|
2000
|
|
|
osatzen du. Une hau epe labur eta ertainak baldintzatzen du, eta taldea bestetalde batzuekiko gatazkan
|
jartzen
denean sortzen da. Besteen aurrez aurre, berenortasun propioa eraikitzen hasten da orduan.
|
|
|
Hain zuzen ere, bere nortasuna bitartekotutako harremanetan oinarritzen duenkomunitatearen existentziak are nabarmenago bihurtzen du estatuaren eta eremupublikoaren garrantzia, harreman horien bitartekari gisa hain zuzen. Eta hemenagertzen da, era berean, hedabideekiko interesa, bitartekotza honi loturik hain zuzen.Hedabideen bitartez komunitateko kideak elkarrekiko harremanetan
|
jartzen
baitira, etabata bestearekin koordinatzen, modu zuzenean ez bada ere.
|
|
|
Zentzu honetan eremu publikoaz dugun ulerkera Habermas ek azaltzen duenaren ezberdina da.Irakurleak ikusiko duenez, hemen komunikatu aditzak, harremanetan
|
jarri
–esan nahi du, eta ez. Habermas en lanetan bezala?
|
|
|
Jadanik aipatua dugun izaera minoritarioari, hizkuntza ezagutzen ezdutenak ezin baititu integratu?, hiztun guztiak integratzeko zailtasuna gehitzen zaio.Honen arrazoia honetan datza: hizkuntza komunitatea osatzen duten kide guztiakharremanetan eta kontaktuan
|
jartzeko
euskarri eta espazioen ahulezia; eta horretanzeresan handia dute gorabehera politikoek, muga juridiko politikoen existentziak, eta ekonomikoek, merkatuaren egituraketak?.
|
|
|
Hego Euskal Herri osoan zabaltzen diren egunkariek baino salmenta handiagoakdituzte probintzia bakarrean zein bi probintziatan salgai
|
jarri
eta erosten direnek. Halanola, EL CORREOk Bizkaian eta Araban, EL DIARIO VASCOk Gipuzkoan eta ELDIARIO DE NAVARRAk Nafarroan.
|
|
|
Hego Euskal Herrian salgai
|
jartzen
diren egunkarien azterketa egitean, bi multzonagusi ageri dira. Lehenik eta behin hemen argitaratu eta berton zabaltzen direnena eta, bestetik, kanpoan inprimatutakoena (EL MUNDO DEL PAIS VASCO eta EL PAISDEL PAIS VASCOren kasuan, bertorako orrialde berezi batzuk kaleratzen dituzte).
|
|
|
Frantses estatuak deszentralizazio politikoaren prozesua martxan
|
jarri
zuenunean, tokian tokiko hedabide berrien eta apostu mediatikoen eremu bilakatu zenean, irratigintza publikoak inguru berri horretara egokitzen saiatzea besterik ez zuen, merkatuko parteak galtzeko arriskua izanik, programen gaiaren inguruan ekimenenjabetasuna galdu ondoren.
|
|
|
Frantses lurraldetik kanpozegoen gune batetik emititzera behartuta zegoen. Zeren eta garai hartan, Estatuarenirrati telebistaren monopolioa kolokan
|
jartzen
hasi ziren irrati libre eta piratak,, frantses ikus entzunezko sistemaren lehen elementu aztoratzaileak? 33 Zehaztearren, Radio Adour Navarrek, Radio Popular de Loyolaren (Donostia) igorlearen antena orduak alokatzen zituen, COPEren (Espainiar eliza) sare indartsuaren kate begiadenarenak hain zuzen. Radio Adour Navarreren hizkuntza aukerek bere egokitze gaitasuna eta handinahia erakusten dute.
|
|
|
izeneko pays delako batsortua izan zen 1997ko urtarrilaren hondarrean.Estazio bakoitzak bere hedapenaren eta kazetaritza lanaren eremuan atzera egiteko arriskuaren beldurra izan zitekeen, hots, isolamendu esklerotikoaren arriskuarena.Irulegiko Irratia da honelako joera gutxien islatzen duena, hiru irratien arteko harremanak beti dinamizatu baititu, eta bereziki Pirinioetako hegoaldeko irratiei (XorroxinIrratia, Euskal Herri Irratia...) zabaldu izan baitzaie, eta Frantzia osoko eskualdeetakohizkuntzen irratien arteko harremanak sortzen asko lagundu baitu. Hala eta guztiz ere, irrati bakoitzak bere herrialdearen nortasuna eta, batez ere, nortasun linguistikoagordetzera jotzen du.Estazio bakoitzaren identitateak atzera egiteko arriskua, nolabait konpondua izanda, azken urteotan Iparraldeko (Ipar Euskal Herria) hiru irratien artean martxan
|
jarri
denprogramazio komun garrantzitsuarekin, EAEko edota Nafarroako irratiekiko informazioeta emankizunen trukaketa sare ugarirekin, eta 1997ko ekainaren 10ean zailtasunezsortu zen. Euskal irratiak elkartearekin. Egitura federatzaile honek hiru irratienkoordinazio politikoa du.
|
|
|
interes orokorreko etagertuko irratsaio pluralista eta profesionalen (programazio komuna) eraketa; kalitatearen (entzumen eta ekoizpenaren erosotasuna) hobekuntza; giza eta teknika ahalbideenkalitatearen arrazionalizazioa (batez ere, hiru irratiak, numeris? sarean sartu etaemankizun komunetarako RDS ekipamendua
|
jarriz
).
