|
2000
|
|
|
Ez da hor marinela protagonista, Merlin azti maiteminduaren fatuma da gaia, baina Pott Bandako idazleei eginiko erreferentzia zuzen eta zeharkakoen artean, bada marinelaren aipamen bat ere. Hor azaltzen da, bada, Josemari Iturralde zalduna jazz musika entzunez, Durangoko irteeran
|
dagoen
zuhaitz itzaltsu baten ondora iristen da, Merlin eta Enare neskatxa haren ondora atseden hartzera geratu direnean. Zuhaitz horrek, ordea...
|
|
|
Ni ez naiz arituko gene biologiko bati buruz, noski. Jakina da, munduan gabiltzangizonezkoek, gero eta gutxiago
|
dauden
zuhaitzen adarretan urri dirauten beste tximuekin konpartitzen ditugula giza kromosometako gehienak. Baina genoma norbanakoaren kodea izanik (milaka datuz osatutako kodea), Herri baten nortasunak nolakokonplexitatea duen (eta, halaber, datu konkretuetan datzala) adierazteko baliagarriazaigulakoan nago.
|
|
|
Autoa errepidetik irten zen gero eta abiadura handiagoan. Azeleragailua askatzeko Irinak egindako saiakera guztiz alferrikakoa izan zen, eta bidetik hurbil
|
zeuden
zuhaitz batzuk gero eta azkarrago zihoazen euren enkontrura.
|
|
|
Baina han ez
|
zegoen
zuhaitzik. Eta leizearen ertzean gurutze bat zegoen.
|
|
|
Gizaki bati libreki basoaren zuhaitz batean jaiotzeko aukera emango balitzaio, batzuek zuhaitzik ederrena edo altuena aukeratuko lukete, beste batzuek txikiena, eta beste batzuek zuhaitz ertaina aukeratuko lukete edo batez bestekotik behera
|
dagoen
zuhaitza; eta nago hau ez litzatekeela filisteismoagatik izango, beste batek altuena aukeratu duen zio beragatik edo zio mota beragatik baizik. Gure bizitzaz dugun sentimendua eta munduan bere ikuspuntua aukeratu zezakeen izakiaren sentimendua erkagarriak izatea, nire ustez, jaio aurretik gure gorputza aukeratu dugula dioen mitoan —edo sinesmenean— datza.
|
|
|
Aurki kalean oinezko bakan batzuk baizik ez zebiltzan, haiek ere urduritxo, bizi bizi urratsa. Xan beretik,
|
zegoen
zuhaitzetik aldendu eta, berehalaxe erretira egitera deziditu gabe, bertan aparkatuta zegoen jeep batean apoiatu zen; alde batera hankan min handi samarra zeukan; bestera berriz, ikusmina ere bazuen. Anartean gazteek kotxe bi kruzatu, kontainer bat irauli, nonondik harri batzuk eskuratu zituzten.
|
|
2001
|
|
|
Halako batean, hurbil
|
zegoen
zuhaitz gibeletik martiztarra hurbildu zitzaigun. Nahi nuen ihes egin, baina ezin nintzen higitu:
|
|
2002
|
|
|
Ikerlariak zuhaitzaren adina asmatuko du, edo zuhaitz hori bizi izan denean zein klima egiten zuen jakingo du, besteak beste. Ikerlariek oraindik zutik
|
dauden
zuhaitzen eraztunak neurtzen dituzte (enborrean zulo bat eginda), baina baita hil zirenak ere. Esate baterako, baserri bateko egurrezko habea erabil daiteke eraikinaren data jakiteko.
|
|
|
Bide ertzean lokatzezko putzuren bat edo beste ikus daiteke. Putzu alboan
|
dauden
zuhaitzetan erreparatuko dugu: adarrak hautsiak eta azala gastatua badute, ilerik dagoen edo ez begiratu.
|
|
2003
|
|
|
Mila bihotz ditu mutiko horrek bere ustez, baina ez da ikasgelan hori azaltzera ausartzen, bere ikaskideek barre egiten diotelako horrelakoak esaten dituenean. Orain, gainera, arazo larri bat dauka, urtebetetze egunean osaba Joakinek baso bat oparitu ziolako, hau da, poxpolo kaxa baten barnean gordeta
|
zeuden
zuhaitz askoren haziak, noizbait baserriko lurrean sartu eta Gasparren basoko zuhaitz bihur zitezkeenak. Baina Gasparrek jan egin zituen hazi horiek, eta gero, egarri zenez, ura edan zuen eta nahi gabe haziak ureztatu.
|
|
|
Daniel Poiré La Platako Unibertsitate Nazionaleko geologoa eta ikerketaren zuzendaria zen, eta inguruko finka batean aurkitu zituen angiospermoen (landareak loreekin) hosto fosilak. Aurtengo azaroan, Poiré eta bere taldeak ingurua ikertzen jarraitu zuten hosto fosil gehiagoren bila, baina oraindik zutik
|
zeuden
zuhaitzak aurkitu zituzten. “Oro har, petrifikatutako basoek enbor ugari dituzte, baina denak erorita”, dio ikertzaileak.
