|
2001
|
|
|
|
Baina
beste liburu batzuetan ere, aztertu eta bildutako lanez gainera, beste lan paralelo bat ere izan dut. Karlisten lehenengo eta bigarrengo gerrari buruzko liburuetan, adibidez.
|
|
|
Zerbait egingo dugu.
|
Baina
beste esaera zahar batzuk eskuratu ditut, eta ez dakit zer egin. Edo lehengo biak atera, eta haietara geroztik bildutakoak erantsi, ala hirugarren liburu bat atera.
|
|
|
Ez. Baina zerbaitekin kontsolatu behar badugu, ezin ahaztu garai ilunenetan ere sortze artistikoak oso lan aipagarriak eman dituela, eta arkitekturan (arkitektura aipatuta, eta New Yorkeko dorre bikiak gogoan, arte honek Euskal Herrian duen egoeraz hitz batzuk egiteko gogoa ere eman dit,
|
baina
beste baterako utziko dut. Baina pentsatzeko datu bat:
|
|
2002
|
|
|
Ikerkuntza eta bestelako jardue ren dirulaguntzarako ere oinarrizko osagaia ezarri lukete herri erakundeek, eta hori dirulaguntza zuzenen bidez bideratu ere.
|
Baina
beste alde garrantzitsu bat kontratupean ordaindu litzateke, emaitzen arabera gauzatuko litzatekeena. Horrez gain, herri erakundeek egiten dituzten ohiko deialdien bidezko egitasmoen finantzazioa mantendu behar da, baina deialdi horiek erabili behar dira Euskaditik kanpoko baliabide gehiago eskuratzeko, batez ere Europako Batasunetik.
|
|
|
Hortaz, lan honen beste atal batean euskal unibertsitate sistema baten beharra aldarrikatu dudanean, asmo bera izan dut buruan,
|
baina
beste esparru batean. Besteetan, gizartearen eta nazio talde baten beharrez aritu naiz orokorki.
|
|
|
Aukera desberdinak egon daitezke ikerketa mota hori bideratzeko, baina nire ustez, institutu berriak sortu lirateke estrategiazkotzat hartu edo hartuko diren lerroetan lan egiteko. Horrek, jakina, ahalegin berezia eskatuko luke, ikertzaile gazteak gai horietan trebatu eta beste herrietatik ikertzaile prestuak erakarri bailirateke;
|
baina
beste herrietan egin da hori, eta emaitza onak erdietsi dira. Institutu horiek, bestalde, ez lirateke unibertsitateen parte izan, nahiz harreman egonkorrak mantentzeko bideak egon liratekeen.
|
|
|
Horren adibide adierazgarri bat jartzearren, esan daiteke EHUn diren irakasle guztien heren batek baino ez duela ikerkuntza lanik egiten. NUPen apur bat garaiagoa izan daiteke ehuneko hori,
|
baina
beste unibertsitateetan ez da heren batera iristen.
|
|
|
Unibertsitateetan egiten den ikerkuntzari kalteakekarri dizkiote aipaturiko gabeziek,
|
baina
beste ondorio larriago bat bada tartean, Euskadik ikerketarako herri erakundeen egitura sendorik ez izatea, hain zuzen. Era horretako erakundeak oso garrantzitsuak dira gure inguruko herrietan.
|
|
|
Alde batetik, ulergarriak dira desberdintasun horiek; azken batean, ikasle kopuru handiek duten eragina ez da berbera izaten ikasketa guztietan.
|
Baina
beste alde batetik, egindako giza baliabideen kudeaketa ez da ondo egokitu ikasleen kopuruen aldaketekiko. Horrexegatik esan dut lehen irakasleen kopuru egokia bilatu behar dela, ikasketa guztietan lortu ez den zerbait delako.
|
|
|
3. Euskal Herri osoan garatu den ikastola sistemaren erpin bilakatu behar du Euskal Unibertsitateak. Euskara oinarriizango duen hezkuntza sistema osaturik geratuko da,
|
baina
beste hizkuntza garatuak baztertzeke, batik bat ingelesa. Nire ustez, oinarrizko gaiak, lehen urteetan ematen direnak, euskaraz izan lirateke eta hautazkoak eta espezialitatekoak, poliki poliki, ingelesez eskaini dira.
|
|
|
• Madrilgo gobernuak onartutako LOUren alternatiba izango omen den euskal lege unibertsitarioa ere aipatu genuke hemen. Euskal unibertsitate legea egiteko borondate irmoa badagoela,
|
baina
beste ezer gutxi dakigu egitasmo horretaz.
