|
2000
|
|
|
Hara joan eta akademian ikasitako aleman estandarra erabiltzen hastean, Suitzara zoaz eta ulertu egiten dizute, baina badira gauzak desberdin esaten dituztenak, antzagatik konturatzen zarela. Interes pittin bat badaukazu eta kontu horietan arreta berezia
|
jarri
behar dela esan badizute, ez dago alfabetatze ikastaro berezirik egin beharrik. Askotan gauza minimoak nahikoa izan daitezke bertako egitura bi edo hiru hartzeko.
|
|
|
Esate baterako, ez dugu neurtuta nolako botea izan behar duen pilotak... Ezaugarri horiek guztiak ikertu eta neurriak
|
jarri
behar dira
|
|
|
Hori kontuan izanik, eta XXI. mendea euskararen mendea izatea nahi baldin badugu behintzat, 1998ko irailean abiatu zen prozesu politiko berriaren aurrean euskalgintzak ere jarrera bultzatzailea izan behar duela eta bere baliabide guztiak martxan
|
jarri
behar dituela ohartzen gara. Gogoeta honek presoenganako elkartasuna adieraztera bultzatu gaitu, horixe baita momentu honetan prozesua oztopatzeko Paris eta Madrilgo Gobernuek darabilten jukutria, hau da, Euskal Herriak demokratikoki erabakitzeko duen eskubideari jartzen dioten traba.
|
|
|
zergatik ez dira fimak jatorrizko bertsioan eta euskaraz azpidatzita ematen? Hala egingo balute, aukeran film gehiago egoteaz gain, merkeago ere izango litzateke, azpitituluak baino ez dira
|
jarri
behar eta, era horretan bikoizketa gastuak saihestuz
|
|
|
Aztertzea gauza bat da eta ulertzea, aldiz, beste bat. Aktore politiko desberdinen larrutan
|
jarri
behar ei da, haien ekimen eta jarduerak ulertzeko ahalegin horretan. ETArenak logikarik ez duela esaten du askok baina badu, zalantza barik; bere logika, baina badu.
|
|
|
Lizarrak edo gisako batek gatazka armatua eta bere ondorioei eman behar dio amaiera, ez gatazka berari, euskal gizartean dauden ikuspegi desberdinek gatazka iraunaraziko dutelako. Bi. hiru, edo lau munduen arteko ikuspegi desberdinek gatazka iragartzen dute; gatazka hori modu zibilizatu eta demokratikoan eman dadin oinarriak
|
jarri
behar dira, eta armak baztertu behar dira etorkizuneko gatazka bideratze modu horietatik. Besteak beste, hortik galera datorrelako, denboraren iraganak gero eta argiago erakusten duen moduan
|
|
|
Mende berriaren atarian gaudela eta, forma demokratiko honi eduki pragmatikoa
|
jarri
behar diogu daukagun hiritargo berri honekin: hau izango da datorren mendearen erronka.
|
|
|
neurri hauek onak ala txarrak dira. Txarrak badira, ez lirateke inorentzat martxan
|
jarri
behar, baina onak izanik, nolatan ez dituzue administrazioan ere aplikatzen?
|
|
|
Izan erabakitzeko proiektuan batez ere esaten da Euskal Herriak nahiko gaitasun eta ahalmen duela bere etorkizuna erabakitzeko, euskaldunok autodeterminaziorako eskubidea dugu. Guk geuk
|
jarri
behar dugu mahai gainean Estatu espainiar eta frantsesekin zein harreman mota nahi dugun, eta gure barnean zein eratako harremana eta antolaketa nahi ditugun ere bai. Dauden proiektu guztiak mahai baten inguruan eztabaidatzea proposatzen dugu eta gero, ateratzen dena erreferendum batera eraman Euskal Herriak erabaki dezan.
|
|
|
Zubi Zaharra Ikastolak hogeita zortzi urte daramatza Enkartazioetan. Euskara makal zegoen 1972an, guraso batzuek euskarazko irakaskuntza herrian martxan
|
jartzeko
beharra sumatu zutenean. Dena den, indarrak batu eta Zubi Zaharra Ikastola abiarazi zuten.
|
|
|
Ezin dira denak nahastu. EH oso abagune zehatzean sortzen da, Madrilek HB legez kanpo
|
jarri
behar zuenean. Hau aspalditik pen tsatua zegoen, baina nazio eraikuntzan hain garrantzitsu den une honetan gure nazioko ezkerra prozesu horren motore izateko ari gara prozesu hau egiten.
