|
2000
|
|
|
Ez dakit zenbat urte edukiko nituen nik orduan (32 zituen), baina nik momentu
|
hartan
pentsamendu hori izaten nuen, 30 urte bitarte txapelketak jokatu eta gero uztekoa. Gero ikusi da pentsamendu bakarra daukadala, nire gorputzak ezin utzi handia izan duela.
|
|
|
" Gero arte, bai". Eskrutagaitzak ziren
|
haren
pentsamenduak. Amaren besoetan, neskatilak esku potoloaz agur egin zion, Xan eskailerako zuloan ezkutatu zen arte.
|
|
2001
|
|
|
Egia da zuen teknika dela eta, zuek, rapsodak, askotan bekaitz izan zaituztedala, lon: alde batetik, zuen arteari esker, egokia den moduan, gorputza eder mantentzen baituzue ahal bezain dotore agertzen zaretelarik; eta, beste aldetik, oparoak eta onak diren gainerako olerkariez arduratzea ere beharrezkoa da, bereziki Homeroz, olerkaririk bikainena eta jainkotiarrena; eta beharrezkoa da, halaber,
|
haren
pentsamendua aditzera ematea, ez hitzak soilik. Rapsoda ez bailitzateke inoiz rapsoda ona izango olerkariak esandako gauzak ulertuko ez balitu.
|
|
2002
|
|
|
" Inori ez litzaioke bere burua hiltzea otuko, txakurrek haginka egingo  dioten beldurragatik", pentsatu nuen itxaropentsu, lehengo suizidio mehatxuari larritasuna kentze aldera. Beste alde batetik, ordea, semeak oso urrutitik hitz egiten zidala sentitu nuen, nigandik oso urrun zegoela alegia, ezin bainion
|
haren
pentsamenduen hariari jarraitu. Edonola ere, nahiago nuen mila bider txakurren arazoaz hitz egitea, ezen ez heriotzaz, eta bide hartatik  jarrai zezan desio izan nuen.
|
|
2004
|
|
|
Signora, edalontzia hartuta, Pabloren ondoan jarri da,
|
haren
pentsamenduak irakurrita edo.
|
|
|
" Nik pentsatzen dut" delako ebidentzia onartuta, pentsatze hori zer den zehaztu du, eta emango duen erantzunak balio du ez Descartesentzat bakarrik, baizik eta baita eginbehar horretan diharduen edozein gizon emakumeren jarduna definitzeko ere. Zeinahi dela gizabanako batek bere existentziaz duen esperientzia —espazioaz duen bizipena, bere sentimenak, oroimena... —, Descartesek defendituko du
|
haren
pentsamenduaren egitura eta Descartesek bere buruan aurki dezakeena berdinak izango direla, forma logiko orokor bera dutela nahiz eta eduki partikularra ezberdina izan. Forma logiko unibertsal honi esker pentsatzeko gaitasuna izango dugu; eta pentsatzeko, gainera, inolako aginteren aurrean makurtu gabe eta modu burujabe eta ez mekaniko batean.
|
|
|
Poliki poliki egindako bidea izan zen, Neu izatearen kontzientzia erabat iziotu arte, Nitaz jabetu arte, Ni neure buruaren jabe izan arte, ustez behintzat. Guretzat, halako gauza sinplea dirudien ideia hori zerk egingo du nabarmengarria,
|
hura
pentsamendu modernoaren sorreran jartzeraino?
|
|
2005
|
|
|
Azpimarratu beharrekoa da, hala ere, bertan ez dela gizakia hainbeste bere Orokortasunaren edo Unibertsaltasunaren perspektibatik kontsideratzen baizik eta, batez ere, bere Singulartasunaren eta Indibidualtasunaren perspektibatik. Gogoan honela hartutako gizakiak osatzen du, egiaz, haren jarduera antropologiko guztien arazoa eta aztergaia eta, azken batean,
|
haren
pentsamenduaren abiapuntua eta helmuga.
|
|
2006
|
|
|
Dicho de otra manera: ...partida serán menester dotes, destrezas muy diferentes de las que en el último pasado proporcionaban el triunfo" 707 Hau izan liteke bide posible bat, Nietzscheren" etorkizuneko gizakiaren" argitan irakurrita (Moralaren genealogia, Hirugarren Traktatua), Ortega-ren arrazismoa, ezkutaezina ukatzeke eta ezkutatzen ere saiatzeke ukaezina, nolabait bigarrentiartzeko bere inportantzian
|
haren
pentsamenduan – Heidegger derrigor salbatu beharra sentitzen dutenek, halatsu egin ohi duten moduan.
|
|
|
Falangistak bai bata eta bai bestea berenganatzen saiatu dira. Unamuno, sinbolo bezala probetxa daiteke, baina
|
haren
pentsamenduarekin oso urrutira nekez joan liteke politikan: " existentzialismoarentzat" gelditu zen.
|
|
|
Baina zaila zen toki
|
hartan
pentsamendu alairik bururatzea. Beragandik hogei metrora altxatzen zen baserrira begiratu zuen.
|
|
2007
|
|
|
Baina hori Alemanian gertatzen da eta Frantzian ere berdin berdin gertatzen da, epigono hutsak ez direnetan behintzat. Influentziarik handienetako bat Kant-en filosofian eta
|
haren ondoko
pentsamendu aleman guztian Rousseau-rena izan da. Rousseau-ri,, chaque nation a son caractère propre et spécifique?, irakurtzen diozu Émile n17 Rousseau nahiko erromantiko eta irrazionala dela?
|
|
|
esaten dizu beti(, die sogenannten Racen?). Horrez gain, Poliakov ek, hari leporatzen dion zenbait esaldi itsusitan(, les tribus «proches de l, animalité»?), isildu egiten du Cuvier-en itzulpena baino ez dela (Poliakov 272; Schelling 513); edo
|
haren
pentsamendu bezala ridikulizatzen duena, beltzen, arima galduen, errukia?, Las Casas en arrazoibidearen erreprodukzioa soilik dela (Poliakov 272; Schelling 523), etc. Schelling-ek herri eta leinuen artean hierarkia penagarriak ipintzen ditu eta kritikatzekoa da.
|
|
|
Egiaz, diferentzia handiekaz batera berdintasun handiak daude. Nazioaren teoria landu bat ez du Kant-ek (Herder-ek, Humboldt-ek ere ez dute), haatik nazioak badu bere lekutxoa
|
haren
pentsamenduan. Aipatu bere saioan, hor helburua hori baitu?
