|
2000
|
|
|
Hizkuntzaren erabilera kontuak besterentzat gelditu dira: psikologialari, soziologialari, dialektologialari, neurologialari, hizkuntzarenhistorialarientzat, eta abarrentzat. Hizkuntza egituratik eta hizketa
|
hizkuntzatik
ulertzea hautatu da. Erabilerak egituran izan dezakeen eragina aztertzeaez da mende honetako eskola handienen paradigmetan sartu.
|
|
2001
|
|
|
Euskaraz egiten nuen ikuskizuna, eta ingelesez eta italianoz pixka bat. Hor hasi nintzen, eta
|
hizkuntza
ulertu gabe barrez lehertzen zirela ikusita, animatu egin nintzen.
|
|
2002
|
|
|
Hitz egin, idatzi, irakurritakoa eta entzundakoaNORK BERE
|
HIZKUNTZ
ulertu. Ondo, nahiko ondo, gaizki.GAITASUNAREN
|
|
|
Ile urdindun gizon altu bat iritsi zela jakinarazi zioten Jupiterri; nola halako mehatxu itxura zuela eta buruari etengabe eragiten ziola; eskuineko hanka dandarrez zekarrela. Zein herrialdetakoa zen galdetu omen zitzaion eta ez dakit zer erantzun omen zuen doinu aztoratuaz eta ahots nahasiaz; ez omen zitzaion
|
hizkuntza
ulertzen: ez omen zen ez grekoa, ez latina, ez eta inongo herri ezagunen hizkuntza ere.
|
|
2004
|
|
|
Galderak pilatzen zihoazen. Haiek mintzatzen ziren bi
|
hizkuntzak
ulertzen nituen, bi hizkuntza haietan egin nezakeen hitz. Baina zer gehiago nekien neure buruaz?
|
|
2005
|
|
|
Aitortu eta onartu beharrekoa da, aurrenik, ezinezkoa dela beste hizkuntza bat era neutral oso batez ikastea eta, egiaz, hemendik datorkiola honen irakaskuntzari zailtasunik handiena: " hizkuntza berri orori, gehiago edo gutxiago, batek edo besteak duen mundua ikusteko eta baita
|
hizkuntza
ulertzeko era propioa gainezartzen zaio" 143 Zentzu batean bederen saihestezina da hau, ze, bestelako gauzetan gertatzen den bezalaxe, gizabanako bakoitzak bere erara eskuratzen du hizkuntza arrotz bat, hau da, ez da hutsetik hasten baizik eta egoera historiko konkretu batetik. Gizakiaren ikas irakas prozesuak, orokorrean, ez dio inoiz" tabula rasa" moduko eskema bati jarraitzen eta, honen haritik, hizkuntzen jabetzea halaber gehiago da ikuspuntu jakin batetik abiatutako" espontaneitate aktibo" baten emaitza," errezeptibitate pasibo" baten ondorioa baino.
|
|
2006
|
|
|
Kanpotarren domeinuaren aurretik, nahiko erraza zen lan hau betetzera heltzea: hezkuntza ona izatea, idazten eta irakurtzen jakitea, inskribu ofizialen
|
hizkuntza
ulertzea eta Estatuaren norakoak ezagutzea nahikoa zen. Erregea egiptiarra izateari utzi zionean eta greziarrak kargua hartu zutenean egoera okertu zen.
|
|
|
Bigarren larunbat hura zen. Damasok itsasoaren
|
hizkuntza
ulertzen zuen. Luzaroan zutik, itsasoari begira egon ostean," entzuten al duzu itsasoak dioena?", galdetu zidan.
|
|
2007
|
|
|
Bigarren eragin mota, eremu eta erakundetze formaletatik kanpokoa da: gizarteak dituen hizkuntzen gaineko" errealitatearen hautematea eta irudikapena gidatu dituzten egitura kognitiboak", hain zuzen; alegia
|
hizkuntzak
ulertu eta interpretatzeko modua eta horiei atxikitako jarrerak;
|
|
|
Gure
|
hizkuntza
ulertzeko gai bailitzan, tximinia ondoko txokoa utzi eta gurera gerturatu zaigu emakumea. Ezer behar ote dugun galdetzen digula uste dut.
|
|
|
Hiztunaren ikuspegitik begiratuta gogo irudikapen osoa bada aurrena eta gero horren analisia, entzulearen aldetik begiratuta gauzak alderantziz dira. Entzuleak, iristen zaion hots seinale segidaren arabera, irudikapen bat eraiki behar du eta hori da
|
hizkuntza
ulertzea. Wundten hizkuntzaren ikuspegiari hertsia deritzote Nerlich eta Clarkek (1998), zeren harentzat hizkuntzaren funtzio bakarra pentsamenduaren adierazpen izatea baitzen eta, hala, haren hizkuntzaren psikologia ez zen Ausdruckspsychologie baizik, adierazpenaren psikologia alegia, eta ez zituen kontuan hartzen hizkuntzaren beste funtzio pragmatikoago batzuk1383.
