2000
|
|
Txillardegik berak Marcel en inportantzia ohartarazten du?, katolikoena omen zelako??, ik.Euskal Herria helburu, Txalaparta, Tafalla 1994, 140 Influentzia hori, beharbada, nobelaren amaieransuma daiteke, existentziaren soluzioan maitasunak eta militantzia sozialak, ia zentzu kristau batean, hartzen duten garrantzian. Hori ageri da G. Marcel i buruzko artikulu batean, garai hartakotsua, ik.IZTUETA, P.,?
|
Zugan
dut itxaro?, Jakin 14, 1961, 55
|
|
bakarrik utzi nauzula. Behintzat lehen
|
zu
zintudan. Zure engainu eta guzti, konfiantza falta eta guzti, baina nire ondoan zeunden, egiaren muturrik ageriena ere ezagutzen ez nuelarik.
|
|
Kontatu dizut nola osaba Joanikoten kasuan ez zitzaidan kontzientzia alhatu, hura salatu ez nuelako, zeren aitzinekoa bainuen harekin egin nuen zina, hura ez salatzerat behartzen ninduena; ordea,
|
zurekin
nuen kontua guztiz bertzelakoa zen, zuganat deusek ere lotzen ez ninduelako... eta hala bururatu zitzaidan orduan ezen salatu egin behar zintudala, baldin, igurikitzen nuen bezala, luthertarra zinela demostratzen banuen; eta bururatu zitzaidan, ondotik, ezen Jainkoa bere garaziaz eta ontasunaz baliatu zela, ene bizitzan bertze okasino baten ipintzeko —bigarrena—, Jainkoaren eta gizonen ...
|
|
—Ez.
|
Zuk
badituzu gauza inportantagoak... Atzo, oker ez banago, trabailu bat igorri nizun, Virgilioren hexametroei buruzkoa... eta ea ni natorrenerako akabatzen duzun, zeren baitakizu nolakoa den bizitza:
|
|
—Aita hil zaigu, Mattin hil zaigu, eta
|
zu
zaitugu orain herederoa eta etxeko gizon bakarra —erran zidan— Baina Jainkoaren deia ere tartean dago, eta jakin nahi nuke ea oraino apez izan nahi duzunetz...
|
|
‘Ez zara iduri batez amorosten den lehen pertsona, zeren hor berean baitugu Narzisoren historia, nahiz eta Narziso bere buruaz amorostu zen eta haren iduria ez zen olioz egina, baina urak islatua... zure aitak noizbait kontatuko zizun bezala, zeren baitakit ezen zure aitak literatura atsegin zuela eta etxean poema batzuk leitzen zizkizuela ozentki, edo autore handien hainbat obra. Eta ez zaude, bertzalde, ero, zeren sasoinez baitzabiltza... eta
|
zureak
badu erremediorik, eta berehala emanen dizut horren frogantza. Izan ere, pentsa dezagun ezen koadroko mutil hura zinez zela zuk amesten zenuen lehengusuarena, eta ez zure aitonarena; haatik, nola gauza bat den ametsa eta bertze bat errealitatea, hala, baldin begiak hertsaraziko balizkizute eta erranen balizute ezen haragi hezurrezko mutilaren aitzinean zaudela, ez al duzu uste ezen berehala zabalduko zenituzkeela begiak... baina baita handik gutirat hertsiko ere beharbada, damuturik, koadroak erakusten ez zizun akatsen bat igarriko zeniolako:
|
|
IZTUETA, Paulo Semeen edukazioa oñarritzen. 10 zk. (1959), 56 Eriotz ondorengoaren berri. 11 zk. (1960), 24
|
Zugan
dut itxaro. 14 zk. (1961), 55 Eire/ Irlanda. 2 zk. (1977), 72 Euskal literaturaren irakurketa berezia. 63 zk. (1991), 53 Joxe Austin Arrietaren literatur lanak. Aurkezpen modura. 86 zk. (1995), 41 Irakaskuntza katolikoa Hego Euskal Herrian. 95 zk. (1996), 65 UPV/EHU ren hezkuntza elebiduna. 100 zk. (1997), 19
|
|
IZTUETA, Paulo
|
Zugan
dut itxaro. 14 zk. (1961), 55
|
2001
|
|
Euskal Herriko mago ia bakarra
|
zu
zaitugu. Zuk bakarrik deskubritu al duzu «Artxila mortxila»ren sekretua?
