|
2001
|
|
|
348,75 dm cm-tan konbertitu 348,75 dm, dam-tan konbertitu cm-a dm-a baino tipiagoa da; cm
|
gehiago
bada: 10 aldiz gehiago. dam-a dm-a baino handiagoa da; dam gutiago bada:
|
|
|
348,75 dm cm-tan konbertitu 348,75 dm, dam-tan konbertitu cm-a dm-a baino tipiagoa da; cm gehiago bada: 10 aldiz
|
gehiago
. dam-a dm-a baino handiagoa da; dam gutiago bada: 100 aldiz gutiago.
|
|
|
8,7 dm mm-tan konbertitu mm-a dm-a baino tipiagoa da; mm
|
gehiago
bada: 100 aldiz gehiago.
|
|
|
8,7 dm mm-tan konbertitu mm-a dm-a baino tipiagoa da; mm gehiago bada: 100 aldiz
|
gehiago
.
|
|
|
95,3047 dm2 ren cm2-tan konbertitu 95,3047 dm2 ren dam2 tan konbertitu cm2-a dm2 a baino tipiagoa da; cm2
|
gehiago
bada: 100 aldiz gehiago. dam2 a dm2 a baino handiagoa da; am2 gutiago bada:
|
|
|
95,3047 dm2 ren cm2-tan konbertitu 95,3047 dm2 ren dam2 tan konbertitu cm2-a dm2 a baino tipiagoa da; cm2 gehiago bada: 100 aldiz
|
gehiago
. dam2 a dm2 a baino handiagoa da; am2 gutiago bada: 10 000 aldiz gutiago
|
|
|
Ximunek Lukasek baino 8 ardi gutiago du; Xanek Mirenek baino 2 aldiz ardi gutiago. Lukasek 84 ardi ditu, Mattinek baino 5 ardi
|
gehiago
.
|
|
2002
|
|
|
• Nork dü!
|
gehiago
–
|
|
|
beste 10 kanikako kutxa bat osoki bete� tzen ahal delarik baizik ez da ageri (edo: ez da sekulan 9 kanika bereiz baino
|
gehiago
ikusten).
|
|
|
7 hamar (edo hamarreko) eta 3 bat (edo bateko). Taularekilako joko honetan, 6 eta 1eko anto� lamenduak ez du 5 eta 2koak baino garrantzia
|
gehiago
izanen, premiatsua dena ikasleek zifrazko idazkeraren araberako 7 hamarrak ongi marraztea baita.
|
|
|
Gisa berean," laurogei" 4 aldiz 20 bezala erakusten da;" laurogei 8 hamar edo 8 hamarreko" ere dela ohartaraz dezake irakasleak. Bestalde, gorago ikusi bezala, eta hau azpimarratzekoa da, 8 hamarreko bai� zik ez dituzten" laurogei" rekin hasten diren zenbakiak eta hamarreko bat
|
gehiago
duten" laurogei" rekin has� ten diren zenbakiak badirela aztertuko da.
|
|
|
• buruketen ebazteko hein bat baino
|
gehiago
eskain (errazenetik zailenera), ikasle guziak aitzina daitezen.
|
|
|
Xehetasun
|
gehiago
emaiten dugu urrunago.
|
|
|
Gaur egun, kenketa CPn berean abiatzea ez da
|
gehiago
duda� tan emaiten. lzaitekotz, nola egin da eztabaidatzen.
|
|
2005
|
|
|
1200etik harat, Nafarroak Hondarribia eta Donostia galdu zituen; itsas porturik ez zuen
|
gehiago
. Hori zela eta, Nafarroako agintariek hitzarmen bat izenpetu zuten Baionako hiriarekin:
|
|
|
Arkitektura erlijiosoan hedatu zen bereziki. Katedralak egitean hormak goratu zituzten oraino
|
gehiago
eta ber denboran argaldu. Eraikuntzak lerdenagoak dira eta leihate zabalen bidez barneko espazioa argiago agertzen da.
|
|
2008
|
|
|
• Bai, baina Danielen aita preso bada, Daniel ez da
|
gehiago
eskolara joaten.
|
|
2012
|
|
|
Itsasgizon franko hil da. Uste dut nehork ez duela
|
gehiago
horrelako bidaia batean parte hartu nahiko.
|
|
|
" Espainiarren jokabidea, egunak eta egunak gosearekin egon tigre eta lehoi krudelenena bezalakoa izan zen. Espainol tiraniagatik, berrogei urtez 12 milioi jende baino
|
gehiago
hil da: gizon, emazte, haur." Giristino" deitutakoek nazio atsekabetuen desagerrarazteko bi molde zituzten:
|
|
|
Lanek berrogei urtez goiti iraun zuten eta 40 000 langile baino
|
gehiago
ari izan zen lanean. 2 dok.
