|
2000
|
|
|
|
Gauza
jakina da, paisajearekin transposizio egin daitekeela, eta benetako estetek paisajean aurkitzen dutela baitako egoeren islada garbiena. Hemen prozesu intimistak kanpokoa barnera ekarriko du.
|
|
|
Betidanik
|
gauza
jakina da. Jakina da hitz egiteak mesede egiten duela.Adibidez, kongresuak egitera bultzatzen gaituen arrazoietako bat bada behintzathori.
|
|
|
Jakina da hitz egiteak mesede egiten duela.Adibidez, kongresuak egitera bultzatzen gaituen arrazoietako bat bada behintzathori. Betidanik
|
gauza
jakina da, hitz egiteak sendatu egiten duela batzuetan. Gauzajakina da gaizki egotea edo eri egotea, bestela hitz egin ezin denean hitz egitekomodu bat dela agian.
|
|
|
ETAren sortzaile guztiok erdaldun ginen, Jose Luis bera ere barne (Iñaki Larramendi izan ezik, behar bada).
|
Gauza
jakina denez, denok euskaldun bilakatu ginen, zein edo zein hobeto edo txartoago?, eta, hortik abiatuz, azkar eta etenik gabe ekingenion erakundearen euskal kultur politikari. Erran gabe doa, gure Euskaldungo etaEuskararen. Sailburua?
|
|
|
|
Gauza
jakina da, edozein eratako nazionalismoek kontzienteki bilatzen dutela kulturarekiko lotura. Ikusi besterik ez dago,, nazioaren?
|
|
|
Zein da egoera honetaz egin daitekeen irakurketa?
|
Gauza
jakina da, edozein hezkuntza politikak ikuspegi ideologikoari erantzuten diola, eta orduan jokoan zegoena eliteen formazioa zen, gizarte berriaren eraikuntzarako funtsezkoa zen klase nagusiarena hain zuzen. Beste modu batean esanda, Estatu modernoaren eraikuntzaren erronkari erantzuteko, burgesiaren oinarri politiko ideologikoak finkatu behar ziren, eta Estatuak kontu handia izan zuen hori horrela gertatu zedin (kontuan izan behar da institutuek Estatuaren aldetik jasotako mimo berezia) 217 Gauza bera esan daiteke goi mailako irakaskuntzari dagokionez, izan ere aurrenekoak, oraintxe bertan genioenez, funtsean zubi funtzioa betetzen du.
|
|
|
" Eta orain zer?", pentsatu zuen," zelan aterako da eguzkia nire kantuak iluntasuna urratzen ez badu?
|
Gauza
jakina da gaua amaitzean, eta eguzkirik irteten ez bada, amildegi handi bat agertzen dela muinoen atzetik, mundu guztia irentsiko duena gupidarik gabe! Dena amaituko da kanturik egiten ez badut!", larritu zen gauaren amaierarako ordu laurden baino falta ez zenean.
|
|
|
Gurean, bederen, tamaina bereko astakeriak, baita larriagoak ere, ausarki ikusia nintzen egunkariko nominetan neure izena agertzen zenetik. Alferrik, ordea, horren
|
gauza
jakina oroitaraztea. Togasen arrazoiarekin bat egitea hautatu nuelarik, urrun zegoen nigandik etorkor agertu nahia, baizik eta nire kolera —bestondoa, beroa eta orduak iragan arauz emendatzen zihoakidan samina zimentarri zituena— kanporatu behar zakarra.
|
|
|
|
Gauza
jakina da euskal foruek XIX. mendean bizi zuten azpiraldi luzea. Beheratze luze horren hasikinak Frantziako Iraultzaren gogortadak ditugu.
|
|
2001
|
|
|
Laburpen bat argitaratu zen urrian Ipar Amerikako" Business Week" aldizkarian, eta 2000ko urriaren 12ko" Dinero" aldizkarirako itzuli zuten.
|
Gauza
jakina da Ipar Amerikako ekonomia" eztulka" hasten denean, mundu guztiko ekonomiek kutsaturik amaitzen dutela. Ahalegin guztiak motz gerta daitezke eta argi ibili beharra dago krisialdi larrian erori nahi ez bada.
|
|
|
ITZULPENA lan errepikakorra omen da.
|
Gauza
jakina da, batez ere literaturaz ez badihardugu. Zenbateraino errepikakorra?
|
|
|
Beste edozein" marrazo" ibil daiteke zelatan, eta berriro ere kolokan jar daitezke egoitza soziala, zergak eta enplegua. Izan ere,
|
gauza
jakina da globalizazioaren garai hauetan, edo, hobeto esanda, kapitalismo basatiaren garai hauetan enpresen eta negozioen munduan ez zaio inolako begirunerik egoitza sozialen kokapenari, foru altxortegiei edo enpleguari. Mozkina da helburu bakarra.
|
|
|
Bestalde,
|
gauza
jakina da antxoaren aurretik berdelaren arrantzaldia egin ohi dela. Hego Euskal Herriko arrantzaleek 17.382 tona berdel harrapatu zituzten 2000ko arrantzaldian.
|
|
|
Neurri gogorrak eta istiluak.
|
Gauza
jakina da Europako Batasunak neurri gogorrak hartu zituela antxoa eta legatza bezalako espezie batzuen harrapaketa murrizteko. Iazko arrantzaldia bertan behera uzteko neurria hartzekotan ere ibili ziren, espeziea indartzeko asmoz.