|
|
|
GKEak ekimen eta diru-laguntzetara iristeko ekintza positiboa egitea. Gizartetik baztertutako kolektiboek eta GKE txiki eta ertain askok zailtasunak dituzte informazioa eskuratzeko eta deialdien eta, oro har, IKTen
|
hizkuntza
ulertzeko. Hori dela eta, beharrezkoa da bitartekaritza entitateak egotea, baliabideak kolektibo behartsuenetara hurbilduko dituztenak, haien erabilgarritasuna azalduko dutenak eta ezartzen lagunduko dutenak.
|
|
2008
|
|
|
Gizakiontzat oso erraza da geure
|
hizkuntza
ulertzea, konputagailuari asko kostatzen zaio ordea. Adibidez, testu bateko hitzak irakurtzen ditugunean guk ez ditugu kontuan hartzen ezohiko diren interpretazio bitxiak, baina konputagailuak bai, denak aztertu behar ditu eta.
|
|
|
Gizakiontzat oso erraza da geure
|
hizkuntza
ulertzea, konputagailuari asko kostatzen zaio ordea. Adibidez, testu bateko hitzak irakurtzen ditugunean guk ez ditugu kontuan hartzen ezohiko diren interpretazio bitxiak, baina konputagailuak bai, denak aztertu behar ditu eta.
|
|
|
–
|
Hizkuntzak
ulertzea gauza bat da, baina bozo batek eta dogon batek ezin dute elkarrekin ezkondu.
|
|
|
Hizkuntzalaritza konputazionala,
|
hizkuntza
ulertu ahal izateko, ordenagailu batek beharrezko dituen baliabide linguistiko eta automatikoak uztartzean diharduen hizkuntzalaritza mota da; alegia, diziplinartekoa. Hala, hizkuntzalaritza konputazio
|
|
|
– Ezker hemisferioa menderatzailea da
|
hizkuntza
ulertu eta ekoizteko, pertsona eskuinen% 95ean eta pertsona ezkerren% 80an.
|
|
|
Eskuin hemisferioa kaltetuta duenak arazoak izaten ditu irudizko
|
hizkuntza
ulertzeko. Baina, Vellutino ren iritziz (1979), dislexikoen arazoa ez da orientazioarazoa; izan ere, orientazioa eta segida zuzenak izan arren, gaizki izendatzen dute hitza.
|
|
|
– Duela mende eta erdi baino gehiago,
|
hizkuntza
uler zezakeen baina hitzik egin ezin zuen pertsona bat aztertu zuen Brocak (1861). Mihian eta ahots kordetan arazorik ez zuenez, hitz solteak ahoska zitzakeen eta abestu ere bai, baina ezin zuen esaldirik josi.
|
|
|
Wernickeren (1876) afasia dutenengan, galdu egiten da ulermena. Hitz egiteko gaitasuna badute pertsona horiek, baina ezin izaten dute
|
hizkuntza
ulertu. Afasia jasotzailea edo afasia jariakorra dutela esaten da.
|
|
|
– Lobulu tenporala lobulu parietalarekin eta okzipitalarekin elkartzen den guneko Wernickeren eremua dute kaltetuta afasia hori dutenek, eta horren ondorioz, ezin dituzte soinuak elkartu eta ezin dute entzundako
|
hizkuntza
ulertu.
|
|
2009
|
|
|
Eta esaten dute: " Egun bat behar izan dugu ingelesa ulertzeko, gure makinek urtebete behar izan dute katalana ikasteko, eta bi eta erdi estoniera ulertzeko", baina haiek berdin dela ulertuko dute; bost edo hogei urte dituzte pigmeoen
|
hizkuntza
ulertzeko, baina konputazioeta denbora problema besterik ez da.
|
|
|
Hori guztia hitzen bidez egiten denez, hizkuntzek berebiziko garrantzia hartzen dute. Izan ere, erabiltzaileak erabiltzen duen
|
hizkuntza
ulertu behar du gailuak, eta horrez gain, bueltatu beharreko informazioa ere hizkuntza batean edo bestean eman behar dio erabiltzaileari gailuak. Horregatik, pertsonen eta gailuen arteko komunikazioan hizkuntzarekin lotuta sor daitezkeen arazoak konpondu ahal izateko, hizkuntza teknologiak hartzen dituzte oinarri adituek.
|
|
|
Eta etorkizunean ere hori izango da bidea hizkuntzaren prozesamenduan aurrera egiteko. Makinek laster
|
hizkuntza
ulertu eta egoki trata dezaten nahi badugu, eta makinek hitz egitea nahi badugu, beharrezko izango da matematikariak, informatikariak eta hizkuntzalariak eskutik joatea.
|
|
|
guria eta ukitu ezin leunagokoa; haurrak, haatik, intzirika segitzen zuen, baina Ernestinak ez zuen etsi, haren intziriak gero eta lasaiagoak eta gero eta txikiagoak egin ziren arte? baita haurra isildu ere halako batean, Ernestinaren amatasunaren ferekazko
|
hizkuntza
ulertu balu bezala. Eta orduan, honek irri zabala egin zuen, leihoa erdi itxia zegoen arren, lekuko ikusezin batek xeheki ikus zezakeen izeba iloben estanpa osoa?, irriarekin batera begiak irekitzen zituela:
|
|
|
DOOHAN: Atzerriko ospitale batean nengoen eta ez nuen
|
hizkuntza
ulertzen. Ezin nuen bertakoekin askorik hitz egin, eta are gutxiago medikuekin.