|
|
|
Aspaldiko tradizioari jarraiki, Descartes-ek ere aitortzen dio hitz egiteari, abere eta makinen aldean, gizakiaren (arrazoimendunaren) bereizgarri izateko funtzioa(
|
hura
pentsamenduen komunikaziorako zeinuen erabilera bezala, ez nahitaez ahotsezkoa, ulerturik), ik. Metodoari buruzko diskurtsoa.
|
|
|
Humboldt-en obrari erritualezko buru makurtzea egiten zaio «saio handi» aitortuz: gero hitzaurre guztian hura epigono eskas bat baino ez dela deklaratzeko; haren ideiak «both banal and unoriginal»; Condillac gaizki irakurri zuela, ulertu ere ez zuela egin, etab. Aarsleff da, osteratzen dizu Sweet ek, egiaz ulertu ez duena, Humboldt-en Bildung kontzeptu fundamentala esaterako, eta
|
haren
pentsamendu guztia azken batean; eta, oharrak ohar eta kritikak kritika, bere tesietan tematzen dena, sekula benetan aztertu gura gabe Humboldt-en Paris aurreko gogoeta.
|
|
|
Justu Whorf-en jaiotzaren ehunurterako bezala, haren inguruan publikazio eta ekintza akademiko inportanteak egon dira. 1996an P. Lee-k, Whorf-en testu argitaratu hala argitaragabeen irakurketa xehean oinarrituz,
|
haren
pentsamenduaren berreraikuntza kritiko eta sistematiko bat eskaini du, sinplifikazio irritsuetatik («hizkuntz determinismoaren mitoa») erredimituz1594 Bestetik, urte berean, Psikolinguistikako Cognitive Anthropology Research Group delakoak Nimegako Max Planck Institutuan hizkuntz erlatibismo deituaren inguruan planteamendu berri eta
|
|
|
Bera jotzen da «hizkuntz determinismo» hipotesiaren ezartzailetzat XX. mendean. Nolanahi ere, hipotesi horretara etorri arte (etorri bada!),
|
haren
pentsamenduak eboluzio bat ibili du1494.
|
|
|
Baina hori Alemanian gertatzen da eta Frantzian ere berdin berdin gertatzen da, epigono hutsak ez direnetan behintzat (eta «Ideologoak» epigono hutsak dira). Influentziarik handienetako bat Kant-en filosofian eta
|
haren ondoko
pentsamendu aleman guztian Rousseau-rena izan da. Rousseau-ri, «chaque nation a son caractère propre et spécifique», irakurtzen diozu Émilen756 Eta gogoratzen duzu, «chaque nation a son caractère» hori behiala Voltaire-ri irakurri zeniola, trufati, guruztari santu frantsesek Konstantinopla konkistatu zuteneko zakurkeriak, kontatzen ari dela:
|
|
|
denborabakoa, gorpuzbakoa, baldingabea. Arrazoimen burujabe horrekiko, hizkuntzaren egitekoa
|
haren
pentsamenduari izaera finko eta kanporako espresio ematea da. Egiteko anbiguoa, zeren eta, alde batetik laguntza substantziala baita pentsamenduarentzat (eta Descartes-ek hizkuntza emango du gizakiaren ezaugarri bereizgarritzat animalia eta makinetatik); beste aldetik, baina, traba gaitza ei da zientziarentzat, hitzen zehazgabetasunak ideiak nahasarazten dituelako.
|
|
2008
|
|
|
Zure irudipenak dira horiek!?. ...balu eta odolbideetatik kanpo ibiltzerik balu?, berehala ohartuko zen nola, ama nagusiak bere esaldi hura esan ahala, kopeta ilundua zuen, inondik ere?, Ernestinak apur bat goratu zuen begirada, baita ezpainei mugimendu ia hautemanezin bat eragin ere, haren betarte ezin serioagoari halako kontrapuntu bat jarri ziona, irri baten itzala izan zitekeena, eta esperantza baten ezaugarria, ondorioz, une
|
hartan
pentsamendu bat tartekatuko balitzaio bezala, ama nagusiari eman beharreko erantzuna laburbiltzen zuena baina Ernestinak berak isilpeko bihurtu zuena: –Berorrek ez dit ulertzen, ama nagusi, baina frai Millanek bai, hark ulertuko dit, seguru baietz!?.
|
|
|
Mendeetan zehar, gogoeta bera islatu da hainbat lekutan, batez ere, literatura idatzian19 Horretan ere, Axular-en Gero ez da salbuespena. Lautara laburbil daiteke
|
haren
pentsamendua:
|
|
|
Sistema dinamikoek duten ikuspegiaren aurrekaririk ezagunena Ludwig von Bertalanffyren(; 1968) sistemen teoria orokorra da. Hogeita hamarreko hamarkadan, jadanik, erredukzionismoaren aurkako kritikaren bultzatzailea izan zen; hura une
|
hartako
pentsamendu zientifikoaren ezaugarria zen. Erredukzionismoak defendatzen zuenez, hauxe zen fenomeno bat ulertu ahal izateko errezeta hutsezina:
|
|
|
Edurnek fereka goxoak egin dizkio lepoan, eta izerdi tantak lehortu dizkio musuzapiaz. Badaki, senarra ondo ezagutzen baitu,
|
haren
pentsamenduen nondik norakoa. Bai, Txominen gogamenak denboraren makinan 27 urte egin berri du atzera eta aparkaleku hartan ikusi du bere burua beste hiru lagunekin batera.
|
|
|
Hilabeteetako isilunea hautsi du Jesus Egiguren PSE EEko presidenteak (Aizarna, Zestoa, 1954), 2003an aurkeztutako doktore tesi biltzen duen El arreglo vasco liburuaren aurkezpenaren aitzakiaz. Prozesua eta gero,
|
haren
pentsamenduaren funtsa ez da aldatu.
