|
2009
|
|
|
Donostiako Arkitektura Eskolan egin dugu elkarrizketa. Solasaldia ordenagailuaren aurrean eman dugu, Toki arkitektura bulegoaren bloga [1] eta beste webgune
|
batzuk
tarteka ikuskatuz. Amaia lankidearen izenean ere hitz egin digu.
|
|
|
Zer iruditzen zaizue azken boladan konkurtsoak esleitzeko modan jarri den joera, zeinetan amaierako fasean proiektu
|
batzuen artean
herritarrei gustukoena aukeratzen uzten baitzaien?
|
|
|
Arazoak bulego handiek izango dituzte batez ere, soldata ugari ordaindu behar dituztelako. Guk mementoz esku artean ditugun proiektuak bideratzen saiatuko gara, hots, Anderjaus baserriaren zaharberritzea, Urretxuko parkearena eta Amezketako etxebizitza
|
batzuena
.
|
|
|
Bai!
|
Batzuek
besteek baino garrantzi handiagoa ematen diete zenbait gairi, eta bakoitzaren momentu pertsonalaren arabera Ion, Aitor edo nire pisuak zama gehiago pilatu dezake proiektuan. Azkenean elkar ulertzean eta konplizitatean oinarritzen den lana da.
|
|
|
Sua itzaltzeko horietako edozein kendu behar da. Dena den, fenomeno
|
batzuk
hiruki horretatik kanpo gelditzen ziren, eta laugarren osagai bat azaltzen zen, kate erreakzioa. Hortik dator tetraedroa.
|
|
|
Ozta ozta, baina arkitektura eta eraikuntzarekin alderaketa topatu dezaket; gai oso abstraktu batetik (adibidez, Etxebizitza. Atomaren kasuan, Kea), aldez aurretik dugun imajinarioa baztertu eta beste ikuspegi
|
batzuk
jorratu (Etxebizitzan, XIX. mendetik datorkigun familia, tradizionala, ren ikuspegia, eta Atomaren kasuan, mendeen poderioz jaso dugun, kea, ren ezagutza eta irudiak), ondorio ezberdinak jasotzeko.
|
|
|
Ideia hori Madrid Procesoseko proiektuan bururatu zitzaigun, Madrileko suhiltzaileekin egiteko. Azkenean, arazo
|
batzuk
zirela medio, guk geuk egitea erabaki genuen.
|
|
|
Aspaldi ezagutzen dugu elkar, ikaskideak izandakoak gara. Ion eta Aitorrek Arte Ederrak ikasi, eta elkarren interes
|
batzuk
diela medio, proiektuak egiteari ekin genion. Proiektu horietako bat Madrilgo diru-laguntza programa batera aurkeztu genuen, Madrid Procesos.
|
|
|
Kontakizun hau gauzatzeko, liburu eta datu baseetara jo beharrean, denbora horiek bizi zituzten eta dituzten pertsonekin mintzatu gara.
|
Batzuk
izen eta abizenez aurkeztu ditugu; beste batzuk, berriz, atzeko atetik sartu egin dira. Esperientziaren sentipenak tranpatiak badira ere, pentsamenduak hitza erditzen duen momentutik azpijoko batean murgiltzen gara.
|
|
|
Kontakizun hau gauzatzeko, liburu eta datu baseetara jo beharrean, denbora horiek bizi zituzten eta dituzten pertsonekin mintzatu gara. Batzuk izen eta abizenez aurkeztu ditugu; beste
|
batzuk
, berriz, atzeko atetik sartu egin dira. Esperientziaren sentipenak tranpatiak badira ere, pentsamenduak hitza erditzen duen momentutik azpijoko batean murgiltzen gara.
|
|
|
Has gaitezen kopuru
|
batzuekin
, gauzen proportzioaz jabetzen garela ziurtatzeko. 44 milioi biztanleko estatua da Espainia, eta Europar Batasunean sartuz geroztiko gorakada ekonomikoa ukaezina da.
|
|
|
Ahaztu egiten da egitura antolatu bat eratzea zeinen funtsezkoa den. Bulego bat sortzeak dakartza hartu beharreko erabaki inplizitu
|
batzuk
, hala nola enpresaren egitura zer nolako izango den (autonomoa (k), s.l.p., s.c., kooperatiba?), edota lan metodologia finkatu: piramide hierarkia, horizontala, zeinek hartzen duen proiektu baten nondik norakoen azken erabakia, zeinek sinatuko duen, zeinek ez, estetikak, estiloak, eta abar.
|
|
|
Berriki goi mailako titulazioen arteko desoreka formala sortu duten distortsioen aurrean, Master titulu akademikoa automatikoki ekarriko duen 60 ECTS ko Karrera Amaierako Proiektua defendatzen dugu. [...] EBtik kanpo, ikasketa
|
batzuen
Master titulazioaren ez onarpenak, eta arkitekturak badu berezko eskakizun maila altua, profesionalei kalte egiten
|
|
|
–Estudio tradizionala bukatu egin da, zaharkituta dago erabat? dio Caicoyak,, nahiz eta beste lanbide tradizional
|
batzuek
bezala biziraun, ebanistak edo zapatariak bezala, joera ildo horretatik guztiz aldentzen ari da?. Bere bulegoan gaude, alde batetan Deustu, bestera etengabe lanean diharduen taldea, eta beste bi aldeetan, apaletatik mutu begiratzen diguten liburuz beteriko bi horma.