|
|
Hara bestea! (Tomasi zirika) Eta
|
zuk
bazenuen betaurreko politagoak aukeratzea, ezta. Guccirenak adibidez...
|
|
13
|
zure
zuen zuen guztion ustez matxista izango al da hurrengo belaunaldia horix
|
|
Elkarrizketarako erantzun nion, ahots aratzez.
|
Zu
zaitut nire trebezia nahiz hutsegiteen ispilurik zehatzena eta egiazkoena.
|
|
" Baditu Eliza Ama Santak...". Ez, adiskide, zu zaude ene kontra, eta
|
zuk
duzu auzia enekin, ez direlako sakonagoek, jakintsuagoek eta gure hizkuntza hobeki erabil  tzen dutenek. Zuk erakutsi behar duzu zertan eta zergatik dauden kontra eta, oraingoak ez balira, zertan eta zergatik egongo liratekeen orain, egungo egunean, kontra.
|
|
–Egizu nahi duzuna azkenean –moztu nion hitza– Ez dut
|
zuk
duzun bezala oihurako dohainik!
|
2002
|
|
Zu mozkortuta?
|
Zuk
dituzun ideiekin, proiektuekin, poztu egiten zara zure lagunaren zorte onarekin, beti ari zara pentsatzen nola demontre apurtuko dugun behartsuen eta aberatsen artean dagoen ezberdintasuna... ikusten dut oso solidarioa zarela. Zuk baduzu barruan eromen magiko hori, eta alkoholik gabe ere bizi zaitezke oso pozik.
|
|
Zuk dituzun ideiekin, proiektuekin, poztu egiten zara zure lagunaren zorte onarekin, beti ari zara pentsatzen nola demontre apurtuko dugun behartsuen eta aberatsen artean dagoen ezberdintasuna... ikusten dut oso solidarioa zarela.
|
Zuk
baduzu barruan eromen magiko hori, eta alkoholik gabe ere bizi zaitezke oso pozik. Bizitza kalitatea lortu behar duzu, eta hori askatasunaren atzetik joanda egiten da.
|
|
Fernando amezketarraren odola omen duzu. Beti Fernandoren xelebrekeriez bakarrik hitz egiten bada ere,
|
zuretzat
bazuen beste alde bat...
|
|
|
zu
zintudan nirekin,
|
|
Indar emaiezu aize auei, ta urpera itzazu osoan ontzi erdi estaliak, edo beintzat banakatu itxaso zear, aien gorpuak gezalpera egotzirik. Amalau ur neskatx ditut, oso soin eder, ta auetatik atsegingarriena, Deiope, emaztetzat emango dizut, neri zuk egiñiko on ordaiñez, ta
|
zurea
dukezu, urteetan alkarrekin bizirik, seme alaba lerdenen aita izan zakizkidan».
|
|
Zazpi hodi desberdinez osatutako txirula dut, Dametasek aspaldi oparitua, eta hiltzean esan zidan: , orain
|
zu
zaitu honek bigarren?. Esan egin zuen Dametasek; bekaiztu zen Amyntas ergela.
|
|
Ederto! –jaiki eta hurbildu egin zitzaion lehen enkontruko hoztasunaren kontrako konfiantza eman guran– Beraz,
|
zu
zaitugu Santosek hain esne mamitan gordetzen duen harribitxia.
|
|
Inaxiri igurtzalditxo batzuk eman zizkion lepoan agur legez, baina andreak masaia bat zela pentsatu zuen, eta erdi intzirika esan zion ahapetik,"
|
zuk
dituzu eskuak, Mentxu, zuk...".
|
2003
|
|
Eusko Legebiltzarrean aurrera atera ahal izateko Sozialista Abertzaleen baiezkoa da. Juan Mari,
|
zuk
duela gutxi elkarrizketa batean zenioen, egingo den proposamenarekin ezker abertzaleari oso zaila egingo zaiola ezezkoa ematea. Zergatik diozu hori?
|
|
Agertu da pozaren iturria, ezta, aita?
