinik handiena ateraz, ikasleen euskarazko komunikazio gaitasuna aberasteko bidean jar dezan eta ikasle horiei ikasketa ibilbidean arrakastaz aritzeko ezinbesteko duten hizkera akademikoa garatzen lagun diezaien.
|
|
|
Gure irakas hizkuntza minorizatutako edo gutxitutako hizkuntza dela kontuan hartzen badugu, egunerokoan dugun jarduteko moduaren gaineko hausnarketa egin beharrean gaude. Hizkuntzaren dimentsioak irakaskuntzan duen garrantziaz hausnarketa sakona egin behar dugu, bistaratu egin behar dira hizkuntzaren erabilerarekin nolabaiteko lotura duten alderdiak, eta, elkarlanean arituz, irakasle taldean orpoz orpo
|
lan
egiteari ekin beharrean gaude.
|
|
|
Jim Cumminsen lanak oinarri hartuta, ezaguna da, gela barruan irakaskuntzarako darabilgun hizkerak (CALP) eta egunerokoan erabili ohi dugunak, batez ere pertsonen arteko aurrez aurreko harremanetarako darabilgunak (BICS), ezaugarri desberdinak dituztela. Gelako hizkuntza, edota hizkera akademikoa, konplexuagoa da eta ikasleak mailaz maila aurrera egiten duen heinean konplexutasunean ere gora egiten duen hizkera mota da6 Oinarrizko zehar konpetentziak eskuratzeko prozeduren eta jarreren artxiboa
|
lanean
jasota ageri da hizkera akademikoaren definizioa:
|
|
|
Hortaz, gela barruan ari garela, sarri askotan jakintzat jotzen dugun zenbait alderdi berariaz jagon beharrean gaude irakasle
|
lanetan
dihardugunok. Azaldu dugun hizkera akademikoaren konplexutasun horren kontzientzia izan behar du irakasleak, azken finean, ikasleak trebatu behar ditugu testu konplexuak modu sofistikatuan irakurtzen eta ideia korapilatsuak modu sotil eta limurtzailean komunikatzen.
|
|
|
4.2 Ekintzara Bideratutako Ikuspegia xxi. mendeko pertsonek xxi. mendeko gizartean ikuspegi kritikoz jokatzea eta parte hartzea nahi baldin badugu, eta parte hartze hori euskaraz behar besteko kalitatez egitea nahi baldin badugu, irizpide jakin batzuen arabera elkarlanean eta modu bateratuan arituz jokatu du eskolak ere. Horrek metodologiak bateratzera, edota irizpideak bateratuta
|
lan
egitea eskatzen du.
|
|
|
Horrek jakintza arloen arteko loturak agerian jartzera garamatza. Irakasleak jada du, orain artean bezala bakarkako
|
lanean
aritu, eta, ondorioz, lankideekin batera aritu du elkarlanean, eta, horretarako, nahitaezkoa izango zaio adostutako ikuspegi baten arabera jokatzea. Era horretan arituz, ikasleak errazago antzemango die arloen artean dauden zeharkako alderdiei, eta alderdi horiek bistaratuta era kontzientean jarduten badu irakasle taldeak, eraginkorragoa izango da eskolak duen zeregina gauzatzeko lanean.
|
|
|
Irakasleak jada du, orain artean bezala bakarkako lanean aritu, eta, ondorioz, lankideekin batera aritu du elkarlanean, eta, horretarako, nahitaezkoa izango zaio adostutako ikuspegi baten arabera jokatzea. Era horretan arituz, ikasleak errazago antzemango die arloen artean dauden zeharkako alderdiei, eta alderdi horiek bistaratuta era kontzientean jarduten badu irakasle taldeak, eraginkorragoa izango da eskolak duen zeregina gauzatzeko
|
lanean
.
