|
2000
|
|
|
Eta, hartaraz gero, berehala luzatu zidan neskak kanabera eta eskaini zidan beita, amua ezin hobeki gordetzen zuena. " Amorioaren artean, zeren amorioa artea ere baita, berritasuna da inportantena, eta
|
zu
ezin uka bide onetik zoazela, mon petit, berritik berrirat zure lehen bi aldietan... Baina munduan ez dago bigarrenik hirugarrenik gabe... eta zer idurituko litzaizuke, baldin hurrengoan goiti beheiti biluztuko banintzaizu, eta bertze egiteko batzuk eginen banizkizu, guztiz ez-ohikoak...?
|
|
2001
|
|
|
Eta
|
zuk
ezin al duzu sendagilearen eguna aldatu?
|
|
|
Hura isilik geratu da, itsasoari gogor begira eta
|
zuri
ezin egona sortu zaizu, ezin dituzu zure lagunak burutik kendu, norbaiti kontatzeko beharra sentitu duzu, beste askotan ere gauza bera gertatu izan zaizu, baina ez zenuen inor ondoan, eta, beraz, gose hura asetzeko idazten basten zinen, burura etortzen zitzaizuna, poesia bat, kontakizun bat... Baina hori ez zen nahikoa.
|
|
|
‘Zure arreba hantxe dago jadanik.
|
Zu
ezin zara hara joan’ Amak batzuetan barnetegi eskola batean sarrarazi nahi ninduke. Nik ez dut halakorik nahi.
|
|
2003
|
|
|
Fitxa bakoitzagatik pezeta bat eta larogei ta bost xentimo kentzen zizuten. Askotan ematen zituzten telefonuek okerreko numeruak eta fitxa bat iruntsi zizularik
|
zuk
ezin zenezaken atzera eskatu. Milaka iresten zituzten honelako fitxak, bainan hau nahikoa etzitzaienean milaka aldatzen zizkizuten numeruak zuk jakin gabe, eta eurek egindako bilabidea ondo zegoelakoan numerua markatzen zenuenean kendu zizuten beste fitxa bat.
|
|
|
Higuintzen naute zure euli horiek guztiek.
|
Zuk
ezin duzu besteak bezalakoa izan. Ezin dituzu pintura edo altzari zaharren bildumak egin.
|
|
2004
|
|
|
Suneo harrotzen den bakoitzean,
|
zuk
ezin eutsi inbidiari, hori da marka hori!
|
|
|
Nik keinu egiten badizut,
|
zuk
ezin mugiturik geratu behar duzu!
|
|
2005
|
|
|
–Bada,
|
zuk
ezin baduzu, nik ere ezin dut! –esan zion Teresak Tomasi.
|
|
|
Agian artistak ez zuen erabili horrelako xede alferrikakorik bere buruan. Koadro hartan egon behar zuenik ez bazegoen,
|
zuk
ezin ikusiko zenuela inola eta inoiz. Zernahi izanik ere.
|
|
2006
|
|
|
Nekazaritza biologikoan erabiltzeko asun zukua ekoiztu eta merkaturatzen zuen enpresa txiki bakanetakoa 2002 urtean itxiarazi egin zuten Frantzian. Produktu zertifikatu eta katalogatuak baino ezin saldu daitezkeelako, orain
|
zuk
ezin duzu ongarri natural hori aurkitu Frantziako komertzioetan. Baina uztail honen 1ean Parisko Gobernuak urrats bat egin du haratago:
|
|
|
Min hori, unibertso baten suntsimendu eta arbolaren karraska hori, identitate arazo sentimentala besterik ez eta errealki administrazio arazo soila baino ez zaion jaun errealistak, zinez errealista izaki, ezin du itxaron zuk bera herrikideagotzat hartzea hegazkineko eserleku laguna edo kasernako guardia zibila baino. Berak ez dauka eta ez du eduki nahi zure identitatea; logikoki
|
zuk
ezin duzu bera zure identitate berekotzat eduki. Are, zuretzat, haren identitate arazo gabekoaren, zure identitate arazoen bost axolaren, haren" modernitate" primitibo haizejoaren eta zure ezezagutzaren atzean, Espainia modernoaren inposizio historia guztia dago ezkutatua, genozidio kultural luzatu bat su txikian.
