2000
|
|
Usteorokorrekoa da, esate baterako, ekuatoreak Mundua hemisferio bitan zatitzen duela etanola iparreko hala hegoko hemisferio horiek antzerako lur eta itsas eremuen jabedirela, edo, izatekotan, agian iparrekoa pixka bat handiagoa dela. Baina iruzur egitenda askotan, zeren ekuatore geografikoko marra
|
ez
ohi da maparen zentroan jartzen etamunduko lurren, zentro, modura 30°ko latitudea hartzen da.
|
|
—Zuek zeundeten bezala utziz gero, hi larrugorritan eta Soria osotara beztitua, egoera aldrebesegia irudikatuko zian, sinestezinegia. Bikote ezkonduen bitxikerien artean
|
ez
ohi duk izaten andrearen amorantearen larrutegira joatea, are gutiago amorante horrek harrapatzeko arriskua izaten ahal bada, ezta?
|
|
Hogei minutu nuen oraindik ehorzketa ordua bitarte.
|
Ez
ohi naiz hain goiztiarra izaten. Lan aferetan bai, nahitaezkoa da tenorez jokatzea; zerorrek eskatu duzun elkarrizketara berandu agertzea ez da itxura.
|
|
Soriak aholkurik onartu izan balit, zirikatzaileari" errepikatzaile buru motza" jaulkiko zion aurpegira, gero, aukera sortu orduko," hi, ‘Errepika’.." ka edo" hi, buru motz" ka zigortzeko jaurtigailu. Beretako kalte, Soriak
|
ez
ohi zuen aholkurik onartzen, eta axolagabekeria harro batez ihardetsi zien bere aurkariaren hitzezko oldarrei.
|
|
Semearenganako utzikeria argudiatuz, Kristinari auzi eman eta Unairen zaintza eskatzea, horra zer ibili zitzaidan, istant batez, gogoan. Eskerrak abuztuko igande arratsaldeetan abokatu matrimonialistak
|
ez
ohi diren etxeetan izaten, bezeroen deien esperoan. Nire burua zaintzen aski lan eta, zertarako deabru nahi nuen Unairen zaintza?
|
|
Gainerako 10etan, gauzak bertzela iragaten dira, honako Ana honekin bezala. Haria
|
ez
ohi da hagitz sendoa izaten: lanaren inguruko broma, keinu eta zirikadak baizik ez, arruntean, edo beharra amaitu ondoko tragoxka arinen bat, bakanagoetan.
|
|
Behin batean, bazen herrialde lurrintsua eta berde samarra, euskara"
|
ez
ohizko" batez hitz egiten zuena. Sasoi batean ere, handik etorri ziren Euskal Herria berpizteko gogoak eta grinak.
|
2001
|
|
AZKEN 15 egunetan bi jendarme larriki zaurituak izan dira, ustez etakideak diren pertsonak identifikatzera joan eta hauek tiroz erantzun dietenean.
|
Ez
ohi da izan hau etakideen jarrera eta badirudi lehen Frantzian epaituak izateko soinean zeramaten pistola orain erabiltzea erabaki dutela, presio armatuari beste bira bat emanez. Frantziako agintarien esanetan, polizi indarren jarduera hipotesi hauetara moldatu da aurrerantzean.
|
|
Abeliorengatik azken malkoa isuri duzu.
|
Ez
ohizko malkoa, gozoa.
|
|
hitza. Grezia osoa korritu arren ez duzu hitza erabiltzen duen inolako animaliarik topatuko, eta are gehiago esango nuke, itsasotik haratago joateko beharrezkoa den ausardia bazenu, ez zenuke
|
ez
ohian hezeetan, ez basamortu idor haietan beste inolako animaliarik topatuko gizakia baino. Egia da, animaliek soinu ezberdinak igortzen dituztela, baina bakardadean ere luzatzen dituztenez gero, ondoriotza genezake, ez direla igorritako hots horiek modu erabat kontzientean burutzen, gizakiaren kasuan bezala, baizik dituzten sentsazioak automatikoki botatzen dira, bat batean, hitz bihurtu gabe.
|
2002
|
|
Ba zekian utsgabea ez zena, askok
|
ez
ohi duten araura. Bere buruaz mintzatzerik ez zitzaion atsegin, eta besteeri buruz itzegitean xaloa omen zan," baiñan" pipertsurik geitu gabe.
|
|
oso norberarena da. Hedabideak gertakariaren zati bat baino
|
ez
ohi du erakusten; baina, nahita ere, zukeen osorik eman.
|
|
Berba beharrezkoa dugu giza komunikazioan, bai; hala ere, abantaila guztiez gain, berbak ere badu bestelako eredu komunikatzaileen beharra. Zeinu primitiboak eta konplexuagoa den zeinu modernoak elkarren beharra dute maiz, elkarren osagarri dira sarritan,
|
ez
ohi dira baztertzaile, normalean.