|
|
|
Eta arraintxo txikiak, lehengo moduan, ur txikietan bizirautera egokitzen dira. Erakusketa estudio hasiberriei zuzendurik dago, eta beharbada, begirada gehiago luzatu litzaioke karrera amaitu eta beste lan-talde
|
batzuetan
lanean ari diren arkitekto hasiberriei. Izan ere, Felix Arranz en garaitik, gauzak zertxobait aldatu dira, eta arkitekto hasiberriek hainbat lan egiteko modua aurkitzen dute.
|
|
|
Finean, hausnartu daitekeen aldaketa nagusia azkeneko 40 urte hauetan, arkitektura ikasketarako izan diren erraztasunak erakarrita, lanbide liberalaren izaera galtzea izan daiteke, eta arkitektoa organigrama
|
batzuetan
lan egitera bideratu dela esan daiteke.
|
|
|
Horrek euskaldunon inkontziente kolektiboan bi isla izan ditu: batetik, ahal izanik jabe izateko sakoneko nahi edo desira ezkutu bat, eta haren eraginez (beste faktore ekonomiko
|
batzuekin
batera), alokairurako joera eskasa. Bestetik, ondasun higiezinak beti inbertsio segurua direlako eta haien balio eta prezioek beti gora egingo dutelako ustea.
|
|
|
Bestalde, hazkunde horren oinarrian berau posible egin zuen zorpetze merkeak bazituen bere ondorioak: merke zorpetzeko aukerak zorpetze tasa altuak eragin zituen herrialde askotan, bai familien kasuan bai, AEBren kasuan esaterako, kontu publikoetan (gerra
|
batzuen
kostuekin?). Horrek, noski, arriskua areagotzea zekarren, baina egoera mantendu heinean, onar zitekeen arriskua.
|
|
|
Ekonomia orokorraren azken urteotako hazkuntza handiak, alabaina, inflazioa handiagoa izateko arriskua ekarri zuen, bereziki Txina eta beste herri
|
batzuen
eskariak itzel haztean. Eta eskari horrek berak zein mundu mailako beroketaren gaineko ardura ekologikoek eragindako energiaren prezioaren gorakadak arrisku hori handitu zuten.
|
|
|
Horiek horrela,, burbuila? famatua tentsiook berauek gogorragoak ziren lekutik (beste faktore
|
batzuekin
nahastuta zeudelako, eta hori dela bide, bai eta eragin eta konplexutasun handiagoa zuten lekutik) urratzea ekarri zuten. Hortaz, 2007ko abuztua Estatu Batuetako kreditu kalitate eskaseko hipoteken (subprime delakoak) merkatuaren krisiagatik pasatu zen historiara.
|
|
|
Bankuek elkarri fidatzeari utzi zioten lehengo, eta gero enpresa eta norbanakoei. Era berean, kreditu galera aktibitatearen murrizketarekin loturik, beste zor
|
batzuk
ordaintzea gero eta zailago bilakatu zaie, konkurtsoan erortzeko arriskua handituz. Edo kostuak gutxitzeko beharra lan kostuak murriztuz, hau da, langabeziara bidaliz hainbat lagun.
|
|
|
Baina ekonomiaren beste arlo
|
batzuek
ere antzeko arazoak izan dituzte. Eraikuntzaren industriari gagozkiola, bere aktibitate ekonomiko induzituak behera egin du:
|
|
|
Eta zorrak ordain ezin dituzten pertsona eta enpresen kopuruak etengabe gora egiten jarraituko balu, horrek hauxe esan nahiko luke: hasieran kalitate txarreko edo arrisku handikoak ez ziren bestelako finantza produktu
|
batzuek
ziur asko ezin izango luketela inbertitutako kapitala berreskuratu, eta arriskua eta mesfidantza oraindik handiagoak izatea. Eta ekonomia osoa geldotuko litzateke.
|
|
|
Arkitektura ikasle
|
batzuek
joko moduan hasi zuten horretatik, lanmetodologia eta fluxua ezer gutxi aldatu dira. Sortze lana,. Oslo, etan* eta, odol paktuetan?
|
|
|
duen izaera unibertsal horretara iritsi ahal ez izatea, kea bezala, gizaki nahiz animalientzat ulergarria. Sinboloen esanahia gutariko
|
batzuek
erabakitako zerbait da eta gizarteak eta denborak mugaturiko balioa du, baina badaude denboran zehar iraun dutenak. Cromlech ak adibidez?
|
|
|
Valentzian pasatutako egun hauetan, gure antzeko jendea, eta ez horren antzekoa, topatu dugu. Izendatzaile komuna profesio batean hasten ari diren pertsonak izatea da, nahiz eta
|
batzuek
jadanik 7 edo 8 urte daramatzagun. Kasu gehienetan prozesu geldoa da.