|
|
|
Zuk?
|
Zuk
ezin duzu, Nerea. Alaba zaintzeko denborarik ere ez duzu eta...
|
|
|
Gure arteko maitasuna hegan zebilen orduan, eta, badakit, are indartsuago ari da gaur egun. Baina zenbaitetan elkarren ondoan egin nahiko nuke hegan.
|
Zurekin
ezin dudanez, matematikarien printzearekin egiten dut irrika handia dudanean: bolada honetan berarekin nabil, bere Disquisitiones Arithmeticaerekin.
|
|
|
Salto egin dugu, ondorioetan pentsatu gabe esaldian abiatu gara, eta ezin dugu atzera egin. Handik edo hemendik gainditu dugu ataka, eta solaskideak ez du barkatzen; hura ere
|
zure
ezinaz ohartu da, ez dago zalantzarik, eta zain dago zuk korapiloa nola askatuko.
|
|
|
Dena dela, esaten dit,
|
zuk
ezin duzu entenditu hau, hau, esaten dit, zirkoa da eta. Hau?
|
|
2007
|
|
|
F. AOIZ.
|
Zuk
ezin diozu eskatu alderdi bati izatea ez dena, ez da zilegi, ez da demokratikoa. Zu ez zara inor esateko nor den demokratikoa eta nor ez, Iruñeko herritarrek erabaki dute ANVk bi zinegotzi izatea eta ez zuk.
|
|
|
" Ustez arau guztiak betetzen dituen etxea erosten duzu eta, egun batez, egunkarian irakurtzen duzu bizi zaren auzunea eraisteko agindu duela epaile batek. Eta
|
zuk
ezin izan duzu parte hartu prozeduran, ez duzu zeurea defendatzeko inolako aukerarik eduki".
|
|
|
–
|
Zuk
ezin duzu ulertu, June, baina maiteminduta nago!
|
|
2008
|
|
|
Informatikako hitzetan esanda, nire ustez, informazioa sistema eragiletik pantailaraino eramaten duen programa litzateke FOXP2 genea. Litekeena da hori baino ez izatea; baina, bide horrek huts egiten badu,
|
zuk
ezin duzu ezer ikusi pantailan.
|
|
|
Eta neska mutilak jolasean hasten ziren, buleka edo itsumandoka, baina mutilak noiznahi egiten zuen tranpa, tranparen ondorioz jolasetik egozten zutela, zarata eta zalaparta:
|
zurekin
ezin da, tranposoa halakoa, zoazte laurak pikutara!
|
|
|
–Ez,
|
zu
ezin zara Natinatan sartu! –esaten zion Natividadek.
|
|
|
–Segi aurrerantz, bizkor. Baina
|
zuk
ezin duzu gidatu, entzun. Neskak gida dezala!
|
|
|
GERMAN. (Hurbilduz) Ulertzen dut
|
zure
ezin egona, baina koman zeunden eta ezin genuen zurekin hitz egin.
|
|
|
Utzi, neuk eramango dut. (Kaxa berak hartzeko asmoa)
|
Zuk
ezin duzu, lunbago horrekin!
|
|
|
Zu ixo!
|
Zuk
ezin didazu kargurik hartu! Kartzelan egona zara ta!
|
|
|
Zuk ez duzu gaizki ikusten bi emakumeren arteko harremana.
|
Zuk
ezin duzu onartu, Nekane orain neska batekin egotea! Ezta?
|
|
|
ITXASO: (Milenari) Eta
|
zuk
ezin dituzu bakarrik egin lanak. Niri ez didate inoiz lagundu.
|
|
|
Eta neska mutilak jolasean hasten ziren, buleka edo itsumandoka, baina mutilak noiznahi egiten zuen tranpa, tranparen ondorioz jolasetik egozten zutela, zarata eta zalaparta:
|
zurekin
ezin da, tranposoa halakoa... zoazte laurak pikutara! Eta, handik gutxira, beste jolas bati ekiten zioten, eta mutilak baimen eske ibili behar izaten zuen:
|
|
|
–Ez,
|
zu
ezin zara Natinatan sartu! –esaten zion Natividadek.
