|
2011
|
|
|
Sarrerari amaiera emateko, eskerrak eman nahi dizkiot idazlan hau zuzendu duen irakasle eta
|
lagunari
, Iñaki Mozos Muxika jaunari. Iñakik eskainitako lanari, denborari eta aholkuei esker gauzatu da laborategiko eskuliburu hau.
|
|
|
Etxebizitza baten barruko instalazio praktika egiteko zortzi ikasle aukeratu. Praktikako lana bi
|
laguneko
lau taldetan banatu.
|
|
|
Instalazioaren lurreko konexioa loturagunearen alde bietan egitea, deskargatu beharreko tarteak puntu guztietan lurreko konexioa izan dezan.? Zerbitzua abian jarri aurretik, obraren puntu bakoitzean zenbait
|
lagunek
diharduten zenbatzea.
|
|
|
Gure
|
lagun
Juan Luis Castillo Girón BHIko irakasleari. Juan de la Ciervari (Madril), taulak eta eskema elektrikoak egiten eta prestatzen egindako lan eskergagatik.
|
|
|
Praktika egiteko zortzi ikasle aukeratu. Praktikako lana bi
|
laguneko
lau taldetan banatu.
|
|
|
5 Bere dohain onenak
|
lagun
hurkoaren zerbitzura jarri behar dituela irakatsiz hezi behar da haurra?.
|
|
|
Familiaren kohesioa jarrera hauetan ikusten da, besteak beste: gauza asko elkarrekin egitean, interes berak izatean, zaletasun berak izatean,
|
lagun
berak izatean?
|
|
|
Taula betetzeko, pertsonari galdetzen zaio ea azken urtean zerrendatutako egoera horietakoren bat gertatu zaion. Hala bada, egoera bakoitzaren ondoan esleitutako balioak idazten dira, eta, bukaeran, batu egiten dira.Ezkontidea hiltzea100Berregokitzapenak edo laneko gatazkak, enpresan38Mailaz igotzea, lanean27Banantzea edo dibortziatzea70Lan jarduera aldatzea38Borrokak edo desadostasunak
|
lagunekin
edo lankideekin26Prozesu judizial bat edo espetxeratzea ekar dezaketen arazo legalak68Sei mila eurotik gorako hipoteka edo mailegua38Berrikuntzak (handiak) etxean25Hurbileko senide bat hiltzea65Emaztea haurdun geratzea35Etxebizitza edo auzoa nabarmen hondatzea25Ohean egotea eskatzen duen gaixotasun edo istripu bat55Familiako liskarren kopurua erabat aldatzea35Norberaren ohiturak aldatzea (ateratz... % 37ri agertzen zaizkie gaixotasunak.Krisi ertaina (200etik 299ra):
|
|
|
Laguntza bilatzea eta aurkitzea. Krisi egoeretan, ezinbesteko baliabidea da ingurura jotzea (senideengana,
|
lagunengana
, gizarte eta osasun zerbitzuetara?) laguntza bila, eta inguru horrek laguntza ematea. Lagundu dezaketen pertsonengana jo ahal izatea oreka egoeraren seinale izan ohi da; izan ere, horrek esan nahi du pertsona gai izan dela ondo eusteko une zailetan elkarrenganakoa izan daitekeen laguntza emango dioten harremanei.
|
|
|
Haurra babestu egin behar da arrazagatiko, erlijioagatiko edo bestelako diskriminazioa susta dezaketen praktiketatik. Ulermenaren, tolerantziaren, herrien arteko adiskidetasunaren, bakearen eta senidetasunaren espirituan hezi behar da, oso gogoan izanik bere energiak eta gaitasunak
|
lagun
hurkoaren zerbitzura jarri behar dituela?.
|
|
|
Dolua prozesu gogorra eta zaila da, eta sentimendu handiak eragiten ditu pertsona helduetan; haurrarentzat ere prozesu mingarria da, eta adierazpen desberdinak izango ditu bere adinaren eta hildako pertsonarekin zuen loturaren (aitona, ama, aita edo eskolako
|
lagun
bat) arabera.
