|
2000
|
|
|
Baina beti amaitzen nuen pentsatzen guztiz imajinaezina zaigula besteen etxe barneko intimitatea eta egunerokotasuna, otsoak usoa noiz irensten duen, noiz hagin zorrotzak erakusten... Ni, itxura batean, hain apal eta otzan ikusirik, nekez imajina
|
nazake
inork zenbait eszenatan, esate baterako Dabiden zakila milikatzen, Karkasonatik Baionarako autopistan barrena, bera gidari doala; edo itsasoko ekaitz betean, Gaztelugatxeko ermita ondoan larrua jotzen, haizeak kanpaiari ero moduan eragiten zion bitartean. Gauza intimoekin jarraituz, nekez imajina dezake inork Dabidek zein gustukoa duen txiza komunontzian eserita egitea...
|
|
|
Ni, itxura batean, hain apal eta otzan ikusirik, nekez imajina nazake inork zenbait eszenatan, esate baterako Dabiden zakila milikatzen, Karkasonatik Baionarako autopistan barrena, bera gidari doala; edo itsasoko ekaitz betean, Gaztelugatxeko ermita ondoan larrua jotzen, haizeak kanpaiari ero moduan eragiten zion bitartean. Gauza intimoekin jarraituz, nekez imajina
|
dezake
inork Dabidek zein gustukoa duen txiza komunontzian eserita egitea... Egia da etxe barnean gure txepel  keria ezin argiago azaltzen dela, baina egia da, halaber, beste umore mota bat, beste bihurrikeria puntu bat ere askatzen dugula beharbada hori guztia ongien jaso  tzen duen hitza konplizitatea da, eta hori etxean uzten dugula kalerako atea zeharkatzen dugun une beretik.
|
|
|
Jo
|
ezazu
inorenak ez diren tokietara,
|
|
|
Hernanikoa zela azaldu zigun mutilak, eta izebari josteko makina bat ekartzera etorria zela handik Goizuetara. Izebaren etxetik irtetean autoa abian jartzerik ez zuela jabetuta, Goizuetara heltzean Hernani aldera auto stop egiten ikusi gintuela gogoratu eta guregana jotzea erabaki omen zuen, herrian ordu hartan ez baitzegoen lagun
|
ziezaiokeen
inor.
|
|
|
Inor izateko aukera duzun bakoitzean fantasma bihurtzen zara, arima bakartua, espiritisten espirituak bezala ibildaun eta eragingabe. Aintzat har
|
zaitzakeen
inork ez zaitu ez ikusten, ez entzuten, ez ukitzen.
|
|
2001
|
|
|
Hara egilearen kezkak! Haatik, ez
|
zezala
inork pentsa bereak bakarrik zirenik: " Galderaok ohartarazten zuen ez ditugu behartsu garenok bakarrik egiten, iparramerikar askok eta askok ere bai.
|
|
|
Hori guztia" dugu" baterakoia erabiliz esaten bazuten ere, haatik ez
|
zezala
inork pentsa bihotz hil horien uste berekoak zirenik! Hauxe zen, beraien ustez," etorkizunaren arian" ez egotearen ondorioa:
|
|
|
Kutxa Fundazioak," Temas donostiarras" deritzan sailean plazaratu du Angel Piralak duela jada ehun urte eta Madrilen argitara eman zuen" San Sebastian en el siglo XIX" izenburua daraman lana. Haatik, ez
|
dezala
inork pentsa mende horretan Donostiari egokitutako historia kontatzen denik bertan. Egileak berak ohartarazten zuen bere asmoa ez zela inolaz ere hori izan, 1800 urtetik hasita egunkarietan zein foiletoetan aurkitu ahal izan zituen Donostiako berrien, erreferentzien, argazkien eta irudien bilketa bat egitea baizik, apika mesedegarri izango zitzaiona mende horretan Donostiak izandako historia zintzotasunez kontatzera erabakitzen zenari.
|
|
|
Debekatuta dago! Ezin
|
dezakezu
inor karidadez hil, seme, ez hilarekikoz ez hirugarren batekikoz ere. Legean dagoen prezioa kobratu, eta listo!
|
|
|
Hitz bi esan nahi nituzke honetaz, Unibertsitateari buruz behin eta berriro eragile gisa agertu naizenez gero. Ez
|
beza
inork, mesedez, harrokeriatzat har erabili dudan hitza. Euskaraz dakienak ongi daki zerbaiti eragiten ari dena zerbait nahasten ari dela.
|
|
|
Ez dugu atea zabaltzen ikusi. Ezin
|
zezakeen
inork erakuts, ez Ingmar Bergmanek ere, ez begik ikusi ez belarrik entzun ez duenik.
|
|
|
Ez ote dugu euskaldun guztiok" sarrarazi" esaten? Eta noiz ezkero ito
|
dezake
inor burdin edo tupiki zorrotzak?). " Akamenon Mukene urira elduala, bere emazte Klitaimnestere2 ta Aigistak  asmo batez erail zuten" (Zenbat Agamenon ziren, heldu ahala hiltzeko?).
|
|
|
2 Ez
|
beza
inork pentsa gaurko zenbaiten asmoak erabat baztertzekoak direla deritzodanik, batez ere, errepide horretan bide eta bidexka askok baitute hasiera. Aita Villasante Kortabitartek azaltzen dituen eran.
|
|
|
eta egitez egin zuten, ez hitzez, eta inork eragin gabe. Hori gorabehera, ezin ahantz
|
dezake
inork guztiok, hango haiek, haien bizkarretik berea nagusi atera nahi luketenek, etxekoek eta arrotzek, ederki dakiguna:
|
|
|
Ez
|
beza
inork borondate okerraren kausa efizienterik galdetu; ez delako efizientea, defizientea baino; eta ez delako joera, alde egitea baino. Ze borondate txarra edukitzea zera da:
|
|
|
... atea ireki eta ikus
|
baleza
inork ez duela gong a jotzen!. Nork Gong ak bere kabuz jotzen duela ikustea?
|
|
|
Baina, jainkoarren! Zertarako nahi izan
|
dezake
inork kanon bat XXI. mendean?
|
|
2002
|
|
|
Ez
|
ditzala
inork bere beztidurak urratu. Eguneroko gertaerak dira aipatutako guztiak.
|
|
|
kontatu zizkiguten alternatibek porrot egin dute. Alabaina, gizartea mugimenduan dagoela ezin
|
diezazueke
inork ukatu.
|
|
|
Politika zentrorik gabe, oposizio gabe, bere ohiko kontzeptuazioa galduta geratu den honetan, etsipenera jo
|
dezake
inork, baina modernizazioaren aro berri bat ere has daiteke: modernizazio erreflexiboa (edo hobeto, modernizazio erreflexiboaren bigarren fasea).
|
|
|
baino; oso desberdina da, beraz, eyKco|iiaaTtKÓv horrek adierazten duenetik, goraipamenezeko generoa bere barruan hartzen baitu, baina ez hori bakarrik. Esan al
|
lezake
inork panegirikoak ez direla epidiktikoak. Baina gogatzekoaren itxura dute, eta gehienetan Greziaren abantailez dihardute.