|
|
|
Max Weber (Erfurt, Alemania, 1864 Munich, Alemania, 1920) zientzia arloko langilea izan zen, ez politikaria, baina kezka handia izan zuen politikaren inguruan. . Gauza publikoaz biziki kezkaturik egon zen bizitza osoan, eta nostalgia moduko bat sentitu zuen beti politikari dagokionez,
|
haren
pentsamenduaren azken xedea ekintzan parte hartzea izan balitz bezala?, dio Raymond Aron ek liburuaren hitzaurrean. Bi liburu daude batuta Pello Zabaletak itzuli duen liburuan:
|
|
|
Zure irudipenak dira horiek!". ...ideetatik kanpo ibiltzerik balu–, berehala ohartuko zen nola, ama nagusiak bere esaldi hura esan ahala –kopeta ilundua zuen, inondik ere–, Ernestinak apur bat goratu zuen begirada, baita ezpainei mugimendu ia hautemanezin bat eragin ere, haren betarte ezin serioagoari halako kontrapuntu bat jarri ziona, irri baten itzala izan zitekeena, eta esperantza baten ezaugarria, ondorioz, une
|
hartan
pentsamendu bat tartekatuko balitzaio bezala, ama nagusiari eman beharreko erantzuna laburbiltzen zuena baina Ernestinak berak isilpeko bihurtu zuena: " Berorrek ez dit ulertzen, ama nagusi, baina frai Millanek bai, hark ulertuko dit, seguru baietz!".
|
|
|
Edonola ere, gure Metafisika ren barneko egituraren eta edukien azterketari begira, eztabaida hori gure ikergunetik kanpo gelditzen da. Izan ere, Aristotelesen analisia, zuzentasuna alde batera utzita,
|
haren
pentsamendu propioaren garapenerako abiapuntua den neurrian interesatzen zaigu. Hurrengo ataletan ikusiko dugunez, lehenengo filosofo materialisten ustezko doktrinak oinarrizkoak izango dira Aristotelesen eraikuntza aporetikoan, aporia gehienetan alde baten edukia beteko dutelarik.
|
|
2009
|
|
|
Arima serbil horren logikan kokatzen da poeta bilbotarraren balorazioa abertzaletasunaz eta euskaraz ere. Basterra Sabin Aranaren ezusteko goreslea da, bai haren nortasunarena(, aquel hombre ardiente y ejemplar que respetamos y admiramos?,, uno de los raros hombres que traen un mensaje a un pueblo?) eta bai, printzipialki,
|
haren
pentsamendu politikoarena: –con símbolos inventados, con ideales «inventados», pero casi todos ciertos, con todo inventado llenará una misión de salvación y de defensa de la raza, a semejanza de los nacionalismos americanos en defensa de los anegamientos de inmigrantes.
|
|
|
(726). Jainkoaz denaz bezainbatean, bere sentimenduetako, jainkozkoa?, edo
|
haren
pentsamenduan Brightmanek hala interpretatu duena, onartzen du baduela, mugagabekoaren egarria eta; bana inola ere ez dela kristauek aipatzen duten Jainkoa, berresten du irmoki. Sentimendu bat edukitzeak, dio, ez du frogatzen sentimenduaren objektuak sentimendutik bertatik kanpora existentziarik zinez duenik.
|
|
|
Izan ere, arrazoimenak ezin toleratu du Jainkoa gizon emakumeon antzera pentsatzea: . Jainkoa bakarra da, gizakien eta jainkoen artean handiena;/ haren irudia eta
|
haren
pentsamendua hilkorren desberdina?. –Eta beti da toki berean, batere mugitzeke,/ ez dagokio batetik bestera ibiltzea?.
|
|
|
Asteak pasa ziren lagunak zirela konturatu zenerako. Hilabeteak etxetik zela kontatu zionerako eta urteak bizitzan egin zuen lehen laguna zela ulertu zuenerako (ordurako zirkua utzia zuen, baina
|
haren
pentsamendua etorri zitzaion, ilargi betedun gau batez). Magoa ezagutu zuen arte ez zuen lagunik behar izan, baina Sarak utzitako hutsunean lagun asko kabitzen ziren eta John izeneko magoak (Barnabas Harrigarriak) tarte hori betetzeko merituak egin zituen, truko batzuk erakutsi zizkion eta zirku aurkezle bihurtu zuen, Eliasek erraz ahaztuko ez zuen aholku txiki batekin.
|
|
|
Joan ziren, bada, handik gutxira, orbetarrak, Domingorekin Ada utzita; hartu zuen gaixoak medikuak eman ziòn lasaigarria, eta baretu zitzaion mina?; lasaigarriak burua moteltzen zion, bai, baina ez blokeatzen, minezko minak bezala; esan nahi baita Domingo pentsatzeko moduan zegoela; ez zuen asko pentsatu beharrik, gainera,
|
haren
pentsamendua hitz bakar batek laburbil baitzezakeen, ausaz: –eskua?, hitza den pentsamendua eta pentsamendua den hitza, hitza bete esku eta pentsamendua bete esku:
|
|
|
Joan ziren, bada, handik gutxira, orbetarrak, Domingorekin Ada utzita; hartu zuen gaixoak medikuak eman ziòn lasaigarria, eta baretu zitzaion mina...; lasaigarriak burua moteltzen zion, bai, baina ez blokeatzen, minezko minak bezala; esan nahi baita Domingo pentsatzeko moduan zegoela; ez zuen asko pentsatu beharrik, gainera,
|
haren
pentsamendua hitz bakar batek laburbil baitzezakeen, ausaz: " eskua", hitza den pentsamendua eta pentsamendua den hitza, hitza bete esku eta pentsamendua bete esku:
|
|
|
Berrian irakurri dudanez, mestizajea munduaren sorreratik beretik existitzen dela defendatzen zuen. Ez nuen
|
haren
pentsamenduaren puntu konkretu hori ezagutzen, baina bat dator haren gainerako ideiekin. Egunkariak antropologoaren beste ideia asko azpimarra zezakeen, baina mestizaiaren antzinakotasunarena hautatu du eta poztu egin nau horrek.
|
|
|
Nerabe izatera iritsi aurretik latinez ikasi nuen esaldi batek, extra Ecclesiam, nulla salus? ondo ilustratzen du bizitza
|
hark
pentsamenduari eta bizitza zibilari jartzen zion hesia.
|
|
2010
|
|
|
Ignacio Echevarria kritikoari irakurri diot El Mundoko Culturalean Nanas del centenario artikuluan: Miguel Hernandez poetaren mendeurrena dela eta, itxurakeria hutsean dabiltza Mª Teresa Fdez. de la Vega nahiz PPko agintariak; poeta, ez gaitezen engaina, komunista eta errepublikazalea zen, eta orain xinpletu eta desitxuratu egin dute
|
haren
pentsamendua" teknosozialdemokraziaren hizkera mordoilora ekarriz" denok gaude zapalkuntzaren kontra eta askatasunaren alde, biba gu!; eta ez dute lotsarik ospakizunerako eratutako komisioan nortzuk eta errege erreginak buru izendatzeko.