|
|
|
Ez dut uste aurreko belaunaldien ondoan oso desberdinak garenik, momentu bakoitzeko inguruabarrak dira modu batean edo bestean jokatzera bultzatzen gaituztenak. Beste garaiekin dagoen desberdintasun nabarmenena da asko garela, eta arkitekturaren munduan beste bide
|
batzuk
aurkitu ditugu. RULOT gertuko etorkizunean?, zaila da esatea, espero dut laurok elkarrekin jarraitzea, zoriontsu eta, estudioan diogun bezala, sudurra dakarten betaurrekoak ez ditzagun jarri behar, baina, zeinek daki.
|
|
2010
|
|
|
Eta dirua irabazi nahi izatea zilegi da, noski. Baina, beraien ustez, ez oinarrizko irizpide
|
batzuk
bete gabe. Ez arkitektura egiteari uztearen ondorio, alegia.
|
|
|
Gresitea aurreikusi zen igeltserotza hormaren gainean, eta igeltsuzko luzitua barneko aldetik. Urte
|
batzuk
igaroko ziren ageriko adreilua bogan jartzerako, itxuragatik ez ezik, etorkizuneko mantentze lanak saihestearren zabalduko zena, bai eta eraikuntza merkatzearren ere. Hain onarpen zabala jaso zuen ageriko adreiluak 60ko hamarkadaren azken urteetan, ezen benetako salbuespen bilakatu baitzen zarpio bidezko akabera etxebizitzaeraikin garaietan.
|
|
|
Etxebizitza garaikide batek bete dituen ezaugarri eta parametro
|
batzuk
:
|
|
|
Jarraian estrategi posible
|
batzuk
azalduko dira, beraien artean bateragarriak:
|
|
|
Hau J. N. Habraken ek garatu zuen eredua da, eta biztanle ezberdinen tzat aproposa den proposamen berdin baten moldakortasu nean datza. Arazoa, ordea, eraikuntza teknika moldakortasun hori denboran zehar mantentzeko gai izango ote den jakitea da, biztanle berri
|
batzuek
konpartimentazioa traba askorik gabe aldatzea posible izateko.
|
|
|
etxebizitza tipologietan oso interesgarriak diren proposamenak daude, gero eta kopurutsuago diren etxe arlo
|
batzuk
kon partitzeko desioetara moldatzen direnak (batez ere gazte eta nagusien kolektiboetan).
|
|
|
Artikulu honen helburua gai hoetara hurbiltzeko ukitu
|
batzuk
|
|
|
ematea eta etorkizunean barik orain bertan egoera nola alda daitekeen erakusteko ideia
|
batzuk
proposatzeko saiakera bat egitea da.
|
|
|
Testuinguru ilun horretan infraetxea ugaritu zen, harik eta enpresari eta teoriko ezkertiar
|
batzuek
egoera latzaz jabetu eta irtenbideen bila hasi arte. Sozialismo utopikoa esan zaio hemeretzigarren mendeko industrializazio kapitalistaren
|
|
|
Hamaika beste hainbeste erkidegotan erditu dira.
|
Batzuk
aipatzearren, honako hauek goraipatuko nituzke: agente urba nizatzailea, etxebizitza hutsaren eta eginkizun sozialaren arteko lotura (behar bezala ez erabiltzekotan desjabetzera helduz), udalen partetik alokairu soziala derrigortzea, adibide txiki bezala.
|
|
|
2008 bitartean geratatu zen. Egun bigarren egoeran murgil duta gaude, eta, nire ustez, urte
|
batzuk
dira irteteko. Horrek guztiak hauxe pentsarazten dit:
|
|
|
tzen, eragileok gainbalioen% 80 hori eskuratzea opari bat da, ezbairik gabe, hiritarrek beren osotasunean beste hiritar gutxi
|
batzuei
(hau da, lurren jabeei, sektoreko enpresariei, banke txeei, aurrezki kutxei, tasatzaile, etab.) ematen dieten oparia.
|
|
2012
|
|
|
Espainiako kasuak baditu nabarmentzea merezi duten berezitasun
|
batzuk
, zeintzuk kontuan hartu gabe ezin izango litzatekeen egungo larritasunaren irakurketa osorik egin.
|
|
|
Irudian ikusten den lehen prototipoak 2 mm-ko lodiera duen altzairu galbanizatuzko panel
|
batzuk
ditu kanpoko azaltzat; horretaz gain, 30 mm-ko aire ganbera batez dago hornitua eta entsegua Eusko Jaurlaritzaren Eraikuntza Kalitatearen Kontrolerako Laborategian egin zen Paslink prozedurari jarraituz.
|
|
|
Horretarako, Espainiako bulego eraikinen ezaugarri adierazgarrienak identi, katzea izan zen abiapuntua. Analisi horri esker, eraikin tipo
|
batzuk
de, nitu ziren (JPEDICKE, J. (1975), MANASE, L. eta CUNLIFFE, R. (1962), HASCHER, R.