|
|
|
EUSKARA Biziberritzeko Plan Nagusian, datozen hamar urteetarako erronka nagusiak aztertzen diren atalean, telebista aipatzen da, besteak beste. Plan horren arabera, euskarazko herri telebisten garapen markoa lantzeko lan ildo bat martxan
|
jarri
behar da, proiektuok bultzatzen ari diren eragile sozialen eta erakunde publikoen artean. Gure hausnarketatan ere lehentasunezko eginkizuntzat hartu dugu herri telebista sortzea, erronka horri ilusioz beterik heldu diogu, eta inguru honetako udalak zein udalez gaindiko erakundeak bidelagun izan gura ditugu ekimen honetan, ezinbestekoa baita herri erakundeak eta gizarte eragileak elkarlanean aritzea herritarrei eskaini gura zaien informazio zerbitzu hau abian jartzeko.
|
|
|
mahai bat osatzearen aldekoak direla baina mahai horretan PP egon behar dela eta PP egon ezik beraiek ere ez direla egongo. Horrexegatik diogu, mahai horretan ez dela aurrebaldintzarik
|
jarri
behar, norberak bere edukiak eraman behar dituela eta askatasun osoz eztabaidari ekin.
|
|
|
Municiok esan bezala, gaueko enuresia ez da arazo larritzat hartzen ikuspuntu medikotik baina umeentzat eta baita berorien gurasoentzat ere benetako arazo bihur daiteke, harreman familiarrak asaldatzeraino, konplexuak eraginez, eta arazoa etxe barruan ezkutatuz, beste pertsona batzuek ezagutu ez dezaten. Horrexegatik arazoa medikuaren eskuetan
|
jarri
behar da lehenbailehen, soluzioak badaudelako, eta ez delako etsipenean erori behar.
|
|
|
Ni esperimentazioaren aldekoa naiz. Baina ahalegina non
|
jarri
behar da. Ahalegina egitea berez azaleko diren gauzatan (eszenografian...) polita izan liteke, baina barruko mugen esplorazioa da benetako esperimentazioa:
|
|
|
" Je suis un syntaxier", definitu zuen bere burua Herodiasen egileak. Idazle baten mailu eta ingude hitza izaki, hitz horren zerbitzutara, sentimenduen eta estadu animikoen esanetara baino,
|
jarri
behar luke bide horri ekin nahi liokeen idazleak. Zerbitzu hori korrekzioa eta dotorezia bera baino harantzago doa Unzuetari ukatu ezin zaizkionak hitza bilakatzeraino atmosferaren habe eta sostengu bakar.
|
|
|
Euskararen sustraiak preindoeuroparrak izanik, gutxienez duela lau bost mila urte Eneolitos garaitik harat
|
jarri
beharrekoak ditugu, gizona ehiza, arrantza eta abelzaintzatik bizi zen garaian noski. Eta horren arabera, Pirinio mendi hegalen bi alderdiak zituen bizileku.
|
|
|
Alde horietatik begiraturik doa honako liburu honetan biltzen dudana, uste dudalarik zentzuzko arrazoirik aski badugula edonon aurkezteko, hilketarik gabe eta indarkeriarik gabe noski, zeren gauza guztien gainetik, lehen lehenik gizakia
|
jarri
behar dugu, edonongo gizakia. Eta ideia kontuak, Aita Vitoriak ongi zioen bezala, itsutasunik gabe, elkarrizketaz bideratzeko ahaleginak eginaz aurrera joan gintezke.
|
|
|
Icasiquizunacliburukiensorreragaraihartakogirosozio erlijiosoan
|
jarri
behar da, katekesiekintzapil pilbaitzen orduanetahorrennahiaerebizikisentitzenbaitzeneuskaldunenartean.
|
|
|
(ii) Politikaren edota egitura politikoen izaera pluralista baten alde.Konstrukto horiek anitzak dira, hau da, erlatiboak dira, eta, era berean, beste konstrukto erlatibo eta konplexuekiko erlazioan
|
jarri
behar dira. Aniztasunaren ideiaBerlin ek ekarri digu behin eta berriz taulara11, eta filosofia politiko garaikideareneztabaidagai zentraletako bat da12.
|
|
|
pertsona horrek eskubide linguistiko batzukdituen bezala, zergatik ez dituen izan behar eskubide politikoak. Egia da, guk planteatzen dugun proiektuan, Nafarroan, laurogei mila lagunek parte har dezaketela.Baina pertsona horiek beren eskubideak dituzte, Gipuzkoan, Bizkaian edo IparEuskal Herrian beste batzuk dituzten bezala, eta eskubide politiko horiek era praktikoan
|
jarri
behar ditugu martxan.
|
|
|
handia. Glotopolitika berreskuratzailea lortuko bada, oinarriak soziologiaren mailan
|
jarri
behar dira (politika etaekonomia barne). Gainerakoan, alfer lana.
|
|
|
Horra kakoa?. Nork esan du lehendabiziko aldizgurean botere politikoa botere linguistikoaren zerbitzuan
|
jarri
behar dela. Hortxe daukaesaldia, berriro irakurri nahi badu.
