|
2017
|
|
|
Dubiok arratsalde hartan
|
bertan
lan pixka baten lan egingo zuen ez gehiegi, gehienera jota, alde batetik besterako hiru joan itzuli eta banaketa amaitzerakoan, etxera ez baina, auzoko tabernetan narrasti moduan ibiliko zen, harik eta gauerdia iristen zen arte. Arrats parteko bakarkako ardo merkearen txikiteoan jarrita gogoa3, punpa zentrifugoen instalaziora zeramaten metalezko eskailera luzeak jaitsi zituen.
|
|
|
Ai!
|
Bere
lanarengatik oso tarteka ikusten zituen alabatxo maiteak, hain bizkorrak izatetik, erabat aldrebestuko ziren, galbidera joango, abandonatuko.
|
|
|
Gauetan oroitzapenetara joaten da bizitzera. Egunez egun denbora gutxiago ematen du errealitatean; bere etxe perfektuan,
|
bere
lan perfektuan, bere gizon prefektuarekin... Finean, bere bizitza perfektu horretan.
|
|
|
Bertsolaritzak gure tradizioa ekarri eta aberastu eta transmititu digu, beste inork ez bezala. Eta bere funtzioa horretan da, paregabea, neurrigabea, profetikoa kasikan, hizkuntzaren gordailu bihurtu delako, bere arteagatik, bere imajinazioagatik,
|
bere
lanagatik.
|
|
|
Literaturaren muina xehetasunak direla gehitu zuen, Josep Pla katalanak esandakoaren ildotik. Atxagak
|
bere
lanean askatu nahi izan duen korapiloa: gehien ezagutu duen lekua ulertzen saiatzea.
|
|
|
Batzuek esaten zuten argazkilaria zela, beste batzuek kontzeptualista esaten zioten, beste batzuentzat idazle bat zen, baina definizio horietako bakar bat ere ez da zehatza, eta azken buruan uste dut ezin dela inolaz ere sailkatu.
|
Bere
lana burugabeegia zen, pertsonalegia ezein bitarteko edo diziplina jakinetan sailkatzeko. Ideia batek bereganatzen zuen, proiektuetan lan egiten zuen, arte galerietan erakuts zitezkeen emaitza konkretuak zeuden, baina aktibitate hori ez zen jaiotzen hainbeste artea egiteko desio batetik, ez bada bere obsesioei men egiteko behar batetik, bere bizitza nahi bezala".
|
|
|
Negro Llorelek, ordea, gauzak ongi begiratuta, ez zuen
|
bere
laneko harrobian zulagailu elektrikorik nahi, ez zuten-eta haren premiarik izango. Soldata jaitsiko zioten agian...
|
|
|
Ulertu nuen berehala. Ordutik ez ninduen kitatu, euskaraz apaintzen nituen
|
bere
lanak, katalanez bizitzen eta hiltzen ikasten nuela nire aldian.
|
|
|
Enpresa/ entitate gehienetan pertsona bakarra guztiaz arduratzen den arren, ikusiko dugunez, profil desberdinak daude eta bakoitzak
|
bere
lana burutzen du eta elkarren osagarri dira, noski.
|
|
|
Eta baita aktiboa eta kuxkuxeroa ere, bezeroari zer interesatzen zaion jakitea oso garrantzitsua delako. Eta, azkenik,
|
bere
lanaz maiteminduta egon behar du, izan ere, lehen esan bezala enpresaren/ entitatearen edota markaren ordezkaria da community managerra.
|
|
|
Andoni urte askotan bizi izan zen Bartzelonan
|
bere
lanak bultzaturik, eta Mikelen aita ere aitonaren moduan lana zela eta hiri hartara joateko beharrean aurkitu zen.
|
|
|
entzungo duzu
|
bere
lana egiten.
|
|
|
Almadia bat egiten, koadrilak jakin dezan zer eta nolakoa den. Bakean utzi zuen
|
bere
lanetan, halakoetan ez baitzen oso berritsua izaten eta.
|
|
|
" Dena ez dago gizakion eskuetan, patuak ere
|
bere
lana egin behar du" pentsatu zuen mendizerra irabazi ondoren lursail ikaragarriak bere oinetara ikustean.
|
|
|
Harrituta nago zuen lanaz, balentriaz, eta beste gauza askoz, baina bereziki gauza batez: inork ez dit oraindik eskatu
|
bere
lanaren ordainketa, inork ez du esan hain garrantzitsuak diren sosez. Ezer eskatu gabe jarri zarete lanean eta horrela jarraitzen duzue, eta hori niretzat oso esanguratsua da, adierazten baitit nolako ilusioaz ekin diozuen apustu berri honi.
