|
2001
|
|
|
Dislexiak eta afasiak nahikoa bide erakusten zuten hizkuntzaren marginalitatea zer zen ikusteko. Horrelako bidea jarraiki eman ziren argitara Euskal Herrian Saizarbitoriaren prosa ero etxean bakarrik
|
dagoenaren
diskurtsoa, Koldo Izagirreren Zergatik bai haur baten eguneroko hizkerak osatzen zuen kontakizuna, eta oro har Ustela aldizkariko joera berritzailea.
|
|
|
Batzuek antzinako kondairetara, jainko sortzaileengana, nekez sinets daitezkeen mitoetara jotzen dute. Ez
|
dago
diskurtso hauen historikotasuna finkatuko duenik. Kanpotik kritika erraza duten diskurtsoak dira, ez baitaukate frogagarria den oinarririk.
|
|
2002
|
|
|
Egia da, euskal nazioaren ikuspegia, espainiar nazioaren zati edo bazter modura gerta daitekeela; edo, alderantziz, espainiar nazioaren kide edo aurkari, esklusio ikuspegiz. Beraz,
|
badaude
diskurtso nazionalakeuskaltzaleak direnak, eta beste batzuen partaide subsidiario soil bihurtu direnak, espainiar, frantziar edo europar ikuspegien baitan.
|
|
2003
|
|
|
Zesar Martinez euskal soziologoak, partaidetza kolektiboa eta atxikipen sozio estrukturala ezaugarri nagusiak kontuan hartuta, aukeratutako pertsonen erantzunak bildu ditu argitaratu berri duen aktibismoari eta aldaketa sozialari buruzkodokto rego ikerketan (Martinez, 2002). Ikerketa horren arabera, lau dira EuskalHerrian globalizazioaren inguruan
|
dauden
diskurtsoak.
|
|
|
Galdera baloratzaile guztietan bezala, honi ere modu deskribatzailean erantzuten zaionean(" euskaldun ona izatea hau eta hau da"), azpian inplizitua du modu arau-emailea(" euskaldun onak honelakoa eta honelakoa izan behar du"). Horrela, talde identitateak sortzera zuzenduta
|
dauden
diskurtso eta praktika guztiek gutasun baten narrazioa egin behar dute lehenik eta behin; elkarte berezi bat irudikatu, eta besteei kontrajartzen zaien talde ezberdin horren ezaugarriak eta historia harilkatu, egokitu, eta narrazio trama zentzu emaile baten barruan kokatu behar dute. Hemen eta leku guztietan, talde identitate sendoak osatzeko erretorika modu eraginkorrena identitate horren jatortasuna, naturaltasuna, berezkotasuna, antzinatasuna edota jainkotiartasuna azpimarratzea izan da.
|
|
2004
|
|
|
Globalizazioaren amaraunean sartu eta hor, euli errukarriaren gisa, norbaiten atzaparretan erori baino lehen aldez aurretikako zertzelada bat. Intentzio maltzurrenez ondutako adigai horren harian dagoeneko aski garatua
|
dagoen
diskurtsoan bikoizkeria adierazgarri bat agertzen zaigu hitzetik hortzera. Batetik, globalizazioa bera eragin duten indar ekonomiko eta teknologiko erraldoien sarea; bestetik, horren mirabe bihurtzen ari omen den Nazio estatuaren estatus indargea.
|
|
|
Eta eginkizun horretarako euskaltzale egokia aurkituko dugula uste dut. Egokitasunaren neurria irakurlearen esku utzita, Imanol Agoteren testu puska luze bat irauli nahi dut hona, euskalgintzaren ingurumarian
|
dauden
diskurtsoen lau aldaerak banakabanaka ezagutzeko. Bai, lau omen dira ikuspuntu horiek, eta laurak luze eta zabal zirriborraturik ikusi nahi ditugu hemen:
|
|
|
Euskaldunon eta munduko bost mila herri, kultura eta hizkuntzen problematikaren sakontasunaz ohartu nahi badugu, ezin dugu geureganatu gaur egun Mendebaldetik mundu zabalera hedaturik
|
dagoen
diskurtsoa. Diskurtso horretan bertan txertatuak eta zilegituak daude genozidioaren eta etnozidioaren zergatikoak.
|
|
|
Izan ere, oro har eta salbuespenak salbu, hizkuntza trebetasun horiek banaka ote dabiltza elkarrekiko eragin osagarrian edo kengarrian? Bakoitza bere eskuko balebil, euskal hiztunak bere munduaren berri emateko orduan ez luke eragozpenik izango, eta ahozko hizkeran trebe dabilen euskaldunak kode jakin horretatik bakarrik eraikiko luke bere munduari
|
dagokion
diskurtsoa. Horretarako, ordea, adierazi behar duen gizarte kulturaren mugak ahozko kulturaren barrutira errenditu behar.
|
|
|
Haatik, horrekez du esan nahi jakite bakoitzak besteak egiten duenari behatzen ez dionik. Alderantziz, zientzia politikoak erabilitako hizkuntza eta metodologia aprobetxatzen ditu FilosofiaPolitikoak,
|
dagokion
diskurtsoa sortzeko; bestaldetik, zientzia politikoak cre beste jakiteakhari dagokionari buruz esaten duena aintzat hartzen du. handik aurrera nolabait beharrezkozuzenketak diskurtsoan txerta ditzan.
|
|
2005
|
|
|
Bertsolaritza komunikazio estrategia terminotan ulertzea pertsona jakin baten azterketaren tesia da, eta tesi hori dago gaur egungo epai irizpideen oinarrian. Gaur bertsolaritza ulertzeko
|
dagoen
diskurtso osoa gizarte aldaketen izenean bentilatuta bi oker egiten dira: bat, bertsolaritzaren ikuspegi jakin bat neutraltasunera eramatea, eta horren gainean antolatzea bertsolaritzaren ekintza sozial eta mediatikorik handiena; eta bestea, ekarpen teoriko berria eta emankorra egin duenari bererik ez aitortzea.