|
|
|
Beharrezkoa izanagatik ere, ez da aski. Euskadi' ko erresumaeuskaldunen zerbitzuko
|
jarri
behar da; euskal kulturaren zerbitzuko. Ez EuskalHerri' ko eremuan edo eremuetan bakarrik:
|
|
|
arreta erakartzeko orduan garrantzitsua da albiste blokeak edo atalak banatzeko musika boladak erabiltzea. Albiste guztien ondoan
|
jarri
behar ez diren arren, beren momentuan sartuz gero, asko laguntzen diote entzuleari albisteen ordenaketa burutzen.
|
|
|
eta honelakoak idaztea(, zazpigarren?
|
jarri
behar da).
|
|
|
6 Ez da komeni% zeinua erabiltzea, horren ordez, ehuneko? hitza
|
jarri
behar dugularik.
|
|
|
8 Datak zenbakiz edo zifraz
|
jarri
behar dira, baina dagozkien deklinabide kasuak ipiniz. Adibidez:
|
|
|
10 Telefono zenbakiak banan banan edo binaka
|
jarri
behar ditugu (zifrak erabiliz), baita horrelaxe ahoskatu ere (Euskaraz aipatzean, hobe da banan banan adieraztea)
|
|
|
Esaldiak ere ezin dira moztu orrialdearen behealdean hurrengo orrira pasatzeko. Informazioak hurrengo orrialdean segitzen badu, gezi bat
|
jarri
behar dugu, irakurtzen duenak informazioa orri horretan amaitzen ez dela argiro jakin dezan.
|
|
|
Estatuak bere polizia aurpegia erakusten zuen, autoritatea erabiltzeko prest agertuz. Baina boterearen eraginkortasuna, legea ez betetzea ezinezko ahal den neurrian bederen bihurtzean datza (Estatuak herritarra legea apurtzeko ezinean
|
jarri
behar du). Alde horretatik, azpimarratu egin litzateke, doako irakaskuntzaren alde egin zen nolabaiteko ahalegina.
|
|
|
Lanera bidean, egunero legez, Seat zaharra estarterraren bidez
|
jarri
behar izan dut martxan, inork errespetatzen ez duen stop seinalea aurkitu dut beti bezala ehun metro harago, bariantea, bihurgune baten atzetik osaba Pedroren baserria. Bere ardiak ikusi ditut:
|
|
|
Kontseilu hura dugu, konparazione, noiz eta Ararat mendiaz eta libertatearen mendiaz mintzatu baitzitzaidan, haren zuhurtziaren erakusgarri: " Joanes, egia duk ezen aitzina nahi duenak buru egin behar diola zailtasun orori, baina jakik, bertzalde, ezen, batzuetan, uholdeari buru egiteko uholdearen alde
|
jarri
beharra dagoela, zeren eta ur lasterrei burugabeki buru egiten dien txalupak akabatzen baitu ur lasterrak irentsirik, Ararat menditik urrun". Eta hala entseiatzen zen bidean sortu traba eta behaztopei buru egiten, ez buruz buru eta bekoz beko, baina zeharka.
|
|
|
—Eta zer izen
|
jarri
behar diozu?
|
|
|
—Joanes, egia duk ezen aitzina nahi duenak buru egin behar diola zailtasun orori, baina jakik, bertzalde, ezen, batzuetan, uholdeari buru egiteko, uholdearen alde
|
jarri
beharra dagoela, zeren eta ur lasterrei burugabeki buru egiten dien txalupak akabatzen baitu ur lasterrak irentsirik, Ararat menditik urrun...
|
|
|
AITONA Nikolasek buruan sarturik zeukan, bere aita jaun Albert Etxegoienek hala irakatsirik, ezen negozioen munduan ez zegoela geldi egoiterik eta harremanetan
|
jarri
beharra zegoela hango eta hemengo jendearekin: pentsamolde haren ondorez erosi zuen, hain zuzen ere, Olabeko ola, Irungo lurretan; eta hargatik ere eraman izan zituen umetan bere bi semeak —bata, gure aita, jaun Martin Etxegoien, eta bertzea, osaba Joanikot— batetik bertzerat, hainbat bidaiatan —Gipuzkoarat hiruzpalau aldiz eta Iruñarat bitan—, bere aitak berarekin egin zuen eredurat, biek Nafarroako erregeordeari eginikako bisitan; eta gu ere —Mattin eta biok, haren bilobok— berdintsu eta orobatsu ibili nahi izan gintuen, halako moldez, non ongi baino hobeki oroit baitezaket Mattinekin eta aitona Nikolasekin Gipuzkoarat egin bidaia, Irun Hondarrabirat, nik sei urte bertzerik ez nituela.
|
|
|
Eta, bi hegiak lotuko eta estekatuko zituen zubiaren altxatzeko, zu falta zinen, jaun André, zeren zu han izan bazina, erranen baitzenien: " Zergatik
|
jarri
behar duzue edertasuna edertasunaren aurka, eta ez edertasuna edertasunaren alde. Zergatik ez hitza numeroaren alde jarri, eta numeroa hitzaren alde?