|
|
|
Gezien zaparrada gainera etorri zitzaion almadiari. Oholak lodiak ziren eta
|
bere
lana ederki betetzen zuten. Almadiak ontzi fantasma bat zirudien, ikusezinen eskuek gidatutako ontzi fantasma, ez hitzik ez gizakirik begi bistan.
|
|
|
Baina desblokeatu al daiteke ezer ELAk eta LABek EAEn osatzen duten gehiengo sindikala bazterrean utzita? Prekarietateari beste mamu bat gehitu zaio
|
beraz
lan harremanen esparruan: defizit demokratikoarena.
|
|
|
Blokeoa datutan ere zenbatu daiteke. Lan Harremanen Kontseiluaren azken buletin soziolaboralean ikus daitekeenez abuztuan langileen ia erdiak (%46, 2) oraindik berritzeko zuen hitzarmena, 253.993 lagunek hain zuzen; beste 110.167 hitzarmenik gabe zeuden (%20) eta soilik heren batek (%33, 8) zuen eguneraturik
|
bere
lan baldintzak arautzen dituen testua, hau da, 185.472 langilek.
|
|
|
egin behar duzun bakarra da komunikabideen aurrean onartzea gehitxo izan ote den jaso duzun dieta. Horrekin dena konponduko da, eta bestela, denborak egingo du
|
bere
lana memorietan. Halako dieta egiteko aukera izanda, ez nintzateke baskularen gainean jarriko dirua pisatzeko izan ezik.
|
|
|
Gure herriko liburutegia oso ondo dago. Ez bakarrik liburuzaina jatorra eta dotorea delako eta
|
bere
lana guk merezi baino hobeto egiten duelako; merezi baino nobedade gehiago eta hobeak ekartzen dizkigutelako baino. Eta lehengo egunean oso ariketa frikia egin nuen:
|
|
|
Baina hobeki esan liteke halakoentzat festak ere astegun direla, zeren langileak
|
bere
lanean baino, anitzetan ere alferrak bere alferkerian lan gehiago aurkitzen baitu.
|
|
|
Kontsolamendu handia da
|
bere
lanetan eta egitekoetan lagun on bat izatea. Beraz, kontsola gaitezke gu ere, zeren geure egitekoetan Jesukristo lagun baitugu.
|
|
|
Trabailatzen denak,
|
bere
lanaz izaten duen irabazia jan ohi du, eta ez lana bera. Eta alabaina, esaten du lana bera ere jaten duela.
|
|
|
Kristau onak jaten ditu mundu honetan
|
bere
lanak, eta beste munduan lanaren irabaziak eta fruituak, zeren lan haietan, barautzean, otoitzetan egotean eta negar egitean ere, eperki jatean baino atseginago hartzen baitu.
|
|
|
Eta martiri hark atseginago hartzen du
|
bere
lanetan eta Jainkoagatik iragaten dituen penetan, gaiztoak munduko plazeretan baino. Zeren san Agustinek dioen bezala (De Verbis Domini, 28 serm.):
|
|
|
Horren aurrean, aitak argi hitz egin zion semeari: ziklismoarekin bizimodua atera behar bazuen, aurrera; bestela,
|
berarekin
lan egin zuen marrubiak jasotzen.
|
|
|
Bobet ez zen Anquetilekin fio. Hurrengo denboraldian jokatu beharreko Munduko Txapelketan
|
bere alde
lan egin ordez, Anquetilek Coppiren alde egingo zuen beldur zen Bobet. Alegia, bere taldeburuaren mesedetan jardungo zela, bere herrialdeko selekzioko liderrari lagundu beharrean.
|
|
|
Begiratzen nuen, behatzen nuen zuharki Georges Dreyfus. Orai uste dut Dreyfus ainitz arduratzen zela
|
bere
lanean. Iduritzen zait, uste dut, axolagabekeria zela harentzat huts bakarra.
|
|
|
80ko hamarkadan, munduan zehar talde askok Sex Pistols edota The Ramones hartu zituzten eredutzat eta punkaren parodia egin zuten. Artista batek iturri batetik bakarrik edaten badu, azkenean,
|
bere
lana mugatu eta txiro bihurtzen da. Horregatik, lagun askok punk musika bortitza, oldarkorra eta pobrea dela pentsatzen dute.
|
|
|
Lagun ek, baserri honetan gehien iraun duen txakurrak, 15 urte daramatza kate horri lotua. Hori da
|
bere
lana.
|
|
|
Hemen agroturismo bat zabaldu genuke...
|
bertan
lan egiteko aukera eskainiz... Enpresetako langileentzat!