|
|
|
Hau da, Eginek zentzua edo iritzi publikoa bezalako eraikigai moldakorrak erabiltzen ditu egunkariaren lerro editorialaren lekuko bailiran, bide batez esanda, kazetaritzako praktika hau komunikabide gehienek darabilte?. Dena den, ikusita
|
dago
diskurtsoaren estrategiazuzenagoetara jotzeko erreparorik batere ez duela.
|
|
2006
|
|
|
Antzera, edertasunaren eta deformazioaren hautemate azkar eta zorrotzean datza gure gogo gustuaren perfekzioa. Eta gizaki bat ezin da bere buruarekin gustura
|
egon
diskurtso batean gauza bikainen bat edo narrioren bat oharkabean pasatu zaiola susmatzen baldin badu. Kasu horretan, gizakiaren perfekzioa eta zentzumenaren edo sentipenaren perfekzioa elkarrekin doaz.
|
|
2007
|
|
|
Atal honetan aitortu beharra
|
dago
diskurtsoak bilduma honetako ildoari eutsi diola, inolako salbuespenik gabe. Zernahi gisaz, hiru dira ñabardurak:
|
|
|
Museoan gorderik dugun, euskal kulturatradizionala? bada, argi dago, gero eta elkarren urrunago
|
daudela
diskurtsoa etabizitza. Diskurtsoa identitate erritualetan egiten duguna bada, esan dugugeure bizitzaren alde edo osagai bat besterik ez dela euskal identitatea.
|
|
|
Desnazionalizazio eta asimilazio honen kontzientziarik ez dugu geureganatu nahi. Dirudienez, alegiazko euskal herriari buruzko diskurtso politiko abertzalearen iturritik edanazsegitu nahi dugu, nahikundez josita
|
dagoen
diskurtsoa, egiazko egoeraren kontzientzia hartzeak gure eskema mental batzuk hankaz gora jarriko lizkigukeelako.
|
|
|
b. Estrategia diskurtsiboak eraldatzeko izaera kolektiboa. Osasunaren inguruan
|
dauden
diskurtsoetan erraz sumatzen da berriro boterearen presentzia, bere helburua bizitzaren antolamenduari egitura bat ematea izango baita.Generoa, adina, erlijioa edota etnizitatea beste mota bateko ardatzak izanlitezke, aipatutako egitura hori indarrean mantentzeko erabiliak izandirenak.
|
|
|
Aldi berean, gutxienez ikasien artean kasik dogma dela, esango litzateke (diskurtso mailan behinik behin), hizkuntza bakoitzak hiztunen pentsaera taxutzen duela, mundu ikuskera original bat esan nahi duela, pentsaerak eta mundu ikuskerak hizkuntzaren arabera erlatiboak direla hortakoz, hizkuntzen ugaritasunak erabakitzen duela gizadiaren pentsaera basamortu bat izan elebakarra ala jardin bat loreanitza, etab. Hizkuntzen ugaritasunaren eta bakoitzaren aldeko arrazoibideak. Pentsaera hori txit zabaldua
|
dago
diskurtsoan, batez ere pentsamen
|
|
2008
|
|
|
Terra Sigillata k irakurleari ahalegin sortzaile handia eskatzen dio, hauskortasunean oinarritzen delako nobelaren diskurtso osoa. Jendarteko pertsona eta kolektiboen diskurtso hautsi, zatikatu eta barreiatuen metatzeak sortu du nobelaren diskurtsoa, eta irakurleoi
|
dagokigu
diskurtso hautsi eta hauskorren testu adabaki horiek jostea. Are gehiago, nobela honek gogoan duen balizko irakurle hori, literaturazalea ez ezik, erreferentzia historiko, politiko eta sozial zenbaiten ezagutzaile irudikatu du nobelak.
|
|
2009
|
|
|
Argi
|
dago
diskurtso homofoboa, nabarmena eta mingarria, presente dagoela gizarte eremuetan eta botere zirkuluetan. Proiekzio mediatiko handiko pertsonaien ahotik entzun daitezke horrelakoak; izan ere, beren arlotik (politikaren, erlijioaren, ikaskuntzaren... arlotik) gogor erasotzen diote kohesio kulturalarentzat eta gizarte moralarentzat atentatu dela pentsatzen duten, edo pentsarazi nahi diguten kontzeptu horren aurka.
|
|
|
Mugimendua, beraz, euskal adierazpen kulturalak oinarri bakar eta ordezkaezineko elementu gisa azaltzeko erabaki askea errespetatzen ez zuen edozein justaposizio identitarioa egiteko ahaleginaren erabat aurka
|
zegoen
diskurtso batekin lotua zegoen kasurik gehienetan. J.A. Irigarayk berak, poeta, Ez Dok Amairuko kide, eta 1960ko hamarraldiko euskal berpizkundearen ideologo emankorretako bat?
|
|
|
Artean, janarian, jantzian eta are bidaietan ere bere neurrian baloratzen jakin behar da bertakoa ez dena. Argi
|
dago
diskurtso eta planteamendu politiko hori berezkoa denaren biziraupena, dena dela berezkotzat hartzen den hori, galtzeko bidean ez dagoen ardatz batzuetatik baizik ezin dela formulatu.
|
|
2010
|
|
|
Eromena eta Absurdoa Aginteak bere egiten duen Logos arautzailearen erresistentzia gisara. Eromena zer den, Foucaultek erakutsi bezala, agintean
|
dagoen
diskurtsoak erabakitzen baitu. Horregatik aipatzen dira, Ionesco eta enparauez gain, Sargazo itsaso zabala bezalakoak.
|
|
|
Diskurtsibo izenondoak, orobat, iradokitzen digu interakziozko erlazioa
|
dagoela
diskurtso baten eta diskurtso hori gauzatzen den egoera, instituzio edo gizarte egituraren artean. Eta eragin hori norabide bietan gertatzen da; hots, elkar baldintzatzen dute.
|
|
|
A barrutia da sermoietako instantzia nagusia. Bera da sermoigintzan
|
dagoen
diskurtso oso eta bete bakarra.