|
|
|
–(Fede Onaren tenplutik irteten, Estrobilo ikusi gabe). Zuk, Fede On, ez
|
iezaiozu
inori ezagutarazi nire urrea zure tenpluan dagoela. Ez dut inork
|
|
|
Deskuiduan inork ikusi bazaitu, jende artean ikusiko zintuen. Ez dago heriotza horren lekuko izan zarela esan
|
dezakeen
inor. Hori guk bakarrik dakigu:
|
|
|
Lastima ez ditugula horiekin batera" philosophia" bezalakoak erabiltzen: irudizta
|
dezake
inork nola edertuko genukeen eta zinez apaindu, berez ezin ederrago eta ezin apainago den hizkuntza noble hau, guztietan bat dena, horrela. Ez litzaizuke, gazte sentimental horri, gauza ederra idurituko hori, zerbait benetan mazo guapoa?
|
|
|
Hortxe utziko ditut galdera horiek oraingoz zeren, kontu honekin aurrera segituz gero, menturaz zuk ez zenuke betarik izango hurrengo orrialdera pasatzeko. Halako galderak egitean ez
|
dezala
inork ere pentsa, eta hau ez diot zugatik, jakina, hizkuntza politika, esaterako, zalantzan jartzen ari naizenik. Ez da hori:
|
|
2003
|
|
|
Esandakoagatik garbi ikusten denez, Urruzunoren lanak oso gogoko zituen «Basarri»k, baina ez
|
zezala
inork uste zaletasun hori zeukan pertsona bakarra zenik, zeren «Sebero Altube euskaltzain (akademiko) zanak, euskal idazleen ispillu bezela izendatzen zuen. Berdin' Kirikiño' ere.
|
|
|
Bilborekin halako bat bateko maitemina izan nuen. Gauza arraroa donostiar batentzat esan
|
dezake
inork (nago herrien arteko liskarrak, gaizki esanak edo ezinikusiak komunitate identitateak modu neurotikoan, akonplexatuan edo/ eta itxian bizi dutenek sustatzen dituztela).
|
|
|
Egia esan, ez dakit ez zergaitik, ez zelan. Ni orduan ez
|
nintzan
inor, ez ezer, euskal letren munduan; ez neukan ezer argitaratuta, Seminarioan euskera irakasle baino ez nintzan. Harenbaten, izen barriak eskatuko zituan Euskaltzaindiak, eta ez dakit nok eta zergaitik nirea emongo eban, eta aparteko merezimentu barik erakunde horretan sartu ninduen, esandako" urgazle" maila apal horretan.
|
|
|
Hola, gauzak berton utziz gero, ez ditut berriro hartuko, eta honetan geldituko dira, inongo garrantzirik ez eraginik eduki gabe. Betiko erbesteratuta (edo, kasu honetan, betiko disketeratuta), ez
|
diezaioten
inori kalterik egin."
|
|
|
Badakin hau ez dela arazo bakarra. Ezin jasan
|
zezakenat
inor hil beharra.
|
|
|
Gaztelaniaz baina karaktere grekoz idatzia zuen Agurtzanek bere atxilotze aldiaren lehen bertsioa: α, β, γ, δ.. amak koadernoa deskubrituta ere bere minaren handiaz ez ikaratzeko; ez
|
zezala
inork ikus, baina hala ere idatzi egin behar... Sentipen bikoitz berbera dago liburuko pasarte zirraragarrienetako batean:
|
|
|
1968an euskara batuaren oinarriak ezarri ziren, eta frantziskotarren gune sakratuan. Arantzazun?, gainera, sinbolikoki oso esanguratsua. Purista batzuentzat" benetako" euskararen amaiera zen hura, hizkuntza artifizialak ordezkatuko baitzuen aurrerantzean; nekez pentsa
|
zezakeen
inork artean aingeruekin hitz egiteko balio zuenik. Gehiengoarentzat, ordea, alfabetatzeko, irakaskuntzarako eta hizkuntza zientifiko eta literarioa garatzeko ezinbesteko bidea zen.
|
|
|
Bestetik, behin eta berriz agertzen diren hamarh amabi enpresa horien artean lauzpabost kooperatibak dira. Gaur egun guztiz normala irudi dakiguke, baina orain dela 30 urte eskas nekez uste
|
lezake
inork. Kooperatibak nagusi dira kudeaketaz, erantzukizunaz zein etika enpresarialaz, baina ez dira hutsaren hurrengoak emaitza ekonomikoen zein komunikazioaren arabera.
|
|
|
Ardura edo eskumen banaketa hau erabat zehatza da eta nekez uste
|
zezakeen
inork, Estatutua onartu zenean, inoiz eztabaidarik sortuko zenik. Baina hogeitaka urte geroago informazio teknologia berriek eskainitako aukerekbazterrak asaldatu dituzte eta ika mika piztu.
|
|
|
proiektu ilusionanteak dituzten minoria inteligenteek mugiarazten eta aldarazten dituzte herriak. Ez
|
dezala
inork esan, herri honi buruz, ilusioa sortzeko moduko proiekturik izan ez zuenik; ez dezala esan inork herri honek minoria inteligente bat izan ez zuenik. Horretarako ardura dutenek, politika kontuez arduratzen direnek bereziki, badute estrategia bat planteatzeko garaia.
|
|
|
Horregatik gizon guztiak jainkoekiko gauza guztietan eraspenez jokatzera bultzatu behar dira, hori ekiditeko batetik, eta bestetik, Maitasuna gure gidari eta buruzagi izanik, besteak b lortzeko. Ez
|
dezala
inork bere aurkako ezer egin (eta aurkakoa egiten du jainkoekin etsaitzen denak), bere lagun eginda eta jainkoarekin adiskidetuta geure maiteak aurkitu eta topatuko baititugu, oraingo gutxik lortzen dutena. Eta ez diezadala Eriximakok moztu nire hitzaldia barregarri utziz Pausanias eta Agatonez ari naizelakoan (horiek ere agian horietakoak dira eta biak izaeraz gizonezkoak dira).
|
|
|
Nigatik da hori. Ez
|
dezaket
inor maita. Edo, bestenaz esanda, denak zaituztet maitatzen.
|
|
|
Damianek harridura aurpegia jarri du. Nola jakin
|
dezake
inork erabilitako motozerra elektrikoa zela eta ez bestelakoa. Azkar etorri zaio erantzuna.
|
|
2004
|
|
|
Erdal kultur gaien kontsumoan euskaldunen parte hartzea erdaldunena beraiena bezain nabarmena ez denik nekez uka
|
dezake
inork. Haatik, gauzak atzekoz aurrera jarrita, erdaldunek nola parte hartzen dute euskal kulturaren kontsumoan?
|
|
|
Haatik, ez nuke honekikorik amaitu nahi honakoa erantsi gabe: Gimenezek, edo honen antzera pentsa
|
dezakeen
inork ez zukeen halakorik inoiz aitortuko, aldez aurretik Estaturik gabeko milaka hizkuntza horien egoera nazionalaz eta politikoaz informazio pixka bat eduki izan balu. Informazioaren gizartean eskueran omen daukagun informazioak, dirudienez, ez digu egiazko informaziorik igortzen mendeko diren herri identitateen gainean.
|
|
|
Ez
|
dezala
inork diru gehiago gastatu, entzun?
|
|
|
Niri, behintzat, zinemak atzerrira atera eta bertan ikasi, lan eta bizitzeko aukera eman dit. Gainera ez
|
diezaiogun
inori iruzur egin. Zinema langileak ez dira garai bateko meatzari, marinel edo artzainak.