|
|
|
Gelaren erdian zutik, agurtzeko eskua luzatu edo bertan geldirik geratu behar nuen zalantzan egon nintzen. Bera izan zen zegoen aulki bakarra seinalatuz esertzeko esan, naturaltasun handiz leihora hurbildu eta patioaren erdian
|
zegoen
zuhaitzari begira hizketan hasi zena. Azal zuria zuen, ia fluoreszentea, eta, atzetik begiratuta, gorputza erabat ondu gabea zuela iruditu zitzaidan, eskurakoia nolabait esateko, txikia izan gabe, eta horrek erakargarriago egiten zuela.
|
|
2004
|
|
|
Zortziko nagusian; barruko gauzak ez dira azaltzen, trasmititu eta partekatu egiten dira: ...kit Kalamandalam Haridasan kathakali antzerki dantzako guruak; itzalak uxatzen trebea da nire maisua; eta gainera, euskaraz bezala berdin berdin, aitxa, ama, aitxitxe, amuma errepikatzen dio nire amari malayalam hizkuntzan; denbora asko pasa dugu elkarrekin, eta lagun handiak izateaz aparte poliglotak ere bagara, berak euskal ingelesa daki eta nik ingeles indioa; Aryunaren tenplu txikiaren aurrean
|
dagoen
zuhaitzak ederki abesten du, eta gure herriak haritz zaharrari kantatzen dio. Ordu asko sartu nituen txikitan Ezpata dantza, Xemeingo dantza eta abarrak ikasten, baina hala ere, maisuak ez ninduen sekula biluztu, ez ukitu, ezta gerripeko soil batekin dantzan jarri, Indiako Kalaripayattuan bezala.
|
|
2005
|
|
|
Maldan
|
dagoen
zuhaitzak ez du merezimendurik ederra izaten. Haizeak zafratzen duen kasko batean aldiz ederra ateratzen dena, hura hura, arraza onekoa.
|
|
|
44 Baina saguzar gehiegi
|
dago
zuhaitz bakoitzean. Hemengo landare gehienak bereziak eta hauskorrak dira, eta ezin dituzte inolaz ere animalia mardul hauen eguneroko joan etorriak jasan, batzuekkilo bat ere pisatzen dute eta.
|
|
|
Ez zegoen aulkirik, eta jendea lurrean eseri zen, txiskeroak piztuta. Imanolen ahots bulartsuak dardarka ipintzen zituen ni
|
nengoen
zuhaitzeko hostoak; aldian behin, jendea zutik jartzen zen, ukabila jasota, gartsu, gogo beroz beterik.
|
|
2006
|
|
|
Gogoz kontra baina, anaia guztiok gizalegez bete genduan aitaren azken borondatea. Eta orain, goiko larretara igoten dodan bakotxean, hantxe
|
dago
zugatza, gero eta handiago, gero eta mehatxugarriago, gero eta aitaren antz handiagoa daukala. Ezin jasan.
|
|
|
Aruba ez da berdea, harkaiztsua da... Ez
|
daude
zuhaitz exotikoak, lianak zintzilik dituztela... Ia ia basamortu itxurakoa da, eta kaktusak dira han jaun eta jabe.
|
|
|
[01.24.09] Aleutiarretan ez
|
dago
zuhaitzik, baina itsasoak
|
|
|
Pinus radiata, intsinis pinua ere deitua, Euskadin gehien zabalduta
|
dagoen
zuhaitz espeziea da. Gaur egun, ehun eta berrogeita hamar mila hektarea hartzen ditu.
|
|
|
Sugarrezko errekuntzan, sutearen intentsitatea errekuntzak sortutako beroaren biderkadura da, baina kontsumitutako erregaien kargarekin eta suaren hedapen tasarekin biderkatuta. Suaren intentsitateaz gain, zuhaitzaren zati bati eragiten dion denborak eragina izango du kaltearen intentsitatean; izan ere, beti
|
dago
zuhaitza bera birsortzeko nolabaiteko gaitasuna, eta, hori gaindituz gero, heriotza eta kutsadura handiagoa eragiten ditu. Ondorioz, kimikoki aktiboak diren gasek osatutako kea sortzen da.
|
|
2007
|
|
|
Antzeko gertaerak ez dira beti kontzientzia ekologikoa indartu den neurrian gertatu. Ozeano Atlantikoko erdialdean dagoen Montaña Verde de Ascension irlan ez
|
zegoen
zuhaitzik Darwinen garaian, zientzialariak idatzita utzi zuenez. XIX. mendean Erresuma Batuko gobernuak hainbat lekutatik eramandako zuhaitzak landatzea erabaki zuen, bi, hiru, lau edo bost mendetan baso ederrak lortzeko esperantzan.
