|
2000
|
|
|
Poeta, antzerkigile, hiztegigile, itzultzaile, editore... izan genuen Gabriel Aresti, orain dela 25 urte betirako joan zitzaigun idazle bilbotarra. Pentsatu eta sentitzen zuena suharki defendatzen jakin
|
zuen
pertsona dugu Gabriel Aresti, kosta ahala kosta barruan zeramana besteoi islatzen saiatu zen gizona, eta bere izateko era horrengatik, lagun handiak lortu zituen bizitza honetan... baina baita arbuiatu, zokoratu eta iraindu zuenik ere, Angel Zelaietak berridatzi duen biografia honetan garbiki ikus daitekeen bezala. Gabriel Arestiren zenbait poema ikur bihurtu da denontzat, haren hizkuntza ereduak hurrengo belaunaldiak eta euskara bera markatu zituen, bere adimen kementsuak obra mugarri eta zabala utzi digu.
|
|
|
1973 urte inguruetan, Goiko Kale kaleratu zen garaian, lurrikara bortitzena baino sekularizazio bortitzago bat bizitzen ari zen gure herria. Goiko Kale, besteak beste, sekularizazio garai hartan, literaturaren alde apustu egin
|
zuen
pertsona baten lekukotza da: erlijioak ordu arte bere bizitzan bete zuen esparru izugarritik ihesi zebilen idazle batena.
|
|
|
" Eta jaten amaitu bezain laster, atsegin pixka bat hartzen zuten kantuan eta suaren inguruan dantzan. Atseginaldia amaitzerakoan, jaiaren buru egiten
|
zuen
pertsonak arrautzopil handia egiten zuen, ertzetan txigortua, am bonnach bela tine zeritzana —hots, Beltaneko opila— Puska asko egiten ziren, eta handikiro banatzen bildutako guztien artean. Puska jakin bat hartzen zuenari cailleach bela tine deitzen zioten, hots, Beltaneko carline a, lotsabide handiko izena.
|
|
2001
|
|
|
Salbuespenak salbuespen, ia inork ez ditu asetzen maitemintze faseak iraun zuen artean bestearengan sortu zituen itxaropenak, gizakiak baikara eta, ondorioz, inperfektuak eta maitemintzean besteak bere buruan irudikatu
|
zuen
pertsona idealizatuagandik oso desberdinak.
|
|
|
Jainkoaren Bakea: X. mendearen bukaeran sortu zen (karolingiar garaian sustraiak izan arren) etahorrek esan nahi zuen, eliza eta bere inguruko lur-zatian babesa hartzen
|
zuen
pertsona ezin zutela erasotu gerrako jaunek; aldi batzuetako bakealdiekin ere osatu zen, Jainkoaren Tregoa izenaz.jauna (dominus, senior): basailutzaren loturan, menpekoarekiko nagusia zena, menpekoari mantenuaeta babesa emanez, fideltasun eta laguntzaren truke.
|
|
|
Substantzia horiek birikei eta mukosei eragiten diete, nerbio sistema zentralaren depresoreak dira dosi handietan eta koadro gastrointestinalak sortzen dituzte. Era berean, esan
|
zuen
pertsona alergikoetan substantzia horiek hartzeak “erreakzio masiboa” eragin dezakeela, eta ez zuen baztertu diskoteketan kontsumitzen diren edari alkoholdunekin elkarreraginean aritzea. Azkenik, Cabrerak esan zuen kapsula horietako baten ustekabeko irenstea ez dela hilgarria 50 eta 60 kilo bitarteko pertsona batentzat, baina kontrako erreakzio larri bat gerta daitekeela argitu zuen.
|
|
|
Platonek, aldiz, bere bizitza osoan zehar hunkiberatasunaren aurka borrokatu zuen, gizabanakoaren eta elkarbizitza politikoaren etsai nagusitzat baitzuen. Hunkiberatasunaren aurrean, berak beti razionaltasuna bultzatu
|
zuen
pertsonaren izaeraren beste osagaien gainetik.