|
|
|
Horrela, berriro ere, OMCk munduko ezberdintasunak eta gosea areagotzea besterik ez du egin. Orain arte erakundea osatzen zuten 142 herrialdeek aho batez hartu behar dituzte erabakiak, baina
|
gauza
jakina da modu asko daudela herrialde txiroenak (Hegoa) estutu eta presionatzeko eta bere interesen aurka doazen erabakiak harrarazteko. Besteak beste, ezin da ahaztu herrialde txiro horiek herrialde aberatsekiko duten kanpo zor beldurgarrien zama.
|
|
|
|
Gauza
jakina zen saunan gorputzeko mineralak kanporatzen zirena, baina toxinak botatzen laguntzen zuenik ez genekien, analisi bat egin eta sauna saio batean zehar berun kopuru handia kanporatzen zela ikusi zen arte.
|
|
|
|
Gauza
jakina da didaktikarion artean trebetasunen berezko ordena ezerrespetatzeak hainbat arazo sortzen duela. Entzutetik idaztera zuzen pasatzenbadira, arazo asko sortzen dira, ez baita esaten idazten den guztia; eta entzun gabeirakurtzen bada, bi hizkuntzetan dauden desberdintasun fonetikoek arazoak sortzendituzte.
|
|
|
Gaiak jokamolde komunikatiboan duen zeregina oso garrantzitsua da, faktoremotibatzailea delako.
|
Gauza
jakina da, gai batek guregan zirrara sortzen dueneanaskoz ere behar handiagoa izaten dugula komunikatzeko. Gaia ezagutzen badugu, menperatzen badugu eta gustatzen bazaigu, motibagarriagoa da komunikatzekomomentuan.
|
|
|
Hirugarren lana psikologikokieustea izango da.
|
Gauza
jakina da, ikas prozesuak desorekak sortzen dituela ikasleengan, eta are gehiago horrelako egoera batean; beraz, aholkulariaren lana ikasleari desoreka horiei aurre egiteko moduak, desorekak erlatibizatzeko bideak, etab.eskaintzea izango da.
|
|
|
Habitataren ikerketan oso gauza interesgarriak aurkitu dira azken denboraldianGasteiz hiriaren lehen populamenduei buruz.
|
Gauza
jakina da, Gasteiz hiria XII.mendean Antso VI.a erregeak fundatu zuela, aurretik Gasteiz izena zuen herrixkariVictoria izena emanez: –Placuit mihi libenti animo et sanamente populare uos inprefata villa cui nouun nomen imposi scilicet Victoria, que antea vocabaturGasteiz? 21.
|
|
|
Arazoa areagotu egin zitzaidan liburua lehendabiziko pertsonan idazteaerabaki nuenean:
|
gauza
jakina da, kontakizunaren denbora nagusia iragana dela, kontakizunaren eta kontatutakoaren arteko distantzia kronologikoa markatzen dahorrela?; lehendabiziko pertsonan idatziz gero, narratzailearen eta narratuarenarteko distantzia desagertu egiten da.
|
|
|
Nolanahi ere den,
|
gauza
jakina da nobela historikoa erromantizismoarenasmazioa dela, eta erromantikoak izan zirela, halaber, Erdi Aroa erreibindikatuzutenak. Luze joko liguke erreibindikazio horren arrazoiak aztertzeak:
|
|
|
|
Gauza
jakina da Estatu Batuetan gaztetxoen arteko bihurrikeria areagotu egin dela azken urteotan. Ikastetxeetan, adibidez, makurkeria galantak gertatu dira.
|
|
|
|
Gauza
jakina da seiek begiratu ziotela burura: eta artzainaren ahoa eta ezinago aproposak irudituko zitzaizkien.
|
|
|
Egia esan, nik ez dut uste Lapurdiko kontu hori behar bezain ongi aztertua dagoenik.
|
Gauza
jakina da erlijio liburuek, elizgizonek eginek, osatzen dutela oraintsu arte behintzat, euskal literaturaren zatirik handiena eta orain ere elizgizon diren edo izan direnenak direla gehienak, nahiz beste erlijio mota batzuk esplikatu; nolanahi ere, elizgizonen nagusitasuna oraindik ez da bukatu eta ez da erraz bukatuko ere. Dena den, jakina da erlijio liburuak ditugula batez ere ugari.
|
|
|
|
Gauza
jakina da, edo behar luke izan, Euskaltzaindia batasun bideetan barrena abiatu zenean, jendearen (euskal idazle eta irakasleen, ez euskaltzale platonikoen) orroak bultzaturik abiatu zela. Mende erdi batez sortu zuen eskariari uko eginaz bizi ondoren, euskararen batasunerako izan baitzen sortua, bestetarako baino areago Oñatiko batzarrean.
|
|
|
Har ezazue linguistika, berez politika edo erlijioarekin zer ikusi gutxi duen gai elkorra. Halarik ere,
|
gauza
jakina da. Nonbait, Parisen edo hizkuntzalari edo hizkuntzalari kumeren batekin mintzatzen bagara, ez dugu luzaroan zain egon beharrik zein bidetarik dabilen antzemateko.
|
|
|
Hutsak betetzeko, zeinahi euskalkitatik hartzen hasi ginen eskuak betean:
|
gauza
jakina da beste erdara batetikako erdarakadek ez gaituztela asko mintzen. Orain berriro, erdaratikako hitzei ere sarrera zabaltzen hasi gintzaizkien.
|
|
|
Edo, hobeki esan, zer zioen lehen testuan?
|
Gauza
jakina baita badirela maizenik, lehen testutik hona, bitartekorik aski, eta bitarteko horiek, kopia kopiatik ateratzen ari direla, ez dutela inork idatzia edertu eta argitu, itxuragaiztotu eta are, sarriegi, desitxuratu edo itxuragabetu baizik.