|
|
|
% 60ko fatxada beiratua duten kasuetan, berriz, daturik hoberenak fatxadan kokaturiko komunikazio nukleoa duen dorre erako eraikinean lortzen dira, non, oro har,% 20 bitarteko aurrezpena gertatzen den, nahiz eta kasu
|
batzuetan
% 40ko balioak ere gainditzen diren.
|
|
|
Etxebizitzak ondarea dira, egungo hiriaren, eta pasatu berri dugun aro ekonomikoaren hazia. Ondareak bere garrantzi, sikoaz gain, beste garrantzi handiago bat duelako, iraganaren lekuko, historian zehar ondare bezala elite gutxi
|
batzuen
eraikinak identifikatu ditugu, eta horiek garaiko biztanle gutxiren erantzukizuna besterik ez zuten. Ezin dugu utzi horrelakorik gertatzea, jasangarritasunak birgaitze prozesuan etxebizitza ondarearen garrantzia hartu behar du bere baitan.
|
|
|
Oso eredugarria da arestian aipaturiko IBA Internationale Bauasusstellung Emscher Park, Rhur ibaiaren lurraldean, Alemanian. Bertako beste adibide
|
batzuk
: Zeche Zolverein, ikatzaren ustiapenerako konplexu industriala izandakoa, Essen hirian, edo Ferropolis parkea.
|
|
|
Esperimentu bakan
|
batzuk
egiten ari dira, ia modu megalomaniakoan: Masdar City delakoa.
|
|
|
Herman Sörgel arkitekto alemanak, adibidez, Paneuropa edo Atlantropa proiektu utopikoa aurkeztu zuen 1920an. Proiektu horretan, izugarrizko presagain
|
batzuen bitartez
, Mediterraneo itsasoa eta ozeanoak banatzeko asmoa agertzen zen, Gibraltarreko itsasartea eta Sizilia uharteko itsasarteak erabiliz. Gizon zoro baten eromena badirudi ere, besteak beste, Peter Behrens edo Eric Mendelsohn arkitektoen laguntza jaso zuen Sörgelek, eta mende hasierako europar inperialismoaren kutsu garbia dario, Mediterraneoko herrialdeen kostaldeak guztiz suntsituko baitziren, uren beherakada bitarteko.
|
|
|
Hondakin nuklearren kasuan, ingeniaritzak eternitatearen kontra jolasten du, benetako piramideak sortuz lur azpian, 100.000 urte iraun behar duten egitura megalomanikoak. Bestelako hondakin edo kutsadura mota
|
batzuk
, euri azidoa kasu, ezin dira horren erraz, kontrolatu?.
|
|
|
Adibidez, arkitektura industrialak ez du izan, orain dela urte
|
batzuk
arte, ondare izatearen errekonozimendurik, eta oso katalogazio gutxi egin dira. Deskontaminazioaren afera kenduta, industria eraikinak oso egokiak dira, benetako malgutasun bat erakusten baitute beste edozein erabilera sartze aldera.
|
|
|
70eko hamarkadan jaio zen ingurumenaren zainketari buruzko kontzientzia gizartean. Lehenengo urteetan zehar, erregulazio neurri gehienak industria astunen emisioak murrizten saiatu ziren, baina denbora aurrera joan ahala, neurriak beste esparru
|
batzuetara
zabaltzen hasi ziren, eraikuntzaren industriara esaterako, neurrien eragina handiagoa izan zedin. Lehenengo urteetan, horrek materialen ustiatze lanetan eta eraikitze prozesuan emititzen ziren gas kaltegarriak eta energia kontsumoa murrizten saiatzea ekarri zuen, baina 80ko hamarkadaren bukaeran eraikinen bizitza erabilgarri guztiari erreparatu behar zitzaiolako kontzientzia zabaltzen hasi zen.
|
|
|
Aurrerapenak egiten ari diren arren, eraikuntza sistemak eta eraikitzeko ohiturak aldatzea beharrezkoa da energiaren erabilera optimizatzea nahi bada. Beste sektore
|
batzuk
teknologiaren laguntzaz pausoak errazago ematen dituzten arren, eraikuntzaren sektorearen ohiturak aldatzea ez da erraza, tradizioari eta ohiturei lotuta egoten baitira askotan, baina esfortzu bat egin beharra dago eraikuntza sistemei dagokienez e, zientziaren bidean aurrerapausoak eman nahi badira.
|
|
|
...iektatze fasearen kostu gehigarria, eraikinaren exekuzio fasearen kostua, eraikinak erabilgarria den garaian dituen mantenu eta bestelako kostuak (soluzio desberdinen arteko aldeak konparatzea da komenigarriena, kostu energetikoei dagokienez batez ere), eta bizitza amaieraren kudeaketaren kostua, edo zergatik ez, irabaziak, erabilitako materialak optimizatzen badira birziklatuz edo beste eginbehar
|
batzuetarako
erabiliz.
|
|
|
Ikuspuntu energetiko batetik eraikinen erabilera optimizatzeko erabiltzaileek ohitura jakin
|
batzuei
jarraitzea eta kudeatzeko errazak diren gailuak era egokian erabiltzea beharrezkoak dira besteak beste. Norbanako bakoitzak bere erantzukizuna hartzea guztiz beharrezkoa da emaitza ahalik eta eraginkorrena izan dadin.
