|
2000
|
|
|
estatua, komunikabide batzuk, gure famosoak, gure kirolariak, gure politikoak, gure abeslariak, eta besteek duten guztia. Orduan gure idazleak ere behar ditugu, eta
|
zuri
tokatzen zaizu paper hori egitea, beraz egin egiten duzu, ahal duzun hobetoen. Baina garrantzia gehiegi ematen zaigula sentitzen dut, niri behintzat.
|
|
|
Sariak ongi daude
|
zuri
ematen dizkizutenean, gainerakoan munduko injustuenak eta ustelenak dira. Benetan esan nahi dudana da idazle batentzat ez dela batere ona sariei begira egotea, pentsatzea sari batek erabakitzen duela bere kalitatea; are gutxiago sari horren beharrean egotea bizimodua aurrera ateratzeko.
|
|
|
istorioa XV. mendean kokatzen da, elizaren eta artearen arteko eztabaida garaietan. Gainerakoan ez dago beste zehaztapenik, ez diodalako irakurleari esan nahi" hau XVI. mendean pasa zitzaion hari, eta
|
zuri
ez zaizu pasatzen". Ez," horko hori zuri ere pasatzen zaizu, zu ere bazara nolabait Otto Pette".
|
|
|
Gainerakoan ez dago beste zehaztapenik, ez diodalako irakurleari esan nahi" hau XVI. mendean pasa zitzaion hari, eta zuri ez zaizu pasatzen". Ez," horko hori
|
zuri
ere pasatzen zaizu, zu ere bazara nolabait Otto Pette". Denboraz gaindik adierazi nahi nuen hor dagoen kontua.
|
|
|
EA, EAJ etaEH hiru alderdi nazionalisten txosten politikoei buruz nire iritzia eman dezadaneskatu zait, eta erronka onartzea erabaki dut, nahiz eta badakidan jakin, gaia guztizkorapilatsua dela eta, hartaz, aukera guztiak dauzkadala bat baino gehiago mintzeko. Horregatik, aldez aurretik barkamena eskatzen dizut
|
zuri
, irakurle horri; kontuan har ezazu ondorengoa nire iritzi pertsonala dela, nirea bakarrik.
|
|
|
Alde batera ez zen harrigarria ere, baina fraideak gaurkotuta ikusten ohitu gara aspaldi honetan. Aita Morlansek, ordea, kaputxinoen abitu luze marroia zeraman, lokarri eta guzti, sandaliak ere bai, etabizar
|
zuri
eta luxea, eskas eta saretua baina, bere irudiari indar berezia eta beste garaibateko ukitua ematen zizkiona, irudietako Damaso Intzaren antzera edo. Itxura eztihorrekin kontrastean, begi beltz eta gogorrak zituen, betzuloetan sartuak egon arren distira bizia zerienak.
|
|
|
–Eta
|
zuri
, nondik datorkizu izen hori, Aita Morlans?
|
|
|
zeugma, elipsia, erretizentzia eta asindetoia (Merayo, 1992, 139). Zeugma darabilgunean, esaldiaren zenbait unitate ezabatzen dira, elementu sintaktiko komuna dutenak; adibidez,, azken gertaeren berri eduki nahi baduzu?, beste hedabideek kontatzen ez dutena?,
|
zuri
interesatzen zaizuna, eta albisteen gaineko gogoeta egin?, sintoniza gaitzazu, zure informazio egarria asetzeko gaude-eta?.
|
|
|
—Zure aita banintz, gogoratzeko moduko bertze bizkarreko bat emanen nizuke, bizkarra horrela kolpatzeagatik... —eta, azken igurtzitxoak emaiten zizkidala,
|
zuri
beha paratu, eta erran zuen—: Jaun André, mutil burugabe hau bere onerat etorri da eta nik egin dut neure egitekoa.
|
|
|
Bai, egia da ezen munduak ez duela deus ere jakinen, nola nahi baitzuen Axularrek, zeren irakurle bakarra izanen zaitudan, baina, halarik ere, gogoan ditut osaba Joanikoten hitz haiek, Inkisizionearen ediktu baten ondotik erran zizkidanak, zeinak guztiz neureak egiten baititut mementu honetan: " Bai, mundu zabala baino zabalagoa duk gure mundu tipi hau, Joanes, zeren gaur ere ikusi baituk zein hertsia den mundu zabal delakoa..." Halakoxea baita
|
zuri
lotzen nauen mundua ere, jaun André...
|
|
|
Ez zenekien, ez, zuk orduan ezen antzeko zerbait gertatuko zitzaizula
|
zuri
ere, jaun André! Zeren, nola Bidarrain jaio arren, Urdazubin bizi izan baitzinen umetan, hala hartu zintuzten frantsesek espainiartzat, noiz eta zutaz goganbehartsu eta fidantzia gabeko agertu baitzitzaizkizun, Mathalasen kontu harekin... eta espainiarrek frantsestzat, noiz eta Salamancan gauzak okertzen hasi baitzizaizkizun, Paristik igorri zenidan lehen gutunean kontatu bezala.