|
|
|
Zientziaren alderdi guztien arteko lotura indartzenari den une honetan Mekanika Kuantikoak biologian ere ikerkuntza eremu berrietara eramango ote gaituen galde diezaiokegu gure buruari. Biologiaren kimika azaltzekoorduan Mekanika Kuantikoa oinarrioinarrian dagoena
|
gauza
jakina da, baina egon al daiteke sistema biologikoen gaineko koerlazio eta gainezarmen kuantikoaren eragin nabarmenik. Oraingoz erantzuna zein den ez dakigu.
|
|
|
Iraultza kuantikoa sortarazi zuen lehen urratsa gorputz berotuek igorritako erradiazioa ren azterketan koka dezakegu. Gorputz berotuek ingurunea argitu egiten dutena
|
gauza
jakina da, tenperatura igotzearekin batera igorritako erradiazioa gero eta argitsuagoa delarik. Alabaina, gorputz berotuek igorritako erradiazioaren espektroa ulertzeko asmoz buruturiko ahalegin guztiek porrota baino ez zuten aurkitu, XX. mendearen atarian Max Planckek argia igortzen duten elektroi bibrakorren energia kuantizaturik dagoela proposatu zuen arte.
|
|
|
Hura anabasa zen: ez omen zegoen gelarik jardunaldietako parte hartzaile guztientzat, nonbait, hainbat akreditazio falta omen zen edo oker zegoen, areto hartako aire egokituak ez zuen behar bezala funtzionatzen (omenik gabe, neu lekuko), interpretarien zerbitzuak are eta gutxiago (baina, interpretariekin, artean esan dezadan,
|
gauza
jakina da…). Berandu iritsi eta gela eske borrokan ari ziren estatubatuar batzuk bazeuden.
|
|
|
Hau guztia argentineraz blaituriko azentuaz esaten zuen; baina ez argentineraz blaituriko euskaraz, baizik eta argentineraz blaituriko argentineraz,
|
gauza
jakina baita Argentinako euskaldunak, euskaraz ari direlarik, eibarreraz, goizueteraz edo markineraz egiten dutela, eta Argentinaratutako eibartar, goizuetar eta markinarrak, erdaraz ari direlarik, ordea, argentineraz. (Hau guztia esaten dut argi eta klaru uler bedi zein den egileak, eta obrak honek bereziki, errealitatearekin, hizkuntz errealitatearekin, bereziki, hartzen duen ikuspuntua eta, bereziki, proposatzen duen harremana, bereziki).
|
|
2002
|
|
|
BBVAk paradisu fiskaletan zeuzkan kontu ezkutuen eskandaluak orobat balio izan du prentsaren portaera erretratatzeko ere.
|
Gauza
jakina da talde mediatiko handiek oso interes ekonomiko eta politiko jakin batzuei bakarrik erantzuten dietela. Gauza jakina da, halaber, komunikabide handi horietako administrazioko kontseiluak oso ideologia jakineko enpresa taldeek kontrolatzen dituztela.
|
|
|
Gauza jakina da talde mediatiko handiek oso interes ekonomiko eta politiko jakin batzuei bakarrik erantzuten dietela.
|
Gauza
jakina da, halaber, komunikabide handi horietako administrazioko kontseiluak oso ideologia jakineko enpresa taldeek kontrolatzen dituztela. Horrela, Espainiako Estatuan, prentsaren espektro orokorraren barruan, hiru talde dira funtsean:
|
|
|
Baina kritika oro irakurketa den heinean, argibiderik eman diezaioke idazleari. Edonola ere,
|
gauza
jakina da kritikaz gain, lagunek ere eman diezaioketela iritzi eta iradokizunik idazleari, baita okerreko bidetik eraman ere.
|
|
|
|
Gauza
jakina da azken urte hauetan politikak pozik egoteko aitzakia gutxi eskaini digula. Eta zerbait eskaintzekotan, haserre eta etsiturik egoteko motibo ugari eman digu, horiek bai soberan.
|
|
|
Euskal sistema literarioaren eskema laburregi hau nolabait osatzeko, bitartekariez ere hitz egin genuke.
|
Gauza
jakina da azken hamarkada hauetan bitartekarien garrantzi eta eraginkortasun komertziala izugarri eraldatu eta merkatuaren legeetara makurtu dela. Ikuskizunaren kultura deborgiar honetan, erresonantzia kutxarik gabe, nekez egingo du literatur lan batek aurrera, nahiz eta bere kalitate eta ekarriak agerikoak izan.
|
|
|
Adibidez, komunikabideetako artikulu laburrak kenduta, non sailkatu, esaterako, aldizkarietan kaleratzen diren egile, obra, genero edo garai bati buruzko kritika lan labur, monografiko edo iruzkinak? Artikulu hauetan ez da, gehienetan, inongo paradigma metodologikoren aipu espliziturik egiten eta
|
gauza
jakina da euren harrera esparrua unibertsitateetako ikasleek osatzen dutena baino zabalagoa dela. Nire aburuz, eta D. Villanuevak eta beste kritikari batzuek egiten dituzten bereizketak kontuan hartuta (ik.