|
|
|
Zergatik ez hitza numeroaren alde jarri, eta numeroa hitzaren alde? Zeren esmeraldak be rezko edertasuna du, begietarik sartzen zaiguna, baina hitzak ere bere edertasuna du, izen airos baten soinuan edo poema baten errezitaldian belarritik sar dakigukeena, eta ez dago begia belarriaren aurka
|
jarri
beharrik..." Baina jaun Marcel eta osaba Joanikot burutsuak ziren eta hitz errazekoak, eta Jainkoak bakarrik daki ez ote zuten bertze zerbait asmatuko, nork bere ikusmoldearen atxikitzeko, eta hegi batetik —eta bat bederaren egiatik— bertzearen egia ukatzeko...
|
|
|
Eta halaxe egon nintzen egun osoan, eginkizun hura burutik kendu ezinik —iduri batek emaiten zidan bihotz, haatik: dukearen eta kondearen emazteek eta emakume haiek guztiek
|
jarri
behar zuten aurpegiak, sugea erakutsi bezain fite: nik hartu behar nuen orduan satisfazionea eta atsegina, baldin humoreak ohiz kanpoko neurrian nahastekatzen ez bazitzaizkidan, eta baldin, nahastekamenduaren ondorez, itsutzen ez banintzen eta burua galtzen, urduritasunaren urduritasunaz...! —, harik eta afal aitzinean osabarekin berriro bildu nintzen arte, hondar prestakuntzetan.
|
|
|
Hainbat aldiz irakurtarazia zidan, une bakoitzean zer egin behar nuen jakin nezan. Lehen sintoma sumatu orduko" Zentrokoak" jakinaren gainean
|
jarri
behar nituen eta gaztigatu, orobat," Taldeko" lagunei, ikuskizunaren lekuko izan zitezen. Uzkurdurak bazkalondoan hasi zitzaizkion tarte jakinetan errepikatzen, eta arratsaldeko sei eta erdietan hartu nuen telefonoa.
|
|
|
Bazekien zertaz ari zen. Azken hamar urteetan, gutienez ere lau aldiz
|
jarri
behar izan zuen telefonoan, Ximurraren andre Josefinari zinez zin egiteko senarrak gaua berarekin egina zuela burutik buru, laguna goizean, auskalo nondik, atzarri samarrik etxeratutakoan. Ttipiren zaintzapean gure emazteak ez ziren nonbait gu bertze emakumeekin lardaskatuko ginen beldur.
|
|
|
Ez al zen, baina, fisiognomia zientzia zuhur eta sistematiko bat? Berriz ere arriskutan
|
jarri
behar al nuen neure burua aspaldi hartan egin bezalaxe ondorioak ebazteko garaian. Gogora ekarri behar al nituen, atzera, orduan bizi izandako sofrikarioak?
|
|
|
Ahoa ireki, eta ama jakinaren gainean
|
jarri
behar nuela adierazi beharrean, isildu, eta neure hatz baldarrez banatu nuen ilea gehiago. Migelen aiherkundeak ez ziren txantxetakoak.
|
|
|
Horrez gain, kopilotuak musikaz eta aire egokituaz ere arduratu behar izaten du. Gaur, niri egokitu zait Danen alboan joatea eta, Niagararantza abiatzearekin batera, Karmelok adei  tsuki pasatu didan opera kaset bat jarri dut, Donize  ttiren ez dakit zer; baina batzuk tartean Luis, Esther eta Tom esku zartaka hasi dira eta, azkenean, luzatu didaten Van Morrison-en zinta
|
jarri
behar izan dut.
|
|
|
...nbait, hasiera hasieratik, Luisek adoretu zuen niregana hurbil zedin, baina Rubenek ez zuen halako laguntasunaren beharrik (Las Vegasen, azkenik, aitortu zidan Luisek aspirina bat eta kondoi bat eman zizkiola ni benefiziatzeko; baina haren harropuzkeriaz aspertua, Mesa Verdeko kanpinean afaltzen ari ginela, Luisek coca cola bat edaten ari zela ikusirik, ezkutuka berari bota zion, berez, ni ble ble
|
jarri
behar ninduen aspirina Mesa Verdeko hartan ez al nuen bada Estherrekin ipurtargiak biltzen harrapatu..., eta, zera, kondoia, geroko jostaldi batean erabili genuen.
|
|
|
Langintza horretan Euskaltzaindiak izan behar duen zeregina, horra hor gogoeta sakon baten pean
|
jarri
behar dena. Horri buruzko ahotsak nonahi entzun ohi dira.