|
|
|
Horrek ere harritzen du. Zergatik ez dio hitzik ere erran lau egun hauetan,
|
hizkuntza
ulertzen bazuen. Hala ere, ez du garrantzirik.
|
|
|
Parisera joan nintzen antropologia kulturaleko ikastaro batzuk egitera. Emaztea aurkitu nuen Parisen, eta haren familiako
|
hizkuntza
ulertzeko hasi nintzen. Parisen, zorionez, bazen Euskal Etxea, eta han harrapatu nuen liburutxo bat euskara ikasteko.
|
|
|
–Esanahiekin jokatuko dugu emanaldian: zer gertatzen da Venezian gure
|
hizkuntza
ulertzen ez dutenen aurrean. Nola islatu guk egin dugun prozesua hizkuntzaren esperimentazioarekin??.
|
|
|
Baina berak –Ernestinak– hitzezko leiho bat aurkitu zion bere minari –" Benjamin Maria Kristo da, eta Kristo da Benjamin Maria" esan zion Reginari, krisiaren erdian ahizparekin izan zuèn elkarrizketa erabakigarrian–, eta leiho hura zabaltzeari ekin zion berriro ere, bere begiak itxi eta haragi puska ferekatazen zuela, ezti bezain gozo, gozo bezain ezti... halakoa aurkitu baitzuen, ezustean, haurraren azala: guria eta ukitu ezin leunagokoa; haurrak, haatik, intzirika segitzen zuen, baina Ernestinak ez zuen etsi, haren intziriak gero eta lasaiagoak eta gero eta txikiagoak egin ziren arte... baita haurra isildu ere halako batean, Ernestinaren amatasunaren ferekazko
|
hizkuntza
ulertu balu bezala. Eta orduan, honek irri zabala egin zuen –leihoa erdi itxia zegoen arren, lekuko ikusezin batek xeheki ikus zezakeen izeba iloben estanpa osoa–, irriarekin batera begiak irekitzen zituela:
|
|
2010
|
|
|
Umberto Ecok proposatzen duena hortik harago joatea da. Bere ustez, Europan, herritar askok eta askok norberaren hizkuntza aldatu gabe komunikatzea lortu genuke eta besteen
|
hizkuntza
ulertu. Hau da, bakoitzak bere hizkuntza mantenduko luke bestearena ulertzeko gai izanda.
|
|
|
Gainera, jakintza pasiboa izan behar dute gainerako bi hizkuntzetan, hau da, horiek erraz ulertzeko gai izan behar dute. Ondorioz, guztiek izan behar dute nahi duten hizkuntza erabiltzeko aukera eta beste bi
|
hizkuntzak
ulertzeko gaitasuna. Hala eta guztiz ere, hori betetzen ez bada, edo ez pertsona guztiei dagokienez behintzat, irakasle edo ikasle batek hizkuntza batean izan dezakeen urritasuna —hau da, hiru hizkuntza horietako bat ez jakitea edo behar bezala ez jakitea— inola ere ez da hartuko unibertsitatearen urritasuntzat.
|
|
|
halakoa aurkitu bainuen, ezustean, haurraren azala: guria eta ukitu ezin leunagokoa; haurrak, haatik, intzirika segitzen zuen, baina nik ez nuen etsi, haren intziriak gero eta lasaiagoak eta gero eta txikiagoak egin ziren arte, haurrak nire fereken
|
hizkuntza
ulertu balu bezala?
|
|
|
f) Interprete baten laguntza dohainik izatea, auzitegian erabilitako
|
hizkuntza
ulertzen ez badute edo hitz egiten ez badute;
|
|
|
vi) Haurrek dohaineko interprete baten laguntza izatea, baldin eta erabilitako
|
hizkuntza
ulertzen edo hitz egiten ez badute;
|
|
|
f) Interprete baten laguntza dohainik izatea, auzitegian erabilitako
|
hizkuntza
ulertzen ez badute edo hitz egiten ez badute;
|
|
|
Zentzu horretan, irakasleak esan zuen ordenagailuen hurrengo belaunaldiak ahotsarekin funtzionatuko duela. Zenkovichek azaldu zuenez, ordenagailuek zein
|
hizkuntza
ulertuko duten hobeto jakiteko egiten diren probek erakusten dute ingelesa ez dela, gaztelania ez bada. Horregatik, tresna horien ingeniari eta diseinatzaileek “argi dute makinei gaztelania ulertzen irakatsi behar zaiela, hizkuntza hori ingelesa baino hobeto ulertzen baitute”.