|
|
|
Erlijioak islamdar herrialdeetako jarduera soziopolitikoa baldintzatzen duela egia da,
|
baina
beste ingurumenkultural eta historiko askotan, baita Mendebaldean ere, gertatu da beste horrenbeste, grina gehiagorekin batzuetzan. Egungo mendebaldarrok benetan asaldatzen gaituena,, besterik da:
|
|
2003
|
|
|
Errotua dago, jadanik, bizitzak eskaintzen dizkion estimuluak atenditzeko, onartzeko edo errefusatzeko modua, eta horrek" nortasun" bat erakusten du. Jokatzeko modu horretako ezaugarri batzuk bat datoz bere taldeak dituenekin," taldearen nortasunezauga rriak",
|
baina
beste ezaugarri batzuk ez dira taldearenak, ezta bere familiarik minenarenak ere," pertsona reneza ugarri bereziak". Gizaki bakoitza ezberdina da, errepika ezina.
|
|
|
Euskararen patua Nafarroako historia zaharrean barna baserri giroko hizkuntza izana da. Euskara zekiten legegizon, eskribau eta idazle asko izan da beti hegoaldean,
|
baina
beste mintzaira batzuetan maisu. Erregeen jauregiko izkribu eta administrazioko paper zama erraldoietan ez zuen euskarak inoiz sartzerik izan, bertakoen hizkera nagusia izan arren.
|
|
|
Sari batek ateak zabal ditzake (izugarri zabaldu ere), eta egile baten edo birenkasuan horrela izan da.
|
Baina
beste kasu guztietan (kasu gutxi halere) editorearen lanari esker edo kontaktu pertsonalei esker lortu da titulu bat edo beste kanpoan ipintzea.
|
|
2004
|
|
|
Iparraldean, urratsez urrats goaz euskararen alorrean, urteetan daramazkigun gorabeherekin. Alde batetik, berri bozgarria, ofizialki botere publikoek euskararen aldeko politika eramanen duen egitura ofiziala sortu baitute uda amaieran (‘Office Public Euskara’ deitua),
|
baina
beste aldetik arazo larriak agertu dira ikasturte sartze honetan, hiru erakaskuntza sareetan —ikastolak, eskola pribatu eta publiko elebidunak— oroz gainetik erakasle postuak murriztu baitituzte.
|
|
|
IBON URIBARRI anten heriotzatik 200 urte igaro direnean filosofoaren gaurkotasuna ez da gauza nabarmena, begi bistakoa; alderantziz, Kant hilda eta ongi hilda dagoela esango nuke lehen begiratu batean. Alemaniako egunkarietan asko idatzi da Kanti buruz urte osoan zehar, eta behin irakurri nuen lautik hiru alemanek Kant izena Kantkalearekin lotzen dutela,
|
baina
beste ezerekin ez. Guk Immanuel Kant kalerik ere ez dugulakoan nago.
|
|
|
orduan herria hasten da sortzen. Herri osoa da teatrolari, egun guziez,
|
bainan
beste gisan, ez alegiaka, bainan intzirika eta nigarrez, irriz eta karkailaz, kantuz eta zinkaz. Izerdiak bustitzen duen bizkarra, haize hegoak perekatzen duen kopeta:
|
|
|
Jarrai taldearen inguruko izenak dagoeneko elkarrizketan zehar emanak daude.
|
Baina
beste batzuk aipatze aldera, hirukote bitxi bat ez nuke aipatu gabe utzi nahi: Koldo Mitxelena, Joxe Migel Zumalabe (aita) eta Karlos Santamaria.
|
|
|
Agustin Zubikarai eta biok Euskaltzaindiko bilkuretan elkar ikusten genuen askotan.
|
Baina
bestetik ere bera antzerki munduan erabat sartuta zebilen, bai idazle gisa, baita Ondarruko taldean zuzendari gisa ere.
|
|
|
Gai honi buruz hitz egiten dugunean hizkuntza/ hizke ra sexista berbak erabiltzen ditugu hemen,
|
baina
beste modu batzuetan hurbildu izan dira gai honetara beste herri batzuetan. Kanadan adibidez, la feminization linguisti que ri buruz hitz egiten dute eta Italian Hizkuntza eta gene ro identitateari buruz, besteak beste.
|
|
|
Euskarak ez dauka genero gramatikalik eta horrenondorioz jendeak pentsatzen du ez dela sexista,
|
baina
beste modu batzuetan agertzen da genero bereizketa (giza-, anai, ema, gizon, eme, andre). Hirugarren pertsona singularra neutroa da (bera/ hura), beste hizkuntza askotan markatuta dagoenean.
|
|
2005
|
|
|
|
Baina
beste erakunde ekonomiko batzuk ere ari dira lanean, Burtsan (enpresa merkatuan) azaltzen ez direnak, orain arte espekulatzaileen eskuetara zeharo jausi ez direnak: Kutxak.
|
|
|
|
Baina
beste hizkuntzak erabiltzen saiatzen nintzen. Esaterako, Elgoibarren oporretan nintzela, frantsesak eta etortzen zirenean, maleziarik gabe joaten nintzaien ondora, entzutera eta ahal banuen hitz batzuk esan eta... pozik!