|
|
|
Orrialdeak, teletestua erabiltzen zuen Prestel sistemaren bitartez igortzen ziren. Orduan urriak ziren komunikabide honen harpidedunak, telebista aparailuetan deskodetzaile bat
|
jarri
behar izaten zuten seinalea jaso ahal izateko. Esan dezakegu, bada, duela 20 urte jaiotako kazetaritza elektronikoa telebista kateetan finkatu zela teletestuari esker.
|
|
|
Liburu eta Liburutegi Zerbitzua euskarazko gai izenburuen zerrenda prestatzen eta IBERMARC formatura egokitzen ari da. Izan ere, gaur egun euskaraz normalizatuta ez dauden lanabesak liburutegietako profesionalen esku
|
jarri
behar dira, euskara erabiliz lortu ezin den informazio gabezia konpontzeari begira.
|
|
|
Alabaina, zientzia ez da logikaz eta matematikaz bakarrik osatzen. Zientzia enpirikoak, beren aldetik, proposizio sintetiko kontingenteek osatzen dituzte, eta hauek enpiriarekin aurrez aurre
|
jarri
behar dira. Proposizio hauetan erabiltzen diren zeinuen esanahia argitu behar da, hau da, hizkuntzarekin adierazten denak zer esanahi duen ikusi behar da.
|
|
|
Bai Donostian, eta lehenago Ordizian ere bai, zinemara joaten ginen maiz. Pelikula hasi aurretik Francoren irudia azaltzen zen, eta kristo guztiak zutik
|
jarri
behar izaten zuen, besoa jasota, Cara al sol abesteko. Horretarako egoten zen zineman, eskolako maisua egoten zen moduan, txapel oker bikotea, gazteak esertzen ziren inguruan.
|
|
|
Lupo eta Bele salto batean jaiki, mahaiaren erdian, parez pare jarri ziren. Neskak Xani eskuaz, leialki, non
|
jarri
behar zuen adierazi zion: amona izan zen aldean ez, ezpada bestean, bi mutilen ondoan, bakantxo hala ere.
|
|
2001
|
|
|
Eta animaliari ere bai, norberekoikeriaz ez jokatzearen erakusle. Azken finean, denok denona errespetatu beharra adierazi nahi dut; baita ere aldamenekoa gure laguna izan daitekeela, eta arazoak konpontzeko ez zaiola arazo gehiago erantsi behar lehendik dugunari, baizik eta borondatea eta hitza
|
jarri
behar direla konponbidean.
|
|
|
Eta laugarren puntua parlamentu nazionala da; hori ezin dela egin diote batzuek berehala, eta guk zera diogu, abertzaleei galdetuko balitzaie ea hiru probintzia edo sei probintzietako parlamentua nahi duten, denek sei herrialdetakoa esango lukete. Bada, guk dioguna da norabide horretan
|
jarri
behar dugula eta horretarako baldintza sozialak sortu behar ditugula. Eta hori noizko?
|
|
|
Blindaje kontuak aipatu genituen EAJk bere garaiko apustua borondate onez egin zuelakoan. Udalbiltza behar objektibo bat da herri honetan eta ez dago martxan
|
jarri
beharrik ezeren truke. Gaur egun ezin da politika abertzalerik egin Lizarra Garazi eta Udalbiltza erreferente politiko gisa izan gabe, eta alde horretatik, gutxienez eskema politikotan hori blindatua dago.
|
|
|
Ekologiak mugak jarri ditu, eta erakutsi digu lurrak mugak dituela eta indar produktiboen garapen mugaezina planteatzea pentsaezina dela. Garapenkeria zalantzan
|
jarri
behar da erabat eta beste ildo batzuk asmatu. Garapen iraunkorrari buruz ere hitz egin izan da baina niretzat ia berdina da, garapena eta iraunkortasun hori kontrajarriak dira.
|
|
|
Bestetik, demokrazia ospetsu hau zalantzan
|
jarri
beharra dagoela uste dut. Demokrazia ospetsu hau diktadura gogor eta nazkagarri bat da, sistema kapitalistak bere boterea mantentzeko diseinatu duen sistema bat da eta hortik barrutik ezin da ezer aldatu, ezta sozialismorik lortu.
|
|
|
Ikusi ditugu kolonialismoaren aurkako borrokaren ondoren sortu diren burokraziak. Hori da ateratako beste ondorioetako bat, abanguardismoak zalantzan
|
jarri
behar direla, herriaren izenean aritzen dira eta azkenean herriaren aurka bukatzen dute.
|
|
|
Abangoardiak boterea hartzen badu gero badakigu zer gertatzen den, abangoardiak beren interesak defendatzera doazela, eskuinetik zein ezkerretik. Gizarte berri bat egiteko garaian administrazio edo estatuari mugak
|
jarri
behar zaizkio. Pertsona bat bere bizitza osoan politika egiten badago, hori profesional bihurtzen da eta bakarrik bere interesak defendatzen aritzeko izugarrizko arriskua dauka.