|
Zu
zaitut beti jagole eta gidaria. Edo honela izan behar zuen behintzat, arratsaldean, ama joanda gero, dena berak, ez, biek aurreko egunean Unaxek adierazitakoa adierazita, ez zegoen okertzerik honela esanda nahi zuten bezala gertatuz gero.
|
|
Ez dut jaioterrira itzultzeko modurik. Adeline, gauzatu dut
|
zuk
zenuen amets handia, baina ordaina izugarria izan da".
|
|
Zenbat maite zaitudan!
|
Zu
zaitut lagun mina! Sekretutxo bat kontatuko dizut, zuri bakarrik, ez esan inori... bale?
|
2004
|
|
Shizuka,
|
zuk
baduzu ezer itzultzeko?
|
|
|
Zuk
baduzu esnerik?
|
|
|
zu
baitzaitugu gogoan,
|
|
Eta honek eltzeari tapa kendu, eta aitak banpiro bat eta mila banpiro ikusi zituen bertatik ateratzen. Eta amari eraso zion orduan, eta sorgina deitzen hasi zitzaion, sorgina eta sorgina,
|
zuk
duzu kulpa osoa...!
|
|
Tonto aurpegiarekin geratu nintzen hari begira. " Nik bukatu dut, ez dakit
|
zuk
baduzun ezer esatekorik". Ezetz esan nion.
|
|
–Nik
|
zu
zaitut maiteago arraintxoak ura baino.
|
|
–Nik
|
zu
zaitut maiteago Johan Cruyffek bere milioiak baino.
|
|
baina
|
zurean
badu heldulekua
|
2005
|
|
Bakea ez ote da zorionaren ezin baztertuzko baldintzetarik bat? " Gizonen zorionak
|
zu
zaitu erroa" zioen Xalbadorrek, bakeari mintzatuz101.
|
|
Eta jende xehe askok geldiarazten zuen kalean zorionak emateko, baita beste iruzkin batzuk egiteko ere, bide batez: ?
|
zurekin
gaituzu, Kontxi!?,, zuk duzu, zuk, grazia, emakume!?,, ai, politikariak zu bezalakoak balira?!?,, egurra gizonari, eta eutsi goiari!?, eta beste batzuk. Denbora laburrean, herriko faunako pertsona kuttunetakotzat hartu baitzuten herritarrek, antza!
|
|
Eta jende xehe askok geldiarazten zuen kalean zorionak emateko, baita beste iruzkin batzuk egiteko ere, bide batez: , zurekin gaituzu, Kontxi!?,?
|
zuk
duzu, zuk, grazia, emakume!?,, ai, politikariak zu bezalakoak balira?!?,, egurra gizonari, eta eutsi goiari!?, eta beste batzuk. Denbora laburrean, herriko faunako pertsona kuttunetakotzat hartu baitzuten herritarrek, antza!
|
|
Herri horietan kartel zuriak agertu ziren, banaka zein multzoka, egunero eta etengabe. Aste bi beranduago" Aukeratu nahiago duzun gezurra" edo" Gezurtien artean
|
zuk
duzu erabakia! Beraientzat hau gara" leloko kartelak hartu zituzten herrietako hormak, gezien bidez beste kartel zuriak edo kartel puskak seinalatzen zituztela.
|
|
Berdin egite edo ikuste nahi horrekin inguruko guztiak zure gainean sumatzen nituen. Ni baino askoz politagoa zinen, noski, eta bazirudien, niri falta zitzaidan eta
|
zuk
zenuen edertasun horri nire alderik onenak erantsi behar zitzaizkiola.
|
|
Gerla ezberdinetako banderak airean zeuden, lore sorta handiak kutxaren maldan, lau ezkargi bazterretan, kofoin gorri batean txilintx bi medaila eder eta herritarrek azken hamarkada hauetan etxe batetik bestera garraiatzen zuten zilarrezko gurutze pisua. Epistolen eta ebanjelioaren arteko tartea Gilen xantreak bete zuen elgarren ogi
|
zu
zaitugu zu kantua aterpe bustiaren izkina orotara helarazten zuela dugun bihotzez bat egin... Entzun bai jauna gure baitan sar neurkatu zuen eztiki Graxik ezpainak doi doia higituz, jendetza beha zegoela ohartzeke.