|
|
|
–Eta
|
zure aldetik
ezin al duzu beste informaziorik lortu. Beharbada hemengo bulegoko jendeak badaki zerbait gehiago.
|
|
|
–
|
Zuk
ezin duzu galdetu! –orro egin dit?.
|
|
2009
|
|
|
Mutil horietako batek beste mutil bati esan dio: "
|
Zuk
ezin duzu, luma daukazu". Beste bat:
|
|
|
baina hara: zu ere ez zara besoak uztarturik egon, sagar osasuntsuak norbaitek zaindu baitzituen, eta
|
zuk
ezin hobeto zaindu dituzu, ikusi besterik ez dago zer neska mutil ederrak dituzun, Teofilo Maria eta Domingo Maria eta Maria Bibiana eta beste guztiak??.
|
|
|
–Gauza bat egingo dugu, Regina.
|
Zuk
ezin baduzu, nik neuk zainduko dut zure lurra, zure odola nirea ere bada-eta, eta, xehetasunetara jotzen zuela, jarraitu zuen?: Zuk sei haur hazi zenituen, eta utz ezazu zazpigarrena nire eskuetan.
|
|
|
Eta, hala ere, nik ia larehun langileri ematen diet jaten.
|
Zuk
ezin esan duzu hori. Zu zauden lekura gosea iritsiko da beti?
|
|
|
ALIZIA. (Onean) Ai, Joana, zer zara ba neska gogorra!
|
Zurekin
ezin dut inoiz ama papera egin.
|
|
|
UNAI:
|
Zuk
ezin duzulako aita zoriontsu egin.
|
|
|
Haserretu egin nintzen. Baina
|
zuk
ezin duzu ulertu, ez duzu ondoan agoantatzen.
|
|
|
GERMAN. Bai, axola dio.
|
Zu
ezin hobeto portatzen zara eta horra nire ordaina! Burua galtzen ari naiz.
|
|
|
GERMAN. Ez duzu ulertzen,
|
zuk
ezin duzu erabaki noiz atera. Eta entzun; Bukatu dira Kittorekin negozioak!
|
|
|
LEO. Uf!
|
Zurekin
ezin da!
|
|
|
NAROA: (jostari)
|
Zuk
ezin duzu eraman komisariara, ezta. Atxilotuek deklaratzea nahi baduzu, sartu umearekin ziegan eta ikusiko duzu...!
|
|
|
KLAUDIA.
|
Zurekin
ezin da bat gaizki sentitu.
|
|
|
Aitatxok esan zion: ?
|
Zuk
ezin duzu ezer ulertu, euskaraz batere ez dakizu-eta?. Zelan esan lekioke hori gizonari, egia izanda ere!
|
|
|
Eta, hala ere, nik ia larehun langileri ematen diet jaten.
|
Zuk
ezin esan duzu hori. Zu zauden lekura gosea iritsiko da beti... hitzontzikeriaren eskutik, hori bai!
|
|
|
–Gauza bat egingo dugu, Regina.
|
Zuk
ezin baduzu, nik neuk zainduko dut zure lurra, zure odola nirea ere bada-eta –eta, xehetasunetara jotzen zuela, jarraitu zuen–: Zuk sei haur hazi zenituen, eta utz ezazu zazpigarrena nire eskuetan.
|
|
|
Gainera, lehentxeago esan didazunez, Ernestinak ezin hobeto zaindu zuen haurra... baina hara: zu ere ez zara besoak uztarturik egon, sagar osasuntsuak norbaitek zaindu baitzituen, eta
|
zuk
ezin hobeto zaindu dituzu, ikusi besterik ez dago zer neska mutil ederrak dituzun, Teofilo Maria eta Domingo Maria eta Maria Bibiana eta beste guztiak...".
|
|
|
–Andrea, ez zara beldur...?