|
|
|
EL MUNDO DEL PAISVASCO eta EL PAIS DEL PAIS VASCO egunkarientzat, ordea, Euskal AutonomiaErkidegoaz gain badira beste euskal errealitate batzuk, komunitate autonomo honekberen albisteen heren bi soilik betetzen baitu. Bestetik, GARA eta EUSKALDUNONEGUNKARIAren edukietan, Euskal Autonomia Erkidegoko albisteek ez dute EuskalHerriari ematen dioten espazioaren erdia ere osatzen, gainerako lurraldeetako errealitateari edota entitate handiagoei (Hegoaldea zein Euskal Herria bere osotasunean)
|
jartzen
dioten arreta handia baita. Azkenik, berriro ere, DEIA bi muturren artean agertzen zaigu, kasu honetan Madrilgo egunkariak baino baskongadozentrismo handiagoanerortzen delarik, gainera.
|
|
|
Frantziako kasua alde batera utzi dugu, ikusi dugunez Hegoaldeko prentsak osoarreta gutxi
|
jartzen
baitio herrialde horri, euskarazko egunkariak izan ezik. Frantziarekin zerikusia duten artikuluak argitaratzen direnean, ez da ukitzen Euskal Herriarekinduen lotura.
|
|
|
Lizarra Garaziko itunetik abiatutako paradigma politiko berriak datuak bildugenituen garaian (1999ko udaberrian hain zuzen) eragindako irudia, koiunturalegia oteden galdetuko dute askok (hots, hau ote den egunkariek islatzen duten benetako irudia, ala une jakin batean gertatutakoa). Galderak, ordea, ez du zalantzan
|
jartzen
gureondorioa: gure asmoa ez da egunkariek Euskal Herriaz eraiki duten irudiaren azterketahistorikoa egitea, une jakin batean dagoen errealitatea hedabideetan nola islatzen denikertzea baizik.
|
|
|
Hots, euskara albiste da, baina Nafarroan gertatzen bada. Zentzu honetan oso esanguratsua da, DIARIO DENAVARRA egunkarian euskaraz agertzen diren albiste bakarrak argitaratzekoerabiltzen den larunbatetako orrialdeari Nafar izkuntza (sic) izena
|
jartzea
. Hor erenabaria da, Nafarroa gainerako euskal herrietatik bereizteko saioa, baita hizkuntzakomunaren izenean ere.
|
|
|
8 Programa batek Euskal Herriarekin zerikusia duela esateko, honako irizpideari jarraitu diogu: Euskal Herrian ekoitzia bada (osorik edo zatiren bat), edo ekoizlea euskal herritarra bada, edo programakEuskal Herriko errealitateren bat aipagai badu, edo kanpoko ekoizpena denean Euskal Herrirako moldatuaizan bada (adibidez aurkezlea
|
jarrita
, bideoklipen aurkezpenetan edota kirol batzuen emanaldietanbezala), orduan Euskal Herriarekin zerikusia duela ebatzi dugu. Ez ditugu hemen kontuan hartueuskaratutako kanpoko ekoizpenak, jakina, nahiz eta euskaratzea bera moldaketa bat izan.
|
|
|
Lehenago ere aipatu dugun bezala, azken urteotan telebista kanal desberdinekeguneko ordu guztiak programaz betetzera jo dute, zabal eta luze. Hala ere, Eastman eketa Ferguson-ek diotenez6, ordu guztiak ez dira berdinak, eta prime time gisa ezagutzen ditugun horietan (Hego Euskal Herrian 20:30etik 23:30era, Ipar Euskal Herrian, 20:30etik 22:30era bitartean) dago
|
jarrita
programaziogintzara eta iragarkigintzara dedikatzen direnen arreta. Ikus entzuleentzat ere horiek dira kontsumo ordu nagusienaketa kanal bakoitzari buruzko irudia eraikitzerakoan garrantzi handiena dutenak.
|
|
|
Hala ere, begi bistakoa da bere herrialdeko izaera, Hegoal dean gertatzen den ezer ez baita aipatzen albistegi horretan. Esandakoarenadibide gisa Aberri Eguneko ekitaldien albistea
|
jarri
ahal dugu: Donibane Garazinegindako ekitaldien berri eskaini zen, baina Hegoaldeko ekitaldien aipu bat ere egingabe.
|
|
|
Lehenago esana dugu ETBko albistegiek gehienbat Euskal Herriaz jardutendutela. Datu horiekin ñabardura gehiago
|
jartzeko
moduan gaude. Izan ere, kanal bietanEuskal Herriko herrialde eta egitate handiagoen agerpena oso desorekatua baita.Lehenik, nabarmena da Iparraldeari jarritako arreta eskasa:
|
|
|
Datu horiekin ñabardura gehiago jartzeko moduan gaude. Izan ere, kanal bietanEuskal Herriko herrialde eta egitate handiagoen agerpena oso desorekatua baita.Lehenik, nabarmena da Iparraldeari
|
jarritako
arreta eskasa: %1era ere ez da iristen, kanal batean zein bestean, Lapurdi, Nafarroa Beherean zein Zuberoan gertatutakoalbisteen kopurua.
|
|
|
Enpresa egituraren aldetik, hortaz, desoreka nabarmenak daude bai bertokoenpresen artean baita hauen eta kanpokoen artean ere. Hego Euskal Herriko prentsanEl Correo eta Diario de Navarra k duten nagusitasunari Sud Ouest ena gehitzen zaioIpar Euskal Herrian, eta honek kontzentrazio arazo larri baten atarian
|
jartzen
du EuskalHerriko komunikazioa, baita hedapen multimediatikoari dagokionean ere. Ikus entzunezkoetan, oraindik, Estatuko enpresak eta ikuspegiak dira nagusi mugaren alde bietan, horietara makurraraziz baita bertako irrati zein telebistagintza arloko hainbat enpresa ekimen ere, irrati eta telebista lokalak, kablerako programazioa,...?.