|
|
|
Eleberri egileetan Dostoievski dut gustukoa.
|
Baina
beste asko eta asko ere bai. Dickensen lan nagusiak behin baino gehiagotan irakurri ditut.
|
|
|
Nire lehenengo obligazioa Marxismoa erakustea zen, eta, beraz, Marxismoaz idatzi nituen aurreneko liburuak.
|
Baina
beste alde batetik, zaletasun hutsez bestelakoak ere idazten nituen tarteka marteka.
|
|
2006
|
|
|
Franco hiltzean, gauzak ez ziren batzuen ustez behar edo nahi adina aldatu.
|
Baina
beste fase batean sartuak ginela ezin zen ukatu.
|
|
|
Kasu horretan, nolabaiteko konpentsazioak lirateke. Ildo berean,
|
baina
beste esparru batean, pertsona bakar batek ere ezin izango luke nahi duen estatuarekiko loturarik aukeratu, ezen" eskubide indibiduala izan arren, autodeterminazioa taldeka erabiltzen da" (ibidem: 369).
|
|
|
Henrike Knorrek argi eta garbi sustengatu du aztarnen egiazkotasuna, baina Xabier Kintana lehen lehen momentutik ageri izan da guztiz uzkur. Unibertsitatean Joaquin Gorrotxategi eta Santos Yanguas garbi mintzatu dira prentsan aztarnen egiazkotasunaren alde,
|
baina
beste asko isilik daude. Gutxi dira erabateko iritzi bat emateko gai sentitzen direnak.
|
|
2007
|
|
|
(Olabuenaga, e.a.); baina, konpromisoari zegokionez, jendea dirua ordaintzeko prest zegoen
|
baina
beste ahaleginik egin gabe (Basterretxea, Lorenzo Espinoza, e.a.).
|
|
|
Wiki sistemak era erraz batean editatzeko aukera ematen du eta Wikipediaren kasuan edonork argitara dezake. Ingelesezko Wikipedia da sarrera gehien dituena,
|
baina
beste hizkuntza askotan ere aurki daiteke informazioa (euskarazko bertsioa: http://eu.wikipedia.org/wiki/Azala).
|
|
|
Arazoa hemen dator, berriz ere: berea bai
|
baina
besteena zergatik ez. Artetak bere naziotasuna finkatu nahian Euskal Herriari, Kataluniari eta Galiziari nazio izaera ukatzen die, hirurak espainol nazio estatuaren zati autonomiko bihurtuz," comunidades españolas, regiones" bere esamoldetan.
|
|
|
Nire ustez, sari perbertsoa izan zen benetan. Izugarrizko onura ekarri zion alde batetik literaturari, idazleontzat kontzientzia hartze bortitz bat izan zelako, euskal idazleen autokonfiantza igo zuelako...
|
baina
bestetik efektu heteronomizatzailea izan zuen, hortik aurrera euskal produkzioa fantasmatzen den kanpoalde horri begira produzitzen hasten baita.
|
|
|
Nik uste dut orain baino gehiago inoiz ez dela irakurri izan. Irakurri egiten da,
|
baina
beste formatu batean, beste helburu batzuekin eta beste erritmoaren eta kadentziaren arabera. Baina irakurri irakurtzen da, etengabe.
|
|
2008
|
|
|
ISBNdunak dira horiek. Atzera argituko dut, alderaketa errazteko erabili ohi dudala irizpide zehatz hori,
|
baina
beste asko ere liburutzat jotzen ditudala nik, karnet zenbaki hori gabe. Horietako batzuk kontabilizatu ez, baina zerrendan sartu bai egin ditut (2006an argitaratutako liburuen zerrenda osoa www.jakingunea.com webgunean aurki daiteke).
|
|
|
Jakina da aurrerapen teknologikoaren eskutik mila aldiz errazago dela egun berrinprimaketa egitea, eta horregatik edizioak unean uneko premiei egokituz doitzen direla. Hori bai,
|
baina
beste hau ere egia da: gaur egun ere, bere tamainan, berrargitalpenak liburuaren bizitza luzatu egiten duela eta liburuaren arrakasta suposatzen duela.
|
|
|
|
Baina
beste aldean gaudenok ere, euskal gizartea osatzen dugun sektoreetakoek, ulertu eta onartu genuke immigranteen kolektiboetako pertsonek badituztela iragana, historia eta kultura jakinak, baita behar eta helburu jakinak ere; eta guk ere horiek guztiak errespetatu eta aintzat hartu genituzke. Hortaz, eta aurreko adibide berberarekin jarraituz, haien seme alabak matrikulatuta dauden eredua eta haien jatorrizko hizkuntzak eta kulturak uztartu egin genituzke.