|
2006
|
|
Bai, baina askotan zure ametsak lortzeko traba nagusia gizartearen antolamendua da. Gero
|
zuk
badituzu zeureak, psikologikoak, heziketari dagozkionak edota menpekotasun batzuk gainditu nahi zenituzkeenak askeagoa izateko. Baina ordutegiak, haurtzaindegiko ordutegia, lanekoa... bizitza nahi duzun moduan antolatzeko traba dira.
|
|
|
Zu
zaitut beste aberri, etxe hurbil maitea,
|
|
Nik
|
zuretzat
ditut
|
|
|
zu
zaituela hark maite.
|
|
Baina, hasteko, gizon maitagarria zen, arrantzale xumea, bere emaztea edozer baino gehiago maite zuena. Oso gizon ederra zen eta
|
zuk
dituzun eta Nanyk zituen begi berde ederrak zituen. Hara, aski mintzatu naiz.
|
|
– Zuregana etorri gara nahi baikenituzke ene amatxiri buruzko informazio batzuk bildu, eta
|
zuk
zenuenez hobekien ezagutzen...
|
|
|
Zuk
badituzu zeure ebidentziak, zuk ere. Langile herrixka euskaldun bateko haurra zara sortzez, zure hizkuntza euskara da (trakets samartua, damuz), zure lagun gehienak euskaldunak.
|
|
Badakizu nolakoak diren harremanak.
|
Zuk
baduzu lagunik?
|
2007
|
|
Nortaino eragin zuen
|
zugan
zuen aita gudari izana. Segundo Jauregizuria.
|
|
" Hesiturik sentituko zara, galdurik, bakarrik, beharbada ez jaio izana desio izango duzu. (…) Orduan beti gogora zaitez neuk egun batez idatzi nizun honetaz, gogoan
|
zu
zintudala", eta abar. Paco Ibañezen ahots erlatsa datorkit gogora oraindik ere gaztelaniako hitz doi itxaropenezkoak kantatzen.
|
|
Horra nire galdera:
|
zuk
baduzu adiskiderik Batasunako kideen artean?
|
|
Zorion irugeita amar
|
zuk
dituzunean bete.
|
|
Eta
|
zuk
duzu erru guztia, Josu. A zer nolako sustoa eman didazun atzetik etorrita, aldageletako atearen atzean nengoela, bizkarrean tak tak ukitu nauzunean.
|
|
Hemen bukatzen dira nire ingeleseko hobekuntzak, nire ikasturte amaierako ibilaldiak, eta gainontzeko nire proiektu guztiak. Batez ere,
|
zurekin
nituenak. Nire bizitzari zentzua eta bizipoza eman behar ziotenak.
|
|
Jakizu:
|
zuk
duzun arazo hori bera beste batzuena ere izan dela lehenago, baita orain idazten dizunarena ere, jakina. Bizirik atera gara, eta bizirik aterako zara zu zeu ere.
|
|
Eskuarekin, malkoek utzitako arrastoak ezabatu, eta zigarroa itzali ostean zutitu egin zara. Eta orain bai, orain hasia zara ohartzen
|
zuk
duzun erruaz. Ohartzen hasi zara, zu zarela egoera horren errudun.
|
|
Hori guztia lortzeko,
|
zure baitan
duzun altxorra euskara da. Oraindik ez da erabat garatu, horregatik ez zara oraindik euskara hutsez mintzatzen.
|
|
Utzadazu hurrantzera, amore maite, zure irudi ederrak gaizkiago zauritu nau ezein dardo zorrotzak. Amoretan har nazazu, nik dudana
|
zure
duzu.
|
|
– Ez anderea, Gorringok denak ditu falta, papertxo guztiak
|
zuk
dituzulako Amaia.
|
|
Carmenen desira: ilargiak gaua baino... nananananana.... nik
|
zu
zaitut.... nananana.... maiteago.... erdikokale iturribide atxukaletik bilboraino...
|
|
Nik ditut hemen galderak egiten!
|
Zuk
duzu arrapostua egitea. Argi da?
|
2008
|
|
Zera esan nahi dizut, alegia, hurrengo hilabeteak ezin garrantzitsuagoak izango direla senarra eta biontzat? horregatik nahi baitzintuzket etxean, gure zerbitzuan, hain da handia senarrak eta biok
|
zugan
dugun konfiantza, eta, Reginari irri bat eskaintzen ziola, jarraitu zuen?: Gainera, zu guztira iristen zara, eta udazkenetik aurrera ere egingo dituzu zeure egitekoak, nik uste?
