|
2015
|
|
|
1 Oi ene Jauna!, nola ausartzen zaizu mesedeak eskatzera zure zerbitzuan hain gaizki jardun duena eta eman diozuna gordetzen jakin ez duena? Zer itxaron daiteke
|
hainbat
bider saltzaile izan denagandik. Zer egingo dut, bada, nahigabetuen poza eta Zugan erremedioa nahi dutenen erremedioa baitzara?
|
|
|
Teresak gazteluaren alegoria dakar hona, baina ez du garatzen zehatz mehatz eta goitik behera; harira etorri ahala, hango
|
hainbat
elementu agertuz doa. Urregintzako gaztelu gisa agertzen digu batetik eta gerrako gaztelu gisa bestetik.
|
|
|
Berehala datoz haren parte batzuk, esaterako, ingurua eta harresia; sarrerako atea; egoitzak, bizilekuak, gelak? ...berdintsua dute; Erregea dagoen egoitza edo jauregia; zeru goreneko gela gazteluaren erdian; Gazteluzainak, zerbitzariak (ahalmen eta zentzumenak); deabru samaldak; suge eta sugegorriak (munduko gauzen deabruzko irudipenak); zomorro pozoitsuak (ohore eta ogasunak, arazo materialak; pentsamendu txarrak etab.); animaliak eta piztiak (gutiziak, grina txarrak); sugandila meheak (irudimenean sorturiko
|
hainbat
irudi eta bururakizun).
|
|
|
Geure buruak ezagutzeko aholkua ematen digu hemen berriro ere. Horretan Sokratesen ideia berregitea ikusi izan dute
|
hainbatek
, baina Teresak geure buruak ezagutzea Jainkoak digun maitasunaren argitan izan dadila nahi du.
|
|
|
Malenkonia: Teresaren lexikoan, hitz honek, neurosi depresiboaren
|
hainbat
mota adierazi ohi ditu. Ik. Fund.
|
|
|
2 Eta, ba ote da horri aurre egiteko biderik? . Ezta inola ere; are eta okerrago izango litzateke; nik badakit pertsona bati gertatu zitzaiona, hau da, badirudi Jainkoak aditzera eman nahi diola arimari, hau
|
hainbat
aldiz eta hain benetan jarri denez gero beraren eskuetan, eta gogo beteaz bere burua oso osoan eskaini dionez gero, kontura dadila honezkero ez duela bererik ezer, eta era nabarian mugimendu oldartsuaz harrapatua da; eta erabaki zuen, inoiz ikusi baduzue, anbarak jasotzen duen lasto batek baino gehiago ez egitea bere aldetik, eta hain ahaltsua denaren eskuetan bere burua uztea, gauzarik hoberena ... Eta lastoa aipatu nuenez gero, egia da, izan ere, erraldoi batek lasto bat jaso dezakeen bezala jasotzen baitu espiritua gure erraldoi handi honek.
|
|
|
Hauek, alde batetik, lehenbizikoek baino
|
hainbat
lan gehiago dute, haiek adinako arriskurik ez badute ere, honezkero ezagunak zaizkiela baitirudi, eta barrurago sartuko diren itxaropena dago. Lan gehiago dutela diot, lehenbizikoak entzuten ez duten mutuak bezala direlako, eta horrela hitzik ez egitearen zama hobeki daramate; entzun bai eta hitzik egin ezin dutenek, ordea, ez lukete horrela eramango, askoz ere gaizkiago baizik.
|
|
|
nik ere horixe nahi nuke; baina zer egin behar dut neure erruz soil soilik galdu badut! Ez naiz kexatuko Jainkoaz, zuen gurariak bete daitezen, Hark
|
hainbat
laguntza eman ez izanaz; ezin dudala esan hau malko eta nahasmen handirik gabe, niri irakats liezadaketenei idazten ni neu ari naizela ikusirik. Obedientzia latza izan da!
|
|
|
Baina, eta begira diotsuedan hau, bere burua zerbitzari gizagaixotzat izatekotan, san Paulok dioenez, edo Kristok? eta ez duela behartu Gure Jauna halako mesedeak egitera sinestekotan; aitzitik, zenbat eta gehiago hartu
|
hainbat
zordunago geratzen denaren antzera. Zer egin dezakegu hain Jainko eskuzabalaren alde, gugatik hil baitzen eta sortu baikintuen eta izatea ematen baitigu, zerbitzatu gaituenagatik zor diogunetik pixka bat kitatuz doalako geure buruak zorionekotzat hartu besterik (gogo txarrez esan nuen hitz hau, baina halaxe da, munduan bizi izan zen bitartean ez baitzuen beste gauzarik egin), berriro mesedeak eta gozotasunak eskatu gabe?
|
|
|
Ik. 1, 1. Bibliako zeharkako
|
hainbat
aipamen datoz segidan: zauriturik ura edatera doan orein emearena (Sal 41, 2); Jainkoaren bizilekua (Ap 21, 3); Noeren usoa (Has 8, 8)?
|
|
|
Uztailaren erdirantz, Toledotik Ávilara joan zenean, etenaldiak ia behin betikoa izateko arriskua zuen. 5 Egoitzetako 3 kapitulua bidaia luze horretan eta Ávilako lehenengo egunetan idatzi zuen; gero, lana bertan behera utzirik zueneko
|
hainbat
hilabete igaro ziren eta, azkenik, azaroaren hasieran ekin zion Bosgarren Egoitzetako 4 kapitulua idazteari: –hasi nintzenetik orain arte ia bost hilabete igaro dira?, eta oraindik ez zen iritsi obraren erdira; baina hilabete baino gutxiagoan idatziko zuen gainerako guztia:
|
|
|
9 Hau harira ez datorrena dela irudituko zaizue, ene alabak, Jaunaren ontasunagatik zuek ez zaretelako horrelakoak. . Pazientzia izan duzue, ez dudalako asmatuko otoitzaren barruko
|
hainbat
gauza nik adituak ditudanez aditzera ematen, ez baita gutxi izango Jaunak hala nahita zer edo zer esan ahal izatea, oso korapilatsua delako aditzera eman nahi nizuekeena, esperientziarik ez bada; esperientzia izanez gero, ikusiko duzue nahitaez ukitu beharra dela Jaunak hala nahita haren errukiagatik zuei ez dagokizuena.