|
|
|
Onda Digital (Quiero TV) enpresak, Retevisionen filiala hain zuzen ere, irabazi zuen lehiaketa48 eta airean ditudagoeneko programazioak. Beste lehiaketa, bi programazio berri modu irekian eskaintzeko da, zeinak Onda Digital (Quiero TV) delakoak jada martxan
|
jarritako
multipleanjoango diren, enpresa horren programazioekin batera. Lehiaketa hau49 oraindik erabaki gabe dago orrialde hauek idazten ari garenean, baina ezaguna da lau eskakizunaurkeztu direla:
|
|
|
Orokorrean hitz eginda, Europako Batasunak arlo honetan duen asmo nagusia, bestelako ekonomia sektoreetan bezalaxe, ikus entzunezko komunikazioarenazpiegitura, zerbitzu eta ondasunen trukerako merkatu komuna eratzea izan da. Horrekin batera, pisuzko beste arrazoiak, Europako ikus entzunezko sektorearen garapenasustatzea, eta, azken urteotan, halaber, informazioaren gizarterako bidean
|
jarrita
, sektore honen eta telekomunikazio eta informazioaren teknologiako arloen artekobat egitea bultzatzea izan dira.
|
|
|
Edozein modutan, 1993an Nafarroako Parlamentuak Foru Gobernuari ETB Nafarroa osoan ikuszedin neurriak hartzearen aldeko eskakizuna egin eta gero, 1996ko apirilaren 17an hain zuzen ere, hitzarmena sinatu zuten Nafarroako Gobernuak eta Eusko Jaurlaritzak, ETBren seinalea Erkidego horretarahedatzeko. Hitzarmen hau, ordea, ez zen inoiz indarrean
|
jarri
, ezadostasun tekniko ekonomikoengatikhasieran, eta Nafarroako Gobernuaren erabaki politikoagatik geroago.
|
|
|
eta, aldiberean, merkatu kometzialean lehiatzen diren enpresak zerbitzu mota batzuen eta besteen kontuak moduberezituan ematera. Erabaki honek, azken batetan, kolokan
|
jartzen
ditu aipatu xedapenetako zenbait asmoeta printzipio ere.
|
|
|
Aurrez merkatua zenbait arlotan horretarako aproposa ez dela kontsideratzen da, hala nola haurrakedota egile eskubideak babestean. Horietan, beraz, interes orokorra eta interbentzio publikoa merkatuarenaurretik eta gainetik
|
jartzen
dira. Harrigarria irudi badezake ere, ez da zehazten, ordea, arlo horien arteanEuropan dagoen aniztasun kultural eta linguistikoa.
|
|
|
Bestalde, nazionalitate, erregio eta, oro har, tokian tokiko aginteek, gero eta eraikusgarriago eta nabarmenagoan Estatuekin topo egiten dute, bai Estatuen barne antolamenduan, bai nazioarteko instantzietan, behin eta berriro hainbat funtsezko arlotan, bereziki estatuen kapazidade edo legitimitate politikoa kolokan
|
jar
dezaketenetan: besteak beste, komunikazioetan eta horien antolamenduan.
|
|
|
Esandako horrengatik guztiagatik, irrati eta telebista sistemen bilakaera, eta hortaz, baita araudi markoena ere, oso ezberdinak izan dira batean eta bestean.Desregulazioa, garapen teknologikoa eta deszentralizazioa, eta lurralde batean zeinbestean ikus entzunezko sistemen eraldaketak gidatu dituzten indarrak, lurralde horietako bakoitzeko tradizio eta egituratze modu historiko, politiko eta mediatikoetantxertatuta eman dira, eta beren artean antz txikia duten irrati/ telebista egiturak dirahorren ondorio. Egoera oso ezberdinetan
|
jartzen
ditu honek Hego eta Ipar EuskalHerria beren ikus entzunezko sistemak gidatu edota, gutxienez, baldintzatzeko orduan, eta aipatutako balizko Euskal Herriko ikus entzunezko komunikazio esparrua irudikatzeko orduan. Bakoitzaren ezaugarri nagusiak aipatuko ditugu jarraian.
|
|
|
Alabaina, batzorde eta sozietate horiek ez ziren inoiz sortu. Alderantziz, xedapena baztertuta, ikus entzunezko lege berriak? 86 legea, 1986ko irailaren30ekoa2?, komunikazio askatasunaren gainekoa, arreta handiagoa
|
jarri
zuen irrati etatelebisten pribatizazioan deszentralizazioan baino (E. Fossas, 1990:
|
|
|
eta Gobernuak erabiltzen dute lehenik eta behin eskumen hori, eta horren emaitza dira aipatutako komunikazio askatasunaren legea eta horren xedapenak garatu, eguneratu, egokitu edota eraldatzera datozen beste hainbat lege, dekretueta erabaki3 4 Araudia betearazi eta horren zenbait alderdi zehaztea, berriz, berariazsortutako instituzio bati dagokio, erakunde arauemaile edo erregulatzaile bati, hain zuzen ere, Ikus entzunezko Batzorde Gorena (CSA) izenekoari. Instituzio hori erakundeadministratibo berezia da eta botere politikoarekiko autonomo gisa postulatzen da (nahiz eta bera osatzen duten bederatzi pertsonak izendatzea Errepublikaren Presidenteari, Asanblada Nazionalaren Presidenteari eta Senatuaren Presidenteari dagokien, bakoitzak hiru?, autonomia izateko borondatea kolokan
|
jarriz
) 5.
|
|
|
Lurrazaleko ikus entzunezko komunikazio zerbitzu digitalak ez diraoraindik, orri hauek idazteko orduan alegia, martxan
|
jarri
, modu esperimentalean ez bada. Hain zuzen ere, komunikazio askatasunaren legearen eraldaketaren helburuetako bat, eremu berri hori arautu eta 2001ean zerbitzuakabiaraztea posible egitea izan da18 Hemen ere baliabide irrati elektriko urriaerabiliko den heinean, hori esleitzeko prozedura zehatzak ezarri dira, telebistaren kasurako behintzat.