|
|
|
Elikadura aberatsagoa zuten: gari ogi, arno (xanpaina), haragi eta arrain fresko
|
gehiago
. Edari bero berriak, adibidez txokolatea 8 dok. eta kafea, gero eta gehiago preziatzen hasi ziren.
|
|
|
gari ogi, arno (xanpaina), haragi eta arrain fresko gehiago. Edari bero berriak, adibidez txokolatea 8 dok. eta kafea, gero eta
|
gehiago
preziatzen hasi ziren.
|
|
2013
|
|
|
kazako arrantza amuak baliatzen dituen arrantza teknika zaharrenetarik da. Ontziak hari bat baino
|
gehiago
tiratzen du, arrainek amua ausiki arte.
|
|
2016
|
|
|
• jarduera gune guzietan entsea, • beti kausitzen duzun jarduera gunea hauta, • entsea ezazu jauzi egiteko molde bat baino
|
gehiago
.
|
|
|
Abiatzeko seinalean, pilotak beste eremura aurtiki. Jokoa bukatzeko seinalean, ez
|
gehiago
aurtiki.
|
|
|
Zola ez
|
gehiago
hunkitzea: zangoak erabiltzea.
|
|
|
Hondoa
|
gehiago
ez hunkitzea.
|
|
|
Eremua barnatasun ttipian eta ertainean mugaturik; talde handian edo jarduera guneka. Egoki da ibilbidean sartze bat baino
|
gehiago
izatea.
|
|
|
Bide bat edo
|
gehiago
segitzea.
|
|
|
◦ Abiapuntu bat baino
|
gehiago
, garaje bat baino gehiago.
|
|
|
◦ Abiapuntu bat baino gehiago, garaje bat baino
|
gehiago
.
|
|
|
Ilaunkizko jostailu bat edo ñuñu bat (edo
|
gehiago
), maskota horren argazkiak, ikasgelako, eskolako, kirol gelako edo eskolako korraleko zenbait tokitan.
|
|
|
Rol bat baino
|
gehiago
ezagutzea.
|
|
|
Berezko jestuak azaleratzea, ekintza
|
gehiago
eta mota ezberdinetakoak egitera bultzatzea
|
|
|
Horren bidez haurren arreta piztuko da, toki berria (kirol gela) ezagutuko dute eta besteekin harremanetan sartuko dira. Ariketa horiek ez dute hamar bat minutu baino
|
gehiago
iraun behar. Egoera bera zenbait saiotan berregitea egoki da, haurrek prestaketa hori beregana, uler eta prezia dezaten.
|
|
|
Gidariaren seinalean (txaloa...), haur bakoitzak pertsona hurbilena segitu behar du. Zirkulu bat edo
|
gehiago
sortzen dira, berez.
|
|
|
Seinalean –adibidez, musika gelditzean–, estatua bezala gelditzen dira. Irakasleak postura fisiko bat edo
|
gehiago
proposatzen du: belaunak plega, uzkia xut ezar, tripa aitzina, burua makur, besoak goiti, gorputz atalak korapila...
|
|
|
Gorputz atal bat baino
|
gehiago
erabiltzea.
|
|
|
Ihardespen bat baino
|
gehiago
xerkatzea.
|
|
|
Antolamendu mota bat baino
|
gehiago
erabili behar dira, aldizka. Ikasleek kausitu behar dituzten jokamoldeei eta duten heldutasun mailari egokituak izan behar dira, materialaren eta taldearen antolamendua kontuan hartuz dezaten lan egiteko usaia har.
|
|
|
• Objektu guziak aurtikiak direlarik, animaliak ez dira
|
gehiago
gose, objektuak bildu behar dira.
|
|
|
◦ lasterketek beti bi minutu baino
|
gehiago
iraun behar dute.
|
|
|
▶ Errekan baloi bat baino
|
gehiago
ezartzea.
|
|
|
Saio batean, aurtikitze mota bat baino
|
gehiago
entseatzea.
|
|
|
URRUN AURTIKITZEA, Energia
|
gehiago
ematea. Bermeak hobeki kokatzea. ibilbide eraginkorrak eraikitzea.
|
|
|
◦ Aurkako eremura ezin baduzu
|
gehiago
aurtiki, galdu duzu.
|
|
|
Antolamendu mota bat baino
|
gehiago
erabiliko dira, aldizka. Zaindu da antolamendu horiek egokituak izan daitezen xedatu jokamoldeei eta haurren heldutasun heinari, lan usaiak har ditzaten, talde antolamendua eta, materiala errespetatuz.