|
|
|
Amaia
|
bere
laneko mahaian ari da lanean. Amamaren eta iloba jaioberriaren inprimatutako argazkiak bilatzen hasten da.
|
|
|
Traktorea martxan ipini eta saskiak dauden tokira inguratzen du. Traktorea gelditu, eskuko frenoa ipini eta kontu handiz aurreko erruberari egurrezko tako bat ipintzen dio, azkar azkar, eskuko frenoak ez bait du
|
bere
lana ondo egiten. Sagarrez betetako lehen saski multzoa erremolkera jasotzen du.
|
|
|
Amaia estudioko
|
bere
laneko mahaian, ordenagailu aurrean dago.
|
|
|
Izurrite Beltza, beroa nahiago
|
bere
lana egiteko eta dirudienez neguan lotan egon zen, baina udaberria iritsi bezain laster hasi zen kolpatzen sakana. Gaur kasu bi Gazeon, beste hamar Agurainen, beste bost Zalduondon... izua hasi zen bere bidea jorratzen, jendearen ezikusiarenaz trufatuz.
|
|
|
Tira, ordua da esan zuen Buhame txikiak. Belarrek
|
bere
lana egin dute. Zaldiak lasai antzean daude.
|
|
2018
|
|
|
KONTALARIA.
|
Bere
lanean jarraituko du Milúk. Gure lagunek ingurura begiratuko dute, txatarra mendiak eta mendiak bakarrik ikusiko dituzte.
|
|
|
1937an, liburu bat idaztekoa zela iragarri zuen Qodiriyk. Liburua hain ederra izango zen, ezen bere jarraitzaileek
|
bere
lanik ezagunenak, O' tgan kunlar (1922, Joandako egunak) eta Mehrobdan chayon (1929; Eskorpioa aldaretik) nobela historikoak, irakurtzeari utziko zioten. Hura idazten ari zela atxilotu zuen erregimen estalinistak, 1937ko abenduaren 31n.
|
|
|
Charlotte Delboren jaiotze mendeurrena gogoratuz, hainbat ekitaldi egingo dituzte aurten, Frantzian batik bat, baina baita Londresen ere. Auschwitzeko izuaz gain, biktimek ondorengo urteetan sentitu zutena ere islatu zuen
|
bere
lanetan.
|
|
|
Gerra amaitu eta jarraian idatzi zituen Delbok
|
bere
lanik ezagunenak, Le convoi du 24 janvier (1965) kronika, Qui rapportera ces paroles? (1974) antzezlana eta Auschwitz et après trilogia (Aucun de nous ne reviendra, Une connaissance inutile, Mesure de nos jours), baina ia bi hamarkada itxaron zuen haiek argitaratu arte, tragediari ez ziola justiziarik egingo beldur baitzen.
|
|
|
(1974) antzezlana eta Auschwitz et après trilogia (Aucun de nous ne reviendra, Une connaissance inutile, Mesure de nos jours), baina ia bi hamarkada itxaron zuen haiek argitaratu arte, tragediari ez ziola justiziarik egingo beldur baitzen. Azkenean, Holokaustoaren gaineko ezjakintasunari aurre egitearen beharra beldurrari gailendu zitzaion, eta
|
bere
lanek argia ikusi ahal izan zuten. Haietan Delbok behin betiko ekualizadore moduan aurkezten du Auschwitz, nortasun ezaugarri oro (arraza, erlijioa, generoa) ezabatzeko gai dena.
|
|
|
Beloved ek (1987; Maitea, Anton Garikanok euskaratua Literatura Unibertsala bildumarako, 2004), esaterako, biktimen haurren trauma Marianne Hirschek post memoria izendatzen duena gerturatu zien irakurleei, zuri zein beltz. Hain zuzen, Morrisonek behin baino gehiagotan adierazi duenez,
|
bere
lanen helburua da esklabutzari buruzko memoria kolektiboa sortzea, kolektibo horren partaide izanik zuriak zein beltzak.
|
|
|
Bestelakoa da, baina, 1960ko hamarkadan argitaratzen hasi ziren idazleen egoera. Yambo Uologuem ek (1940) Maliko iragana eta oraina aztertzen du
|
bere
lanetan, eta frantsesez egin ohi du hori. 1968an Renaudot saria jaso zuen Le devoir de violence nobelan Bambara inperioaren erretratu iluna eskaintzen du, afrikarrek afrikarren kontra egin zituzten bidegabekerietan (esklabutzan, besteak beste) sakonduz.
|
|
|
Robert McLiam Wilsonek umorea eta parodia erabiliz aztertzen du
|
bere
lanetan Ipar Irlandaren nortasun konplexua.