|
|
|
Eta gainera, gene horiek zer funtzio betetzen dituzten aztertu denean, ikusi da geneen ia erdiek ez daukatela oraindik funtzio ezagunik. Beraz, erdiaren funtzioa gutxi gorabehera ezagutzen dugu,
|
baina
beste erdiaz oraindik ez dakigu ia ezer. Itxuraz, oraindik nahikoa lan geratzen zaigu biologooi.
|
|
|
Hori beti baita interesgarria, jakiteko nondik gatozen, zer erlazio daukagun beste espezieekin, eta norantz eboluzionatzen ari garen (eboluzionatzen ari bagara).
|
Baina
beste aplikazio praktiko batzuk ere badauzkagu, batez ere gaixotasunekin erlazionaturik daudenak:
|
|
|
Amets Arzallus hendaiarrak ukan du txapela,
|
baina
beste bertsolariek ere maila ona lortu dute.
|
|
2009
|
|
|
izen hori normalki konposatua zen: batetik ponte izena zegoen (Pedro, Joan, Iñigo, Maria...)
|
baina
bestetik bigarren izen bat, patronimiko izenekoa: Perez, Lopez, Ibañez, Gonzalez...
|
|
|
Bide eta aukera hori zertan den aztertu nahi izan dugu unibertsitate mailako ikerketa batean irakasle eta ikerle talJakin 172 maiatza ekaina 2009 de batek. Bakoitza bere esparruan,
|
baina
besteen lanei ekarpen interesgarriak eginez, Elena Beloki, Koldo Gorostiaga, Didier Rouget eta lan hau izenpetzen dugunok horretan jardun dugu eta, aipatu gabe ere, denen iritzien printzak agertzen dira aurkezten ari garen lan honetan.
|
|
|
Subiranotasunari buruzko tirabirek islatzen dute bien arteko tentsioa. Batzuetan, teoria eta praktika modu egokian bateratzen dira,
|
baina
beste batzuetan, berriz, kontraesanak eta paradoxak azaltzen dira.
|
|
|
Ekintzak pertsona bat edo biri bakarrik lotuta badaude, pertsona horiek aldatzen edo desagertzen direnean ekintza horiek galdu egiten dira. Ekintza batek iraunkorra nahi badu izan, eta nahi badu ekin, ez norberaren iritzietatik bakarrik,
|
baina
beste batzuen iritzietatik ere, erakundearen babesa behar du. Erakundeak beharrezkoak dira lan iraunkorrak egiteko.
|
|
|
Abertzaleek —gehienek behintzat bai— gogoan argi daukate euskal gizartea anitza dela, baina hautetsi egituretan sartuz gero laster ohartzen gara erakunde horien arau eta mugen barne ibiltzeaz beste aukerarik ez dagoela. Norbaitek erranen du hori dela realpolitikera makurtzea...
|
baina
beste biderik ba al da. Gogoeta hau urrunago eramanda, nire iritzia da abertzaleak ezin duela berari egokia iruditzen zaiona gizarte osoari inposatu, eta, ordea, euskal kontzientzia maila hori ez duenaren konbentzitzeko ahaleginak egitea daukala lehendabiziko zeregina.
|
|
2010
|
|
|
Ikus daitekeenez, helburuak izaera ugaritakoak dira eta gure urratsek bat egiten dute ikerlerroari buruzko azken ekarpen teoriko eta kontzeptualekin (Eizagirre, 2009a). Gauzak horrela, arreta ipintzen diegu lehen bi helburuekin zientziaren alderdi orokorrei,
|
baina
beste hiru helburuekin gaia testuinguruan ipini eta alderdi zehatzagoak ere aztertu ahal ditugu.
|
|
|
Alde horretatik, enpresak zer nahi zuen, hura ematen aritu nintzen. Ez nik uste nuenaren kontra,
|
baina
besteek pentsa zezaketenaren alde. Arazo horiek nik uste dut kazetari guztiek dituztela, beti izan dituztela, eta nik ere izan nituen orduan.
|
|
|
Geroztik, nire bidea egin dut.
|
Baina
beste asunto bat da hori.
|
|
|
Bai, baina nahiko modu sinbolikoan. Guipuzcoano ez dut uste sekula sartu zenik,
|
baina
beste hirurak bai. Eta [Gipuzkoako] Kutxak luzaro iraun du laguntzen.
|
|
|
Azken urteetan, lehenago Elizarenak ziren hainbat gauza elkarte laikoetara pasatu ziren. Gurean ere horrelako zerbait gertatu zen, baina ez gauza bera, zeren eta lehengoek jarraitu genuen,
|
baina
beste formula juridiko batekin eta lankidetza berri batzuk bilduz. Pauso naturala bezala izan zen, nolabait aldizkariari eta bertako eginkizunei beste testuinguru libreagoa emanda.