|
|
|
– Onuragarria da, kontuan hartzeko
|
hainbat
gauza daudelako. –
|
|
|
Beharrezkoa da irakur dezanak pazientzia izatea, nik ere ez dakidana idazteko badut-eta; egia da, batzuetan hartzen dudala papera zentzurik gabe, zer esan eta nondik hasi ez dakidala. Badakit ongi zuentzat gorabehera handiko gauza dela barruko gauza batzuk azaltzea, ahal dudan bezala; izan ere, beti entzuten dugu zein ona den otoitza eta konstituzioak ere agintzen digu
|
hainbat
orduz izateko, eta ez zaigu azaltzen guk ahal dugun baino gehiago; eta Jaunak ariman egin ohi dituen gauzez, hau da, naturaz gaindikoez, gutxi azaltzen da. Era askotara esanez eta aditzera emanez, pozgarri gertatuko zaigu gogoan erabiltzea zeruko barne artifizio hau, gizakien artean hain ezezaguna dena, bide horretatik asko badoaz ere.
|
|
|
4 Gorets beza biziki, bere baitan hau nabari dezanak, berak mesedea ezagutzea zerikusi handikoa delako, eta mesede horregatik eskerrak emateak mesede handiago batzuetarako prestatzea ekarriko dio. Eta aditu ahal izateko,
|
hainbat
liburutan gomendatzen denez, saia bitez gogoetarik ez egiten, Jaunak ariman dagianera adi egon baizik; Haren Maiestatea hasi ez bada gu liluratzen, ezin dut ulertu nola geldiaraz daitekeen pentsamendua, mesede baino kalte gehiago ez egiteko eran; honetaz pertsona espiritual batzuen artean ongi bideraturiko eztabaida izan bada ere, nik neure apaltasun urrian aitortzen dut ez didatela sekula eman n... Halako batek fraiPedro Alcántarako santuarena omen den liburu bat aipatu zidan, baietz uste dut, harena zela?, ni beraren aldera jar nadin, hark honen berri bazekielako; eta irakurri genuen eta nik neuk diodana dio hark ere, baina ez nik erabilitako hitz hauen bidez; hala ere, esaten duenetik ateratzen da, ordurako maitasunak itzarririk egon behar duela.
|
|
|
Izenburu honen eta Teresaren eskaintzaren ondoren, ohar interesgarri hau idatzi zuen A. Riberak: . Liburu honetan ezabatua dator
|
hainbat
aldiz Ama Teresak idatzi zuena, eta beste hainbat hitz gehituak ageri dira, edo azalpenak ertzetan jarriak. Eta gehienetan gaizki jokatu da ezabatzean, hasieran idatzi zen eran hobeki zegoelako.
|
|
|
Izenburu honen eta Teresaren eskaintzaren ondoren, ohar interesgarri hau idatzi zuen A. Riberak: . Liburu honetan ezabatua dator hainbat aldiz Ama Teresak idatzi zuena, eta beste
|
hainbat
hitz gehituak ageri dira, edo azalpenak ertzetan jarriak. Eta gehienetan gaizki jokatu da ezabatzean, hasieran idatzi zen eran hobeki zegoelako.
|
|
|
|
Hainbat
urte geroago, Graciánek berak osatzen du solasaldi hartako berri ematea:
|
|
|
Jainkoagan fidatzen dira; horretarako probetxugarri zaie fedez ezagutzen duten egia; eta ez ote gara fidatuko gu haiengan, eta geure neurrira ekarri behar ote ditugu geure gogo motelaren arabera? Ez horrelakorik; eta haien emaitza eta erabakiak ulertzen ez baditugu, esperientziarik gabe nekez uler baitaitezke, apal gaitezen eta ez ditzagun kondena; haien probetxuari begira ari garelakoan, geure buruaren kaltetan ari gara eta aukera hau galtzen dugu apaltzeko eta zer falta zaigun, eta arima hauek gureak baino
|
hainbat
askatuago eta Jainkoagandik hurbilago daudela ulertzeko, Haren Maiestatea hainbestetan heltzen baita haiengana.
|
|
|
14 Egunotan gertatu zait, monasterio honek errentarik ezin duela eduki dioen Brebe bat Erromatik ekartzean, guztiz amaitu dela eta
|
hainbat
lan kosta izan dela iruditzen zaidala. Honela, amaituta ikusirik poz pozik eta izan nituen lanei buruz pentsatzen eta zerbaitetan nitaz baliatu nahi izan zuelako Jauna goresten nengoela, igaro nituen gauzak gogoratzen hasi nintzen.
|
|
|
Jaunak egin zizkion mesede handi batzuk adierazten ditu, bai zeruko
|
hainbat
ezkutuko agertzean, bai Jaunak ikustea nahi izan zuen beste ikuskari handi eta errebelazioak
|
|
|
Orain dela gutxi ohartu da barruko esperientziak adierazteko gai dela. Bestalde,
|
hainbat
aldiz eta hainbat pasartetan agertu izan du, berez horretarako duen moldakaiztasuna (13, 11). 17 kapituluko 5 zenbakian mistikako fenomenoen adierazte bidean hiru etapa bereizten ditu:
|
|
|
Orain dela gutxi ohartu da barruko esperientziak adierazteko gai dela. Bestalde, hainbat aldiz eta
|
hainbat
pasartetan agertu izan du, berez horretarako duen moldakaiztasuna (13, 11). 17 kapituluko 5 zenbakian mistikako fenomenoen adierazte bidean hiru etapa bereizten ditu:
|
|
|
7 zenbakian esango du eta 15 kapituluan
|
hainbat
lekutan.
|
|
|
–atseginik handienaz gozatzen ari da agonia hartan?. Kapitulu osoan zehar
|
hainbat
aldiz jotzen du baliabide horretara: –egonezin gozoa?
|
|
|
Esaldi horren barruan isilean gordetzen du bere burua.
|
Hainbat
bider baliatuko da esaldi horretaz edo antzekoaz. San Paulogandik hartua dirudi (2 Ko 12, 2).