|
|
|
Lurrean botata
|
dagoen
zuhaitza bat batean jiratzen bada, beharbada harrapatuko gaitu; baina aldapako goi partean lan eginez gero, arrisku hori nabarmen murriztuko dugu. Dena den, horrela eginda ere, erne ibiliko gara.
|
|
|
–Holly 8 urteko neska bat da, eta asko gustatzenzaio zuhaitzetara igotzea. Izan ere, auzoan
|
dagoen
zuhaitz eskalatzailerik onenada. Egun batean, zuhaitz baten adarretik jaisten ari dela, erori egin da, baina ez duminik hartu.
|
|
|
Enbor hil bat agertzen den puntua. Horretarako Bertizko basoan
|
dauden
zuhaitzetatik batzuk aukeratu dira. Ukimena eta usaimena kilikatzen dira eta gure basoen ekosistemak mantentzeko egur hilak duen garrantziaren mezua zabaltzen da.
|
|
|
“El Correo”n esandakoaren arabera, Zarraoak ezin dio herrian aldarrikapen bihurtu den arazoari zintzo eta ganoraz erantzun. Ustelduta
|
dagoen
zuhaitza ezin fruitu onik eman. Domekako manifestaldi osoan zehar, herriaren nahia besterik ez zan aldarrikatu, bai, herriaren parte handi baten nahia.
|
|
2008
|
|
|
Busturialdea dugu behean, eta Urdaibaiko itsasadarra ere ikus daiteke, eguraldiak lagunduta, nahiko garbi. Oizerako bidean ez dugu gerizperik izango; ez
|
dago
zuhaitz askorik, eta horrek duen abantaila denbora guztian behera begira Bizkaiko bazterrak ikus daitezkeela da.
|
|
|
Iratxoetako batek hilzorian
|
dagoen
zuhaitz bat zaintzen dihardu, eta oso pozik agertzen da hiru pailazoak agertzen direnean, beraiek erakutsiko baitiete haurrei urak, aireak eta lurrak daukaten garrantzia. Dantza, abesti eta eskujokoen artean zuhaitza sendatuko dute pailazoek, eta, ondorioz, fruitu magikoak ematen hasiko da.
|
|
|
Helbide ezezagun batera joan nintzen argazki kamerarekin, berak hala eskatuta. Te bat hartu genuen euriaren beste aldean, patio grisaren erdian
|
zegoen
zuhaitzari begira. Bazirudien halabeharrez hasi ginela bere gauzak poltsetan antolatzen.
|
|
|
Gure garaiko paisaia berriak sortzen dituzte, baina parke eolikoak ez dira mapetan agertzen. Mapek ez dute esaten zeintzuk diren inguru horretan
|
dauden
zuhaitzak, zeintzuk diren bertako biztanleen istorioak, nola bizi diren, nola sortu ziren han dauden aintzira horiek guztiak. Misterioa salbatzearren ezkutatzen dituzte mapek halako informazioak.
|
|
|
S.I. patio batean eserita
|
dago
zuhaitz baten gerizpean. Zuhaitza oraindik berde dauden albarikokez gainezka dago.
|
|
2009
|
|
|
Jatako bizkarrean jaiotako berriemaile batek jakinarazi zigun moduan, otez beterik egon da orain hamarkada batzuk arte inguru hori. Haritz bat zen elizatik Kurtzeganarako bitartean
|
zegoen
zuhaitz bakarra. Behi eta zaldiak botatzen zituzten inguru horretara.
|
|
|
Eneko, gure alboan da gurditxoan eserita. Zumarragan, Antiguako baseliza atarian
|
dauden
zuhaitzetako adarren mugimenduari begira eta txorien kantuari adi. Orain bi urte, ama izateko ahaleginean hasi zenean, Edurnek ez zeukan bikote-kiderik.
|
|
|
landareekin elkarreraginean hazten diren sinbionteak, landare bizien ehunez elikatzen diren bizkarroiak eta materia organiko hilaz elikatzen diren saprofitoak. Azken bi horien artean
|
daude
zuhaitz enborretako zuraz elikatzen diren ardagaiak.
|
|
|
Zura biguntzeak okilei egurra zulatzeko aukerak handitzen dizkie, eta eragin hori are nabarmenagoa da Euskal Herrian galtzeko zorian den okil ertainaren (Dendrocopos medius) kasuan. Izan ere, gainerako okilekin konparatuta, lepoko muskuluak eta mokoa nahiko ahulak ditu, eta ez da gai egoera onean
|
dauden
zuhaitz mota asko zulatzeko. Okil zuloak, gainera, ez ditu okilak bakarrik ustiatzen; beste hainbat hegaztik garrapoak (Sitta europaea), esaterako eta ugaztunek Bechstein saguzarrak (Myotis bechsteinii), besteak beste gordelekutzat erabiltzen dituzte.