|
|
Sasilinguistikoa esatean hau da adierazi nahi dena: lema lortzeko prozesua
|
ez
ohi da oso zehatza, eta erroreak edo desbiderapenak onartzen dira, konputazionalki oso metodo sinpleak erabiltzen baitira: lema eta atzizkien kateaketa zein salbuespenen zerrenda bat gutxi gorabehera.
|
|
Uda bitxi honetan, Bartzelonatik 60 bat kilometrora, prezipitazioak eskuzabal jaitsi ziren. Baina
|
ez
ohi baino askoz gehiago. Beti bezala, Santa María de Palautorderan eta inguruko herrietan, Tordera ibaiko ura, ur horretatik hornitzen baitira nagusiki, turbia jaitsi zen.
|
|
Unibertsitateak autonomoak izan behar direlako ideiaz
|
ez
ohi dute zalantza egiten unibertsitario gehienek. Nik, berriz, zalantza handiak ditut.
|
2003
|
|
Hasierako Agurra, banan banan: hau
|
ez
ohi da sartu puntuazinorako.
|
|
Euskal Herriaren moduko lurraldeetan, neurri txikiko eta orografia malkartsukoak,
|
ez
ohi da AHTa bezalako azpiegiturarik planteatzen, izaera ekonomikoagoaduten beste arrazoi batzuez gain, AHTa hesi artifizial iraganezina bihurtzen delakozeharkatzen duen lurraldean, lurzoru asko kontsumitzen duen azpiegitura bat izateaz gain. Gainera, AHTren sarrerak sarritan bestelako garraiobide batzuk (baitatrenbide konbentzionala ere) zokoratzea ekartzen du, bere kostu altu eta berefuntzioa direla eta.
|
2004
|
|
Bizitzako etapa berri batean sartzen gaituen bizipenetako bat aitontzea edo amontzea da: une berezi horretarako
|
ez
ohi gaude denok prest eta, gainera, denok ez gara iristen modu berean.
|
|
Ikasten jakitea bizitzako makina bat kontu bezala
|
ez
ohi da ikasten behin betirako.
|
|
Ildo beretik, Xabicr Zubiri donostiarrak() pcntsamendu historizista garaikidca kritikatu nahi izan zucn. Biibotarra cz. bez.ala, Zubiriren lana filosofia akademikoramugatu z.cn.
|
Ez
ohi ztien partc hanz.cn gizarte eztabaidctan nahiz eta fiiosofia eskolakunibertsitatetik at eman nahi izan z.itucn. Ortega y Gassct filosofo cspainiarraren z.uzendaritzapean aritu arren eta Husserl edo Hetdegger en hitz.aldictara joan, bere pentsamenduasailkatzca z.aila da. Sobre la Esencia, Cineo leeciones de filosoffa cta Inteligencia sentienteliburuak dirateke haren ekarpcn funtsezkoenak.
|
|
|
Ez
ohi da mugarri finkorik eta ikuslea galtzen da.
|
2005
|
|
Lantegietako enplegatuek argudiatzen zituzten motiboetako batzuk hein batean arrazoizkoak ziren (aurrekontuak egiteko arduraduna ez da hemen edo ibilgailuaren azterketa sakonagoa egin dugu) arren, beste zenbait guztiz ezin onartuzkoak ziren, hala nola:
|
ez
ohi dugu idatzizko aurrekonturik egin, behin ere ez zaigu eskatu horrelakorik, ordenagailua ez dabil edo lanpetuta nabil une honetan, adibidez.
|
|
Dietan arraina oinarrizko jangaia den arren, txikiak
|
ez
ohi dira oso zaletuak.
|
|
Tratamendu lokalak eraginkortasun handiegirik
|
ez
ohi duenez hobe izaten da bide orokorretiko antibiotikoekin tratatzea.
|
|
Kontua da premia hori egiazkoa den zehaztea: horrelako erreformak alferrikakoak direla argudiatzen dute eskuarki behealdeko solairuetako auzokideek eta, obra egitea onartzen badute ere, finantzaketan parte hartzearekin
|
ez
ohi daude ados.
|
|
ale bakoitzak gameto ar eta emeak ekoitzi ahal ditu. Edozelan ere, animalia hermafroditikoetan gameto ar eta emeak
|
ez
ohi dira aldi berean heltzen, autoernalketa ekidinez. Oro har, lehenago testikuluak heltzen dira, hau da, proterandria gertatzen da; proteroginia urriagoa da.
|
|
Bera izan bazen edo ez bazen, mendeku gosea ez zitzaion baretu halere, eta tabernan adierazten zuen lasai arraio. Auzo guztia beldurrak airean zegoen ea noiz egingo ote zuen ez egitekoren bat,
|
ez
ohi zituen modukorik, izugarrikeria handiren bat baizik.
|
|
Gizon eta emazte apur ahotsez moldatu langile koruak
|
ez
ohizko lema neurkatzen zuen. Hitz hori laido eta alfer zigilu zitzaien garaian mila irri egina zuten eta hor, nekez baina nekez beste elerik ez zeukaten ezpainetan:
|
2006
|
|
Eskolara
|
ez
ohi doan, ordu asko libre dituen eta zaletasun osasuntsurik ez daukan mutila bazterkerian amaitzeko txartela erosten ari da.