|
|
|
Baina nik hitzezko leiho bat landua nuen buruan, bai —" Benjamin Maria da Kristo, eta Kristo da Benjamin Maria" —, eta leiho hura zabaltzeari ekin nion berriro ere, begiak itxi eta haragi puska hura ferekatzen nuela, gozo eta ezti... halakoa aurkitu bainuen, ezustean, haurraren azala: guria eta ukitu ezin leunagokoa; haurrak, haatik, intzirika segitzen zuen, baina nik ez nuen etsi, haren intziriak gero eta lasaiagoak eta gero eta txikiagoak egin ziren arte, haurrak nire fereken
|
hizkuntza
ulertu balu bezala...
|
|
|
Barre egiten ari zaizkigu, burlaz eta trufaz kakaztuko gaituzte martxa honetan... Elebakar harrotuak guri, bi gutxienez eta hiruzpalau
|
hizkuntzetakoekin
ulertzeko gauza garenoi" tomar a pelo". Madrileko jakitun kapitaleroek idatzi" Manifestu" aienezko bezain aieruzkoa delakoari, Tele5 kate telebixteroak bere baietza eta babesa eman ez dizkio ba?
|
|
|
Jarraian, bada, hemen aztergai nagusi den" hizkuntzaren jabekuntzari" erreparatuko diogu, hasieratik gogoratuz —Anularekin batera— helburua" haurrek hitz egiten ikasteko eta euren gurasoen
|
hizkuntza
ulertzeko duten gaitasun harrigarria aztertzea eta azaltzea" 223 dela. Hasteko, eta Azurmendiri jarraituz224, hizkuntz jabekuntzaren inguruko hiru teoria ezagunenak laburtuko ditugu, egiaz gizakia, errealitatea eta berorren ezagutza kontsideratzeko modu ezberdinetan oinarritzen direnak.
|
|
|
Neskak ederrak ziren eta hilea bi txirikorda luzetan zeramaten, puntak zeta urdinezko xingolekin loturik. Ezgenuen neska euskaldun hauekin espainolekin izan genuen zortea izan, herabeak zirelako eta ez genuelako beren
|
hizkuntza
ulertzen".
|
|
2011
|
|
|
«Hori ez da ona. Seguru Londresen, Parisen edo Madrilen ez luketela onartuko ikastetxeetan beraien hizkuntzak %33, 33 hartzea», dio Rosa Calafat Balearretako Unibertsitateko linguistak.Herrialde Katalanetan 4.4 milioi lagunen ohiko hizkuntza da katalana, 7.7 milioi lagun katalanez hitz egiteko gai dira, eta ia 10,5 milioi pertsona dira
|
hizkuntza
ulertzeko gai. Hiztun kopuruari dagokionez, 75 postua du munduko hizkuntzen zerrendan.
|
|
|
3 Testamentugilearen
|
hizkuntza
ulertzen ez dutenak.
|
|
|
Xakean jokatzeko adimena behar da, eta, Jeopardy! n aritzeko,
|
hizkuntza
ulertzea. Hain justu gizakien bereizgarri diren bi arloetan, inteligentzian eta hizkuntzan, gainditu gaituzte?
|
|
|
Watsonek erabiltzen dituen teknikak ere sinple samarrak dira. Erantzun asko asmatu arren, beste batzuetan oso gauza arraroak esan zituen, benetan
|
hizkuntza
ulertzen ez duen adierazgarri. DeepQA teknologia erabiltzen dutela diote, finean QA (Question Answering edo Galderen Erantzutea) aurreratu bat.
|
|
|
Bere adineko mutil asko zebiltzan inguruan, goizetik gauera lanean eta, batzuk begira sumatu bazituen ere inoiz, ez zuen haiekin hitzik egin. Ez zuten elkarren
|
hizkuntza
ulertzen.
|
|
|
–Hizkuntza nagusi batean hitz egiten dutenak, ingelesez, adibidez? gutxitan daude prest esfortzu hori (mendekoen
|
hizkuntza
ulertzeko ahalegina) egiteko?. Hizkuntzen mundua, munduko hizkuntzei buruzko txostena, 2005, EHU, 140 or.
|
|
|
" Bost urteko esperientzia dugu osasun arloan Madrilen, Andaluzian, Katalunian, etab. eta guretzat oso garrantzitsua da itzultzaileek erabiltzen duten terminologia. Medikuntza arloko
|
hizkuntza
ulertzea ezinbestekoa da itzultzailearentzat, izan ere, pazienteari berak azaldu behar dio zein arazo duen", adierazi digute Txusek eta Igorrek. Kalitatezko eskaintza egitea ezinbestekoa dela ondo baino hobeto dakite, eta argitu digute orain arteko esperientzia oso ona izaten ari dela Euskadiko osasun zentroetan.
|
|
|
ikasleen etxeko hizkuntza eskolan komunikaziorako baliagarria dela, nahiz eta ez izan eskolatze hizkuntza. «Ohiko» murgilketa ereduetan, euskal murgilketan adibidez, ikasleen etxeko
|
hizkuntza
ulertu egiten dute irakasleek, eta ikasleentzat gaztelania komunikaziorako tresna baliagarria da, eskolan bertan ere bai. Baina hau ez da gertatzen ikasle etorkin askoren kasuan, eta ondorioz, gerta liteke ikasleak, eskolako hizkuntza ikasi bitartean, eskolako jarduerak behar bezala jarraitu ezinda geratzea.