|
|
|
Greenpeacek dio% 80 suntsitu edo aldatu egin dutela, eta gainerako% 20 arriskuan dagoela. Hainbat mehatxu
|
daude
zuhaitz birjinen masa horien gainean, baina zur ustiaketa ez da jasangarria beste guztien artean. Herritarrek kontsumo ohitura jasangarriak har ditzakete eta erakundeei neurri handiagoak eskatu egoera horri aurre egiteko.
|
|
|
Plantlife erakundeak zabaldutako informazioaren arabera, naturan dauden 50.000 sendabelarretatik 15.000 inguru desagertzeko arriskuan daude. Arriskuan
|
dauden
zuhaitzen artean daude Himalaiako hagina, paclitaxel botika kimioterapikoa ekoizteko erabiltzen dena; warburgia, malariaren kontrako sendagai bat lortzen dena; eta gerezi afrikarra, zeinaren estraktua prostata arazoak tratatzeko erabiltzen baita. Beste espezie batzuk hauek dira:
|
|
|
Gero eta zientzialari gehiagok proposatzen duten kontserbazio estrategia da. Ikertzaile batzuek arrakastaz egin dituzte jada tximeleten edo arriskuan
|
dauden
zuhaitzen migrazioak edo kolonizazio lagunduak. Hala ere, adituek gogorarazten dute metodo hori modu egokian egin behar dela edo habitat berrietan inpaktu negatiboak eragin ditzakeela.
|
|
|
Florida parkean
|
zeuden
zuhaitzentzat kaltegarri zelakoan, txoko berria bilatu diote udal agintariek, 700 metro koadroko pista. Hamasei urtetik berako haurrek 2 euro ordaindu dituzte, eta hortik gorakoek 4 Gainera, talde handiek dohainik izango dute sarrera, aurrez izena emanda.
|
|
|
Almendra usaina ahulagoa zen gaurkoan. Kale musikari bat
|
zegoen
zuhaitzen beste aldean, eskusoinuari eragiten. Kantu alaia zen, bizia.
|
|
2010
|
|
|
Bestalde, bi gizon hil ziren atzo gauean Burgosetik hurbil dagoen Arlazon herrian istripu bat izanda, errepidean
|
zegoen
zuhaitza baten kontra talka egitean.
|
|
|
Bai, oihan tropikala zen hura dudarik gabe, eta geroz eta gertuago zegoen, ematen zuen masa berde horrek irentsi egin nahi zuela abioia, garai batean maien hiriekin egin bezala. Dagoeneko ikusgai
|
zeuden
zuhaitzen gainak, eta ahalegin apur batekin jaguarrak ere ikusiko zituen, eta, zergatik ez, maiek abandonatutako tenpluren bat, landaretzak janda. Eta halako batean Palenquen zeudela esan zien pilotuak, eta tenperatura hogeita bederatzi gradukoa zela.
|
|
|
JULENEk erreakzionatu ezinik jarraituko du. Oinak huts egingo diotela iruditu eta inguruan
|
dagoen
zuhaitzen (banku batean. Horman?) bermatuko du bizkarra.
|
|
|
batzuentzat, belar artean zutik ibiltzeak belar gainetik ikusteko abantaila ematen omen zuen; beste batzuentzat, sabanan zehar garauak batzeko energetikoki eraginkorragoa omen zen zutik ibiltzea, paseo abiadura mantenduz gero; bazeuden ere eskuak libre edukitzeko aukeran oinarritzen ziren ikerlariak. Hauen iritziz sakabanatuta
|
zeuden
zuhaitzen artean tresnak edo janaria eramateko egokiago omen zen bi hanken gainean ibiltzea. Horrela, XX. mendeko bigarren zatian zehar hipotesiak ugarituz joan ziren, betiere bipedia sabana motako ingurune batekin lotzen zutelarik.
|
|
|
Aldarte onean zegoen, irribarrez. Bat batean, aizkora jaurti zuen labana bailitzan, eta bost bat metrora
|
zegoen
zuhaitz batean sartuta utzi zuen garbi.
|
|
|
Azalean bi gizon ikusten ziren elkarri ukabilak eskainka, trakeski irudikatuak. Azpian, oso ondo irakurtzeko moduan —nahiz lerroak emanda
|
egon
zuhaitzaren hazieraren kariazdata bat eta izen batzuk azaltzen ziren: Reno, 4 VII Paulino Uzkudun Max Baer.
|
|
|
Ez zegoen beste hotsik. Txoriak isilik
|
zeuden
zuhaitz adarretan. Eta, haizerik gabe, hostoak ere isilik zeuden.