|
|
Sermoiak
|
ez
ohi dira eraginkorrak.
|
|
Ospakizun batera joan behar izatekotan, aukera ezazu jantzi dotoreren bat (bermudak eta txinalak
|
ez
ohi dira onartuak) eta, hondartzan nudismoa oraino praktikatzen ez baduzu (herrialde batzuetan debekatua dago hori), eraman bainujantzia.
|
|
Epileptikoari gidatzeko baimenik eman
|
ez
ohi zaion arren ez dago ibilgailuak gidatzeko egiazko arriskua dagoen egiazta dezakeen datu objektiborik.
|
|
Erakundeek
|
ez
ohi dute egin bereizketarik: zentro publiko zein pribatuetako ikasketak berdin berdin finantzatzen dituzte.
|
|
Herritar xumea azpi mintzairetan trebea
|
ez
ohi denez, teknizismoei alde egin eta azalpenak hizkera arruntean adierazten ahalegindu beharra dago.
|
|
|
Ez
ohi dago ekipoan integraturik baina USB bidezko kanpo egokigailu batek (30 eurotik behera) beteko du zeregin hori.
|
|
Era askotako produktuak dituzte hor,
|
ez
ohi dira garestiak eta dendetan, katalogo bidez telefonoz eta interneten daude salgai.
|
|
Exekuzio egunak seinalatuak izaten ziren Garrüzen.
|
Ez
ohi ziren urtean anitz. Bi hiru, arruntean, lau gehienez ere, Amikuzeko Gorte Orokorreko magistratuen eta bailearen aldarteen arabera.
|
|
Erreginak ezkontzari amore eman ondoan zer gertatu zen ez dezaket zuzen erran. Nire klaseko batek
|
ez
ohi du gorteko ezkutuko kontuen berri izaten. Nabarrenkoxen, amets daitezkeen gaiak oro izan zitezkeen solasgai setioko egun luzeetan.
|
2007
|
|
Balio pertsonalak
|
ez
ohi dituzte aintzat hartu.
|
|
honelakoetan, bat baino gehiago egin daitezke batera eta, gainera, haurrak ez du lekualdatzen ibiltzeko beharrik.Festako 150 euro inguru baizik kobratzen ez dituzten arren, ikastetxekoak ez diren inbitatuek beste bost bat euroren isuna ordaindu behar izaten dute.Haurrentzako diskoteka.Karaokea, dantza, antolatutako jolasak, magoak edo antzerkia, aperitiboak, sandwichak, freskagarriak eta tarta.Hori dena, 10 eurotik aurrera, haur bakoitzeko.Urtebetetze ospakizuneko protagonistaren gurasoei hainbat aholkuZer eginInbitatuak eta anfitrioiaren arteko komunikazioa sustatzea.Bai gonbidatuek, bai protagonistak ere, lagunaren etxera edo parkera zertara joan diren argi eta garbi eduki behar dute: ...eko tokiaz erabakia hartzeko unean izan kontuan lekuak zabala ez ezik, inbitatu guztien arteko komunikazioa bideratzeko egokia ere izan behar duela.Honelako ospakizunak haur parkeetan edo janari azkarrak zerbitzatzen dituzten berariazko establezimenduetan egiten direnean, jolas espazioa, maiz, beste ospakizun batzuetako haurrekin partekatu beharrekoa, eta festarako espazioaren artean bereizketarik
|
ez
ohi dago.Horren ondorioz, umea biziki asaldaturik etxeratzen da ilunabarrean, eztarria urraturik eta, areago, haserre, gurasoei haserrarazi eta nerbioak galdu arazi dizkielako.Eskura duen guzti guztian parte aktiboa hartu behar du protagonistak, gurasoen zaintzapean, ezinbestez.Haurra izan daiteke dekorazioaren arduraduna: –zorionak, urte askoan edo antzeko esakuneak agertzen dituzten kartoiak eta marrazkiak, lagunen artean banatu beharreko karamelu zorroak?
|
|
Meniskoan lesio bat identifikatzea
|
ez
ohi da kontu zaila: lesioa nola gertatu zen atzemateak, sintomek eta miaketa fisikoak diagnostikoa orientatzen dute.
|
|
Horrelako kontratuetan
|
ez
ohi dira sartzen epaiketak eraginiko gastuak.
|
|
Umeak, aurreneko urteetan,
|
ez
ohi digu ikusmen arazoen berririk ohartarazten.
|
|
Halaz ere, maizterra ezkontzea edo izatez bikotekidearekin bizitzen jartzea
|
ez
ohi da hartu lagapen edo berrakurapentzat.
|
|
Nolanahi ere, balizko infekzio baten ondorioak
|
ez
ohi dira larriak haurdun dagoen emakumearentzat, bai ordea jaioko den haurrarentzat, infekzioa haurdunaldiko zein unetan gertatu den.