|
|
|
Aurki
|
dezakeen
inork ez dizu esanen–
|
|
2005
|
|
|
Edozelan ere, hauteskunde garaiko garraztasunek ez
|
dezatela
inor itsutu. Ez behintzat gero ere urratzeko modukoak izan daitezkeen bideak estaltzeko haina.
|
|
|
Hostoak galdu barik dirauten zuhaitzek ez dute babesik eskaintzen, eta turrustaka isurtzen dituzte tanta potoloak ibiltari bakanen aterkien gainera. Nekez atera
|
dezake
inork adorerik begiak altxatu eta inguratzen duten etxe dotoreen edertasunari erreparatzeko, ez haietariko batzuk errematatzen dituzten kupula klasikoei. Nahikoa lan, ibai bihurtutako errepidea burdiek aurretik eroan barik azkar zeharkatzen eta telefonoz hartutako atari zenbakia topatzen.
|
|
|
euskara ikasteko prest gaude[...]. Ez
|
beza
inork pentsa euskara baztertzen dugunik edo euskalduntzeari trabak jarri nahi dizkiogunik. Ez da hori.
|
|
2006
|
|
|
Ez
|
dezala
inork konstituzioaren aipamena aitzakiatzat hartu proposatu nahi dudan eztabaidan ez sartzeko. Legea hau izan edo bestea izan, esaten ari naizena da Osakidetzak baduela 20 urteko praktika kalamitoso bat; Osakidetzak plan bat egin duela irrazionaltasunaren numero guztiekin:
|
|
|
Hori lortzeko hainbat teknika aplikatu ditugu, bilatzaileek ez baitute aukeraketa besterik gabe, modu automatikoan egiten. Hori bai, berehalako emaitzarik ez
|
dezala
inork espero.
|
|
|
Testamentugileak ezin
|
diezaioke
inori kendu herentziaren partea, gurari hutsez.
|
|
|
Ez kontsumitzaileak ez Arbitraia Batzordeek behar
|
dezakete
inor arbitraiara aurkeztera.
|
|
|
Inork ez zuen ikusi, ez nuen ezagutzen haren berririk eman
|
zezakeen
inor, eta nik gehiegikeriatzat jotzen nituen kontuok: naziak oso trebeak ziren horrelako izugarrikerien zurrumurruak zabaltzen jendearen izua eragiteko, eta beldurra hedatzeko taktika bati egozten nion nik mitoaren sorrera.
|
|
|
–eta Goiok ez zuen buruaz ezetz esateko lanik ere hartzen, garbi bai garbi baitzen galdera erretorikoa zela–, prestakuntza, prestakuntza, prestakuntza da beharrezkoa alternatiba bat eratzen dugun bitartean, eratuko dugun egunerako, kostako da baina, hori ez dago ukatzerik, errealitatea konplexua eta aldakorra delako, horrexegatik beragatik hain zuzen, eta gero fabrikako lankideen eta sekzioko sugegorrien komentarioak, begira urliaren semea, lau urte baizik ez ditik eta lehengoan, nagusi izatean zer izan nahi duen galdetu eta ez al zian erantzun, ba, Hipertrolako ingeniari aurrez jubilatua soldataren ehuneko laurogeita hamarrarekin, Hi per tro la ko in ge nia ri au rrez ju bi la tua sol da ta ren ehu ne-ko la ro ta ha ma rra re kin, dena braust, baina silabak ongi markatuz eta silaba bakar batean zalantzarik edo tostorrik egin gabe, hori ez duk galduko, bizi bizi zetorrek, edo sandiaren aita hil berriarena, aita ona izan zuan, eta norbaitek inozoki galdetu, zer, seme alabekin mintzatzen zuan, seme alaben edukazioaz arduratzen zuan, kariñosoa zuan, edo zer, eta erantzuna labana kolpe bat bezala, ez, motel, ez, azkar hil zuan eta diru pixka bat utzi zian, dena zetorren ondo egun kloniko horiek iragateko, katean tapizeria jarri berriari errepasoa egiten, jostura bat tokiz kanpo han eta olio orban bat hemen, jardunaldi bakoitzean horrenbeste kotxe eta azkar ibili beharra orain gaueko txandan zebilen taldeak ehuneko hamarra ateratzen zielako produkzioan, Goiok ez zuen ulertzen, zertarako hainbeste presa gero handik sei hilabetera, merkatuaren egoera zela-eta, produkzioa mantsotu behar bazen eta fabrika hainbeste egunetan ixten bazuten, fabrika itxita zegoeneko egun libreak egun poltsarako, martxa hartan jubilazio egunean bi lan urteko zorra edukiko zuen enpresarekin, Armani, esplikatuzak hau, bizitza guztia lanean eta orain hauek zatozek dirua zor diedala, potroak, gero, bai, bazakiat denbora aldakorrak direla, baina ez nian uste sekula hainbeste aldatuko zirenik, lan egiteagatik ordaindu beharra, gaur jan ditudan lentejak datorren hilean pagatuko ditiat, zorretan jan ditiat, potroak gero, eta egunak joan egunak etorri, denak igual igualak, elkarrengandik bereizezinak, lenteja platerkadako bi ale bezainbeste, sikiera produkzio bitartekoak aitzurra eta pala ez diat esango baina hondeamakina eta barrenoa balira, horiek egitate kontrolagarriak zituan, ukigarriak, hurbilak, fisikoak, nire kapazitateentzako dimentsio ulergarrikoak, humanoak, baina orain dena egon zagok, baina sekula egon gabe, deabru ikusezin batek mugitzen ditik hariak hiperespazioko tokiren batetik, nonbait, mutilak, izorratu gaitiztek, esan ohi zuen Goiok, gaur egun dena duk birtuala, nire buruko soila izan ezik, igual, ez zaitez horregatik kezkatu, esaten zuen Armanik, ilea ugaritzeko genea aurkitu ditek saguetan, eta produktu bat atera ditek, funtzionatzen omen dik, baina ez hadi kezkatu, orain serio esaten diat, eta batez ere, ez hadi kexatu, sekula ez gaituk gaur den egunean bezala bizi, begiratu hire inguruan, Goio, noiz eduki ditiztek langileek horrelako kotxeak, noiz bidali ditiztek seme alabak unibertsitatera, noiz eduki ditek bigarren etxebizitza, noiz jokatu burtsan, noiz inbertitu, Armanik hori esaten zuenean Goiori bihotza jausten zitzaion lurrera, iruditzen zitzaiolako bere semeak arrazoi zeukala, bere semeak ezertarako balio ez zuen zahar bat zela uste zuelako, izan ere, pentsatzen zuen Goiok, ez nauk aita ona izan, azkar hil, auskalo, baina dirurik utziko ez dudalakoa segurua duk, nik ez zakiat burtsan jokatzen, orduan irri egiten zioten, ez dakiala burtsan jokatzen?, hori erraza duk, motel, ea: ...o sindikatuak eramango dik irabazien ehuneko hainbeste, gainerakoa norberarentzat, joño, Armani, esaten didazun hau, ez nuen sekula pentsatuko, ez al zaizu iruditzen pixka bat, nola esango nuke, gure estilotik, gure etikatik kanpo, etika, etika, erraz esaten duk etika, esadak, Goio, hogeita hamabost urte buzoarekin ibilita, hiru txandatan, eta uste al duk hiri kontu eske etortzeko eskubidea eduki
|
dezakeenik
