|
2010
|
|
|
Aitortuz, Giza Eskubideen Adierazpen Unibertsalaren arabera,
|
ezin dela
gauzatu gizaki askearen ideala, beldurretik eta miseriatik aske den gizakiarena alegia, horretarako baldintzak sortzen ez badira, pertsona bakoitzari ahalbidetzen dizkiotenak baliatzea ekonomia-, gizarte-eta kultura-eskubideak, bai eta eskubide zibil eta politikoak ere.
|
|
|
Itun honetako xedapenak
|
ezin dira
interpretatu Nazio Batuetako Gutunaren xedapenen kaltetan, ezta ere, Nazio Batuetako organo desberdinen eskumenak zehazten dituzten erakunde espezializatuen konstituzioen kaltetan edo itunaren gaien araberako erakunde espezializatuen konstituzioen kaltetan.
|
|
|
Itun honetako xedapenak
|
ezin dira
interpretatu herri guztiek euren aberastasun eta baliabide naturalak oso-osoan eta askatasunean izan eta erabiltzeko duten eskubidearen kaltetan.
|
|
|
a) Batzordeak
|
ezin badu
arazoaren azterketa hamabi hilabetean amaitu, txostenak azalpen labur bat baino ez du jasoko, arazoaren azterketak duen egoeraren berri emanez;
|
|
|
Itun honetako xedapenak
|
ezin dira
interpretatu Nazio Batuetako Gutunaren xedapenen kaltetan, ezta ere, Nazio Batuetako organo desberdinen eskumenak zehazten dituzten erakunde espezializatuen konstituzioen kaltetan edota itunaren gaien araberako erakunde espezializatuen konstituzioen kaltetan.
|
|
|
Itun honetako xedapenak
|
ezin dira
interpretatu herri guztiek euren aberastasun eta baliabide naturalak oso-osoan eta askatasunean izan eta erabiltzeko duten eskubideen kaltetan.
|
|
|
Aitortuz, Giza Eskubideen Adierazpen Unibertsalaren arabera,
|
ezin dela
gauzatu askatasun zibil eta politikoak izateari dagokionez, gizaki askearen ideala, beldurretik eta miseriatik aske den gizakiarena alegia, horretarako baldintzak sortzen ez badira, pertsona bakoitzari ahalbidetzen dizkiotenak baliatzea eskubide zibil eta politikoak, bai eta ekonomia-, gizarte-eta kultura-eskubideak ere.
|
|
|
4.Inor
|
ezin da
gabetu norberaren herrialdean sartzeko eskubideaz, besterik gabe.
|
|
|
6 Itun honetako estatu alderdiek
|
ezin dituzte
alegatu artikulu honetako xedapenak heriotza-zigorra indarrik gabe uztea atzeratu edo eragozteko.
|
|
|
b) Aitortuko dute beste herrialde batean gauzatutako adopzioa haurrak zaintzeko beste bide bat izan daitekeela, haurrak
|
ezin badira
utzi zaintza-etxe batean edo ezin bazaizkie eman adopzio-familia bati, edo jatorrizko herrialdean haurrei ezin bazaie eskaini arreta egokirik;
|
|
|
b) Aitortuko dute beste herrialde batean gauzatutako adopzioa haurrak zaintzeko beste bide bat izan daitekeela, haurrak ezin badira utzi zaintza-etxe batean edo
|
ezin bazaizkie
eman adopzio-familia bati, edo jatorrizko herrialdean haurrei ezin bazaie eskaini arreta egokirik;
|
|
|
b) Aitortuko dute beste herrialde batean gauzatutako adopzioa haurrak zaintzeko beste bide bat izan daitekeela, haurrak ezin badira utzi zaintza-etxe batean edo ezin bazaizkie eman adopzio-familia bati, edo jatorrizko herrialdean haurrei
|
ezin bazaie
eskaini arreta egokirik;
|
|
|
...rteko gainerako erakunde eskudunek, eta gobernuz kanpoko erakundeek, halakoek Nazio Batuekin lankidetzan dihardutenean, egiten dituzten ahalegin guztietan, haur errefuxiatu guztiak babestu eta haur horiei laguntzeko, eta euren gurasoak edo familiako beste kide batzuk bilatzeko, helburu izanik beharrezko informazioa lortzea, haurrak familiarekin elkar daitezen.Gurasoak edo familiako kideetarik inor
|
ezin denean
bilatu, haurrei emango zaie edozein arrazoirengatik modu iraunkorrean edo aldi baterako familia-ingurunetik kanpo dauden haurrei ematen zaien babes bera, konbentzio honetan xedatutakoaren arabera.
|
|
|
7.Komiteko kideren bat hiltzen bada edo kide horrek dimititzen badu edo adierazten badu beste edozein arrazoirengatik
|
ezin duela
aurrerantzean Komiteko eginkizunak gauzatu, kide hori proposatu zuen estatu alderdiak bere nazionalen artean izendatuko du beste aditu bat, agintaldia bukatu arte bere eginkizunak gauza ditzan; Komiteak onetsi beharko du aditu horren izendapena.