|
|
|
Apaizek, bere aburuz, mezatan" euskerari lehentasun edo preferentzia" eman zioketen. Eta ikastolari lagundu," eskola aldetik preparatuak direlako, bestalde herriaren aurrean zerbait errepresentatibidade edo ordezgaritza dutelako, edo, nola-nahi dela ere, horretarako kontzientziatuak baldin badira, egokien litzatekeen horiexek izan behar dute euskera aldaz goran eta zuzper aldi batetan
|
jarri
behar dutenek: giroa sortuaz, ikastola indartuaz, gurasoak kontzientziatuaz, Gipuzkoan den Ikastola Elkarteari ere eskaria eginaz, noski, hitzaldi edo nolabaiteko laguntza lor dezaten hiri horretakoek".
|
|
|
Jende horrek denak kanpamenduan bizitza berri bati ekin dio, denek arau batzuk errespetatuz. Umeei txertoa
|
jarri
behar zaie derrigor eta eskolara bidali behar dira. Hori asko kosta da, nomadek toki finko batean bizitzera ohitu behar izan baitute haurrak eskolara bidali eta eritetxea eskura eduki ahal izateko.
|
|
|
Motore berri bat
|
jarri
behar diogu euskal autogobernuaren ereduari. Erabakitzeko gaitasuna da motore hori.
|
|
|
Antzinako frontoia tailatutako harriez altxatzen zen, baina gaur egun egitura porlanezkoa da, harrizkoa garestiegia litzatekeelako. Frontisaren kasuan honen gainetik harri kapa bat
|
jarri
behar zaio (homogeneotasun handiko kareharria, edozein harrik ez baitu balio), gutxienez 10 bat zentimetroko sakonera duena, bestela pilotak zuzenean porlanaren aurka joko lukeelako eta honek batetik ez lukeelako indarrez itzuliko eta bestetik porlana bera kaltetuko litzatekeelako. Azkenik, harri plaka hauen eta porlanaren artean tarte txiki bat utzi behar izaten da, bertan masa likidoago bat isurtzeko, harriaren eta porlanaren arteko kola gisa funtziona dezan.
|
|
|
Horrela eginda ez du graziarik. Emozio gehiago eman behar nion trikimailuari, neronek
|
jarri
behar nuen lehendabizi harrituaren aurpegia metxeroa desagertu dela ikusitakoan, publikoa gehiago txunditzeko. Hor dago aktore lana, nik ongi baitakit metxeroa desagertu dela.
|
|
|
" Asi gaitezen atxis aren salerosketatik. Droga hau erosterakoan, nahi eta nahi ez, beste drogatuekin arremanetan
|
jarri
behar izaten du erosi nahi duenak. Eta atxis sailtzaileak ez du etsiko beste droga gogorren bat saldu arte.
|
|
|
Baina gauza bat da edarizale amorratua izatea, eta bestea duintasunik ez izatea, dirua hartzeko orduan mozkorrak baldintzak jarriko dizkio bere ongileari: mailegu bat behar du izan, inolaz ere ez limosna, eta beraz, hura itzultzeko bidea
|
jarri
behar dio. Horrela egingo du ongileak, eta bestea saiatuko da bere hitza betetzen, baina beti izango du trabaren bat bidean.
|
|
|
Ze umea!». Marrazki bat egin dezakegu, nahi genukeen Euskal Herria koloreztatzeko, baina etorkizunaz ari garenean serio, hankak lurrean
|
jarri
behar dira. 2050 urtean, euskal kulturak lortzen badu auzo bat izatea hiri horretan, benetan, arrakasta izango da, eta ahalegin bat, munduaren historian oso gutxitan eman dena.
|
|
|
Sarritan ustekabeak izaten ditugu. Konferentziak eztabaida bat erraztu behar du, kide guztien tesiak
|
jarri
behar dira mahai gainean, tesiak edozein direla ere, inolako beldurrik gabe. Autogobernuan gehiago aurreratzeko tesiak badira edota EAEko autonomiaren aurreko jarreretara itzultzeko tesiak badira ere, bi tesiak legezkoak dira.
|
|
|
Irudiaren oinarria den esaldia da hau, bai irudi zinematografikoarena, bai irudi literarioarena da aipamen hutsa den esaldia. Aipatu besterik ez du egin behar, eta irakurleak beste guztia
|
jarri
behar du, osatu, gorpuztu, hezurmamitu.
|
|
|
Bi egoeratan
|
jarri
behar dugu berebiziko arreta: beste ibilgailu bat aurreratzean bolumen handikoa baldin bada, bereziki eta mendi, eraikin edo tunelek babesturiko leku batetik lau eta irekia den beste batera irtetean.
|
|
|
Gidariaren alboan airbag sistema duten autoetan atzeko jarlekuan joan behar dute haurrek, eta erdiko aldean
|
jarri
behar da haurraren jarlekua ¿ beti martxaren aurkako norantzan haurra alboko kolpeetatik hobeto babesteko.