|
|
|
Bere garaikide Glenn Patterson idazleak bezala, McLiam Wilsonek Ipar Irlandaren nortasun konplexua aztertzen du
|
bere
lanetan. Horretarako, Pattersonek ez bezala, umorea eta parodia erabiltzen ditu bi diskurtso nagusien (nazionalista eta loialista) zentzugabekeria eta gizatasun falta azaleratzeko.
|
|
|
Chuck langabezian dago, eta amarekin bizi da; Jakek neska laguna galdu berri du, eta zorrak dituzten langile familien ondasunak konfiskatzen dituen konpania batentzat lan egiten du. Jake ez dago
|
bere
lanarekin harro, jendearen miseria handitzen konplize sentitzen delako. Baina onartu egiten du diru kontuak tartean daudenean Belfastek demokratikoen jokatzen duela:
|
|
|
Bere buruaz beste egin zuenerako lan esanguratsu askoak argitaratuta zeuzkan, hainbat doktorego tesiren oinarri bihurtutakoak gainera. Hala ere,
|
bere
lana tesi filosofiko baten gainean eraikia zegoen heinean, are gehiago, haren ardatza tesi filosofiko hori berau frogatzea izanik, beti geratuko zaigu zalantza bat: ea idazleak bere helburua beteko zuen ala ez (eta baiezkoa izatekotan, zer nolako lanak izango ziren haren emaitza).
|
|
|
" Testu hauetako batek ere ez zuen Wallacek, bizirik zela, argitaratu zituen ez fikziozko bilduma bikainetako batean ere sartzeko mozketa gainditu. Beraz, definizioz, ez dira
|
bere
lanik onenetakoak", esaten zuen The New York Times en argitaraturiko iruzkinak.
|
|
|
Zein da haren ospearen arrazoia? Idazle bikaina dela esan beharrik ez dago, eta hainbat sari ere jaso ditu
|
bere
lanagatik. Orain arte poesia eta narratiba landu ditu batik bat; hogei lanetik gora argitaratu ditu, besteak beste, The Lone Ranger and Tonto Fistfight in Heaven (1994), The Toughest Indian in the World (2000), Ten Little Indians (2003) narrazio bildumak eta Reservation Blues (1994) eta Indian Killer (1996) nobelak.
|
|
|
Errumaniar alemaniarrari zentsuraren gaia ez zaio arrotza. Hain zuzen,
|
bere
lanak behin baino gehiagotan zentsuraren biktima izan ziren Ceausescuren Securitateren menpe bizi izan zen garaian, eta gerora ere, Berlinen erbesteratu zenean, kosta zitzaion bere liburuak Errumanian oso osorik argitaratzea. " Txinatarrek berek esaten dute Mo Yanek [gobernuko] ministro baten kargu bera duela", dio Mullerrek.
|
|
|
Landa eremuko errealitatearen paradigma gisa erabiltzen du idazleak jaioterria, baina errealitate horrekin harreman gutxi du gaur egungo Gaomik. Dena dela, 1980 urtearen ostean eta Deng Xiaopingen erreformak hasi arteko epean jaio ziren 350 milioi txinatarrentzat mundu ezezaguna da Mo Yanek
|
bere
lanetan deskribatzen duena. Eta haiek dira, hain zuzen, egilearen literatura gehien irakurtzen dutenak.
|
|
|
Ezagutu zutenen arabera, Machado de Assis harroputza zen eta nabarmenkeriara emana zegoen. Hortik abiatzen da kritika
|
bere
lanak, betiere aristokraziaren munduari lotuta, bere jatorri xumeagatik sentitzen zuen lotsa gainditzeko ariketak zirela esateko. Egia da haren lanean ez dugula unean uneko gertaerei egindako aipamenik aurkituko, baina hala ere XIX. mendearen amaierako Brasilen akatsak kritikatu egiten ditu zorrozki.
|
|
|
Izendatze tiraniaren biktima, hots, genero jakin baten idazle bihurturiko idazlearen adibide argia dugu Octavia Butler (Pasadena, Kalifornia, AEB, 1947 Washington, AEB, 2006). Zientzia fikziozko nobelen idazle moduan igaro da historiaren analetara, nahiz eta
|
bere
lanak zientzia fikzioa baino askozaz gehiago diren. Afrikar amerikarren esperientzietatik abiatuta historia alternatiboa proposatzen dute bere lanek, orainaren konplexutasuna agerian utziz.
|
|
|
Zientzia fikziozko nobelen idazle moduan igaro da historiaren analetara, nahiz eta bere lanak zientzia fikzioa baino askozaz gehiago diren. Afrikar amerikarren esperientzietatik abiatuta historia alternatiboa proposatzen dute
|
bere
lanek, orainaren konplexutasuna agerian utziz. Tamalez, bere lanetatik bakar bat bera ere ez dago euskaraturik.