|
|
2011
|
|
|
Euskaldunen ohiko izena Euskal Herria zen,
|
baina
beste hizkuntzetan Vasconia, Euskaria, Euskeria, Pas Vasco, Pays
|
|
|
Fishmanek aspaldi abisatu zuen bezala, munduko bost edo sei hizkuntza hegemonikoetatik at, mundializazioak eta gizarte berriak erronka interesgarri, itxaropentsu bezain arriskutsu eta latzak eskaintzen dizkie beste hizkuntza guztiei, bereziki ertainak izatera iristen ez direnei edo ertainak izatera larri xamar iristen direnei. Mundializazioaren garaian, bost edo sei hizkuntza nagusien etorkizuna nahiko argia da,
|
baina
besteena kolokan dagoela dirudi. Biodibertsitatearekin gertatzen den gauza berbera:
|
|
|
Ez da Iztuetak aipatzen dituen datuekin kontrajarria; euskaltzaleek hizkuntzaren erabilera despolitizatu behar dela adierazten dutenean, euskararen erabilerak normala, markatu gabea izan behar duela adierazi nahi dute, erabilera hori gizarte osoan (edo gizartearen proportzio handi batean) hedatu nahi bada behintzat. Egia da euskararen aurkako sektoreetatik hizkuntzaren despolitizazioaren aldeko mezuak ere zabaltzen dituztela,
|
baina
beste zentzu batekin: hizkuntzaren despolitizazioak euskararen desagerpena ekarriko luke.
|
|
|
Gero sortu dut" Telebixta leihotik": Etienne Salaberrik bi artikulu egiten zituen, bat frantsesez eta bestea euskaraz, eta zendu zelarik [1981ean], erran nion Emile Larreri huts hori behar zela bete; haren segida hartu nuen, baina ez berak egiten zuen bezala,
|
baina
beste zerbait, telebistari buruz.
|
|
|
Modernotasunak hartu duen abiadura handia erregai fosilen xahutzean oinarritu da, eta hori desagertuz doanean ez da ezer geratzen. Gasolinak azeleratu du kapital metaketa, baina oraingoan deskubritzen ari gara mundu osoan hobekien metatzen den kapitala —finantzak, alegia— klik batez sor daitekeela
|
baina
beste klik batez desager daitekeela, estatu, banku eta laster partikularren zorraren kontura gaur egun eztandaren zurrunbiloaren erdian oraindik politika egiten dutelako ilusioaren menpe bizi direnek erakusten duten moduan. Kea desagertzen denean, Libian bezala hemen eta hortik zehar, naturaren urritasuna eta gizakiaren sormena erlazionatzen duen egitura eredu berri bati ekin zaio.
|
|
|
Izan ere, digitalizazioaren aroak mesede besterik ez dio egin sortu gura duenari, musika ekoizten ari denari, entzuleari, antolatzaileari. Musika diogu,
|
baina
beste kultur espresioak ere dira aro berri honen onurez baino mintzatu. Errazena izan ohi da Interneti errua botatzea.
|
|
2012
|
|
|
Espainian Mariano Rajoyren gobernu boteretsuaren europar gorabeherak —otoi eta arren inposatutako defizitaren langa apurtxo bat altxatzeko erregutuz— oso esanguratsuak dira: Grezia euroguneko lehenengo kolonia dela esaten dute batzuek,
|
baina
beste estatu batzuk —orain dela gutxi arte, higiezinen burbuilaren leherketa baino aurreko aro loriatsuetan, ez dakit zer G edo G egoteko eskubidea harrokeriaz aldarrikatzen zutenak— Alemania eta Frantziako protekturatu baino askoz gehiago ez izateko zorian daude.
|
|
|
Horrenbestez, Ahots bilduman, haurtzaroa irudi eta estereotipoetan proiektatzen da; ez da inolaz ere islapen objektiboa. Iragan hipererreal batekin aurrez aurre jartzen gaitu autoreak, manipulatua izateko gauza dena alde batetik,
|
baina
beste aldetik narrazioaren argigarri izan dadin idatzitakoa.
|
|
2013
|
|
|
Eta telebistak, neurri batean, lotu egin ahal ditu, diasporen kasuan bezala nolabaiteko" espazio geolinguistikoa" eraikiz (Sinclair, Jacka eta Cunningham 1996). Kontzeptu hori satelite bidezko telebistaren bitartez lotutako komunitateei aplikatu zaie;
|
baina
beste nonbait azaldua dugunez (Amezaga eta Berriozabal 2012), euskarazko prentsak eskualde erdaldunetan lortzen duen hedapen indize altuak gurea bezalako ingurune batean ere aplikagarria dela iradokitzen du.
|
|
|
Kontzertuak behintzat lortu ziren. Konstituzioaren erreferendumean abstenitzeko arrazoiak bazeuden,
|
baina
bestetik Konstituzioa behar zen. Ez zen guk nahi genuena, baina ezta ere aurka joateko nahikoa.