|
|
|
Nik ez dakit nola izan zen, baina ongi ohartu nintzen mesede handia zela eta Jaunak nahi izan zuela bere errukiak nondik atera ninduen begiz ikus nezala. Izan ere, infernuaz hitz egiten entzutea ez da ezer, ez nik beste batzuetan
|
hainbat
oinazez pentsatu izatea (gutxitan izan arren, nire arimak gaizki hartuko zuen beldur nintzen eta), ez deabruek estutzen dutela, ezta irakurri ditudan beste hainbat oinaze ere; hauek ez dira ezer pena honen ondoan, hau beste gauza bat baita. Azken batean, marrazkitik benetakora dagoen aldea; eta hemengo erretzea oso gutxi da, hango su haren ondoan.
|
|
|
Nik ez dakit nola izan zen, baina ongi ohartu nintzen mesede handia zela eta Jaunak nahi izan zuela bere errukiak nondik atera ninduen begiz ikus nezala. Izan ere, infernuaz hitz egiten entzutea ez da ezer, ez nik beste batzuetan hainbat oinazez pentsatu izatea (gutxitan izan arren, nire arimak gaizki hartuko zuen beldur nintzen eta), ez deabruek estutzen dutela, ezta irakurri ditudan beste
|
hainbat
oinaze ere; hauek ez dira ezer pena honen ondoan, hau beste gauza bat baita. Azken batean, marrazkitik benetakora dagoen aldea; eta hemengo erretzea oso gutxi da, hango su haren ondoan.
|
|
|
Batzuek kartzelan sar nintzatela zioten; beste batzuk, oso gutxi, nire alde bihurtzen ziren. Nik argi ikusten nuen
|
hainbat
gauzatan zuzenzeudela, eta batzuetan azalpenak ematen nizkien neure zuribiderako; baina, gauzarik funtsezkoena, hau da, Jaunak agintzen zidala, ez nuen esan behar eta, ez nekien zer egin, eta horrela isildu egiten nintzen beste batzuetan. Jainkoak mesede handia egiten zidan:
|
|
|
Diruak eskuratzen, beharrezkoa zena bideratzen, etxea atontzen eta egokiarazten
|
hainbat
neke igaro nituen eta batzuk bakar bakarrik; nire lagunak ahal zuena egiten zuen, baina gutxi zen ahal zuena, ia ezerez, bere izenean egitea eta bere babesa ematea izan ezik, gainerako lana nirea zen, era askotara; orain harri eta zur geratzen naiz nola sufritu ahal izan nuen. Batzuetan nahigabeturik esaten nuen:
|
|
|
Liburu debekatuen zerrendaz ari da, Valladoliden 1559ko abuztuaren 17an Fernando Valdés inkisidoreak argitaratu zuenaz. Zerrenda honetan sartzen ziren ez Pirinioz handiko obra heretikoak soilik, baita autore espiritual espainiarren
|
hainbat
obra ere, esaterako, San Joan Ávilako, San Frantzisko Borja, Bernabé Palma, Bartolome Karrantza, Fr. Luis Granada eta abarren obrak.
|
|
|
grazia mistikoen bidetik. Horregatik ez zen fidatzen bere buruaz, eta Teresari
|
hainbat
proba jarri zizkion, esaterako, 20 egun Jauna hartu gabe eduki zuen, nola zeraman ikusteko.
|
|
|
Aitorpen hau
|
hainbat
aldiz egin izan du. Ik. 3, 7.
|
|
|
–Beata? deitzen zitzaien gaztelaniaz, moja izan gabe, hauen abituz jantzi eta Ordenako Erregelaren
|
hainbat
puntu betetzen zituztenei. Euskaraz, serora?
|
|
|
Frantzisko Salcedo,
|
hainbat
lekutan aipatzen duena: 23, 6; 28, 17; 30, 6; 32, 18.
|
|
|
Data hau dela-eta A. Bañezek ohartarazten du, Teresak jartzen duen data hau lehen idazketari dagokiola; gero, bigarren idazketa egin zuenean, eta hau da guganaino iritsi dena?, data horren ondoren gertaturiko
|
hainbat
gauza gehitu zituen, esaterako San Jose monasterioaren fundazioa.
|
|
|
Hau diot, argi gera dadin zein neke handia den espirituzko bide honetan eskarmentua duenik ez izatea; horregatik, Jaunak hainbeste lagundu ezik, ez dakit nitaz zer izango zen.
|
Hainbat
gauza ziren ni burua galtzera eramatekoak, eta, batzuetan, Jaunagana begiak jasotzea izan ezik, neure burua zer egin ez zekiela ikusten nuen. Izan ere, gizaseme on batzuek ni bezalako emakumetxo kaskar eta ahul eta beldurti bati kontra egitea, honela esanda, ez dirudi ezer denik; baina bizitzan nik hainbeste proba igaro arren, hau handienetakoa da.
|
|
|
Lotsari eta neke ugari igaro behar izan ditut hauek esatean, eta beldur eta jazarpen ugari ere bai. Hain ziur zeuden deabruak harturik nengoela, non
|
hainbat
pertsonek konjuruak egin nahi baitzizkidaten. Horrek ez zidan niri kezka handirik sortzen:
|
|
|
Sendotzen hasi zen nire otoitza, jada zimendua zuen eraikina bezala, eta penitentzia handiagora zaletu nintzen, neure gaixotasunak hain larriak izanik, penitentzia bazterturik bainuen. Nire aitortza entzun zuen gizon santu hark esan zidan, gauza batzuek ez zidatela kalterik egingo; beharbada, Jainkoak
|
hainbat
gaitz ematen zidala nik penitentziarik egiten ez nuelako; horregatik Haren Maiestateak eman nahi zidala. Niretzat hain gozoak ez ziren hildurak egiteko agintzen zidan.
|
|
|
Justus es, Domine, eta zure epaiak; pentsatzen hasi nintzen zein egia handia zen, honetan deabruak ez zuela sekula ere indarrik ni tentatzeko, Zuk, ene Jauna, ondasun guztiak dituzula eta fedeko beste ezertan ere nik duda egiteko eran; alderantziz zen: zenbat eta berezko bidetik aldenduago,
|
hainbat
sendoagoa nuela uste nuen, eta debozio handia ematen zidan: ahalguztiduna izatean geratzen ziren nigan burutuak Zuk egin ditzazun handitasun guztiak, eta honetan, diodanez?