|
|
|
Gure edo bakoitzaren unibertsitatearen hizkuntza politika hamarminututan aurkeztea eskatu digute saio honetakooi. Hortaz, Euskal HerrikoUnibertsitatean
|
gauza
jakina da, eta zuen artean gehienok badakizue hori?, Euskal Herriko Unibertsitatearen hizkuntza politika Euskal Herriko Unibertsitatearen izaerak berak markatzen duela, hau da, unibertsitate publikoa izateak, eta, beraz, unibertsitate horrek euskal gizartearena eta euskal gizartearentzakoa izanbehar duela. Euskal gizartearen unibertsitate publikoa izanda, bada, Euskal HerrikoUnibertsitateak elebiduna izan behar du, gizarteak bezala, eta elebitasunean dagoEuskal Heniko Uniberlsilateuren helburua eta hizkuntza eredua.
|
|
|
|
Gauza
jakina da, eta halakotzat hartua da gehienetan, sistema batek, edozeinek, izan dezakeen etorkizuna era askotakoa izan daitekeela, eta, horrenbestez, aukera egin beharra izaten dela azaltzen diren aukeren artean, eta aukera horietakobakoitzera eraman dezaketen bideen artean, jakina.
|
|
|
|
Gauza
jakina da Aro Berrian zehar Europako mendebaldeko Estatuetan lurraldeen bateratzeaz erregeen boterearen absolutizazio prozesu garrantzitsua garatuzela, prozesu horren adibiderik esanguratsuena Frantziako Luis XIV.aren erregetzaizanik. Gauza jakina da, baita ere, orduko teoria politiko eta ekonomikoen (merkantilismoa) arabera, merkataritza Estatuaren indartze prozesu horretako elementurik garrantzitsuenetako bat zela, batetik norberaren Estatua aberastu eta indartzeko eta bestetik inguruko Estatuak, etsaiak izan zein izan ez?
|
|
|
Gauza jakina da Aro Berrian zehar Europako mendebaldeko Estatuetan lurraldeen bateratzeaz erregeen boterearen absolutizazio prozesu garrantzitsua garatuzela, prozesu horren adibiderik esanguratsuena Frantziako Luis XIV.aren erregetzaizanik.
|
Gauza
jakina da, baita ere, orduko teoria politiko eta ekonomikoen (merkantilismoa) arabera, merkataritza Estatuaren indartze prozesu horretako elementurik garrantzitsuenetako bat zela, batetik norberaren Estatua aberastu eta indartzeko eta bestetik inguruko Estatuak, etsaiak izan zein izan ez, ekonomikokimenperatzeko eta, beraz, militarki ere ahulago izateko.
|
|
|
Dena dela, lehenagotik ere, ziurrenik XV.mendean edo XVI.aren hasieran sinatutako beste Conversa bat zegoen indarrean, garaiko dokumentazioan aipatzen denez. Adibidez,
|
gauza
jakina da 1529rakoGipuzkoa, Bizkaia, Itsasoko Lau Hiriak, Baiona, Donibane Lohizune, Lapurdi etaCapbreton en arteko hitzarmen edo, tratado de buena correspondencia, batindarrean zegoela13.
|
|
|
Aspalditik jakina da, Cro magnon espeziearen buru-hezurrak, mihia eta laringea guk ditugunen modukoak izan zirela. Eta
|
gauza
jakina da, gaur egun, Cro magnon garaiko gizakiak berba egiteko gaitasuna bazuela. Cro magnon gizakia duela 35 mila urte hasi ei zen berba egiten.
|
|
|
Arrisku asko izan ditzake fetuarentzat, haurdunaldian elikaduran murrizketa handiak baldin badaude; beraz, aplikatzen diren erregimenak ondo prestatuta eta zainduta egon dute dietista nutrizionista batek. Elikadura planari buruzko orientazio orokorrak
|
Gauza
jakina da gizentasunari lotutako konplikazio asko prebenitzen dituela haurdunaldiaren aurreko pisu jaitsiera iraunkorrak. Beraz, dietak egoki erabiliz eta jaio aurreko kontrol maiz eta berariazkoak eginez, haurdunaldiaren amaiera zoriontsua lor daiteke.
|
|
|
Elkar ikusiz gero, borrokan hasten ziren.
|
Gauza
jakina zen. Bi zakurrok Elgoibarko bi familia aberatsenetakoak ziren.
|
|
|
Hezkuntza eta lanari dagokionean, berriz,
|
gauza
jakina da ikasketak burutzeko aukerak eta programak ez direla oso ugariak eta espetxeak eskaintzen dituen lanak ez dutela balio presoak gerora biziraun ahal izateko, gaizki ordainduak eta merkatu beharrei erantzuten ez dietenak baitira kasurik gehienetan.
|
|
|
– Ez zuen sekula biktimarena egiten, horretarako arrazoiak izan arren.
|
Gauza
jakina zen gerraostean organista kargua utzarazi ziotela, bai udalak eta baita elizak ere. Duintasun itzela gorde zuen beti, edozertara ere.
|
|
2003
|
|
|
Ez dakit azkenaldiotako manifestazioak zenbateraino diren eraginkorrak, baina
|
gauza
jakina da gizartearen presioari esker sortzen direla boterean aldaketak. Soziologoek, ordea, Nafarroako gizartean aurreko hamarkadetan antzematen zen kontzientzia neurri batean galdu egin dela diote, pragmatismoa nagusitu delako.
|
|
|
Eztabaida politikorako araudiak antzinako grekoek asmatu zituzten eta handik datoz logika formalaren oinarri filosofikoak: geroztik,
|
gauza
jakina da eztabaidaren bidez zerbaiten egiatasuna frogatu nahi bada, partaide guztiek onartu behar dituztela araudi orokor eta berdinak. Gehiago dena, egiaren zedarriak metodo esperimentalak zehaztu zituen:
|
|
|
Nire aburuz bietarik bada guri dagokigunean, esan nahi baita, izatetik eta ustetik. Kolektiboak ez ditu norbanakoen aferak konponduko,
|
gauza
jakina da hori, baina ez dut onartzen norbanakoaren (ustezko) presentziarik eza kolektiboaren eraginaren ondorio denik. Arrazoi konkretu bategatik hil artean bizarra moztu gabe irauteko erronka joko duenik ez da izango beharbada, baina ahotsak egon badaude, inoiz hainbeste egon diren dudan jartzeraino gainera.