|
|
|
8.Atxiloketarengatik edo espetxealdiarengatik askatasunaz gabetzen diren langile migratzaileek eta horien familiakoek eskubidea izango dute auzitegian prozedurak hasteko, auzitegi horrek atzerapenik gabe erabaki dezan atxiloketaren legezkotasunaren gainean eta horiek aske uztea agin dezan, atxiloketa legezkoa ez bada.Errekurtso hori egikaritzean, erabilitako hizkuntza
|
ezin badute
ulertu edo hitz egin, interprete baten laguntza jasoko dute, dohainekoa izango dena, hala behar izanez gero.
|
|
|
Legeak behar bezala baimendutako funtzionarioetarik kanpo inork
|
ezin ditu
nortasun-agiriak, estatu baten lurraldean sartzeko, egoteko, bizitzeko edo geratzeko baimenak edo lan egiteko baimenak konfiskatu edo hautsi, ezta halakoak hausteko ahaleginak egin ere.Agiri horiek konfiskatzea baimenduta dagoenean, konfiskatze hori ezin izango da gauzatu aldez aurretik zehaztutako jaso-agiririk eman gabe.Inola ere ez da baimenduko langile migratzaile baten edo horren familiako ...
|
|
|
1.Langile migratzaileek eta horien familiakoek
|
ezin dituzte
jasan kanporatze-neurri kolektiboak.Kanporatze-kasu bakoitza banan-banan aztertu eta erabakiko da.
|
|
|
Konbentzio honetan xedatutakoa
|
ezin da
interpretatu kalte egiteko moduan Nazio Batuen Gutuneko xedapenei edo erakunde espezializatuen konstituzioetako xedapenei, halakoetan definitzen direnean Nazio Batuetako organo desberdinen eta erakunde espezializatuen kasuan kasuko ardurak konbentzio honetako gaiei dagokienez.
|
|
|
Ez da onartuko langile migratzaileei edo horien familiakoei inolako presio-motarik egitea, uko egin diezaioten aipatu eskubideetarik edozeini edo halako eskubideetakoren batez gabetu daitezen. Kontratu bidez
|
ezin dira
ezeztatu konbentzio honetan aitortutako eskubideak. Estatu alderdiek neurri egokiak hartuko dituzte, printzipio horiek errespetatzen direla ziurtatzeko.
|
|
|
Konbentzio hau berresten duten edo horri atxikitzen zaien estatuek
|
ezin dute
baztertu horren edozein zatiren aplikazioa, eta ezin dute konbentzioa aplikatu gabe utzi, 3 artikuluan xedatutakoa gorabehera, langile migratzaileen kategorietarik edozeini begira.
|
|
|
Konbentzio hau berresten duten edo horri atxikitzen zaien estatuek ezin dute baztertu horren edozein zatiren aplikazioa, eta
|
ezin dute
konbentzioa aplikatu gabe utzi, 3 artikuluan xedatutakoa gorabehera, langile migratzaileen kategorietarik edozeini begira.
|
|
|
6.Komiteko kideren bat hiltzen bada edo kideren batek postuari uko egiten badio edo adierazten badu, beste arrazoi baten ondorioz,
|
ezin duela
Komitean jarraitu bere eginkizunak gauzatzen, hautagai gisa aditu hori aurkeztu zuen estatu alderdiak bere nazionalen artean izendatuko du beste aditu bat, agintaldia bukatu arte geratzen den denbora-tartea bete dezan.Izendapen berria Komiteak onetsi beharko du.
|
|
|
1.Langile migratzaileak eta horien familiakoak, konbentzioaren zati honek aipatu dituenak,
|
ezin dira
enplegurako estatu batetik kanporatu, salbu eta estatu horretako legeria nazionalean zehaztutako arrazoiak daudenean eta III. zatian ezarritako babesak kontuan hartu direnean.
|
|
|
9.Komiteko kideren bat hiltzen bada edo kideren batek postuari uko egiten badio edo adierazten badu, beste arrazoi baten ondorioz,
|
ezin duela
jarraitu bere eginkizunak gauzatzen, berau proposatu zuen estatu alderdiak beste aditu bat izendatuko du; aditu horrek agintaldia bukatu arte postua bete dezan, izan beharko ditu artikulu honetako xedapen egokiek jasotako kualifikazioak eta betekizunak.
|
|
|
– Estatu alderdiek ahal den guztia egingo dute, hur-hurreko familiak
|
ezin duenean
desgai den haurra zaindu, ordezko arreta eskaintzeko familia zabalaren barruan eta, hori ezinezkoa bada, erkidegoaren barruan, familia-giroan.
|
|
|
1.Desagertutako pertsona bat bilatzeko ahaleginetan bildu edota bidalitako informazio pertsonalak, barnean direla mediku-edo genetika-datuak ere,
|
ezin dira
erabili edo ezagutarazi bilaketa horretarako helburuetatik kanpo.Hori gorabehera, informazio horiek erabili ahal izango dira derrigorreko desagertzearen delituari buruzko prozedura penaletan, edo konponketa lortzeko eskubidea egikaritzean.
|
|
|
2.Informazio pertsonala bildu, tratatu, erabili eta gordetzen denean, baita mediku-edo genetika-datuak ere, horrek
|
ezin ditu
, berez edo horren ondorioz giza eskubideak, oinarrizko askatasunak eta pertsonaren duintasuna urratu.