inork, urlia, sandia eta berendia sartu dituk, guztiz legala duk, errealitate aldakor honetan zilegi duk kapitalaren tresnak klase ikuspegi batekin erabil ditzagun, zilegi eta logikoa, ezin gaitezkek atzean geratu, ez kezkatu etikagatik, etika arazo faltsuengatik, ez zakiat, zioen bere artean Goiok, niregatik igual ez nikek egingo, baina familiarengatik, andrea eta semearengatik, semeak uste dik ... badakik frontoian jokatzen?, ba, orduan burtsan jokatzen ere badakik, ez zakiat ba, defenditzen zen Goio, hik nahi duana esango duk baina nik frontoiarena garbiago ikusten diat, tira, orduan ez hadi gehiago kezkatu eta jokatu frontoian, eta uztak burtsa Armanirentzat, Armanirentzat?, Goio harrituta, ez duk izango, berriz irri egiten zioten, izango ez duk ba, nondik uste duk ateratzen duela bestela, horren traje bakoitzak hire pagaren erdia balio dik, Goio, mesedez, Goio, –hau Armani zen–, Goioren begietan irakurtzen zuen mesfidantzak asaldaturik, eta nork lortu zian KPI gehi bateko igoera, zer uste duk, gauza horiek traje eder bat eramateagatik lortzen direla?, ez horixe, gure indarraren kontziente direlako lortzen dituk, eta guk badakigulako nola tratatu jendilaje hori, nola erabili, nola kudeatu gure indarra, eta horrek, gaur egun, lehen ez bezalako gauzak eskatzen ditik, esaterako irudia, esaterako trajea, nire trajea hire buzoa duk, gauzak izugarri aldatu dituk, errealitatea bera aldakorra duk, lehen ere ez al genian horretaz hitz egin, trajea atrezzoaren parte duk, baina patronalaren aurrez aurrekoak gogorrak dituk, gogorrak gero, baita zera ere, esaten zioten orduan beste mihigaizto batzuek, baina ez al diok bibotea ikusi, Armaniren bibotea sarria zen, itxia, batek bertan edozer aurkitzea espero duen horietakoa, ez al diok bibotea ikusi, nik lehengoan bertatik langostino azal bat ateratzen ikusi nian, horiek babokeriak dituk, Goio, patronalaren amarru zaharrak, borrokan kontsekuenteenak direnak desprestigiatzeko, horretan ez zagok aldaketarik, hori betiko errealitatea duk, hik hain ongi ezagutzen duana, Goio, hori jokabide betierekoa duk, dena den ulertzen diat, Goio, hain zuzen lehengoan hitz egin nian horretaz beste hainbat konpañerorekin, konfiantzazkoekin, badakik gauza nola dagoen gaur egun, garai berriei egokitzeko ahalegindu beharra zagok, lehen pentsaezinak irudituko litzaizkigukeen soluzioak, ez duk afiliatuentzako plan bat, ezin zaiok horrela deitu, baina sindikatuak ez dik begi txarrez ikusten, urte luzeetako afiliazioa daramaten kideentzat duk, bakarrik, eta pentsatu diagu agian hik, bakoitzak hainbeste jarri behar dik, nahi duenak, noski, nahi ez duenak ez dik jarri behar eta ez duk deus gertatzen, gero sindikatuak eramango dik irabazien ehuneko hainbeste, gainerakoa norberarentzat, joño, Armani, esaten didazun hau, ez nuen sekula pentsatuko, ez al zaizu iruditzen pixka bat, nola esango nuke, gure estilotik, gure etikatik kanpo, etika, etika, erraz esaten duk etika, esadak, Goio, hogeita hamabost urte buzoarekin ibilita, hiru txandatan, eta uste al duk hiri kontu eske etortzeko eskubidea eduki dezakeenik inork, urlia, sandia eta berendia sartu dituk, guztiz legala duk, errealitate aldakor honetan zilegi duk kapitalaren tresnak klase ikuspegi batekin erabil ditzagun, zilegi eta logikoa, ezin gaitezkek atzean geratu, ez kezkatu etikagatik, etika arazo faltsuengatik, ez zakiat, zioen bere artean Goiok, niregatik igual ez nikek egingo, baina familiarengatik, andrea eta semearengatik, semeak uste dik bere aita tonto hutsa dela, ez duk diru asko baina bizi osoko aurrerakina duk, edo ia, ateratzen denarekin etxean obra egingo genikek eta semea bidaltzen genikek kanpora ingelesa ikastera, Armanik arrazoi dik, ez diat kezkatu behar horregatik, eta zer arraio, ez ditek esaten, ba, mihigaiztoek, Armanik ordu sindikalak aprobetxatzen dituela bere swing a edo dena delakoa hobetzeko, orduan, zergatik ez ni... ez diat kezkatu behar horregatik, baina ez, esaten zioten beste lankide maltzur samar batzuek, ez kezkatu horregatik, kezkatu beste honengatik, eta berripaper bat erakusten zioten, non esaten baitzen planta itxi eta beste norabait eramango zutela, gaur jan dituan lentejak zorretan jan dituk, bai horixe, baina kreditua bukatu zaik, ez zagok lenteja gehiagorik, garaiz baino lehen azken tanta arte zukututako limoia haiz, hik ez duk jada limoi urik ematen, kitto beraz, baina lentejak jaten segitu behar diat, hor konpon, hi, Goio, hori ez duk euren problema, jabeena, alegia, Armani, Armani, noizko alternatiba famatu hori, urteak dituk esaten duala ez dela biharko, baina ordutik bihar asko pasatu dituk, edozer baino lehen, ez gaitezen urduri jar, antola gaitezen, gainerako sindikatukook eta gainerako lankideok, orokorrean, bat datoz, egoera larria da, bai, baina guk ere indarra daukagu, manifestazio bat egingo dugu, hasteko, ezin gaituzte part botata utzi, konpromisoak dauzkate gurekin, ederki asko aberastu dira gure kontura, azken hamabost urteetan, borroka egingo dugu, negoziatu dute, negoziatzera behartuko ditugu, langileria berriro karrikaren jabe, beren ikur zaharrekin, jendea trumilka bildurik, Poliziaren karga bat edo beste, atxilotu batzuk, ez beste garai batean bezainbeste, hala ere, ez kargak eta ez atxilotuak, eta patronala eseri da sindikatuekin negoziatzera, ikusten, Goio, esaten zuen Armanik, ikusten, orain, albiste on horrekin batera badut beste bat txarra, urte on batzuen ondoren Elektrikak jaisten ari dituk, baina lanpostuei eutsi egingo zieagu, bai horixe, negoziazioak gogorrak izango dituk, negoziazioak gogorrak izaten ari dira, luzeak izaten ari dira, eta ez dirudi bide onetik doazenik, Elektrikak berriro behera, potroak, hi, negoziazio luzeak eta korapilatsuak eta halako desanimo orokorra zabaldu da fabrikan, aldez aurretik sentitutako derrota batena, kalean ere gero eta jende gutxiago, Poliziak ez du kargatzeko ez inor atxilotzeko beharrik ikusten, pintura planta hemen geratuko da, berrogeita hamazazpitik gorakoak aurrejubilatuko dituzte, eta gainerakoak kalera, hiru mila, bai, hiru mila baino beste lau milarena salbatu dugu, zer nahi duzue, ez dago besterik, baina nik berrogeita hamasei dauzkat, Armani, zorte txarra, Goio, zorte txarra, ahal izan den guztia egin dugu, baina ez dago besterik, azkenak argia amata dezala.