|
|
|
Bat egitea baino askoz goragokoa da. Ondorioak eta beste
|
hainbat
eragin ere askoz handiagoak; izan ere, bat egiteak hasiera, tartea eta amaiera dirudi, eta barrurako hala da; baina beste hauen amaierak goragokoak direnez gero, ondorioak barruan eta kanpoan eragiten ditu. Jaunak azal beza, gainerakoa egin duen bezala; izan ere, Haren Maiestateak aditzera eman ez balit zer era eta moldetara esan daitekeen zerbait, nik ez nukeen jakingo.
|
|
|
Eta oraindik orain aitortzen dut nik, beldur handiak jo ninduela; hasieran oso handiak; izan ere, horrela gorputza lurretik altxatua ikustean, espirituak bere ondoren eramaten badu ere eta, gogor egin ezik, leuntasun handiz gertatzen bada ere, konortea ez da galtzen; ni behintzat neure senean nengoen, eramana nintzela konturatzeko eran. Hura egin dezakeenaren handitasuna jartzen da agerian, ileak lazteraino, eta hain Jainko handia iraintzearen beldur handia geratzenda; beldur hau, maitasun handi handiz bildua, hain har ustela hainbeste maite duenari berriro hartzen dion maitasuna, arima bene benetan Beragana eramateaz nahikoez, eta gorputza ere nahi duela baitirudi, hain hilkorra eta
|
hainbat
irainengatik lur hain zikinezkoa bada ere.
|
|
|
Gehienetan, zereginik gabe dagoenean, hiltzeko gogo hauek etortzen zaizkio, eta, hasten direla ikusten duenean, hilko ez den beldur da; baina behin horretara helduta, bizi behar duen aldia oinaze honetan izatea nahi luke; baita hain oinaze bizia, pertsonak nekez jasatekoa, bada ere, eta horrela batzuetan pultsua ere galdu egiten zait,
|
hainbat
bider nigana etortzen diren ahizpetatik horretan gehien dakitenek diotenez, eta besahezurrak irekiak, eta eskuak hain zurrun, non batzuetan ezin baititut batu; eta horrela biharamunera arte min izaten dut eskumuturretan eta gorputzean, hezurrak lokatu balitzaizkit bezala.
|
|
|
12 Honek oso beheko gauza ematen du, eta halaxe da, izan ere; perfekzio handiagoan aurrera doazenek desohoretzat izango lukete eta lotsatu egingo lirateke munduko ondasunak amaitu egiten direlako uzten dituztela pentsatuko balute; bestera da, betiko iraungo baluteere, Jainkoagatik uzteagatik pozten baitira. Eta zenbat eta perfektuagoak izan,
|
hainbat
gehiago poztuko dira. Hemen hauengan maitasuna honezkero hazia dago, eta berau da lan egiten duena.
|
|
|
Hau gauza ezaguna da: Jainkoak ematen duen ezagutza, geurez ez dugula inolako ondasunik ezagut dezagun, eta zenbat etahandiagoak mesedeak,
|
hainbat
argiagoa ezagutza. –Otoitzean aurrera eta aurrera joateko gogo bizia jartzen du eta gerta daitezkeen lanak direla-eta otoitza ezergatik ere ez uztekoa.
|
|
|
–Jauna, begira zer egiten duzun, ez ahaztu hain laster nire gaiztakeria handiak; niri barkatzearren ahaztu egin baitituzu; mesedeetan neurriz ibiltzeko, gogora ditzazula eskatzen dizut. Ez jarri, ene Kreatzailea, hain likore baliotsua ontzi hain zartatuan, orain arte ere
|
hainbat
aldiz ikusi baituzu behin eta berriro isurtzen dudala. Ez jarri halako altxorrik, oraindik, behar lukeen bezala?
|
|
|
5 Hauek eta beste
|
hainbat
gauza askotan esatea gertatu zait. Tentelkeria eta apaltasunik eza zela ikusten nuen gero.
|
|
|
beste bidezidor batetik joango dira. Nik ulertu dudana da otoitzaren oinarri hau guztia apaltasunaren gainean doala eta arima zenbat eta gehiago beheratzen den otoitzean,
|
hainbat
gorago jasotzen duela Jainkoak. Ez dut gogoratzen geroago aipatuko ditudanetako mesede oso berezirik egin didanik, neure burua hain kaskar ikusita hausturik nengoela izan ezik.
|
|
|
14 Bada, honekin amaitu nahi dut: Kristo gogora ekartzen den guztian, gogora dezagun nolako maitasunez egin zizkigun
|
hainbat
mesede, eta zein handi agertu zaigun Berak digun maitasunaren berme hura eman zigunean; maitasunak maitasuna aterako baitu. Eta hasiera hasieran bada ere eta gu hain kaskarrak bagara ere, saia gaitezen hau beti begien aurrean izaten eta maitatzeko itzartzen; izan ere, behin Jaunak maitasun hau bihotzean sartzen badigu, guztia erraz egingo zaigu eta luzaro gabe eta oso erraz jardungo dugu.
|
|
|
Eman diezagula Haren Maiestateak, badaki zein komenigarri zaigun-eta? Berak izan zigunagatik eta bere Seme aintzatsuagatik,
|
hainbat
neke kostata erakutsi baitzigun, amen.
|
|
|
15 Gauza bat galdetu nahi nioke berorri: ...n hasten denean, goi mailako kontenplazioan jartzea bezalako mesedeak, arrazoizkoa litzateke arimak perfekzioa erabatlortzea (arrazoizkoa, izan ere, halako mesede handia hartzen duenak ez bailuke izan behar lurreko kontsolazioen desirarik); orduan, zergatik liluramenduetan eta arima mesede handiak hartzera ohitua denean, berekin hain ondorio handiak dakartzala ematen du, eta zenbat eta handiagoak,
|
hainbat
askatuago dagoela, bada, Jauna iristen den unetxo batean santutua utz badezake, gero, denboraren joanean, Jaunak berak bertuteen perfekzioan uzten duen bezala?
|
|
|
Uste dut gaitz handia litzatekeela hain on handia inork bere erruz galduko balu. Eta gerta daiteke norbaitzuek pentsatzea libre gaudela lan hauetatik, eta, esan ohi denez, janaria prestaturik ematen digutela, eta geure nahierara biziz, otoitz pixka bat gehiago daukagulako, aurre hartu behardiegula
|
hainbat
lani lotuak dauden letradunei.