|
|
|
Forma bat edo bestea hobetsi edo lehendu behar zen kasuetan, jokaera nagusi modura esan daiteke, euskalki bitan edo gehiagotan bat zetozen formen alde egin zuela.
|
Gauza
jakina da, euskalkien arteko kidetasunik gehienak, elkarren ondoan edo elkar ikutzen daudenen artean gertatzen direla, eta horretan horien alde jokatuko du.
|
|
|
Kurloiak (Kur), Akatsbako gizonaren heriotza (Akats) eta Euskaldunak Madril" en (EuskM) obretako protagonista" Arrigorrieta" deritzan herri edo hirikoa izango da salbuespenez Gabeko Atorra (GabAt) elaberrian Gernikakoa dela diosku Mariño, eta beronen konplexu bako edo nortasun sendoko hizkeratik da ezagun gernikarra dena. Ez hori bakarrik,
|
gauza
jakina da, elaberrietako protagonistek euren buruak Arrigorrietakotzat dituzten bezala, idazleak ere bere burua gernikartzat izan zuela bere bizi guztian. Gernikagazko barne atxikimendu hori sendoa izan dena gauza ageria da, beraz; are gehiago, dakigula bizi izan zen larogeitik gora urteetan lehenengo hamasei hamazazpi urteak baino ez zituela bizi jaioterrian, eta harik aurrera uriarekiko lokarria aldian aldiango ikustaldien bidez baino ez zuela jagongo.
|
|
|
eta. Euskal Herriko Unibertsitatea?. Azken hori beharrezkoa eta onuratsua zen, baina ez zen Euskal Unibertsitatea, «euskal kultura euskaraz irakats dezana eta haren alma mater izan dadina» izan luke Euskal Unibertsitateak22 Bertan euskaraz irakasteko aukera izan behar zen, nahiz eta
|
gauza
jakina izan ez zela posible hori berehala gauzatzea.
|
|
|
Jakina da distantzia handiak egiten dituztela migrazio joan etorrietan, baina ez dakigu zehatz mehatz zein den haien eredua.
|
Gauza
jakina da baleak maiatzetik azarora bitartean igarotzen direla Sajalineko kostaldean. Han daude elikatzeko lekurik gogokoenak, batez ere Piltun badian, uhartearen ipar ekialdean.
|
|
|
«Hipotesi baten arabera, Asian kontsumitzen diren landareek, non gaixotasun horrek eragin txikia baitu, bularreko minbizitik babesten dute, baina ez Europan kontsumitzen diren landareak», argitu du ikertzaileak.
|
Gauza
jakina da animalia jatorriko gantzetan aberatsa den dieta batek (batez ere esnekiena eta haragiarena) bularreko minbizia izateko arriskua handituko lukeela, eta, era berean, haragi gorriak eta hestebeteak kontsumitzeak koloneko eta ondesteko minbizia izateko arriskua handituko luke. «Baina mediku garen aldetik, ez dugu kontsumoa nabarmen murriztearen alde egiten, kopurua eta bolumena murrizte hutsarekin», ohartarazi du Gonzálezek.
|
|
|
Pedro Salinas han ibili izan balitz, seguru bere poema eder horietako bat idazten zigula itzalez eta musuz eta ezpainez eta ispiluz eta gorputzez eta maitaleez eta pozkidaz eta itsasoz beterikoa. ...izonkote txiki potolo bat, alkandora urdin ilunez jantzia, zeinaren bizkarrean ipintzen  zuen Irristagailu alokairua edo halako zerbait, akaso belomare jarriko zuen, ez dut dagoeneko ongi gogoratzen; eta gizonkotea lasai ederrean pasatu zen gure albotik (nonbait agure soinketari eta atso bular belaunetarainokoen dantzekin eta kantuekin eta txiste lehiaketekin sobera ere ohituta zegoen; izan ere,
|
gauza
jakina baita: B. da Alaitasunaren Hiria), ez kaixo, ez adio, ez barkatu, ez egun on, ez gabon, ezertxo ere esan gabe, zerbait, keinuren bat, irribarre adeitasunezkoren bat.
|
|
|
Etxeko maioraz  koa beste neska maiorazko batekin ezkontzea ez da komeni, normalean ezin baitira behar bezala eraman bi etxalde eta, gainera, horrek harrotasun ikaragarria eragin dezakeelako. Ezin garbiago ikusten omen da hori Baztanen, han inork ez baitu zilegi bi maiorazko batzea, eta
|
gauza
jakina omen denez," Eche Jaunac iñun obeto vizi ez dira an baño" (Osaba: 340).
|
|
|
Lan horietako asko iluntzean egiten dira, baratzeko lanaren ondoren, eta" bigiria" eta dantzekin amaitzen dira. Predikariek gogotik gaitzesten dituzte halako jardun okerretarako beren etxeak uzten dituzten guraso arduragabeak, eta baita horietara joaten diren gazteak ere,
|
gauza
jakina baita" gabeko biarra, egunazko lotsaarija" dela. " Laijeetan bere, sarri beraariz imiñi oi ditubee neskatillaak mutillenen erdijan", elkarri oraka eta musuka ibiltzeko aukera  emanez, eta arrisku bera omen dago alaba edo otseina karobira edo lantegietara bidaliz gero.