|
|
|
Intentsitatea loturik dago noiz A barrutiarekin noiz B barrutiarekin, eta extentsitatea loturik dago zitairuzkin fenomenoarekin, alegia, sermoiak etenbageko errepikatzearekin. Kapitulu guztien azpian latente
|
legoke
diskurtsoaren espazio denbora, Trentoko Kontziliotik ateratako ondorena, Ilustrazioak eragindako arrisku sentimendua, eta Agirre Asteasukoaren bokazio eta obsesio ebanjelizatzailea.
|
|
|
Gogotik gosaldu zuten kafeari jana ugari erantsiz gero ajea lehenago haizatzeko konbentzimenduz eta Bedaioperainoko bidean bazkaltzeko gelditu beharrik ez izateko. Danielak hitz egiteko gogoa zeukan baina Marioren belarriak ez
|
zeuden
diskurtso luzeak barneratzeko egoerarik onenean.
|
|
|
Telebistan ateratzeko erakusleihotzat hartu dute batzuek Haiti, etxe barrura begira jardun dutelako. Bitxia zen Obama ikustea ustez haitiarrei zuzendua
|
zegoen
diskurtsoa egiten, Haitin inork ikusterik izango ez zuen arren. Bitxia zen hainbat eta hainbat buruzagi Haitira iristen ikustea, krisia bete betean zegoenean, argazkian atera ahal izateko.
|
|
|
1910ean zehar, Melillan militar gehiegi zegoela salatzen zen nazioarteko prentsan. 40.000 baino gehiago ziren, bakea eginda
|
zegoela
diskurtso ofizialarekin kontraesanean, eta Jose Canalejasen gobernu berriak penintsulara erretiratuko zituela pentsatzen zen, baina ez zen horrela gertatuko. 1910eko azaroaren 16an sinatu zen Marokorekin tratatua.
|
|
2011
|
|
|
"... hemendik kanpo ezagutu ere ez da ezagutzen! Gizartean ez
|
dago
diskurtsorik". ekologiaren alorrean diharduen mugimendu ekologistan bertan nabarituko litzateke hizkuntza ekologiaren sozializazioaren eskasia. hainbat kidek azpimarratzen duenez, euskal herriko mugimendu ekologistetan ez da hizkuntzari buruzko hausnarketarik agertzen. ekologia ulertzen dela ematen du, baina hizkuntzarekin konexioa nola egin ez da bizitzaren aniztasunaren klabean agertzen:...
|
|
|
6 hizkuntza ekologiaren teoriaren garapenerako antzematen diren alderdi ahulenei dagokionez, teoriaren beraren planoan honako hauek aipatzen dira: diskurtsoaren alorrean gabeziak, ez
|
dago
diskurtso egituratua, marko teoriko kontzeptualean sakontzeko premia, komunitatearen kontzeptua garrantzia galtzen ari da. Teoriaren indargune gisa etikaren aspektuak bereganatzen duen indarra aipatzen da.
|
|
|
Ez dago adimenik, obedientzia baizik. Ez
|
dago
diskurtsoaren garapenik, eskema itxien inposaketa baizik.
|
|
|
Gaur egungo talaiatik eginiko gogoeta horiek guztiak eta euren jatorrian
|
dauden
diskurtso handiak gorabehera, plano mikroan bizitzak bere bidea egiten segitzen zuen (besteak beste, diskurtso handi horiek ere ez liratekeelako posible Unamunok horrenbeste famaturiko egunerokotasun intrahistoriko hori barik): Josuk eta amak esan zidaten limoi arbolak gorriak ikusi zituela hotzarekin, baina, txikia izan arren, eutsi egin ziola.
|
|
|
Hor
|
badago
diskurtso fundamentalista bat, Euskal Herrian beti egon dena. Nire ustez politika ezin da horrela planteatu, gauzak ezin dira horrela erabaki.
|
|
|
egia logikoak ukatzen ditugunean diskurtsoa bera deuseztatzen dugu. Ez
|
dago
diskurtsorik. Egia faktikoak, berriz, errealitate enpirikoari buruzko egiak dira, eta ondorioz ez dira ez erabatekoak, ez beharrezkoak, eta ukatzen ditugunean ez gara kontraesanean erortzen.
|
|
2012
|
|
|
218 Garbi
|
dago
diskurtso idatzian ez dugula aurrez aurreko erreferentziarik,, mintzakiderik?. Ondorioz, idazleak inferentziak egin behar ditu irakurlea den horretaz, irakurleak dakienaz eta ez dakienaz, eta abar, ez baitu feedback ik jasotzen.
|
|
|
Esanak gure esparrura ekarriz, enuntziatu parentetikoekin ere ez ote da gauza bera gertatzen? Analisi sintaktiko formalari begiratu besterik ez dago ikusteko E2ri
|
dagokion
diskurtsoa E1en txertatu edo tartekatzerakoan sintaxi mailako loturarik ez dela gertatzen bi enuntziatuen artean. Justaposizioekin edo alborakuntzarekin gertatzen den bezala, pentsa dezakegu, baina horietan ez bezala, enuntziatuak alboz albo paratu ordez batak bestea gurutzatuz tartekatzea.
|
|
|
Ozaetak (2010: 124) esango digun bezala,, diskurtsibo izenondoak, orobat, iradokitzen digu interakziozko erlazioa
|
dagoela
diskurtso baten eta diskurtso hori gauzatzen den egoera, instituzio edo gizarte egituren artean?.
|
|
|
Koherentziazko harreman hori, beraz, maiz aski testutik at
|
dauden
diskurtsoko subjektuek ezarriko diote; esatari norentzakoek batean duten informazio pragmatikoak. Horretarako, ordea, testuak izan du barne logikarik.
|
|
|
Michel Foucault-en arabera, sexualitatea ez da giza bizitzaren gertakari bat edota ezaugarri naturala, esperientziatik abiaturik eraikitako kategoria baizik, non kategoria horren jatorria, biologikoa baino gehiago, historikoa, soziala edota kulturala den. Zentzu horretan, pentsalari frantziarraren ustez, agertutako egia prozesu horretan ez da inondik inora deskubritua, produzitua baizik; eta, horrezkero, botereari uztarturik
|
egonik
diskurtso jakin baten barneko ezagutza gisa existitzen da.