|
|
|
Afrikar amerikarren esperientzietatik abiatuta historia alternatiboa proposatzen dute bere lanek, orainaren konplexutasuna agerian utziz. Tamalez,
|
bere
lanetatik bakar bat bera ere ez dago euskaraturik. Gazteleraz, Bloodchildipuina eta Xenogenesis zein Parables trilogietako nobelak irakur daitezke; bere lan gehienak itzuli dituzte frantsesera.
|
|
|
Tamalez, bere lanetatik bakar bat bera ere ez dago euskaraturik. Gazteleraz, Bloodchildipuina eta Xenogenesis zein Parables trilogietako nobelak irakur daitezke;
|
bere
lan gehienak itzuli dituzte frantsesera.
|
|
|
Han eta hemen laguntzen du euskara sustatzen, hedabideetan egindako ekarpenen bidez batez ere.
|
Bere
lanean bikaina da, eta konpromisoa lehen kolpean sumatzen zaie bere testu eta irudiei. Lanak sarean saltzen ditu, frilans, freelance... erdara hutsez.
|
|
|
Euskaltzaindiak hizkuntza akademia klasikoen Corpus Plangintza lantzeaz eta garatzeaz gain Status Plangintza lantzeari ekin lioke
|
bere
lan esparrua zabalduz eta berrituz, beti ere, euskararen etorkizunaren mesederako, izan ere, Albert Einsteinek ziotsan bezala" Emaitza aldatzea ezinezkoa da beti berdina eginda". Berrikuntza eta garapenerako beldur guztiak uxatu behar direla ere zioen Einstein jaunak:" Inoiz hutsik egin ez duenak, ez du sekula ezer berririk egiteko ahaleginik egin".
|
|
|
Hiru urrats oinarrizko marka litezke. Bata, gurean, enpresarik handienetako bat administrazio publikoa den heinean, bere burua, bere jarduna kanpo eta barru eta
|
bere
lan harremanak erabat euskalduntzea epe jakin baten barruan. Bestea:
|
|
|
Ukaezina da Patxi Saezek egiten duen gogoetak baduela egiatik asko eta lan mundua euskalduntzea lortuz gero euskararen garapen bidean jauzi kualitatibo handia emango genukeela. Hortxe dago elefantea eta ez ditut berriro hona ekarriko Patxi Saezek
|
bere
lanean ondo aletutako datuak. Euskal enpresa sarearen gorputz osotik, euskara planak dituztenen proportzioa txikiegia da eta lana eta zerbitzua euskaraz eskaintzeko gai direnen kopurua, berriz anekdotikoa.
|
|
|
Lan munduan lanpostu baterako ingelesa beharrezkoa bada, ikasi egiten da borondatez. Euskara eskatzen bada (hizkuntza
|
bera
lanaren" helburua" ez bada) inposaketa. Bilboko El Corte Inglesen saltzaile izateko ingelesa maila bat eskatzea ongi da, euskara inposaketa... esan gabe doa espainolaren ezagutza BETI dela beharrezko, hain da beharrezko ez dela inposaketa gisa ikusten, hala bada ere.
|
|
|
Balea handiak bere kumea hil zorian ikustean, zale abiatu zen lehenengo txalupa zegoen tokira. Arpoilariak
|
bere
lana bete zuen arpoi bat balearen haragian josiz, baina berantegi zen, itsasoko erraldoia txalupa gainean baitzegoen. Zurezko egitura txikitzean sortutako burrunba eta bertan zihoazen marinelen herio oihuak kontzertu anker batean nahasi ziren, beste hiru txalupetako gizonen bihotzak hunkituz eta arrunt ikaratuz.
|
|
|
Gipuzkoa hartzera zihoazen tropetan sartu zuten eta adore handiz borrokatu zen gerra anker hartan. Gorriak, errepublikanoak eta nazionalistak fusilatzen zituzten taldeetan parte hartu zuen boluntario gisa, eta odol hotzez egin zuen
|
bere
lana. Irunera Erlaitz menditik barrena sartu ziren eta bertako gatazkan larriki zauritu zuten ezkerreko besoan.
|
|
|
Andere zintzo, jator eta leiala zela zioten.
|
Bere
lanak oso isilean egiten zituena. Adinik ez zuelakoan zeuden.
|
|
|
Margaitak egiten dizü
|
bere
lana, eta gero karesatzen dizie gain gainetik. Eman ziezün partikülarzki ogi batetarik, zoin xuri beitzen elürraren pare.