|
|
|
Norbanako bakoitzak bere erantzukizuna hartzea guztiz beharrezkoa da emaitza ahalik eta eraginkorrena izan dadin. Eraikinen instalazioak aldatzeko errazak izatea ere garrantzitsua da, normalean hauek izaten baitira eraikin batean azkarren zaharkitzen diren elementuak, beste elementu
|
batzuek
bizitza luzeagoa izan dezaketen bitartean (egitura edo itxiturak, esaterako...).
|
|
|
Horrez gain, eraikin zaharren birgaitze energetikoek (fatxaden isolamenduen hobekuntza...) energia kontsumoa gutxitzea ekarriko dute, eta urte
|
batzuen buruan
, kudeaketa egoki baten bidez, egindako inbertsio ekonomikoa errekuperatzeko aukera egon daiteke kasu askotan. Alderdi ekonomikoa da agian erabiltzaileentzako ulertzeko zailena, baina gaur egun badaude neurketa horiek modu zehatzean egiteko moduak, eta era egokian komunikatuz gero, era honetako birgaitzeak aurrera eramateko aukerak handitu egingo dira etorkizunean ziur asko.
|
|
|
CO2-aren kasuan, altzairu kilogramo 1 ekoiztean 2.494 gr emititzen ditu labe garai batek, arku elektrikoko labe batek 462 gr emititzen dituen bitartean. Berotegi efektuan eragina duten beste gas
|
batzuekin
ere antzekoa gertatzen da, hurrengo grafikoan ikus daitekeen moduan:
|
|
|
Beste aukera bat, zurezko piezen bizitza luzera aprobetxatuz piezak batere manipulatu gabe edo/ eta pieza txikiagotan zatituz berrerabiltzea izango litzateke. Denborak ez die kalte gehiegi egiten zuraren berezko ezaugarriei, eta betebehar jakin
|
batzuetarako
, zura berrerabiltzeko aukera oso interesgarria suerta daiteke (birgaitzeak...).
|
|
|
Birgaitzeak sustatzeko edo errazteko, sistema industrializatuen erabilera, modulazioa, askotariko erabilerak izan ditzaketen espazioen sorrera eta instalazioak aldatzeko erraztasuna bilatzea izan daitezke neurri
|
batzuk
. Eraikin bat birgaitzean, lehengo erabilera bera edo beste erabilera bat eman diezaiokegu, eta espazio eta elementuen estandarizazioa oinarrizkoa izango da bigarren erabilera bat sustatzeko.
|
|
|
Birgaitze energetikoak (fatxaden isolamenduen hobekuntza...) ere gero eta pisu handiagoa hartzen ari dira. Energia kontsumoa gutxitzea ekarriko dute, eta urte
|
batzuen buruan
, kudeaketa egoki baten bidez, egindako inbertsio ekonomikoa errekuperatzeko aukera egon daiteke kasu askotan.
|
|
|
Eraikinen birziklagarritasuna ez da ia kontuan hartzen munduan egiten diren kalifikazio energetikoetan. Izen oneko kalifikazio sistema
|
batzuek
, LEED amerikarrak esaterako, material birziklatuen erabilera aintzakotzat hartzen duten arren, ez dute eraikinen bizitza erabilgarriaren amaiera ikuspuntu orokor batetik baloratzen. Estatu mailako kalifikazioan adibidez, ez da gai honi buruz ezertxo ere aipatzen.
|
|
|
baita ere, mugikortasuna termino absolutuetan murriztea, orain dela hamarkada
|
batzuetako
mugikortasunaren eta jarduera ekonomikoaren arteko erlazioa berreskuratuz, egungo gizartea hipermugikortasunarena baita.
|
|
|
2004 urtean jarri zuen abian lehiaketa hau Pasaiako Udalak. Asmoa erabilera anitzeko eraikin bat sortzea zen, beste erabilera
|
batzuen artean
arraun elkartea ere barne hartuko zuena. Arraunketarako eraikinetan esperientzia bagenuen, eta ongi ezagutzen genituen bete beharreko baldintzak.
|
|
|
Alegia, 11 urte luze pasa dira Eusko Jaurlaritzako Lurralde Antolamendua eta Uren Sailburuordetzak Euskal Hiria marka instituzionalizatu eta bere egin zuenetik. Beste garai
|
batzuk
ziren, eta, agian, hazkunde ekonomikoaren pentsamoldearekin jokatuz, top down eta baliabideak modu jasanezinean ustiatzeko inertziak eredu neoliberal bat jarri zuen besterik ezean, determinismo instituzional batetik abiatuta. Dagoeneko, errealitatea iritsi da iritsi behar zen lekura, eta askori gustatzen ez zitzaigun eredu desarrollista eta neoliberalaren azken egunak dira.