|
|
|
Elizak zabaldu dituen emakumearen irudiak beti sexualizazioaren gainean eraikiak izan dira.
|
Gauza
jakina da mende luze luzeetan ez direla inondik ere bereizi genero (paper sexualaren eraketa soziala) eta sexu kategoriak (berezitasun fisiologikoa), eta nahasketa hori izan dela, hain zuzen ere, emakumearen mendekotasuna justifikatzen duen arrazoi patriarkalaren mekanismo ardatza; gizonezkoen perfekzioa eta emakumezkoen inperfekzioa, horrela, naturaltzat jo izan dira (hau da: aldaezintzat, Jainkoaren ordenaren ezaugarritzat).
|
|
|
Are gehiago: festa giroa alaia da definizioz, eta
|
gauza
jakina da barre asko egiten duenak ez duela beldur handirik. Alaitasuna, arintasuna, plazera... gauza onartezinak baitira:
|
|
|
Gizonen begietako ere laborantza ez da ez ofizio aphurra, ez arbuiagarria.
|
Gauza
jakina da presondegietan eta galeretan laborari gutiago higatzen dela tratulari, kargudun edo bertze ofiziotako gizonetarik.
|
|
|
Lehenengo aginduaren kontra bekatu egiten dute, beraz, azti edo sorginekin harremana dutenek, haiei galdetzera, edo haien praktiketan sendabide bila zuzentzen direnek. Baina" sorguiñac dagozena sinistatzea ezta pecatu", hori
|
gauza
jakina baita Elizarentzat; beraiengana jotzea da bekatu, besterik gabe, honako pasartean ongi asko azaltzen zaigun bezala:
|
|
|
Beharrezkoa izan da uholdeek Alemania urpean utzi izana Schroder ek AEBei arren eskatzeko Kiotoko protokoloa sinatzeko, eta ez dugu ahaztu behar AEBak direla munduan kutsadurarik handiena sortzen duen herrialdea, kutsadura osoaren %20, zehazki.
|
Gauza
jakina zen kutsadurak klimaren aldaketa eragiten zuela... gauza jakina zen gizakion psikologiak etsipen mugak dituela, gauza jakina zen anaitasunean gizakia duintzen dela, gauza jakina zen bizitza kulturala aldi eta alde oroko bizitzaren adierazgarr irik gorena zela. Baina, gizarteari begira jarduterakoan, ez da halakorik aintzat hartzen.
|
|
|
Beharrezkoa izan da uholdeek Alemania urpean utzi izana Schroder ek AEBei arren eskatzeko Kiotoko protokoloa sinatzeko, eta ez dugu ahaztu behar AEBak direla munduan kutsadurarik handiena sortzen duen herrialdea, kutsadura osoaren %20, zehazki. Gauza jakina zen kutsadurak klimaren aldaketa eragiten zuela...
|
gauza
jakina zen gizakion psikologiak etsipen mugak dituela, gauza jakina zen anaitasunean gizakia duintzen dela, gauza jakina zen bizitza kulturala aldi eta alde oroko bizitzaren adierazgarr irik gorena zela. Baina, gizarteari begira jarduterakoan, ez da halakorik aintzat hartzen.
|
|
|
Beharrezkoa izan da uholdeek Alemania urpean utzi izana Schroder ek AEBei arren eskatzeko Kiotoko protokoloa sinatzeko, eta ez dugu ahaztu behar AEBak direla munduan kutsadurarik handiena sortzen duen herrialdea, kutsadura osoaren %20, zehazki. Gauza jakina zen kutsadurak klimaren aldaketa eragiten zuela... gauza jakina zen gizakion psikologiak etsipen mugak dituela,
|
gauza
jakina zen anaitasunean gizakia duintzen dela, gauza jakina zen bizitza kulturala aldi eta alde oroko bizitzaren adierazgarr irik gorena zela. Baina, gizarteari begira jarduterakoan, ez da halakorik aintzat hartzen.
|
|
|
Beharrezkoa izan da uholdeek Alemania urpean utzi izana Schroder ek AEBei arren eskatzeko Kiotoko protokoloa sinatzeko, eta ez dugu ahaztu behar AEBak direla munduan kutsadurarik handiena sortzen duen herrialdea, kutsadura osoaren %20, zehazki. Gauza jakina zen kutsadurak klimaren aldaketa eragiten zuela... gauza jakina zen gizakion psikologiak etsipen mugak dituela, gauza jakina zen anaitasunean gizakia duintzen dela,
|
gauza
jakina zen bizitza kulturala aldi eta alde oroko bizitzaren adierazgarr irik gorena zela. Baina, gizarteari begira jarduterakoan, ez da halakorik aintzat hartzen.
|
|
|
Ez da inola ere erraza izanen, baina horixe da egin beharreko bidea Europan askatasuna eta elkarren arteko erre spetua nahi izanez gero. Estatuek barneko herri eta kulturenahotsei kasu egin behar diete, eta Batasunak, bere aldetik, prozesu bat bultzatu luke herriek Europari atxikipen zuzena erakusteko (desiratzen ez dituzten estatuen eragina saihestuz) eta folklorizatzeko zorian dauden kultura historikoek euren giza balioak berreskura ditzaten; eta
|
gauza
jakina da folklorizatzearen ondotik heriotza datorrela.