|
|
|
Maiz adituko zenuen zuk ere, jaun André, ezen etorkizunaren beldurra dela gure anitz gaitzen iturri, eta gero eta sinetsiago nago ezen hala dela, batik bat etorkizun hori beltz azaltzen zaigunean. ...korapilatsu batzuen aitzinean, emaiten baitiogu su imajinazinoari, eta, handik harat, imajinatzen dugularik ezen gaitz dena bi aldiz gaitzago izan daitekeela, hiru aldiz gaitzago eta ehun aldiz gaitzago, egiten dugularik hondar ale batetik mendi handi bat, eta ikusten dugularik, finean, geure burua urkabean, korapilo haietarik batetik dilindan, orduan, bada, larritzen, izutzen eta asaldatzen gara,
|
zuri
zena ere beltz dakusagu, bildots bat zegoen lekuan otso bat, egiten dugu geure baitan mila pentsu eta gogoeta, mila dorre eta gaztelu, eta halatan gaixotzen eta eritzen zaigu arima; eta, nola gorputza eta arima bat diren, gaixotzen eta eritzen zaigu, orobat, gorputza. Eta behin eritzen gara eta berriro eritzen gara, eta erialdi bakoitzean hondatzen eta higatzen zaigu gorputza, urritzen eta murrizten zaizkigu indarrak eta kemenak, ahultzen eta flakatzen gara, galtzen dute humoreek beren berritzeko eta suspertzeko ahala, aitzinatzen zaigu heriotza, eta hala egiten dugu azkenean fin gaitza, behar baino lehenago eta legokigukeena baino fitezago.
|
|
|
Eta ehun ikusle edo plazaratu ziren, eta honek akuilua, horrek haga, eta hark labana, jostunaren bastidore gaineko ehuna baino josiago eta zulatuago utzi zuten. Eta, ondoren, eskua zezen martirizatuaren zaurietan sartu eta, nik
|
zuri
, zuk niri, aurpegiak eta betarteak zikindu eta pintatu zizkioten elkarri, odolez, mota guztietako txantxa trauskilen artean.
|
|
|
JAUN André: skribatu dizkizudan orriokin fardel bat egiterat nindoan
|
zuri
igortzeko, baina bertze orri bat bete beharra dut: hauxe bai azkena, zin degizut!
|
|
|
...zenbatetan galdegin ez ote zenion zeure buruari zergatik ez zaitudan bertze edozein amak bezala tratatu, hurbiltasunez eta xamurtasunez... eta hori azaltzea, alde batetik, mingarria izanen bazait ere, bertzetik, ez dut hori baizik gutiziatzen, zeren eta korapilo izugarri batek hersten eta itotzen bainau barrendik, eta ez dut korapilo hori laxatuko neure barrenaldea hustu arte eta jakin beharrekoak
|
zuri
jakinarazi arte.
|
|
|
Eta nik galdetzen diot neure buruari eta galdetzen dizut
|
zuri
, jaun André: baldin indiar gorriak han bizi baziren eta gu hemen, eta baldin guztiak ere beldur berak lotzen bagintuen, ez ote zen eta ez ote da guztiak ere gizon garelako, gizon zuria edo indiar gorria izan aitzin, eta funtsean eta azken finean berdin samarrak garelako?
|
|
|
Bada, egun hauetarik batean bertze bat erosiko dut, zurearen antzekoa edo zurearen berdina dena. Eta nik
|
zuri
emanen dizut, eta zuk Gorukiri emanen diozu, Gorukik berak azken egunean bezti dezan eta harekin ihes egin ahal izan dezadan.
|
|
|
—Zure lagunei garbi mintzatu natzaie, eta
|
zuri
ere garbi mintzatuko natzaizu. Bistan da ezen gizon indartsua eta kementsua zarela... baita ezpatari ezin trebeagoa ere, zure lagunak erran duen bezala, zure beso mugimendu horiek ikusi bertzerik ez dago...
|
|
|
Eta erran zioan aitari... zuen berraitona Alberti, alegia: " Jaso nuen zure gutuna, zeinak zure asmoen berri eman baitzidan, eta jaso dut, halaber, gure zerbitzu sekeretuen informazinoa,
|
zuri
eta zure familiari buruzkoa". Aitak besagainak goratu eta begiak zabaldu zitian, galdetu nahi balu bezala:
|
|
|
Edo, ez al dakizu ezen Eliza Spiritu Sainduaren emaztea dela, eta emazte hura lohitzen duenak ordaindu beharra duela? Ohitura hori ez bazenu, ordea, gauzak bidetik eta bere lekutik ateratzekoa, Jainkoaren donu eta dohaintzat hartuko zenuke, zeren
|
zuri
ere ez bailitzaizuke gaizki etorriko osabarenetik zentzatzea. Izan ere, heresia izurria baino kutsakorragoa da, eta osabarekin gehiegi ibili izan zinen, urte luzeetan.