|
|
|
Irakasle horiek jatorriz gaztelaniadunak diren haurrak poliki poliki ingeleserantz bultzatzen dituzte. Azpiratze eredua baino «leunagoa» dirudi trantsizio ereduak, eskolaldiaren zati batean irakasleak haurraren etxeko
|
hizkuntza
ulertu eta kontuan hartzen duelako. Baina helburuak berberak dira bi ereduetan:
|
|
|
Eskolari dagokionez, 2003 urtera arte, ez zuzendari, ez irakasle, ez bestelako langilek, inork ez zekien otomieraz, ez hitz egiten eta ezta idazten ere. Eta ulertu ere inork ez zuen
|
hizkuntza
ulertzen. Baina haur gehienak otomiera gaztelania elebidunak ziren.
|
|
|
Zailtasun nagusiak hauek dira:
|
hizkuntza
ulertzea, jatorrian eta helmugan eskola ibilbide desberdina izatea eta familiak eskola ikaskuntzako prozesuari ez laguntzea. Azkenik, eskolak kulturen arteko harremanetarako lekua izan behar du, helburuko kulturara egokitzen laguntzeko, kultura minoritarioak alde batera utzi gabe.
|
|
|
Begi bistakoa da:
|
hizkuntza
ulertzen ez duenarentzat, doinua da mezua.
|
|
2012
|
|
|
Hizkuntzak erdiguneko papera du komertzializazio internazionalean, kulturaren eta hizkuntzaren arteko lotura estuaren eraginez erabakigarria baita. Ezin da kultura bat ulertu herri horrek hitz egiten duen
|
hizkuntza
ulertzen ez bada. (...) Kulturak hizkuntzari eragiten dio eta hizkuntzaren eraginpean dago.
|
|
|
Beste arrazoietako bat web semantikoa da, paradoxikoa badirudi ere. Teorian, web semantikoarekin, makina gai da bertan dagoen informazio egituratua ulertzeko,
|
hizkuntza
ulertzeko beharrik gabe. Baina problema jakin batzuk ebazteko (erabiltzaileak lengoaia naturalean egindako galderak erantzuteko, adibidez), beharrezkoa da desanbiguazioa (galdera web semantikoko zein objektu konkreturi buruz den jakitea, edo zein propietate konkreturen ingurukoa).
|
|
|
«Jaunak, aztiak baldin bazarete, honela pentsatzeko arrazoi sendoak baititut? edozein
|
hizkuntza
ulertu ahal izango duzue; beraz, jakinarazi nahi diet Jaun horiei, atsekabeturiko ingeles gizagaixo bat naizela, zoritxarrak zuen kostara ekarria, eta zuetariko bati erregutzen diot, benetako zaldia balitz bezala, utz diezadala gainean joaten etxe edo herrixkaren bateraino, han laguntza lortu ahal izateko. Mesede horren truke, ganibet eta eskumuturreko hau erregalatuko dizkizuet» (poltsikotik atera eta erakutsiz esan nien).
|
|
|
Eta, azkenerako, neska mutikoak etorri eta nire ile artean ezkutaketan jolastera ausartzen ziren. Ordurako egina nuen dezenteko aurrerakada haien
|
hizkuntza
ulertzen eta hitz egiten. Egun batean, hango zenbait ikuskizunez ni entretenitzeko burutazioa izan zuen Enperadoreak:
|
|
|
Baina utz dezagun hori alde batera... Luze borrokatu zen Grigori Aleksandrovitx harekin; bitartean, tatariera ikasten zuen, eta neska gure
|
hizkuntza
ulertzen hasi zen. Apurka apurka, Petxorini begiratzen ohitu zen, hasieran begi zirrikituarekin, zeharka.
|
|
|
144 Beste zenbait kasutan, horrelako alderaketek justu kontrakoa frogatzen lagundu digute; alegia, Sarrionandiak eskura izan zezakeen zubi testu bat EZ zela izan, berez, Sarrionandiaren itzulpenaren oinarria. Esate baterako, Sarrionandiak Coleridgeren Marinel zaharraren balada itzultzeko zubi hizkuntzarik erabili ote zuen jakin nahi izan dugu, jatorrizkoaren
|
hizkuntza
ulertuta ere batzuetan zubi testuez baliatu izan baita iurretarra. Hasieran, Jon Kortazarrek aipatzen duen gaztelaniazko bertsio batek erakarri du gure arreta; honela dio Kortazarrek Sarrionandiaren lanetan marinel zaharraren irudiak duen garrantzia aztertzean:
|
|
|
2 Botere publikoek, bere jarduera eremuaren barruan, lurraldearen arabera historikoa den hizkuntza bat baino gehiago dutenean, hizkuntza horietan argitaratu behar dituzte legeak eta gainerako arau juridikoak, kontuan hartu gabe hiztunek beste
|
hizkuntzak
ulertzen dituztenentz.