|
|
|
Bestalde, atzo Jesus Egiguren PSE EEko presidentea baikor agertu zela eta, ministroak esan du
|
hark
pentsamendu propioa duela, eta ez dagoela harekin ados.
|
|
|
¡ Vivan los animales! Jesus Mosterínen liburuetako bat besterik ez da, baina
|
haren
pentsamenduaren eredutzat hartzeko modukoa.
|
|
|
Horien artean, zer esanik ez, azpimarragarriena da, gure kasuan, De legibus izenekoa, horrek biltzen baitu
|
haren
pentsamendua, legearen eta zuzenbidearen inguruan. Horra, bada, hautu baten arrazoia eta sustraia.
|
|
|
...o diziplinetan" hizkuntza, gertakari edo fenomeno kultural" bezala ezaugarritzea, hain zuzen —eta Casadok adierazi bezala—, hizkuntza bera, aldi berean," gizakiaren jarduera aske eta jarduera horren emaitza" delako116 Horren oinarrian, bada, kulturaren eta antropologiaren interpretazio jakin bat dago, zein Kanten filosofiatik abiatzen den117 Honela biltzen du Durantik
|
haren
pentsamendua: " Kultura", batetik," helburu arbitrarioak (ez naturalak) ezartzeko gaitasuna eta giza askatasunaren ezinbesteko baldintza da";" Antropologia" bestetik," gizakiak bere espiritu askearen ondorioz egiten duenaren estudioa da, ez giza fisiologiaren lege naturalen ondorioz egiten duenarena" 118 Zera dio Oswaltek horren haritik:
|
|
2011
|
|
|
Bakarrik, hori egin nahi bada, haren testua zehatz irakurri eta errespetatu egin behar da, ez hura autoritate bezala tranpa egiteko erabili. Alegia, Jaspersek berak ardurarik handiena ipini badu errua (Schuld), erantzukizuna (Verantwortung, Verantwortlichkeit) eta erantzunbeharra (Haftung) bereizteko, bereizketa hori gordetzea esentziala da
|
haren
pentsamenduarentzat, eta ez dago diferentziok baliogabetu eta kontzeptuok atzera nahastekatzerik, Euskal Herriko kasuari gure gogara aplikatzeko. (Euskarazko terminologia hau Morrisen Euskara Ingelesa hiztegiak irakatsi dit).
|
|
|
Wolf eta Barlow en arabera (1979), haur eskizoideak eraikuntzen kopuru mugatua erabiltzen du, estimulazio gabezia eduki duelako eta gurasoak hotzak eta urrunak izan dituelako. Jarduera intelektualetara sarritan dedikatzen den arren, haren ezagutza estiloa txiroa da, eta indarrik gabea da bizitza pertsonalari eta sozialari buruzko
|
haren
pentsamendua. Pentsamendu prozesu ilunak eta emozio barietate txikia ditu.
|
|
|
|
Haren
pentsamendu automatikoak ezagutzea zaila da, pentsamendu automatiko txiroak agertzen baititu: «Ez dit axolarik zer pentsatzen duten besteek nitaz», «Besteek ez dute eraginik nire erabakietan», «Gauzak bakarka eginez soilik gozatzen dut», «Beste pertsonekiko intimitateak garrantzirik ez du», «Neure modura egin ditzaket gauzak, inoren laguntzarik gabe», «Tentsioa askatzea beste helbururik ez du sexuak», «Bakardadea askoz garrantzitsuagoa da, jendearekin erlazionatzea baino», «Harreman pertsonalak korapilatsuak dira; arazoak bakarrik ekartzen dituzte eta askatasuna mugatzen dute».
|
|
|
Nortasun eskizoidearen nahastea duenak ezagutza estilo txiroa du. Horregatik, pazientearen pentsamendu prozesuak argitzen eta
|
haren
pentsamendu nahiz emozioak identifikatzen saiatu behar du terapeutak. Eskizoideari asko kostatzen zaio bere pentsamendu automatikoak identifikatzea.
|
|
|
Urgentzia giro batean bizi da antisoziala eta ez du denborarik hartzen gogoetarako edo fantasiarako.
|
Haren
pentsamenduaren egituran mito eta ipuin gutxi ageri da; agertzen direnak ekintza eta esperientzia gordinen errepresentazioak dira. Errepresentazioak distantzia hartzea eta ekintza inhibitzea eskatzen du, baina ekintzaren inhibizioak ez du antisoziala asetzen eta ekintzara itzultzen da atsegina lortu nahirik.
|
|
|
Pentsamendu konkretua agertzen du nortasun antisoziala duenak; eztabaidari, alternatiba ezberdinei edo zalantzari toki gutxi uzten die
|
haren
pentsamenduak. Aro sentsoriomotorreko biziera darama, aurretiko eta ondorengoen aurreikuspenik gabea.
|
|
|
Pentsamendu konkretua agertzen du nortasun antisoziala duenak; eztabaidari, alternatiba ezberdinei edo zalantzari toki gutxi uzten die
|
haren
pentsamenduak. Aro sentsoriomotorreko biziera darama, aurretiko eta ondorengoen aurreikuspenik gabea.
|
|
|
Urgentzia giro batean bizi da antisoziala eta ez du denborarik hartzen gogoetarako edo fantasiarako.
|
Haren
pentsamenduaren egituran mito eta ipuin gutxi ageri da; agertzen direnak ekintza eta esperientzia gordinen errepresentazioak dira. Errepresentazioak distantzia hartzea eta ekintza inhibitzea eskatzen du, baina ekintzaren inhibizioak ez du antisoziala asetzen eta ekintzara itzultzen da atsegina lortu nahirik.
|
|
|
Emaztea hil zitzaionetik, etxeko sabaia gainera erortzen zitzaion eta lau hormek estutu egiten zuten itotzeraino. Annak mintzatzen uzten zion,
|
haren
pentsamenduaren haria moztu gabe.