|
|
|
—Ama, ez naiz harenganat zuganat baino lehenago joan nik hala nahi nuelako, baina zorretan nengoelako, eta barkamendua eskatu behar niolako, gure arteko kontu bategatik... —ihardetsi nion zintki eta egiazki— Baina, gaizki egin dudala iduritzen bazaizu, guztiz prest naukazu
|
zuri
ere barkamendua eskatzeko.
|
|
|
—Ama, osabari orain dela guti erran diodana erranen dizut
|
zuri
: maite zaitut zu, mundurat ekarri ninduzulako, eta maite dut hura, mundu honen barrenean bertze mila mundu daudela erakutsi zidalako.
|
|
|
Nola hunkitu ninduen Miguel de Sandovalen gutun luze hark! Halako moldez, non ezin egon bainaiteke
|
zuri
aditzerat eman gabe gutunaren zati bat, Ofizio Sainduaren gartzela sekeretuei datxekiena doi, nik euskararat itzulia... hain baitira haren hitzak zinezkoak eta minezkoak.
|
|
|
Ezta mementu bat bera ere!, zeren neure etxea izan baitut atzerri, neure etxea otserri, eta zeren zaldia atarian baitut, eta orain berean eginen dut alde! Baina, joan baino lehenago, gutun bat eman nahi nizuke, osabak
|
zuri
skribatua, bere burua hiltzeko erabakia hartu baino lehen... Eta koadro hau ere eman nahi nizuke:
|
|
|
—Ez kexatu, anaia, zeren zeure untzikideen aldean izan duzun zortea eta Jainkoak
|
zuri
isuri dizun garazia ez dira tipiagoak izan. Izan ere, zure galerak handiagoa dirudien arren, iduriz da handiago, zeren galdu duzun behatzaz ez baituzu bekatu gehiagorik eginen, eta horrek ere alegeratu zintuzke...
|
|
|
Banituen egiteko ezin utziak hemendik kanpora: zalantza batzuk argitu, batez ere
|
zuri
dagokizunez, Kristina, baita arropa aldatu ere, zenbait gauza ez baitira korbataz eta trajez jantzita egitekoak.
|
|
|
Nik ez nion, berriz diot, halakorik ikusi. Harritzarra aise jaso zuen gerri pareraino, amen batean; behin hantxe eroso ipini zuelarik, hamalau txortaldi jo zizkion segidan, su eta fu, begiak
|
zuri
zuri, mihia hortzartean dantzari, espasmodikoki. Neu izan nintzen txalojole bakar; beste milaka begi ezin zabalduago haiek zer adierazi nahi zuten ez dut sekula jakin.
|
|
|
Nik ez nion, berriz diot, halakorik ikusi. Harritzarra aise jaso zuen gerri pareraino, amen batean; behin hantxe eroso ipini zuelarik, hamalau txortaldi jo zizkion segidan, su eta fu, begiak zuri
|
zuri
, mihia hortzartean dantzari, espasmodikoki. Neu izan nintzen txalojole bakar; beste milaka begi ezin zabalduago haiek zer adierazi nahi zuten ez dut sekula jakin.
|
|
|
Pieza bateko autoak gustatzen zaizkizu
|
zuri
, pertsonalitate handikoak. Niri ere bai, adiskide.
|
|
|
Ba al dut nik iraganik? Zertarako balio didate errefrauek, horiek ere ezin badezakete nire iragana
|
zuri
–Horiek ere ezin badezakete nire atsekabea otzan?
|
|
|
Banuen
|
zuri
barkamena eskatzeko gogoa, Rakel, éxcusez moi, baina zuk inork baino hobeto dakizu nik ezin niola Dabidi ezezkorik eman. Lâamour, les amoreux...
|
|
|
Ni, ça va de soi, ez naiz jaitsiko. Gauza bat da
|
zuri
mesede bat egitea eta beste bat neure buruari harrika egitea, baina itxaron, ez haserretu, ze haserre egoteko arrazoiak nik neuk ditut: jakizu bart kanpoan egin dudala lo, à la belle étoile oraingoan ere, eta goizean lozakutik irten, nagiak atera, eta, zapatilak jantzi behar nituenean, bustirik topatu ditut; hasieran ihintza izango zela pentsatu dut, baina berehala ohartu naiz txiza zela!!!