|
|
|
Matematikak errazak dira beren
|
hizkuntza
ulertzeko gaitasun neurologikoa garatuz gero. Horretarako gakoak hauek dira:
|
|
|
Gaixotasunaren bizipena haurrarengan banako esperientzia da eta ezin daiteke orokortu. Garapen kognitiboari, sozioafektiboari eta motorrari lotutako erreakzio profilak daude. Horiek baldintzatzen dute haurraren ulertzeko gaitasuna, informazioa prozesatzekoa, ideiak adieraztekoa eta ahozko
|
hizkuntza
ulertzekoa, bai eta haren autonomia pertsonalaren maila ere.
|
|
|
i) Eskubide hau egikaritzeak ezin du oztopatu gutxiengoen kideek kolektibitatearen kultura eta
|
hizkuntza
ulertzea eta horien ekintzetan parte hartzea, eta eskubide horren egikaritzak ezin du nazioaren subiranotasuna arriskuan jarri;
|
|
2013
|
|
|
Gramatikak hizkuntzaren sistema deskribatzen du eta
|
hizkuntza
ulertzeko eta azaltzeko balio du. Jakin badakigu gramatika hizkuntzaren alor garrantzitsu bat dela, hizkuntza ikasten ari direnentzat.
|
|
|
Ikusi dut nire burua leku ezezagun eta hotz batera iristen; leku bat non inork ez nauen aintzat hartzen, non oztopo bat naizen, non mespretxatua eta gaizki ikusia naizen. Ez dut inoren babesa eta laguntza topatzen, ez dut haien
|
hizkuntza
ulertzen; ez dut etxerik, lanik edo laguntza medikorako eskubiderik. Badira besteen moduko herritarra izatea galarazten duten legeak.
|
|
|
Ez dugu zure
|
hizkuntza
ulertzen.
|
|
2014
|
|
|
Beste gauza bat aipatu nahi nuke, agian ez du zerikusirik kontatzen ari naizenarekin baina bai nire izaerarekin. Lehen euskalduna nintzen herri euskaldun batean hazitakoa nintzelako,
|
hizkuntza
ulertua izateko tresna zen, baina ez nituen gustuko bertsolariak edo Benito Lertxundiren kantaldiak, aspergarriak iruditzen zitzaizkidan. Aspergarria zitzaidan, oro har, euskal kulturarekin zerikusia zuen edozer gauza.
|
|
|
Euskararen presentzia hezkuntza sisteman oinarrizko bi modutan agertzen da, kontuan harturik euskara zertarako erabiltzen den eskola jardunetan. Batzuetan curriculumeko ikasgai soil bat da (hizkuntza ikas irakasgai huts gisa ulertzen da, atzerriko hizkuntzan ohikoa izan den trataera eskainiz), baina beste batzuetan eskolako edukia bideratzeko lanabes edo tresna da(
|
hizkuntza
ulerturik curriculumeko beste eduki batzuen ikas irakasbide gisa). Bestela errateko, hitz egin dezakegu euskararen ikas irakaskuntzazeta euskarazko (edo euskararen bidezko) ikas irakaskuntzaz.
|
|
|
|
Hizkuntza
ulertzeko eta produzitzeko ahalmena umearen erantzun motetan islatzen da. Horrek esan nahi du posible dela proba bat ebazten jakitea eta, hala ere, ez jakitea hura ahoz azaltzen.
|
|
|
Hizkuntzaren, portaeraren eta ezagutzaren aldaketa bateratua da, edo sindrome «afaso apraxo agnostikoa» agertzen du.
|
Hizkuntza
ulertzeko eta hizkuntza bidez ideiak adierazteko gaitasuna galdua du. Eldarnio psikotikoak (jazarpen eldarnioak), ideia paranoideak eta portaera erasokorrak agertzen ditu.
|
|
|
‘El monte de las ánimas’ eta ‘Rayo de luna’ – eta Jordi Sierra i Fabra-ren eleberri bat – ‘Etorkizuneko ahotsak’. Proiektua Hezkuntza, Kultura eta Kirol Ministerioak diruz laguntzen du, eta, ezgaitasunen bat duten pertsonak kontuan izateaz gain, da
|
hizkuntza
ulertzeko zailtasunak dituzten adineko eta etorkinentzat. Aplikazioak Google Play en deskarga daitezke, bai aisialdirako bai hezkuntzarako bertsioan.
|
|
|
Andre sendo bat arropa eskegitzen du balkoitxoan. Haren
|
hizkuntza
ulertzen ez dudan arren badakit goizari eta goizeko eguzkiari kantatzen ari dela. Ur tantek atorretatik espaloiko hautsa garbitzen dute.
|
|
|
Haur gehienek bere ama
|
hizkuntza
ulertu eta hitz egiten dute lau urte bete aurretik etxeko lanik gabe, eta esfortzu handirik gabe.
|
|
2015
|
|
|
Sigfridok, dragoiaren debekatuan sartu, eta Fafner en altxorrak bere egin zituen: bai urre eta zilarrak, bai txorien
|
hizkuntza
ulertzeko gaitasuna.