|
|
|
dago liburu honetako lehen elkarrizketaren eta azkenekoaren artean. ...ka nagusiak, mundu pertsonal baten sakonerari dagozkion lerro behinenak, baina elkarrizketa batetik bestera, poetaren mundu pertsonala egiten eta egituratzen doa, ez kontraesanik gabe, eta haren eboluzioa jarraitzen dugu, aldian aldiko pertzepzio, zehaztapen, kolore eta sentipenen bidez. Urteari urte, elkarrizketatik elkarrizketara, irakite etengabean ikusten ditugu Leteren obsesioak, konstanteak,
|
haren
pentsamenduaren habe nagusiak. Pertsona baten mundualdiaren zirimolan beti ageri ohi dira ikuspegi konstante samarrak, kezka berdintsuak, obsesio errepikatuak, haserre eta poz gisakoak.
|
|
|
Bera bezalako eskarmentudun idazle bati ez zitzaion zaila gertatzen gauzei beste batzuen ikuspuntutik begiratzea, berearen beste muturrean egon zitezkeen pentsaerekin enpatizatzea eta are sinpatizatzea. Ariketa horixe egin zuen solaskide ezezagun haren tokian jarriz, eta orain uste zuen gai zela
|
haren
pentsamenduaren mekanismoak ulertzeko. Hain zuzen ere haren pertsonaia eraiki behar izan balu bezala jokatu zuen (eta bazitekeen egunen batean ideia hari nolabaiteko etekina ateratzea).
|
|
|
Hori zeukan Sotok: hainbeste urteren ondoren,
|
haren
pentsamendu eta esaldi bihurriak etortzen zitzaizkion Lazkanori burura.
|
|
2012
|
|
|
«Unamuno da Oteizak sakonen ezagutu zuen filosofoa. Haren liburu mordoa zuen etxean, behin eta berriro irakurtzen zituen, eta bere saiakera nagusietan beti agertzen da
|
haren
pentsamendua. Nire ustez, Oteizaren pentsamendua ulertzeko behar beharrezkoa da Unamuno irakurtzea».
|
|
|
3) Zenbait egoeratan, hartzaile batek landutako pentsamenduen kopurua zehaztu dezake. Eta 4) beste batzuetan
|
haren
pentsamenduak lerratzen eragin dezake.
|
|
|
Prozesu psikologiko eta eragin mota ezberdinak ere aurreikusten ditu eredu honek: barne ibilbidetik eragindako aktitude aldaketak sendoagoak dira eta gehiago irauten dute kanpoko ibilbidetik gertatutakoek baino. gudio gisa funtziona dezake; kanpoaldeko arrasto gisa baino ez; zenbait egoeratan, hartzaile batek landutako pentsamenduen kopurua zehaztu dezake; eta beste batzuetan
|
haren
pentsamenduak lerratzen eragin dezake (Petty eta Cacioppo, 1986). Zertan eta nola eragiten du euskarak pertsuasio egoera batean iturriaren aldagai gisa?
|
|
|
Bakarrik, hori egin nahi bada, haren testua zehatz irakurri eta errespetatu egin behar da, ez hura autoritate bezala tranpa egiteko erabili. Alegia, Jaspersek berak ardurarik handiena ipini badu errua (Schuld), erantzukizuna (Verantwortung, Verantwortlichkeit) eta erantzunbeharra (Haftung) bereizteko, bereizketa hori gordetzea esentziala da
|
haren
pentsamenduarentzat, eta ez dago diferentziok baliogabetu eta kontzeptuok atzera nahastekatzerik, Euskal Herriko kasuari gure gogara aplikatzeko. (Euskarazko terminologia hau Morrisen Euskara Ingelesa hiztegiak irakatsi dit).
|
|
|
Metal distiratsutik gelaren erdira egin nuen jauzi. Suzko suntsitze berehalako
|
haren
pentsamendua nuela gogoan, baltsamoa bezala iritsi zitzaidan arimara putzuaren hoztasunaren ideia. Bizkor inguratu nintzen heriozko ertzera.
|
|
|
Izan ere, pertsonaia dramatiko oro bezala, bere hitz eta ekintzen batura baino ez da Hamlet.
|
Haren
pentsamenduak, hitz ekintzotatik atera behar ditugu. Eta ezin gaitezke ziur egon zuzena ote den gure interpretazioa.
|
|
|
Unamunoren handitasunaren arrazoia berak bizitzaren sentimentu tragikoadeitu duenean datza.
|
haren
pentsamendu guztiaren ardatza eta obraren iturria.Bizitzaren sentimentu tragikoa eragiten duena. bizi nahi eta hil beharra da estreina; eta. horrekin zerikusian. bizitzak itzuri ezinezko galderak dauzkala. arrazoimenakerantzun ezin dituenak. bizitza eta arrazoimena elkarrekin gatazka atsedengabeanlotaraziz.
|
|
|
Unamunorentzat liberalismoa hiruren nahaste batda. Haren Estatuaren teoria, beharbada hasiera hasieran liberala zen, gero, beregorabehera guztiekin, liberala inoiz ez da izan; gehiago da Eliza bat salbatzaile etainterbenitzailea («lo que nos hace falta es un Estado fuerte»), eta azkenean Francorenaltxamenduarekin bat etortzea koherentea da
|
haren
pentsamendu politikoarekin; haren pentsamendu etikoarekin koherentea izan den bezala protesta altxatzea, Salamancan bertan ikusi dituen krimenekin. Ez batak ez besteak dauka zerikusirikliberalismoarekin.
|
|
|
Unamunorentzat liberalismoa hiruren nahaste batda. Haren Estatuaren teoria, beharbada hasiera hasieran liberala zen, gero, beregorabehera guztiekin, liberala inoiz ez da izan; gehiago da Eliza bat salbatzaile etainterbenitzailea («lo que nos hace falta es un Estado fuerte»), eta azkenean Francorenaltxamenduarekin bat etortzea koherentea da haren pentsamendu politikoarekin;
|
haren
pentsamendu etikoarekin koherentea izan den bezala protesta altxatzea, Salamancan bertan ikusi dituen krimenekin. Ez batak ez besteak dauka zerikusirikliberalismoarekin.
