|
2004
|
|
|
Globalizazioaren amaraunean sartu eta hor, euli errukarriaren gisa, norbaiten atzaparretan erori baino lehen aldez aurretikako zertzelada bat. Intentzio maltzurrenez ondutako adigai horren harian dagoeneko aski garatua
|
dagoen
diskurtsoan bikoizkeria adierazgarri bat agertzen zaigu hitzetik hortzera. Batetik, globalizazioa bera eragin duten indar ekonomiko eta teknologiko erraldoien sarea; bestetik, horren mirabe bihurtzen ari omen den Nazio estatuaren estatus indargea.
|
|
|
Eta eginkizun horretarako euskaltzale egokia aurkituko dugula uste dut. Egokitasunaren neurria irakurlearen esku utzita, Imanol Agoteren testu puska luze bat irauli nahi dut hona, euskalgintzaren ingurumarian
|
dauden
diskurtsoen lau aldaerak banakabanaka ezagutzeko. Bai, lau omen dira ikuspuntu horiek, eta laurak luze eta zabal zirriborraturik ikusi nahi ditugu hemen:
|
|
|
Euskaldunon eta munduko bost mila herri, kultura eta hizkuntzen problematikaren sakontasunaz ohartu nahi badugu, ezin dugu geureganatu gaur egun Mendebaldetik mundu zabalera hedaturik
|
dagoen
diskurtsoa. Diskurtso horretan bertan txertatuak eta zilegituak daude genozidioaren eta etnozidioaren zergatikoak.
|
|
|
Izan ere, oro har eta salbuespenak salbu, hizkuntza trebetasun horiek banaka ote dabiltza elkarrekiko eragin osagarrian edo kengarrian? Bakoitza bere eskuko balebil, euskal hiztunak bere munduaren berri emateko orduan ez luke eragozpenik izango, eta ahozko hizkeran trebe dabilen euskaldunak kode jakin horretatik bakarrik eraikiko luke bere munduari
|
dagokion
diskurtsoa. Horretarako, ordea, adierazi behar duen gizarte kulturaren mugak ahozko kulturaren barrutira errenditu behar.
|
|
2011
|
|
|
Ez dago adimenik, obedientzia baizik. Ez
|
dago
diskurtsoaren garapenik, eskema itxien inposaketa baizik.
|
|
2016
|
|
|
Normalizazioaren ikuspegitik, ona da egoera onenean dagoenari begiratzea». Nolanahi ere, aitortu du leku bakoitzerako prestatu beharra
|
dagoela
diskurtsoa. Ereduak aipatu ditu Mendizabalek ere:
|
|
|
Jendea apur bat aspertua dago. Hutsik
|
dagoen
diskurtso bat ez da iristen jendearengana. Horrek ekarri du jende multzo handi batek pentsatzea euskararen arazoa konponduta dagoela; jende bat ari dela lanean, eta nahikoa dela horrekin».
|
|
|
Euskalgintzan ere ikusten du zer zuzendua, batez ere euskarara hurbildu diren migratzaileen irudiari dagokionez: «Airean
|
dago
diskurtso bat: –Euskara ikasi lukete?.
|
|
|
Bi komunitateen paradigma hor zegoen, oraindik ere erabiltzen duguna.
|
Bazegoen
diskurtso ideologiko bat. Baina horrek talka egiten zuen errealitate batekin:
|
|
2017
|
|
|
Auzi hau muin muinera ekarrita, zer
|
dago
diskurtso horren mamian. Guk Pérez Iglesiaren ideiak zuzen antzean ulertu baditugu, euskaltzaleok ez genioke euskararen normalizazio sozialari euskal nazioaren estatus politiko juridikorik esleitu behar, eta hemengo espainolek eskubide osoa leukakete, egungo statu quoari esker, beren erdalduntasun nazional hegemonikoan nahi bezala bizitzeko.
|
|
2018
|
|
|
Rosek modu konbentzigarrian dio: «Lacanentzat, ikusi dugun legez, ez
|
dago
diskurtsoaren aurreko errealitaterik(. Zelan itzuli, ezpada diskurtso berezi baten bitartez, diskurtsoaren aurreko errealitate batera??), ez dago legearen aurreko tokirik, irisgarria eta berreskuratzeko modukoa denik». Irigaray zeharka kritikatuz idazkera femenino bat proposatzeagatik ekonomia falikotik kanpo, Rosek hau gehitzen du:
|
|
|
Generoa «filosofiaren alorrekoa» izatea, Wittigentzat da izatea «kontzeptu ebidentziazkoen multzokoa(...), zeintzuk gabe [filosofoek] ezin baitute garatu inolako arrazoibiderik, eta zeintzuk esan gabe doazen haientzat, jatorrizko kontzeptutzat baitauzkate, edozein pentsamendu eta ordena sozial baino ere lehenago existitzen direlako, naturan». Genero identitateaz hain zabalduta
|
dagoen
diskurtso hori, genero eta «sexualitateekin» «izan» aditza ezer auzitan jarri barik erabiltzen duena, Wittigen iritzia berrestera dator. Norbait emakumea «dela» eta heterosexuala «dela» arazorik gabe esatea genero substantzien metafisika horren sintoma litzateke.