|
|
|
" Gizon guztiak bezala, hau ere egoista hutsa". Ni prest nago
|
zuri
nahi bezainbat denbora emateko jarraitu du, oraingoan isilunea berak egiten zuela, baina zuk ere eskain iezadazu niri tartetxo bat: joango al gara norabait afaltzera?; lasaiago hitz egin dezakegu.
|
|
|
" Nire lagunak pozak txoratzen jarriko lirateke Bakarnerekin ez, eta benetako neska batekin harremanak izan ditudala esango banie", adierazi izan dit trufaz azken egunotan, baina ez Ruben ez ni ez gara ausartzen etorkizunaz hitz egitera. Badirudi ez dugula elkar behartu edo mindu nahi; badirudi biok ere elkarren gorputzen gose garela, eta gose horrek ez duela amaierarik(" Orain arte neure buruari ematera mugatua, bazeneki zenbat laztan dudan
|
zuri
emateko...", esan zidan afaldu ondoren hotelera itzuli ginenean).
|
|
|
Rubenek benetan maiteminduta dagoela esan dio eta Rakelekin loteria tokatu zaiola. En plus, Ruben inbidiagarria zaiola aitortu dit, eta net bikote egokia osatzen dutela, nor norentzat, eta berak esan bezala diotsut nik
|
zuri
ere. Ez dakit mingarria egingo zaizun ala ez, baina, en toute lettre, amaitu du esanez Rakel eta Ruben luze barik aldarean imajinatzen dituela, eta Las Vegasen aukera hori alferrikaldu izanaz damutuko direla, eta bera aitabitxi aukeratu ez izanaz...
|
|
|
Horregatik, jakizu egia dela, goizean, basoan Rakel eta Ruben atzean utzi ditudala, baina aldi berean jakin behar duzu Tomekin itzuli naizela. Bai, badakit
|
zuri
ez zaizula inporta, baina ez nago lasai birigarro horrekin. Gainera, nire atzoko zelataldiak zer edo zertarako balio izan du:
|
|
|
Allô, Dabid? Lehen ez bezala deitzen dizut, pozik baino gehiago arduratua eta
|
zuri
à la billebaude kontatzeko berri pila batekin. Rakeli buruz ez daukat berri larregi, ezpada gaur, belaontzi batean txango zoragarri bat egin ostean, Rubenekin batera joan dela zerbait afal  tzera.
|
|
|
Afaldu ere han egin dut, baina hotelera itzuli naizenean, futxo!, Tom ohe gainean luze luze etzanda topatu dut, eskuan botila bat whisky zeukala. Berba egin beharra zeukan, antza, eta niri tragoxka bat eskaintzearekin batera esan gabe doa ez dudala botila horren muturra ukitu ezta, ezta... bere barrena askatzen hasi zait,
|
zuri
gustatzen zaizun moduan, en toute letre... Entzuteko prest al zaude?
|
|
|
Eta nik eraman diodanean, handik pistola bat atera du, nik lehendik ezagutzen nuen arma bera. " Zu ez arduratu", esan dit lo ziplo geratu aurretxoan; ni, ostera, erne baino erneago geratu naiz eta ezinbestekoa egin zait, mesanotxeko telefonoa hartu, komunera sartu, eta
|
zuri
deitzea. Tamala, zu erantzuteko eta aholkuren bat emateko ez egotea, ze orain artega nago, Dabid, net artega.
|
|
|
Horrekin batera, eta zuen artean edozer gertatzen dela ere, ene demifrère hori, ez ahantzi Rakelek horren maite dituen salako landareak ureztatzeaz, eskertuko dizu eta. Imajinatuko duzunez, nahiz eta egunorokoa arreta handiz irakurri, orain net gaitza zait hori dena
|
zuri
laburtu ahal izatea, nik uste baino gaitzagoa. Detektibe honek ezin ba dena ondo egin.
|
|
|
Nork esan dizu
|
zuri
ez dutela ezer sartzen, galdegin dio jende aurrean apenas hitz egiten duen Lolak.
|
|
|
" Bakarrik", erantzun nion tinko," denbora gehiago eta distantzia behar ditut gure artekoa argi ikusiko badut. Agian
|
zuri
ere on egingo lizuke...".
|
|
|
Ni Tolosan bizi izana naiz eta lagun asko ditut hemen, baina ez nioke inori enbarazurik egin nahi. Beraz,
|
zuri
ondo iruditzen bazaizu...
|
|
|
" Edan duzu", esan zion aitatxiri: galde doinu batez, erreprotxe apur bat eztituaz, menturaz Xan han zelako; aitatxik hatz birekin xortaño bat baizik ez zuela edan adierazi zuen; amatxik isilik, buruari eraginez egin zion errieta; alabaina, ez zegoen aitatxi bere onik onenean; berriz ere
|
zuri
antxa, berriz ere flakezak hartuta zegoen; amatxik Xani: " jar zaitez sofan".