|
|
|
Alderantzizko bidea proposatu du Ekintzara Bideratutako Ikuspegiak: egoera aztertzetik eta egoera horri aurre egiteko egin beharreko zereginetik hasiko da planifikazio
|
lana
. Proposatuko diren egoerak, ahal den heinean, ikaslearen interesekin lotura dutenak izatea komeni da, zeregin konplexu bat barne biltzen dutenak (ezinbesteko izango zaizkion kontzeptuzko, prozedurazko eta jarrerazko edukiak erabiltzea eskatuko diotenak, hain justu).
|
|
|
Finean, ikasleak bizitzako eremu pertsonalari, akademikoari edo publikoari dagokion egoera bati aurre egin dio.
|
Lan
horretan eraginkortasun handiagoz aritzeko, azken ekoizpenetan ekintza komunikatiboaren testuinguruko aldagaiak aintzat hartzeko hautua egin dugu. Egoeren zenbait ezaugarrik bat egiten du J. P. Bronckarten ikuspegi soziodiskurtsiboarekin, eta Ikastolen Hizkuntz Proiektua liburuan ere aipamen zuzena egin zaio ikuspegi horri (Ikastolen Hizkuntz Proiektua, 73 or.):
|
|
|
Helburu desberdinak izango dituzten beste zenbait egitekorekin batera, bost aldagai horiek gogoan izanda ekingo dio ikasleak egoera ebazteko bideari. Era berean, bost aldagaiok erabili beharreko hizkuntza erregistroan eta hizkera akademikoaren konplexutasunean duten eraginaz jabetuta jokatu du irakasleak ikasle taldea gidatzeko
|
lanean
.
|
|
|
Curriculumean zeharkakoak diren arren, diziplina bakoitzak duen ezagutzak eraikitzeko moduak eragina du eragiketa horien interpretazioan; esaterako, deskribapenaz ari garela, desberdinak dira deskribapen literarioak eta zientifikoak. Beraz, jakintza arlo bakoitzeko irakaslearen
|
lana
izango da eragiketa kognitibo linguistiko horietatik eratortzen diren testu zatien inguruko zehaztasunak ematea, eta, ondoren, gizartean erabiltzen diren testuetan nola gorpuzten diren ikusaraztea.
|
|
|
txosten zientifikoak, artikuluak, erreportajeak, ipuinak... Testu horietako hizkuntza eredugarri izango zaie ikasleei hizkuntza trebetasunak aberasteko, diziplina bakoitzak gizartean ezagutza nola zabaltzen duen ezagutzeko, eta, gurera etorrita, Euskal Herrian esparru desberdinetan diharduten jakintza erreferenteen
|
lanak
ezagutuz euren kultur esperientziak aberasteko. Horretaz gain, eredu egokiak izango dituzte eskura gizarteko esparru desberdinetan erabili ohi diren
|
|
|
...jarduten dugu gizartean, ekintza komunikatiboen bidez, eta, azken horiek testuetan hezurmamitzen direla eta edozein jakintza arloren edo diziplinaren ezagutza testuetan gauzatzen dela kontuan hartuta, Bronckarten testuaren barne arkitekturak aukera ematen digu gizartean ohikoak ditugun testuak aztertzeko edo ekoizteko, eta hizkuntzen eta gainerako ikasgaien arteko zeharkako alderdiei erreparatzeko
|
lanean
urratsak egiten jarraitzeko.
|
|
|
Ekintza komunikatiboaren testuinguruko aldagaiei dagokien atalean egin dugun bezala, honako honetan ere Bronckarten
|
lanaren gainean
HABEk (Esnal, 2009) egindako irakurketatik abiatu gara, didaktika ikuspegitik argigarriagoa zaigula iritzita. Hortaz, edozein testu ekoizteko (edota aztertzeko), baliagarriak eta zeharkakotasunez lantzeko modukoak izango zaizkigu J. P. Bronckartek13 testuaren barne arkitekturan kokatzen dituen hiru geruzak.