|
|
|
Jaso informazio gehiago filmaren webgune ofizialean, proiektuan eta hark gizartean eta hezkuntzan izan dituen ondorioetan kokatzeko beharrezkoa baderitzozue.Dokumentala ikustea (50?). Hiruko edo lauko taldeetan, galderei erantzun behar diezue.1 Irakur itzazue, banaka, Fernando Truebari egindako elkarrizketaren zatiak.20 urterekin, Sergio Mendesentzat edo Caetanorentzat, besteak beste, abesti arrakastatsuak idatziz dirua irabazten hasi zen Carlinhos Brown. Behin, bere biretako batetik Candealera itzuli zenean, poliziaren sarekada batean berekin batera hazi ziren bost edo sei
|
lagun
hil zirela kontatu zioten. Carlinhosek pentsatu zuen musikarengatik izan ez balitz bera ere hil zitekeela gau hartan.
|
|
|
Horrek guztiak indarra eman dio berea onartzeko, eta, azkenik, hari aurre egiteko.JardueraDeskriba itzazu filmean El bolaren inguruan gertatzen diren alderdi hauek: Haurrenganako tratu txar motak eta adierazleak.Tratu txarrek biktimari uzten dizkioten arrastoak eta ondorioak.Familiaren egoeraren ezaugarriak eta familiaren zereginak.Komunitatea tratu txarren aurrean: eskola,
|
lagunak
, gizartea.Tratu txarrak ematen dituenaren ezaugarriak.
|
|
|
Gizarte esparrua. Adingabeak bere ingurunearekin,
|
lagunekin
eta pertsona helduekin duen harremana, harremanetarako zailtasunak?
|
|
|
Esango dio zentroan oso ondo hartu dutela, han arazoak dituzten beste haur batzuk bizi direla eta bere
|
lagunak
izango direla.
|
|
|
Aldi batean biziko den zentroa erakutsiko dio, berarekin ibiliko da zentroan zehar, eta bertako langileak eta
|
lagun
berriak aurkeztuko dizkio.
|
|
|
CARLA, 5 urte. Gurasoak banandu zaizkio oraintsu, amarekin eta aitona amonekin beste hiri batera joan da bizitzera, eta eskola eta
|
lagunak
aldatu ditu.
|
|
|
Dokumentu horien erreferentziak 2.6 DOKUMENTUAN aurkitu ditzakezue.GarapenaZuen autonomia erkidegoko gizarte ongizateko sailaren edo kontseilaritzaren webgunean, familiei arreta emateko planari buruzko dokumentua bilatu behar duzue.Irakurri haren oinarri diren asmoak eta printzipioak.Gelan, zerrendatu ardatz edo ildo estrategikoak. Osatu hiruzpalau
|
laguneko
taldeak. Talde bakoitzari ardatz edo ildo jakin bat esleitu, eta hura landu duzue.Talde bakoitzak esleitu zaion ardatza aztertu behar du; helburuak, programak eta ekintzak jaso ditu, eta eskema bat egin du.
|
|
|
hilero, hil bakoitzaren lehenengo 5 egun baliodunetan.. Presazko jakinarazpena: 24 ordu istripu larrien, oso larrien, hilgarrien edo anitzen (4
|
lagun
baino gehiago) kasuan.
|
|
|
Listoiak, ateak edo eskailera bat erabiliz egin daiteke.. Zauritua andetan jartzeko, zubiaren teknika erabili behar da. Teknika horretan, hiru
|
lagun
zauritua hanka artean etzanda dutela jarriko dira, eta aldi berean altxatuko dute, objektu zurrun bat izango balitz bezala, eta azpian jarriko dituzte andak.. Ez badago andarik, zain egon behar da, eta zauritua etzanda eta babestuta atxiki behar da.
|
|
|
Berehala iritsi ziren beste lankide batzuk.
|
Lagun
bat telefonoz laguntza eskatzera joana zen bitartean, Aitzolek, lehen laguntzen ezagutza zuenak, Maitane eseri egin zuen, eta esan zion sudurra sakatzeko hatzekin sudur trenkadaren kontra.Aitzol Feliperen odoljarioa trapu batez geratzen saiatu zen, baina ezin izan zuenez, zauriaren gainetik tornikete bat egitea erabaki zuen. Hala, odoljarioa geratu zuen, baina Felipe kexu zen min handia zuelako eta kaltea izan zuen eskua inurrituta zuelako.Larrialdietako zerbitzua iristean, Aitzoli galdetu zioten zenbat denbora igaro zen Feliperi torniketea egin ziotenetik, baina Aitzolek ez zuen erantzuten jakin.. Zerrendatu lehen laguntzako ekintzak, eta adierazi zuzenak diren ala ez.