|
|
|
Nola estrapolatuko dugu euskararen entzutea euskara ulertzen ez dutenetara? Nola izanen da erreferentziazko datua Egunkaria populazioaren hainbesteko batek erosten duela, esaten ez bazaigu populazioaren zer hainbestekok ez duen Egunkariaren
|
hizkuntza
ulertzen. Nola izanen da datu baliagarria, euskaldunetan zenbatek ez dakien euskaraz irakurtzen esaten ez bazaigu?
|
|
|
Eta gaitz handiak eginda ikusi arte ez itxaroteko diot, hasieran moztu baizik, ahal duzuen eta kontzientzia onez egin dezakezuela uste duzuen era guztietara, moztu ere. Baina badut ustea Jaunagan, ez duela utziko beti otoitzari emanda dauden pertsonek bihotza inori ireki diezaioten, Jainkoaren zerbitzari handia denari baizik; hau argi dago, edota bestela ez daukate otoitzik ezta perfekziorik ere, hemen lortu nahi den erakorik behintzat; izan ere, beren
|
hizkuntza
ulertzen duela eta Jainkoaz hitz egitea maite duela ikusten ez badute, ezin izango dute maitatu, ez delako beraien kidekoa. Kidekoa balitz, ordea, hemen dituen aukera gutxi gutxirekin, edo oso inozoa da edota ez du nahi izango bere barruko bakea galtzerik ezta Jainkoaren mirabeak asaldatzerik ere.
|
|
|
HPren helburu zein erronka nagusia
|
hizkuntza
ulertzeko gai izango diren sistema konplexuak eraikitzea da. Aitzitik, zeregin hau hasiera batean pentsa daitekeena baino askoz ere neketsuagoa da, makinekinguratzen gaituen munduaren noziorik ez dutelako.
|
|
|
Baina, adibidez, ulermenaren kontua bada modu bat euskaldunok euskaraz gehiago egin dezagun. Euskal hiztunak ez izan arren,
|
hizkuntza
ulertzen dutenak euskarara batzen baditugu, euskaldunok askoz ere leku gehiagotan egingo genuke euskaraz eta euskarak izango luke ikusgarritasun handiagoa. Epe laburrean, emaitza batzuk ikus ditzakegu; epe luzera begira, zientziatik eta akademiatik aprobetxa ditzakegu hainbat elementu, lagunduko digutenak ondo kudeatzen gai hau.Gipuzkoari aitzindaritza hartzea dagokio euskararen gaian. Euskararen erdigune geografikoan dago Gipuzkoa eta horrek ematen dio abantaila.
|
|
|
Orduak pasatzen dituzte telebistan. Nasa
|
hizkuntza
ulertzen dute, baina inori hitz bat ere egin ez, amonari ez bada. Gurasoei sekula ez.
|
|
|
Luzea izan da eztabaida, liturgia usatuegi baten praktika, balizko duintasun zaurituzko keinu, haserre imintzio, negoziazioa eteteko mehatxu eta bestelakoz josia. Romanek ez du horretaz jabetzeko haien
|
hizkuntza
ulertu beharrik: nahi baino era horretako negoziazio gehiagotan egona da honezkero bere bizitzan.
|
|
|
Gure
|
hizkuntza
ulertzen duzu?
|
|
|
Benetan ez duzu nire
|
hizkuntza
ulertzen.
|
|
2016
|
|
|
|
Hizkuntzak
ulertzeko eta irudikatzeko ditugun diskurtsoek eragingo dute hizkuntza horien gaineko interesean zein jarreretan; baita erabileran ere. Horregatik da hain garrantzitsua euskarari buruz gizartean dauden diskurtsoak egokiak izatea, horrela izango baita posible hizkuntza horrekiko babesa sendotu eta zabaltzea.
|
|
|
Azken ohar bat: txosten honetan hizkuntza gaitasunaz arituko garenean, ahozko gaitasun orokorraz arituko gara, hiztunek
|
hizkuntzak
ulertzeko eta hitz egiteko duten gaitasun orokorraz.
|
|
|
Ahalmentze lan ikaragarria egin behar da». Solasaldi asimetrikoak zera lirateke, bi hizkuntzatan egindako solasaldiak; hiztunetako batek euskaraz egingo luke, eta besteak erdaraz, betiere biek bi
|
hizkuntzak
ulertzen dituztelarik.
|
|
|
Parekatu daiteke? Harrerari doakionez, erakutsi dugu baietz,
|
hizkuntza
ulertzen duen jende kopuruaren araberan oso obra arrakastatsua izan baita. Bere garaiko kultura munduko adituen araberan, testua alde batetik, eta ikusgarria bestaldetik kalitate handiko lan gisa emana izan da.