|
|
|
Eta orduan alderdiko legebiltzarkideek zure aurka, beraien gobernuaren aurka, ematen badute botoa, ba aizu, orduan alde egingo duzu.
|
Baina
beste alderdi bat sortu gabe". Konpondu genion hemen Donostian oso pisu ederra, Frantzia Pasealekuan, eta esan genion:
|
|
|
Javier Caño zenak egin zuen dekretua gau hartan, hurrengo goizean goiz bidali genuen dena Madrilera Canalejas plazara, horrelako gauzak egiten zituzten bitxitegira, eta, Garaikoetxea Venezuelara zihoala, bere idazkari Begoña Azpilikueta txapa jasotzera pasa zen. Venezuelako presidenteari eman zion,
|
baina
beste inori ez. Gero, Ramon Rubiali eman zaio, hil ostean.
|
|
|
Azken asteak oso emankorrak izan dira alde horretatik Euskal Herrian. Esanguratsuak diren bi kasu aipatuko ditugu hemen,
|
baina
beste batzuk ere aipatzea luke: bereziki, 2012ko Hausnartu lehiaketaren aurreneko sariak —Iñigo Fernandez Ostolazaren" Hizkuntza gutxituen eraginkortasuna pertsuasio prozesuetan.
|
|
|
Mardonesek berak aitortzen duenez, bere gogoetak Lyotarden eta Vattimoren lanetan oinarrituta daude, batez ere; Rortyren eta Sloterdijken ekarpenak ere kontuan ditu,
|
baina
beste bienak baino gutxiago. Aukera hori egiteko gure autoreak zer irizpide erabili dituen ere adierazten digu:
|
|
|
Hipotesia polita da. Kasaresek ondorioztatu du hizkuntz transmisioa egon dela Nafarroan, euskararen beste lurraldeetan bezala, edozein hizkuntzatan bezala,
|
baina
beste transmisio mota baten bidez, behetik gorakoa. Edo alderantzizkoa, nahi bada, korrontearen aurkakoa:
|
|
2014
|
|
|
" Guk ez genuen izan tisirik,
|
baina
beste familiatan umeak, gazteak, zaharrak... zenbat jende hil zen orduan! Zer janik ez zegoelako" hura beldurgarria izan zen.
|
|
|
Gosea bakarrik, ez. Guk ez genuen izan tisirik,
|
baina
beste familiatan umeak, gazteak, zaharrak... zenbat jende hil zen orduan! Zer janik ez zegoelako.
|
|
|
Bestela ere bai, baina batez ere aldizkariaren bidez plazaratu ditugu gure lanak eta gure konpromisoak. Taldearen izaera bera aldizkariari lotua ulertu dugu maizenik;
|
baina
beste hainbat plazatan ere parte hartuz (Egan, RIEV, Euskera, Sancho el Sabio, Karmel, Anaitasuna, Gogoa, Euskaldunon Egunkaria...).
|
|
|
Katalunian sindikatu abertzale garrantzitsurik ez dagoela gogoratzea komeni da hemen; ondorioz, sindikatuek iritzi guztietako pertsonak dituzte afiliatutzat. Bestalde, enpresarien esparrutik, elkarte nagusiek ez dute independentziarekin bat egin,
|
baina
beste elkarte batzuk bai azaldu dira aukera horren alde.
|
|
|
Gerrako lehen hilabeteetan euskaldunak elkarrekin egoten ziren, armadako dibisioak geografikoki antolatuak zirelako. Euskaldun gehienak Baionako 49 Infanteria Errejimentuan zeuden,
|
baina
beste euskaldun andana bat bazegoen Paue, Mont de Marsan eta 18 Armada Gorputzaren parte ziren lekuetako errejimentuetan. Andereen Bidearen inguruetan, beraz, euskara anitz entzuten zen, kantatzen zuten, fandango batzuk ematen zituzten, musean aritzen ziren edota pilotan.
|
|
|
Bada, horrek muga argiak ditu eduki bat irakurria, kalitatezkoa, sakona... den neurtzeko. Neurgailu horiek atxikimendua, hedapena, berehalakotasuna... bezalako ezaugarriak neurtzeko baliagarriak izan daitezke,
|
baina
beste gauza askotarako oztopo besterik ez dira.
|
|
|
" Zenbat jende joaten da zure kontzertuetara?". Ongi dago fiskalizazioa,
|
baina
beste arlo batzuetan ere ikusi nahi nuke jelosia hori. Nondik dator jendearen mesfidantza, ordea?
|
|
|
Ohiturek badakigu garrantzi handia daukatela, irakurketaren esparruan batez ere. Ohitzen bagara euskaraz irakurtzen, ziur aski gero eta gusturago jarraituko dugu irakurtzen;
|
baina
beste hizkuntza batean irakurtzeko ohitura hartzen badugu, hizkuntza horretan jarraituko dugu irakurtzen, euskararen beharra sentitu barik.