|
|
|
Arestian aipatu dugu praktika komunitate bakoitzak ezagutza eraikitzeko eta partekatzeko
|
lanean
egiteko modu desberdinak dituela. Beraz, aintzat hartu da, praktika komunitate horiek nola baliatzen dituzten Bronckarten testuen barne arkitekturari dagozkion geruzetako alderdiak.
|
|
|
Ildo horretatik, ikasleak akatsak egingo dituela aurreikusi behar dugu; ikasketarako abiapuntu izango dituen akatsak, hain justu. Ikasleak bere hizkuntza errepertorioa arakatuz eta egindako akatsaren gaineko hausnarketa eginez garatuko du hizkuntzen arteko elkarreraginari etekina ateratzeko beharrezko kontzientzia metalinguistikoa, baina
|
lan
horretan gidari aritu behar dugu irakasleok. Irakasleok hausnarketaren eta kontrastearen bidez hizkuntzen arteko azaleko zein sakoneko loturak egiten trebatu behar ditugu ikasleak, lanketa horren bitartez aberastuko baitute euren hizkuntza errepertorioa, eta, ondorioz, modu horretan lan eginda garatuko baitute ikaskuntzan aurrera egiteko hizkera akademikoa.
|
|
|
Ikasleak bere hizkuntza errepertorioa arakatuz eta egindako akatsaren gaineko hausnarketa eginez garatuko du hizkuntzen arteko elkarreraginari etekina ateratzeko beharrezko kontzientzia metalinguistikoa, baina lan horretan gidari aritu behar dugu irakasleok. Irakasleok hausnarketaren eta kontrastearen bidez hizkuntzen arteko azaleko zein sakoneko loturak egiten trebatu behar ditugu ikasleak, lanketa horren bitartez aberastuko baitute euren hizkuntza errepertorioa, eta, ondorioz, modu horretan
|
lan
eginda garatuko baitute ikaskuntzan aurrera egiteko hizkera akademikoa.
|
|
|
Era berean, berdinen arteko lanketari ere ezarriko dizkiogu hizkuntza helburuak. Ikasleak ikaslea aurrean duela, hau da," ikasle ikasle" harremanen arteko elkarreraginerako uneak baliatuz, talde
|
lanean
, eraikiko dituzte ikasleek egoerari aurre egiteko ezinbestekoak dituzten ezagutzak, eta talde lan hori bera baliatuko dugu eskuratu beharreko hizkuntza helburuetara iristeko.
|
|
|
Era berean, berdinen arteko lanketari ere ezarriko dizkiogu hizkuntza helburuak. Ikasleak ikaslea aurrean duela, hau da," ikasle ikasle" harremanen arteko elkarreraginerako uneak baliatuz, talde lanean, eraikiko dituzte ikasleek egoerari aurre egiteko ezinbestekoak dituzten ezagutzak, eta talde
|
lan
hori bera baliatuko dugu eskuratu beharreko hizkuntza helburuetara iristeko.
|
|
|
Esan nahi baita, une horretan, erantzungo dio egoerari, eta azken ekoizpenari dagokion zeregina bere osotasunean aztertzea komeni da: prozesuan egindako ibilbidearekin batera, ebaluazioren funtzio egiaztatzailearen isla izango den
|
lana
, hain zuzen.
|
|
|
Euskaraz eraginkortasunez eta behar besteko bizitasunez aritzeko gai izango diren ikasleak trebatzea dugu helburu, euskal kultura bere adierarik zabalena oinarri hartuta heziz, eta euskal kultura aberasteko
|
lanean
eragile direla eta izango direla gogoan hartuz.
|
|
|
Ildo horretatik, Xabier Aizpuruak14 ere argi adierazi du, DBHko ikasleek gabeziak dituztela euren testuingurua soziolinguistikako ezagutzen bidez interpretatzeko. Hortaz, gizartean euskarak duen presentzia eta pertzepzioa aintzat hartuta
|
lan
egitea dagokigu euskal hezkuntza sisteman lanean dihardugunoi.