|
|
|
2.Askatasun-gabetzearen legezkotasuna aztertzeari kalterik egin gabe, estatu alderdiak 18 artikuluko 1 paragrafoak aipatu pertsonei bermatuko die errekurtso judizial azkar eta eragingarrirako eskubidea, xedapen honetan jasotako informazioak atzerapenik gabe jaso ditzaten.Errekurtsorako eskubide hori
|
ezin da
eten edo murriztu inolako inguruabarrengatik.
|
|
|
5.Komiteko kideren bat hiltzen bada edo kide horrek karguari uko egiten badio, edo beste edozein arrazoirengatik
|
ezin baditu
aurrerantzean Komiteko eginkizunak gauzatu, hautagai gisa berau aurkeztu zuen estatu alderdiak beste hautagai bat proposatuko du bere nazionalen artean, artikulu honetako 1 paragrafoko irizpideak kontuan hartuta, agintaldia bukatu arte bere eginkizunak gauza ditzan, estatu alderdien gehiengoak hala onartzekotan.Izendapen hori onartutzat joko da, salbu eta estatu alderdien erdiak edo gehiagok ezez...
|
|
|
2.Derrigorreko desagertzeari buruzko delitua justifikatzeko
|
ezin dira
alegatu agintari publikoen agindu edo jarraibideak, agintari horiek zibilak, militarrak edo beste mota batekoak izan daitezkeela.
|
|
|
7.Konbentzio honetako xedapenak
|
ezin dira
interpretatu eskabidea jaso duen estatu alderdia estradizioa aitortzera behartzeko, baldin eta estatu horrek pisuzko arrazoiak baditu uste izateko eskabidea aurkeztu dela pertsona bat auzipetu edo zehatzeko asmoarekin, sexua, arraza, erlijioa, naziotasuna, etnia-jatorria, iritzi politikoak edo gizarte-talde jakin baten kide izatea dela bide, edo eskabide hori onartzean, pertsona horri kalteren b...
|
|
2011
|
|
|
Erabat arranguraturik, jarraikoen gaitzespen orokor eta zalantzarik gabekoa izan arren, kolonialismoak, arrazakeriak, arrotzen menderatzeak eta atzerritarren zapalketak herrialde asko menperatzen dituztela oraindik euren uztarrian, modurik ankerrenean nazio-askapen mugimenduak zapalduz eta galera handiak eta
|
ezin
zenbatuzko pairamenak eraginez euren mendean dagoen biztanleriari, emakumeak eta haurrak barne,
|
|
|
2 Norbanako eta talde guztiek desberdinak izateko eskubidea dute, bakoitzak bere burua horrela kontsideratzeko eta horrela ere kontsideratua izateko. Hala ere, bizitza modu ezberdinak eta ezberdintasunerako eskubidea
|
ezin dira
inolako aitzakia izan arraza-aurreiritzientzat; eta ezin dute legez edo egitez ezelako bereizkeria eginerarik legezkotu, ezta apartheid politika oinarritu ere, horixe baita, izan ere, arrazismoaren muturreko moldea.
|
|
|
2 Norbanako eta talde guztiek desberdinak izateko eskubidea dute, bakoitzak bere burua horrela kontsideratzeko eta horrela ere kontsideratua izateko. Hala ere, bizitza modu ezberdinak eta ezberdintasunerako eskubidea ezin dira inolako aitzakia izan arraza-aurreiritzientzat; eta
|
ezin dute
legez edo egitez ezelako bereizkeria eginerarik legezkotu, ezta apartheid politika oinarritu ere, horixe baita, izan ere, arrazismoaren muturreko moldea.
|
|
|
5 Herri ezberdinen arteko emaitza ezberdinak, faktore geografiko, historiko, politiko, ekonomiko, sozial eta kulturalengatik ulertzen dira euren osotasunean. Ezberdintasun hauek
|
ezin dira
inola ere aitzakia gisa erabili, nazioen eta herrien arteko sailkatze hierarkizatuak egiteko.
|
|
|
5.Haurra zein erlijio edo sinesmen egineren arabera hezia izan eta horrek
|
ezin dio
kalterik egin haurraren osasun fisiko edo adimenekoari, ezta haurraren garapen osoari ere, Adierazpen honen 1 artikuluaren 3 paragrafoa aintzakotzat hartuta.