|
|
|
Herri bakoitzaren kultura bereziaz jarduteko, Mendekoste eguneko kontakizunera jo du Rafiringak; «Apostoluen predikua entzuten zuten talde desberdinetako bakoitzak bere herriko
|
hizkuntzan
ulertzen zien» dioen hartara. Lekuan lekuko hizkuntzaren garrantzia azpimarratzeko:
|
|
|
Astra proiektuaren filosofiaren parte da Astra euskalduna dela. Hizkuntza nagusia da komunikazioan, espazioan bertan nahiz sare sozial, kartel eta abarren bidez. Asanbleak euskaraz egiten dira eta aldi bereko interpretazioa egiten da
|
hizkuntza
ulertzen ez dutenentzat. Dena dela, leku gehiago egin nahiko genieke Gernika Lumon hitz egiten diren gainontzeko hizkuntzei, badakigulako pertsona asko falta direla oraindik proiektuan, bereziki Euskal Herritik kanpo jaiotako gernikarrak.
|
|
|
Gure
|
hizkuntza
ulertzen duzu.
|
|
2017
|
|
|
" akusatu orok, gutxienez, honako eskubideak ditu: (e) interprete baten laguntza dohainik jasotzeko eskubidea, auzitegian erabilitako
|
hizkuntza
ulertzen edo hitz egiten ez badu" (Woehrling 2005: 169; Pla Boix 2012).
|
|
|
%46, 8 eta %43, 8 hala ere, emaitza horiek engainagarri ere izan daitezke. izan ere, pentsa dezakegu euren burua katalan hiztuntzat dutenek gehiago erabiltzen dutela gaztelania bizitza errealean gaztelania hiztunek baino. baina beste datu bati," jatorrizko" hizkuntzarenari, begiratuz gero, kontrakoa pentsarazten digu: ...n dutenez, katalanaren erabileran eta harekiko identifikazioan asko aurreratu da, eta, beraz, konpentsatu egiten du tradizioz" katalan hiztuntzat" hartu ditugun horien atzeratze demografikoa, preseski, belaunaldi gazteenen artean. kontraesanezko emaitza horien aurrean, adierazi genuen seguruenik ari ginela galtzen katalanaren egoera soziolinguistikoaren zatirik funtsezkoena. izan ere, bi
|
hizkuntzak
ulertzen, hitz egiten edo idazten zituen jendeaz harago, edota batarekin edo/ eta bestearekin identifikatzen ziren pertsonez harago, edo normalean hitz egiten zuen jende kopuruaz harago, bazeuden istorio eta bizitza ibilbide asko etiketa horiekin bat ez zetozenak. argiago ikus dezakegu 1 grafikoan. oan Pujolar, Isaac González eta Roger Mart� nez – Gazte katalanen muda linguistikoak...
|
|
|
Bere adineko mutil asko zebiltzan inguruan, goizetik gauera lanean, eta batzuk inoiz begira sumatu bazituen ere, ez zuen inoiz inorekin hitz egin. Ez zuten elkarren
|
hizkuntza
ulertzen. Goizero esna egoten zen.
|
|
|
Joder, ez duzu zure
|
hizkuntza
ulertzen? " Jamil oh shadir koi almahirid bi".
|
|
|
Zapaltzen gaituen zera handi horren presentzia handiegia da euskaldunontzat: nortasun agirian daramagu, gure
|
hizkuntza
ulertu nahi ez duen funtzionario bakoitzarengan dago, animatzen ditugun futbol taldeek nazio arrotzetako ligetan jokatzearen erruduna da... Hori nahikoa ez, eta askotan, bizitzak berak areagotu egiten digu zama hori.
|
|
|
(UAn sartu denik ere ba omen da). Beste
|
hizkuntzarik
ulertzen ez badute, horixe ulertuko digute. Kito.
|
|
|
Heltzen zaren unetik sumatzen dituzu zailtasunak. Iritsi eta ez duzu
|
hizkuntza
ulertzen, ez duzu leku bakar bat ezagutzen. Zorionez, jada prestaturik dagoen talde batera zatoz.
|
|
|
Batzuetan, zure
|
hizkuntza
ulertzen edo hitz egiten ez duten, edo zenbait espresio ulertzeko zailtasunak dituzten pertsonak artatu dituzu. Horrelako egoeratan:
|
|
|
Entzumen eta ikusmen urritasunen bat duten pertsonei eduki audiobisualetara sarbidea ekarri die irisgarritasunak. Ikus entzunezko itzulpengintzak, aldiz, edukien
|
hizkuntza
ulertzea ahalbidetzen du. Audiobisualaz gozatzeko modua aldatzen ari den aro digitalean, telebistan hizkuntza bat baino gehiago entzuteko aukera dago, eta erraztu egin da jatorrizko hizkuntzen kontsumo modua.
|
|
|
158)?. Era berean, azpidatziek, hizkuntza transferentzia metodo gisa, jatorrizko
|
hizkuntza
ulertzeko arazoak dituztenen ulergarritasuna bermatzeko balio dute.
|
|
|
124). Galeseko S4C telebista kanala digitalizazioaz baliatzen da
|
hizkuntza
ulertzen ez dutenengana iristeko: programazioaren %80 ingelesez azpidazten du eta %8, galeseraz (Amezaga, 2013).
|