|
|
|
Ildo horretatik, Xabier Aizpuruak14 ere argi adierazi du, DBHko ikasleek gabeziak dituztela euren testuingurua soziolinguistikako ezagutzen bidez interpretatzeko. Hortaz, gizartean euskarak duen presentzia eta pertzepzioa aintzat hartuta lan egitea dagokigu euskal hezkuntza sisteman
|
lanean
dihardugunoi.
|
|
|
Hizkuntzetako irakasleek eta gainerako diziplinetako irakasleek gizartean ohikoak diren praktika komunitateetako egiteko moduak kontuan hartuta eta elkarlanean arituz jokatu behar dugu gure eguneroko jarduna planifikatzeko garaian. Jakintza arlo guztietan Euskal Herrian erreferente ditugun artisten, sortzaileen edota ikertzaileen
|
lanak
abiapuntu hartuta aritu genuke. Irakasleok gara praktika komunitate horietako ordezkari, eta gure zeregin nagusia da, ezagutza komunitate horietan baliatzen diren egiteko moduetan ikasleak trebatzea, dela testuak interpretatzen eta ekoizten, dela praktika horiekin lotutako beste zenbait jarduera egiten.
|
|
|
Irakaslearen
|
lana
izango da, ikaslea eroso eta ekimenari eusteko gogoz aritzeko behar den giroa sortzea eta ikasleari ibilbidean zehar ekimenari oratzeko sostengua ematea. Irakaslea ez da ezagutzen transmisiora mugatuko, ikaslea arrakastaz aritzeko eta arrakastaz jarduteko baldintza egokiak eskainiko dituen egoerak diseinatu ditu.
|
|
|
Nafarroako eremu askotan, euskararen sustapena, normalizazioa eta erabilera bermatzeko tresnen sorrera urteetako
|
lana
izan da eta bada gaur egun. Bertako euskaldunok euskaraz bizi ahal izateko aurkitzen ditugun zailtasunak agerikoak dira, urteetan zehar egin den lanak aurrerapausoak eman ahal izatea ahalbidetu duela ahaztu behar ez dugun arren.
|
|
|
Nafarroako eremu askotan, euskararen sustapena, normalizazioa eta erabilera bermatzeko tresnen sorrera urteetako lana izan da eta bada gaur egun. Bertako euskaldunok euskaraz bizi ahal izateko aurkitzen ditugun zailtasunak agerikoak dira, urteetan zehar egin den
|
lanak
aurrerapausoak eman ahal izatea ahalbidetu duela ahaztu behar ez dugun arren.
|
|
|
Ahozkoaren lanketa sistematiko eta planifikatua egiten badugu, progresio bat zehaztetik gertuago egonen gara, eta progresio horren zehaztapenen adibide eta ereduak partekatzeko moduan. Helmugara iristeko urratsei begira, bestalde, gaur egun, eskoletan egiten den
|
lan
itzelaz gain, hori sistematizatu eta planifikatzeko urratsak jaso behar dira, ikasleen eskola ibilbidean helmuga txikiagoak paratuz.
|
|
|
Eman dezagun DBHko 4 mailako ikasgela batean gaudela eta hiru ikasle horiek talde
|
lan
batean (kooperazio taldetan) jartzen ditugula, inolako esku hartze didaktikorik gabe. Beraien artean hitz egiteko, apika, pertsonen arteko oinarrizko komunikazio trebetasunak (PAOKT) paratuko dituzte martxan.
|
|
|
Haien artean nahiko maila desberdinak dituztela ikusi dugu (C1, B2, B1). Zer hizkuntza erabiliko dute talde
|
lanean
hiruren artean hizketan ari direnean. Mackeyren5 hizkuntz gaitasun erlatiboaren kontzeptuari jarraituz, ikasle hauen maila gaztelaniaz hurrenez hurren PAOKTen honakoa bada (B1, B2, B2), gaztelaniaz6 arituko direla erantzunen genuke aurki, ñabardurak ñabardura.