|
Zuk
ezin duzu zaindu. Oso ahul dago, baina jokabide ikaragarriak, muturrekoak, izan ditzake ingurukoekin.
|
|
|
Kontua ez da soilik jatea edo kartzela saihestea; ezta nire emakumea eta nire semea ere, xuxurlatu zuen, naufragio bat baizik, erabateko ukazioa...
|
Zuk
ezin duzu ulertu, ordea! Lagundu, arren!
|
|
|
|
Zuk
ezin zenituen jasan nire irtenaldi haiek, ezin zenuen jasan ni kalean alderrai ibiltzea, tristuraz bazterrak blaituz eta nire irudi iluna zerrenda beltz baten pare bidean hedatuz. Uste zenuen, uste zenuen... zertan nenbilela uste zenuen, beste gizon batzuk neuzkala zain?
|
|
2010
|
|
|
Lurdesi eta Olatzi, prestazioak patxada piska bat emango duela iruditzen zaie, baina ez da nahikoa esaten dute. Haurrak gehienetan ama nahi izaten du alboan baina
|
zuk
ezin duzu haurrarekin deshaogatu eta senarra behar duzu dio Olatzek. Lurdesek berriz aita gehienetan bigarren planoan uzten dela ikusten du eta aitak ere semea du eta sufritzen ari dena aintzat hartu litzatekeela iruditzen zaio.
|
|
|
–Hau ere ospatu egin dugu, orbetarrok seme bat galdu baina osaba bat irabazi baitugu? baita santu bat ere, bost meza berehalako kontua da-eta, kar kar kar?; amak, ordea,
|
zuri
ezin zorrotzago begiratu, eta honela esan zizun: –Ez nuen uste horrelakoa zinenik, Damaso??;. Damaso errugabea da auzi honetan, nik eman bainizkion diruak eta nik esan bainion zer egin behar zuen eta zer ez!
|
|
|
–Baina
|
zu
ezin zara gauza guztiez arduratu, Enara. Ez dut nahi zure eginbeharrak bazterrera uztea eta zu ere gaixotzea.
|
|
|
ALIZIA. Eta
|
zuk
ezin duzu begi bistan ikusi. Ez dakit zer den hobea.
|
|
|
ALIZIA.
|
Zure
ezina kontrolatu behar duzu. Ez dio batere laguntzen.
|
|
|
ITXASO.
|
Zurekin
ezin da! Ez duzu entzuten, ez duzu ikusten... eres el colmo!
|
|
|
Kontatu zuk, Damaso..."; eta zuk Pagoagan gertatua kontatu —osaba Teodoro Juantorena aipatzen zenuen bakoitzean, barrez hasten zitzaigun aita—, eta, zuk zeure jarduna amaitu bezain laster, harako iruzkin hura egin zuen aitak: " Hau ere ospatu egin dugu, orbetarrok seme bat galdu baina osaba bat irabazi baitugu... baita santu bat ere, bost meza berehalako kontua da-eta, kar kar kar"; amak, ordea,
|
zuri
ezin zorrotzago begiratu, eta honela esan zizun: " Ez nuen uste horrelakoa zinenik, Damaso...";" Damaso errugabea da auzi honetan, nik eman bainizkion diruak eta nik esan bainion zer egin behar zuen eta zer ez!
|
|
|
Ameriketara joan aurreko bizialdiaren albisteak k z eta r z betetako hizkuntza ezezagun baten atzean ezkutatzea. "
|
Zuk
ezin izango zenuen irakurri, baina bai Obabako jendeak, edo Lizek eta Sarak baldin eta inoiz Stonehamen lurperatutako mitxirrika hartaz aurrera joaten baziren euskal hiztegian."
|
|
2011
|
|
|
Zentral nuklearra adoratu beharreko makina bat da, Elizaren moduan.
|
Zuk
ezin duzu Pilare birjina aurkeztu makila bati erantsitako irudi bat balitz bezala. Badaude arrazoi ugari bultzatzen dutenak gezurra esatera.
|
|
|
Hau izan da erlijiozaleek erabili duten argumentua, jainkoaren izatearen alde egiteko.