|
|
|
Handik gertu dagoen plaza bat da, eta han egiaztatu dute guztiak dauden. Kanpoko laguntzak iristean, Usoak eraikinaren plano bat eman die, eta adierazi die non piztu den sua, eta
|
lagun
bat zaurituta dagoela.a) Zure ustez, larrialdiaren aurreko prozedura egokia izan da, b) Hitz egin Usoaren eta Mariaren jokabideari buruz. c) Nola eman behar zaio lan istripu baten berri lan agintaritzari?
|
|
|
...arriskutsuagoetan ere bai, Lan eta Immigrazio Ministerioaren datuetatik ondorioztatzen denez.Datuek adierazten dute Espainiak ez duela lehen postua galduko Europar Batasuneko laneko ezbeharren kopuruen zerrendan.2008ko urtarriletik urrira bitartean, 716 hildako izan ziren lanaldian, aurreko urteko lehenengo 10 hilabeteetan adina, nahiz eta langabetuen kopurua (urritik urrira) igo egin zen, 769.449
|
lagun
gehiago izatean, eta gizarte segurantzak 525.848 langile galdu zituen. Gainera, 220 pertsona hil ziren lanerako bidean.Datuek adierazten dute Espainiak ez duela lehen postua galduko Europar Batasuneko laneko ezbeharren kopuruen zerrendan.Estatistika triste horiek adierazten dute Gobernuak hartutako neurriak ez direla behar bestekoak.
|
|
|
Laura eta Nekane
|
lagunak
dira, eta ospitale berean lan egiten dute. Mikroorganismoak erabat suntsitu diren jakiteko esterilizazio kontrolik onena zein den ari dira eztabaidatzen.
|
|
|
Digestio hoditik sartzen da, eta
|
lagun
ditu higiene ohitura txarrak. Txakurren, otsoen eta beste kanido batzuen gorozkietan egoten dira arrautzak, zeinak animalia herbiboroek edo gizakiak jaten dituzten.
|
|
|
4 Baduzu ospitaleko infekziorik pairatu duen
|
lagun
, ezagun edo senitartekoren bat. Zer eragin izan zuen infekzioak gaixotasunaren larritasunean eta ospitaleratze denboran?
|
|
|
Bigarren
|
lagun
batek ireki behar du eskularru paketea, eta erabili behar dituenaren ondoan jarri, mahai gainean.
|
|
|
1901 urtean, sukar tifoidea harrapatu zuen zerbitzari batek (Maria); handik gutxira, sukaldari aritzen zen etxe bereko beste
|
lagun
bat gaixotu zen, eta, handik hilabetera, etxeko garbitzailea.
|
|
|
Urtebete geroago, 1902an, Maria beste lantoki batera aldatu zen, eta handik aste batzuetara etxe berriko zortzi
|
lagun
gaixotu ziren. 1904an, beste etxe batean hasi zen lanean Maria; handik hiru astera, familia hartako lau kide gaixotu ziren.
|
|
|
Mariaz susmoak zeudenez, beste behin ere lanez aldatu zen. Handik hamabost egunera etxe berriko beste
|
lagun
bat gaixotu zen.
|
|
|
4 Horma irudia: lau
|
laguneko
taldeak osatu eta infekzio nosokomial garrantzitsuenen horma irudi bat egin (infekzio lekuak, haien diagnostikoa, arrisku faktorea, prebentzio neurriak...).
|
|
2012
|
|
|
Mezua pertsona talde bati zuzentzen bazaio, honako formula hauek erabil daitezke: . Bezero agurgarriok?,. Kaixo
|
lagunok
–,. Egun on?,. Kaixo guztioi?, etab.
|
|
|
c) Udan egin zenituen
|
lagun
guztiek bidalitako gutuna jaso duzu.
|
|
|
e) Telefonoz ari zara
|
lagun
batekin.
|
|
|
g) Txatean ari zara
|
lagun
batekin.
|
|
|
PROPOSATUTAKO JARDUERAK 4 Sar zaitez zure postan posta bezeroaren bitartez edo Webmail en bitartez, eta sor itzazu IKASTAROA eta
|
LAGUNAK
karpetak. Eska iezaiozu ikaskide bati zure posta helbidera mezu bat bidaltzeko, eta, mezua jasotzen duzunean, eraman ezazu IKASTAROA karpetara.
|
|
|
Eska iezaiozu ikaskide bati zure posta helbidera mezu bat bidaltzeko, eta, mezua jasotzen duzunean, eraman ezazu IKASTAROA karpetara. Eta eraman itzazu zure
|
lagunen
mezuak LAGUNAK karpetara. Bidal itzazu Baztergarriak, Spama edo antzeko izeneko karpetara (Correo electrónico no deseado, Spam) jaso eta nahi ez dituzun publizitate mezu guztiak.