|
|
|
Kartzelako hormaren gainetik ikusten ditinat kartzela aurreko Askatasunaren hiribidearen bi aldetan
|
dauden
zuhaitzen tantaiak, ezkiak uste dinat. Aspaldi zenbatu nitinan:
|
|
2011
|
|
|
Aurrian dauden eraikinak eta lurrera erortzeko arriskuan
|
dauden
zuhaitzak
|
|
|
3) Igarobideetan
|
dauden
zuhaitzak erortzeagatik, erortze hori ez duenean ezinbesteko kasuak eragin.
|
|
|
Presebal bakarrik geratuko da, ez daki uretara jausi ala adarrari eutsi, eta negar egiten du. Luzaroan
|
dago
zuhaitzaren gainean negar zotinka, akiturik, erdi lo.
|
|
|
Presebal amets aurpegiarekin
|
dago
zuhaitzaren gainean. Atertu du, jaitsi dira urak, ez da begiztatzen behintzat uholde arrastorik inguruan.
|
|
|
zegoen. ... Barruko patioetan beti
|
zeuden
zuhaitzak, harriak
|
|
|
metrora
|
dagoen
zuhaitz honetan...
|
|
|
Hamaikagarren mende aurretik Ega ibaiaren ertzean bazen Lizarra izena zuen auzo bat. Ibai ertzean zeuden eta
|
dauden
zuhaitzengatik ipini zioten izen hori herrixkari, batzuen iritziz.
|
|
|
Lehendabizikoa, oihana estatutuaren babesapean ezartzea eta bigarrenik ikatza egitearren debekua. Ezen ezinezkoa izan zitzaien fleitean
|
zeuden
zuhaitz gazte horien parean irmo gelditzea eta deputatua bera ere mirari horren zoramenean gelditu zen. Ordezkaritzan ari zen basozainen kapitaina lagun ona nuen.
|
|
|
–Ez, jan dezakegu baratzeko arboletako fruituetarik. Baratze erdian
|
dagoen
zuhaitzaz bakarrik esan digu Jainkoak: –Ez jan horretatik, ezta ukitu ere, hil nahi ez baduzue?.
|
|
|
Hauek urlia halako tokitan ikusi zutela esaten ziotenean, korrejidorea haren bila abiatzen zen, egunez zein gauez, eta harrapatzen zuena aurkitzen zuen lehen zuhaitzean zintzilikatzen zuen lepotik. Horregatik agindu zuen ez botatzeko ipurditik bide ertzean
|
zegoen
zuhaitzik, eta uzteko bi adar, bata kako itxuran moztua (urkatokia) eta bestea tente gorantz (zutoihala).
|
|
2012
|
|
|
Aurretik astoaren erakusketa egiten zuten Astotxo Egunean. Hasierako helburua herriko plazan
|
dauden
zuhaitz bakoitzari asto bana lotzea zen. Hasieran kostata, baina lortzen zuten egitea, handik eta hemendik astoak ekartzen.
|
|
|
Hori erakusten duen datu argigarri bat eman du Canciok: Asexualki ugaltzen diren espezieak oso goian
|
daude
zuhaitz filogenetikoan; horrek esan nahi du espezie gazteak direla, edo, bestela esanda, ez dagoela asexualki ugaltzen den espezierik luzaro irauten duenik. Berehala iraungitzen dira. Hala ere, salbuespenak ere badaudela ohartarazi du:
|
|
|
Erabaki hori hartuta sartu nintzen basoan, eta kontu handiz eta isilik, Ostiral orpoz orpo nuela, basatiengandik hurbilen zegoen alderdian aurrera egin nuen basoaren atariraino iritsi arte, nire eta haien artean basoaren ertz bat besterik ez genuela. Orduan isil isilik Ostirali dei egin, eta basoaren ertzean
|
zegoen
zuhaitz handi bat erakutsi nion. Hara joan eta handik zertan ari ziren ongi ikusten bazuen niri jakinarazteko agindu nion.
|
|
|
Erabakia nuen, lehen esan dudan bezala, ahaleginik ez egitea gaua egin arte, baina ordu biak aldera, eguzki galda beroenak izaten zirenean, konturatu nintzen basora abiatu zirela denak, eta pentsatu nuen lotara joanak izango zirela. Hiru gizajo atsekabetuak, ziurrenik beren egoeraz kezkatuegiak loak hartu ahal izateko, etzanda
|
zeuden
zuhaitz handi baten itzalean, ni nengoen lekutik milia laurden batera edo, eta, iruditu zitzaidanez, gainerakoen ikusmenetik kanpo.
|
|
|
Arbola bati moztutako zuraz zolatu nituen oinetakoak eta gaineko larrura moldatu, eta hau ere higatu zenean, beronen ordez, eguzkitan lehortutako yahoo larrua jarri nuen. Sarritan hartzen nuen eztia barne hutsik
|
zeuden
zuhaitzetatik, uraz nahastu eta ogiarekin jan. Beste inork ezin zituen bi esaldi hauek gehiago egiaztatu, alegia, oso erraz asebetetzen dela natura, eta beharra dela asmakizunen sortzailea.