|
Zuk
ezin duzunez demostratu jainkorik ez dela, orduan, nik diot badela. Boterearekin bat zeudenez, gainera, hizkuntza ere pentsamolde horren menpe jarri zuten, a teo deituz jainkorik gabea aurka zeudenei, eurek, cum teo zirela onartu beharrean.
|
|
|
|
Zuk
ezin nauzu garaitu, lagun.
|
|
|
EIDER. (Moztuz) Ez dit axola berak zer nahi duen; nik berarekin hitz egiteko beharra dut!
|
Zuk
ezin duzu ulertu hori?
|
|
|
Rashidek berak ipini dizkio mugak bere buruari. Eta
|
zuk
ezin duzu ezer egin! Ezin zara sartu gure zereginetan.
|
|
|
ALIZIA.
|
Zuk
ezin zenuen ezer egin. Zure aitari zegokion esatea, ez zuri.
|
|
|
MALEN. (aurre eginez) Zurea inbidia da! Konplejuz beteta zaude eta eztakizu
|
zure
ezina kontrolatzen! Ezagutzen ditut zu bezalakoak!
|
|
|
ITXASO. Joana,
|
zuk
ezin duzu hondoa jo. Animatu egin behar duzu.
|
|
|
ABEL. Tira, tira,
|
zuk
ezin duzu gehiago egin, Alizia. Bogako lana onartu duzu eta ez da gutxi.
|
|
|
LUKAS. Aita, baina
|
zuk
ezin duzu?
|
|
|
Baina, hori
|
zuk
ezin duzu ikusi, zu ez zara konturatuko. Oso zaila da ikusteko, eta zuk baino lehen ikusi duen norbaitek erakutsi behar dizu.
|
|
|
–Oso ondo oroitzen naiz, Alberte. Gau hartan, bazeneki... baina
|
zuk
ezin dezakezu ulertu. Horretarako emakumea izan behar da, ulertzen didazu, esan zuen ahots apalez eta lotsaz bezala?.
|
|
|
Ez niola horrelako argibiderik emango.
|
Zure
ezin ekonomikoetatik tiraka hasita, ahuldade morala erakutsiko nion. Areago:
|
|
|
—Bada, bai zioen funtzionariakbada bai. Eta eskertzekoa da eta estimatzen da zuk gauzak argitu nahi izatea, eta horrek
|
zutaz
ezin hobeto hitz egiten du. Baina hark ezin du egiaztatu azterketa berea dela.
|
|
|
—Horrek
|
zutaz
ezin hobeto hitz egiten du, kaltetua beste laguna baita. Zuk merezi ez duzun saria jaso duzu eta zure kontzientziak ez dizu sari hori onartzen uzten.
|
|
|
Zuk merezi ez duzun saria jaso duzu eta zure kontzientziak ez dizu sari hori onartzen uzten. Horrek
|
zutaz
ezin hobeto hitz egiten du. Baina ez da hain erraza.
|
|
2012
|
|
|
Niri hori gertatu zait epaitegian, e!
|
Zu
ezin zara izan biktima" arraro" bat. Ezin duzu autodefentsa erabili, ezin duzu esan" ni enpoderatuta nago, ostia bat eman dit baina nire bizitza daukat, oso indartsua naiz!".
|
|
|
Adibidez. "
|
Zu
ezin zara kexatu", behin eta berriz errepikatzen den esaldia da. Eztabaida ekiditeko argudio gisa erabiltzen da sarri.
|
|
|
–Baina
|
zuk
ezin duzu erre... –Herti begiratu dio?.
|
|
|
Perfektu.
|
Zuk
ezin duzu izan askatasunik, nik bai. Ez dago oroitu beharrik San Agustinen ikuspegiak bidea zabaldu zuela Inkisizioa jartzeko, eta Inkisizioaren sua bera gizartearenganako karitate bezala zuritzeko (San Agustinen karitateari orain demokrazia edo konstituzionalismoa deritzo):
|
|
|
Ezin baduzu ikertu eta argitu, eta duzu, bilatu zergatik; eta egin, egin behar duzuna: gutxienez salatu
|
zure
ezina eta zergatik den ezinezkoa. Zure dudak zu ez zaitu eskusatzen.