|
|
2015
|
|
|
Nire baitan benetako krisia sortu zen: alde batetik, nire saltsan ari nintzen, nola hala nire bizi arrazoia topatuta,
|
baina
bestetik nire bokazio ezari irtenbidea eman behar nion. Eta, horrela, teologiako hirugarren kurtsoa amaitzear zela, moral irakaslearengana zuzendu nintzen nire krisia gordinean azaltzera eta erabaki bat hartzen laguntza eske.
|
|
|
Ingelesez era horretako bideoek Gameplay izena hartzen dute. Joko ezberdinetako bideo emisio komentatuak kanaletan sailkatuak daude; batzuk oso landuak dira,
|
baina
beste askok jokoko pantaila eta grabatzen duen pertsonaren aurpegia albo batean erakusten dute soilik.
|
|
|
61 or.: ‘Gatazka’ esaten eta erabiltzen jakin aurretik ere bazen, noski, gatazkarik aski inguru gertuan zein urrutikoan,
|
baina
beste izenez adierazten genituen horrelakoak: ika mika, istilu, iskanbila, zalaparta, matraka, borroka.
|
|
|
Leloekin jolastuz, buruko estalkiak berreskuratuz edota sua elementu suntsitzaile gisa erabiliz, gatazkan bizitako hainbat sentsazio mobilizatzea lortzen dute (horietako asko mingarriak izanik; adibidez, beldurra edo identitate falta). Berreskuratzeaz gain, berrinterpretatu egiten dituzte, eta horrekin lortzen dena da gatazkaz hitz egiten hastea
|
baina
beste modu batez. Maila formal batean eztabaidatu ordez, kalean eta gorputzarekin hasten da eztabaida.
|
|
|
Gailu mugikorrak eta sakelakoak bereziki hobetuz joango dira,
|
baina
beste tresna batzuk ere agertuz doaz, gurekin integratuagoak. Horien txanda izango da orain?
|
|
|
Ez bakarrik egunkari baten salbazioa, euskara bera ere maila horretan normalizatu behar zela, bestela ezin zela. Ondotik bere ekipoarekin egon ohi ginen, eta tirabirak beti daude,
|
baina
beste giro eta hurbiltasun bat zen.
|
|
|
Zuentzako ez du asko esan nahiko akaso, baina guretzat normalizazioa hitz gakoa zen. Tristea da,
|
baina
besteak bezalakoa izatea da beti bilatu izan duguna, normalizazioa, homologazioa. Gu oso egoera marjinaletik gentozen, eta normalizazioa nahi genuen, alegia, plaza publikoan duintasun osoarekin egoteko eskubidea, besteen eskubide berdin eta berekin.
|
|
|
Eta denak, etxera.
|
Baina
beste proiektu bat jarri zen martxan, arrisku guztiekin, eta arrisku handiak zituen; jendea arriskatu egin da, dirua jarri du, lan egin du, eta egin zuten kaltea hain handia ez izatea ekarri du horrek. Baina kaltea handia izan zen, handia.
|
|
|
Nago gure praktika berri eta berritzaile (edo zahar) horiek babestu, mimatu eta sendotuko dituen diskurtso propioa garatu ere garatu behar dugula. Horietarako zumitzak han eta hemen barrundatu ahal ditugu, eta, diskurtso berri hori egiteko eta jendarteratzeko, aurretik aipatutako elementuak ditugu,
|
baina
beste baterako utzi dut diskurtso berri horren formulazioa (edo, xumeago jokatuta, diskurtsoaren zirriborratze konpultsiboa).
|
|
2016
|
|
|
Alargunak ziren, senarra gerlan hil zitzaielako, eta kobratzen zuten pentsioa.
|
Baina
beste batekin bizi zirenez, klandestinoki ezkontzen ziren. Elizatik bakarrik.
|
|
|
Lehenago ez nuen nire konpromisoengatik sufritzen alderantziz, alegrantzian bizi nintzen, baina Iparretarrak en garaian bai, biziki sufritu dut. Logikoa zen hona borroka armatua ekartzea,
|
baina
beste lehentasun bat zen ere ETAri trabarik ez egitea. Lagunak banituen denetan, eta tribu txiki bat gara Euskal Herrian, anbizione handiekin bada ere.
|
|
|
Beste txofer bat atzeman behar zuela erran nion. Gauzak aldatzeko, nik erran nuen kotxea nik hartuko nuela ene izenean,
|
baina
beste batek gidatzekotan. Egin nituen paperak aldatzeko.
|
|
|
Hori Aski fronte kulturala zen, ezta? Egun erdia baserrian lanean egiten zenuen,
|
baina
beste erdia liberatua zinen antzerkirako.
|
|
|
Goi nafartarra da jasaten ahal den exotikoena,
|
baina
Beste Aldekoa. Urduritzen omen zen esataria, Batuaz geroztik 40 urte paseak ziren hartan.