|
|
|
Aitortzen dugu gutxiengo etniko, erlijioso edo hizkuntzaren aldeko kide den haur bati edo indigena den haur bati,
|
ezin zaiola
ukatu bere kultura propioa gozatzeko duen eskubidea, ez eta bere erlijio propioa praktikatzekoa ere, edota bere hizkuntza erabiltzeko eskubidea, bakarka zein bere taldeko beste kide batzuekin batera;
|
|
|
Gaitzesten dugu neonazismoa, neofaxismoa eta arraza edo nazio aurreiritzietan oinarritutako ideologia nazionalista bortitzen iraupena eta berragertzea eta aitortzen dugu, gertakari horiek
|
ezin direla
justifikatu, aldez edo moldez, inolako inguruabarretan;
|
|
|
...riek nazio legeriarekin bat etorriz sailkatu beharko lirateke, halakoa bidezkoa denean, informazio hau guztia biktimen baimen esplizituarekin jasoko da, euren burua nola definitzen duten kontuan izanda eta giza eskubide eta oinarrizko askatasunei buruzko arauekin bat etorriz, hala nola, datuen babesari buruzko xedapenak eta intimitatearen bermeak arautzen dituztenak; informazio hau modu bidegabean
|
ezin
daiteke erabil;
|
|
2012
|
|
|
2.Protokolo honen interpretazio edo aplikazioari buruz, bi estatu alderdiren edo gehiagoren eztabaida negoziazio bidez
|
ezin bada
konpondu, zentzuzko epe baten barruan, horietako estatu alderdi batek hala eskatuta, arbitrajearen menpe geratuko da eztabaida.Arbitrajea eskatu eta sei hilabete geroago, estatu alderdi horiek ez badatoz bat arbitrajearen antolamenduaren inguruan, estatu alderdietako edozeinek ahal izango du eztabaida Nazioarteko Justizia Gortera igorri, Gortearen estatutuaren araberako eskaera baten bidez.
|
|
|
Alderdi kontratugile gorenek erabaki dute, Hitzarmen hau interpretatzeko edo aplikatzeko orduan, euren artean sor daitezkeen desadostasunak
|
ezin badira
konpondu zuzeneko negoziazioen bitartez, Nazioarteko Justiziaren Gorte iraunkorraren mende geldituko direla.Zein estaturen artean sortu desadostasuna eta horiek, edo horietariko bat, ez badira alderdi Nazioarteko Justiziaren Gorte Iraunkorrari buruzko Protokoloan, 1920 urteko abenduaren 16koan, orduan estatuek eurek, bakoitzaren konstituzio-arauen arabera, aukeratuko dute desadostasunak noren me...
|
|
|
2.Artikulu honen 1 paragrafoaren c atalaren ondorioetarako, hitzarmenaren 23 artikuluan xedatutako araudiaren arabera finkatuko da gizonezkoen biztanleria iraunkorraren eta gaitasuna duenaren barruan zein proportziotan erreklutatuak izan daitezkeen; eta proportzio hori
|
ezin da
izan biztanleriaren %25a baino handiagoa.Proportzio hori finkatzeko, agintari eskudunek kontuan hartu beharko dute, besteak beste, biztanleriaren dentsitatea, eta horren garapen soziala eta fisikoa; urte-sasoia eta interesdunek euren herrian eta euren kontura egin behar duten lanaldia; modu orokorrean, agintariek erkidego interesdunaren ohiko bizitzaren beharrizan ekonomikoak eta sozialak errespe...
|
|
|
1.Edozein norbanakorentzat derrigorrezko eta nahitaezko lanak
|
ezin
dezake iraun hamabi hilabeteko epe bakoitzeko hirurogei egun baino gehiago, hirurogei egun horiek biltzen dituztela lana egin behar den lekura joan-etorria egiteko beharrezko egunak.
|
|
|
3.Lekualdatze hori saihestu
|
ezin denean
, neurriak hartuko dira langileak egokitu daitezen klima-eta elikagai-baldintza berrietara, mediku-zerbitzu eskudunaren aurretiazko txostena jaso eta gero.
|
|
|
Langileen eta enplegatzaileen erakundeek, horien federazio eta konfederazioek nortasun juridikoa lortzea
|
ezin da
egon baldintza batzuen menpe, baldintza horien izaerak mugatzen badu Hitzarmen honen 2, 3 eta 4 artikuluetako xedapenak aplikatzea.
|
|
|
Ikuskapen hauek
|
ezin dira
debekatu ez bada premiazko beharrizan militarrengatik baino eta soilik salbuespenez eta aldi baterako.Ezingo da horien maiztasuna ezta iraupena mugatu.
|
|
|
Pertsona babestuak
|
ezin dira
erabili berain presentziaren bitartez puntu zehatz batzuk edo erregio zehatz batzuk operazio militarretatik babesteko.
|
|
|
Gatazkan dagoen alderdietako batek, babestutako pertsona bat bere biziraupena irabaztea eragozten duen kontrol neurrien menpe jartzen badu, batik bat segurtasun arrazoiak direla eta, pertsona horrek
|
ezin duenean
ordaindutako lan bat bilatu bidezko baldintzetan, gatazkan dagoen alderdi horrek pertsona horren eta bere kargura dauden pertsonen beharrizanak asebeteko ditu.
|
|
|
Potentzia okupatzaileak
|
ezin du
bere biztanleria zibila kanporatu edo lekualdatu berak okupatutako lurralde batera.
|
|
|
Potentzia okupatzaileak
|
ezin ditu
pertsona babestuak behartu euren indar armatu edo laguntzaileetan zerbitzu ematera.Borondatezko izen emateak lortzera zuzendutako presio edo propaganda oro debekatzen da.
|
|
|
Atxiloketa egin duen potentziaren kontura izango dira barnetegien menpe dauden pertsonen elikadura, pertsona horiek bizirauteko baliabide nahikoak ez badituzte edo beraien kabuz bizimodua atera
|
ezin badute
.