|
|
|
Badiouk bukaera hartatik ondorioak atera zituen. Garai hartan hasi zen bere filosofia berria eta berezkoa idazten; politikoa den horri zuzenki josia
|
dagoen
diskurtso teorikoarekiko erabat ezberdina den filosofia.
|
|
2013
|
|
|
Azkenik, esan daiteke sortzaile bihurtu zirela, euren diskurtsoa eratzeko aukera izan zutelako eta praktikan inprobisatu ere egiten zutelako. Argi dago, inplizituki bada ere, garai hartako emakumeei
|
zegozkien
diskurtsoa oso ondo barneratuta zutela, baina, pentsatzekoa da, propagandista edota hizlariaren profila zehazterakoan ereduaren transgresiorako bidea zabaltzen ari zela, edo gutxienez zirrikitu bat irekitzen. Hori ez zen noski helburua:
|
|
|
Egia da berislamizazioa gertatu dela eta, horretan, emakumearen eginkizuna eta egoera ez dela oso askatzailea feminismotik ikusita. Baina aurretik
|
zegoen
diskurtsoa ikusita, aldaketa ez da erabatekoa izan. Nasserrek, esaterako, boterea hartu bezain pronto zapaldu zuen Egiptoko mugimendu feminista indartsua.
|
|
|
Gehienetan agerian
|
daude
diskurtsoan birformulazioaren bi atalak (birformulakizuna eta atal birformulatzailea), baina kasu batzuetan, bereziki, birformulatzaile urruntzaileekin, isilean geratzen da birformulakizuna.
|
|
|
Santi Onaindiak XVIII. mendeaz geroztik zetorren euskal literaturaren pobretasunaren eta euskal hizkuntzaren poesiarako ezgaitasunaren argudioez gain, guda aurretik, Miguel Unamunok gehituriko iritzi ezkorrak zituen akuilatzaile. ...olikoak hor zirauelako, hots, bai euskara eta bai euskal literatura kuestionatuta zeudelako eta gaur egun ere kuestionatuta jarraitzen dutelako, neurri handi batean.Horrela betetzen da Ikasketa Kulturalen ildoan jakina den irizpide nagusi bat, hots, boterean dagoenak beti egiten diola azpijana kategoria subalternoan daukan komunitatearen errepresentazioari (Van Dijk, 1999), hain zuzen ere boterean
|
dagoenaren
diskurtsoak badituelako baliabideak subalternoaren praktika diskurtsiboak neutralizatzeko eta ahultzeko. Alabaina, Ikasketa Subalternoak gai izan dira erresistentzia egiten duten diskurtsoek garaturiko dinamika askatzaileak agertzeko ere, zeren, Gayatri Spivak ek. Can the subaltern Speak??
|
|
|
Aldaketa gertakari normala da. Euskal Herrian hizkuntzen inguruan
|
dauden
diskurtsoak, iritziak, aurreiritziak eta abar aldatzea ere normala. Normala izateaz gain, arrazoi sozialengatik, politikoengatik, ekonomikoengatik... momentu batzuk giltzarriak izaten dira.
|
|
|
Bakoitza bere aldetik zebilen. Ez
|
zegoen
diskurtso eraginkor bat euskararen norabideaz. Ez zegoen kohesiorik euskalgintzako gizarte erakundeen artean.
|
|
2014
|
|
|
Ezberdintasun sozialek egiturazko oinarriak dituzte, sozietatearen egitura ideologikoan, ekonomikoan eta politikoan oinarrituta daudenak.Gizon eta emakumeen arteko aukera berdintasuna lortzeko lanetan hausnarketarako eguna da martxoaren 8an ospatzen den Emakumeen Eskubideen Nazioarteko Eguna, lan horiekiko konpromisoa berresteko eta erronka berriak ezartzeko. Baina, egun konkretu batean aldarrikatzen diren eskubideak eguneroko jardun zehatzetan gauzatuz egin behar da aurrera.Asko aurreratu da azken hamarkada hauetan, hau da, 60 eta 70 hamarkadetan mendebaldeko munduko emakumeek mundu gerren ondorioz baztertuta
|
zegoen
diskurtso feminista berreskuratu zutenetik gaur egun esparru eta arlo gehienetara iritsi diren emakumeen aldarrikapenak hedatzera. Baina askotan hedapen hori azalekoa da, itxurak ez darama berekin sakontasuna.2013ko udaberriaren atarian Orioko Udalak, urtebete lehenago herriko hainbat eragileekin hasi zuen lanketa baten ondorioz, 13 helburu eta 53 neurri konkretuekin, Berdintasunerako I Plana osatu zuen.Berdintasunaren I Planak 4 ardatz estrategiko hartzen ditu: – Emakume eta gizonen egoera, baldintza eta beharrizan desberdinak kontuan harturik helburu eta ekintza desberdinak sortu emakume eta gizonen arteko desberdintasun egoerak desagerrarazteko.– Jabekuntza eta balio aldaketa emakumearen autonomia sustatzea eta beraren egoera sendotzea eskatzen du arlo publikoan eta erabakiak hartzerako orduan.– Gizarte antolakuntza erantzunkidearen bitartez bizitza pertsonala, familia artekoa eta lanekoa bateratzea lortu nahi da gizonen erantzunkidetasunaren bitartez, etxeko lanetan, lan estrukturen moldaketa etab.– Genero indarkeriaren aurka borrokatzeko neurri eta baliabideak erraztu.Oinarri teorikoez ondo hornituta aurrera goaz eta praktikara eramateko jauzian abiadura azkartzeko denok eman behar dugu gure bultzadatxoa.Adierazpen honekin Orioko Udalak bat egiten du martxoaren 8an ospatzen den Emakumeen Eskubideen Nazioarteko Eguneko aldarrikapenarekin.Orioko Udala
|
|
|
Asko aurreratu da azken hamarkada hauetan, hau da, 60 eta 70 hamarkadetan mendebaldeko munduko emakumeek mundu gerren ondorioz baztertuta
|
zegoen
diskurtso feminista berreskuratu zutenetik gaur egun esparru eta arlo gehienetara iritsi diren emakumeen aldarrikapenak hedatzera. Baina askotan hedapen hori azalekoa da, itxurak ez darama berekin sakontasuna.