|
|
|
Zerbitzu horien programatzaileek edo editoreek, ordea, hitzarmenbat sinatu behar dute CSArekin (sozietateak Frantziar Estatukoak badira, edoEuropako Batasunetik kanpokoak izanda Frantziar Estatuko satelite edokable sistema baten bidez emango badira) edo deklarazio bat egin behar duteberaren aurrean (Europako Batasunaren partaide edo Europako HitzarmenEkonomikoaren sinatzaile den beste lurralde batetakoak badira). Hitzarmeneketa, maila apala goan, deklarazioek ere, ikus entzunezko komunikazio zerbitzua betebehar edo eskakizun batzuen menpe
|
jartzea
ekarriko dute, besteakbeste, programazioaren aldetik, lurrazaleko sistema analogiko edo digitalakbezalaxe, aurrerago zehaztuko den bezala.
|
|
|
Gure inguru hurbileko egunkariek erdaraz produzitzen dutena euskaraz produzitzen denaren parean
|
jartzen
baldin badugu, desproportzioa izugarria dela errazasko antzeman daiteke. Euskara indartzeko erabiltzen diren baliabideak erdarak indartzeko erabiltzen direnen azpitik daude, oso azpitik.
|
|
|
Norvegian, Suedian, Finlandian eta Errusian. Esan gura baita, laponiarrek ez dituztela beren markak eta mugarriak
|
jarri
beren lurraldearen nondiketa norakoak adierazteko eta errespetarazteko; eta, jarri izan badituzte, norbaitek lekuzaldatu ez eze, kendu ere egin dizkiela, nonbait. Kontuak kontu, mapan ez dagoena, ezdago, ez da existitzen nazioarteko komunitatearen aurrean.
|
|
|
Norvegian, Suedian, Finlandian eta Errusian. Esan gura baita, laponiarrek ez dituztela beren markak eta mugarriak jarri beren lurraldearen nondiketa norakoak adierazteko eta errespetarazteko; eta,
|
jarri
izan badituzte, norbaitek lekuzaldatu ez eze, kendu ere egin dizkiela, nonbait. Kontuak kontu, mapan ez dagoena, ezdago, ez da existitzen nazioarteko komunitatearen aurrean.
|
|
|
Euskal Herriarekin gertatzen ari den lurralde errepresentazio forma anitzareneskutik, bere identitate nazionalari eutsi ez eze identitate hori eraiki gura duen herria, gurea, aurrera egiteko oztopo ugarirekin aurkitzen da, zeren gaur egungo forma aniztasun horrek arriskutan
|
jartzen
baitu bihar etzi nazioartean ezagutua izango den euskalmapa politiko bateratua bera ere.
|
|
|
Espainiako telebista kate publikoek bederatziak eta hamarrak aldera abiaraztendituzte beren informazio saioak, eta horien amaieran protagonizatzen du pantaila txikiaeguraldiaren iragarpenak. TVlek bederatzietan
|
jartzen
du abian Telediario, La2ekhamarretan La2 noticias. Espainiako telebista publikoek, bestalde, informazio saioespezifikoak (autonomikoak) jartzen dituzte uhinetan urrezko orduetatik at:
|
|
|
TVlek bederatzietan jartzen du abian Telediario, La2ekhamarretan La2 noticias. Espainiako telebista publikoek, bestalde, informazio saioespezifikoak (autonomikoak)
|
jartzen
dituzte uhinetan urrezko orduetatik at: konkretukiEspainiako Telebistak 14:00etan komertzializatzen du Informativo Territorial izenekoa (Telenorte EAEn eta Telenavarra NFKn) TVElen eskutik, eta 20:00etan izen berekoaLa2en eskutik.
|
|
|
TVElek, Tele 5ek eta Antena Espaniar Estatuan
|
jartzen
dute berenarretaren giltza. Hiru kateetan da erreferentzia gune nagusia Iberiar Penintsularenbarruko Espainiaren sekuentzia.
|
|
|
Peter L. Berger ek eta Thomas Luckmann ek errealitatea sozialki eraikitzen delaadierazi zuten eta gizarte zientziari eginbehar zehatz hau
|
jarri
zioten behinola: errealitatearen eraikuntza nola burutzen den aztertu beharra.
|
|
|
Usteorokorrekoa da, esate baterako, ekuatoreak Mundua hemisferio bitan zatitzen duela etanola iparreko hala hegoko hemisferio horiek antzerako lur eta itsas eremuen jabedirela, edo, izatekotan, agian iparrekoa pixka bat handiagoa dela. Baina iruzur egitenda askotan, zeren ekuatore geografikoko marra ez ohi da maparen zentroan
|
jartzen
etamunduko lurren, zentro, modura 30°ko latitudea hartzen da.
|
|
|
Hori guztia errazago ikusteko,
|
jar
dezagun gure arreta hurrengo hiru mapetan8:
|
|
|
Markel Olano, Joseba Permach eta Martin Aranburu.Bakoitzaren jarrerak argiago ikusteko eta erkaketa errazteko, P. Iparragirrek linealtasuna eman die argumentuei, eta elkarren, kontra?
|
jarri
beharrean, elkarren segidanutzi ditu. Horrela, alderdi abertzaleen arteko adostasunak zein desadostasunak lehengo kolpez identifikatu ahal dira.
|
|
|
Ondoren, Euskal Selekzioen gaur egungo egoera aztertzen duen txostena
|
jartzea
erabaki dugu. EZBAIKA elkartearen txosten hori kirol arloko hainbat aditurenarteko mahai inguruaren laburpena da.
|
|
|
Gero eta berdinagoak gara: hogei abesti dira, adibidebat
|
jartzearren
, mundu osoko irrati eta diskoteketan gehien entzuten direnak, berdinMexikon, Hego Korean edo Bidarrain. Eta berdintasun hori oso urrun erabakitzeneta kudeatzen da.