|
|
|
Erregelok errepikapenaren bidez funtzionatzen dute. Egia esan, esaten denean subjektua eratua dela, horrek beste barik esan gura du subjektua diskurtso jakin batzuen emaitza dela, hau da, identitate ulergarriaren aldarrikapena gobernatzen duten eta erregela batzuen menpe
|
dauden
diskurtsoen ondorioa. Subjektua sortzen duten erregelek ez dute subjektua determinatzen, esanahia adieraztea ez baita ekintza fundatzaile bat, ezpada errepikapen prozesu erregulatu bat, bere burua ezkutatzen duena eta bere erregelak inposatzen dituena, hain zuzen substantziaren irudipenak sortzearen bidez. Nolabait ere, esanahia beti adierazten da errepikatzeko konpultsioaren orbitaren barruan; hortaz, «agentzia» bilatu behar da errepikapen horren barruan aldaketak egiteko posibilitatean.
|
|
|
Baina, Boris Groys filosofo eta arte kritikariak ondo dioen bezala, erabiltzaileak ezin du Googlek erakusten ez dion beste ezer ikusi, eta beraz, bilaketa horretan agertzen dena besterik ez da gatazka. ...rnoetatik oso bestela, zeinetan hitza erabilera, testuinguru eta arau batzuen arabera definitzen den, munduari galderak egiteko dugun modu nagusi honekin, Googlerekin alegia, gatazka hitz solte bat da, hitzen lainoan dabilen beste milioika hitzetarik bat, eta hizkuntza (lengoaia) hitzetan desegin duenez, ez dago esanahi artikulatu bati edo gehiagori lotua, ez da azaltzen bere erdoka semantikoa, ez
|
dago
diskurtso baten baitan sartuta, hor dabil, airea da, berez hain astuna dena: gatazka.
|
|
2019
|
|
|
–Egia da transmisioa bermatu daitekeela, adibidez, errituekin, edozein heriotzatan ere beharrezkoak direnak, baita erritu horiekin sortzen diren gomutalekuekin ere. Orduan, egia da hauek sortzeak laguntzen duela, baina ez horrek bakarrik, zeren askotan leku izenak edo halakoak jartzen dira, baina gero ez
|
badago
diskurtsoa etengabe berritzen duen ezer. Orduan, egia da kasu honetan behar dena dela gure herriko memoriaren parte bezala kontatzea, esaterako, eskoletan?.
|
|
|
Azkenik, diskurtso hauek sortu eta transmititzeko tresnez aritu da. . Argi
|
dago
diskurtso etengabeak sortu behar direla. Batzuk izango dira zeharkakoak, eskolako diskurtso pedagogiko hutsak, eta beste batzuek izan behar dute kulturalak.
|
|
|
–Agian gay eta lesbianekin halako normalizazio batera iritsi gara, baina orain gaude transekin gay eta lesbianak orain 50 urte zeuden bezala.
|
Badago
diskurtso tolerante hori, baina hor jarraitzen dute halako esaldi tipiko horiek: –ez dut nahi nire seme edo alaba transa izatea sufrituko duelako?.
|
|
|
Portotik Lisboarako bidaiak hiru egun iraun zuelarik, ez da izugarrizko imajinazioa eduki behar pentsatzeko bi artzainek, bidean zihoazela, eta lana aurreratze aldera, zirriborroa prestatuko zutela, argudioak neurtuz, iradokizun asko sartuz, ahal zena aurreikusiz, promesa ezin liberalagoak buruko zuhurtzietan bilduz, lausengua ahaztu gabe, honek banitatea puzten du eta fruitu ale baten trukean mila ematen ditu, lurra antzua eta ereilea dorpea izanik ere. Raimundo Silvak, beroturik, tapakia erortzen utzi du, antzerkiari dagokion keinuaz, alaitasunik gabeko irribarre egiten du, Ez
|
dago
diskurtso hau sinetsiko duen ama semerik, Shakespeareren pasartea dirudi herriko gotzainen izkribua baino gehiago, eta mahaira itzultzen da, eseri egiten da, burua astintzen du, bentzuturik, Latza da pentsatzea inoiz ez dugula jakingo On Afonso Henriquesek gurutzatuei benetan zer esan zien, egun on behintzat esango zuen, eta zer gehiago, zer gehiago, eta ebidentzia honen argi itsugarria, sekula e...