|
|
|
Kontua da zigor osoa bete aurretik badirela aukerak espetxetik irteteko, baina ezker abertzalean
|
dagoen
diskurtso ofizialean horretaz hitz egitea saihesten dela. 3/ 4ak soilik aipatzen dira, denboraren epea ez dela kaleratzeko baldintza bakarra esan gabe; Batasuna izena aldatzea soilik Sortu legeztatzeko baldintza bakarra izan ez zen bezala.
|
|
|
«psikomotrizitatekogorputza», «soziomotrizitateko gorputza»; edo zientziako arloekin lotutakoak: «biologiako gorputza», «soziologiako gorputza», «medikuntzako gorputza»... etaabar. Kasu guztietan kontzeptu hauen atzean
|
dauden
diskurtsoak kontraesanetanerortzen dira, eta gorputzaren esanahia interpretatzen dute interpretazio anitzekin (Bourdieu eta Passeron, 2001).
|
|
2015
|
|
|
Erailketa denean bai, baina bestelako indarkeriak direnean zalantza asko dauzkagu, erantzuna ez da tinkoa, inondik ere. Ez
|
dago
diskurtsorik indarkeriaren continuumaz, bere konplexutasunaz, alegia, eraso sexista dela iraintzea, lerdea dariola ibiltzea edo igurztea.
|
|
|
Irakasleen formaziotik horri guztiari erantzuteko beharra ikusi genuen, eta horrek euskararen sustapenean
|
dagoen
diskurtsoa egokitu beharra ekarri zuen: lehentasunak zehaztea eta irakasleen erdigunea zein den jakitea eta transmititzea.
|
|
|
Irakasleen formaziotik horri guztiari erantzuteko beharra ikusi genuen, eta horrek euskararen sustapenean
|
dagoen
diskurtsoa egokitu beharra ekarri zuen: lehentasunak zehaztea eta irakasleen erdigunea zein den jakitea eta transmititzea (hau da, irakasleak —irakasle rolean— nondik eragin dezakeen gehien eta eragin hori nondik den emankorren).
|
|
|
Zergatik finkatzen dira halakoak gizartean. Nik bi hari ikusten dizkiot. Alde batetik, Alemaniaz harago onartuta
|
dauden
diskurtsoen babesa dute; Irailaren 11k beste dimentsio bat eman zion islamofobiari. Bestetik, elite politikoen babesa jasotzen dute, esate baterako, etorkin gehiegi daudela eta guztiak ezin direla hartu diotenean.
|
|
|
Baina Boris Groys filosofo eta arte kritikariak ondo dioen bezala, erabiltzaileak ezin du Googlek erakusten ez dion beste ezer ikusi, eta, beraz, bilaketa horretan agertzen dena besterik ez da gatazka. ...noetatik oso bestela, zeinetan hitza erabilera, testuinguru eta arau batzuen arabera definitzen den, munduari galderak egiteko dugun modu nagusi honekin, Googlerekin, alegia, gatazka hitz solte bat da, hitzen lainoan dabilen beste milioika hitzetarik bat, eta hizkuntza (lengoaia) hitzetan desegin duenez, ez dago esanahi artikulatu bati edo gehiagori lotua, ez da azaltzen bere erdoka semantikoa, ez
|
dago
diskurtso baten baitan sartuta, hor dabil, airea da, gatazka.
|
|
|
Kitxua elebakarren kopurua, elebidunen kopurua eta gazteleradun elebakarren kopurua kolore banatan adierazita, hiru belaunaldiren arteko bilakaera begietatik sartzen da. Ez
|
dago
diskurtso handien beharrik: grafiko horiek esaten dute esan beharrekoa.
|
|
2016
|
|
|
Hizkuntzak ulertzeko eta irudikatzeko ditugun diskurtsoek eragingo dute hizkuntza horien gaineko interesean zein jarreretan; baita erabileran ere. Horregatik da hain garrantzitsua euskarari buruz gizartean
|
dauden
diskurtsoak egokiak izatea, horrela izango baita posible hizkuntza horrekiko babesa sendotu eta zabaltzea.
|
|
|
Aurkezpen honen oinarrian dagoen abiapuntua bikoitza da. Batetik, susmoa dugu euskararen alde
|
dagoen
diskurtso mota ez dela erabat egokitzen gure gizarteak egun dituen baldintzetara; horren ondorioz, zailtasunak daude euskaltzaletasuna gizarte osora hedatzeko. Bestetik, gero eta euskaldun gehiago dira euskararen komunitatetik at bizi direnak; horiek, batez ere erdal giroan sozializatuak izanik, ez dute euskararekiko aldekotasun handirik sentitzen eta zaila zaie euskaraz bizitzeko ahaleginik egitea.
|
|
|
Batetik, susmoa dugu euskararen alde
|
dagoen
diskurtso mota ez dela erabat egokitzen gure gizarteak egun dituen baldintzetara; horren ondorioz, zailtasunak daude euskaltzaletasuna gizarte osora hedatzeko.
|
|
|
Normalizazioaren ikuspegitik, ona da egoera onenean dagoenari begiratzea». Nolanahi ere, aitortu du leku bakoitzerako prestatu beharra
|
dagoela
diskurtsoa. Ereduak aipatu ditu Mendizabalek ere:
|
|
|
Jendea apur bat aspertua dago. Hutsik
|
dagoen
diskurtso bat ez da iristen jendearengana. Horrek ekarri du jende multzo handi batek pentsatzea euskararen arazoa konponduta dagoela; jende bat ari dela lanean, eta nahikoa dela horrekin».
|
|
|
Euskalgintzan ere ikusten du zer zuzendua, batez ere euskarara hurbildu diren migratzaileen irudiari dagokionez: «Airean
|
dago
diskurtso bat: –Euskara ikasi lukete?.
|
|
|
Bi komunitateen paradigma hor zegoen, oraindik ere erabiltzen duguna.