|
|
|
Julio Abascal informatikariak. Sarea eta Askatasuna? izenburu arras esanguratsuarekin
|
jarriko
gaitu arrastoan. Informazioaren garapen teknozientifikoak, informazioa balioa den garaiotan, Internet ekarri du mundura.
|
|
|
Hala ere, Internetek ez du bete agindutakoa. Are gehiago, Internet liberalismoaren esanetara
|
jarri
dela mantentzen du Abascal-ek. Internet, liberalismoaren paradisua da?
|
|
|
Gai bero beroa, egun egungoa, zalantzarik gabe. Nor ez da
|
jarri
ondokogalderen aurrean noraezean gabiltzan edo ziurtasunez erantzuten ote ditugun ezinerabakirik: esaterako, gauza bera ote dira autodeterminazioa eta burujabetza?
|
|
|
Ez ote gabiltzageure zilborrari begira, inguratzen gaituen mundu berriaz pentsatzeko betarik hartugabe? Galdera horiek guztiek modan
|
jarri
dute burujabetzaren inguruko eztabaida.
|
|
|
|
Jar
dezagun disgresio multzo hori batuko duen printzipio bat, burujabetasunazmintzatzeko maxima ez oso zorrotz modura funtzionatuko duen oinarri bat: askeakizan nahi dugu, eta, filosofikoki oso modan izan ez arren, libertatearen behar horialdarrikatzen dugu.
|
|
|
(ii) Politikaren edota egitura politikoen izaera pluralista baten alde.Konstrukto horiek anitzak dira, hau da, erlatiboak dira, eta, era berean, beste konstrukto erlatibo eta konplexuekiko erlazioan
|
jarri
behar dira. Aniztasunaren ideiaBerlin ek ekarri digu behin eta berriz taulara11, eta filosofia politiko garaikideareneztabaidagai zentraletako bat da12.
|
|
|
horren baitan,, harago, horretan, Alemania ere sartzen du. Habermas ek ematen dituen erantzunen egokitasuna beste kontu batda, baina bakoitzak bere burua besteontzako luzatzen dituen tesietatik aparte
|
jartzea
ez daeztabaidarako oinarri egokia.
|
|
|
Berriro ere zegamarra ate joka: . Egin behar duguna, ez bait da mundua hobeto pentsatu, bainapixkat hobeto
|
jarri
. Teoria haundiek eta ideologiek, munduaren kolpe bateko soluzioek eta salbazioek, ez sinesgarritasunik dute, ez sostengu razionalik, gaurko zientzien fragmentazioarekin eta espezializazioarekin, eta interesik ere dagoeneko apenas geratzen zaie espiritu eskeptiko samar batentzat.Sistema haundiak Hegelekin suntsitu ziren, XIX. mendean suntsitu ziren.
|
|
|
Fenomeno hau hain indartsua izanik, egunero munduan zehar dabiltzan moneta bolumen handiek, banku zentralek beren moneten defentsan egin behar dutenesku hartzea ere gainditzen dute. Horrela, ekonomia osoak
|
jartzen
dira kolokan.Hain zuzen, Asiako Hego Ekialdeko herriak prozesu honen biktima izan dira; lehenago lurralde horietan kapital mordoa sartu bazen ere, orain, beren ahalmen esportatzaileak ahuldu direnean, kapital espekulatiboek ihes egiten dute, herri horienekonomia desorekatuz.
|
|
|
Oso adierazgarria daindependentziaren aurkako arriskuak beste estatuetatik baino gehiago, multinazionaletatik etor litezkeela adierazi izana: . IBMk[...] biharko telekomunikazioen kudeatzailea[...] bere oina
|
jarriko
du estatuaren boterearen eremu tradizional batean[...]?.
|
|
|
zuen izenburu, eta bertan aztertzen zenez,. Telematikak berritzen eta gehitzen ditu independentziarako aukerak?. Egileen ustez,?[.] gobernuek Amerikako dominazioarimugak
|
jartzeko
borondatea erakusten dute[...]?; eta horretarako, bertako teknologia mantendu behar zuten. Hain zuzen ere, 3.2 eta 3.3 ataletan ikus zitekeen bezala, Nora k eta Minc ek proposatu zuten irteera, sarearen eta datu bankuen hedapenestatala zen12 Beraz, ezinbestekotzat jotzen zuten, Frantzia bezalako estatu aberatsbatek bere teknologia hedatzea, independentzia mantentzeko.
|
|
|
Horrela kontrol mekanismo demokratikoak ezarri beharra arrazoituko dugu, eta, era berean, zein politikateknozientifiko den posible eta bideragarri erabakitzeko, eztabaidaren premia azalduko dugu. Beraz, datozen paragrafoetan informatizazioaren aurrean jarrera kritikoa arrazoitzen eta arazoa ingurune teknozientifikoan
|
jartzen
saiatuko gara, hausnarketa ahalbidetzeko.
|
|
|
Zientziaren ospe erromantikoaren sustraiak, ikerketaren askatasuna, eskuzabaltasuna eta abar? zalantzan
|
jarri
dira, eta haren interes ekonomikopolitikoak agerian geratu dira.
|
|
|
Instrumentalizazioa, ordea, ez da beti begi onez ikusten. Ezta estatua nolabait kolokan
|
jartzen
duten ekimenak ere. Arestian, estatuareneskumenari muzin eginez, nortasun formal propioa adierazteko tresna eta baliabideak zertan diren ikusi ahal izan dugu.
|
|
|
Finantza mundualizazioa kolokan
|
jartzen
ari da burujabetasun nazionalenizaera. Moneten arteko truke tasak, salbuespenak salbuespen, aldatzen aridira merkatuen arabera, egonkortasunik eza dibisa eta finantza merkatuetan ezaugarri nagusienetako bat bihurtuz.
|
|
|
Berau abian
|
jartzen
ez den bitartean, gainerako estaturik gabeko hizkuntza, kultura, herri eta nazioen antzera, euskaldunok ere beti menpekoak izango gara etaezin izango dugu ez eguneroko bizitza ez eta etorkizunik ere behar bezala kudeatu, gauzatu, biziberritu...