|
|
|
Horrelakoetan pediatrarengana joan eta tratamenduan
|
jarri
behar dira ama umeak, pare bat astez.
|
|
|
> aurrekoa baino dezente garestiagoa da honoko hau, pantailako testua braillerako egokituko duen aparatua
|
jarri
behar delako.
|
|
|
Dastamena hezteko, era askotako frutak
|
jarri
behar dira (laranja, sagarra, udarea, mahatsa, arana...); beste aldetik, hobe dugu alergenikoenak (marrubia eta melokotoia, adibidez) oraindik ez sartzea.
|
|
|
Gozatzeko ez da azukrea
|
jarri
behar eta, zazpigarren hilabete arte behintzat, hobe gailetak sartzen ez badira, glutena baitaukate.
|
|
|
Izerditan jarraitzeko estalkirik ere ez da
|
jarri
behar, saunan lortzen den erritmo ona eten egiten baitute.
|
|
|
Azpiegiturarik ez baldin badago edo une horretan dagoena ez bada hiru hilabeteren barruan egokitu behar edo interesaturik dagoen bizilagun horri telekomunikazio zerbitzuak eskuratzea ahalbidetuko dion berri bat
|
jarri
behar ez bada, bizilagunak obra hori egin ahal izango du.
|
|
|
Baina C birusaz infektatuek bitarteko guztiak
|
jarri
behar dituzte gaitza zabal ez dadin.
|
|
|
Etxebizitzan, dendan edo bulegoan
|
jarri
behar den azkeneko elementua zorua izatea aholkatzen dute adituek, obretan diharduten langileek estreinatu aurretik honda ez dezaten.
|
|
|
Karga erdiarekin martxan
|
jarri
behar baduzu, erabili programa ekonomikoa.
|
|
|
Horregatik, arreta osoa
|
jarri
beharra dago, oporretara goazenean zein berehala itzultzeko irteten dugunean.
|
|
|
Kotoia
|
jarri
behar al diezu soinean, minik hartu ez dezaten?
|
|
|
(Zutituz) Grina gehiago
|
jarri
behar duzu.
|
|
|
Honela bada, ikasleak lortu behar du H2n bere interesekoakdiren testuak jaso eta produzitzea. Horretarako, lehenengo momentuetatik ikasleatestuak jasotzen eta produzitzen
|
jarri
behar dugu, baina ikas prozesuan ahal deniketa eraginkorren aurrera egitea ziurtatuko duen estrategia baten bidez.
|
|
|
Entzun bitarteko fasea: Beharbada, hau da estres gehien sortzen duen fasea, ikasleak aurrez aurre
|
jarri
behar baitu dokumentuarekin. Estres zama horiarintzearren, alde batetik, erantzun ez linguistikoa eskatzen duten ariketak egitensaiatu naiz, eta, bestetik, bideo pasartea behin eta berriro ikusentzuteko etaulertutakoa ikaskideekin konfrontatzeko aukera eman diet.
|
|
|
Eta ohar bat: bigarren pertsonakegindako azalpenak harritu bazaituzte, ez hasi pentsatzen euskara ondo otedakizuen zalantzan
|
jarri
behar duzuenik. Horrela esateko eskatu diogu, prozedurabitxiagoa egiteko asmoz.
|
|
|
Beraz, prozesu indibidualaz hitz egiten ari gara: ikasle bakoitzak erabakiko du ikasitakoa noiz, nola etanorekin
|
jarri
behar duen praktikan.
|
|
|
Ordurako kurrikulua helduzitzaigun euskaltegira, bide estrukturaletik bide komunikatibora zihoan kurrikulua, hain zuzen. Oraindik ez genuen martxan
|
jarri
behar, baina handik urte pare bateraindarrean jartzeko asmoa zuen HABEk. Bi aukera agertu zitzaizkigun:
|
|
|
Azterketa ebaluazioaren ardatza ezin izan zitekeela ikusi genuen, eta alternatiba bat bilatu behar geniola, azterketen ordez, beste bide bat bilatuz. Gure ustez, eguneroko jardueran arreta
|
jarri
behar genuen, ikasleen aurrerapena neurtzeko etahorren inguruko informazioa aurkitzeko. Bagenekien hori guztia ebaluatzeko gureikuspuntua baino ez izatea ez zela nahikoa, ikasleei ere eman behar geniela aukeraberen iritziak kanporatzeko eta autoebaluazioa egiteko.
|
|
|
Argudioen puntuarekin lotuta egongo dira, batez ere. Ikasleari gauzak ulertzeko eta erabiltzeko moduan
|
jarri
behar bazaizkio, modurik errazena adibideakematea izan daiteke; baina ez edonolako adibideak. Zuzen zuzen bere egoerarekineta ezagutzekin lotuta daudenak badira, askoz errazago ulertu eta bereganatukoditu.