|
|
|
Eska iezaiozu ikaskide bati zure posta helbidera mezu bat bidaltzeko, eta, mezua jasotzen duzunean, eraman ezazu IKASTAROA karpetara. Eta eraman itzazu zure lagunen mezuak
|
LAGUNAK
karpetara. Bidal itzazu Baztergarriak, Spama edo antzeko izeneko karpetara (Correo electrónico no deseado, Spam) jaso eta nahi ez dituzun publizitate mezu guztiak.
|
|
|
jaime.berango@yahoo.es) Turkiarako bidaia konbinatua kontratatu zuen bidaia agentzia baten bitartez. Bi
|
lagunentzako
joan etorriko bidaia zen, eta hegazkin txartelak, aeroportutik 4 izarreko hotelerainoko joan etorria eta herrialdean barrenako lau txango hartzen zituen barnean, gaztelania hitz egiten zuen gidari eta guzti. Bidaia honela gertatu zen:
|
|
|
Lehen mailako taldeak, kideen artean harreman asko eta intimoak dituzten talde txikiak: familia,
|
lagun
taldea, etab.
|
|
|
Talde ez formalak; ez daude ezarritako araubide jakin baten eraginpean:
|
lagun
taldeak, etab.
|
|
|
Era askotako eta adin guztietako jendearentzako txat tematikoak daude. Gainera, txaten barnean, nahi den gaia (hezkuntza, osasuna, kirolak,
|
lagun
kluba, etab.) aukeratzea ahalbidetzen duten aretoak daude.
|
|
|
Kanalak hainbat motatakoak izan daitezke: pertsonalak, igorleak eta hartzaileak tratu pertsonal eta zuzenekoa badute (adibidez,
|
lagun
batekiko elkarrizketa); eta inpertsonalak, tratu pertsonalizaturik ez bada, elkarreraginik ez dagoelako (TB, irratia, prentsa, etab.). Honela era sailka daitezke: entzute kanala, eta kanal grafiko eta bisuala.
|
|
|
Kontrolaezinak: kontzienteki edo inkontzienteki komunikazioan laguntzen duten pertsonak (adibidez,
|
lagunak
).
|
|
|
–
|
Lagun
maitea. –
|
|
|
–
|
Lagunok
. –
|
|
|
– Zuen
|
lagun
eta laguntzailea. –
|
|
|
6 Irakur itzazu arreta handiz VALENOR enpresak bidalitako gutun honetako paragrafoak: GASTEIZ, 2008ko URRIA
|
LAGUN
HORI: ZURE HIRIAN GURE OINARRI IMANDUEN ETA BESTELAKO ERLAXAZIO ETA ETXEKO GAUZEN AURKEZPEN BEREZIA EGINGO DUGULA ETA, EKITALDI HORRETARA GONBIDATZEN ZAITUGU.
|
|
|
ZAIN IZANGO GAITUZU. GONBIDAPENIK JASO EZ DUTEN ETA
|
LAGUNAK
DITUZUN BESTE SENAR EMAZTE BATZUK GONBIDA DITZAKEZU. (45 URTETIK GORAKOAK IZAN BEHAR DUTE) TOKIA:
|
|
|
ADIBIDEAK Akta? MUSAREN
|
LAGUNAK
–ELKARTEAREN ZUZENDARITZAK EGINDAKO BILEAREN AKTA Bertaratuen zerrenda:
|
|
|
– Kontsumitzen ditugun markak aukeratzen ditugu,
|
lagunak
aukeratzen ditugun irizpide berberen arabera. Programa emozionalen mekanismoa 1 Bezeroen nortasuna, premiak eta nahiak diagnostikatzea.
|
|
|
–
|
Lagun
garaiezinak. –
|
|
|
Ahal izanez gero, bisita itzazue. Lau
|
laguneko
taldeak egin, eta aipatu gaur egungo haur hezkuntzako pedagogo garrantzitsuenak. Bilatu pedagogo horien teoriei buruzko informazioa, eta egin azalpen txiki bat.