|
|
|
Inork ez daki hor zehar, unibertsoan barrena, bestelako telepolisen bat (edo milioiak) ote dagoen baina
|
gauza
jakina da iritzirik uzkurrena dutenak biologoak eta ingeniariak diren bitartean baikorrenak astronomoak etain fo rmatikariak direna. Eboluzionisten ustez demaseko kasualitate ikaragarri handia litzateke gurean izan den bilakaera nonbait errepikatzeko eta ingeniariek ez dute proportzio baliagarririk sumatzen gaurko material eta distantzien artean.
|
|
|
Tiradak beheranzko joerarekin aspalditik datozela
|
gauza
jakina da. Joera nahikoa orokorra da beheranzkoa, antza denez.
|
|
2004
|
|
|
Gehienek uda oporrekin lotzen dute.
|
Gauza
jakina da, bestalde, gero eta gehiago direla opor guztiak batera egin ordez, Gabonetan eta Aste Santuan lanari eten luzexeagoa ateratzen diotenak.
|
|
|
|
Gauza
jakina da Francoren diktadurak »ehun urte lehenago, eta Bidasoaz bestaldean, Iraultza Frantsesaren oinordekoek bezala» guztiz debekatu zuela euskara Hego Euskal Herriko eskoletan. Francok ez zuen ezer berririk asmatu ordea, Gerra Zibilaren aurreko egoera ere parekoa baitzen Espainiako Estatuan:
|
|
|
Hori horrela izateko, ordea, euskarak orain oro har eginkizun ez dituen betekizunak zeuzkan euskal hiztunaren komunikazio jardunean.
|
Gauza
jakina da, geroago ikusi ahal izango dugun gisa, hiztunaren eta hizkuntzaren arteko elkarreraginean, hiztunaren sormenak mintzairaren mugarriak dituela barruti.
|
|
|
–En segundo lugar: en nuestras sociedades modernas la lengua ha perdido el valor de eje estructurador de la identidad, en la medida en que el equilibrio y la relación entre los contenidos cognitivos y los contenidos normatimos ha variado radicalmente?. 37 Nazio nortasunaren osaeran,
|
gauza
jakina denez, lekuan lekuko eta aldian aldiko nazio ezaugarrien harreman indarra aldatu egiten da. Inoiz erlijioak izan duen lekune nagusia gero hizkuntzak edo beste zeinu batek har dezake bere gain.
|
|
|
Gurean,
|
gauza
jakina denez, hizkuntzaren tresna izaera maiz nabarmendu izan da euskaltzale askoren aldetik.23 Jo dezagun begiz horietako bat, bat aukeratze aldera: Euskaltzaindiko buru ohia genuen Villasante, euskaltzale amorratua, euskararen aldeko langile nekaezina.
|
|
|
Ikusten dugunez, ez dago berezko oztoporik langa hau ere igarotzeko. Baina,
|
gauza
jakina da ahaltsuak berekin dakarrela zekenkeriarako joera; ahulak, berriz, ahuleziaren ezintasuna. Asimetriaren gizarte lur labainkorretan eratua dagoen mundu honek ezer gutxi du botere simetriaren orekatik.
|
|
|
Honi ez baitzaio mendeko taldearenari darion izaera ideologikoa aitortzen. Zernahi ere,
|
gauza
jakina da ebidentziak gugan sorrarazten duen irudikeria: alegia, gauza ebidenteak izan ohi dira ulergaitzenak, egunero egunero begien bistan dauzkagunak, ezarian ezarian halakoxe izaera natural batez hornitzen baitira hauek gure adimenean.
|
|
|
Egia da Zabaletak dioena, eta ez bakarrik Nafarroan, baita gainerako herrialdeetan ere: herri ekimenaren eskutik garatu da euskalgintzaren proiektua, eta,
|
gauza
jakina denez, ekimen horren hauspoa ez da izan aginte politikoaren eta ekonomikoaren eskua. Aitzitik, botere politiko eta ekonomiko horren aurka ereindako loraldia izan da euskalgintzarena.
|
|
|
Antza denez, azken gabeko gortasun honetan, hitz maltzur horren aurrean bildots otzana bihurtzen da euskaltzalerik euskaltzaleena bera ere: ?
|
Gauza
jakina da gaur Euskal Herrian gizartea, izatez, elebiduna edo hiru eleduna dena?. 682 Edonorenak izan zitezkeen ele horiek Karlos del Olmorenak dira. Besteok ere berdin berdin:
|
|
|
Gizarte molde kapitalistaren merkatuan, txit
|
gauza
jakina denez, bizitza ekonomikoaren legea gailentzen da gainerako bizi arau ororen gainetik. Horrek ezarritako gizarte joera orokorrak nagusituko dira giza bizitzaren gainerako atal eta arloetan ere.
|
|
|
Frantsesa ezin da alderatu euskararekin, hori
|
gauza
jakina da. Dena dela, Kanadako gutxiengo frankofonoari gertatu bide zaiona gertatzen zaigu guri ere administrazioko langile erdaldun gehienekin.
|
|
|
Ahuldurak jotako hizkuntza komunitatea izanik gurea, ez da halere begi onberaz ikusia bere ezerezean Nazio estatu totalitarioaren aldetik: Nafarroakoa dugu,
|
gauza
jakina denez, horren agerbiderik nabarmenena.
|
|
|
Hizkuntzaren alderdi kualitatiboa ez dago berez haren alderdi sozial eta materialaren aurka.
|
Gauza
jakina da hori, eta pentsamenduaren eta artegintzaren historia dugu horren lekuko. Sorkuntza liluragarrien baldintza historikoak arakatzean bizimodu material eta sozial are liluragarriagoen zantzuak agertu izan dira lorealdi zoragarri haien zorupeko antolamendu egituretan.