|
|
–Kapitain jauna, esan zuen Squireak?,
|
zuk
zenuen arrazoia, eta ez nik. Asto hutsa naizela aitortzen dut, eta zure esanetara jartzen naiz.
|
|
Bakoitzak bere bizitza du.
|
Zuk
baduzu seme alabarik?
|
|
SIMON DAVIS: Eta
|
zuk
bazenuen interesik modernismoan eta etxe modernistetan hau erosi baino lehen. Horrelako etxe modernista batean erosi eta bizitzeko ametsa bazeneuen ala?...
|
|
Dudalarik zerbait pena,
|
zu
zaitut lagun lehena, ihes leku hoberena.
|
|
ALIZIA: (Barrez)
|
Zuk
duzu azala, zuk!
|
|
«Biziki hunkitu nau
|
zurekin
ukan berri dudan hizketaldiak, Gotzon.
|
|
Jakin badakigu sortuko direla besteak...,/ hala...,/
|
zu
baitzintugun paregabeko.
|
|
Igitaiak galburua nola, halaxe geratu zen Natividad, burua moztu baliote bezala... burua zuri
|
zuri
baitzuen –begiak zabal zabalik zituen behintzat, Herioak hartuak eta elbarrituak iduri–, hitzik eta irudirik gabeko hutsik handienera zabalik. Gero ere, absentziatik presentziarako tartean, ez hitzik eta ez irudirik etorri zitzaion bere buru huts hura betetzera, oihu bat baizik, hitzetatik eta irudietatik haratago zihoana, askoz ere barrukoagoa zelako, beharbada:
|
|
–Mesede bat eskatuko dizut, Regina, hala ere –erantzun zion markesa andereak– Pasatuak pasatuta gero, senarrak eta biok hemen igaro nahi dugu uda, inora irten gabe, ez iparraldera ez hegoaldera, gauza bakoitza bere lekuan, aspaldiko partez. Zera esan nahi dizut, alegia, hurrengo hilabeteak ezin garrantzitsuagoak izango direla senarra eta biontzat... horregatik nahi baitzintuzket etxean, gure zerbitzuan, hain da handia senarrak eta biok
|
zugan
dugun konfiantza –eta, Reginari irri bat eskaintzen ziola, jarraitu zuen–: Gainera, zu guztira iristen zara, eta udazkenetik aurrera ere egingo dituzu zeure egitekoak, nik uste...
|
|
–Giltzak?
|
Zuk
dituzu?
|
|
–Ez, uste nuen
|
zuk
zenituela.
|
|
Gizabanako asko dago, ordea, Akademiaren hiztegiari begiratzen diona munduko gauzak ulertzeko eta, bereziki, besteak epaitzeko. " Akademiak dio hau-eta hau, eta beraz,
|
zu
hau-eta hori zara edo egin duzu". Bizia ez da legearena (bizimodua agian bai):
|
|
[...] Ba omen zegoen ama bat, bi alaba zituena eta beti gaztea goratzen ibiltzen zena. Eta behin," baina
|
zuk
bazenuen beste alaba bat ere, ezta?" galdetu ziotenean, zera erantzun omen zuen: " Bai, baina hura bera da nahikoa bere burua saltzeko".
|
|
oi! Vladimir,
|
zu
zaitut gogoan.
|
|
Behar gabeko solasetan! Urte batena baduzu hola segituz!
|
Zuk
duzu nahi izan ni nintzela mintzatuko! Utz nezazu beraz, nahi dudan xendretarik ibiliz, ixtorio honi eman diezodan behar duen osotasuna.
|
|
Nor ote duen Peiok itzalpeko etsai hori. Erraiten ere baitio: Etzira bakarrik iztildua izana, Bittor Sakelenekoak ere badu zuk bezainbat harturik, beraz ixil zaite othoi! Garrantzisua zen egun egitekoa nuen bidaia, bortxatua naiz hitzarmen berri bat hartzera!