|
|
|
Goizean goiz Nick eta Bwobarekin topo egin dugu. â? ¦ Elkarren ondoan
|
daude
zuhaitz gainean, lasai, denbora pasa, antza. â? ¦ Itxura ona hartu diogu egoera berriari. â? ¦ Nick asko baretu dela dirudi.
|
|
|
(07:11) Isilik eserita
|
egonez gero
zuhaitzen goiko aldeetan
|
|
|
Handik ines egindako berrogei familia bertan aterpetu ebezan. Etxearen inguruko lorategietan
|
egozan
zugatzak ebagi ebezan horretarako.
|
|
|
Aurtengo udaberri euritsuarekin, eguraldia pitin bat epeltzerakoan lehertu egin da berdea bazter guztietan. Luisek, bada, ibarreko ezer gutxi ikusi ahal izan du gasolindegitik C. [Ciudad] D. [Deportiva] Amayaren pareraino heldu den arte, zarratu zarratu
|
baitaude
zuhaitz eta zuhaixken adarrak. Harritu ez duena futbol eta beisbol zelaien berdetasuna izan da:
|
|
|
harizti txiki batek irentsi zuen eta haren hosto berriek osaturiko geruzaren estalpean geldituko zen zoru hura bezperan; halatan, zirudienez, euriak ezin izan zuen lokatzik sortu gune hartan. Hariztia atzean utzi bezain laster estropezu egin zuen lurrean
|
zegoen
zuhaitz adar ihartu batekin; gorputza orekatzea lortu zuenerako laprast egin zion eskuineko oinak eta erortzeko zorian egon zen berriro ere. Jada bi oinen gainean jartzea erdietsita atzera, ahalik eta gehien bizkortu zuen pausoa; ez nahi adina, nolanahi ere, arretaz ibili behar baitzuen basatan ez irristatzeko.
|
|
|
Baso txiki bat zeharkatu nuen. Bidetik ikusten ziren Coudray eta Errota Berriren artean
|
dauden
zuhaitz gazte berdeak. Eguzkia orduantxe ari zen sartzen eta.
|
|
2013
|
|
|
Sagarrondo bat zen, baina fruiturik ez zuen, sasoia izan arren. Huntzak ihartua
|
zegoen
zuhaitza. Margaritak agindu zien gibelean genituen hiru emakumeei:
|
|
|
Iparraldeko bidean, ama trenetik ikusten zuenguztiaz jabetzen zen. Trenak Gaztelako eremu lauak atzean utzi eta Euskadin sartzen ari zenean, mendi altuez eta haien berde kolore biziaz harritu zen, baitanonahi
|
zeuden
zuhaitz hostotsu handi haietaz ere, utzitako lurraldekoen aldean hain ezberdinak.
|
|
|
Baina hiriaren paisaian gailentzen den kokaleku honen balioa historian onartuta zegoen lehendik ere; izan ere, 1962ko Donostiako Hiri Antolamendurako Plan Nagusian hilerri berria kokatzeko potentziala aipatzen baitzen. Plan horren arabera, Ametzagaña mendiaren hegoaldeko hegi horretarako kokaleku ezin hobea zen, bai eta bertan
|
zeuden
zuhaitzak eta bertako topografia errespetatu behar zirela ere; horrekin batera,, horma hilobiak, kolunbarioak, panteoiak eta edonolako lurperatzeak behin betiko lursailaren arrasaren (mailaren) gainean eraikitzeak debekatuta, egon lukeela ere adierazten zen (9).
|
|
|
Zehazki, new jersey eusteko hesiak jari dira eroritako materiala galtzara eror ez zedin, erraietako bat kaltetu zuena; lur jausiko lurrak eta harriak erretiratu dira; eta mozketatik hurbil
|
dauden
zuhaitzak ebaki dira. Gainera, departamentuko eta Construcciones Mariaezcurrena SL enpresako kontserbazio zerbitzuko langileek inguruaren jarraipen bat egin dute egunero.
|
|
|
Leioako Udalak udalerriko espazio urbano berdeetan
|
dauden
zuhaitzetako izurrite eta gaixotasunen kudeaketa integraturako plana jarri du abian. " Horrela, gaur egun izurriteen aurka egiteko modua aldatu nahi da, beste hau ingurugiroa zaintzeko hobea baita", tokiko agintariek adierazi dutenez.
|
|
|
" Horrela, gaur egun izurriteen aurka egiteko modua aldatu nahi da, beste hau ingurugiroa zaintzeko hobea baita", tokiko agintariek adierazi dutenez. Leioako espazio urbano berdeetan
|
dauden
zuhaitzetako izurrite eta gaixotasunen aurka egiteko ohiko modua endoterapia bidezko kontrol kimikoa izan da orain arte. Pestizidekin egiten den kontrol kimikoa arazoak dakartzanez, eta gaur egungo legeak pestizidak modu jasangarrian erabiltzera behartzen duenez eta izurriteen kudeaketa integratua sustatzen duenez, metodologia aldatzea erabaki da.