|
|
|
Aplikatuko den ondoriozko errezeta, kontrolarena da, eta kirola hiriko erabilera bat gehiago dela ulertzen denez, harentzat propio diren tokietan jardutera mugatuko du. Horrela,
|
batzuen
ustez, azpikultura hauek adierazteko eragozpenak baino ez dira sortzen, hala ere, erabilera zehatzeko kirolgune hauek teknika eta modalitateen garapenerako erabilgarriak direla dioenik ere badago.
|
|
|
Harritzekoa,
|
batzuen aldetik
, antzekotasunen ordez, des berdintasunak besterik ez aurkitzea.
|
|
|
1555 urtean Antoni Scaino abadeak, Venezian, Trattato del Giuoco Della Palla (pilota jokoaren tratatua) izenburuko lanean pilota jokoaren lehen idatzi garrantzitsua joko zuzenaren gorabeherak jorratu zituen, lehen aldiz, ikertzaile
|
batzuen
ustez. Joko zuzenak XII. mendean ere eduki dezake jatorria, Frantziako komentuetan garai hartan jokatzen omen zen eta.
|
|
|
koak ziren bi paretak eta lur egokia moldatu behar izan ziren. Herri
|
batzuetan
, joko zaharra errespetatuz eraiki ziren, baina gehienek pilotaleku berria eraiki zuten, antzinako pilota jokoa ahaztuz, desagerraraziz.
|
|
|
Harresiak desegin ziren zabalkundeak eraikitzeko, eta, bide batez, pilota joko aitzindariak mendetan lortutako oinarrizko kokapenak galdu ziren. Hala ere, XVIII. eta XIX. mendeetako hirigintza eta arkitektura gorde dituzten herri
|
batzuetan
, pilota jokoaren aztarnak aurki daitezke, besteak beste Hondarribian, Guardian, eta Getariako harresiaren zati batean, besteak beste. Urduñakoan, Bilbokoan (Pilota kalea), Zumaian edo beste batzuetan, aldiz, pilota jokoa harresian kokatu zeneko aztarnak izan arren (toponimia, artxibategietan, planoetan?), jokoa kaletik desagertu da.
|
|
|
XVI. eta XVIII. mendeetan gertatu zen Euskal Herrian eta Europa osoan, jendetza biltzen zuen kirola izatetik, historia eta kirola maite duten gutxi
|
batzuentzako
esparrua izatera pasatzea.
|
|
|
Joko zuzena, berriz, iragan mendetik mesoamerikar pilota jokotzat ezagutzen dena, Europan XVI. eta XVIII. mendeen bitartean erregeen joko ezaguna izatetik aztarna
|
batzuk
besterik ez izatera pasatu da.
|
|
|
Gaur egun, ezker paretako pilotalekuak hutsik daude. Udalerri
|
batzuetako
pilotalekuak, gizartearen eskariei kasu eginez, padela jokatzeko pista anitzeko instalazioak bihurtzen hasi dira, kirol eskaintza zabalagoa delakoan. Gizartea kirol erosoagoetan errazago moldatzen dela ikusita, pilota elkarteetan pilota jokalari gutxiagorekin dabiltzala ezaguna da.
|
|
|
Gizartea kirol erosoagoetan errazago moldatzen dela ikusita, pilota elkarteetan pilota jokalari gutxiagorekin dabiltzala ezaguna da. Modalitate
|
batzuk
desagertzera doaz.
|
|
|
Ez ote litzateke tamalgarria izango bi mende barru, XXIII. mendean, ezker paretako jokoa desagertuta eta historia ikertzaile
|
batzuen
lan esparru bihurtuta, etorkizuneko pilota jokoa, padela edo antzeko bat izatea?
|
|
|
zenbakiak gehiegizkoak direnean, desoreka horiek soilik oreka ditzakegu egun ditugun, baina lehenago edo beranduago agortuko diren? baliabide
|
batzuk
kontrolik gabe ustiatzen ditugulako.
|
|
|
Bai, Le Corbusier eta Gatepac en Macià plana. Le Corbusierrek Bartzelona osorako superetxadi moduko
|
batzuk
proposatu zituen; hori bai, dena birrintzen zuen hark. Gu errealitatean egiten dugu lan, errealitatera moldatzen gara.
|
|
|
Teknologiak itsutu egiten zaitu baldin eta teknologiara modu sutsuegian hurbiltzen bazara. Xedeak bitartekoekin nahasten dituzu orduan, instrumentuak helburuak direla uste duzu, gauza
|
batzuk
aldatzeko bitarteko besterik ez direnean. Gadget, sentsore eta software moduko elementu hauek guztiek baldintzak hobetzen laguntzen dute, beste modura izango ez genukeen informazioa ematen digute.
|
|
|
Horren adibide dira udalerrian zehar sakabanatuta dauden ia berrogei iturri publiko.
|
Batzuk
beste batzuk baino famatuagoak, haien erabilera etxe bakoitza hornituko zuen sare publikoaren eraikuntzarekin amaitu zen. Oraingo belaunaldiek ez dute jada ondare hau ezagutzen, erabiltzen eta transmititzen ez den gauza ororekin gertatzen den bezala.
