|
2023
|
|
|
Dena den, kasu, eremu euskaldunetan arazorik ez dagoela pentsatzearekin. Zeren eta oraindik oso nabaria ez bada ere toki erdaldunetako erdarazko joera hori, uholdeak hori ere hartuko duela
|
gauza
jakina baita, datuak eta begiratuta aurreikusten denez. Herriak berak duen egoeraren ondorio eta sintoma da euskararen egoera, eta erritmoak erritmo, denak hartuko ditu horregatik gainbeherak, analisiak eta diagnostikoak egoki egin ezean, eta neurriak hartzen ez badira.
|
|
|
Zaila da jakitea zer egon daitekeen ikasleek erdaraz egitea irakasle batek onartzearen atzean. Aipatu berri dudan erlaxazio orokor horretaz gain, baliteke batzuek pentsatzea gaztetxoen
|
gauzak
direla eta ez zaiela garrantzirik eman behar. Edo beldur moduko bat diotela ikasleen estimua galtzeari, eta hori gerta daitekeela pentsatzen dutela, buen rollo a denaren gainetik lehenetsi ezean.
|
|
|
Ikastolan baizik ez da euskaraz erabat ikasten ahal, eta unibertsitatean, Euskal Ikasketak dira euskaraz ikas daitekeen lizentzia bakarra. Horregatik, oso diferentea da bertan izena ematen duten ikasleen soziologia, euskara maila, eta motibazioa;
|
gauzak
horrela, askok eta askok ez dute bokazio filologikorik, euskara gehiago ikastearen helburua, edo etorkizunean lana euskaraz egin ahal izateko asmoa baizik. Hala ere, errealitateak errealitate, lanean euskaraz arituko diren maistrak eta maisuak hortik aterako direla jakitea kezkagarria zait, hor ere ikusten dudan jarrera antzekoagatik.
|
|
|
Noski. Eskoletan badira mugatzen ditugun
|
gauzak
, sakelako telefonoa, adibidez, ona ez delako, eta erabilera gehiegizkoari neurria jarri behar zaiolakoan. Bai, baina objektua da, esango dit norbaitek.
|
|
|
Euskara ikasgaia izan dadila euskaraz (gainerako ikasgaiak) ikasteko behar duten laguntza hori, eta bereziki eta nagusiki, egunerokoan jario pixka bat handiagoz egiteko luketen tresneria hornitzearen funtzioa izan. Ez dezagun ahaztu hizkuntza eta afektua oso estuki eta hertsiki lotutako
|
gauzak
direla, eta jar dezagun hor arreta, ardatza, helburua.
|
|
|
Beharbada ilun eta triste atera zait kolaborazioa. Baina askotan,
|
gauzen
errealitate krudeletik ateratzen dira txinpartak eta esperantza hariak. Hori da nire borondatea, ez dezazuela zalantzarik egin.
|
|
|
Ahozkotasunaz ari garelarik poetikotasuna esaten dugun aldiro, poesia aipatze hutsak atzerakoa eragiten die gurasoei edo irakaskuntzako hainbat profesionali. Pentsatzen dutena adieraziko balute, seguru asko esango lukete ez direla poetak, ez dakitela
|
gauza
handirik literaturaz, irakasle soilak direla berak, ez besterik. Poesia aipatze hutsak zailtasuna iradoki dezake, hizkuntzaren goien gradua, bikaintasun estetikoa, aparteko mundu batera garamatzan arte delikatu bat.
|
|
|
Begien lana eta belarriena ez dira
|
gauza
bera. Begien lanean, irakurketa da nagusi (irakurtzen hasi aurretik, seinalatuz izendatzea, nonbratzea, gauzen izenak esatea edo asmatzea, umeek askotan egiten duten bezala; mundua seinalatzen eta irakurtzen hasten dira, testu idatziak irakurtzen hasi baino lehenagotik).
