|
2008
|
|
|
Euskara Batua indartu nahirik, alde batera utzi dira gainerako hizkerak. Eztabaida absurdo
|
bat
piztu da, gainera: ea Euskara Batua ala euskalkiak bultzatu behar ote diren, kontuan izan gabe Euskara Batua eta euskalkiak, biak direla hizkuntzaren zatiak, biak bata bestearen osagarriak.
|
|
|
Laster zalantzak sortu ziren haien egiazkotasunaz, baina gizarte basati, noble, primitibo eta egiazkoekiko zaletasuna piztuta zegoen ordurako. Hola, gorteko kultura sofistikatuen aldean, herri kultura ezagutzeko berri
|
bat
piztu zen, aleman autore erromantikoek, bereziki Herder eta Grimm anaiek bultzatu zutena. Peter Burke historialariak dioen bezala:
|
|
|
antolatzen zituztenak; Mende berriarekin, ordea, EuskalEsnale elkarteak eta bere aldizkariak hartu zuten lekukoa, hizkuntzaren aldeko ekimen ausartagoak bultzatuz eta jende gehiago bilduz. Hola 1908an Euskal Akademiaren inguruko debatetxo
|
bat
piztu zuten. Azkuek ere idatzi zuen Euskal Esnale aldizkarira auziaz, baina hemen ez dut zehaztasunez aztertuko debate hura170 Laburbilduz, esan liteke EuskalEsnaleko kideen artean Euskal Akademia sortzeko gogoa zegoela.
|
|
2013
|
|
|
Giristinoek gerlan izan zuten inplikazioaren azpimarratzea Frantziako testuinguru politiko orokorraren baitan kokatu behar da. Lehen zatian ikusi dugu gerlak halako batasun sakratu
|
bat
piztu zuela eta, horrekin, lehen begirada baten arabera, Estatuaren eta Elizaren bereizte legeak mindu zuen gatazka izozturik gelditu zela. Astekariaren aleak irakurriz gero ohar gaitezke gatazka ez zela guztiz izoztu.
|
|
|
Frantzian arras zabaldua zela uste bazen ere, frantsesen gehiengoaren baitan hori ez zela errotua diote Jean Jacques Beckerrek eta Stéphane Audoin Rouzeauk. Baina horren gainetik, errebantxaren presentziak erakutsi zuen noizbait beste gerla
|
bat
piztuko zelako mehatxua ez zela sekulan desagertu, 1871tik landa. Horrek ere azaltzen du 1914an gerla lehertu zenean, zergatik aipatzen zuten hainbeste 1870eko gerla.
|
|
|
1870eko gerlak Frantzian utzi zuen traumaren ondorioak eskolan sentitu ziren bete betean. Harekin
|
batean
piztu zen nazio eraikuntzarako grina eskolako programetan islatu zen. Frantzia guztian irakaskuntza bera zen, eta honek kutsu xobinista gerlatia izan zuen, izan historian, kantuetan edo irakurketetan.
|
|
|
Anne Marie Thiessekazaldu du garai hartan garatu zirela, Frantzian bezala beste hainbat estatutan ere, historia nazionala kontatzen zuten museoak. Horrez gain, prentsaren garapenarekin, eta kirolarekin, aberriarenganako atxikimendu
|
bat
piztu zen. 1870etik 1914rako urte haietan, heroismoaren aldeko mezua zen nagusi, Frantziako aberriaren aldeko mezua.
|
|
|
Ondoko orrialdeetan begiratuko dugu nola agertzen zen jarrera euskaltzalea, baina lehenik hona ekarri behar dugu Jon Casenavek argitutakoa: XIX. mendean erregionalismo
|
bat
piztu zen Bretainian eta Provence aldean. Euskal Herrian ere euskal jatorriari buruzko gogoetak izan zituzten, Lore Jokoekin eta abar.
|
|
2016
|
|
|
Gerla karlistek ekarri zituzten errefuxiatu familiek ez zuten haien historiaren transmisiorik egin. Aldiz, XX. mendean zehar gazte anitz joan eta hil ziren memoria berri
|
bat
piztuz herrian gelditutakoen artean. Larzabalek karlisten memoriaren ezagutzeko aukera izan zuen, hau gorde zuen eta nahiz eta frantses erresistentzian parte hartu beste memoria baten beharra sumatzen zuen eta antzerkien bitartez eskaini zuen.
|
|
2022
|
|
|
Henrike III.a/ IV.a bere aitzinekoa bezala zendu zen 1610ean, beste fanatiko baten eskutik, François Ravaillac deituak eraila, erregea gerla
|
baten
piztera zihoalarik Austriako eta Espainiako inperio katolikoaren aurka, Alemaniako prin tze protestante batzuen laguntzarekin.
|