|
|
|
Baina, guztiarekin ere, horrek ez du aditzera eman nahi jardun mikroetako giza komunikazioaren esparru pertsonaletan hizkuntza joeren nondik norakoek hutsaren hurrengo efektuak dituztenik. Hegemoniak bere legea ezartzen digu gupidarik gabeko erdalduntze logika nagusiaraziz, hori
|
gauza
jakina da; haatik, erresistentziak ere bete dezake bere zeregin xume eta apala hizkuntza eta kultura zapalduaren alde.611
|
|
|
Testuinguru honetan, biziki adierazgarria gerta dakiguke Hezkuntza Sailburu euskaltzale ohi baten iritzia ezagutzea, honek A ereduaren fruituaz egiten duen balioztapena zertan den jakiteko. Euskaltzalea baldin bada,
|
gauza
jakina denez, ezin mintza ninteke Buesari buruz. Ez, Oliveri izan behar du halakoak, inondik ere.
|
|
|
Etxe hori hizkuntza lurralde askoren kartzela izan da hasieran, bestelakoen kultura nortasuna birrindu arteko onik izan ez dutelako. Horren ondoren, integrazioaren izenean gauzatutako asimilazio prozesuan
|
gauza
jakina da zer datorren: herri azpiratu batzuk matxinatu baldin badira, pertsona irizpidearen bidea ezarriko dute horietan.
|
|
|
Nolanahi ere, nola ez bada, bakoitzari berea emateko prest nago ni neure aldetik:
|
gauza
jakina denez, hizkuntza metodologiaren alorrean egindako urratsak begien bistakoak dira. Harako Gau Eskolen garaiko gramatika metodoen morrontzatik jarduera komunikatiboa lehenesten duten egungo ikuspegi dinamikoetara dagoen tartea ezin ukatuzko aurrerabidea da.
|
|
|
–Ha sido creado en poquísimos años siguiendo un esquema típicamente colonial?. 430 Alizia Stürtzeren esaldi horretan ondo laburbiltzen da Euskal Unibertsitatearen izaera nazionala.
|
Gauza
jakina da, bestalde, barne kolonialismoaren ezaugarri bat, kultur prozesu horretan bertako eliteen konplizitatea eta are ekimena izan ohi dela. Horien artean, hain zuzen, kultur eta intelektual elitearen zati handi bat beti egoten da prest boterearen eskakizunak diren direnean onesteko, Argien eta arrazionalismoaren balioak botere horren aldarean gurtzeko.
|
|
|
Sabino idazle oparoa izan zela
|
gauza
jakina da. Euskaraz idatzi zuela ere bai.
|
|
|
|
Gauza
jakina da, orobat, Kantek bosgarren galdcra cz zuela formulatu. Hala egin izanbalu ere, ez zucn, segur aski," Zcr da euskal pentsamcndua??
|
|
|
Inork ez daki Kalagorrin 1164an ala Londresen 1167an hil zen, baina
|
gauza
jakina dajaioterrira itzuli nahi zuela hiltzera, gauza guztien gainetik, Ibn' Ezra herriminaren idazleaizan baitzen;
|
|
|
|
Gauza
jakina da Arizmendiarrietak Esperientziaren bultzatzaile bezala lankementsua eta etengabea gauzatu zuela: TU Lankide aldizkarian (Ginto 1986) eginzuen lan izugarri aberatsa ikustea besterik ez dago (hil arte, hilabetero argitaratzenbaitziren On Jose Mariaren artikuluak).
|
|
|
Hosto bigunak ditu, verdinegrak eta triangeluarrak.
|
Gauza
jakina da ortiga batekin ukitze hutsak azaleko narritadurak eragiten dituela, zurtoinaren eta hostoen ile urtikatzaileek eragindakoak. Kolore berde ilunekoak dira, obalatuak, zimurtsuak eta puntazorrotzak.
|
|
|
|
Gauza
jakina da elikadura osasungarria, askotarikoa eta orekatua egitea. gaixotasun batzuk ager ez daitezen laguntzen du, osasuna zaintzeko funtsezko eginkizuna.
|
|
|
Maisu handien dizipuluak ez dira mugatzen haien lana kopiatu eta errepikatzera, ez dute hark egindakoa zehatz mehatz berregiten, mundu horretan izen propioa eduki nahi badute behintzat. Esaterako,
|
gauza
jakina da Cezanne-k iradoki zituela Kubismoaren ardatz nagusiak, baina onartu beharra dago, baita ere, Braque k eta Picassso k modu guztiz propioan muturreraino garatu zituztela estilo horren posibilitateak.
|
|
|
Batek edo bestek," politikarik ez dagoen gertaeretan" politika sumatzen dudala esango du. Halere
|
gauza
jakina da, beren zerbitzuko erresuma bat bederen ez duten hizkuntzak oro, hiltzen dirala; eta dutenak, azkartzen eta hedatzen. Bretoiña atzera ari da, Bretañia’ko gobernurik ez dagoelako; hebreotarrak, berriz, indartzen, Israel sortu delako.
|
|
|
Inor ez zen harritu.
|
Gauza
jakina zen Astra Uncetak Francoren soldaduentzat produzitzen zuela materiala.
|
|
|
Eta
|
gauza
jakina da azken uneetan beti beti esaldi jenialak esan behar direla, edo tutik ere ez esan. Baina gizakiak abildade aparta dauka azken uneetan barregarri geratzeko eta bere bizitzan lortutako gailurrak segundo batean zapuzteko.
|
|
|
–Hori
|
gauza
jakina da –erantzun dio Romanettok.
|