|
|
|
artikuluetan oinarrituz, bi jokabide aurrera eramatea bururatu zitzaidan. Alde batetik, ikasleak berek egiten zutenaz hausnartzen
|
jarri
behar genituen, haien kontzientzia maila handiagotuko bagenu. Eta bestetik, ikasleak autonomoagoak izatea lortu behar genuen, ikasleek beren helburuak definitzeko, helburuhoriek lortzeko bitarteko egokiak aukeratzeko eta egindakoa ebaluatzeko gauzaizatea, alegia.
|
|
|
Hola, dirudienez, haizeolak produkzio gune garrantzitsuak izango ziren, eta, beraz, artzaintzarabakarrik dedikatu tako garapen gutxiko gizataldeen ideia zehaztu egin beharkolitzateke; hau da, gizatalde mugikorrak ala uste baino egonkorragoak eta aberatsagoak ote ziren? Bestalde, argi dago, haizeolak garaiko beste aztarna arkeologikobatzuekin harremanetan
|
jarri
beharrean gaudela, hala nola, Aldaieta eta bestelakonekropolietan aurkitutako ostilamenduekin.
|
|
|
Aralarko kondairako herensugearen kristautasun aurreko elementuak zalantzan
|
jarri
behar ditugu. Julio Caro Barojaren esanetan, mamu honen berezitasuna, beti Aralar mendizerrako kobazulo batean bizi izatean datza, gainerako ezaugarriak, berriz, Erdi Aroko beste herensuge edo deabruenak bezalakoak izanik63.
|
|
|
Adibide bat
|
jarri
behar eta, demagun Otto Pette ren pattarra egiteko modua: Baronetak elurtzulo batean sartzen omen zituen pattar barrikak, edariaren irakite prozesua astirotzeko. Nik ez nekien inoiz horrelakorik egin den, baina oso ondozetorkidan gorabehera hori halako giroketa berezi bat lortzeko.
|
|
|
Iparraldeko literaturgintza tradizio horren gainean bermatu da luzaz, bideanehoiz zalantzan
|
jarri
beharrik gabe, gizartea kanbiatzen ez zelako. Kanbiamenmuskilek bereziki exilio ekonomikoko bidea hartzen zuten (Amerika, Paris, Bordele...).
|
|
|
Horrekin batera, kritika eta autokritikaren beharraz ere maiz ohartarazi gaitu, dogmak zalantzan
|
jarri
beharraz,, latinezko mezekin, ez baikoaz inora (ik.
|
|
|
Alegia. idazleakbai, baina emakumeak. Guk desberdin idatziko bagenu bezala... emakumeizateagatik, edo guk egiten duguna beste genero bat balitz bezala, emakumeona, noski... edota liburu dendatan gure liburuak sailkatzerakoan, saiakerak, antzerkiak, eleberriak eta emakumeenak
|
jarri
behar balira bezala...
|
|
|
Hortaz, saio honetan 2000 urtean argitaraturiko eleberriak izango ditugu hizpide: haatik, urtebeteko epearen aukeraketa, mugak
|
jarri
beharraren ondorioa besterik ez da. Bestalde, saio honetan urte jakinhonetako eleberrien lehenengo irakurketa batek iradokitakoaren inguruan jardungodugu:
|
|
|
Zer esanik ez, ezin da espero soberakina duten herrialdeen eta defizita duten herrialdeen obligazio egokitzapenak simetrikoak izatea, horien egoerak erabat ezberdinak eta askotan kontrakoak izanik. Horrela, erremedioen multzoa kontu handiarekin
|
jarri
behar da praktikan, herrialde bakoitzaren behar edo premia partikularrak kontuan hartuz. Eragile ekonomikoen arteko diferentzia objektiboak etainteresak kontrajarriak izanik, nazioarteko kooperazioaren arazoari eginkizun garrantzitsua ematen zaio egonkortasun monetarioa bilatzean.
|
|
|
Bestalde, ez da komeni laktosarekiko intolerantzia, beherako akutua eta behi esnearen proteinarekiko alergia duten pertsonek jatea. Etiketatzea Ontzi eta etiketetan produktuaren izena, zein esne motatakoa den (ardi edo behi pasteurizatua), produktuaren kopuru garbia, iraungitze edo kontsumo data lehenetsia, kontserbazio baldintza bereziak eta fabrikazio lotea
|
jarri
behar dira. Etiketan eduki kalorikoa eta nutrizionala agertzea derrigorrezkoa ez den arren, ekoizle askok adierazten dute.
|
|
|
Ontziak egoera onean egon behar du, deformaziorik eta kolperik gabe. Etiketa eta iraungitze data edo kontsumo data lehenetsiak
|
jarri
behar ditugu. Kontserbatzeko hotza behar duen produktua denez, hozkailuan gorde behar dugu (0 °C) kontsumitu arte.
|