|
|
|
Gero, gaiaren bi alderdiri dago begiratu beharra: zer pentsatzen eta sentitzen duenEuskal Herriaz eta euskaraz, eta zer Espainiaz (Gaztelaz bereziki) eta espainieraz.Haren Euskal Herria ulertzeko, haren Espainiari kontrajarrita ikusi behar da.Unamunok jarrera anbiguoa, edo are kontraesankorra ukan du Euskal Herriarekiko.Kontraesana haren sentimentuen eta
|
haren
pentsamenduaren artean egon da. EuskalHerria maite zuen, bere euskalduntasunaz harro zegoen.
|
|
|
Badiouren subjektuak, Bosteelsen arabera, derrigorrez bi aldeak dauzka. Bestela hutsaldu egiten da
|
haren
pentsamendua. Hegel ezagutzen duenak ondo ezagutzen du egoera.
|
|
|
Klubeko estalpean izandako nahasketa unearen ondoren, Livok urdin antzematen zuen gorputzaren ingurua, eta oimbe
|
harekin
pentsamenduak zehatz iristen zitzaizkion. Utzi egin behar zion Tximu Mozkorrari tam tamaren norabidean jarraitzen, eta behin bere okerraz ohartzen zenean oihanaren alde batetik bestera bultzatu behar zuen harik eta flakia sartzen zitzaion arte.
|
|
2013
|
|
|
Galfarsororen esanetan, «mimo gehiagoren eske dabil gure Chomsky handia bere bizitzaren amaieran, errekonozimendu publiko agerikoago baten eske, alegia». Gabilondok, bestalde, enpirizismo hutsean oinarritzen dela uste du, eta, datuen bidez jendearen kontzientzia politikoa aldatzearen tradizioa ilustrazio garaikoa denez,
|
haren
pentsamendua oraindik ere XVIII. mendean ainguratuta dagoela esan du. Gainera, Zizek ez bezala, airean seinalatzen ari dela esango luke Etxartek:
|
|
|
Egia da Nietzsche-ren pentsamendua aski aztertua izan dela azkeneko bost hamarkadetan, mota guztietako analisi filosofikoen objektu izan dela; egia da Nietzsche-ren heriotza aspaldi zertifikatu zela eta, ondorioz,
|
haren
pentsamenduaren inguruan biraka ibiltzea antzua bilakatu omen dela zirkulu akademikoan dabiltzan askorentzat. Hala eta guztiz ere, uste dugu oraindik badela zer hausnartu, badagoela Nietzsche errepikatu edo berraktibatzea, badagoela bere mamua konjuratzea.
|
|
|
Ameslaria edo begitazioduna zen Nietzsche, ameslari enigmatikoa, ordea. Izaera enigmatiko edo misteriotsu horretan dago, izan ere,
|
haren
pentsamenduaren bestelako lilurapen iturria, makina bat irakurketa edo interpretazio ahalbidetu baititzake. Estilo metaforiko eta aforistiko hori da, zalantza barik, historia modernoko filosofo liluragarri, maitatua zein gorrotatua izan?
|
|
|
boterenahia. Nietzsche-ren etxeko apaletan eboluzionismoari eta Lamarck i buruzko zenbait liburu bazeuden ere, ez dugu uste
|
haren
pentsamenduaren interpretazio darwinista egin daitekeenik, are gutxiago darwinismo sozialarekin lotzerik?. Hizkuntza joko nietzschetarrak berriz ere.
|
|
|
Baina bakoitzak era batean ezagutu du, bakoitzak era desberdinean maitatu du, bakoitzak bere begiekin irakurri ditu haren literatura lanak, askotariko jarrerak izan ditugu haren ideia politikoen aurrean, harrera desberdina egin diegu hark hizkuntzalaritzan egindako ekarpenei, era desberdinetan gureganatu dugu
|
haren
pentsamendua, jarrera desberdinekin hartu ditugu hizkuntza politikarako haren proposamenak, eta, ekitaldi hau Euskal Herriko Unibertsitateak antolatuta egiten denez, eta hemen Euskal Herriko Unibertsitateko errektoreordea naizelako nagoenez, esan behar dut hark proposaturiko unibertsitate eredua, hizkuntzen antolaketari dagokionez, ez dugula denok entusiasmo berdinez onetsi.
|
|
|
342) izan da Lukrezioren pentsamenduan gehien eragin duen filosofoa. Haren testu gutxi dauzkagun arren, badago
|
haren
pentsamenduaren nahikoa testigantza. Esaterako, Epikurok mahai gainean jarri zuen gogo/ arimari buruzko egungo eztabaidetan sarritan aipatzen den printzipioa, hain zuzen ere, kausazko itxituraren printzipioa.
|
|
2014
|
|
|
|
Haren
pentsamenduak sigi saga itzuli ziren Marjorierengana. Desagertze hura beste desagertzeen antzekoa izanen zen.
|
|
|
1718 Ortega salbatu nahi lukeen zenbait autorek
|
haren
pentsamenduaren eboluzioa aipatu ohi du aitzakitzat; A. De Blasen irudiko Errepublikaren desengainuak biraketa erradikal batera bultzatu izango zukeen nazioaren kontzeptu subjektibo boluntaristatik objektibo kulturalera (ez dirudi datuek interpretazio hau berrets dezaketenik), ik. DE BLAS GUERRERO, A.,. Nación y nacionalismo en la obra de Ortega Gasset?, in: LLANO, F. H. CASTRO, A. (arg.), Meditaciones sobre Ortega Gasset, Madril 2005, 647
|
|
|
Elkarrizketa Filosofikoak, gerrak eta Pariseko Komunak eragindako zirrararen pean idatziriko meditazioak dira, La Réforme intellectuelle et morale ren garai eta giro berekoak (1871; 1875ean berrikusiak nolanahi ere). Esan bezala, hurrengo urteetan Renan demokraziarekin abenitu egin baita, kontuz ibili beharra dago horko adierazpen erradikal askoren balorazioarekin,
|
haren
pentsamendua berregin nahi denean. Hala ere, errealitate politiko berriari egokitu bazaio, egokitu (berari, pertsonalki, horrek onarpen publiko eta arrakasta handiena ekarri dio), entusiasmo handirik gabe egin du.
|
|
|
2306 Ib., 218 Hartogen juzguan. Fustel répresente, entre J. de Maistre et Maurras (et non loin de Le Play), un maillon d, une pensée traditionaliste?. Hileta antolatzeko hitzok Fustelen testamentuan, Maurrasengan oihartzun sakona izan dutenak, argigarriak dira
|
haren
pentsamenduarentzat, eta baliotsuak haren (eta kontzeptu frantsesetako baten) nazioaren kontzepturako ere: –Je désire un service conforme à l, usage des Français, c, est à dire un service à l? église.