|
2008
|
|
Prezio apaleko objektu txikia erosten denean
|
ez
ohi dago arazorik.
|
|
Kontsumoko Agentzia Katalanaren datuen arabera, erretiratu eta pentsiodunak
|
ez
ohi doaz ikuskizunetara (joaten direnak ez dira %1era iristen).
|
|
Muxika gipuzkoarra izateak eta Campion nafarra Bilboko egunkarietatik aldentzen zituzten, baina egia esan azken honek behintzat La. Gaceta batzutan irakurtzen zuen185, eta beraz ezin bazter liteke guztiz. Serapio Muxika izatearen aurka dago, aldiz, Bilboko prentsatik urruntxo mugitzeaz gain, bestela ere
|
ez
ohi zuela prentsan halako iritzi gairik lantzen, izatekotan ere historia auziak agertuz. Karmelo Etxegarai bai izan liteke artikulu honen egilea, Bizkaian bizi baitzen, ideologikoki La. Gacetaren oso gertukoa zen, eta 1906an bera izan baitzen Euskal Akademia sortzeko Diputazioei zuzentzen aritu zena.
|
|
Garbi dago Politikaria Herriarenizenean [ordezkari gisa] mintzo ohi zaiola Erregeari [agintari zibilei] (edo Erregearenizenean Herriari). Apaiza, berriz,
|
ez
ohi da Jainkoarenizenean mintzo, Elizarenizenean baizik: bere helburua ez da Jainkoarenaginduak segitzea, Elizaren interesak defenditzea baizik (gerta daiteke Profeta apaiz izatea, baina orduan Eliza izaten da interesatuena bere ahotsa hezitzen, eta beharrezkoa bada, ixilarazten) 481.
|
|
Take overs eta LBO direlakoek, zaintza merkatuaren betiko tresnek,
|
ez
ohi dute konpontzen, eta batzuetan handitu ere egiten dute, kapital enpresen agintearen arazo funtsezkoena, adituek «zuzendaritza eta kudeaketaren isolamendu» (Pound, 2000:
|
|
Administrazio lana errepikakorra izan ohi da, baina batzuetan errepikapen periodoak luzeak izaten dira. Aurreko kasuak errepikatzean, aurreko soluzioak aplika litezke, baina epeak direla-eta,
|
ez
ohi gara gogoratzen. Horren aurrean, soluzioak dokumentatu behar dira etorkizunean berriro erabili ahal izateko.
|
|
5 core izeneko fitxategi bat sortzen da programa baten bukaera akastuna gertatzen den bakoitzean. Fitxategi hauek oso luzeak dira eta
|
ez
ohi dira erabili, erroreen zergatia ikertzeko lagungarri izan arren; beraz, tokia aurrezteko ezabatu ohi dira.
|
|
Azken kasuan modu lokalean gorde diren paketeak erreferentziatzen dira. Bertan azaltzen diren zehaztasunak
|
ez
ohi dira aldatzen, banaketak eskaintzen dituen zerbitzuen helbideak direlako.
|
|
Fitxategien atzipena azkartzea. Fitxategi baten datuak
|
ez
ohi dira jarraian idazten, beraz, informazioa partizioan sakabanaturik egongo denez, partizioa txikiagoa bada, sakabanaketa mugatzen da, eta fitxategia irakurtzeko dispositiboak duen buruaren mugimendua murrizten da.
|
|
Egia esateko, praktikan lehenetsitako teklak
|
ez
ohi dira aldatzen.
|
|
Banaketa askotan who r komandoaren bidez indarrean dagoen modua eta aurreko modua lortzen dira; beste Linux gehienetan, hala ere, runlevel komandoa dago helburu horretarako. Abiatze maila hau
|
ez
ohi da ukitu, baina, hala nahi izanez gero, hiru modutan alda daiteke: init komandoaren bitartez, telinit komandoaren bitartez sistema batzuetan, eta sistema berrabiatuz.
|
|
Konfigurazio fitxategi hau
|
ez
ohi da ukitu behar, modu seguruan ibiltzeko parametrizaturik instalatzen baita. Dena den, identifikazioa beti pasahitzaren bidez egiten bada, RSAAuthentication ez onartzea gomendatzen da, azken horrekin zifraketa asimetrikoak eskaintzen duen kautotzea bideratzen baita.
|
|
Lan elkarreragileetan edo interaktiboetan aritzeko, berriz, ez da oso egokia, ez baitu eskaintzen beste lengoaia batzuek eskaintzen duten beste ezaugarri (azken komandoak errepikatzea edo editatzea eta goitizenak erabiltzea, esaterako). Horrexegatik scriptak egiteko baino
|
ez
ohi da erabili.
|
|
Periodikoki exekutatu nahi den komando bakoitzeko lerro bat zehaztu behar da konfigurazio fitxategi batean, eta informazio hori/ var/ spool/ cron katalogoan gordeko da. Hala ere, fitxategia
|
ez
ohi da zuzenean editatzen, aipatutako crontab komandoaren bidez baizik.