|
|
|
Beraz, egoera, naturalaren? ideologia den aldetik, estatua eraikuntza modernoa da, zeren eta, industria aro modernoaren sorrera arte, autoritate zentralizatuak arazo handiakbaitzituen bere boterea eta autoritatea distantzia luzeetan
|
jartzeko
, eta muga politikoak zaluak baitziren. Azken garaiotan eratu diren muga politikoen definizio zurrunarekin eta gobernu zentralizatuen etorrerarekin, gutxiengo egoeran dauden herriak, arazo?
|
|
|
Honen ondorioz, gutxiengoek beren nazio estatuen aldeko borrokari ekin diote, XX. mendearen hasierako estatuekin erkatuz gero eta txikiagoak izanik, era horretan, bizi diren nazio estatu zabalagoen aurrean beren giza eskubideak defendatzeko. Kurduek, Palestinarrek, Irlandarrek eta Euskaldunek, adibide batzu
|
jartzearren
–ilustratzen dutepuntu hori.
|
|
|
Hemen, gure lana ez da zentratu, gutxiengo egoeran dauden taldeek gehiengoan daudenekin harremanetan
|
jartzen
direnean ekoizten dituzten prozesu guztiakaztertzen. Ondoren agertuko ditugun bi ikerketa enpirikoekin, aurreko bi prozesuakilustratzen saiatuko gara bakarrik.
|
|
|
irekitzea erabaki zuen. Baina 3 baldintza hauek
|
jarri
zituen:
|
|
|
3) Elkarrekiko konponezinak gertatuz gero, indar militarra ez erabiltzea, bainaarazoa 10 urtez Haga-ko Tribunalaren eskuetan
|
jartzea
.
|
|
|
pertsona horrek eskubide linguistiko batzukdituen bezala, zergatik ez dituen izan behar eskubide politikoak. Egia da, guk planteatzen dugun proiektuan, Nafarroan, laurogei mila lagunek parte har dezaketela.Baina pertsona horiek beren eskubideak dituzte, Gipuzkoan, Bizkaian edo IparEuskal Herrian beste batzuk dituzten bezala, eta eskubide politiko horiek era praktikoan
|
jarri
behar ditugu martxan.
|
|
|
Beraz, nahiz eta Nafarroako gehiengobatek gure prozesuan parte ez hartzea erabaki, gutxiengoak parte hartzeko eskubidea izango luke. Baina borroka armatua ematen den eszenatoki batean, hori ezinizango genuke martxan
|
jarri
. Borroka armatua martxan dagoen bitartean horrelakoekimen bat martxan jartzea, proiektuarentzat kaltegarria izango litzateke.
|
|
|
Baina borroka armatua ematen den eszenatoki batean, hori ezinizango genuke martxan jarri. Borroka armatua martxan dagoen bitartean horrelakoekimen bat martxan
|
jartzea
, proiektuarentzat kaltegarria izango litzateke.
|
|
|
Gradualitatearen aldekoak gara gu. Bestela, biharbertan Euskal Herri osoan autodeterminazio eskubidea martxan
|
jartzen
badugu, Iparraldean galdu egingo genuke, Nafarroan ere bai; eta Erkidego Autonomikoanirabazi egingo genuke, baina Araba hortxe geldituko litzateke. Planteamendu politak egin ditzakegu, guztiontzat eta abar; baina paretaren kontra jo behar badugu, zertarako balioko lukete?
|
|
|
Martin Aranburu (EA): Alderdi abertzaleok, elkarrekin, planteamendudemokratiko bat egiten baldin badugu, inori eskubiderik kendu gabe baina gauregun ez daukanari emanda, eta guk nahi dugun etorkizuneko Euskal Herria horrelakoa izango da eta Espainia eta Frantziarekin horrelako erlazioak izango ditu esatenbadugu. Quebec-en egin duten modura?, eta lege agintaldi batean (guk
|
epea
jartzen dugu) Gobernu espainiarrak hori onartzen ez badu, ekin diezaiogun beste bidebati. Zergatik ez du Gasteizko Legebiltzarrak subirano deklaratzen bere burua?
|
|
|
Alderdi horien proposamenak parean
|
jarri
eta banan banan irakurriz gero, zergalderari dagokionean oso argiak dira hirurak; izan ere, alderdi nazionalistek oso osorik onartzen dute hiru printzipioetako lehenengoa.
|
|
|
adostasunari; noiz kontuak ez dira hainargiak, dirudienez. Mutur batean EH dugu, jadanik burujabetza aldarrikatu etapraktikan
|
jartzeko
euskal herritarrak hauteskundeetara deitzea proposatzen duena.Beste muturrean, berriz, EAJ daukagu. Alderdi horrek proposatutakoaren arabera, prozesua mailakatua izango litzateke, eta, bukaeraraino eramateko aukerarik izatekotan, halabeharrez epe oso luzean egin beharrekoa, hasten denetik bukatzen denarte erakundeen arteko negoziazioetan oinarritzen baita erabat, statu quoa zalantzanjarri gabe.
|
|
|
Egia esanbehar baldin bada, hiru alderdien estrategiak puntu honetan ez dira oso agerikoaketa interpretazio makurretan erortzeko arriskua dugu. Dena den, beraien artekodesadostasunak begien bistakoak dira; izan ere, nahiz eta denek onartzen duten, batetik, prozesuak derrigorrez demokratikoa izan behar duela eta, bestetik, elkarrekin duten helburua lortzeko hirurek lankide izan behar dutela, bakoitzak bere ñabardurak
|
jartzen
dizkio lankidetzari horri eta, ondorioz, baita, demokraziari, ere.