|
|
|
...e bete geroago, bai eta, gaixotasun edo beste barneratze leku batera edo ospitale batera lekualdatze kasuan, bere familiari zuzenean eta 140 artikuluan ezarritako Agentzia Zentralari, barneratze txartel bat bidaltzeko bere helbidearen eta osasun egoeraren berri emateko, posible bada Hitzarmen honen eranskina den ereduaren arabera.Txartel horiek ahalik eta arinen bidaliko dira, eta horien bidalketa
|
ezin da
inola ere atzeratu.
|
|
|
Barneratuentzako laguntza bidalketen garraio gastuak, pisuaren ondorioz edo beste arrazoiren bat dela bide, posta bidez igorriak izan
|
ezin direnean
, atxiloketa egin duen potentziaren kargura egingo dira horren kontrolpean dauden lurralde guztietan.Hitzarmenean alderdi diren beste potentziek garraio gastuak ordainduko dituzte bakoitzari dagozkion lurraldean.
|
|
|
Modu diziplinarioan zigortuak izan diren barneratuei
|
ezin zaizkie
ukatu 107 eta 143 artikuluetan jasotako xedapenetako onurak.
|
|
|
Barneratze lekuko komandanteak, barneratze batzordearekin bat etorriz, barneratuen ondasun erkideen transferentzia bermatzeko neurri egokiak hartuko ditu, bai eta artikulu honetako bigarren paragrafoaren arabera ezarritako murrizketengatik barneratuek beraiek eraman
|
ezin duten
ekipajea transferitzeko.
|
|
|
Bide hau erabilita
|
ezin bada
babesa lortu, atxiloketa gauzatu duen potentziak erakunde humanitario bati, esaterako Gurutze Gorriaren Nazioarteko Komiteari, eskatu beharko dio potentzia babesleari Hitzarmen honetan esleitutako eginkizun humanitarioak bete ditzala, edo erakunde horren zerbitzu eskaintzak onartu beharko ditu, artikulu honetako xedapenei kalterik egin gabe.
|
|
|
Bide hau erabilita
|
ezin bada
babesa lortu, atxiloketa gauzatu duen potentziak erakunde humanitario bati, esaterako Gurutze Gorriaren Nazioarteko Komiteari, eskatu beharko dio potentzia babesleari Hitzarmen honetan esleitutako eginkizun humanitarioak bete ditzala, edo erakunde horren zerbitzu eskaintzak onartu beharko ditu, artikulu honetako xedapenei kalterik egin gabe.Edozein potentzia neutral edo potentzia interesatuk gonb...
|
|
|
Atxiloketa egin duten potentziak
|
ezin ditu
gerrako presoak eskualdatu, eta egitekotan bakarrik egin ahal izango du Hitzarmenean alderdi den beste potentzia bati eskualdatzen badio eta atxiloketa egin duen potentziak egiaztatu duenean beste potentziak Hitzarmena aplikatu nahi eta ahal duela.Presoak horrela esku aldatuak izan direnean, Hitzarmena aplikatzeko erantzukizuna presoak hartzea onartu duen potentziarena izango da, horiek bere esku...
|
|
|
Gerrako preso bakoitzak baimena izango du, atxilotua izan bezain laster edo, geroago, kanpamendu batera heldu eta aste betera, igarobidezko kanpamendua izan arren, orobat gaixotasunagatik edo ospitale batera edo beste kanpamendu batera lekualdatu behar duten kasuan, zuzenean bere familiarengana zuzentzeko eta baita 123 artikuluan ezarritako Gerrako Presoen Agentzia Zentralarengana, txartel bat bidaltzeko, eta posible den neurrian, hori idatzia izan dadin Hitzarmen honi erantsitako ereduaren arabera, beraien gatibutasunaren, bere helbidearen eta osasun egoeraren inguruan informatuz. Txartel horiek ahalik eta arinen bidaliko dira, eta horien bidalketa
|
ezin da
inola ere atzeratu.
|
|
|
c) Osteomielitisa, horren sendaketa
|
ezin denean
iragarri zauria gertatu eta jarraikako urtea igaro bitarterako eta artikulazio baten edo esku baten edo hanka baten galeraren baliokideak diren beste asaldadura batzuek zurrundura izango dituela dirudienean.
|
|
|
i) Bi begien itsutasuna, edo batekoa bakarrik, bestearen ikusmena 1-ekoa baino txikiagoa denean, betaurreko egokiak erabili arren; ikuste-zorroztasunaren murrizketa eta gutxienez begi bati dagokionez 1/ 2an zuzendua izan
|
ezin
daitekeena; gainontzeko begietako gaixotasun larriak; esaterako: glaukoma; iritis; kloroiditis; trakoma; etab.
|
|
|
1) Gatibutasunean senda
|
ezin
daitezkeen zauritutako gerrako preso guztiak, baina herrialde neutral batean ospitalizatuak izanez gero senda daitezkeenak edo horien egoera izugarri hobetzeko aukera dagoenean.
|
|
|
5 artikulua.-Edozein arrazoi dela eta, Gurutze Gorriaren Nazioarteko Komiteak
|
ezin baditu
kide neutralak izendatu, potentzia babesleak egingo du.