|
|
|
" Gaizki esan al dut?", galdetu zion; Xanek zirkunstantziazko bekain jasotze bat egin zuen;" mutilak konfiantzazkoa zirudin", esan zion amatxi zaharrari Mariak: konfiantza hark bere hitz, hala ere, ebidentki, ez oso bihotz altxagarriak esplikatuko balitu bezala; eta
|
zuri
zuri, berriz ere Xani beha, irribarre dultze antzeko bat eskaini zion. Xanek, solasa beste bidera nahian:
|
|
|
" Gaizki esan al dut?", galdetu zion; Xanek zirkunstantziazko bekain jasotze bat egin zuen;" mutilak konfiantzazkoa zirudin", esan zion amatxi zaharrari Mariak: konfiantza hark bere hitz, hala ere, ebidentki, ez oso bihotz altxagarriak esplikatuko balitu bezala; eta zuri
|
zuri
, berriz ere Xani beha, irribarre dultze antzeko bat eskaini zion. Xanek, solasa beste bidera nahian:
|
|
|
Zer uste duzu, zuri horrek zer ekarriko dizu? Kondena igual igual beteko duzu"; aita doinu
|
zuri
, zital hura... puñal bat zen haren frase bakoitza; Xan ezpainak lotuta zegoen;" Etxezuriak", segitu zuen gizonak," lege onez eskaini zizun baimena aprobetxatuz ihes egin duzu; badakizu zer dakarren horrek... Eta hala ere, oraindik ez zaude zeharo galduta.
|
|
|
Muga ondoko borda bateraino lagundu nian. Elurra ari zian, dena
|
zuri
zuri zegoan. Han lagun bat zian zain:
|
|
|
Muga ondoko borda bateraino lagundu nian. Elurra ari zian, dena zuri
|
zuri
zegoan. Han lagun bat zian zain:
|
|
2001
|
|
|
Zera esan nahi du hitz horrek: nik toleratzen dizut
|
zuri
existitzea, nik toleratzen dizut zuri horrelakoa izatea... «Nik zuri» harremana ez da berdintasunezkoa.
|
|
|
" Ni multikulturalista naiz» esaten dizutenean, eta zuk euskaraz hitz egiten baldin badiozu, besteak erdaraz baino ez du jakingo. Gainera gutxiengoa bazara,
|
zuri
botako dizute zabor ideologiko guztia, euskaldunak karlistak direla esango dizute, eta bitartean, errepresentazio kazetari boteretsu horien familia gehienak ultrakarlistak izan dira; eta esango dizute mundura itxiak gaudela, hain justu bi hizkuntza dakizkigun euskaldunok gara itxiak, eta bakarra dakien Cuencako hori dago zabalik mundura!
|
|
|
Susmoaren kultura honetan, koadroak
|
zuri
bilakatzen dira, musika isildu egiten da eta kontaketaren ezintasunaz isiltasunaren esperientzia gureganatzen dugu. Nobelaren kasuan, Joycerengandik Beckettenganaino doan modernitatearen bilakaera ez da interesgarria berez" transgresio" hutsa izateagatik, transgresio horrek ezerezaren, hots, isiltasunaren auziari bide emateagatik baizik15.
|
|
|
(Zirika) Horrelakoak
|
zuri
bakarrik gertatzen zaizkizu...
|
|
|
Hura isilik geratu da, itsasoari gogor begira eta
|
zuri
ezin egona sortu zaizu, ezin dituzu zure lagunak burutik kendu, norbaiti kontatzeko beharra sentitu duzu, beste askotan ere gauza bera gertatu izan zaizu, baina ez zenuen inor ondoan, eta, beraz, gose hura asetzeko idazten basten zinen, burura etortzen zitzaizuna, poesia bat, kontakizun bat... Baina hori ez zen nahikoa.
|
|
|
Eskolan denik eta neskatxarik politena zarela errepikatu dizu gaur ere amonak bere eskua zuretik askatu bezain pronto, bekokian muxu epel bat eman eta atean utzi zaituenean. Askotan egoten zara ispiluaren aurrean amaren antzik duzun pentsatzen, aitonak maiz esaten baitizu
|
zuri
so den bakoitzean ama ikusten duela. Horrelakoetan beti negarrez hasten da aitona eta zuk ere negar egin nahi izaten duzu, baina jakin badakizu hobe dela haren magalean eseri eta besarkatu, osterantzean egun guztia igarotzen baitu leihoan bere Dolores agertuko den itsaropenarekin:
|
|
|
Txanpainik ez, ez baitu hainbesterako sosik. Kalimotxo eta garagardoz egin dute topa, bada, eta tokatzen den bezala Zorionak
|
zuri
abestu diote, nahiz eta baxutik, jendearen begiradek lotsatuta.