|
|
|
Honekin batera doan dokumentuaren arabera, Decrolyren hezkuntza filosofia eta jarduera eta aurrekoek bere planteamenduetan izan zuten eragina ulertzea. Banaka edo 23
|
laguneko
taldetan egin daiteke. Garapena:
|
|
|
Lana irakasleari aurkeztu. 45
|
laguneko
taldeak egin behar dira. Talde bakoitzak honako autore edo korronte pedagogiko hauetako bat aukeratu behar du:
|
|
|
Garapena: 45
|
laguneko
taldeak egingo dira. Talde bakoitzak autore edo korronte pedagogiko eta gaur egungo korronteen azterketa eta hausnarketa egingo du eta ondoren haur eskola idealak izan beharreko aspektuak deskribatuko dituzte autore edo korrontearen aipamena eginez eta argudioak eskainiz.
|
|
|
Elkarbizitza planean aurreikusten diren jardueren artean, prebentziora bideratutakoak lehenetsi behar dira; ondoren, gatazkaren ebazpen positibora zuzendutakoak; eta, azkenik, erantzukizuna dutenekiko neurri zuzentzaile eta zigortzaileak eta egoeran zuzenean edo zeharka engaiatutako gainerako pertsonekiko (biktima, familia,
|
lagunak
eta langileak) neurri egokiak.
|
|
|
Ekintza onaren eta horrek dakarren pozaren partaide egin.
|
Lagunak
ez baztertzea jolas espontaneoetan Hitz egin, eta denek jolasean parte hartzearen aberastasunaz eta dibertigarritasunaz jabearazi. Baztertua izan dena txertatu jolasean zeregin bat emanez, eta taldearekin haren parte hartzeaz hausnartu.
|
|
|
Garapena: 34
|
laguneko
taldeak egingo dira. Talde bakoitzak honako hauek idatzi ditu:
|
|
|
Sortzen diren proposamenen artean, antola itzazu 10 interesgune. 23
|
laguneko
taldetan banatuta, talde bakoitzak interesgunea antolatzeko proposamenaren laburpena egin du. Laburpenean, honako datu hauek idatzi behar dira:
|
|
|
1 fasea. Txokoa zehaztea 56
|
laguneko
taldetan egiteko. Talde bakoitzak dagokion txokoa programatuko du.
|
|
|
Koloreei buruzko interesgunea izango da. Sortu 34
|
laguneko
taldeak. Talde bakoitzak ikasgelako lekua antolatzeko eta girotzeko proposamena egingo du.
|
|
|
Garapena: 56
|
laguneko
taldeak egin. Talde bakoitzak bere proposamena egingo du.
|
|
|
Garapena: 34
|
laguneko
taldeak sortu. Talde bakoitzak aztertu nahi duen alderdi, jarduera edo portaera bat aukeratuko du.
|
|
|
Saioak aurrera eramateko, lekualdaketak, birak, irristatzeak, arrastatzeak, eraisteak, jauziak, balantzak, erorketak eta abar egiteko baldintzak sortuko ditugu. Espazio horretan bizitako esperientziek orekarekin lotutako aukerak esploratzeko bide emango diete haurrei, eta nortasuna eraikitzen lagunduko diete,
|
lagun
duten helduarekin konpartitutako jolasaren barnean. Horren bidez, emozio sakonenekin lotzeko aukera irekiko diegu.
|
|
|
Garapena: Banatu gela 3
|
laguneko
taldetan. Talde bakoitzak gai bat aukeratuko du jarduera multzo bat osatzeko:
|
|
|
Hezkuntzako esku hartze formala Hezkuntzako esku hartze ez formala Alderdi komunak Alderdi bereizleak Bilatu udalean, autonomia erkidegoan edo Interneten haurrentzako planak, programak, proiektuak eta jarduerak. Egiaztatu ea unitatean ikasi duzun sekuentziaren araberako mailetan banatuta dauden (ariketa hau binaka edo hiru
|
laguneko
taldetan egin dezakezue). Binaka, sortu gizarte hezkuntzako esku hartzeko 3 jarduera, honako ingurune hauetan lantzeko:
|
|
|
Garapena: Lana 56
|
laguneko
taldetan egingo duzue. Lehenbizi, Euskal Autonomia Erkidegoko haurtzaroan esku hartzeko zentroen tipologia egingo duzue, izena eta ematen dituzten zerbitzuak idatziz:
|
|
|
Notaren kadentzia edo erritmoa oso azkarra bada, animalia saldo bat ihesaldian, metrailadore bat tiroka edo ehunka
|
lagun
lasterka entzutea bezalakoa, ikara efektua kontrolagaitza izan daiteke.