|
|
|
Presoen lekualdaketa gizatasunez gauzatuko da beti eta atxiloketa egin duen potentziak bere tropen lekualdaketetan izaten dituzten baldintzak baino okerragoak ez diren baldintzetan gauzatuko da.Beti izan beharko dira kontuan gerrako presoak zein klima baldintzetara ohituta dauden eta, lekualdaketaren baldintzak
|
ezin dira
inola ere kaltegarriak izan euren osasunerako.
|
|
|
Aurreko kanpamendura bidalitako eskutitz eta fardelak atzerapenik gabe igorriko zaizkie.Kanpamenduaren komandanteak, konfiantzazko gizonarekin bat etorriz, gerrako presoen ondasun erkideen transferentzia bermatzeko neurri egokiak hartuko ditu, bai eta artikulu honetako bigarren paragrafoaren arabera ezarritako murrizketengatik presoek beraiek eraman
|
ezin duten
ekipajea transferitzeko.
|
|
|
Gerrako preso diren ofizialordeak zaintza lanak egitera baino
|
ezin dira
behartu.Horretara behartuta ez daudenak komeni zaien beste lanen bat eska dezakete eta, ahal den neurrian, lan hori emango zaie.
|
|
|
Gerrako presoek lan baldintza egokiak izan beharko dituzte, bereziki ostatua, elikadura, janzkera eta materialei dagokienean; baldintza horiek
|
ezin dira
izan antzeko zereginak egiteko atxiloketa egin duen potentziaren naziokotasuna duten pertsona enplegatuek dituztenak baino okerragoak.
|
|
|
Gerrako presoak oso-osorik edo zati batean askatuak izan daitezke horiek hitz ematen badute edo promesa eginez, zein potentziaren mende egon eta potentzia horren legeek hori ahalbidetzen duten neurrian; neurri hau hartuko da bereziki presoen osasun egoerarentzat mesedegarria izan daitekeen kasuan.Presoak
|
ezin dira
behartu euren askatasuna onartzera euren hitza edo promesa ematearen trukean.
|
|
|
Aberriratuei
|
ezin zaie
zerbitzu militar aktibo bat esleitu.
|
|
|
d) Zirkulazioaren gaixotasun kroniko larriak, esaterako: gaixotasun balbularrak eta miokardioarenak, gatibualdian zehar desoreka zeinuak izan dituztenak, Mediku batzorde mistoak, azterketa egitean, halako zeinalerik
|
ezin
ziurtatu arren; periokardio eta odol-hodietako gaixotasuna (Buerger-en gaixotasuna, hodi handien aneurisma); etab.
|
|
|
k) entzumen nahasteak, hala nola, belarri bateko gortasun osoa, beste belarriak
|
ezin duenean
ulertu hitz arrunta metro bateko tartean;
|
|
|
Atxiloketa egin duen potentziaren legeetan, erregelamenduetan edo agindu orokorretan ezartzen bada zigorgarriak direla gerrako presoek egindako egintzak, egintza berberak zigorgarriak ez direnean atxiloketa egin duen potentziaren indar armatuetako kide batek gauzatzen dituenean, ezar daitezkeen zigorrak diziplina izaerakoak baino
|
ezin dira
izan.
|
|
|
2) mediku aurreikuspenen arabera, urte bateko epean senda
|
ezin
daitezkeen zauritu eta gaixoak, eta horien egoerak tratamendua behar duenean eta horien gaitasun intelektual edo fisikoak murrizketa handia izan duela ematen duenean;
|
|
|
Auzitegien eta agintari militar gorenen eskumenari kalterik egin gabe, diziplina zigorrak kanpamenduko komandante gisa diziplina ahalordeak dituen ofizial batek baino ezingo ditu ezarri, edo hori ordezkatzen duen ofizial arduradun baten edo bere diziplina ahalordeak zein pertsonarengan eskuordetu eta pertsona horrek.Ahalorde hauek inoiz ere
|
ezin dira
eskuordetu gerrako preso baten gain ezta gerrako preso batek egikaritu ere.
|
|
|
Gerrako presoentzako laguntza bidalketen garraio gastuak, pisuaren ondorioz edo beste arrazoiren bat dela bide, posta bidez igorriak izan
|
ezin direnean
, atxiloketa egin duen potentziaren kargura egingo dira horren kontrolpean dauden lurralde guztietan.Hitzarmenean alderdi diren beste potentziek ordainduko dituzte bakoitzari dagozkion garraio gastuak.
|
|
|
Potentzia interesatuen artean akordio berezirik ez badago, gorago aipatutako frankiziek ordainduak izan
|
ezin diren
bidalketa hauen ondoriozko garraio gastuak, bidaltzailearen kontura izango dira.
|
|
|
Xedapen hori ez da aplikatuko, hitzarmen honen alderdien artean, eta antzeko kasuetan, atzerritar baten estradiziorik eman
|
ezin denean
.
|
|
|
Aurreko paragrafoan aipatu pertsonek
|
ezin badituzte
itzuli aberriratze-gastuak eta ez badute ezkontiderik, ez seniderik edo tutorerik gastuak ordaintzeko, horien aberriratzea, mugarainoko, ontziratze-porturainoko edo jatorrizko estatuaren norabidean hurbilen dagoen aireporturainoko gastuak bizilekuko estatuak ordainduko ditu eta bidaiaren gainerako gastuak, jatorrizko estatuak.