|
|
|
Berehala aurkitu zuen Ugartek horrentzako irtenbidea ere. Hartu lehoia eta bidean
|
zegoen
zuhaitz batean jarri zuen. Gero, mando gainera igo eta, aberea zuhaitzaren ondotik pasatzera behartuz, ezproiekin akuilatzen zuela, lehoia hartu eta mandoaren ipurgainean jarri zuen.
|
|
|
Halere, zinegotzi nagusiaren jokabidea aisekeria iruditu zaio askori, auzapezari berari barne, eta kezka handiak eragin ditu. " Nola ari liteke holako errazkeriarekin?" Tente eta heze
|
dagoen
zuhaitzaren enborra ez da oraindik zura, eta enbor hezetik ez daiteke berehalakoan altzaririk egin. Zerratu egin behar da lehenik, oholak egurastu behar dira ondoren eta dagokion epea igaro arte ezin dira zurgindu edo landu.
|
|
2014
|
|
|
" Handiak dira, moztu gabe daude. Inguru hori ibai ertzari
|
dagokion
zuhaitzentzat uztea aurreikusten da planean: altzadia edo sortuz".
|
|
|
Oso argi utzi zuen, aurrezki kutxako leihatilaren beste aldean nire kontu korrontea blokeatzeko agindua zuela agertu zidanean. Ez
|
zegoela
zuhaitzetara igotzen ibiltzerik.
|
|
|
Bazkarian urduriegi egon nintzen ezertan erreparatzeko, baina, bisitan joan nintzen arratsalde hartan, begiak ondo irekita nituen. Etxe inguruan ez
|
zegoen
zuhaitz gazterik, gure haurtzaroan jadanik fruitua ematen zuten gereziondoak ziren gazteenak, eta etxe ondoko belardia inguratzen zuen hesian ere taket batzuk usteltzen hasita zeuden.
|
|
|
Ilun dago baina lagun dute ilargi betearen argia. Bidearen bazterretan zelatan
|
dauden
zuhaitzak atzean uzten dituzte, banan banan. Giro misteriotsu batek inguratzen du paraje hura.
|
|
|
Laurek oinez segitu dute, eta lorategi batean landatuta
|
dauden
zuhaitz garaien azpitik igaro dira. Haien erruz ez da ilargi betearen argi distiratsua hilerrira ailegatzen eta, gainera, aldameneko farolak argitasunik botatzen ez duenez, iluntasun beltzenean dagoen eremu batera iritsi dira.
|
|
|
Atzera begiratu dudanean, bi bele beltz ikusi ditut airean hegaka. Gainetik igaro zaizkit, nire aurrean
|
dagoen
zuhaitz bateko adarrean pausatu diren arte. Haren parera iritsi naizenean, niri begira jarri dira.
|
|
|
–Eta nork diost hau dela hondoa? , begirada bulegoaren leihotik harago
|
dagoen
zuhaitzera eraman dut, eta imajinatu dut nola sentituko nituzkeen arbolaren azalaren zimurrak neure azalaren zimurretan etzanda, eta zenbat denbora den horrelako zerbait egiten ez dudala. Zinez pentsatu dut ez dakidala zenbat egun daramatzadan hemen barruan sartuta, kalera atera gabe, errealitatearen zuri beltzezko argazkia den plastikozko mundu prefabrikatu honetan.
|
|
|
Mikel Strogoff lasterka zihoan estepan barrena, babes bila han hemenka barreiaturik
|
zeuden
zuhaitzetan, eta, halako batean, tatariarren zalditeriako destakamentu bat agertu zen eskuin aldean.
|
|
|
...batez ere inoizkako arrazoiren bat dela eta (kimaketa gogor askoak, gain txertaketak, etab.) zuhaitz egituraren zati batzuk, itzalpean zeudenak, eguzkipean gelditzen direnean.Ia beti ultzerazio sakabanatuak sortzen dira, ertz irregularrekoak, batzuetan sakonera jo eta zureraino iristen direnak eta orbaintzeko oso zailak direnak, udako izozteek eragindako zaurien antzekoak, baina hegoaldera begira
|
dagoen
zuhaitz aldean.
|
|
|
Kimaketan jakin egin behar da zein fasetan
|
dagoen
zuhaitza, kontuan izanik fase hori ez dela beti bat etorriko zuhaitzaren adin kronologikoarekin.
|
|
|
Ez, jan dezakegu baratzakoarboletako fruituetarik. Baratza erdian
|
dagoen
zuhaitzaz bakarrik esan digu Jainkoak«Ez jan horretatik, ezta ukitu ere, hil nahi ez baduzue» (51) Ingura zaitez niregana, Marie. Seguru maitasuna ondo egiten duzula.