|
|
|
badakik frontoian jokatzen?, ba, orduan burtsan jokatzen ere badakik, ez zakiat ba, defenditzen zen Goio, hik nahi duana esango duk baina nik frontoiarena garbiago ikusten diat, tira, orduan ez hadi gehiago kezkatu eta jokatu frontoian, eta uztak burtsa Armanirentzat, Armanirentzat?, Goio harrituta, ez duk izango, berriz irri egiten zioten, izango ez duk ba, nondik uste duk ateratzen duela bestela, horren traje bakoitzak hire pagaren erdia balio dik, Goio, mesedez, Goio, –hau Armani zen–, Goioren begietan irakurtzen zuen mesfidantzak asaldaturik, eta nork lortu zian KPI gehi bateko igoera, zer uste duk, gauza horiek traje eder bat eramateagatik lortzen direla?, ez horixe, gure indarraren kontziente direlako lortzen dituk, eta guk badakigulako nola tratatu jendilaje hori, nola erabili, nola kudeatu gure indarra, eta horrek, gaur egun, lehen ez bezalako gauzak eskatzen ditik, esaterako irudia, esaterako trajea, nire trajea hire buzoa duk, gauzak izugarri aldatu dituk, errealitatea bera aldakorra duk, lehen ere ez al genian horretaz hitz egin, trajea atrezzoaren parte duk, baina patronalaren aurrez aurrekoak gogorrak dituk, gogorrak gero, baita zera ere, esaten zioten orduan beste mihigaizto batzuek, baina ez al diok bibotea ikusi, Armaniren bibotea sarria zen, itxia, batek bertan edozer aurkitzea espero duen horietakoa, ez al diok bibotea ikusi, nik lehengoan bertatik langostino azal bat ateratzen ikusi nian, horiek babokeriak dituk, Goio, patronalaren amarru zaharrak, borrokan kontsekuenteenak direnak desprestigiatzeko, horretan ez zagok aldaketarik, hori betiko errealitatea duk, hik hain ongi ezagutzen duana, Goio, hori jokabide betierekoa duk, dena den ulertzen diat, Goio, hain zuzen lehengoan hitz egin nian horretaz beste hainbat konpañerorekin, konfiantzazkoekin, badakik gauza nola dagoen gaur egun, garai berriei egokitzeko ahalegindu beharra zagok, lehen pentsaezinak irudituko litzaizkigukeen soluzioak, ez duk afiliatuentzako plan bat, ezin zaiok horrela deitu, baina sindikatuak ez dik begi txarrez ikusten, urte luzeetako afiliazioa daramaten kideentzat duk, bakarrik, eta pentsatu diagu agian hik, bakoitzak hainbeste jarri behar dik, nahi duenak, noski, nahi ez duenak ez dik jarri behar eta ez duk deus gertatzen, gero sindikatuak eramango dik irabazien ehuneko hainbeste, gainerakoa norberarentzat, joño, Armani, esaten didazun hau, ez nuen sekula pentsatuko, ez al zaizu iruditzen pixka bat, nola esango nuke, gure estilotik, gure etikatik kanpo, etika, etika, erraz esaten duk etika, esadak, Goio, hogeita hamabost urte buzoarekin ibilita, hiru txandatan, eta uste al duk hiri kontu eske etortzeko eskubidea eduki dezakeenik inork, urlia, sandia eta berendia sartu dituk, guztiz legala duk, errealitate aldakor honetan zilegi duk kapitalaren tresnak klase ikuspegi batekin erabil ditzagun, zilegi eta logikoa, ezin gaitezkek atzean geratu, ez kezkatu etikagatik, etika arazo faltsuengatik, ez zakiat, zioen bere artean Goiok, niregatik igual ez nikek egingo, baina familiarengatik, andrea eta semearengatik, semeak uste dik bere aita tonto hutsa dela, ez duk diru asko baina bizi osoko aurrerakina duk, edo ia, ateratzen denarekin etxean obra egingo genikek eta semea bidaltzen genikek kanpora ingelesa ikastera, Armanik arrazoi dik, ez diat kezkatu behar horregatik, eta zer arraio, ez ditek esaten, ba, mihigaiztoek, Armanik ordu sindikalak aprobetxatzen dituela bere swing a edo dena delakoa hobetzeko, orduan, zergatik ez ni... ez diat kezkatu behar horregatik, baina ez, esaten zioten beste lankide maltzur samar batzuek, ez kezkatu horregatik, kezkatu beste honengatik, eta berripaper bat erakusten zioten, non esaten baitzen planta itxi eta beste norabait eramango zutela, gaur jan dituan lentejak zorretan jan dituk, bai horixe, baina kreditua bukatu zaik, ez zagok lenteja gehiagorik, garaiz baino lehen azken tanta arte zukututako limoia haiz, hik ez duk jada limoi urik ematen, kitto beraz, baina lentejak ...o sindikatuak eramango dik irabazien ehuneko hainbeste, gainerakoa norberarentzat, joño, Armani, esaten didazun hau, ez nuen sekula pentsatuko, ez al zaizu iruditzen pixka bat, nola esango nuke, gure estilotik, gure etikatik kanpo, etika, etika, erraz esaten duk etika, esadak, Goio, hogeita hamabost urte buzoarekin ibilita, hiru txandatan, eta uste al duk hiri kontu eske etortzeko eskubidea eduki
|
dezakeenik
inork, urlia, sandia eta berendia sartu dituk, guztiz legala duk, errealitate aldakor honetan zilegi duk kapitalaren tresnak klase ikuspegi batekin erabil ditzagun, zilegi eta logikoa, ezin gaitezkek atzean geratu, ez kezkatu etikagatik, etika arazo faltsuengatik, ez zakiat, zioen bere artean Goiok, niregatik igual ez nikek egingo, baina familiarengatik, andrea eta semearengatik, semeak uste dik ...
|
|
|
Haatik, aireportuak leporaino beterik egon behar zuen. Eta itxura batean Gabon egun hartan aireportuan ez zegoen euskaraz hitz egin
|
zezakeen
inor. Hitz egin beharrik, horrelakorik izango ez zutelakoan, konektatu behar zuten hurrengo hegaldiaren datuak zekartzaten.
|
|
2007
|
|
|
Ezin uka
|
dezake
inork ere modan dauden bideojoko nagusien hiperrealismoa erakargarria dela.
|
|
|
Autoreak, edonola ere, Menéndez Pelayo, Menéndez Pidal eta oroz gain Unamuno Herri Psikologia alemanean zein ikasiak diren erakusteko idazten du, maisu espainol hauen maila zientifiko euro parraren agiria?, eta interes handia du Volksgeist hau, herri psikologikoa, eta beste, erromantikoa?, bereizteko ez ezik, biok kontrajartzeko ere? ez
|
beza
inork pentsa, irrazionalismo totalitarioen maisuak, edo halakoen maisuen ikasleak, direnik horiek, Volksgeist zaleak direlako! –Es necesario observar en este punto que las relaciones entre el Volksgeist y el individuo, producto de la historia, difieren en el contexto de la Völkerpsychologie de las relaciones que entre ambas entidades se establecía en la más pura tradición romántica [zein da hau zehazki?].