|
|
|
Bizkaiko eta Gipuzkoako leku askotan Anbotoko Señorea deitzen diote; Beasain aldean Murumendiko Dama. Batzuetan Mari ere erraiten diote, eta horrela izendatu du Barandiaranek
|
bere
lanetan. Nik ez dut berdin egingo:
|
|
|
Bakarka negoziatu behar dituzte lan baldintzak eta soldata, askatasun osoz, nagusiaren aurrean. Nork sinesten du hilean 800 euro irabazten dituen 45 urteko gizon edo emakume batek askatasun osoz negozia dezakeela
|
bere
lan etorkizuna odola xurgatzen dion multinazionaleko marrazoaren aurrean?
|
|
|
Gainera, ezjakintasuna oso garestia da. Adibide baterako, ikusi besterik ez dago zenbat itzultzaile ordaindu behar ditugun, guztion patrikak zimurtuz, euskararik ulertzen ez duten politikari horientzat eta
|
bere
lana euskaraz egiteko gaitasunik ez duten funtzionario horientzat. Ezjakintasuna liskar iturri ere bihurtuta daukate Espainiako hizkuntzakeriatik, herri administrazioan euskararen ezjakintasunarentzat lanpostu gehiago, funtzionario gehiago, eskatuz.
|
|
2019
|
|
|
Thornton jaunak
|
bere
lanean jarraitu zuen, urki bastoi bat hornitzen. Alferrik zen hari ezer esatea.
|
|
|
Zakur bat gaixo egon arren, azkenekoa omen da bere lanlekutik baztertzea. Zakurrak nahiago omen du
|
bere
lanean hil, nahiz lan hori halakoxea izan, bazterrean tirotik urruti gelditu baino. Hala bada, Dave, hain gaizki eta gaixo egon arren, jarri zuten bere lekuan.
|
|
|
Frantziskok
|
bere
lanean segitu zuen. Bucken txanda iritsi zenean, deitu zion, betiko lekura etor zedin.
|
|
|
Inguruan pasa zen eta galdetu ere bai bere kasa zein itsasontzi izan zitekeen. Gero, berriro, buru belarriak
|
bere
lanera itzuli zituen. Iluntzen ari zuen.
|
|
|
brotxa eskutan, alde batetik bestera mugituaz, atzera itzuliaz
|
bere
lanaren itxura ikusteko, han hemenka brotxaldi axalekoak emanaz, bere artista lana errematatu nahi balu bezala. Zer airea hartzen zuen behin eta berriro begiratuaz.
|
|
|
Beraz, bihar lan egiten egon du. Pena baita, ordea, larunbatetan eta beste mutil guztiak jai duten egunean,
|
bera
lanean egon beharra. Baina, beste aldetik, ez baitu lanik egin nahi!
|
|
|
Vicente Pasos Silva, indio aymara, apeza zen eta bere ama hizkuntzara Argentina independentzia aitorpena itzuli zuen. Londresen Manuel Sarraterekin egon eta
|
bere
lana elkarrekin argitaratu zuten. Apeza izateari utzi eta ezkondu zen.
|
|
|
Pipiak jandako zati batzuk izanda ere, haritz sendoa zen eta ez nuen aldatu izan nahi. Teilatua amaitu eta ataria antolatu nuen
|
bertan
lan egiteko. Tximinia jarri nuen; komuna, dutxa eta guzi, eta sukalde txiki bat, sukaldeko lana egiteaz gain, nire grabatuen plantxak egiteko balio izanen zuena.
|
|
|
Goizeko sei eta erdiak aldera, mendi aldean zuen baserriko bere oiloen arrautza pare bat oliba oliotan frijituta jatea zoramenera iristen den gozamena egiten zitzaion. Arbolak, loreak, baserriak, zutabeak, pipiak, alkandorak, sitsak eta bestelakoak, berarentzat apaingarri legez erabiltzen diren koadroen antzerakoak ziren, bederen
|
bere
lanerako beharrezko ez baziren. Beharrezkoa bazuen bai, orduan bai, orduan kontuan izaten zituen; orduan bakarrik, gehienetan obsesiboki gainera.
|
|
|
Zenbat urte darama
|
bertan
lanean?
|
|
|
Gaztea zenean hasi zen
|
bertan
lanean; ikasketak amaitu eta urte berean hasi zen bertan. Ez du beste ezertan lanik egin.
|
|
|
Bere buruari meriturik kendu nahi ez dion arren, Lopezek nabarmendu du Araski ez dela bakarrik
|
bere
lanarekin aurrera ateratzen: " Talde baten proiektua da.