|
|
|
Joseba Permach (EH). tzea eta erabakiak hartzen jarraitzea baldin bada, geure erakunde nazionalak sortzenjarraitu behar dugu. Horretan, Udalbiltzari zeregin berezia dagokio, udalei dagozkien gaiak martxan
|
jar
ditzakeelako eta ireki den prozesuaren lehenengo kimua izandaitekeelako. Baina, aurrerantzean, beste bi motatako pauso kualitatiboak emanbeharra dago, egituratze instituzional berri bati begira.
|
|
|
Baina, edozein kasutan, guk planteatzen duguna, prozesu konstituziogile bat bururaino eramatea da. Eta horretarako EHk ikustenduen aukerarik logiko eta koherentearena, Batzar Eratzaile bat martxan
|
jartzea
da, Udalbiltzak eta Herrialdeen Ganberak hasitako prozesu hori bururaino eramateko.Batzar Eratzaile hori hauteskunde libre eta demokratikoen bitartez osatuko litzateke. Batzar horren helburuak hauexek izan lirateke:
|
|
|
Erkidego Autonomoan, berriz, bai Legebiltzarra eta bai Gobernua Erkidegoko populazioaren zati batek onartu zituen beregaraian. Ba, gure ustez, autodeterminazio eskubidearen lorpenean eta aplikazioan, Eusko Legebiltzarrak eta Euskal Gobernuak zeresan handia izan lukete.Eusko Legebiltzarrean dagoen abertzaleen gehiengoak ados
|
jarri
luke, gauregun onartuta dagoen erakunde horrek aberrigintzan eta euskal nazioan sakontzenlagunduko duten legeak egin ditzan. Eta Nafarroako Legebiltzarrari dagokionez, beste gehiengo abertzale bat posible balitz, bere garaian egin zen kooperazio organoa egin litzateke.
|
|
|
Hala ere, jeltzaleontzat, etorriko den Euskal Herri subiranoan, bere lurralde guztiek eta herritarguztiek eduki lukete parte hartzeko aukera. Gertatzen dena da, Espainiakolegerian hori martxan
|
jartzeko
oztopoak dauzkagula. Adibidez, badago, espreski, galerazpen federatibo bat (katalanen iritziz, Pais Valencia, Mallorca eta Catalunyafedera ez daitezen bereziki egina; baina guretzat ere oztopoa izango litzateke pausoak emateko momentuan).
|
|
|
Dena dela, oro har, guk filosofia bat daukagu: ez dioguhainbeste garrantzi ematen Estatuek gure eskubideei egiten dieten errekonozimendu ezari, bai ordea guk eduki dezakegun izateko eskubideari eta hori martxan
|
jartzeari
. Eta filosofia horrekin planteatzen dugu Iparraldea eta Nafarroako egoera, hala nola Arabakoa (zenbait zonalde urbano) eta abarrekoa; izan ere, antzeko fenomenoa eduki baitezakegu horietan.
|
|
|
–Psikoterapeutaal naiz?? Uste dut psikoanalista zutik
|
jar
daitekeela eta hau esan: –Psikoterapeutanaiz?, eta egia izango litzateke, nahiz eta egia osoa ez izan, propioki psikoanalisiadeitzen dugun psikoanalisi purua psikoterapia ez bada ere.
|
|
|
Gorputzetik iragaten ez diren psikoterapietan, psikoanalisiari hurbiltzen zaioneskualde batean gabiltza. Esan dezagun subjektuartekotasunaren oinarrizko ezaugarriak indarrean
|
jartzen
dituzten psikoterapiak direla. –Bai, aren teknika deitukonukeena eratzen dute.
|
|
|
Kohut ek bere azken lanean garatutako teorian pentsatzenari naiz; teoria horren arabera, irribarre egingo dion Beste bat subjektuarentzat azaleratzea da psikoanalisiaren helburua (1). Amets errepikakor bat jasaten zuen paziente baten forman, oso adibide polita
|
jartzen
du; bizkarra ematen dion pertsonaiabat ikusten zuen beti amets horretan, jasaten zuen oinarrizko errefusa nolabait gorpuztuz horrela. Kohut ek sendatutzat ematen du pazientea, honek azkenean ametshau egiten duenean:
|
|
|
Beharrezkoa da, hain zuzen ere, nagusia izateko gogoabaino gogo indartsuago baten bizilekutzat ager dadin analista. Horixe zen Freud ekbere modura gogo zientifikoaren izenean adierazten zuena, analista sendatzeko gogoaren kontra zaintzen
|
jarriz
. Analistaren gogoa jakite desira modura bereiztea zenhori jadanik, subjektuak identifikazio desiratik harantzago aurki zezan bere desiraren auzia.
|
|
|
Eta horida,. Analista al naiz? nork esan behar duen jakiteko auzia planteatzen duena.Lehenik, analisiaren praktikak ordena soziala auzitan
|
jartzen
du eta bere balioen asaldura eratzen du. Bigarrenik, analista bera ez da agertzen Estatuarentzatidentifikagarri.
|
|
|
Psikoanalistaren hirugarren betebeharra: subjektuak bere gaitasunen araberajasan ditzakeen ondorio analitikoak haren eskuetan
|
jartzea
da psikoanalistaren ardura. Honek inoiz bultza lezake analista arrazoi terapeutikoengatik efektu analitikoak baretzera.
|
|
|
Antolamenduotan ere, garapenaren hasierako mekanismoak
|
jartzen
dira abian, ama haurra harremanei loturikoak, hain zuzen ere. Jatorria haurraren subjektibizazio gabezian datza:
|
|
|
Kontrola da Niak naturaltasunari
|
jartzen
dizkion murrizketen adierazlea, pentsamendua zein ekintza eraginkorragoak egiteko xedez. Kontrol horren bitartez, gorputzaren berezko mugikortasuna bideratu eta integratu egiten da nahi den helburua lortzeko.