|
|
|
|
Baina
beste batzuek pentsatu zuten altxamenduak egitea bideragarria zela eta ezinbestekoa. Eta hor azaldu zen Lenin Badiouren ustez, pentsalari eta aktibista politiko bat.
|
|
2017
|
|
|
komunikatzaile feminista bat modan jartzen dugu, amodio eta gorroto dinamikak sortzen dira, eta gero, halako ‘huts egin didazu’ fenomenoak piztu. [...] Sare sozialak direla-eta, kazetarion proiekzioa lehen baino handiagoa da, eta hori geuk ere esplotatu behar izan dugu,
|
baina
bestetik ni horrekin ez nago oso eroso, nahiago dut kontatzen ditudan istorioak egotea aurrean, eta neu bidea izatea.
|
|
|
Esan nahi baita, beste inork umoretzat duena gure gustukoa ez denean, edo ustezko umore horrek erasotzen gaituela uste dugunean (gu geu, gure ingurua, edo eremu zabalago batean, gure aliatuak edo gutarrak diratekeenak), epaitu egiten dugu, kaxkarra, gustu txarrekoa, edo are, umorea ere ez dela adieraziz. Alegia, guri graziarik ez
|
baina
besteri bai (gainera gutaz!), asunto txarra.
|
|
|
Datu objektiboen arabera zer diren galdera bat da,
|
baina
beste galdera da ea zer uste duten direla edo zer izan nahi duten. Lehengo auzia berriro ekarriz, zein da prekario
|
|
2018
|
|
|
Horrek guztiorrek ez du esan nahi kultur kontsumoa jaitsi denik, inondik inora. Kontsumo mota batzuek (paperezko liburua, aretoko zinema, kontzertuko musika, e.a.), behera egin dute,
|
baina
beste batzuek (ikus entzunezkoak ikustea, musika entzutea, e.a.) oso gora. Kultur industriei horrek eragiten dien arazotik at, sozializazioaren eta kulturaren transmisioaren ikuspegitik arazoa honakoa da:
|
|
|
11:00etatik 12:30ak inguru arte aritzen gara aitona amonak komunetara sartzen, zeren eta 12:30ean bazkaltzera sartu behar dira. Batzuk beren kabuz sartzen dira,
|
baina
beste asko, gurpildun aulkia dutenez, guk eraman behar ditugu. Lehenengo turmixa dutenei banatzen diegu bazkaria, ezin baitute beste gauzarik jan euren gaixotasunagatik.
|
|
|
Hori izan daiteke neurri batean utopia gauzagarri baten definizioa.
|
Baina
beste galdera bat ere plantea dezakegu: zein da migratzaile horien utopia?
|
|
|
Musikan jarri dut fokua,
|
baina
beste kultur adierazpidetan ere ez dago urrun panorama. Eneko Sagardoi eta Olatz Beobide aktoreek Berria ri emandako elkarrizketan irakurri genuen ikus entzunezkoetan nola dabiltzan.
|
|
|
Interes handiz ikusiko dugu zer dakarren euskara hutsez hasi duten bideak. Lehenengo lana, Zazpi senideko, ez da guztiz murgiltzen performancearen kodeetan,
|
baina
beste lengoaia bat dakar euskarazko haien ibilbidera: aurtengo hunkipenen zerrendan gordetzekoa bi anaiek haurtzaroa gogoan ilunpean duten eszena.
|
|
2019
|
|
|
Dendak diot, horiek izan direlako elkarren babeserako erdiguneak.
|
Baina
beste hainbat topagune sorrarazi ditu etxez etxeko salmentak, adibidez: kale izkinak edo behe barruak, esaterako.
|
|
|
Orain artean, ezagunagoak zaizkigu horrelako ereduak landa eremuan, baina garrantzitsua da guretzat alternatiba horiek hirietan gorpuztea. Ez diogu hirian bizitzeari uko egin nahi,
|
baina
beste modu batera bizi nahi dugu, ingurumena eta etorkizuna zainduz.
|
|
2020
|
|
|
Min handiarekin egiten dute berba.
|
Baina
beste batzuontzako, aukera on bat izan zen. Nik 13 urte egin nituen seminarioan eta, dena jota, aukera on bat izan zen.
|
|
|
Formacion del Espfritu Nacional deitzen zen asignatura hartan, mutikotan, erakusten ziguten komunistek dirua eta seme alabak kentzen zizkietela gurasoei, eta abertzaleek Euskal Herritik bota nahi zituztela abertzaleak ez zirenak, eta Gerra Zibila ideologia gorri separatisten ondorioa izan zela. Gezurrak ziren,
|
baina
besteen hitzak desitxuratzea ohikoa da eta ia derrigorrezkoa bihurtu da harrezkeroko ariketa intelektualean. Tertulianoen eta politikarien artean, zer esan.
|