|
|
|
Begien lana eta belarriena ez dira gauza bera. Begien lanean, irakurketa da nagusi (irakurtzen hasi aurretik, seinalatuz izendatzea, nonbratzea,
|
gauzen
izenak esatea edo asmatzea, umeek askotan egiten duten bezala; mundua seinalatzen eta irakurtzen hasten dira, testu idatziak irakurtzen hasi baino lehenagotik). Belarriaren kasuan, ordea, zeuk esandako edo inori entzundako hotsen eta oihartzunen identifikatzea (identifikazioaren aurretik, errepika eta entzundakoaren emozioa barneratzea; gero, identifikazioa eta, pixkanaka, mezuaren ulertzea, batik bat konparazioak erabiliz).
|
|
|
Medikuak fasola teknika erabiliz zuzendu ote dio hanka Doremiri? Auskalo zer ulertuko zuen umeak, baina
|
gauza
bat dago garbi: elipsia eta estilizazio izugarrien bidez eraikitako ipuin labur bat ikusten ari da umea kanta apalaren baitan.
|
|
|
"
|
GAUZA
NINTZEN letrak elkartzeko[...]. Goiz batean, oharkabean, ustekabean, idazketaren sekretua atzeman nuen.
|
|
|
Halakoetan, bainuontzitik, konfortetik aterako zara, toallak lehortuko zaitu eta berotu. Ez da lehendabiziko aldia
|
gauza
bera gertatzen zaizuna. Ur gehiegi eta gas gehiegi gastatzen dituzu.
|
|
|
Entzuten duenak, hau da, ajente hartzaile denak ahalik eta esfortzu gutxien egitea nahi du;
|
gauza
argiak, interesgarriak, errazak izatea nahi du. Bestalde, mezua bidaltzen duenak ere ahalik eta esfortzu txikiena egitea nahi du bere mezua helarazteko orduan.
|
|
|
7 Watzlawick, Bavelas eta Jacksonek argi azaldu zuten hiztunok komunikazio markotik ateratzeko eta komunikazioari" kanpotik" begiratzeko daukagun zailtasuna: " Etengabe komunikatzen ari gara eta, hala ere, ia ez gara
|
gauza
komunikazioari buruz komunikatzeko." (Watzlawick eta beste, 1987: 37). egoera mota bakoitzak komunikatzeko erregistro8 ezberdina eskatzen duela.
|
|
|
• Kulturak munduan kokatzeko ematen dituen koordenatuak behar ditu gazteak (hiztunak), izan ere, gizakiak kulturak (zentzu zabalean ulertuta: tradizioa, kultur garaikidea eta gizartea interpretatzeko arauak) emandako sinboloen bidez eraikitzen du bere ingurunea," zentzua" edo esanahia eman nahian19 Euskaraz sortutako kulturak gazteei ez badie ezer gehigarria eskaintzen bertan gelditzeko,(
|
gauza
bera dutelako hobeki menperatzen duten beste hizkuntza batean), alferrikakoa izan daiteke gainerako lan guztia. Beraz, ziurtatu behar dugu euskaraz (eta euskaratik, jakina) gero eta erreferente eta eduki gehiago aurkituko dituztela.
|
|
|
Mailaren arabera, aldaketak egon daitezke ikasleak hizketan arituko diren denboran, baina orientabide gisa 2 minutuko hizketaldiak nahikoak izan daitezke. Testu generoak ere baldintzatuko du hizketaldiaren luzera, ez baita
|
gauza
bera hainbat parte hartze dituen elkarreragin bat, edo azalpen bat, edo ipuin baten kontaketa. Edozein kasutan kontuan hartu behar duguna da ikasle guztiek hitz eginen dutela eta denbora orekatua izanen dela sekuentzietan (berdin berdina ez bada ere).
|
|
|
Eskuen erabilera
|
gauzak
azaltzeko.
|
|
|
elkarren artean hizketan ari direnean, tertulia gauzatzen ari direnean zer eta nola esan... Eskuen erabilera
|
gauzak
azaltzeko.
|