|
|
|
Deflexioa, beste pertsona batekikokontaktu zuzena baztertzera jotzen duen maniobra da, benetako kontaktua hoztekomodua. Jokaera deflexiboaren hainbat adibide
|
jartzen
dituzte; esate baterako, etengabeko hitz jarioa, esandakoa barregarri hartzea, abstraktuki, gaitikkanpo ateratzea, egiatia izan ordez diplomatikoa izatea, e.a. Aspermena, apatia etabaita desenergizazioa ere, harremana ahultzen duten ohiko deflexioak dira.
|
|
|
besteari, niri egitea gustatuko litzaidakeenaegitea, hain zuzen. Adibidez, beste pertsona baten jazkera lausengatzea, honelanireari arreta
|
jar
diezaion eta balora dezan edo giro ezezagun eta segurtasun gabekobatean, maitagarri jokatzea, berdin tratatua izateko asmoz, e.a.
|
|
|
Osotasunean ematen den jabetzea lortzen dugun heinean, autorregulazio organismikoaz ere jabetzen gara. Orduan, organismoari utzi ahal diogugutaz kargu egiten, etenik egin gabe, eskurik sartu gabe, duen jakindurian konfiantza
|
jarriz
–. 8
|
|
|
Fritz engan izan zuen eragina nabaria da, batez ere Gestaltaridagokionez. Hasieran Laura ez zegoen ados ikuspuntu terapeutiko berriari GestaltTerapia izena
|
jartzearekin
, korronte honetatik eratorritako ekarpenak ez zutelakoizen hau justifikatzen.
|
|
|
Fritz ek Goodman i Gestal Therapy liburuaren bigarren zatia agindu zion, hots, alde teorikoa, ikuspuntu berriaren oinarriak zeuden aldea. Honetarako berak eskuzegindako oharrak pasa zizkion, baina Goodman ek ez zuen transkribaketa soilaegin, berak sortutakoa ere
|
jarri
baitzuen eta eragin hau oso nabaria izan baitzen.
|
|
|
Yontef en hitzetan (1995), Laura-k, Martin Bubereta Paul Tillich teologo existentzialekin harremana izan zuen. Eraginfenomenologiko eta existentzial gehienak Laura-k jaso eta sortu zituen, adibidez, erantzukizuna onartzea, norberaren bizitza bideratzeko aukera, existentziaesentziaren gainetik
|
jartzea
, eta elkarrizketa existentziala.5
|
|
|
Transferentziari dagokionez, psikoanalisiak ez bezala, baliorik gabeko jarrera dela esan zuen, hots, sendatzeko funtsezkoa ez zela. Terapeutak, eraginkorra eta patzienteari gertatzenari zaiona aurrez aurre
|
jartzen
diona izan behar zuela uste zuen. Erresistentziaerabil daitekeen eitea dela uste zuen, eta ez aurka egin behar zaiona, psikoanalisiakdioen moduan.
|
|
|
Haurrari momentuan duen gertutasuna nahikoa ez bazaio, gertutasunhandiagoa lortzeko helburua duten portaerak aktibatuko ditu, hots, atxikimendu portaerak. Bestela, bere indarrak ingurunea esploratzen edo beste pertsonekinharremanetan
|
jartzen
erabiliko ditu.
|
|
|
Laborategi egoera honetan, estres arinean murgiltzen da haurra. Honi eskerbeha dezakegu haurrak nola antolatzen duen bere portaera atxikimendu irudiarekiko, zein den irudi horrek ingurua esploratzeko ematen dion segurtasun maila, ezezagunekin harremanetan
|
jartzeko
, eta haurra nola portatzen denatxikimendu irudiak alde egiten duenean eta itzultzen denean. Egoera honenarabera, haurrak hiru talde nagusietan banatu izan dira:
|
|
|
Gainera, Psikiatrian gertatuko zen desplazamenduaerraztuko zuten diziplina berrien, antropologia, soziologia? garapena gertatuzen; ia psikebarneko gertakarietan bakarrik zentratzetik, etagizarteko gertakarietan gero eta arreta handiagoa
|
jartzera
gertatu zen desplazamendu hori. Ekologiaren, Zibernetikaren, Komunikazioaren teorien eta SistemenZientzien garapenak Jokaeraren Zientzien paradigma berri baten, hots, ParadigmaSistemikoaren agerpenaren oinarriak jarriko zituen.
|
|
|
garapena gertatuzen; ia psikebarneko gertakarietan bakarrik zentratzetik, etagizarteko gertakarietan gero eta arreta handiagoa jartzera gertatu zen desplazamendu hori. Ekologiaren, Zibernetikaren, Komunikazioaren teorien eta SistemenZientzien garapenak Jokaeraren Zientzien paradigma berri baten, hots, ParadigmaSistemikoaren agerpenaren oinarriak
|
jarriko
zituen.
|
|
|
eta garapenaren teoria berrietatikabiatzen zirenak, antropologia, soziologia eta komunikazioa nagusiki?. Taldebiok urte askotan zehar markatu dute Familia Terapiaren ibilbidea, eta gaur egunoraindik modu egokian ebatzi ez den eztabaida baten oinarriak
|
jarri
dituzte.
|
|
|
Azkenik, Harold Searles aipatuko dugu; bereziki eskizofrenikoekin lan eginzuen psikoanalista estatubatuar honek, eta eskizofrenikoen familiak aztertzenlehenengoetakoa izan zen, nahiz eta gero, familiaren garrantzia azpimarratu arren, bere arreta fokua gizabanakoarengan
|
jarri
zuen, eta ez familian. –Norbaitzoratzeko sei bideak?
|
|
|
Mutur psikoanalitikorantz gerturatzen diren eskolen ezaugarri nagusiena, lehenplanoan gizabanakoa
|
jartzea
da, familia oso kontuan hartu arren. Familia gizabanakoez osatuta dago, eta bakoitzak bere historia eta bere norberatasuna ditu.
|