|
Bazegoen
diskurtso ideologiko bat. Baina horrek talka egiten zuen errealitate batekin:
|
|
|
Gogoetarako eta debaterako eremu bat sortzen du, autoritate publikoaren menpe ez dagoena. Kontzientzia nazionalaren sortzeko urrats horiek eremu batzuk desegiten laguntzen du eta
|
dauden
diskurtso batzuk ezabatzen ditu, pentsamenduaren birmoldaketa bat ekarriz.
|
|
|
Adi egon dugu gizartetik, instituzioetatik eta enpresa esparruetatik garatzen diren hiri aktibazioen sinbolismoak eta atzetik
|
dauden
diskurtsoen estrategia, modu eta interesak zerbait argi izateko.
|
|
|
Hura gertatu zen futbola globala bihurtzen ari zenean, baina Athleticek tokikoa bihurtu zuen eta kutsu etnikoa eman zion euskal jokalariak bakarrik fitxatzea erabaki zuenean. Athleticen nortasunean nortasun politikoan edo antropologikoan
|
dauden
diskurtsoak errepikatzen dira: munduan bakarrak gara, ezberdinak gara, gure futbola ezberdina da, futbol modernoa ez dugu gustuko eta bere komertzializazioaren kontra gaude, eta geure erroak hemen daude.
|
|
|
Batetik, kultura hutsaltzen du, bai eta etengabe berritzeko exijentziara murriztu ere, merkatuak eskatuta, eta, paradoxikoki, kultura politiken gaitaKrisia une aproposa izan zen lehentasunak mahai gainean jarri eta kultur politikak garbitzeko. Murrizketek bultzatutako erabakiek erakusten digute zein diren politikak sustatu nahi dituen kulturaren balioak suna mugatzen du, ekonomiarekin lotutako erakunde arloek sormenaren diskurtsoa bereganatu baitute, I+G+B rekin gero eta nahasiago
|
dagoen
diskurtsoa, bada. Ondorioz, industria soilera murrizten da, eta kultur osagaia desagertzen joateko arriskua dago (Zallo 2016:
|
|
2017
|
|
|
Nekeza egiten zait diskurtso bera erabiltzea administrazioari begira, euskaldunei, erdaldunei begira… Diskurtso bat baino gehiago erabiltzen dugu. Azken boladan modan
|
dago
diskurtsoaren gaia, eta uste dut esperantza gehiegi jartzen dela diskurtsoaren egokitasunean, hau da, diskurtsoan asmatuz gero sekulako aldaketak gerta daitezkeen ustea irenstea gaitz samarra egiten zait. Horrez gain, oso garrantzitsua da bakoitzak bere diskurtsoa zabaltzeko zer baliabide dituen kontuan izatea.
|
|
|
Hiru diskurtso horiek hor daude, zalantzarik gabe. Koldok gehiago hitz egiten du politikatik, nik gehiago hitz egingo dut euskararen aldeko mugimendutik, eta mugimendu horretan ere ez
|
dago
diskurtso bakarra, diskurtsoak baizik. IKAn argi bereizten ditugu norbanako elebiduna eta gizarte elebidunaren kontzeptuak.
|
|
|
Nola
|
dago
diskurtsoaren eta teknikaren arteko tentsioa?
|
|
|
Berak aztertutako laginetan ikusi du britainiarrek uste dutela etorkinek ez dutela hizkuntza ikasi nahi, eleaniztasuna eta kultur arteko komunikazioa txarra dela herrialdean eta Britainia Handiaren britainiartasuna kolokan dagoela. Horren aurrean,
|
dauden
diskurtsoek bi joera dituzte: 1) salaketa eta 2) ekintzarako deia
|
|
|
Ikertu duguna garai horietan euskararen egoera soziolinguistikoan
|
zegoen
diskurtsoa da. Esan gabe doa, euskararen gainean, lau urte hauetan (1982/ 83 – 1986/ 87) milaka iritzi aurki ditzakegula, beraz, galbahe lana egitea ezinbestekoa da.
|
|
|
4 AzTerKeTA KUAliTATiBOA: zein zen 80 UrTeeTAn eUSKArAren egOerAri BUrUz
|
zegOen
diSKUrTSOA?
|
|
|
Auzi hau muin muinera ekarrita, zer
|
dago
diskurtso horren mamian. Guk Pérez Iglesiaren ideiak zuzen antzean ulertu baditugu, euskaltzaleok ez genioke euskararen normalizazio sozialari euskal nazioaren estatus politiko juridikorik esleitu behar, eta hemengo espainolek eskubide osoa leukakete, egungo statu quoari esker, beren erdalduntasun nazional hegemonikoan nahi bezala bizitzeko.
|
|
|
Etorkizunean, ingeniaritzako beste esparruetara zabaldu nahi da ikerketa eremua, erakunde kulturen generizazio mailan jorratzen segitzeaz gain, emakumeek espezializazio ezberdinetan duten presentziak erakunde kulturen generizazio mailarekin loturarik duten ikusteko. Sozialki ezaugarri maskulinoen inguruan eraiki diren lanbideetan emakumeen presentziak, praktika zein zabalduak
|
dauden
diskurtsoetan, lanbidearen genero destipifikazioan nola eragin dezakeen jorratzeko helburuarekin.
|
|
|
Konplizitatea, sarritan, muturrekoa da. Hitza hartzen duten feminista zuriak oso gutxitan konturatzen dira arropa horren benetako esanahiaz zapalkuntza arrazistaren pean bizi diren emakumeen testuinguru horretan, eta, era berean, gu dagoeneko ‘askatuta’
|
gaudelako
diskurtsoa indartzen dute. Historia eta testuingurua ezabatzen dira, ‘emakume musulman’ bezain termino absurdoekin bateratzen da, gehiengo kristauko testuingurutik kanpora batere zentzurik ez duena; jakina, testuinguru kristau hori bilakatzen da neutroa eta ikusezina, identitate hegemonikoa.
|
|
2018
|
|
|
Nola baloratu diskurtsoa? Epaimahaia ez
|
dago
diskurtso baten egokitasuna baloratzeko. Anorexiaren gaia umoretik hartu zuten.