|
|
|
Eta ezaguna da Independentziaren Deklarazioan bertan Jeffersonek Lockeren plagio bat sartu duela testuan:
|
haren
pentsamenduari omenalditxoa.
|
|
|
–Berea baino eskubide garaiago baten izenean eraenduko ditugu: haur galduak Inperio alemanetik ez sekulako urruntzen lagatzeko nazio alemanaren eskubideaz? 1253 Treitschkeren posizio tente potentea ulertzeko,
|
haren
pentsamenduaren osoa eduki behar da gogoan: Estatuaren kontzeptua, nazioaren kontzeptua, historiaren kontzeptua, hirurak elkarlotuak baitaude.
|
|
|
literatura, erlijioa, etc., baita sentimendu barrenkorrenak ere, Renanek arraza kategorietan ulertzen ditu. Lehenengo obretatik haren heriotzaraino, momenturen batean gutxietsi bezala egin nahiko du, baina arrazarena kategoria zentrala da eta beti hala geratu da
|
haren
pentsamenduan.
|
|
|
931. Hic igitur ministerii mei scopus, restituere Galliae limites quos natura praefixit, reddere Gallis regem gallum, confundere Galliam cum Francia, et ubicumque fuit antiqua Gallia ibi restaurare novam?, ik. ZELLER, G.,. La monarchie d. Ancien Régime et les frontières naturelles?, in: Revue d. Histoire Moderne, 7 (1933) 312 Testu apokrifoa (egiaz Filipe Labbe jesuita ohiarena omen), baina ez faltsifikazio hutsa, Voltairek nahi zuen bezala, ezpada hein batean Richelieuren nota eskuidatziez baliatzen dena, eta edonola ere zuzen jasotzen duena
|
haren
pentsamendua, ik. PITHON, R.,? À propos du Testament politique de Richelieu?, in: Schweizerische Zeitschrift für Geschichte/ Revue suisse d, histoire VI (1956) 177 AVEZOU, L.. Autour du Testament politique de Richelieu.
|
|
|
Gaztelaniaz, Andrés de Blas Guerrero UNEDeko profesore donostiarrak Renanen ¿ Qué es una nación? Cartas a Strauss-en edizioa atariko azalpen batzuekin
|
haren
pentsamendu politikoari buruz atondu du. (De Blas Guerrero PSOEkoa da).
|
|
|
Horregatik Nietzschek denetarik deritzo, fauno eta satiro, zikiro, eta, ese bufón in psychologicis [en cuestiones psicológicas], ha aportado a su aclaración del tipo Jesús los dos conceptos más inapropiados que para esto pueda haber: el concepto genio y el concepto héroe? 209 Doi doi bere antipodatzat dauka Renan, eta gizatasun erlijiosoari buruzko
|
haren
pentsamenduari, erlijiozko ergelaren ergela, irizten dio(, la niaiserie religieuse par excellence!?, frantsesez original alemanean) 210. Teología, o la corrupción de la razón por el «pecado original» (el cristianismo).
|
|
|
arras beste kontzeptu bat da bestela Frantziari buruz diharduenean daukana baino. Autore baten pentsamendua nazioaz ikasteko ez dago haren nazioari buruzko lau frase zirkunstanzial politetan fidatzerik; arakatu beharra dago
|
haren
pentsamendua orokorki pertsonaz eta komunitateaz, demokraziaz, gutxiengoez, etab.. Nahizko nazioa, z denez bezainbatean, formulazio hori inori zor izatekotan, Renani baino lehen eta gehiago, Fusteli zor zaio. Honena, ikusi bezala, ez da preseski Iraultzaren jarraiko pentsaera bat, ilustratu, askezale, demokratikoa.
|
|
|
Lurraldearen garrantzi nazioginaren funtsa da jendea auzolaguntzen eta elkarrekin harremanetan ibilarazten duela. Frantziaren abantaila da, berak lurraldea, naturak emana duela? 2320 Inoiz muga naturalen arrazoia aipatu izan du (Alemania mehatxatze aldera) 2321, baina ez dirudi
|
haren
pentsamenduan toki inportantea duenik; Prusiarekin bake hitzarmena sinatu eta gero Alsazia Lorrenarrak harentzat ja ez dira frantsesak(, vous n? êtes plus Fançais?). Nazioa moldatzen duen lurraldea, hortaz, grosso modo Estatu modernoaren mugekin bat datorrena da.
|
|
|
Telles qu, elles sont, vous les aimez(...). L, art suprême est de savoir faire du bien avec du mal, du grand avec du médiocre? 2513 Hauxe da
|
haren
pentsamendua. Beharbada momentu batzuetan bera ikaratu da bere pentsamenduarekin, zuzenketaren bat gehitzea pentsatu du.
|
|
|
Beldurrik ez da, goseari atzera egingo dionik; pazientziarik ez da, gosea berdinduko duenik; nazkarik ez da, izatez, gosea dagoenean; eta, superstizioari dagokionez, sinesmenak eta printzipioak deitzen diegunak ezdeusago dira galautsa brisapean baino. Badakizue zer den etengabeko ahuleziaren deabrukeria, haren oinaze sumingarria,
|
haren
pentsamendu beltza, haren basakeria ilun eta ikaragarria. Bada, nik bai.
|
|
|
Ordudanik urte batzuk pasatu dira, eta esan bezala, feminismoan Simone deBeauvoirri buruzko eta haren lanaren inguruko idatziak kontaezinak dira, inongoduda izpirik gabe aipatuenen artean egoteraino. Aipatua bezain ezagutua denik bainaez nuke esango, behin Beauvoirren lana irakurri eta
|
haren
pentsamendura gerturatuostean, han eta hemen irakurtzen diren zenbait kritikak ez baitute testuetan bederenoinarri handirik. Hala, gaur da eguna, eta batere lagundu ez duten zenbait itzulpen«ez lortu» eta beste zenbait ahoz ahoko ideia errepikatu eta ez funtsatu tarteko, non, oraindik orain, nahiz eta beharbada arrazoiak ez izan 40/ 50eko hamarkadakohaiek, kritika eta salaketa kopuru handi bat obrari egiten zaion aitzakian autorearizuzentzen zaizkion.