|
|
|
Informazio hori gurasoek, irakasleek, prentsak zein telebistak eman dezakete; edo, norbera hitz egiten, eztabaidatzen edo pentsatzen ari denean lor daiteke (abortuaz, arrazakeriaz, eutanasiaz, eta abarrez). Jarduera horiek egiten direnean, norberari gogorabadatorkio norbaiten ondoeza, orduan irudika
|
genezake
inoren ondoeza.
|
|
|
Ez
|
beza
inork, ez dagoen inolako nazionalismotan pentsa: Humboldt-entzat frantsesak karaktere indibidual eta nazional markatuko gizon emakumeak dira, aldiz alemanek ez dute karaktererik, edo, izatekotan, euren karakterea karaktere falta da («Insofern er also ein wirklicher Temperamentscharakter ist, unterscheidet er sich von dem deutschen, da der Deutsche einen so allgemeinen, oder, wenn Sie wollen, so keinen Charakter hat, dass Deutsch und Nicht Deutsch für eine allgemeine Klassifikation der Nationalcharaktere gelten kann».
|
|
|
Errepideak eta autobideak eraikitzeko modu berriak berehalako erantzuna eman
|
diezaioke
inork erabiltzen ez dituen pneumatikoak berriz erabiltzeko moduari buruzko ezezagunari. “Espainian urtero 300.000 tona pneumatiko botatzen dira.
|
|
|
Doala aurretik —eta hala idatzi dut lehengo batean— niri Euskararen Legeak zapore gazi gozoa utzi didala, hala garatze prozesuan, nola betetze unean. Eta ez
|
dezala
inork hartu honako hau gobernu zehatz eta jakin baten kontrako kritika moduan, euskal gizarte osoak euskararekin izan dituen gorabeheren erakusle baizik.
|
|
|
ez
|
dezagun
inor kondenatu
|
|
2008
|
|
|
Bospasei segundo haietan nekez burura zekiokeen Beñardori halakorik, egia da, poza beti da xa boi burbuila bat, txikiagoa edo handiagoa, gorputzaren eta pentsamenduaren grabitazio eremutik ihes egiten duena, eta Beñardo pozaren mende zegoen, berak utzitako bertso batean aitortu zuenez: ?(?) eskua eman zidan,/ sentitu nintzen nor;/ nire poza pentsatu/ al
|
dezake
inork(?)??, baina nola uka aipatutako arrazoi hauek guztiak zebilzkiola azpitik, beste asko ere bai, beharbada?, pozaren bidea prestatu eta zabaldu ziotenak, era batean edo bestean. Pozez zegoen, bai, eta pozez abiatu zen herrirantz, non, meza entzunda gero, tabernara egin baitzuen Kaxkagorrirekin batera, honekin zuèn saioari ekiteko.
|
|
|
Han, kriseilu, argizari eta kandelek argi txikiak proiektatzen zituzten, zeinek bat egiten baitzuten, argitasun ondoriozko bat osatzeko, mojen ikus-eremua definitzen zuena, espazioan argi mehe dardarati bat nagusi, garren dardaren araberakoa; argia hain zen mehea bazter batzuetan, san Mamerto egon ohi zèn tokian, adibidez?, non iluntasun ia solido batek hartua baitzirudien: esan nahi baita korutik nekez antzeman
|
ziezaiokeela
inork san Mamertoren irudi faltari, arreta osoz erreparatu ezean. Moja hark, ordea, sor Imelda zuen grazia?, ohitura bat zuen, kaperara sartzen zen bakoitzean san Mamertori begiratzen baitzion, lehenik eta behin.
|
|
|
Prakadunek berdin egiten zuten eta jadanik idatzi nuen nola Oihenarte abokatuak Etxepare zentsuratu zuen, eta J.D.J. Sallaberry mauletar abokatua, nahiz ezkerreko gizon izan, notable izanki Etxahunen lan satirikoak ez zituen argitaratu nahi izan. Mauleko artxiboan dauden haren berrehun kantuetan, Etxahunen satira baten bazterrean norbaitek frantsesez idatzi, otoi ez
|
dezazuela
inori aipa holako kirtenkeriez arduratu naizela.
|
|
|
banuen, aukera berak eman zidalako egin nuen. Ez
|
beza
inork ahantzi nire aitorpen hau, hala da-eta. Eta inoiz inor hasiko balitz Gandiagaren poema arakatzen, ez beza ondoriotzat atera Pello Zabaletak hau edo beste egin zuela.
|
|
|
Eta kritikoak kritiko, ez
|
ditzala
inork parean jarri EHUko hauteskundeak eta autonomikoak. Posibilismo desberdinak dira jokoan.
|
|
|
Eta kritikoak kritiko, ez
|
ditzala
inork parean jarri EHUko hauteskundeak eta autonomikoak. Posibilismo desberdinak dira jokoan.
|
|
|
Han, kriseilu, argizari eta kandelek argi txikiak proiektatzen zituzten, zeinek bat egiten baitzuten, argitasun ondoriozko bat osatzeko, mojen ikus-eremua definitzen zuena, espazioan argi mehe dardarati bat nagusi, garren dardaren araberakoa; argia hain zen mehea bazter batzuetan –san Mamerto egon ohi zèn tokian, adibidez–, non iluntasun ia solido batek hartua baitzirudien: esan nahi baita korutik nekez antzeman
|
ziezaiokeela
inork san Mamertoren irudi faltari, arreta osoz erreparatu ezean. Moja hark, ordea –sor Imelda zuen grazia–, ohitura bat zuen, kaperara sartzen zen bakoitzean san Mamertori begiratzen baitzion, lehenik eta behin.
|
|
|
Bospasei segundo haietan nekez burura zekiokeen Beñardori halakorik, egia da –poza beti da xa boi burbuila bat, txikiagoa edo handiagoa, gorputzaren eta pentsamenduaren grabitazio eremutik ihes egiten duena, eta Beñardo pozaren mende zegoen, berak utzitako bertso batean aitortu zuenez: "(...) eskua eman zidan,/ sentitu nintzen nor;/ nire poza pentsatu/ al
|
dezake
inork(...)" –, baina nola uka aipatutako arrazoi hauek guztiak zebilzkiola azpitik –beste asko ere bai, beharbada–, pozaren bidea prestatu eta zabaldu ziotenak, era batean edo bestean. Pozez zegoen, bai, eta pozez abiatu zen herrirantz, non, meza entzunda gero, tabernara egin baitzuen Kaxkagorrirekin batera, honekin zuèn saioari ekiteko.
|
|
2009
|
|
|
Manuel Rozentalek azaldu digunez," mingaren lorpenak ez dira inorenak. Taldearenak dira, ez da horiek beregana
|
ditzakeen
inor. Mingak herrien heldutasuna nabarmentzen du.