|
|
|
Horren adibide dira udalerrian zehar sakabanatuta dauden ia berrogei iturri publiko. Batzuk beste
|
batzuk
baino famatuagoak, haien erabilera etxe bakoitza hornituko zuen sare publikoaren eraikuntzarekin amaitu zen. Oraingo belaunaldiek ez dute jada ondare hau ezagutzen, erabiltzen eta transmititzen ez den gauza ororekin gertatzen den bezala.
|
|
|
Ekintzak ondoko faseak izan zituen: karearen prestaketa_ kare bizia itzali; tokiaren azterketa_ herriko bizilagun
|
batzuen
gidaritzapean, udalerrian zehar eginiko bisitekin; tokiaren esentziaren bilaketa_ ikusi eta ikasitakoak komunean jarri, talde zirriborratze saio ezberdinen bidez; margoketa artistikoa_ partaideen proposamenak gauez fatxadetan proiektatu eta markatu zituzten, hurrengo egunetan zehar margotzeko; kareztatzea_ herrigunea zeharkatu zuten pregoi eran parte hartu nahi zuen herritar oro kareztatze ekintz...
|
|
|
Bizilagunak beren bizitokiarekin birkonektatu ziren, eta haurrak ere engaiatu ziren, beraien herria, ingurua eta bizitza ulertzeko erarekin etorriko baitira balizko aldaketak.
|
Batzuei
eta besteei, bizi zireneko inguruari ezberdin begiratzeko aitzakiak eskaini zitzaizkien. Imajinatzen al duzue guk izan dugunaren munduarekiko ikuskera ezberdina garatu eta beste bizimodu batzuekiko apustua egingo balute?
|
|
|
Batzuei eta besteei, bizi zireneko inguruari ezberdin begiratzeko aitzakiak eskaini zitzaizkien. Imajinatzen al duzue guk izan dugunaren munduarekiko ikuskera ezberdina garatu eta beste bizimodu
|
batzuekiko
apustua egingo balute. Ez dago esperantza baino berdeagorik (10).
|
|
|
Aurrerapausoak eman dira, orain gehiago birziklatu eta askoz zabor gutxiago botatzen da Gardelegiko zabortegira, baina arazoa ez da konpondu eta kudeaketa daraman enpresak (FCC) utzikeria erakutsi du behin baino gehiagotan. Zaborren bilketan ere, pauso
|
batzuk
ondo eman badira ere, gutxi aurreratu da zabor bilketa selektiboan eta Jundizen ezarri zen biokonpostaren guneak ez ditu bete jarritako itxaropenak, batetik espero baino askoz hondakin gutxiago tratatzen duelako, eta bestetik, tratatzen den materialaren azken kalitatea ez delako espero bezain ona. Beraz, zaborren sistemaren ingurukoa saltzen hasi baino lehenago, aitor dezagun asko dugula hobetzeko, betiere orain artean lortu dena onartuz eta hobetzeko falta zaigun horretan indarra jarriz.
|
|
|
Gasteizko kasuan arazo honetaz hitzez jabetu direla ematen du, eta modu apal eta herabean pauso
|
batzuk
ematen ari direla, baina oraindik asko dago egiteke eta aurreko bi hamarkadetan hirigintzan gertatu dena guztiz kontraesankorra eta inkoherentea dela ezin da ukatu. Adreiluaren politikak guztiz bere kasa jardun du, eta ingurumen arloko irizpide asko bazterrean gelditu diren bitartean, interes espekulatzaileak, udalarenak zein eraikuntza enpresa handienak, gailendu dira.
|
|
|
Grafikoki, inguratuta izan da guztiz, eta ondorioz, haren lotura ekologikoak hautsi eta bioaniztasuna kinka larrian jarri da. Esate baterako, Salburua parkean eraikinak egiteko asmoa izan ez ezik, handik hain hurbil eraiki izana eta azpiegiturez inguratuta egotea ere arrisku handia izan da azken urteetan, Udaleko txosten tekniko
|
batzuek
ondorioztatzen dutenaren arabera.
|
|
|
Azkenik, gogor kritikatu beharra dago, Arkaiaten, Larrainen edo oraintxe Aretxabaletan gertatzen ari dena. Auzoko muturrean dauden sektore hauetan, hiritik urrutien egon arren, etxebizitzen multzo handiak eraiki dira, eta bitartean hurbilago dauden beste sektore
|
batzuk
, krisiaren ondorioz eraiki gabe gelditu dira. Egun, beraz, auzo irlak dira, eta zabor bilketa eta garbiketarekin gero eta arazo eta gastu gehiago sortu dira.
|
|
|
Lehen fasea, planteamendu teorikoa eta definizioarena, 2012ko urtarriletik maiatzera bitartean Donostiako Arkitektura Eskolako Arkitektura Bioklimatikoa irakasgaiaren barnean garatu da eta 40 ikaslek hartu dute parte (5). Helburu zehatz
|
batzuk
lortzeko oinarrizko zenbait baldintza ezarri ondoren, ikasleek, lantaldean, aukera desberdinak landu dituzte. Lan fase honek sistema berriaren bideragarritasun teknikoa argi eta garbi uzteko balio izan du eta ondorengo faseekin jarraitzeko aukera eman du.