|
|
|
Harrezkero, estadiora joateari utzi zion, baina horrek ez zion arazo handirik sorrarazi. Bestelako zaletasun batzuk izan zitzakeela pentsatu zuen eta jadanik futbola ez zuela atsegin esan zien
|
lagunei
. Baina, nahasmendu hori beste une batzuetan sentitzen hasi zen eta, krisiei aurrea hartzeko, pixkanaka pixkanaka, beldur hori eragiten dioten egoera guztiak saihesten joan da.
|
|
|
Orain arte, egoera hori kontrolatzeko gai zela sinetsita zegoen; baina, aste pare bat darama ezertarako atera gabe, eta lanera joateri ere utzi dio.
|
Lagunak
ikustera etorri zaizkionean, gertatzen zaiona esatea erabaki du. Haietako batek esan dio agian agorafobia duela, antsietate nahasmendu ohikoenetako bat, eta medikuari kontsultatu behar diola konponbide bat emateko.
|
|
|
Haietako batek esan dio agian agorafobia duela, antsietate nahasmendu ohikoenetako bat, eta medikuari kontsultatu behar diola konponbide bat emateko. Zure ustez,
|
lagunak
emandako aholkua zuzena al da. Ebazpena??
|
|
|
Ebazpena?? Hala da, agorafobia kasu bat du,
|
lagunak
dioen bezala. Lehenengoz agertu zenetik, futbol zelaian, antzeko egoeretara zabaltzen joan da (jende asko edo espazio irekiak dauden egoerak), gero eta gehiago; eta horrek saiheste erantzun bat sorrarazi du, bere ustez krisia eragingo dion guztia egiteari utzi baitio.
|
|
|
Gainera, pentsatzearekin bakarrik, arazoa agertuko denaren beldur da (aurretiazko antsietatea). Hala ere, txakurrarekin paseatzen, konfiantzazko
|
lagunekin
edo etxean dagoen uneetan, hobeto sentitzen da. Hain zuzen, etxean sentitzen da lasai eta seguru.
|
|
|
Hain zuzen, etxean sentitzen da lasai eta seguru.
|
Lagunak
emandako aholkua zuzena da. Laguntza profesionala behar du, fobia honek ezgaitasun handia sortzen baitu.
|
|
|
Baina, duen ondoezari azalpen argirik aurkitzen ez badio(, nekatuta nago lan asko egin dudalako, saihetseko mina dut kolpe bat hartu dudalako?), orduan bere burua gaixotzat hartzen du eta halakotzat portatzen da. Adibidez, ez da
|
lagunekin
aterako eta, etxean geratuko naiz ondoez nagoelako?.
|
|
|
Zehaztu aurre egite mota ondorengo kasuetan, bakoitzaren ezaugarrien arabera; eta adierazi pazientearen jardunbidea gaixotasunaren aurrean gaixotasunean edo emozioan oinarrituta dagoen, kognitiboa edo jokabidezkoa den, aktiboa edo pasiboa den eta arretazkoa edo saiheskorra den. a) Paziente bati kolon minbizia diagnostikatu diote. ...Gizabanako batek bere nahasmenduak izan ditzakeen ondorio larrienetan pentsatzen du eta, pixkanaka, beldur den egoerara ohitzen da. d) Pertsona batek arreta handiz bilatzen du bere gaixotasunari, tratamenduari, ospitale hoberenari, ziurtasun handiena ematen duten profesionalei, etab. buruzko informazioa. e) Karlosek egoera atsegingarriak irudikatzen ditu mina ahazteko. f) Maurizio familiarekin eta
|
lagunekin
husten da, gertatzen zaiona eta gaixotasunak eragiten dion ondoeza kontatuz. g) Juliok dio ondo datorkiola ohiko lan jarduerarekin okupatuta egotea. h) Gaixotasuna diagnostikatu diotenetik, Mario jendearengandik aldentzen da, sendagaiak hartzen ditu eta ia ez du ariketa fisikorik egiten. .:
|
|
|
Bertan, familia osoa bilduta dago, Karlota alaba zaharrena izan ezik. Berta
|
laguna
ikustera joan da, azken aldi honetan pixka bat ahaztuta izan baitu. Bertak hilabeteak darama ia ezer jan gabe.
|
|
|
Mahai inguruak ezagupen berriak ekartzea du helburu. Horretarako, zenbait
|
lagun
biltzen dira (normalean, hiru eta sei artean) moderatzaile baten zuzendaritzapean, eta proposatutako gaiaren edukiak azaltzen dituzte.
|
|
|
Elkarrizketa topaketa batean oinarritzen da. Horretan, bi
|
lagun
edo gehiago harremanetan jartzen dira informazioa jaso eta emateko. OHEZaren esparruan, elkarrizketa klinikoaz hitz egingo genuke.