|
|
|
‘Zer gertatu zaizu
|
zuri
–’ galdetu zion Goiori.
|
|
|
Giroa hotza eta ederra izango da. Milaka txori
|
zuri
ariko dira hegatsez ontzien gainean jirabiraka, eta are zuriagoak irudituko zaizkizu eguzkiaren argi oblikuoak jotzen dituenean.
|
|
|
‘Inguratu egin gaituzte, Bonnie! ’ Clydek esan, esate baterako, eta pantaila
|
batbatean
zuri geratzen zen.
|
|
|
S (haserre samar): Ba,
|
zuri
ez dizute inoiz ezertxo ere eskertu, aita. Esker txarrekoak!
|
|
|
Baina pentsamenduak, ideiak, berdinak al dira? Zer iradokitzen dizu
|
zuri
, adibidez, neguan auto gaizki aparkatuen artean galduta dabilen tximeletak. Ba al dagite distirarik haren hegalek?
|
|
|
Gaizki bizi direla, bai, baina... Eguraldi ona denean, itsasertzeko harkaitz mutur batera joango zaizkizu taldeka, galtzak
|
zuri
eta gerrikoa gorri. Han egoten dira zain, nor agertuko, txistulari direlako batzuk, arrantzaleak noski hauek ere.
|
|
|
Eta nolako tentazioa gaiñera! Ez da esatekoa baiño
|
zuri
agertuko dizut. Gure Euskalerri onek merezi ote du alegintzea, saiatzea?".
|
|
|
Maisuek ateak irekitzen dizkizute, baina
|
zuri
|
|
|
Argi zirrinta hartan sukaldeko leihotik gerezitzeak dena lili
|
zuri
miretsi nituen, maitekiro, luzaz. Zuhaitz misteriotsuek soa ebasten eta gatibatzen zidaten, Fujiyama maldako txabolan jarduten zuen japoniar maisu baten estanpa urdin ikaratuak bailiran!
|
|
|
Usteltze erraldoiaren arrats handiaren mugetan, hesteak euskaraz kilikatzen dizkizula uste duzulako; besteak bezalakoa da, industrial hutsa, labelagatik anfetaminaz, anabolizanteez, kabala irinez ekoiztu ardi esnez ondua! Harrik gabekoa, bazaizu
|
zuri
–
|
|
|
Jaikitzerakoan biologiaren kezkak gatibatzen ninduen eiki. Adibidez atzo adiskideak, bere sukaldean kuskusa jaten ari ginela kontatu zidana neukan zirurikan, goiti eta beheiti, ikuz baina
|
zuri
ez daitekeen bele baten antzera. Agian irri gutizia hazten zidatelako adiskidearen hitzak kolkoan iltzatuak neramazkien.
|
|
|
Gero egun on erran zien mandatuak egiten ari ziren emakumeei. " Baita
|
zuri
ere", erantzun zioten, eta segitu zuten erosten: litro erdi bat olio, azukrea, lau ogi...
|
|
|
Etxeberriko Joxemariri aurpegiko kolorea mudatu zitzaion, ondo ondoan tamaina hartako bonba erori zitzaionean. Larrugorritan, ilea xaboiagatik
|
zuri
eta gorputza ikarariagatik are zuriago, daldaraka, zer gertatu zen ez zekiela gelditu zen. Gorputza garbitzen ari zen Urrabian, biharamunean esposatu behar baitzuen.
|
|
|
– Nere aitari bezala erranen dizut
|
zuri
ere: nahi dudanarekin eta nahi dudan moduan ibiliko naiz!
|
|
|
|
zuri
ari natzaizulako nahiz eta isilka eta beldurti ari
|
|
|
Katarren nagusia ez zen ulerbera agertu nire erretolika frantziskotarraren aurrean. Nik emango dizut
|
zuri
, berbalapiko horri, esan zuen Ugatzak, burdina hotz bat nire saihetsean jarriz. Ez al zenuen kanonik nahi?
|
|
|
Medikuek ziurtatu zutenez egunbete ez zuen egingo eta, bere agoniak iraun zuen ordu pare eskasa nahikoa izan zen bere ahotik eta
|
zuri
zuzendutako zenbait azalpen jasotzeko; gero, berak emandako helbidean zuri bidaltzeko erregutu zidan. Handik gutxira, nire besoetan eman zuen azken hatsa.
|
|
|
Medikuek ziurtatu zutenez egunbete ez zuen egingo eta, bere agoniak iraun zuen ordu pare eskasa nahikoa izan zen bere ahotik eta zuri zuzendutako zenbait azalpen jasotzeko; gero, berak emandako helbidean
|
zuri
bidaltzeko erregutu zidan. Handik gutxira, nire besoetan eman zuen azken hatsa.