|
|
|
" Noski onak direla arrakasta kasu horiek. Baina, benetan ona da, goi karguetan dauden pertsonek
|
bere
lana ongi egitea. Ez da sexu kontua.
|
|
|
Hortaz, gizonezkoen erreferentea baliagarria den arren, are garrantzitsuagoa da emakume kirolariak erreferentzia izatea neskek. Arrate Agirre edo Laura Pardo adibidez, gure nesken eskola berdinetara joan direlako, ikasketak dituztelako,
|
bere
lana dutelako eta, aldi berean, lehenengo mailan jokatzen dutelako. Neska batek bere logelan Adam Hangaren posterra izan eta horren alboan Margaret Rountreeren argazkia sinatuta izateak pentsatzen duguna baino barrera gehiago apurtzen ditu", aipatu du Lopezek.
|
|
|
Hilabete batzuk geroago, Lars Von Trier i buruzko tesia buka tzen ari zela, Euskadiko filmategiko zuzendariak euskal emakume zinemagileei buruzko ikerketa bat hastea eskatu zion, eta horrek lozorroan utzitako lanari berrekiteko aukera ahalbidetu zion. "
|
Bere
lana berriro ikusi nuenean, oso esperimentala eta ausarta iruditu zitzaidan".
|
|
|
Garai horretan argiketari bezala lan egin zuen Estatu Batuetako mendebaldeko hainbat basetan eta baita Okinawan ere. Haren iraganaren inguruko ikerketetan beti susmatu zen ejertzitoan egona izan behar zuela, bertan ikasi behar izan zituela
|
bere
lan trebetasuna eta beste hizkuntza eta kulturak, eta zehazki japoniarra.
|
|
|
NOLWEN
|
bere
laneko gaueko txandatik etxeratu berrian gertatu zen guztia. Dutxaren hots eztia entzun nuen lehenik eta gero gorputz hotza nire saihetsean lerratzen nabaritu.
|
|
|
|
Bere
lanak lubakietatik gertu egiten zituen, bala eta bonbetatik aski hurbil. Beraz, ongi ezagutzen zuen ilustrazioetarako marrazten zuena.
|
|
|
Jean Mixel Bedaxagar pastoral idazlea izateaz gain errejenta ere izan zen, eta hagitz ongi burutu zuen
|
bere
lana. Arizale guztiak emazteak ziren, hogei bat osora, eta maila handia erakutsi zuten emanaldia osoan zehar.
|
|
|
Nolanahi ere, Max Planckekoek
|
bere
lana aintzat hartu izana aitortza moduko bat da Martinezentzat: " Gure ikerketa argitaratu genuenean, ez zetorren bat orduko paradigmarekin.
|
|
|
Une batez atea zabalik eduki zuen; aurpegia sorbaldarantz biraturik,
|
bere
lanaren gainera makurtuta zegoen nire ilobaren garondoari begiratzen zion, ileak kaoba iluneko kiribiletan jaikitzen ziren garondo ahul eta zurbil hari begira. Eta erabakitasun barezko doinu batean gehitu zuen:
|
|
|
Ez ilobak ez nik ez genuen hitz egin horretaz. Baina arratsean goian oinkada irregularren hots sorra entzuten genuenean, argi ikusten nuen, ilobak
|
bere
lanean jartzen zuen arreta tematuan, haren aurpegiari espresio egoskor eta aldi berean erne bat ematen zioten marra arin batzuetan, bazerabiltzala hark ere nireen antzeko gogoetak.
|
|
|
Baina emakumeek katukien igarpena dute. Ilunabar osoan etengabe jasotzen zituen begiak
|
bere
lanetik, minutu oro, niri begiratzeko; ea zerbait irakurtzen zidan, denbora guztian, pipa arreta handiz errez, bare edukitzen ahalegintzen nintzen aurpegian. Azkenean, eskuei jaregin zien, nekatuta bezala, eta, oihala tolestuz, goiz oheratzeko baimena eskatu zidan.
|
|
|
Ahoa zabaldu zuen, eskua jaso zuen, ez zuen ezer esan. Dacosta
|
bere
lanera itzuli zen berriro, lasai lasai.
|
|
|
Eta nolako arrakastaz: zalantzarik gabe, eta ondoren ere idazten eta argitaratzen marrazten bezala jarraitu zuen arren,
|
bere
lanik ezagunena izaten jarraitzen du. Hainbeste ezen" one hit wonder" literariotzat har baitaiteke Vercors, kritikariek bere ondorengo obrak aldarrikatzeko egindako ahalegin guztiak gora-behera besteak beste 1952ko Animalia desitxuratuak eleberria, gizatasunaren mugei buruzko, esango nuke, gaurkotasun handiko fabula bat, eta 1967ko Isiltasunaren bataila, okupazio urteetan zentratutako memoria liburua.