|
|
|
Beraren barru barruan da poz hau, eta ez daki nondik eta nola etorri zitzaion, eta askotan ez daki zer egin, zer nahi izan ezta zer eskatu ere. Dena batera aurkitzen duela dirudi eta ez daki zer aurkitu duen, ezta nik neuk ere ez dakit nola aditzera eman,
|
hainbat
gauzatarako letrak behar zirelako. Izan ere, hemen ongi letorke grazia orokorra eta grazia berezia zer diren aditzera ematea, asko baitira ez dakitenak?, eta nola grazia berezi honen bidez Jaunak nahi duen arimak ia ia begiekin ikustea, esaten denez, eta baita oker joango diren gauza askotarako ere.
|
|
|
Kontura bitez gaixoak direla. Alda bedi otoitzeko ordua, eta sarritan
|
hainbat
egunetan izango da. Igaro bezate ahal duten bezala erbeste hau, nahiko zorigaitz baita Jainkoa maite duen arima bat miseria honetan bizi dela eta nahi duena ezin duela egin ikustea, gorputz hau bezalako arrotz kaskarra edukitzeagatik.
|
|
|
Hemendik aurrera egin eta eman ez zaizkion gustuak sentitzera espiritua jaso nahi dezanak, bata eta bestea galduko du, nire iritziz, naturaz gaindikoa delako; eta adimena galdurik, arima babesgabe eta lehortasun handian gelditzen da. Eta eraikin hau oso osorik apaltasunean oinarritua dagoenez gero, Jainkoagandik zenbat eta hurbilago,
|
hainbat
aurrerago joan behar du bertute honek, eta bestela, dena dago galdua. Eta halako edo holako harrokeria dela dirudi guk gorago igo nahi izatea, Jainkoak nahiko eta gehiegi egiten baitu, gu zer garen ikusita, bere ondora eramateaz.
|
|
|
Adorea diot, izan ere, ez dakit nik han dauden gauzetatik zertarako behar den adore handiagoa, erregeari saldukeria egin eta berak badakiela eta aurretik sekula ez zaiola kentzen jakitekobaino. Beti Jainkoaren aurrean gaudenez gero, otoitzean jarduten dugunongan beste era batera dela uste dut, beraiei begira dagoela ikusten baitute; besteak, ordea, gerta daiteke
|
hainbat
egun igaro izatea Jainkoak ikusten dituela burura etorri ere egin gabe.
|
|
|
Berorren Maiestateak nahi beza, nik neure itsumenagatik, ez dela txarra esanez eta hain arrisku handia bermatuz engainatu ditudan haietako norbaitek begiak zabal ditzala; neure itsumenagatik, apropos ez bainituen engainatu nahi; eta, esan dudanez? ikasbide txarra eman nielako
|
hainbat
gaitzen iturri izan naiz, hain kalte handia egiten nuenik pentsatu gabe.
|
|
|
Uste dut, nire bekatuengatik baimendu zuela Jainkoak, haiek beren buruak engainatzea eta ni engainatzea. Nik beste
|
hainbat
engainatu nituen neuri esan zidaten gauza bera esanez.
|
|
|
Hain bizimodu arriskutsuan bizi behar ote dugu? Hau idazten ari naizela, uste dut zure laguntzaz eta zure errukiagatik esan nezakeela San Paulok zioena, egokitasun harekin ez bada ere, honezkero ez naiz ni bizi, Zu, ene Kreatzailea, bizi zara nigan; izan ere, orain dela
|
hainbat
urte, nik dakidanez, zeure eskutik nauzu eta zure borondatearen aurka, gauzarik txikienean ere, ezer ez egiteko desira eta erabakiekin ikusten dut neure burua eta nolabait esperientziaz probatua urte hauetan gauza askotan, oharkabean Berorren Maiestateari irain ugari egingo nizkion arren. Eta iruditzen zait gainera, zure maitasunagatik egiteko aurrean izan dudan gauzarik ez dela izan erabaki sendoz egitera jarri ez naizenik, eta haietako batzuetan Zuk lagundu didazu helburua lortzen, eta ez dut nahi mundurik ezta harenik ezer, eta iruditzen zait ez didala pozik ematen Zugandik at den ezerk, eta gainerakoari gurutze astuna deritzot.
|
|
|
Gurasoek nire aholkua hartzekotan, beren alabak salbamen bidean jarri beharrean munduan baino arrisku handiagoan jartzerik nahi ez badute, begira dezatela beren ohoreagatik; eta nahiago izan dezatela haiek era apalean ezkonaraztea, halako monasterioetan sartzea baino, oso joera onekoak ez badira, eta Jainkoak nahi beza horrek on egitea?, edota beren etxeetan edukitzea. Izan ere, kaskarra izan nahi badu, denbora laburrez disimulatu ahal izango du, eta hemen oso luzaro, eta azken batean Jaunak jartzen du agerian; eta ez dio bere buruari kalte egiten soilik, guztiei baizik; eta batzuetan gaixo haiek ez dute errurik, aurkitzen dutenera jotzen baitute; eta tamalgarria da
|
hainbatek
mundutik alde egin nahi eta, Jaunazerbitzatzera eta munduko arriskuetatik askatzera doazelakoan, era batera hamar mundutan ikusten dutela beren burua eta ez dakite zer egin eta nola konpondu; gaztetasunak, sentsualitateak eta deabruak gonbidatzen ditu eta makurrarazten mundukoak bertakoak diren gauza askori jarraitzera. Han, nolabait esateko, hori ontzat dutela ikusten du.
|
|
|
Bizitza honetan bertan ere ordaintzen du Jaunak, hartaz gozatzen duenak soilik ulertzen duen bidetik. Hau neuk ikusita dakit, esan dudanez,
|
hainbat
gauza aski larritan. Eta horregatik ez nuke gomendatuko sekula ere, iritzia eman behar duen pertsona banintz?
|
|
|
Idatzi zidan dagoeneko hain hobekuntza handiaz zegoelarik,
|
hainbat
egun zirela bekatu horretan erortzen ez zela; baina tentaldiak hain oinaze handia emanik, sufritzen zuenaren arabera, infernuan zegoela zirudiela; Jainkoari eskatzeko bere alde. Nik hura neure ahizpei gomendatu nien berriro, haien otoitzei esker Jaunak mesede hau egingo zidalakoan, oso gogotsu hartu baitzuten.