|
|
|
Honako hau da adibideko ausazko esperimentuari
|
dagokion
zuhaitz diagrama:
|
|
|
Ezjakintasun handia
|
dago
zuhaitzen gainean, hortaz, erakusketa honekin zerbait bilatu gura izan duzu. Jendea egurrera hurbiltzen bada oso ondo, baina ez da asmoa. Neuri barrutik sortu zaidan zerbait da, egurraren inguruan pauso bat gehiago emateko beharra izan dut; eta egindakoa jendearen gustukoa bada, hobeto.
|
|
|
Aretxabaletako Udalak eta Basoa Fundazioak elkarlanean egin zuten lan hori. Hori bakarrik ez; garbiketa bat, soberan
|
zeuden
zuhaitzak kendu eta jatorri zientifiko eta ezagunaren araberako seinalizazio bat ere jarri zuten. Gaur egun, herritarrek erabiltzen dute, aisialdirako gune moduan.
|
|
|
Wisconsinen
|
geundenean
zuhaitzeko argiak pizteko zeremonian herri osoa batzen zen.
|
|
2015
|
|
|
Hori dela-eta, Auzoz auzo egitasmoa jarri du martxan, auzoetako garbiketa zerbitzua eta mantenua areagotuz. Besteak beste, kaleak modu intentsiboan garbituko dituzte; kaleak, farolak eta errepideak konpondu; espaloiak, haur parkeak, zein kaleko altzariak txukundu; egoera txarrean
|
dauden
zuhaitzak bota; eta edukiontziak atondu.Itxasmendin hasi ziren txukuntze lanak egiten aurreko astean; hautsitako baldosak aldatzen eta lotu gabe zeudenak atontzen. Halaber, puskatutako eserlekuak, seinaleak eta edukiontziak konpondu zituzten, haur parkeak zein lorategiak txukundu eta eremu publikoa garbitu.
|
|
|
Isilik egin genituen metro batzuk, ahoak gure berokien lepoetan ostenduta, harik eta eskularruan bildutako eskua patrikatik atera eta, garai batean hilarrietako urteen arteko marratxoekin nola, hostoz jantzita
|
zegoen
zuhaitz bakarra seinalatu zidan arte bere eri erakuslearekin.
|
|
|
Beteak
|
daude
zuhaitzez eta hosto uhinez,
|
|
|
Beteak
|
daude
zuhaitzez eta hosto uhinez.
|
|
|
Erleak jabea duela adierazteko gurutze bat egiten da haiek
|
dauden
zuhaitz edo haitzean. Margoz egin daiteke gurutze hori edo zuhaitzaren azalean labanarekin edo arroparen bat utzi esekita jabegoa erreklamatzeko.
|
|
|
lehenago baino askoz ere beldur [eta ardura] handiagoz ari dela Jainkoa iraintzeko edozein gauza txikitik gordetzeko eta Hura zerbitzatzeko geroago esango diren bezain desira handiez, eta gehienetan nahigabez eta nahasmenez, zein gutxi egin ahal duen eta zenbateraino behartua dagoen ikusten duelako; ez da hori gurutze txikia, penitentzia oso handia baizik, arima honi penitentzia egiteak, zenbat eta handiagoa izan, atsegin handiagoa ematen diolako. Benetako penitentzia Jainkoak penitentzia egiteko osasuna eta indarrak kentzen dizkionean da; honek ematen duen atsekabe handia beste leku batean aipatu badut ere, hemen askoz ere handiagoa da, eta guztia etorriko zaio bera landatua dagoen sustraitik; izan ere, ur korronte ondoan
|
dagoen
zuhaitza hezeago dagoenez eta fruitu ugariago ematen duenez, zer du harritzekorik arimak desirak izateak, haren egiazko espiritua aipatu genuen ur zerutarrarekin bat eginik baitago?
|
|
|
Jainkoak egin zion mesedetik, bi gauza atera zituela zioen pertsona hark: bata, Jainkoa iraintzeko beldur ikara handi handia, eta horrela, hain gaitz ikaragarriak ikusirik, etengabe eskatzen ari zitzaion ez ziezaiola utz erortzen; bigarrena, apaltasunerako ispilu bat, egiten dugun gauza onak ez duela gugan hasierarik ikusiz, gure arimak landatuak
|
dauden
zuhaitz honetan, eta gure egintzei beroa ematen dien eguzki honetan baizik. Berak dio, hau hain argi agertu zitzaiola, non, gauza onen bat egitean edota egiten ikustean, bere printzipio horretara jotzen baitzuen eta laguntza hau gabe ezin dugula ezer konturatzen baitzen; eta hemendik zetorkion, gero, Jainkoa gorestera joatea eta, gehienetan, ona zen gauzaren bat egitean bere buruaz ez gogoratzea.
|
|
|
Isurkari kopuruaren kalkulua atomizazioetarako TRV (Ilaran
|
dauden
zuhaitzetarako kopurua) sistemaren bidez.
|