|
|
|
HIRUk babesten duen garraio ereduaren aurka ari da: garraio duina, zerbitzuengatik prezio zuzena kobratuko duena, eta garraiolaria ez dadila errepidean hil eta
|
dezala
inor hil. Inoiz gertatu ez dena lortu du auzitegiak:
|
|
|
Inesek Markinako euskaraz, Nikosiak erdaraz…" Jende batzuek edo programatzaile batzuek esango dute ez dela euskaraz, kanpora joan eta ez dela gazteleraz esango dute besteek… Antzezlanean kalean bizi dugun errealitatearekin jokatu dut, eta uste dut obran naturaltasun osoz ematen dela hizkuntzen arteko joko hori". Barneko ahotsaren beharrei erantzuten dieten lanak dira Antzerkiolarenak, artisautzazkoak esan
|
lezake
inork, eta Lipusek berak ikusten du aldea aktore gisa egin ohi dituen beste proiektuekin. " Saiatzen gara koherenteak izaten bizi dugun momentuarekin.
|
|
|
Markel Olano Gipuzkoako diputatu nagusiaren aburuz, hirugarren hiruhilekoan Gipuzkoako BPGk izandako hazkundea neurriak hartzen jarraitzeko bizigarri bat da, eta krisia amaitu denik ez
|
dezala
inork pentsa ohartarazi du.
|
|
|
–Ez
|
dezagun
inor iraindu, lagunok, ezen iraintzen duenak bere burua baino ez baitu iraintzen, nahiz eta ez beti, jakina, eta pentsa dezagun une llabur batez Hamaseik egin duen hausnarketaz.
|
|
|
Eta senarrari besotik heldu, gelatik irten, eta halaxe heldu ziren Rakelen gelara, non zabalik aurkitu baitzuten atea, Rakel nagusien zain balego bezala, Nazariok eta Reginak haren arreta pizteko moduko ezer egin ez bazuten ere, ez soinurik atera. Reginak arrastaka zeramatzàn txapinen soinu isila izan ezik? ez bidean hitz egin; alabaina, etxekoandreak neskameari eguerdian bere agindu zorrotzak eman zizkionetik, zain zezala haurra bertatik bertara eta ez
|
ziezaiola
inori barrura sartzen utzi, Nazariori eta Ernestinari izan ezik?, erne zegoen Rakel, ateari eta inguruko hotsei adi, nornahi hurbil baitzekiokeen edonoiz, nagusien seme alabetako bat, esate baterako, eta orduan zer?; egoera berriak, gainera, erneago egotera bultzatzen zuen neskamea, halako moldez, non haren sentiberatasunak are sentiberago behar baitzuen, eta haren zentzumenak zentzumenago?... entzumena entzumenago ere bai, gela hartan itxia zegoena, itxia zegoelako, hain zuzen?
|
|
|
Txit urruti hartzen dira gure eguneroko bizimoduan eragin zuzena duten erabakiak, eta guk aukeratu ez ditugun buruzagiek hartzen dituzte. Eta saldu nahi digute demokratikoki aukeraturiko jaurlaritzek eta gobernuek ezer gutxi egin
|
dezaketela
inork aukeratu ez dituen enpresaburuen ekimenen aurrean. Uhin apartsuaren indarra nolabait profitatu nahi luketen surflari zalantzatiak lirateke, ia beti kilin kolon.
|
|
|
LEONOR. Ez
|
dezala
inork entzun. Zer pentsatuko dute gutaz?
|
|
|
KITTO. Ez
|
dezala
inork txintik esan. Aitu?
|
|
|
Jabea, adibidez, jabeari jabearen berri ematera behartuta dago. Eta jakinarazpena jaso eta hurrengo 30 egunetan, maizterrak erosketaegin
|
dezake
inork baino lehen, eroslehentasun eskubidea erabiliz. Etxebizitza saltzeko erabakia errentariari jakinarazten ez bazaio, errentariak atzera eskuratzeko eskubidea izango du eta, 30 eguneko epean, alokatutako jabetzaren gaineko salerosketa kontratu bat baliogabetu dezake, hasierako eroslearen posizioan jartzeko.
|
|
|
Inork ez dezala ezer esan aldez aurretik ondo hausnartu gabe. Inork ez
|
diezaiola
inori ezer kontatu, aldez aurretik pertsona hori nor den konprobatu gabe. Garesti daude hitzak demokraziaren aroan.
|
|
|
Zer gertatuko litzateke denok dakigun erakunde armatuak ondo etorria emango balio EAJko gobernu bati? Eta ez
|
dezala
inork esan Falange y Tradicion talde terrorista ez denik, milaka hildako ditu XX. gizaldian, eta orain estatu terrorismoa, tortura eta Frankismoaren apologia egiten dabil. Estatuak trantsiziotik de facto egin duenari hitzak ipintzea besterik ez den arren.
|
|
|
Negozio eredua aldatzeko gogorik ez, eta egileen eskubideak bermatu behar direla aitzakiatzat hartuta. Egileek beren lanagatik dirua jaso
|
dezakeela
inork ez du dudan jarri, baina badirudi egileek aldarazi dutela egoera, industriak erabiltzaileen eskubideen gainetik ere, beren negozioa bermatzeko erabakia hartu duela baitirudi. Gurean ere, beraz, batzuk pozik egongo dira lege berri honekin, seguru.
|
|
|
...n gelara, non zabalik aurkitu baitzuten atea, Rakel nagusien zain balego bezala, Nazariok eta Reginak haren arreta pizteko moduko ezer egin ez bazuten ere, ez soinurik atera –Reginak arrastaka zeramatzàn txapinen soinu isila izan ezik– ez bidean hitz egin; alabaina, etxekoandreak neskameari eguerdian bere agindu zorrotzak eman zizkionetik –zain zezala haurra bertatik bertara eta ez
|
ziezaiola
inori barrura sartzen utzi, Nazariori eta Ernestinari izan ezik–, erne zegoen Rakel, ateari eta inguruko hotsei adi, nornahi hurbil baitzekiokeen edonoiz, nagusien seme alabetako bat, esate baterako, eta orduan zer...; egoera berriak, gainera, erneago egotera bultzatzen zuen neskamea, halako moldez, non haren sentiberatasunak are sentiberago behar baitzuen, eta haren zentzumenak zentzumenago...
|
|
|
Lainoa pixka bat altxatu bezain pronto abiatuko nauk gora, bi horien bila. Arrebari zerbait gertatzen bazaio, jo eta txiki txiki egingo diat txoropito hori; izatez ez nauk inor jozale, baina arreba, kuidau gero, ez
|
dezala
inork ukitu. Morroi horri ez zioat tankera onik hartu inoiz, hainbeste bake eta hainbeste mistika... eta, gainera, beste zoro horiekin juntatu zenetik, Iñigo, Mirentxu eta haluzinatu horiekin...
|
|
|
Egokitasun eta proportzionaltasun hori gordetzen baldin bada, zilegizkoa (etikoa esan nahi da) eta eraginkorra izango da hizkuntza politika; hots, gehiegikeriarik gabea, utzikeriarik eta eskastasunik gabea, neurrikoa, proaktiboa, argi eta garbi euskararen sustapenaren aldekoa. Ez
|
beza
inork ahantzi, herritar guztiei bakoitzak nahi duen hizkuntzan bizitzeko aukera ematerakoan, euskaraz bizitzeko aukeretan dagoela defizita. Defizit hori gainditzea izan behar du helburu hizkuntza politikak.