|
|
|
Garrantzitsua da benetan Beauvoirren lanean gorpuztasunak duen presentzia; subjektu haragiztatua, nabarmen,
|
haren
pentsamenduaren gako eta ideia zentraletakobat dela esatea ez litzateke izango gehiegikeria bat.
|
|
|
Zientziak naturari, gizarteari, gizakiari eta
|
haren
pentsamenduari buruzko jakintza sistematiko eta objektiboen multzoa biltzen du. Zientziaren funtsezko edukia jakintza zientifikoa da.
|
|
2015
|
|
|
Horrek lortzen du gizarte talde bat erakartzea, eta bestea, aldiz, beldurtzea». 150 urte dira jaio zela, eta oraindik ere zeresana ematen du
|
haren
pentsamenduak. Hamar urteko ibilbide politikoa izan zuen arren, nabariak dira oraindik haren oinatzen arrastoak.Abando udalerrian jaio zen Arana, aldaketa ekonomiko, politiko eta sozialetan murgilduta zegoen herri batean.
|
|
|
Alferrik, ordea. Urruti dago
|
haren
pentsamendua, itsasertza bezain urruti. Eta une hartantxe ohartu da ama zerbait aldatu dela uda hasieran Ogurtik alde egin zuen alaba gaztearen barruan.
|
|
|
Ez da nire asmoa asko luzatzea liburua iruzkintzen. Interes hurbilekoa baino ez dut aipatuko, alegia, Mororen karrera politikoaren deskribapena bikaina iruditu zaidala;
|
haren
pentsamenduaren deskribapena ere ona da, nire ustez, baina faktuek dute indarra liburu honetan, hau da, abokatu londrestar gazte eta distiratsu baten karrera leinurutsua, auzitegietatik erregearen ondora eta handik urkamendira, arestian azpimarratu dugun lez. Eliza Katolikoak martiritzat hartu zuen lehen unetik, baina 1935era arte ez zuten santutzat aldarrikatu (hots, kanonizatu, hitz teknikoa erabiliz).
|
|
|
Hori pentsatzeak ez du ez hankarik ez bururik, esku baten edertasun eta zuritasuna soil soilik gure irudimen guztien gainetik dagoelako: izan ere, gu hartaz gogoratu gabe eta
|
hura
pentsamenduan sekula erabili gabe, bat batean aurrean ikustea irudimenaz epe luzean molda ezin daitezkeen gauzak,, esan dudanez, hemen uler ditzakegunak baino goragokoak direlako?; beraz, hau ezinezkoa da.
|
|
|
Izan ere, gizon bertutetsu eta aberatsa izanez gainera, hain maite zuen bere emaztea, non atsegin ematen baitzion guztian eta arrazoi osoz; izan ere, emakume ezkondu batengandik eska daitekeen guztia eta gehiago eman zion Jaunak. Etxearen ardura handiaz gainera, hain ona izanik, bere senarrak bere jaioterria zen Albara eraman eta dukearen ostalariak beraren etxean gizonezko gazte bati ostatu eman zionean, bihotz bihotzean sentitu zuen, bere herria gorrotatzen hasteraino; izan ere bera emakume gazte eta itxura onekoa izanik, hain ona izan ez balitz, deabrua gizonezko gazte
|
hari
pentsamendu txarrak jartzen hasi zitzaionez gero, gaitzen bat gerta zitekeen.
|
|
|
Liburutxoak badu bere interesa,
|
haren
pentsamenduari ezkon sinbolismoa gehitzen zaiolako batez ere, lehen liburuetan hainbeste agertzen ez zena. Sinbolismo honi ez dio berak Kristo eta Elizaren arteko interpretazioa ematen, Kristo eta arimaren artekoa baizik, Maria ere biltzen duela.
|
|
|
2 Horretarako erremedio ona da etengabe gogoan izatea huskeria dela guztia eta laster batean amaitzen dela, gauza hutsaletatik bihotza kendu eta sekula amaitzen ez direnetan ezartzeko. Eta bitarteko ahula dirudien arren, biziki indartzen du arima, eta gauza txiki txikietan kontu handia izaten laguntzen du; norbaitengana bihotza badoakigu, egin ahaleginak
|
harengandik
pentsamendua aldentzen eta Jainkoagana bihurtzen, eta Haren Maiestateak lagundu egiten du. Eta mesede handia egin digu, etxe honetan handiena eginda baitago, izan ere, geure buruagandik askatze hau eta geure buruaren aurka egitea gauza latza da, bat bat eginik gaudelako eta geure burua maite dugulako.
|
|
|
Neotomismo aitortuak ez zuen ito Maritainfilosofoaren modernotasun ahalegina; aitzitik, urak astindu eta pentsamendua eraiki berritua eman zion katolikotasunari, Vatikano II.ean guztiz agerian ikusi ahal izan zen bezala. Transzendentziarekiko zer ikusi, zer esan eta zer bizia
|
haren
pentsamenduaren muinean izan ziren, otoitza ez ezik gogoeta eginez32 Mistikarena berariazkoa izan da Maritain en lanetan33.
|
|
|
110. Esan barik doa Badiouren lanaren interpretazio egokitua egiten dudala, ez baita nire asmoa
|
haren
pentsamendu filosofikoa bere horretan hemen agertzea oso osorik. Ikus:
|
|
|
Erromeria aipatzean, trikitilariak eta pandero joileak gogoratzen zauzkigu. Joan den mende erditaraino gaizki ikusiak ziren garai
|
hartako
pentsamendu xaharreko apezen ganik. Hauek" infernuko auspoa" deitzen zioten.
|
|
2016
|
|
|
Fraide zahar onbera gugandik sei urratsetara zegoen
|
hari buruzko
pentsamendua burutik igaro zitzaidanean; eta guganantz zetorren, bidetik apur bat aldendurik, gure solasa hautsi ez hautsi egon balitz bezala. Guganaino iritsi orduko, halere, gelditu eta hitz atsegin batzuk zuzendu zizkigun; eta eskuan adarrezko tabakontzi bat zeukalarik, zabaldu eta eskaini egin zidan.
|
|
|
«Testuinguru bateko edozein hitz beste testuinguruko batetik dator, beste baten interpretazioak hunkiturik.
|
Haren
pentsamenduak dagoeneko okupatuak diren hitzekin elkartzen da.» Théorie de la littérature, Paris, Ed. Seuil, 1965, 50 or.
|