|
|
|
Eta mutilak? Denek ez dituzte gustu berberak, eta
|
zu
ezin zaitezke izan, aldi berean, handia eta txikia, ilehoria eta beltzarana, ezin da... Eta etxekoak?
|
|
|
Zu porta zaitezke txintxo txintxo, baina berdin dio; zure gurasoek eztabaidaren bat izango dute aldian behin, edo zure amak depresioa izango du, edo aitari ez zaio gustatuko zuk hau edo bestea egitea, edo... auskalo!
|
Zuk
ezin duzu ezer egin kontu horiek galarazteko, zure kontroletik kanpo daude eta. Hala ere, bada gauza bat zure esku dagoena, zuk guztiz kontrolatzen duzuna:
|
|
|
Nola? Ezin du, eta
|
zu
ezin zaitu Australiara itzultzera behartu?
|
|
|
MIREIA. Ez, ez da hori!
|
Zuk
ezin didazu lagundu.
|
|
|
JULIAN.
|
Zuregatik
ezin berdina esan.
|
|
|
Nire adinean halako hoztasun bat sentitzen da...
|
Zuk
ezin duzu ulertu, neuk ere zuen amodioak eta zuen erokeriak ezin ulertu ditudan bezalaxe. Ahalegintzen naizen arren, ezin ditut gauzak ikusi zuk bezala.
|
|
|
batzuetan bare ageri da, soseguan, eta beste batzuetan bortitz eta oldartsu, garaiezin. Ni baretasunak eta ekaitzak bat egiten duten tokitik heldu naiz hain zuzen ere, nahiz eta
|
zuk
ezin duzun ulertu. On Luisek ere ez zuen ulertu, baina konformatu duzu jakinda zure erabakia hobeki pentsa dezazun lortzeko nagoela ni hemen, zure arbaso hark egin zezan lortu nuen bezala.
|
|
|
[BUENO...
|
ZU
EZIN ZARA KEXATU]
|
|
|
[BUENO...
|
ZU
EZIN ZARA KEXATU]
|
|
|
[BUENO...
|
ZU
EZIN ZARA KEXATU]
|
|
|
[BUENO...
|
ZU
EZIN ZARA KEXATU]
|
|
|
|
Zuk
ezin nauzu jan.
|
|
2013
|
|
|
Baina batez ere, papera eta ontzi arinak. Hori behar duen fabrika handi bat daukazuenan eskean,
|
zuk
ezin duzu materia hori desagertarazi zirkuitotik. Bakarrik baldin badaukazu hautsa, pardel batzuk… Ez daukazu balio kalorifiko nahikoa erraustegi bat mantentzeko.
|
|
|
Irakurri baino gehiago, esaldiak lotzen dituen balizko haria urratu diet, hitzak banan banan irauli, akats ortografikoak zentzatu, faltsukeriaren bila. Alabaina, zure oinazea besterik ez dezaket senti berriz ere, zure miseria gorria,
|
zure
ezina, zure orduko egia. –
|
|
|
Ez dizut minutu bat ere galaraziko, baina utzidazu, edo utziozu zerbitzariari, Gardiner jaun andereen bila joaten. Zu ez zaude ondo;
|
zu
ezin zara joan.
|
|
|
JAGOBA. Ez, ez, inondik inora ere ez. Ez kezkatu;
|
zuk
ezin zenuen jakin zer gertatuko zen.
|
|
|
ALIZIA. Bueno, ez, egia esan ez, baina
|
zuk
ezin baduzu?
|
|
|
GERMAN:
|
Zuk
ezin duzu imajinatu ere egin zer den seme alaba bat galtzea! Ez zuk eta ez trantze horretatik pasatu ez den inork!
|
|
|
Ez eskatu ispiluak bezain leiala izan nadin ezin bazara ikusi
|
zure aurrean
ezin badidazu barrura so egin zabalik etsi den leiho batetik bezala.
|
|
|
|
Zuk
ezin zenuen sinetsi zure seme bati zerbait gertatu ahal zitzaionik.
|