|
|
|
Hitzarmen honen alderdien artean eztabaidaren bat sortzen bada, horren interpretazioari edo aplikazioari dagokienez, eta eztabaida hori
|
ezin bada
konpondu beste bideetatik, Nazioarteko Justizia Gortearen menpe geratuko da, eztabaidako alderdietako edozeinek hala eskatuta.
|
|
|
Kontuan harturik asilo-eskubideak zama handia ekar dezakeela herrialde batzuentzat eta Nazio Batuek aitortu dituzten arazoen konponbide egokia
|
ezin
daitekeela lortu nazioarteko elkartasunik gabe, arazo horien irismena eta izaera nazioartekoak baitira,
|
|
|
2) 1951eko urtarrilaren 1a baino lehenago jazotako gertaeren ondorioz eta arraza-, erlijio-, naziotasun-arrazoiengatik edota gizarte-talde zehatz baten kide izateagatik edo iritzi politikoengatik pertsegitua izango delako beldurraren ondorioz, horrek zein herrialdetako naziotasuna izan eta herrialde horretatik kanpo badago eta aipatu beldurrengatik, herrialde horren babesa jaso
|
ezin dutenean
edo nahi ez dutenean; edota naziotasunik izan gabe, ohiko bizilekua lehen zein herrialdetan izan zuen eta herrialde horretatik kanpo badago, gertaera horien ondorioz eta ezin duenean edota, delako beldurrengatik, nahi ez duelako herrialde horretara itzuli.
|
|
|
...atik edo iritzi politikoengatik pertsegitua izango delako beldurraren ondorioz, horrek zein herrialdetako naziotasuna izan eta herrialde horretatik kanpo badago eta aipatu beldurrengatik, herrialde horren babesa jaso ezin dutenean edo nahi ez dutenean; edota naziotasunik izan gabe, ohiko bizilekua lehen zein herrialdetan izan zuen eta herrialde horretatik kanpo badago, gertaera horien ondorioz eta
|
ezin duenean
edota, delako beldurrengatik, nahi ez duelako herrialde horretara itzuli.
|
|
|
Naziotasun bat baino gehiago duten pertsonen kasuetan,, bere naziotasunaren herrialdekoa? esamoldeak barruratzen du pertsona horiek herrialde batzuen naziotasuna izan eta herrialde horietatik edozein; eta
|
ezin
esan daiteke pertsona batek, bere naziotasuna zein herrialdetakoa izan eta herrialde horren babesik ez duenik, pertsona horrek herrialde batzuen naziotasunak baditu eta ganorazko beldurrean oinarritutako bidezko arrazoirik gabe, bere burua jartzen ez badu herrialde horietako baten babespean.
|
|
|
5) Errefuxiatu gisa aitortua izan zeneko inguruabarrak desagertu direlako eta horren ondorioz,
|
ezin badu
ukatu halako babesa, bere naziotasuna zein izan eta horri dagokion herrialdearena.
|
|
|
Konbentzio honen ondorioetarako,, inguruabar berberetan? esamoldeak adierazi nahi du interesdunak, errefuxiatua izango ez balitz zein baldintza eskatu eta baldintza horiek guztiak bete behar dituela (batik bat egonaldiaren eta bizialdiaren iraupenari eta aurreko horien baldintzei dagokienez) kasuan kasuko eskubidea egikari ahal izateko; errefuxiatuak, bere izaeragatik, bete
|
ezin dituen
baldintzak salbu.
|
|
|
Estatu atzerritar baten nazionala den pertsona, ondasun edo interesen aurka onetsi daitezkeen salbuespen-neurriei dagokienez, estatu kontratugileek ez dizkiete modu ofizialean estatu horren nazionalak diren errefuxiatuei neurri horiek aplikatuko, horretarako arrazoi bakarra bada estatu horren naziotasuna izatea.Estatu kontratugileek
|
ezin dutenean
euren legeen arabera artikulu honetan aipatu printzipio orokorra aplikatu, orduan, dagozkien kasuetan, errefuxiatuen mesederako salbuespenak emango dituzte.
|
|
|
1.Errefuxiatuak eskubide baten egikaritzarako agintari atzerritarren laguntza eskuarki behar duenean eta horiengana
|
ezin badu
berak jo, errefuxiatua zein estatu kontratugilearen lurraldetan bizi eta estatu horrek hartuko ditu beharrezko xedapenak bere agintariek edo nazioarteko agintari batek eman diezaioten laguntza hori.
|
|
|
...ari begira; Konbentzio honen eranskinaren xedapenak agiri horiei aplikatuko zaizkie<.Estatu kontratugileek estatu horien lurraldean dagoen beste edozein errefuxiaturi luzatu ahal izango dizkiote bidaia-agiri horiek; eta estatuek borondate onez tratatuko dituzte errefuxiatuak, horiek estatu horien lurraldeetan eurek legez zein herrialdetan egon eta herrialde horretako bidaia-agiririk lortu
|
ezin dutenean
.
|
|
|
1 Aberrigabeak eskubide baten egikaritzarako agintari atzerritarren laguntza eskuarki behar duenean eta horiengana
|
ezin badu
berak jo, aberrigabea zein estatu kontratugilearen lurraldetan bizi eta estatu horrek hartuko ditu beharrezko neurriak bere agintariek eman diezaioten laguntza hori.