|
|
Aspaldian norbaiti aditu diodanez, Jon Juaristiri, oker ez banago, Euskal Herriko poetak (bera barne, ustekoa denez), euskaraz idatzi ez arren, are euskaraz jakin gabe ere, erdaraz
|
ez
ohi dira poeta bikainak izatera iristen; sortzaileak baino gehiago, artisauak omen dira, hizkuntzaren determinismoa geneetan eramango bagenu bezala.
|
|
Zinegotziok udalari ematen dizkiogun beste ordu guztien truk ez dugu beste sosik jasotzen, Altsasuko EAko zinegotziek ongi dakiten gisan.4. " Horrenbesteko dirutza" eskuratzeko aukera izanda ere, zinegotzi izateko zerrendak prestatzeko garaian
|
ez
ohi da ilara luzerik pilatzen gure herrian behintzat. Badirudi 300€ horiek ez direla nahikoa pizgarri.
|
|
Izotz puskak
|
ez
ohi dira urtzen
|
|
Garbi dago Politikaria Herriaren izenean [ordezkari gisa] mintzo ohi zaiola Erregeari [agintari zibilei] (edo Erregearen izenean Herriari). Apaiza, berriz,
|
ez
ohi da Jainkoaren izenean mintzo, Elizaren izenean baizik: bere helburua ez da Jainkoaren aginduak segitzea, Elizaren interesak defenditzea baizik (gerta daiteke Profeta apaiz izatea, baina orduan Eliza izaten da interesatuena bere ahotsa hezitzen, eta beharrezkoa bada, ixilarazten). 29
|
2009
|
|
Ipuin eta alegi zaharretako pertsonaiak sarritan
|
ez
ohi dabe izen ezagunik. Euren senidetasuna gurasoa, aitita edo amama, anaia edo arrebea, semea edo alabea, lanbide edo ofizioa ikazkina, errotaria, abadea, etab. izatearen arabera izentetan dira.
|
|
Irungo Udaleko Bozeramaleen Batzordeak,
|
ez
ohizko batzar baten, adierazpen instituzional bat onetsi du hilketa gaitzesteko, emakumeen aurkako indarkeriaren biktimen zerrendan beste izen bat gehitzera behartuta.
|
|
Ostegunean, lehendakariak karguaren zina egingo du Gernikako juntetxean. Baina
|
ez
ohi den legez, Patxi Lopezek aldaketak egin asmo baititu zina egiteko formulan.
|
|
Arauak
|
ez
ohi dira idatzita egoten, askotan nahikoa izaten da sena erabiltzea. Adibidez, ezkontza batera inoiz ere ez zinateke bainujantziarekin joango, ezkontza Tarifan izan eta apaiza surf taula gainean egon ezean.
|
|
Bazekien nola plazera eman; are gehiago nola hartu.
|
Ez
ohi zuen behin aski izaten. Behin eta berriz behar.
|
|
Henrikek eta biok trukea egin genuenez geroztik
|
ez
ohi ziren horrela iragaten Armagnac-en eta bion arteko solasaldiak. Gutiz gehienean, hitz erdika aritzen ginen, Pessac en belarri erneak tronpatzeko ahaleginetan.
|
|
errepide nagusiaren ondoan dauden herriak, eta baztertuxeago daudenak. Elurrak azkenak baino
|
ez
ohi ditu bisitatzen orduan. Diario de Navarra eta El Pensamiento Navarro egunkarietan atentatua gertatu eta hurrengo egunetako kronikak ilustratzeko argitaratu zituzten argazkiei erreparatuta behintzat, garbi dago egun horretan elurrik ez zegoela Etxarri Aranatzen.
|
|
Baina, bestaldetik, krisialdian egon daitezkeen enpresa handiak ordezkatzea askoz zailagoa izan ohi da. Enpresa ekimenerako maila handirik
|
ez
ohi du biztanleriak horrelako enpresaegituretan. Bertako biztanleen arazoak konpontzeko irtenbideak bilatzeko orduan, enpresa berriak sortzea ez da norbanakoen buruan dagoena.
|
|
Beste notazioetan bezala, hamaseitarrean ere
|
ez
ohi dira ezkerreko zerokoak idazten. Horregatik bigarren adibidea arrotza da.
|
|
Orobat, Nafarroako Bertsozale Elkartekoek kultur ekitaldi gisa ikusten dute txapelketa. Eta herri txikietan,
|
ez
ohi da kultur ekitaldi askorik izaten.
|
|
k) Pertsona gizen, potolo edo obesoa eta deprimitua delarik,
|
ez
ohi dago bat ere gustura bere itxura fisikoarekin, bere gorputzarekin.
|
|
Bizitza
|
ez
ohi baita urmaela, itsaso ekaiztsua baizik. Segi, branka haizeari, gogor, sendo baina lasai.