|
|
|
aditza dela, hiztegia dela, ahoskera dela... Hutsune horiek osatzeko oso egokia izan daiteke ikasleei etxeko
|
lan
berezituak agintzea edota, etxeko lanak erabili nahi ez badira, gela barruan, hutsune moten arabera ikasleak taldeka jartzea horiek lantzen (Tomlinson, 2003).
|
|
|
aditza dela, hiztegia dela, ahoskera dela... Hutsune horiek osatzeko oso egokia izan daiteke ikasleei etxeko lan berezituak agintzea edota, etxeko
|
lanak
erabili nahi ez badira, gela barruan, hutsune moten arabera ikasleak taldeka jartzea horiek lantzen (Tomlinson, 2003).
|
|
|
Beste baliabide batzuk ere erabili daitezke. Adibidez, talde
|
lanetan
elkarrekin ari direnean, esandakoaren transkribatzaile izatea (ahozko corpusa osatzen joateko eta ahozkoaren eta idatziaren arteko aldeak ikusten joateko); gelan edozein bideo ikusi eta entzun behar baldin bada, ahozko bi baliabideren inguruko galderatxoak egitea beti, esaterako," zer esan duenean igo du bolumena hizlariak?"," nola ahoskatu ditu halako eta halako hitz?"; poesi...
|
|
|
Elkarrizketa motak: lagunartekoa, telebista edo irratikoa,
|
lan
elkarrizketa, guraso eta irakasleen artekoa...
|
|
|
HELBURU KOMUNIKATIBOA: Taldeka
|
lan
egitean duten elkarreragina. Taldeka (Ikasketa Kooperatiboa kontuan hartuta), Kahoot bat osatzeko behar diren ahozko elkarreragin guztien komunikazioa izango da helburua, alegia, elkar ulertzeko eta adostasunera iristeko prozesua.
|
|
|
Talde
|
lanaren
egoera eta helburu komunikatiboa irudikatu.
|
|
|
Elkarreraginaren eta talde
|
lanaren
ezaugarriak:
|
|
|
• IKKIko egiturak nola erabili talde
|
lana
antolatzeko: 1, arkatzak erdira, folio birakaria eta hitzen jokoa.
|
|
|
• Talde
|
lan
onaren ezaugarriak.
|
|
|
Elkarreraginerako eta talde
|
lanerako
behar dituzten hizkuntza baliabideak: • Iritzia adierazteko eta argudiatzeko hizkuntza baliabideak (arrazoiak emateko):
|
|
|
EGOERA: Irakurgai bat abiapuntu izanik, tertulia bat prestatu dute taldean
|
lan
eginez.
|
|
|
IKKIko taldekideak. Taldeka
|
lan
egiterakoan duten elkarreragina.
|
|
|
Talde
|
lanaren
egoera eta helburu komunikatiboa irudikatu.
|
|
|
Denbora muga kontuan hartu: osotara, eta bakoitzak berea (talde
|
lanean
, baita ere, tertuliaren aurkezpenean). Erabiliko duten hizkuntza erregistroa:
|
|
|
Elkarreraginaren eta talde
|
lanaren
ezaugarriak:
|
|
|
Elkarreraginerako eta talde
|
lanerako
behar dituzten hizkuntza baliabideak:
|
|
|
Jim Cumminsen
|
lanak
oinarri hartuta, ezaguna da, gela barruan irakaskuntzarako darabilgun hizkerak (CALP) eta egunerokoan erabili ohi dugunak, batez ere pertsonen arteko aurrez aurreko harremanetarako darabilgunak (BICS), ezaugarri desberdinak dituztela. Gelako hizkuntza, edota hizkera akademikoa, konplexuagoa da eta ikasleak mailaz maila aurrera egiten duen heinean konplexutasunean ere gora egiten duen hizkera mota da6 Oinarrizko zehar konpetentziak eskuratzeko prozeduren eta jarreren artxiboa lanean jasota ageri da hizkera akademikoaren definizioa:
|