|
|
|
Baina Erresistentziak aurrera egin zuen neurrian, Parisera itzuli eta alemaniarren kontrako" fronte kulturalean" parte hartzen hasi zen, aurretik aipatutako Lescurerekin Éditions du Minuit argitaletxe klandestinoa fundatuz, besteak beste. ...erreferentzia eginez garai horretako pseudonimo askok jite geografiko nazional hori hartu zuten, idazleen abertzaletasunaren ikur gisa; hala, Jean Guéhennok Cévennes ezizenarekin sinatu zuen Éditions de Minuiterako bere ekarpena, François Mauriacek Forez bezala, etab.. Orduz geroztik, lan grafikoak sinatzeko bere jatorrizko izena erabiltzen jarraituko zuen arren, Vercors bezala sinatuko zituen
|
bere
lan literarioak.
|
|
2020
|
|
|
Hori bai, ezagun dugu: lagun asko galdu ohi ditu zutabegileak,
|
bere
lanari zintzoki heltzen dionean. Halaxe dio bildumako azken gutunak:
|
|
|
Hasieratik hasteko, lehen bilduma abiatzen da denborarekiko kezkatik" aho zabal eta ilun bat besterik ez dut ikusten", laketzen da maite kontuetan" gezurretan ari ziren poetak/ ala suziria sartu dit maiteñoak", begiratzen dio egunerokoari" Nork du
|
bere
lanez/ hitzek baino segurtasun urriagorik?", hiriari eta hiritarrari" euren istorioen/ pertsonaia haizen bezalaxe,/(...) heure istorioko eserlekuetan/ agertuko zaizkik", goia jotzeko azken poema jakingarri batean," Erretratoa": " Bai, bizi izan naizela aitor daginat".
|
|
|
" Beldurra, terrorismoa (eta Estatuarena baino okerragorik ez dago) baita Euskal Herriko egoera ere dira Fito Rodriguezek
|
bere
lanean jorratzen dituen gaiak".
|
|
|
Haren etxean egon nintzen wolframi buruz hizketan (Faustoren itzala n agertzen zen gaiaz) eta istorio asko kontatu zizkidan mugalariek Galiziatik Portugalerako ibai eta mendiak zeharkatuz frankismoaren zelatak gainditzeko zer nolako komeriak burutzen zituzten nazien aurkako borroka sustengatzeko azalduz, baita Kubako marinelen bidez Bilbotik Gabriel Arestik nola igorri ohi zizkion bere olerkiak kontatuz. Idazle handia izan da Xoxe eta Kuban, lanerako, gazteleraz idatzi arren,
|
bere
lan literario guztiak galegoz idatzi ohi zituen Habanan.
|
|
|
Herri Gogoa (Volksgeist) da eta hura izaten da nazioaren funtsa. ...a batik bat, XIX. mendeko eta XX.eko pentsamenduan ere aurkitzen dela begi bistakoa da, baita nazismoan edota espainiar pentsamendu politikoan ere (ikus Ortega Gasset...), baina Azurmendik kontzeptu horien ibilbidea aztertu arren, mintzamenaren eta gogamenaren arteko erlazioen arazoa dago hura baieztatzeko abiapuntuan, herri bat, nazioa, gauza guztien gainetik, kultura dela adierazteko, Azurmendik
|
bere
lanean etengabe arrapostu egiten duena, bestalde. Dena den, Joxek gai baten inguruan peskizan dabilela ez ohi du akademizismorik erabiltzen, ez behintzat ikerketa unibertsitarioan erabiltzen diren moduan, baina, halaber, ez du hedakuntzarako testurik sortu nahi... saiakera bezala bere idazkia genero artekoa dugu, ez baita lan pedagogikoa (askotan korapilatsua eta aldrebestua, Mikel Antzari iruditu zitzaion moduan) ez eta kazetaritza lana ere.
|
|
|
Joxe antidogmatikoa baita, eta hortik Goetheren edo Herderren antzera, arrazionalismoari eta, bide batez, Ilustrazioari nahiz jakobinismoari, egin ohi dizkien kritikak. Ildo horretan
|
bere
lanak ez dira erudituentzat idatziak, eta abagunearekin lotzen ditu Euskal Herriko egoeraz iritzia plazaratzeko batere beldurrik gabe. Eta formaz harago, saiakeran hain erabilia den norberak bere buruarekin elkarrizketa egiteko teknika eta ohiko ikuspegiak eta gizarte balioak kolokan jartzeko testu ausartak utzi dizkigu, baita oinarrituak ere.
|