|
|
|
Baina orain dela gutxi arte, norbaitek nitaz iritzi ona zuela ikusten nuenean, zeharka edo ahal nuen eran neure bekatuak aditzera ematen nizkion, eta honela, ustez, atseden hartzen nuen. Honetan ere barruko
|
hainbat
kezka jarri didate.
|
|
|
Munduak, hasten ikusi orduko, nahi luke perfektua, eta mila legoara ikusten du hutsegite bat, beharbada, harengan bertutea dena, baina hura kondenatzen duenak biziotzat du eta bestearengan ere hala ikusten du. Ez da onartzen ez jaterik, ez lo egiterik, ezta arnasa hartzerik ere, esaten den bezala; eta zenbat eta iritzi handiagotan duten,
|
hainbat
gehiago ahazten dute oraindik gorputzean daudela, arima perfektua badute ere. Oraindik munduanbizi dira beren miserien mende, guztiz oinazpian badute ere.
|
|
|
–Nik uste dut Jaunak ez duela nahi izango erabaki hau duenak gal dezan hain ondasun handirik. Haren Maiestateak eratuko ditu bertute hau lortzeko
|
hainbat
gauza. Ekin, bada, lanari.
|
|
|
5 Jaunak nahi izan zuen, etxe hartan izan nintzen bitartean, hango pertsonak Jainkoaren zerbitzuan hobetzea, baina ez nintzen libratu
|
hainbat
neketatik eta andre hark ni hain maite ninduelako pertsona batzuek zuten bekaitzetik. Ni nolabaiteko interesak eraginda nenbilela usteko zuten, beharbada.
|
|
|
6 Han nengoela erlijioso bat etortzea egokitu zen, pertsona goi goikoa; harekin orain dela urte asko
|
hainbat
aldiz harremanak izan nituen. Eta haren Ordenako monasterio batean, ni nengoen lekutik hurbil zen monasterio batean, mezatan nengoela, arima hura zer egoeratan zen jakiteko gogoa etorri zitzaidan, hura Jainkoaren zerbitzari handia izatea nahi bainuen, eta berarekin hitz egitera joateko asmoz jaiki nintzen.
|
|
|
Beste behin, toki honetatik urrun nengoela, ikusi nuen hura nola altxatzen zuten gora aingeruek; ikuskari honen bidez haren arima oso aurrera zihoala konturatu nintzen. Eta horrela izan zen; izan ere, pertsona batek gezur beltza zabaldu zuen haren ohorearen aurka, berak aurrez mesede handiak egin eta izen ona eta arima sendatu zizkion batek; eta poz handiz eraman zuen eta beste egintza batzuk egin zituen Jainkoaren zerbitzurako eta
|
hainbat
jazarpen eraman ere bai.
|
|
|
dio Teresak berak epilogoan. Data hau dela-eta A. Bañezek ohartarazten du, Teresak jartzen duen data hau lehen idazketari dagokiola; gero, bigarren idazketa egin zuenean, eta hau da guganaino iritsi dena?, data horren ondoren gertaturiko
|
hainbat
gauza gehitu zituen, esaterako San Jose monasterioaren fundazioa.
|
|
|
Naturaltasun, erraztasun hori ez da lilura gabea; horren alde on eta erakargarriari erreparatzen die berak. Teresak berak ere bide ematen dio iritzi horri
|
hainbat
pasarte edo esalditan:
|
|
|
Iritzi hori ia nagusitu bada ere, eztabaidagarria da eta
|
hainbat
dira bestelako iritzia agertu dutenak. Argi dago Teresak ez zuela idazten Gaztelako nekazariek hitz egiten zuten bezala.
|
|
|
Hau idazkerari dagokionez zen, noski, ez doktrinari dagokionez. Ana Jesusenak dio, hark bere obren kopia batzuk
|
hainbat
hitz aldaturik ikustean, protesta egin zuela: –Jainkoak barka biezaie nire aitor entzuleei, niri idazteko agindu zidatenaren kopiak eginez, hitz batzuk aldatzen baitituzte; izan ere, honako hau eta hau ez dira nireak.
|
|
|
3 Andre fundatzaile honi Beatriz Beamonte eta Navarra deritzo, Nafarroako erregeengandik datorrelako; Francés Beamonteren alaba da, jatorri argiko eta oso goiko familiakoa.
|
Hainbat
urtetan ezkondurik bizi ondoren, ez zuen seme alabarik izan eta ogasun handia geratu zitzaion; aspaldidanik zerabilen bere baitan mojen monasterio bat egiteko asmoa. Gai hau gotzainarekin erabili zuen eta hark Andre Mariaren oinutsen Ordenaren berri emanik, hain gogoko izan zitzaion, non presa handia eman baitzion asmo hori gauzatu zedin.
|
|
|
1 Sei urte baino gehiago ziren, Jesusen Lagundiko
|
hainbat
pertsonak, erlijiotasun, adin, jakinduria eta espiritu handikoak, esaten zidatela gure Jaunaren zerbitzu handirako izan zitekeela Ordena santu honen etxe bat Burgosen izatea; eta horretarako hainbat arrazoi ematen zizkidaten, niri hartarako gogoa pizten zidatenak. Ordenako zeregin ugariekin eta beste fundazioekin, ez zen aukerarik izan hartan saiatzeko.
|
|
|
1 Sei urte baino gehiago ziren, Jesusen Lagundiko hainbat pertsonak, erlijiotasun, adin, jakinduria eta espiritu handikoak, esaten zidatela gure Jaunaren zerbitzu handirako izan zitekeela Ordena santu honen etxe bat Burgosen izatea; eta horretarako
|
hainbat
arrazoi ematen zizkidaten, niri hartarako gogoa pizten zidatenak. Ordenako zeregin ugariekin eta beste fundazioekin, ez zen aukerarik izan hartan saiatzeko.
|
|
|
10 Horretarako, lehenik neure aitor entzulearekin hitz egin nahi nuen; Velázquez Doktorea zen, kalonjea eta Toledoko katedraduna, gizon oso jakintsu eta bertutetsua, orain Osmako gotzaina dena; izan ere, beti izan dut neure iritziaz soilik ezer ez egiteko ohitura, horrelako pertsonen iritziaz baizik. Hark gutunak ikusi eta arazoaz jabeturik, esan zidan ez ezesteko eta era onean erantzuteko; izan ere, Jainkoak
|
hainbat
gogo batera etxe batean biltzen dituenean, bere zerbitzurako nahi dituela esan nahi duela. Nik horrela egin nuen, eta ez nuen erabat onartu ezta erabat ezetsi ere.