|
|
|
Pablok deitu ninduen eta miaketaren kontua jakinarazi zidan. Neuk
|
zuri
kontatu nizun, kitto! Non arraio dago tranpa?
|
|
2002
|
|
|
Askok uste du gora iritsi zarela zortea izan duzulako eta ez dakite zenbaterainoko lana egin duzun txikitatik. Asko beti saiatzen dira
|
zuri
sufriarazten, zu gaizki sentitzeko helburu hutsarekin. Eta itxurak egiten ikasten duzu, horrek guztiak ezertan ez dizula eragiten erakusten duzu, zure ahultasuna agerian jarriz gero zoriontsu egingo baitituzu.
|
|
|
Beste kontu bat da praktikan eman daitezken arazoak, adibidez, Israelen tortura onartua dago, kasu batzuetan behintzat. Nire ustez, hori ez da gaia orain, baizik legeak babesten dituen hainbat egoera, zuk injustuak jotzen dituzunak, eta
|
zuri
inposatzen dizkizutenak. Hau da, zu obligatzen zaituen lege bat egotea.
|
|
|
Gas edo ur isuririk badago, automatikoki mozten ditu gas edo ur sarrerak, eta telefonora hots egingo dizu. Suterik balego ere,
|
zuri
hots egingo dizu, eta hala nahi izanez gero baita suhiltzaileei ere. Etxean bizi diren gaixoek alarma bat izan dezakete eskura, eta larri daudenean botoi bati sakatu hutsean Maiordomoak zure telefonora hots egingo du.
|
|
|
Abstentzioa izan da bigarren itzulian ere protagonista. Boz emaileen ia %40k ez zuen botorik eman, eta ia %5ak baliogabe eta
|
zuri
bozkatu zuen.
|
|
|
Babarrun gorriak eskatu nituan nik. jateko
|
zuri
eta zurixkak alako tristura ematen bait dit; oeko noraezeko bazkari eta apari illak gomutara eltzen zaizkit-eta.
|
|
|
–Bai, lagun diezadakezu, nik uste dudan bezain ausarta baldin bazara, behintzat, erantzun zion Polidektesek, gaztearen harrotasuna losintxaz puztuz?. Hipodamia ederrari eskaini nahi diodan oparia, Medusa izeneko gorgonaren burua da, sugezko ilajea duen Medusaren burua, eta
|
zuri
dagokizu, Pertseo maitea, buru hori ekartzea. Eta ezkontza tratuak ahalik eta azkarren amaitu nahi ditudanez gero, zu zenbat eta azkarrago joan gorgona horren buruaren bila, hainbat eta atsegin handiagoa emango didazu.
|
|
|
Globalizazioaren aurrean, apokaliptikoak legez, integratuak ere badaude. Globalizazioaren aurrean dena beltz edo dena
|
zuri
ikusten duten asko eta asko daude. Egon badaude, bestalde, grisarekin esperimentatu gura luketenak.
|
|
|
1994 urtean, Kanadako hedabideetan 2.620 kazetarik ziharduten lanean;
|
zuri
ez zirenak 67 ziren (hots, %2, 6). Kanadako populazioan, ostera, lautik bat ez da erabat zuri.
|
|
|
Arrazakeriaren oinarri sasizientifikoa arrazen artean omen dauden desberdintasun kualitatiboetan eta biologikoetan oinarritzen da, horien arabera explikatzen omen baita zuriak zibilizatuak izatea eta ilunak basatiak; hartara, zuriak gailendu dira ilunen kontrako borrokan. Ikuspuntu arrazista horretatik begiratuta, ekonomia ez
|
zuri
deituko diogunaren porrota ez da bilatu behar sistema kapitalistaren justiziarik gabeko funtzionamenduan, ilunen inferioritatean baino(!).
|
|
|
«Zeure lana duzu, o erregiñ!, zer nai duzun ikustea; neri, zuk naia betetzea dagokit. Erreiñu au, izan ere,
|
zuri
zor dizut; baita agint zigorra ta Jupiter, en adiskidetza ere; zure bitartez exeri oi naiz jainkoen maiean, zuk egin nauzu euri jasa ta ekaitzen zuzentzaille».
|
|
|
Pallas, hiriak sortu zituena, bera bizi dadila horietan; guri basoak izan dakizkigula atsegin gauza guztien aurretik. Lehoi betokerra otsoari darraio, otsoa bera antxumeari, isats loretsuari antxume jolastia darraio,
|
zuri
, oi Alexis, Corydon: nor bere gurariak darabil.
|
|
|
Hartuko duzu zigorra, ez diot zein. Gaizki egin duzu; zeuri ez dakit, baina niri bai, ezetza eman didazu, eta
|
zuri
ere bai agian. Hango barreak, kontu kontari, eta zenbat solasaldi egingo genukeen!