|
|
|
herriak eta baliabideak, boterea bera, bortxaren bidez kontzentratu dira, halako moldez non konkistatu eta menderatzeko eskubidetik sortu baitira estatuak, inperioak eta zuzenbidea. Ondoren botere antolakuntzaren diskurtso legitimatzaileak datoz, eta mundu guztia behaturik
|
dago
diskurtsoa sinestera, bizirik iraun edo gizartearen etengabeko lehian aurrera egingo badu. Botereak askotariko aldeak ditu, baina bortxa da eragingarrienetariko bat.
|
|
|
Rosek modu konbentzigarrian dio: «Lacanentzat, ikusi dugun legez, ez
|
dago
diskurtsoaren aurreko errealitaterik(. Zelan itzuli, ezpada diskurtso berezi baten bitartez, diskurtsoaren aurreko errealitate batera??), ez dago legearen aurreko tokirik, irisgarria eta berreskuratzeko modukoa denik». Irigaray zeharka kritikatuz idazkera femenino bat proposatzeagatik ekonomia falikotik kanpo, Rosek hau gehitzen du:
|
|
|
Generoa «filosofiaren alorrekoa» izatea, Wittigentzat da izatea «kontzeptu ebidentziazkoen multzokoa(...), zeintzuk gabe [filosofoek] ezin baitute garatu inolako arrazoibiderik, eta zeintzuk esan gabe doazen haientzat, jatorrizko kontzeptutzat baitauzkate, edozein pentsamendu eta ordena sozial baino ere lehenago existitzen direlako, naturan». Genero identitateaz hain zabalduta
|
dagoen
diskurtso hori, genero eta «sexualitateekin» «izan» aditza ezer auzitan jarri barik erabiltzen duena, Wittigen iritzia berrestera dator. Norbait emakumea «dela» eta heterosexuala «dela» arazorik gabe esatea genero substantzien metafisika horren sintoma litzateke.
|
|
|
Erregelok errepikapenaren bidez funtzionatzen dute. Egia esan, esaten denean subjektua eratua dela, horrek beste barik esan gura du subjektua diskurtso jakin batzuen emaitza dela, hau da, identitate ulergarriaren aldarrikapena gobernatzen duten eta erregela batzuen menpe
|
dauden
diskurtsoen ondorioa. Subjektua sortzen duten erregelek ez dute subjektua determinatzen, esanahia adieraztea ez baita ekintza fundatzaile bat, ezpada errepikapen prozesu erregulatu bat, bere burua ezkutatzen duena eta bere erregelak inposatzen dituena, hain zuzen substantziaren irudipenak sortzearen bidez. Nolabait ere, esanahia beti adierazten da errepikatzeko konpultsioaren orbitaren barruan; hortaz, «agentzia» bilatu behar da errepikapen horren barruan aldaketak egiteko posibilitatean.
|
|
|
Baina, Boris Groys filosofo eta arte kritikariak ondo dioen bezala, erabiltzaileak ezin du Googlek erakusten ez dion beste ezer ikusi, eta beraz, bilaketa horretan agertzen dena besterik ez da gatazka. ...rnoetatik oso bestela, zeinetan hitza erabilera, testuinguru eta arau batzuen arabera definitzen den, munduari galderak egiteko dugun modu nagusi honekin, Googlerekin alegia, gatazka hitz solte bat da, hitzen lainoan dabilen beste milioika hitzetarik bat, eta hizkuntza (lengoaia) hitzetan desegin duenez, ez dago esanahi artikulatu bati edo gehiagori lotua, ez da azaltzen bere erdoka semantikoa, ez
|
dago
diskurtso baten baitan sartuta, hor dabil, airea da, berez hain astuna dena: gatazka.
|
|
|
Norberak nahi duen taldera batu, eta aditu baten konpainian bakoitzak bere bizipenetatik esperientziak partekatzeko momentua izango da. Gizartean sexualitateari eta berdintasunari buruz
|
dagoen
diskurtsoa zein den badakigu, zer den egokia eta zer ez zehazten duena, eta horrekin gogaituta gaude.Urteetako eskarmentuaren poderioz ikusi dugu ez dela sexualitateari buruz natural hitz egiten, batez ere emakumearen sexualitatearen inguruan. Hutsune horretatik abiatu gara.Ibai Fresnedo:
|
|
|
Teleologia horri
|
dagokion
diskurtso literarioa oso prebisiblea da. Literatura erlijiosoaren pisua gainetik kendu zelako ustean, ematen du Pierre Lafitteren hitzek argitu dezaketela oraindik gertatzen dena:
|
|
|
Ordu artio ixilpean gorderik
|
zeuden
diskurtso politiko guziak publikoki lehertu ziren, eztanda nornahi sogortzeko modukoa zen; guk adi adi segitzen genituen zerbait ikasi nahian, alta arras azalekoak ziren, ez zituzten gure beharrak asetzen.
|
|
2019
|
|
|
2010eko hamarkadan lehen lana argitaratu duten belaunaldi berriko musikariek egindako hizkuntza hautuaren atzean dauden arrazoiak aztertzea izango da ikerketa honen helburu nagusia. Ildo horretan, hizkuntza hautua azaltzeko erabiltzen dituzten arrazoien atzean
|
dauden
diskurtso linguistikoak tentuz aztertu dira.
|
|
|
Gure argudioa garatzeko, tratu txarren inguruan egin diren ikerketa soziologikoetan erabili diren neurtzaileak, adierazleak eta ezaugarriak kontuan hartuko ditugu, protagonista nagusiaren profil psikologikoa marraztu eta Saizarbitoriak pertsonaia egiantzekoak eraikitzeko duen maisutasunaz baliatuz. Narratzailearen atalean esan dugun bezala, autore inplizituak narratzaile ezfidagarri bat erabili du istorioa kontatzeko, eta narratzaile honi tratu txar emaile baten profil psikologikoari
|
dagokion
diskurtsoa esleitu dio. Horrek ahalbidetzen du liburuaren hausnarketa gaitasun handia genero gaiari buruzko ikuspegiari dagokionez.
|
|
|
Eleberria, kontatzeko artefaktu moduan, oso trebeki egituratua
|
dagoen
diskurtsoa da eta halaxe aitortu dute aho batez aditu guztiek. Kontalariaren diskurtsoak ez du etenik, ez ordena jakinik.