|
|
|
Haurren beharrak honela zehaztu ditzakegu: biofisiologikoak, gorputzarekin zerikusia dutenak; mentalak (estimulatuak izatea, eta informazioa maneiatu eta interpretatzea, besteak bestek); pertsonen artekoak (atxikimendu, familia,
|
lagun
eta abarren irudiarekiko lotura); eta partaidetza, autonomia eta gaitasunekoak (izaki bakarrak garenez, geure biografia eraiki behar dugu).
|
|
|
Izan ere, zahartzaroan, pertsonek jarduera gutxiago dute egiteko, erretiroa hartzeko garaia iristen ari delako, seme alabak etxetik doazelako eta etxeko andreak ere lan gutxiago duelako, gizarte harremanak galtzen direlako, etab. Zahartzaro gogobetegarria dutenek eurentzat interesgarriak diren jarduerak egiten dituzte, bai produktiboak, bai aisiakoak edo, baita ere, ariketa fisikokoak. Jarduerak gogobetetzea sortzen du berez; eta, gainera,
|
lagunak
egiteko eta autoestimua hobetzeko aukerak ematen ditu. [?]
|
|
|
– Sostengu soziala eta osasungintzako taldearena. Sostengu soziala, oro har, familiaren eta
|
lagunen
sareak ematen du (sostengua hobea izango da sarea zenbat eta zabalagoa izan eta kideen arteko harreman kopurua handiagoa izan); eta osasun zerbitzuek ere ematen dute sostengu hori. Zerbitzu horien asmoa da autobabeseko eta autozaintzako mekanismoen bitartez gizabanakoak bete ezin dituen hutsuneak betetzea.
|
|
|
Gaixotasun kroniko batera egokitzeko prozesua: a) Gaixotasunaren larritasunaren araberakoa da. b) Baliabide pertsonalen araberakoa da. c) Hurbilekoen (familia,
|
lagunak
, lankideak?) jarreraren araberakoa da. d) Sostengu sozial eta ekonomikoaren araberakoa da. e) Gaixotasunaren aurrean inguruneak ematen dituen erantzunen araberakoa da. 3??
|
|
|
Osasuna guztion erantzukizuna da eta, ildo horretatik, guztiok izan gaitezke osasun hezkuntzaren agente. Familia,
|
lagunak
eta inguruan ditugunak informazio iturri dira; baina, pertsona batzuek aukera gehiago dituzte osasunarekin lotutako mezuak zabaltzeko. Osasun hezkuntzaren agente nagusiak honako hauek dira:
|
|
|
Phillips 6/ 6: talde handi bat sei
|
laguneko
azpitaldeetan banatzen da, eta horiek gai bat sei minutuz eztabaidatzen dute ondorio batera iristeko. Ondoren, ideiak hasierako taldeari azaltzen zaizkio eta ondorio orokor batera iristen da.
|
|
|
Forum: teknika honetan,
|
lagun
talde handi batek, moderatzaile batek zuzenduta, gai edo arazo bat jorratzen du, giro informalean ideiak eta iritziak askatasunez azalduta.
|
|
|
a) Nikolas piraguismo egitera joan eta uretara erori zen. Orain, horretan ez pentsatzen saiatzen da, lotsa handia pasatu zuen eta. b) Medikuarengana doanean, Marianok azazkalak jaten ditu odola ateratzeraino. c) Albaro onarpen txikieneko ikaslea da gelan,
|
lagun
ikusezina da; hala ere, jolasetan bere gain hartzen du liderraren eginkizuna. d) Joni semea hil zaio; hala eta guztiz, haren deiaren zain dirau eta edozein unetan atetik sar daitekeela uste du. e) Erramunek semea jotzen du eta, hori egin ondoren, etengabe eskuak garbitzen ditu. Horrela, bere buruari errua kentzen diola sentitzen du. f) Julene foiletoien eta nobela arrosen zale amorratua da.
|
|
|
Batez ere hasierako faseetan azaltzen da, norberaren egoerari buruzko zalantza ugari sortzen direnean: zein zori izango dut?, zer gertatuko da familiarekin eta
|
lagunekin
–
|
|
|
Gaixotasun terminalak dituzten pertsonekin lan egitea gogorra eta eskakizun handikoa da beti, eta horrek antsietatea, eta ezintasun eta hutsegite sentimenduak sorraraz diezazkiguke. Ondoez emozional horrek eragina izan dezake pazienteari ematen zaion zainketan, eta lankide, senitarteko eta
|
lagunekiko
harremanetan. Hortaz, gaixo terminalak tratatzeko ardura duten profesionalen prestaketak ez du teknikoa soilik izan behar, baizik eta psikologikoa ere, egoera zailak eta norberaren emozioak maneiatzen jakiteko.