|
|
|
▶ Sorgin bat
|
gehiago
jokoan ezartzea.
|
|
|
Belatzen kopurua emendatzea (2 taldeka, berdin
|
gehiago
). zamaketari bakoitzari objektu kolore bat emanen zaio.
|
|
|
Baloia errezibitzeko molde bat baino
|
gehiago
menderatzea.
|
|
|
GIMNASTIKA ERRITMIKOA objektu bat baino
|
gehiago
ezagutzea. objektuarekin aritzea. Ekintzan plazer hartzea.
|
|
|
◦ Xingola airean duzun bitartean, xerka itzazu lekualdatzeko molde bat baino
|
gehiago
.
|
|
|
Parte bat baino
|
gehiago
, jarrerak, bermeak...
|
|
|
◦ lekualdaketa bat baino
|
gehiago
.
|
|
|
• Taulagainera igateko eta handik jausteko molde bat baino
|
gehiago
xerka itzazu.
|
|
|
• zer
|
gehiago
egin dezakete soka dantzariek? (biratzea, kokoriko ezartzea, jauzi egitea, oreka hartzea, norbait altxatzea...).
|
|
|
▶ Sokatxoak gurutzaraziz koka itzazu, ◦ kide bat topatzean, xerka ezazue gurutzatzeko molde bat baino
|
gehiago
: elkar atxikiz, atxiki gabe.
|
|
|
• Entsegu bat baino
|
gehiago
egitea: agindua ulertzeko denbora; jarduteko eta aitzinatzeko.
|
|
|
• Ahal denean, egoera bakoitzaren kasuan zailtasun hein bat baino
|
gehiago
pentsatzea.
|
|
|
Hondoa ez
|
gehiago
hunkitzea onartzea.
|
|
|
• Urean sartzeko molde bat baino
|
gehiago
:
|
|
|
▶ Joko eremuaren zabalera aldatzea: zabalera ttipitzea, kontaktu eta multzokatze
|
gehiago
izateko; zabalera handitzea, inguratze edo saiheste gehiago izateko.
|
|
|
▶ Joko eremuaren zabalera aldatzea: zabalera ttipitzea, kontaktu eta multzokatze gehiago izateko; zabalera handitzea, inguratze edo saiheste
|
gehiago
izateko.
|
|
|
◦ baloia blokatzean, ezin baldin badu
|
gehiago
aitzinatu (edo jokoan sartu)
|
|
|
• Txistua entzutean, pilota guziak aurkako eremura igor itzazue. Ezin da aldian pilota bat baino
|
gehiago
bota.
|
|
|
◦ abiadura bat baino
|
gehiago
|
|
|
Gorputz atal bat baino
|
gehiago
erabiltzen du. Mugimendu originalak egiten ditu.
|
|
|
▶ Haurrak talde ttipitan abiaraztea: bat baloiarekin, eta besteak sostenguz (elkarrekin
|
gehiago
aritzeko eta pase gehiago egiteko).
|
|
|
• aurkari bat edo
|
gehiago
saihesteko.
|
|
|
Aurtikitze molde bat baino
|
gehiago
entseatzea.
|
|
|
Hots, organo joileak erabakitzen du tekla bakoitza hodi bat edo batzuekin elkartzea, soinu mota gehiagoren lortzeko. Zenbat eta teklatu
|
gehiago
, orduan eta aukera gehiago organo joilearentzat kolore desberdinen elkartzeko, edo bata bestearen ondotik fite baliatzeko, organoa zinezko orkestra bihurtuz. Jokoen izenak tinbrearen edo formaren araberakoak dira.
|
|
|
Hots, organo joileak erabakitzen du tekla bakoitza hodi bat edo batzuekin elkartzea, soinu mota gehiagoren lortzeko. Zenbat eta teklatu gehiago, orduan eta aukera
|
gehiago
organo joilearentzat kolore desberdinen elkartzeko, edo bata bestearen ondotik fite baliatzeko, organoa zinezko orkestra bihurtuz. Jokoen izenak tinbrearen edo formaren araberakoak dira.
|
|
|
Musika zaharraren berpizkundeari esker, moko flautak berriz sartu dira musika talde ttipietan. Azken berrogei urteetan, etxeko musika tresna nagusi bilakatu dira eta eskoletan gero eta
|
gehiago
erabiltzen dira. Irlandako herri musikan zurezko zeharkako flautak baita 6 ziloko moko flauta bat ere, irlandar txilibitua, erabiltzen dira.