|
2010
|
|
ETA EZKER ABERTZALEA? Barne zatiketa saihestea du lehen helburua, baina
|
ez
ohi bezala jarraitzearen prezioan (1992an bezala, Lizarra Garazin edo Loiolan bezala). Hori bukatu da.
|
|
Inoiz ez dit argi eta garbi esan (ez dakit" hain zuzen, laguna delako" esan nukeen ala" harrigarriro, laguna den arren"), baina gauza hauek nabaritu egiten dira. Uste dut uste duela
|
ez
ohi dudala deus esaten, funtsezko ezer ez. Forma hutsaz arduratzen naizela.
|
|
Euskaraz hitz eginez, euskara bultzatzen genuela oso garbi geneukan, ikastolan jasotako hezkuntzagatik baina etxean jasotako hezkuntzagatik ere bai(...) Zangotzan zailagoa da euskaraz aritzeko giroa aurkitzea eta egun asko nabaritzen dut, nik beste esperientzia oso ezberdinak bizi ditudalako nire klasekoekin edo Iruñeako lagunekin alderatuta. iruñerria eta hortik beherako hiriak oso erdaldunak dira (atarrabian %15 inguru euskaldun; barañainen, berriozarren, burlatan, iruñean, lizarran eta zizur nagusian %10; tafallan eta zangozan %5). hiri horietako gure gazte gehienei euskara eskolan/ ikastolan ikasi izanak ondorio batzuk ekarri dizkie. haietariko anitzendako euskararen esperientzia uharte moduko bat izan da: ...une erdaldunetan erdara beharra eta ohitura da, gizarte araua orotan. euskaraz egiteko aldiz, aukerarik ez, ohiturarik ez eta ondorioz, anitzetan, erraztasunik ere ez. euskararen erabilera kuantitatiboki ez nahikoa eta kualitatiboki arlo bakarrekoa (akademikoa, eta ez arlo askotarikoa) izatearen ondorioz, euskara erabiltzea kosta egiten zaie gazteei. euskara ez da haien adierazpide osoa izaten eta
|
ez
ohi dute bat batean egiten. adinkideekiko harreman informaletan (anai arrebekin edo lagunekin) erdaraz egiteko ohitura ezarrita dute. erabiltzeko zailtasunak eta adierazmen nahikoa mugatuta dute euskaraz. horren jabe izanda, haien euskararen kalitateak kezka ematen die eta ziurtasuna kendu. hobetu beharrari egiten diote aipu behin eta berriz. kasuren batean horixe da, hain zuzen, unibertsitatean ... euskararekin harremana izaten segitzeko eta euskara ez galtzeko modua baita.
|
|
hedabideetatik, kultura produktuetatik, eremu erdaldunduarekin dituzten harremanetatik...). baina familia euskaldunbeteak urri agertuko zaizkigu herri oso euskaldunetatik at. euskararen galera berreskurapen historikoaren seinale dugu, hain zuzen ere, familiak hizkuntza aldetik gizarte gune ez homogeneoak izatea. halako adibideak herri oso euskaldunetan ere baditugu, amaiurko kasuan bezala. gazte amaiurtarrak elizondoren eragin erdalduntzailea aipatu du, familiaren osaketaz gain adinkideekiko harremanetan ere. izan ere, Mendialdean euskararen errealitatea askotarikoa da. historikoki, arrazoi desberdinengatik, eremu euskalduneko zenbait herri erdaldundu ziren (altsasu, lekunberri, bera, doneztebe, elizondo, irurita eta oronoz, batik bat) eta eremu euskaldunaren gune erdalduntzailetzat jokatu dute. 1970 aldean, gure gazteen gurasoen nerabezaroan, herri erdaldundu horietan haur eta gaztetxoek
|
ez
ohi zuten euskaraz bat ere egiten, ez eta jakin ere hainbat kasutan (Sánchez Carrión 1972). anitz familiatan euskararen transmisioa eten zen eta, horren ondorioz, herri horretakoak direnen guraso dezentek ez daki euskara. Familia anitzetan euskararen transmisioaren eten jarraipen istorioak ditugu:
|
|
Mendialdeko bertze eskualde batzuetan (aezkoan, ultzaman, atetzen, odietan, arakilen eta burundako zenbait herritan, bertzeak bertze) euskararen familia bidezko transmisioaren etena gizartean orokorragoa izan zen eta bortitzagoa hizkuntza ordezkapen prozesua. horietan gaur egun zaharrek eta haur gazteek baizik
|
ez
ohi dakite euskara. adinekoek bertako euskara eta haur gazteek eskolan ikasitakoa. Familia bidezko transmisioa eten zen garaiaren arabera gehiago edo gutxiago dira bi adin talde euskaldun horien artean dauden belaunaldi erdaldunak eta, ondorioz, belaunaldi euskaldunen arteko lotura errazagoa edo zailagoa izan daiteke. galerak galera, bertako euskaldun adinekoak egoteak belaunaldi gazteen hizkuntzaren hautematerako garrantzia du. eskualde horietan euskararen berreskurapena, funtsean, euskarazko eskolatzeak ahalbidetu du, euskarak duen estatus ofizialak lagundurik. haur gazte gehienak euskaldunak badira ere, erabilera soziala oso txikia da eta erabiltzeko esparruak mugatuak:
|
|
gehienak eskolaren bidez, kontuan hartuta zenbait kasutan eskolatze hori oso goiz (2 urtez) hasi zela. gure gazte anitz (eta beren anai arreba eta lehengusu lehengusinak) beren familiako euskaldun bakarrak dira. Familia euskaldunberrituak genituzke horiek, kide euskaldunak azkeneko belaunaldian baizik ez dituztenak. kasu horietan gazteek
|
ez
ohi dute inoiz egin euskaraz etxean, ez eta anai arreba euskaldunekin ere. halako egoerak, inguruneak ez badu laguntzen, muga handiko hiztunak izaten ditu emaitza, ikusiko dugun bezala. gutxi batzuendako, ordea, euskara (ere) familia hizkuntza izan da. gutxitan familia euskaldunbeteak ditugu, baina izan badira eta Mendialdeko herriren batean izaten dute jatorria. Sarritan familia euskaldun ez osoak daude, guraso (edota familia alde) bakarra euskalduna dutenak. aita edo ama euskaldun berria izatea gazteek positiboki baloratu ohi dute. guraso euskaldun bakarreko familiei dagokienez, duela hiruzpalau hamarkadetan gertatzen ez zena gaur egun ohikoa da. hau da, nabarmena da azken urteotan euskara ere seme alabei transmititzearen aldera izan den aldaketa (eusko Jaurlaritza 2008). bertze batzuetan, gazteek aipatzen dutena da guraso erdaldun (ar) en nahia eta interesa beren seme alabak euskaldunak izan daitezen. hala bada, gazteen euskalduntzearen sorburuan gurasoen nahikaria egon ohi da beti:
|
|
Heldu euskaldunek, egoeraren zailtasunaz jabeturik, ez dute harridura erakusten, irakurketa errealistagoa egiten dute. partaideen pertzepzio horien aurrean, zenbait xehetasun ematea komeni da. gazteek ei duten euskararen erabilera urriak helduengan sortzen duen ardura eta harridura ulergarriak dira, batez ere, heldu horietako askok ez dutelako euskara nahiko luketen moduan ikastea lortu, eta ez baitute ulertzen ikasi dutenek, berriz, ez erabiltzea. edozein kasutan, gazteen benetako egoera sakonago aztertu behar da zer gertatzen den jakiteko. gazte denek primeran hitz egiten dutelako pertzepzioa, hau da, inolako arazo barik hitz egiten dutelako pertzepzioa, ez da guztiz zuzena. Familia eta giro erdaldunetan bizi diren ume eta gazte askok euskara eskolan ikasten dute gehienbat, eta euskaraz gaitasun handiarekin moldatzen ikasi dutela ezin da zalantzan ipini. hala ere, eskolak
|
ez
ohi ditu lagunarteko hartu emanetan erabiltzen diren hizkuntza ereduak eskaintzen, eguneroko jardueretan eta parekoen artean beharrezkoak diren hizkera ereduak alegia, eta eskatu ere ezin zaio egin (euskararen aholku batzordea 2009: 48). gazteek gaztelaniaz badituzte honelako ereduak, eta horietara jotzen dute, sarri, batez ere giro erdaldunetan hazitako gazteek. inguru euskaldunean bizi direnek,... gazte euskaldunen hizkuntza eredu urratzailea erabiltzen dutenean beren talde nortasuna adierazteko zertan oinarritzen dira?
|
|
Eskolak
|
ez
ohi ditu lagunarteko hartuemanetan erabiltzen diren hizkuntza ereduak eskaintzen, eguneroko jardueretan eta parekoen artean beharrezkoak diren hizkera ereduak alegia, eta eskatu ere ezin zaio egin. Gazteek gaztelaniaz badituzte honelako ereduak, eta horietara jotzen dute, sarri, batez ere giro erdaldunetan hazitako gazteek.
|
|
Fusioan eragiten duten inhibitzaile batzuk ere badaudela gehitu du, eta baten adibidea eman du. Enfuvirtide izena du, eta klinikan erabiltzen da, baina
|
ez
ohizko tratamenduetan, erreskate terapietan baizik. Azaldu duenez, terapia horiek antirretrobiralekiko multierresistentziak garatu dituzten pazienteetan erabiltzen dira.
|
|
Eserita geunden lizardian, bai, baina
|
ez
ohi bezala hitz eta pitz, isilik baizik, Helena begiak lurrean iltzatuta, serio, eta ni hari begira; zer ote zuen Helenak buruan?; haren kezkak kezkatzen baininduen. –Gizonak begizkoa bota baligu bezala sentitu naiz?
|
|
–Idoia Filloyren txosten guztiak alboratuko nituzke. Landako arkeologoek
|
ez
ohi dute formazio filologiko edo epigrafikorik, eta gauza bat da esatea eta beste bat erakustea. Oso gauza ezberdinak dira.