|
|
|
– Senitartekoez eta
|
lagunez
inguratuta egotea. –
|
|
|
Amaierako kasua Bizitza gaixo kroniko baten ondoan?? Alizia,
|
lagunekin
taberna batean zegoela, negarrez hasi da. German aitak giltzurruneko gutxiegitasuna du.
|
|
|
aita etsita sentitzen da, ezgai, interesik gabe, bere bizitzan lehentasunak aldatu dira eta ez du beste gauza batzuetan arretarik edo interesik jartzen, kezkatzen duena bere gaitza delako. Horrek guztiak aldatu egiten ditu familiaren baitan, eta
|
lagunekin
eta lankideekin dauden harremanak eta negoziazioak, eta narriatu egiten du familia eta gizarte bizikidetasuna. Emaitza ohikoena da pazientea uztea edota, egoerari ezin eutsirik, kexuak, negarra, gaitzespenak edo eztabaidak, lehertzea?.
|
|
|
Pazientearen antsietatea murrizten saiatzeko aztertu ditugun neurriez gainera, badira beste asko; adibidez: giro erlaxatua eta lasaia lortzea, argia, hotsa eta tenperatura kontrolatuta; gizarte harremanak, eta senitartekoen eta
|
lagunen
laguntza erraztea; autoestimua eta autokontzeptua indartzea; antsietate zeinuak identifikatzea eta horien eraginik ez izatea; jarduerari eta autokontrolari eustea; trebatze autogenoa; terapia kognitiboak (berregituratze kognitiboa, portaera aldaketa, aurre egiteko trebetasunak edo arazoak ebazteko terapia); etab.
|
|
|
Azkenaldi honetan, Peru tentsio handiko uneak igarotzen ari da eta erlaxatzen ikasteko garaia duela erabaki du. Montse
|
lagunak
esan dio antsietatea asko arindu duela muskuluak tenkatu eta askatzeko ariketa batzuk eginda, eta horrela erlaxazio sakona lortzen duela. Peruk galdetu dio zehazki zer egiten duen, eta Montsek, oso teknikoki, honako hau erantzun dio:
|
|
|
Adibidez: familia/
|
lagunak
/ eskola, etab.
|
|
|
Adibidez, paziente horiekin zentzuz eta neurriz adeitsu izateak eta begiei begiratzeak komunikazio giro beroa sustatzen du, eta hori, besteak beste, estrategia terapeutiko egokia bilakatzen da. Adeitsu izatea ez da nahastu behar arrunkeriarekin edo paternalismoarekin; gaixoak ez baitu eskatzen bere aita edo ama izatea, ez eta
|
laguna
ere, une bakoitzean egokien jarduten dakien profesionala baizik. Pertsonari bere izenaz hots egiteak, hura egon ala ez, berezkoak dituen giza nolakotasunak ematea dakar.
|
|
|
Etekina gogobetetzearen aurrean. Bi elementuak elkarrekiko mendekoak dira: errendimenduaz soilik, taldeak nekatuta bukatuko luke; eta gogobetetzeaz soilik, ez litzateke lan-talde bat izango,
|
lagun
talde bat baizik.
|
|
|
Bilera horren akta egiten da. Aktan, bertaratu diren
|
lagunak
, elkarri eman dioten informazioa eta bakoitzaren ekarpenak jasotzen dira. Ander egoitza horretako erizaintzako laguntzailea da; oso langilea da, baina, batzuetan, presaren presaz, ahaztu egiten zaio programatuta zuena.
|
|
|
Faktore nagusiak honako hauek dira: iraganeko esperientzia negatibo eta mingarriak, beldurraren erantzun baldintzatua eragiten dutenak; kontrol galeraren eta babesik ezaren sentsazioa kontsultan; hortz zainketaz arduratu ez izatearen ondoriozko lotsa eta dentistak horregatik errieta egiteko beldurra; senitartekoen eta
|
lagunen
hortz arazo traumatikoen inguruko kontakizun beldurgarriak (ikaskuntza soziala); odontologoen irudi negatiboa gizartean; despertsonalizazio sentimenduak hortzen arloko laguntzan, neurri batean babes neurriek areagotuak (maskara,
|