|
|
|
Era berean, Konbentzio honen eranskinaren xedapenak agiri horiei aplikatuko zaizkie. Estatu kontratugileek estatu horien lurraldean dagoen beste edozein aberrigabeari luzatu ahal izango dizkiote bidaia-agiri horiek; estatuek borondate onez aztertuko dute bereziki aberrigabeen kasua, horiek estatu horien lurraldetan badaude eta euren lege-bizilekua zein herrialdetan izan eta herrialde horretako bidaia-agiririk lortu
|
ezin dutenean
.
|
|
|
Estatu atzerritar baten nazional edo nazional ohi diren pertsona, ondasun edo interesen aurka onetsi daitezkeen salbuespen-neurriei dagokienez, estatu kontratugileek ez dizkiete aberrigabeei neurri horiek aplikatuko, horretarako arrazoi bakarra bada estatu horren naziotasuna izatea. Estatu kontratugileek
|
ezin dutenean
euren legeen arabera artikulu honetan aipatu printzipio orokorra aplikatu, orduan, dagozkien kasuetan, aberrigabeen mesederako salbuespenak emango dituzte.
|
|
|
Konbentzio honen ondorioetarako,, inguruabar berberetan? esamoldeak adierazi nahi du interesdunak, aberrigabea izango ez balitz zein baldintza eskatu eta baldintza horiek guztiak bete behar dituela (batik bat egonaldiaren eta bizialdiaren iraupenari eta aurreko horien baldintzei dagokienez) kasuan kasuko eskubidea egikari ahal izateko; aberrigabeak, bere izaeragatik, bete
|
ezin dituen
baldintzak salbu.
|
|
|
Konbentzioaren interpretazioari edo aplikazioari dagokionez, estatu alderdien artean sortzen den edozein gatazka, negoziazioaren bidez konpondu
|
ezin
daitekeena, Nazioarteko Justizia Gortearen mende utziko da, gatazkan dauden alderdietako edozeinek hala eskatuta, betiere, horiek gatazka beste modu batean konpontzea erabaki ez badute.
|
|
|
b) Gurasoen askatasuna, eta hala denean, lege-tutoreen askatasuna ere errespetatu behar dela ondorengo gaietan: 1) euren seme-alabentzat botere publikoek mantentzen ez dituzten irakaskuntza establezimenduak aukeratzea, baina horiek agintari eskudunek ezarri edo onets ditzaketen gutxieneko arauak errespetatu behar dituzte, eta 2) euren seme-alabei ematea, estatu bakoitzeko legeriak ezarritako aplikazio-modalitateen barruan, euren sinesmen propioen araberako erlijio eta moral heziketa; eta gainera, horretan
|
ezin da
norbanakorik edo talderik behartu bere sinesmenekin bateraezina den erlijio heziketarik jasotzera;
|
|
|
i) Eskubide hau egikaritzeak
|
ezin du
oztopatu gutxiengoen kideek kolektibitatearen kultura eta hizkuntza ulertzea eta horien ekintzetan parte hartzea, eta eskubide horren egikaritzak ezin du nazioaren subiranotasuna arriskuan jarri;
|
|
|
i) Eskubide hau egikaritzeak ezin du oztopatu gutxiengoen kideek kolektibitatearen kultura eta hizkuntza ulertzea eta horien ekintzetan parte hartzea, eta eskubide horren egikaritzak
|
ezin du
nazioaren subiranotasuna arriskuan jarri;
|
|
|
a) Gaixotasun, baliaezintasun edo zahartzaroagatik, aldi baterako edo iraunkortasunez, bizimodurik atera
|
ezin duten
pertsonei gizarte-segurantza sistema zabalak eta gizarte-laguntza zerbitzuak ematera eta gizarte-zerbitzu eta gizarte-aseguruen sistemak ezartzera eta hobetzera, kontuan hartuta behar-beharrezkoa dela pertsona horien, euren familien eta euren menpekoen bizitza-maila bermatzea;
|
|
|
k) Ikusirik garapen-bidean dauden herri askok, hainbat arrazoirengatik,
|
ezin dutela
oraindik euren elikagai-beharrizanak ase, behar-beharrezkoa da lehenbailehen herri horiei laguntzeko nazioarteko egintza eraginkorra hastea, presio politikorik gabe.
|
|
|
...horien artean gehien kaltetutako herrietan, elikagaien ustiapena indartzeko, garatutako herriek eta horretarako baldintzak dituzten herriek berehala eta modu iraunkorrean, nazioarteko neurriak hartu beharko dituzte, haiei laguntza teknikoa eta finantza-laguntza emateko, baldintza onuragarrietan eta euren beharrizanak asetzeko heinean, bitariko edo alderdi anitzeko akordioen bitartez.Laguntza hori
|
ezin da
lotu onuradun estatuen subiranotasunaren aurkakoak izan daitezkeen neurriekin.
|
|
|
1.Inongo pertsonak
|
ezin dira
eraso baten xede izan borrokatzeko gai ez dela onartzen duenean edo, inguruabarrak kontuan izanda, borrokatzeko gai ez dela onartu behar denean.
|