|
|
Aspaldi ezarri dugu harreman mota hori gure artean, eta ez doakigu gaizkiegi, ahidurak gainezka egiten duenean elkarren berri gabe egunak pasa ditzakegun arren, niri mutur okerra pasatzen zaidan arte; nora joanik ez dudala bere isilune ankerraz jabearazten didan arte. Berak
|
ez
ohi du hurbiltzeko zirkinik egin, urteak dira hala egiten ez duela, hasierako garai suhartsu horietatik. Hala ere, aste honetan bi aldiz atera zait bera enkontrura.
|
|
Eserita geunden lizardian, bai, baina
|
ez
ohi bezala hitz eta pitz, isilik baizik, Helena begiak lurrean iltzatuta, serio, eta ni hari begira; zer ote zuen Helenak buruan?; haren kezkak kezkatzen baininduen. " Gizonak begizkoa bota baligu bezala sentitu naiz" esan zidan, halako batean;" Nik ez dut gauza horietan sinesten" esan nion irmotasunez; baina Helenak berdin jarraitu zuen, etsipenaren ertzean balego bezala;" Gurea erokeria da" esan zuen... baina, etsipenaren lurretik lore urdin bat moztu eta niri erakusten zidala —Helenak eskaini zidàn irria ez baitzitekeen lore urdin bat baizik izan—, gehitu zuen:
|
|
Itsasoan malkoren bat Erori zait niri Nekez bilatuko dut Ttantta edergarri Lemizko elur maluta Bezain ikusgarri Aintzira ilun gazian
|
Ez
ohi urregorrik.
|
2011
|
|
Berdin gertatu ohi da gure euskarazko idazleen obrak frantsesa edo gaztelania ez diren bertze hizkuntzetara itzultzen direnean:
|
ez
ohi dira lehen eskuko bertsioak, gaztelania edo frantsesezko bigarren bertsioen itzulpenak baizik. Gutxiegi gara euskaldunok hizkuntza askotatik euskaratze zuzenekin amets egiteko, eta are gutxiago dira bertze hizkuntzetatik euskarazko testuetan murgil daitezkeen itzultzaileak.
|
|
idazten, komentarioak egiten? baina, ikasle hauek dira irudiaren seme alabak, eta inoiz ez dute ardurarik izan irudiak interpretatzeko, mundu hori ulertzeko ahalegin berezirik
|
ez
ohi dute egin.
|
|
Kasu honetan, badirudi diruak eragin, eragiten duela. Baina, gertuagotik begiratuz gero, materialki oparoak diren herrialdeetan klase ertainaren eta baxuaren frustrazioa
|
ez
ohi dator eskasiatik, ezpada konparaziotik: ikustean iristen ez garela auzokideak iristen diren mailara, orduantxe sortzen zaizkigu sentimendu auto umiliagarriak.
|
|
Oroit naiz haurrean aditurik erraten: urde garbirik
|
ez
ohi dela gizentzen. Ez dakit erran hori ote dabilen.
|
|
Baina, gauaz dira ihizi horiek gaixtoenik. Alde batetarik egunaz oiloak berekin erabili dituenek
|
ez
ohi dute gauaz uzten. Baina, zenbatak ez dira oilategian gelditu direnak goizean, han baitaude arratsaren beha sabela hutsik.
|
|
Eta, suge ausikiari behatu eta, nehork ez lezake erran zer atera behar den hain gauza gutitarik. Sugearen ausikiak
|
ez
ohi du odolik jauzarazten ere. Gorridura ttipi bat da bakarrik gelditzen, harek hortzaz hunki duen lekuan.
|
|
Orduan ez da burua galdu behar, ardura gertatzen den bezala. Burua galduz geroz
|
ez
ohi da deus onik egiten. Norbait ohartu den bezain laster suge gaixto batek ausiki duela, behar luke berehala tinkatu, edo hobeki, estekatu eria, eskua, besoa, edonon ere baitu sugeak hunki, ausikia baino goraxeagotik.
|
|
Ageri da zauriaren erretzeak agortzen duela hartan gelditu den pozoia, eta barnago joatetik begiratzen. Baina, hortakotz, lan horrek behar luke berehala egin, eta sugeak dauden lekuetan
|
ez
ohi du nor bederak eskupean zertaz eta nola erre zauria. Erraxago zaio eskuaren, edo zangoaren azkarki tinkatzea, zauriaren zabaltzea, zapatzea eta murtxatzea.
|
|
Hona gauza, den bezala. Kukuak
|
ez
ohi du arrautzen erruteko, eta kumeen hazteko, ohantzerik egiten, ez ditu ere berak hazten kumeak. Baina, erruteko ordua heldu zaionean, bilatzen du xori ttipi zenbaiten ohantzea.
|
|
Baina, gauenarak
|
ez
ohi ditu arrautzak jaten, baina, bai erruleak berak.
|