|
|
|
35 Han karitate handia egin ziguten. Elizan zutenetik eman ziguten fundatuko genuenerako; izan ere, santa hau etxe oneko
|
hainbatek
maite zutenez gero, ornamentuz oso ongi zegoen. Ni oso pozik nenbilen han izan nintzen garaian, baina baita nahasirik ere, eta nahasmen honek irauten dit oraindik; izan ere, penitentzia hain latza egin zuena ni bezalako emakumea zela ikusten nuen, eta ni baino hauskorragoa, zetorren familiatik zetorrelako eta ez ni bezain bekataria; batetik bestera ez baitago hurrik ematerik ere, eta mesede handiagoak jaso ditut askoz ere gure Jaunagandik era askotara, eta nire bekatu handiak direla-eta infernuan ez edukitzea mesede handia da oso.
|
|
|
Saiatu nintzen, ongi egingo zuelako uste osoa nuena ama priore izan zedin, ni baino askoz ere hobea baita. Eta beharrezko gauzak eramanez abiatu ziren gure bi fraide oinutsekin; izan ere, ordurako aita Julian Ávilako eta Antonio Gaitán orain dela
|
hainbat
egun itzuli ziren beren herrietara; eta hain urruti egon eta hain eguraldi txarra eginik, abenduaren amaiera baitzen, ez nuen nahi etor zitezen.
|
|
|
18 Izan ere, ez zen neke txikia herri bakoitzean
|
hainbat
pertsonaren izaerak onez eramatea. Eta toki batetik bestera nindoanean neure alaba eta ahizpei agur egitea, badiotsuet, hain maite ditudanez gero, ez zela gurutzerik txikiena, batez ere berriro ez nituela ikusiko uste nuenean eta haien sentimendu handia eta malkoak ikusten nituenean.
|
|
|
zentzugabekeria handia iruditu zitzaion, une hartan aditzera eman ez bazidan ere eta eragozpenik jarri nahi ez bazidan ere, oso maite ninduelako eta nahigaberik eman nahi ez zidalako. Neure adiskideek
|
hainbat
gauza esan zizkidaten, baina nik ez nien jaramon handirik egiten; izan ere, haiek duda mudakotzat zutena niri erraza iruditzen zitzaidan eta ezin nuen buruan sartu ez zela ongi burutuko.
|
|
|
13 Argi dago inork ezin duela ez daukanik eman; lehenengo eduki egin behar dela. Bada, sinets iezadazue, ez dago bide hoberik altxor hau lortu ahal izateko, aitzurtzea eta lan egitea baino obedientziaren meatze honetatik ateratzeko; zenbat eta gehiago aitzurtu,
|
hainbat
gehiago aurkituko dugu, eta zenbat eta gehiago egon gizakien mende, geure nagusien borondatea baino besterik ez dugula, geure borondatearen jabeago egingo gara, hura Jainkoaren borondatearekin uztartzeko.
|
|
|
Moja hau Maria Bautista zen, Santa Teresaren iloba, geroago Valladolideko priore ospetsua izango zena, gure Santaren
|
hainbat
gutun ederren hartzailea.
|
|
|
Perfekzio Bidean
|
hainbat
aldiz; ik. 40, 4.
|
|
|
Testu honen autografoan
|
hainbat
aldaketa sartu zituen A. Graciánek, eta hiru mendetan barrena hainbat eztabaidaren iturri izan da testua; azkenik, goian datorren eran geratu da.
|
|
|
Testu honen autografoan hainbat aldaketa sartu zituen A. Graciánek, eta hiru mendetan barrena
|
hainbat
eztabaidaren iturri izan da testua; azkenik, goian datorren eran geratu da.
|
|
|
– Eta Trentoko Kontzilioak hartara eraginik, ama prioreak ezin zizkion eman klausura urratzeko ziren
|
hainbat
baimen.
|
|
|
Hemen, beste
|
hainbat
pasartetan bezala, Teresak gramatikaren haria galtzen du, baina ez diskurtsoaren haria. Esaldiak etenda geratzen dira, baina esanahia erraz ulertzen da:
|
|
|
Riberaren testuak
|
hainbat
zertzelada gehitzen ditu: Hamahiru urte edo izango dira, gutxi gorabehera, Ávilako San Jose fundatu zela, eta hara aldatu zen bera beste monasteriotik; hara joan zen orain Salamancako gotzaina dena, inkisidorea (ez dakit Toledon edo Madrilen, eta aurretik Sevillan izan zen), Soto deritzana.
|
|
|
Orduen Liturgiako liburuan gordetzen zuen Teresak berarentzat garrantzitsua zen idazki autografo hau. San Martinen jai eta zortziurrenarekin lotzen du, bere santu kutunenetakoa zuelako eta
|
hainbat
grazia mistiko izan zituelako data horietan. Bera hunkitu zuena santu honen bizitzako azken uneko jarrera izan zen.
|
|
|
Eta elkarren ondoan zeuden etxe gehiago erosten hasi ziren, nahiko leku izan zuten arte. Emaztea arretaz ari zen zer Ordenatakoa egingo ote zuen, gutxi eta itxitura handian bizi zirenak nahi zituelako, eta Ordena desberdinetako bi erlijiosorekin, on eta jakintsuak zirenekin, hitz egin ondoren, biek esan zioten hobe zitekeela beste egintza batzuk egitea; mojarik gehienak ez zeudelako pozik, eta beste
|
hainbat
gauza; izan ere, deabruari min ematen zionez gero, oztopoak jarri nahi zituen eta, horrela, ematen zituzten arrazoiak zentzu osokoak zirela iruditzen zitzaien. Eta ez zela komeni esatean hain sendo zeudenez gero, eta deabruak fundazioa eragozteko ahalegin handiagoa egiten zuenez gero, beldurtu eta nahasi egin zen eta ez egiteko erabakia hartu; eta hala esan zion bere senarrari, eta, halako pertsonak bazioten ez zela komeni eta beraien asmoa gure Jauna zerbitzatzea izanik, alde batera uztea zela hoberena iruditu zitzaien.