|
|
|
Hauxe geratzen da, esaterako, Kobetas mendi mazeletan eta Mintegitxueta, Peñascal eta Larraskitu auzoetan. Oso mendi mazela pikoak dira, eta
|
batzuk
titulartasun publikoko lursailetan daude.
|
|
|
Eta honako azalpena ematen du: baratze klandestinoak duela hamarkada
|
batzuk
sortu ziren, hiri inguruko aisialdi modu gisa. Gaur egun okupatzen duten azalera handia dela-eta, begiinpaktu handia eragiten dute paisaia urrakortasuna duten zonetan.
|
|
2013
|
|
|
Design Kabi gunean armairuak kontraxaflatutako ohol
|
batzuekin
pilatu eta loturiko birzikaturiko tiradera batzuk dira. Armairu hauek eserlekuaren bizkarraldea osatzen dute eta eserlekuaren gurpilak tiraderetakoak dira.
|
|
|
Design Kabi gunean armairuak kontraxaflatutako ohol batzuekin pilatu eta loturiko birzikaturiko tiradera
|
batzuk
dira. Armairu hauek eserlekuaren bizkarraldea osatzen dute eta eserlekuaren gurpilak tiraderetakoak dira.
|
|
|
Beti pentsatu izan dugu arkitekturaren eta altzarien arteko lotura oso zeharkakoa izan dela. Lan nahasketa
|
batzuei
ere honelako izena eman diegu, adibidez EtxeMahaia. Agian horren arrazoia mikroarkitekturan lan asko egin izana da.
|
|
|
Apustuak ona dirudi, baldin aurrerago aipatuko diren proiektu gehienek FAD eta Euskal Herriko Arkitektoen Elkargoaren sarietan izan duten arrakasta kontuan izaten badugu, tamalez, enpresen bideragarritasuna hauen lokalen diseinu kalitatearekin bakarrik ez dela hobetzen argi ikusten da, proiektu sarituak bisitatzen baditugu. Dendari
|
batzuk
kexu dira: barne arkitekturak atzerritik ere ekar ditzake arkitekto eta diseinatzaileak, baina ez salgaiak erostera, lekua ikustera baizik.
|
|
|
LABURPENA: Artikulu honek Do It Yourself filosofiak azken urteotan diseinuaren munduari eginiko ekarpen
|
batzuk
aztertzen ditu. Eskala ardatz duen sailkapena erabiliz, lau adibide azaltzen ditu artikuluak, objektu txikienetik hiri adibideetara.
|
|
|
Posible al da airean zirriborratuz altzariak diseinatzea? Urte
|
batzuk
baditu proiektuak, baina ezinezkoa da Sketch Furniture egitasmoa aipatu gabe uztea Do It Yourse! ffilosofiaren eskala ertaineko aplikazioak azaltzerakoan. FRONT talde suediarrak sortua, Japoniako Tokyo Design Week azokan erakutsi zuten performance formatuan.
|
|
|
Motion capture teknika alde batetik, eta lehenago aipaturiko prototipatze azkarreko teknologia bestetik. Motion capture delakoa animaziozko filmetan eta bideo-jokoetan asko erabiltzen den teknika da, eta mugimendua atzematen duten kamera berezi
|
batzuen bidez
lortzen da. Kasu honetan, erabiltzaileak airean mugitzen duen elementuaren mugimendua erregistratzen dute kamerek, eta informazio hori x, y eta z koordenatuak, alegia Cad artxibo batean gordetzen dituzte.
|
|
|
Do It Yourself filosofiaren taldean zuzenki sar ezin daitekeen adibidea bada ere, erosle bakoitzaren beharretara egokitutako diseinuak modu azkarrean eraikitzeko teknika honek jauzi handia dakar ohiko eraikuntza metodoekiko. Are gehiago, ezagutza tekniko jakin
|
batzuk
dituenak posible izango luke etxea bere behar eta nahien arabera diseinatu, 20 orduren buruan eraikia izateko.
|
|
|
Dorre batek oin guztiz simetrikoa hartzen du; besteen eredu oina bilduagoa da iparraldeko zatian, eta zorrotzagoa hegoaldekoan. Itxituraren perimetroak bere gain hartzen du bizitza
|
batzuen
eta besteen eguzkiztatze baldintzen arteko aldeak samurtzea, behin eta berriz tolesten baita eguzkiaren ibilbideari jarraiki.
|
|
|
Hau da testuingurua: sukaldea instalatu nahi duen bezeroa dugu, eraikuntza aurrebaldintza konkretu
|
batzuekin
. Aurrebaldintza horiek proiektaturikoak edota dagoeneko eraikiak izan daitezke.
|
|
|
Gaur eguneko sukalde altzarigintzak baditu beste bereizgarri
|
batzuk
. Garai batean, moduluetako loturak kolaz eta ziriekin lotzen ziren.
|
|
|
Sukalde altzarigintzak baditu arazo
|
batzuk
, ordea. Alde batetik, instalazioak enpotraturik joaten dira ia eraikitze testuinguru guztietan.
|