|
Zuk
badukezu etsai bat! Ote dakizu nor den" Triuxela" horren itzaletik jokotrian ari zaitzuna eta zertako. Ez dut nehoren bildurrik!
|
|
Probidentziak badu asko zorte itsu Ustez onezkoa den baldin xarra dizu Nik aztatu dudanak badu aski pizu Balitzane
|
zuri
dut ekartzen abisu Berri baten hedale laster natorkizu
|
|
Marie Leonak: Petan!
|
zuk
duzu Peio kolpatu horrela!
|
|
— Tiber,
|
zu
zaitut gaiztaginaren bila manatzen. Bera bezain zikoitza eta abila zira, eta haren kalaka jokoetan ez zira sartuko.
|
|
— Beltzaran, gaiztagin tzar horren bila
|
zu
zaitut Sasigaitzerat bidaltzen. Kasu haatik ez zaizun ihes joan.
|
2009
|
|
Neurri batean poztu egiten zara saria jasotzean, baina, berez, ez da ezer aldatzen, ez nire barruan eta ezta kanpoan ere. Gehiago aldatzen da besteek
|
zutaz
duten irudia, zuk zure buruaz duzuna baino. Zuk oso ongi dakizu zer balio duen edo ez duen balio egiten duzunak.
|
|
|
zu
zaitugu denak batzen
|
|
Dudalarik zerbait pena
|
zu
zaitut lagun lehena, ihes leku hoberena.
|
|
Itxasoan laino dago Baionako barraraino. Nik
|
zu
zaitut maiteago Txoriak bere kumeak baino.
|
|
Itxasoan solai berde arrai preskoak an daude; aurten praile juateko (e) re dama
|
zu
zaitut adiskide.
|
|
Itxasoan laño dago Orioko barraraño; nik
|
zu
zaitut maiteago amak bere semea baño.
|
|
Sustatuk jakinarazi duenez, honelakoa izango da kopla: Entzun arren San Fermin/
|
zu
zaitugu patroi/ zuzendu gure oinak/ entzierro hontan otoi.
|
|
Dijoaz, eta
|
zugana
ditut
|
|
–
|
Zuk
duzu zuk meritua, laztana. Ez dakit nola jasan ditzakezun egunero agure kaskagogor hauek erotu gabe.
|
|
–Jadanik ihardetsi diot, zernahi dela
|
zurekin
duen auzia, ez dudala nire suhia ezkutari baliotsu batez gabetu nahi.
|
|
LEONOR. Eskerrak
|
zu
zaitudan txakolindegian.
|
|
ORDEZKARIA. Begira, enuen asmoa, baina zure jarrera ikusita,
|
zure aurka
ditugun frogen berri emango dizut.
|
|
JOANA. (irri keinuz) Eskerrak
|
zu
zaitudan. Norekin hitz egingo nuen, bestela?
|
|
«Oinarrizkoa da
|
zuk
dituzun gabeziak ordezkatuko dituen taldeaz inguratzea, batekezin du guztia jakin. Baina talde on bat izanda.
|
|
Txapelketa erlatibizatz ikasi duela dio baina bere garrantzia duela ere onartzen du larrauldarrak. Nola iritsi da Jexux Mari Irazu 2009ko txapelketa nagusira? Egia esan, plazan gustura nabilela eta gogoz iritsi naiz txapelketara. Hala ere, jakinekoa da herriz herriko jarduna eta txapelketa lan bana direla, eta moldaketa hori ez da hain erreza.Txapelketak
|
zuretzat
duen esanahia aldatu al da urteotan. Urteak denontzat pasatzen dira eta Txapelketako gaztetxo izatetik beterano izatera pasa da gure belaunaldia (txapelketako hirugarren laugarren zaharrena naiz). Behar bada, urteekin txapelketa gehiago erlatibizatzen da, baina, errealistak izanda txapelketari duen garrantzia aitortu ere egin behar zaio.
|
|
Botoa: Nik
|
zu
zaitut aukeratu. Guk ez dinagu zirkuluan laukiaren sekretua aurkitu, ordea.
|
|
|
Zu
zaitugu patroi,
|
|
–...
|
zu
zaitugu patroi, gidatu gure hankak, entzierro hontan, otoi?. Jakina da gure txerritxoen entzierroa batik bat Wall Street zabalik den orduetan izaten dela.
|