|
|
|
Jakina, ondo esanda dago baten bat nonbaitera joan edo nonbait luzatuz gero hobe dela hartaz emazte haserretuak pentsatzen duena egia izatea, eta ez guraso onberek irudikatzen dutena. Berandu bazabiltza, zure emazteak pentsatuko du edo maitemindurik zarela, edo norbait zurekin maitemindu dela, edo edanean diharduzula, ondo baino hobeto bizi zarela eta
|
zuri
ondo doakizula dena, berari ordea, soilik berari, dena gaizki. Nik neuk, nire semea itzuli ez denean, zer ez ote dut imajinatzen, zerk ez ote nau larritzen une honetan!
|
|
|
|
zuri
edo niri zein epe ezarri diguten jainkoek,
|
|
|
Lihozko gona grisari bizitasun izpi bat emanez eskuak magalean bilduta dauzka, jasandako lan gogorrak zimurren azpian ezkutaturik. Azkazal motzak, pintatu gabeak, hotzaren ondorioz gorritutako azalaren gainean
|
zuri
nabarmentzen dira. Eskuz eginiko jertse iluna ikus dezaket beroki lodiaren azpitik zelaten.
|
|
|
–Hau bigarren oparia da, eta noizbait egin dizut nik ere bat
|
zuri
.
|
|
|
–Badut bat, bai –karta guztiak eskuan nahi nituen, ordea, eta halaxe gaineratu nuen–: Baina lagunduko al didazu desio hori lortzen, nik
|
zuri
lagundu dizudan bezala?
|
|
|
Zerua hodei zuriz josia zegoen. Eta haiek guztiak, Leireren biolinarekin liruraturik, ardi
|
zuri
bihurtu ziren bat batean. Eta beherantz eta beherantz egin zuten, harik eta Leirek zabalik zuen leihoan zehar egin zuten arte.
|
|
|
Goiz batean izan zen, gabonetako oporrak baino bi aste lehenago, jolas-garaiaren ondoko lehen klasean, Formación del Espíritu Nacionaleko señoritak mahaiaren gainean zuèn paper bat gainetik kendu eta azpian beste bat aurkitu zuenean, legez kontrako ikurrina marraztua eta margotua zuena! Aurpegia
|
zuri
jarri zitzaion maistrari, geroxeago gorri... berriro zuri eta berriro gorri, harik eta ezin ozenago esan zuen arte:
|
|
|
Goiz batean izan zen, gabonetako oporrak baino bi aste lehenago, jolas-garaiaren ondoko lehen klasean, Formación del Espíritu Nacionaleko señoritak mahaiaren gainean zuèn paper bat gainetik kendu eta azpian beste bat aurkitu zuenean, legez kontrako ikurrina marraztua eta margotua zuena! Aurpegia zuri jarri zitzaion maistrari, geroxeago gorri... berriro
|
zuri
eta berriro gorri, harik eta ezin ozenago esan zuen arte:
|
|
|
–Gauza bat esan behar dizut, ama, eta
|
zuri
ere bai, aita... Beste mutil batekin ateratzen hasi naiz...
|
|
|
Eta azken bat, agerian uzten zuena bulegoan ez bakarrik jaso eta irakurri egiten zituela gutunak, baizik inoiz eran  tzun ere bai: " Nire hiru zuzendari nagusiak gainean banitu ere, beren begiak nire idazlumara jarrita, ezin izango lidakete
|
zuri
idaztea galarazi, bada zure eskutitza zerutik bezala erori da arestian nire eskuetara".
|
|
|
Nik, baietz. " Eta
|
zuri
–" galdetzekotan egon naiz, amak askotan esaten diona gogoan: " Abildade aparta duzu zure gustua eginez besteak saritzen dituzula sinesteko".
|
|
|
Urteak igaro ondoren denok onartuko dugu gure umeek aukera osoak dituztela oinarrizko ikasketak euskaraz burutzeko, euskara institutuetan ere ikas daitekeela, eta unibertsitatean ere hainbeste arlotan, hori ez dizut esan beharrik
|
zuri
. Hori hala gertatu da hainbeste jenderen lanari esker, eta hainbeste lagun buru belarri sartu zirelako, bere sakeletan diruaren ordez ilusioa zutela, euskal hezkuntza sistema berriak sortzen, zegoen hezkuntza ofizialari ia ia baliabiderik gabe lehia egin nahian.
|
|
|
Baina besterik gehiago deus gutxi. Nire uste apalean, ez dut honekin mamusti jarri nahi,
|
zuri
ez dizute gehiegi esaten zenbaki kopuru horiek guztiek eta gu, berriz, ilusioa genuenok, galbidean jartzen gaituzte ustekabean halako estatistikek.
|