|
|
|
–Egia da transmisioa bermatu daitekeela, adibidez, errituekin, edozein heriotzatan ere beharrezkoak direnak, baita erritu horiekin sortzen diren gomutalekuekin ere. Orduan, egia da hauek sortzeak laguntzen duela, baina ez horrek bakarrik, zeren askotan leku izenak edo halakoak jartzen dira, baina gero ez
|
badago
diskurtsoa etengabe berritzen duen ezer. Orduan, egia da kasu honetan behar dena dela gure herriko memoriaren parte bezala kontatzea, esaterako, eskoletan?.
|
|
|
Azkenik, diskurtso hauek sortu eta transmititzeko tresnez aritu da. . Argi
|
dago
diskurtso etengabeak sortu behar direla. Batzuk izango dira zeharkakoak, eskolako diskurtso pedagogiko hutsak, eta beste batzuek izan behar dute kulturalak.
|
|
|
–Agian gay eta lesbianekin halako normalizazio batera iritsi gara, baina orain gaude transekin gay eta lesbianak orain 50 urte zeuden bezala.
|
Badago
diskurtso tolerante hori, baina hor jarraitzen dute halako esaldi tipiko horiek: –ez dut nahi nire seme edo alaba transa izatea sufrituko duelako?.
|
|
|
Portotik Lisboarako bidaiak hiru egun iraun zuelarik, ez da izugarrizko imajinazioa eduki behar pentsatzeko bi artzainek, bidean zihoazela, eta lana aurreratze aldera, zirriborroa prestatuko zutela, argudioak neurtuz, iradokizun asko sartuz, ahal zena aurreikusiz, promesa ezin liberalagoak buruko zuhurtzietan bilduz, lausengua ahaztu gabe, honek banitatea puzten du eta fruitu ale baten trukean mila ematen ditu, lurra antzua eta ereilea dorpea izanik ere. Raimundo Silvak, beroturik, tapakia erortzen utzi du, antzerkiari dagokion keinuaz, alaitasunik gabeko irribarre egiten du, Ez
|
dago
diskurtso hau sinetsiko duen ama semerik, Shakespeareren pasartea dirudi herriko gotzainen izkribua baino gehiago, eta mahaira itzultzen da, eseri egiten da, burua astintzen du, bentzuturik, Latza da pentsatzea inoiz ez dugula jakingo On Afonso Henriquesek gurutzatuei benetan zer esan zien, egun on behintzat esango zuen, eta zer gehiago, zer gehiago, eta ebidentzia honen argi itsugarria, sekula e...
|
|
|
Bai, aitortzen dut gogaituta naukala Espainiar politikak (orainarte gogaituta ez banindu bezala), zirkoa da eta egunero dena okerrago ra doa gainera. Gaur egun Espainiako politikan ideien lekuan, burutazioak daude eta ez
|
dago
diskurtsurik, esloganak baizik (edo twitak kasurik onenean). Gutaz dabiltz barrezka hizketan.
|
|
2020
|
|
|
Bizitakoak aldatu duela dio Agirrek: " Ingurune militanteetan ohituak
|
gaude
diskurtsoak teoriatik egitera, ondo dago eta egin behar da, baina esperientziak errealitatea ematen dizu. Pentsarazten dit erlazionatzeko zer estratu sozial bananduak sortzen ditugun eta horiekin apurtu behar dugula".
|
|
|
Honek beste bi parametroak erabat baldintzatzen ditu, izan ere elkarrizketatzaileak eta elkarrizketatuak aurrez aurre ez egoteak erreferentzia eremua zeharo murrizten du, Koch eta Oesterreicherek (2007) aipatzen duten ego hicnunc baldintzari mugak jarriz. Era berean, ainguraketa mailari erreparatuta aipatutako ezaugarriek erabat baldintzatuta ageri da, aurrez aurre ez
|
egoteak
diskurtsoa eta ekintza bera identifikatu eta horren arabera jokatzeko aukerak murrizten baititu.
|
|
|
Nik ere kopa bat ardo hartu nuen eta ondoan egokitu zitzaidan gizonezkoari galdetu nion ea diskurtsoak bukatuak al ziren, hilari buruzko informazioa bildu ahal izateko ezinbestekoak izaten direlako jardun gehienetan deitoragarri horiek. Ez zela
|
egon
diskurtsorik erantzun zidan, hilak berak idatzita utzi zuelako azken borondate hori, ez zedila alegia inor aritu berari buruz zernahi esaten, berak erantzuteko aukerarik ez zuenean, eta ez zitzaiola gaizki iruditzen erantsi zuen gizonak. –Bizitza osoan esatera ausartu ez diren gauzak esaten hasten dira batzuk zerraldo bat aurrean ikusten dutenean?, esan zuen.
|
|
|
Telebistan, irratietan edota egunkarietan bai, baina ez kafetegietan, azokan edo eskola atarietan. Nire irudipena da, beraz, tarte handi bat
|
dagoela
diskurtso publikoaren eta pribatuaren artean. Pribatuan, jendeak bere inguruan gertatzen ari denaz hitz egiten du; bere baso puxketan pasatzen ari denak kezkatzen du.
|
|
|
Azken atalean, bereziki begiratu nahi izan diet bertso eskolako hiztun berrien ibilbideei. Izan ere, hiztunek hizkuntza bat erabiltzeko horretarako legitimitatea sentitzea edo ez sentitzea aldagai garrantzitsua da, eta hiztunen legitimitatea espazio eta denbora jakin batean negoziatzen den heinean, bertso munduko bi hiztun berriren legitimazio prozesuetan sakondu nahi izan dut haien hiztuneta bertso ibilbideetako bizipenak eta bertso munduan hiztun berriekiko
|
dauden
diskurtsoak aztertuz. Hala, ondorioztatu dut bertso munduan sozializatzea hiztun berrien legitimaziorako akuilu izan daitekeela, baina baita traba ere:
|
|
|
Eta sinetsi egin dugu. Baina zer
|
dago
diskurtso horren atzean. Skolastikako Josune Muñozek (Bilbo, 1967) gai honen inguruko ikastaroak eman ditu Iurretan.
|