|
|
|
15 Monasterio hauetako ahizpa batzuen berariazko gauza batzuk esaten hasi nintzen, hau irakurtzen dutenerako orain diren hauek ez direla biziko uste izanik, eta gero etor daitezenek hain hasiera onen lorratzean aurrera egiteko bihotza izan dezaten. Geroago iruditu zait, hobeki eta zehazkiago eta nik izan dudan beldurrik gabe esango duenik izango dela, ni horretan tarteko naizela irudituko zaiela etortzen baitzait burura; eta horrela, alde batera utzi ditut
|
hainbat
gauza, ikusi dituztenek eta haien berri dakitenek, ezinbestean, miragarritzat izango dituztenak, naturaz gaindikoak direlako; hauetakorik eta Jaunak haien otoitzen bidez egiten zituela argi ikusi den haietakorik ez dut esan nahi izan bat ere.
|
|
|
Ez zitzaigun batere axola horregatik. Hilabete batzuk egon ginen horrela, etxe bat erosi zen arte, eta harekin batera
|
hainbat
auzi. Handik hurbil erosi zen etxe bat zela-eta, hainbat izan genituen fraide frantziskotarrekin.
|
|
|
Hilabete batzuk egon ginen horrela, etxe bat erosi zen arte, eta harekin batera hainbat auzi. Handik hurbil erosi zen etxe bat zela-eta,
|
hainbat
izan genituen fraide frantziskotarrekin. Beste etxe harekin Mesedetakoekin eta Kapituluarekin izan genituen auziak, etxeak bere zerga zuelako.
|
|
|
14 Hori lortzea hain korapilatsua izan zen, non lau urte igaro baitziren, eta haietan
|
hainbat
neke eta gasturi aurre egin behar izan zieten; eta eskabide bat egin arte, Erregeari berari eskaera eginez, ez zuen ezertarako balio izan. Eta era honetara, gauzak hain zail zeudenez gero, bere ahaideek esan zioten zorakeria zela eta utz zezala; eta aipatuak diren gaixotasun handiekin ia beti ohean zetzanez gero, mojatzarako ez zutela inongo monasteriotan hartuko esaten zuten.
|
|
|
2 Ez nuen asko merezi izango poz hau, bada, honetan nengoela, Eboliko printzesaren, Ruy Gómez Silvaren emaztearen, morroi bat zegoela han esatera etorri zitzaizkidan. Joan nintzen hara, eta nire bila zetorren, orain dela
|
hainbat
denbora bion artean Pastranan monasterio bat fundatzeko asmotan ari ginelako. Nik ez nuen uste hain arin izango zenik.
|
|
|
Poloniako Erreginarekin zegoela, honen etxearen gobernu osoa bere gain zuela, ez zuen agertu egundo ezkontzeko joerarik, baina San Joanen Zaldunetakoa zen; gure Jaunak dei egin zion guztia alde batera uztera, salbamenaz hobeki arduratu ahal izateko.
|
Hainbat
proba igaro zituen, belztu egin baitzuten gizon baten heriotzan parte hartzea egotziz, eta kartzelan eduki zuten bi urtean; berak ez zuen nahi izan letradurik, Jainkoa eta Jainkoaren justizia baino besterik; lekukoak zeuden ziotenak, berak dei egin ziela gizon hura hil zezaten; ia santa Susanaren zahar haiei bezala gertatu zitzaien, hau da, haietako bakoitzari non zegoen une hartan galdeturik, ba...
|
|
|
Salamancako San Jose Monasterioaren fundazioaz ari da; 1570 urtean izan zen.
|
Hainbat
abisu garrantzitsu ematen ditu prioreentzat.
|
|
|
ez dakit zer nekeren beldur izan gaitezkeen, denik eta handiena bada ere, hain on handia lortzen bada kristautasunarentzat; izan ere, gutariko asko konturatu ez arren, Jesu Kristo, egiazko Jainkoa eta egiazko gizona, hainbeste lekutan egotea Sakramentu guztiz Santuan dagoen bezala, guretzat oso pozgarri izan luke. ...zuzen ere, halakoxe poza hartzen dut nik askotan, arima garbi hauek koruan Jainkoa goresten ikusten ditudanean, hau gauza askotan antzematen baita, bai obedientzian, bai itxitura handiak eta bakardadeak ematen dieten poza ikustean eta baita hildurazko gauza batzuk gertatzen direnean izaten duten alaitasunean ere; haiei praktika hauek eginarazteko Jaunak prioreari zenbat eta grazia handiagoa eman,
|
hainbat
handiagoa da nabari dudan poztasuna; eta horrela, prioreak lehenago nekatzen dira praktikak agintzen haiek obeditzen baino, beti geratzen baitira gehiago egin nahirik.
|
|
|
Arimak askatasuna lortzeko eta perfekzioan gora egiteko oso beharrezkoa bada ere, ez da hau epe laburrean lortzen dena, baizik eta joan bitez apurka apurka bakoitzari laguntzen, Jainkoak ematen dizkien adimen eta espirituaren arabera. Honetarako ez dela adimenik behar irudituko zaie, eta oker daude; perfekzioa zer den eta baita gure Erregelaren espiritua zein den ulertu orduko
|
hainbat
denbora igaroko zaienak izango dira, eta, beharbada, hauek izango dira gero santuenak; izan ere, ez dute jakingo noiz den ongi beren buruak zuritzea eta noiz ez, ezta beste gauza txiki asko ere, ulertuz gero, beharbada, erraz egingo lituzkeenak, eta ez dira guztiz ulertzera heltzen eta, txarrena dena, ez dute uste hori perfekzioa denik ere.
|
|
|
9 Honelako etxe batean bada bat, haietan dauden guztien artean Jainkoaren miraberik handienetakoa dena, nik uler dezakedan heinean, espiritu, penitentzia eta apaltasun handikoa eta Haren Maiestateak mesedeak egiten dizkiona, eta hala ere, ez ditu ulertzen Konstituzioetako zenbait gauza. Kapituluan besteen faltak jakinaraztea karitate gutxiko zera iruditzen zaio eta ahizpen faltarik ez dela esan behar dio eta horrelako gauzak;
|
hainbat
gauza esango nituzke Jainkoaren mirabe zintzoak diren ahizpa batzuei buruz eta beste gauza batzuetan adimen argia dutenei alde handia kentzen dietenei buruz. Prioreak ez du uste izan behar laster batean arimak ezagutzen dituenik.
|