|
|
|
Hala diote bazter guztietako adituek, besteak beste Fishmanek (ikus Fishman, 1991). Eman diezaiogun, beraz, behar beste garrantzia hezkuntzari, ez
|
beza
inork bere ahalmena gutxietsi, baina aldi berean nahitaez erlatibizatu behar dugu hizkuntza indarberritzeko prozesuetan duen eragina, baita euskararenenean ere?, askok uste baino mugatuagoa baita eragin hori.
|
|
|
Lehen hizkuntzatzat dutenek eta harreman formaletan ez ezik harreman ez formaletan ere, edo harreman ez formaletan batez ere? erabilera hizkuntza euskara dutenek eta izan dezaketenek gizarteratu
|
dezakete
inork eta ezerk baino gehiago euskara. Gehiago eta are garbiago ere esan dezakegu:
|
|
|
Ez
|
beza
inork uste izan, elebitasun pasiboari balio positiboa aitortzen diogunean, euskara maila bikaina eskuratzeari uko egiten diogunik edo garrantzia murrizten diogunik, ezta hurrik eman ere. Baina artikulu bat idazteko edo hitzaldi bat emateko edo irakaskuntza unibertsitarioan bezala ez unibertsitarioan irakasle lanetan jarduteko edo komunikazioaren munduan profesional gisa aritzeko nahitaez euskara maila egoki eta jasoa behar dela diogun bezala diogu, halaber, oso okerreko bidea dela maila altua eskuratu zain egotea etxean, lagunartean, lankideekin eta hainbat zerbitzu publiko eta pribatutan euskaraz hitz egitera pausoa emateko.
|
|
|
Ez
|
beza
inork bilatu, baieztapen hauetan, balizko interes politiko ezkuturik, are gutxiago herri aginte zentralekiko deskalifikazio asmorik; zintzoki uste baitugu errealitatearen deskribapen hutsa baino ez direla. Izan ere, kontuan harturik Europako Kontseiluak dioena (Es el Gobierno español el que tiene la responsabilidad general y final de velar por la aplicación práctica de la Carta), uste izatekoa litzateke Espainiako Gobernuak ibili lukeela autonomia erkidegoetako gobernuen peskizan, hauek Hizkuntzen Euroituna bete dezaten eskatuz.
|
|
|
Ez
|
beza
inork pentsa, ezta ere, hizkuntza pluraltasunaren aldeko pedagogia sozialaren proposamen honen atzean ezkutatuta aurkituko duenik sasiko helbururik. Adibidez, Espainiako Diputatuen Kongresuan edo titulartasun publikoko espainiar hedabideetan edo Espainiako hezkuntza sisteman eta unibertsitateetan, gaztelaniarentzako adina leku euskararentzako eskuratzea, edo antzeko beste gehiegikeriaren bat.
|
|
|
Izan ere, litzaiguke gogoan hartzea, normalean, desagertzeko bidean omen dagoenak, edozer delarik, ez duela erakarmen indarrik izaten, gehienez ere gupida sentimenduak eragin ohi dituela. Halere, ez
|
bitza
inork oker interpreta gure hitzak, diogunarekin ez baitugu inola ere esan nahi gezurretan ibili behar dugunik eta, beraz, euskararen etorkizuna erabat bermatuta dagoela edo gisa horretako ergelkeriak esan behar direnik. Uste dugu, ordea, eta zalantza izpirik gabe uste dugu hori, hizkuntzaren biziraupenerako arriskuez eta osasunaz urteetako bilakaeraren perspektibatik hitz egin behar dela, alegia prozesuaren abiapuntua eta azken saldoa nahitaez kontuan izan dituen perspektibatik; ezinbestekoa da hori, gure irudiko.
|
|
|
Gainera, horrela jokatuta, inork ez du herrarako motiborik: patio zahar baten ikuskizunak nekez eragin
|
dezake
inoren inbidiarik.
|
|
|
Bere etika negatiboa da: ez
|
iezaiozu
inori kalterik egin, ezta onurarik ere.
|
|
|
Oso konpletoa edo exhaustiboa izatea ezertan ez da erraza, eta bibliografia lanetan ezina guztiz. Liburu guzti guztiak bildu dituela nekez esan
|
dezake
inork. Ez nik eta ez beste inork.
|
|
|
Gizarte hark gizakien artean antolaturiko inongo egintzarik gauzatzeko ezgauza zirudiela, taldeen arteko borroken zama eskergaren azpian galdurik, historiako maisu agertzeko ekimenik inork hartzen ez zuela, Sartrek zioen gizakia libre dela baina jokoaren arauak finkatuak daudela; bere proiektuaz jabetu zenerako proiektua hantxe bertan zela; formulatzen denerako, adierak bere erronka latzekin hertsi baldintzatzen duela. Kasu horietan denetan, nekez egin
|
zitzakeen
inork itsuarenak berak bizi izanikoaren aurrean. Nola arbuia liteke subjektua askatasuna bide bakarra daukan munduaren preso erakusten duen analisia.
|
|
2010
|
|
|
Azken esaldi horri Julio Alonso espainiar blogariak inkisizioaren garaiko probatio diabolica delakoen tankera hartu dio, deabruaren froga, alegia; existitzen ez den zerbait demostratu beharra, errugabe izateko. Izan ere, nola erakutsi
|
dezake
inork zerbait egiteko gogoa daukan ala ez. Eta, bide batez, zer da zeharkako irabazi asmoa?
|
|
|
Ez
|
dezala
inork ahaztu, ez lehendakariek, ez epaileek, ezta izar handiak izanda ere, ETA komandoek osatzen dutela, baina Otegiak eta Usabiagak ere badirela ETA, Batasunaren agintariak, alegia, adierazi du prentsaurreko batean.
|
|
|
Bestelakoa, ongi egindakoaren fruitu izango da, ez besterik. Ligako postu on batek ezin
|
lezake
inor itsutu. Maila galdu daiteke berriz ere, ez ordea nortasuna.
|
|
|
Baina zer, Bestea, nik uste nuen bezala, gizakion ilusio bat bazen, heriotzarekiko beldurrak sortua? Ikusten ez zenari, berriz, nola eman
|
ziezaiokeen
inork ikus zitekeenaren kategoria?
|
|
|
Meyer jaunaz mintzatu izan natzaizu, eta dexente aurreratu dut haren gidaritzapean??; alemana ez nekien arren, nik ez nuen zalantzan jartzen kontuan hartzeko moduko hizkuntza zela, bikaina eta jasoa, baina zuk hura esan zenidanean, irain bat bezala sentitu nuen; euzkotar batek alemana euskara baino lehenago ikasi??; ez zitzaidan buruan sartzen!; horregatik, beharbada, euskararen gaiaz hasi ginenean, ohi baino sutsuago ekin nion, hizkuntza endarekin eta abendarekin nahasten nituela, odolarekin eta aberriarekin; hizketan sutsu ari nintzen, bai, baina, mihiak aldarrikatutako arrazoien gainetik, sua bera bihurtu zitzaidan arrazoi guztien arrazoi? ulertu ere, nekez uler
|
bainezakeen
inor desados izan nezakeenik, hainbesteraino distortsionatzen zidan suzko begiradak errealitatearen zentzua; zu, beraz, konbentzituta behar zintudan, suak sututa ere bai, agian, baina mintzaldia bukatu eta txaloak espero nituenean, mintzaldian perla ederrik ere bota nuen, egia esan, harako hura, konparazio batera:
|