|
|
|
Musikariak eskolara etorraraztea eskatzen du –ondikotz gutitan gertatzen dena–, edo publiko zabalarendako eginak diren liburuen irakurtzea eta entzutea, jakinez gehienetan osatugabeak edo eskola adineko haurrentzat ezegokiak direla. Beraz, liburu berri baten proposatzea izan da Les Éditions Buissonnières argitaletxearen asmoa, 6 urte arteko haurrentzat ulergarria, eskoletan gero eta
|
gehiago
erabiltzen diren lan teknikei egokitua, eta oroz gainetik irakasle batzuek haurrentzat egin soinu dokumentu batek lagundua. Izpiritu horretan ari izan dira lankidetzan, Finistèreko Elorn Ibai hegietako Herriarteko Musika Eskolarekin.
|
|
|
Grabazioetan, musika lehenetsi dugu soinua baino. Musikariekin batean, musika ederra entzunaraziz, haurrei are
|
gehiago
entzuteko gogoa ematera entseatu gara. Beraz, musikagileen eta obren izenak beti eman ditugu.
|
|
|
Nota bakoitzeko hari bat bada (edo batzuk, bata bestearen ondoan ezarriak, soinu indartsuagoaren lortzeko). Orotara biziki hari kopuru handia izan daiteke (200 baino
|
gehiago
gaurko piano batean). Soinuaren lortzeko, mailu batek hari bat jotzen du (pianoa, klabikordioa) edo plektro (luma punta) batek zimikatzen.
|
|
|
Korronte ahul horiek anplifikatuak dira eta bozgorailu batzuetara igorriak. Zirkuitu mota gero eta
|
gehiago
izanik ere, eta gero eta ttipiagoak, tinbre berri anitz erdiets daiteke, besteak beste ohiko musika tresnen tinbreak imitatzera entseatzen direnak. Teklak zapatuz, zirkuitu elektronikoak pizten dituzten etengailuak hesten baizik ez dira.
|
|
|
◦ Musika tresna batzuek eskala tenperatuko notak baizik ez dituzte jotzen ahal (piano, klabezin, organo, xilofono, eskusoinu...). Nota horiek tonuan jartzerakoan finkatzen dira eta ez dira
|
gehiago
aldatzen ahal. Beste hari instrumentuetan aldiz (biolin, biolontxelo...), musikariak noten altuera alda dezake, doi doia mugituz edo lerraraziz.
|
|
|
2 irudian, lehen harmonikoa, goi zortziduneko do bat, azkarkiago ufatuz lortua, 2 bibrazio nodorekin. 3 irudian, hirugarren harmonikoa, are
|
gehiago
ufatuz, sol bat, 3 bibrazio nodorekin.
|
|
|
Musika tresna batez soinuaren ekoizteko molde bat baino
|
gehiago
bada: lantzer batez aire xirripa bat zatikatuz, mihi bat edo batzuk dardararaziz, edo ezpainak ahokadura batean dardararaziz.
|
|
|
Galtzeko zorian egon ondoan, gaur egun gero eta
|
gehiago
berreskuratzen ari da.
|
|
|
Luzera jakin batentzat, lehenik oinarrizko soinu bat entzuten da, do adibidez. Ezpainak gero eta
|
gehiago
tinkatuz, musikariak do goiko zortzidunean entzunaraziko du, eta ondotik sol, do, eta ondoko notak, gero eta altuagoak: mi, sol, si bemol, do, re, mi, fa#, etab. Beraz jokoa mugatua da, eskalaren nota guziak ez baitira entzunarazten ahal.
|
|
|
Duela 2000 urte baino
|
gehiago
asmatu lehenbiziko tronpetak, maiz konikoak ziren eta beraz tronpen idurikoak. Erromatarrek tuba erabiltzen zuten, hau da, zirkulu modura makurtu tronpeta handi bat, musikariaren sorbaldan pausatzen den ziri batek azkarturik eta zeharkaturik.
|
|
|
Ezpainak azken honetan pausatzen dira mihi bikoitzaren funtzioa betetzeko gisan.
|
Gehiago
edo gutiago ufatuz, musikariak atera notak gero eta altuago izanen dira: lehenik do, gero sol, do, mi, sol, si bemol, do, re, mi, fa#, etab. Beraz, tronpa naturalak ezin ditu eskalaren nota guziak jo.
|
|
|
XVII. mendeaz geroztik, musika tresna ez da
|
gehiago
aldatu. Tutua zabaldu da eta pistoien asmakuntzarekin batera, pistoi tronboia lehian sartu da irristailu tronboiaren soinu paregabearekin, baina alferrik.