|
|
2020
|
|
|
Nik ere kopa bat ardo hartu nuen eta ondoan egokitu zitzaidan gizonezkoari galdetu nion ea diskurtsoak bukatuak al ziren, hilari buruzko informazioa bildu ahal izateko ezinbestekoak izaten direlako jardun gehienetan deitoragarri horiek. Ez zela
|
egon
diskurtsorik erantzun zidan, hilak berak idatzita utzi zuelako azken borondate hori, ez zedila alegia inor aritu berari buruz zernahi esaten, berak erantzuteko aukerarik ez zuenean, eta ez zitzaiola gaizki iruditzen erantsi zuen gizonak. –Bizitza osoan esatera ausartu ez diren gauzak esaten hasten dira batzuk zerraldo bat aurrean ikusten dutenean?, esan zuen.
|
|
2021
|
|
|
Azpian
|
bazegoen
diskurtso bat
|
|
|
Eta niretzat izan zen begiak irekitzeko modu bat. 50 bat emanaldi egin genituen eta konturatu nintzen hor bazela zirkuitu bat eta, baita ere, ordura arte oso inkontzienteki egiten nuenaren azpian
|
bazegoela
diskurtso bat.
|
|
2022
|
|
|
Serif Derince soziolinguistak aitortu du kurduen artean badagoela ikuspegi hori, baita mugimendu kurduaren baitan ere zentzu autokritikoan, baina bidegabea dela uste du: "
|
Badago
diskurtso bat edo gure historiaren eta erakundearen irakurketa bat oso homogeneizatzailea, esaten duena garai batean helburua Kurdistan libre bat ezartzea baino ez zela, Turkiaren okupaziotik askatzea, eta beste ezer ez zela garrantzitsua, ez hizkuntza, ez feminismoa, dena geroko uzten dela. Oso irakurketa sinplea iruditzen zait.
|
|
|
Gay kultur eszenan ere presente
|
daude
diskurtso horiek. Drag ikuskizunak famatuak dira oraindik ere, nahiz eta ikusleen gehiengoak bota astunak eraman, eta hiesaren inguruko informazioa zabaltzeko garraiobide eraginkor gisa baliatu dira.
|
|
2023
|
|
|
Diskurtsoa. Gakoa beti
|
dago
diskurtsoan. Bere adiera azalekoenean, noski.
|
|
|
Euskal anfitrioiek sarrerako hitzaldi laburretan unearen garrantzia azpimarratu ondotik, Espainiako errege eta Bizkaiko jaun Juan Carlos altxatu da hitza hartzeko, eta paperak atrilean paraturik mikrofonoaren aurrean hasi da irakurtzen egunari
|
dagokion
diskurtso arranditsua: " Siempre había sentido el anhelo...", baina lehen hitz horiek ahoskatu bezain laster, besterik esateko astirik gabe, altxatu dira hainbat lagun, eta ukabilak goraturik kantari hasi dira ahots betean:
|
|
|
Eskubide hauek berekin ekarri duten dibertsitateak zalantzan jarri du klase borroka oinarri izan duen Ongizate Estatua, eta eraldaketarako prest utzi, toki askotan. Berdintasunari lotutako politikak agenda publikoaren erdigunera igaro dira, eta inoiz baino presenteago
|
daude
diskurtso publiko gehienetan. Ezin uka daiteke eztabaida egun puri purian dagoela.
|
|
|
Pandemiaren aurretik, arazoak zituztenak beti ziren besteak, eta urruneko izakiak balira bezala ikusten genituen. Gutariko bakoitza beti zen, indarrean
|
zegoen
diskurtso hegemonikoari so eginez, bere burua zainduz aurrera egiteko gai, geure indar eta gaitasunez aurrera egiteko gai. Baina, pandemiaren ondoren, hedatu egin da hauskortasunaren amildegia, orain arte ikusi nahi ez genuen egia ikusgarri eginez:
|
|
|
Alegia,
|
bazegoen
diskurtso kultural oso bat emakume beltz, marroi eta asiar kolonizatuek unibertso kolonialaren barrenean zuten posizioa argitara ekartzen zuena. Gizarte viktoriarraren begietan," Ekialdeko emakumeak, emakumeak eta ekialdetarrak ziren heinean, besteak baino bi aldiz beherago zeuden". 9 Hala eta guztiz ere, Hego Asiara eta Ekialde Hurbilera bidaiatzen zuten emakume zuriek interes handia zuten emakume haiek bisitatzeko; eta, aberatsen etxe edo jauregietako emakume gelei zenana esaten zitzaienez," zenana bisitak" esaten zitzaien halaber bisita haiei.
|