|
|
2017
|
|
|
Arte aztarnarik zaharrenek 70000 urte baino
|
gehiago
badituzte, eta Afrikan kokatzen dira. Baina hain ezaguna den haitzetako artearen adibiderik zaharrenak eta ikusgarrienak Europan daude, Frantziaren hego mendebaldearen eta Espainiaren ipar ekialdearen artean.
|
|
|
Pinturen erran nahi misteriotsua azaltzeko teoria bat baino
|
gehiago
bada.
|
|
|
K.a. 12000 urte inguruan, klima epeltzen hasi zen eta ondorioz fauna eta flora anitz aldatu ziren. Pittaka pittaka jendea ez zen
|
gehiago
harpe batetik bestera joaten; toki batean finkatzen zen eta laborari bilakatzen.
|
|
|
• Tapizeria zertako egina zen? (Erantzun bat baino
|
gehiago
izan daiteke.)
|
|
|
Erromanikoak ez bezala, arkitekturaren aitzinamenduari esker (arku zorrotzei eta ostiko arkuei esker bereziki) handiak izan zitezkeen, irekidura handiagoekin eta pareta hertsiagoekin. Argi
|
gehiago
sartzen zen eta leiho handien edertzeko, berina leihoen egiten hasi ziren.
|
|
|
Ondotik hiru aldiz handitu zuten 23 000 m2 ko azalera hartzeraino eta Mekaren ondotik munduko bigarren meskita handiena bilakatuz. Egun, lauki handi baten itxura du, 180 m luze da eta 130 m zabal. 19 habearte ditu eta 850 zutabe baino
|
gehiago
. Zutabe horiek antzinateko erromatarren eta bisigodoen monumentuetarik hartu zituzten.
|
|
|
Behereko solairuak biziki zabalak dira, gaineko solairuak bermatzeko gisan. Gaineko solairuak hertsiagoak dira eta arinago izan daitezen, irekidura
|
gehiago
dute.
|
|
|
Ondorioz anitzez eliza handiagoak eraiki daitezke, irekidura zabalak egin, eta horietan berina leihoak ezarri. Biziki argi
|
gehiago
sartzen da eta berina leihoak zeharkatuz eliza mila kolorez edertzen du.
|
|
|
Ur horiek azpiko eraikinak honda zitzaketen, eta beraz XIII. mendean garguilak egiten hasi ziren ura murruetarik urruntzeko. Gero eta garguila
|
gehiago
, orduan eta itaxur ttipiagoak, eta ondorioz kalte gutiago eraikinetan. Hastapenetik garguilek basihizi edo mamu itxurak ukan dituzte, katedralak eta elizak izpiritu gaiztoetarik begiratzeko.
|
|
|
Organismoak dioxigenoa kontsumitzen duela. Botatzen den aireak dioxigeno
|
gehiago
baduela hartzen den aireak baino. arnasaren osaketa. b. Taula horren arabera, ondoriozta daitekeena hau da: Organismoak nitrogenoa kontsumitzen duela.
|
|
|
Lumak baino
|
gehiago
|
|
|
• Hitz gurutzatuen laukiak definizioei doazkien hitzez osa itzazu, eta hitz kukutua atzemazu. c a. Bizidun guzien arbasoa b. Homo Sapiens eta gaur desagertuak diren beste espezie batzuk multzo horretakoak dira. c. Espezie bat baino
|
gehiago
hartarik datorren biziduna. d. Bizidunen multzo ahokatua e. Buru hezurra eta ornoak dituzten bizidunak. f. Bizidunen ahaidetasuna erakusten duen zuhaitza. g. Ezaugarri bera duten bizidunen taldea. h. Bizidun batek duen bereizgarria, zientzialariek kontuan hartzen dutena. i. Espezie batzuen enbrioia garatzen den likido poltsa. j. Biziak baitezpadakoa duen molekula. k. Bizia duena.
|
|
|
Bioaniztasunak bizidunen aniztasuna erakusten du. Maila bat baino
|
gehiago
badu: ekosistemen aniztasuna, espezieen aniztasuna, eta espezie bateko banakoen aniztasuna.
|
|
|
Espezie bateko banakoen aniztasun genetikoa DNAren mutazioengatik gertatzen da. Ingurune jakin bateko ezaugarri egokiak dituzten banakoek hobeki irauten dute eta ondoko
|
gehiago
dute; gisa horretan, haien ezaugarriak populazioan hedatzen dira: hautespen naturala da hori.
|
|
|
Aski da! —dio basajaunak—, ez du bat
|
gehiago
eskuratu behar! m guziak preso emanen ditugu.
|