|
|
|
Guk nork hil behar duen eta aberastasuna nola partituko den erabakitzen dugu. Garai batean gizonak libre zelako ilusioa eduki zuen; bai, uste zuen libre zuela harat honat ibiltzea, nahi zuen tokian nahi zuen asmo, obra, lan, martxan jartzeko eskubidea zuela amestu zuen; amestu
|
zuen
pertsona guztiak berdinak zirela eta" demokrazia" deitzen zuten sistema berdinzale baten bidez goberna zezakeela bere patua. Demokrazia kontzeptua betitik izan da ustela, Leninek, beste ero horrek, argi ikusten jakin zuen:
|
|
2002
|
|
|
Garai batean ezkonduta egon zen, baina gero emaztea hil zitzaion, eta berak ezkondu gabe jarraitu zuen. Gauza da, antza denez, sexu grina onartu eta adierazten
|
zuen
pertsona horietakoa zela. Garai hartako feministen kritika izan zuen, berak emakumea ulertzeko zuen erarengatik.
|
|
|
Karlos del Olmok plazaratu duen azken antzerki lanak," Elurrezko eskeletoa" izenburua daramanak, Jose Bergamin du pertsonaia nagusi, Espainia atzean utzi eta Euskal Herria borondatezko erbeste leku aukeratu
|
zuen
pertsona. Duela hemeretzi urte, 1983ko abuztuaren 29 batez berak nahi bezala euskal lurrean Hondarribian hilobiratu zutenean, ehunka lagun bildu zen zeremonia hartan.
|
|
|
mendeko pertsonaia aipagarrienetakoa denari, bakearen Nobel sarirako hautagai eta Adiskidetasunaren Asturiasko Printzea saria jaso
|
zuen
pertsonari egindako elkarrizketa; baina ez bere hitzen inpaktua, ezin baitugu irudikatu ere egin zirrara horren eragina non amaituko den.
|
|
|
Zirujau estetikoek uste dute beren lanbideko intrusismoa hain handia izan dela, osasun publikoko arazo bihurtu dela, eta halaxe erakusten du paziente horren heriotzak, obesitatearen aurkako tratamendua egiten baitute, Ramón Vilak dioenez. Vila Kirurgia Estetikoko Espainiako Elkarteko presidenteak (AECE) uste du emakume horren heriotza “zoritxarra” dela, eta, “bere gorputza hobetu besterik nahi ez
|
zuen
pertsona bat” izate hutsagatik “haserretu” ez ezik, espezialista horien irudia “hondatu” egiten dela. Hori dela eta, osasun administrazioari eskatu zion konponbiderik eman ez zezan.
|
|
|
Praktikan, “atzerasalmenta itun” esaten zaio, eta lau urteko iraupena du, berariazko itunik ezean. Urte horietan, adibidez, salerosketa kontratu baten ondorioz etxebizitza jakin baten jabetza eskualdatu
|
zuen
pertsonak etxebizitza berreskuratzeko eskubidea du, jasotako dirua eta aipatutako gastuak erosleari itzuliz. Ohiko uzkurdura eroslearen eskubidea dakarren objektua duen ororen aurka erabil daiteke, nahiz eta bigarren kontratuan ez den aipatu eskubide hori dagoenik, salbu eta erregistroan inskribatu bada eta erregistroan inskribatu ez bada.
|
|
|
Gironan, iaz 4.300 ikuskapen baino gehiago egin ziren establezimendu eta jantoki kolektiboetan, eta, azkenean, 11 establezimendu itxi ziren, eta beste 19 establezimendu zigortu egin ziren ikuskatzaileek ezarritako arauak ez betetzeagatik. Oraindik ez da legezko ekintzen garaia Eragilea ezagutzen ez den bitartean, elikagaiaren kutsadura gertatu zen uneari buruzko espekulazioek bere horretan diraute; izan ere, baliteke koka ondo ateratzea ekoizpenetik, baina merkaturatu
|
zuen
pertsonak ez egitea baldintza egokietan. Juan Ramón Hidalgo Moyak, orrialde honetako lege aholkulariak, hauxe dio:
|
|
|
Espainiarrek nahiago dituzte liburu dendak Interneten liburuak erosteko orduan, Kultura Ministerioak eta Espainiako Editoreen Gremioen Federazioak egindako azterlan baten arabera. Txosten horretan adierazten denez, hiru irakurletik batek sarea maiz erabiltzen duen arren, liburuak erosteko Internet erabili
|
zuen
pertsonen portzentajea ez zen %1era iritsi. Sareak ez du eraginik irakurketa sustatzeko orduan, Espainian indize baxuak baititu.
|
|
|
Aurreko hitzorduetatik ezaguna
|
zuen
pertsona bistaratu zitzaion hondoko erditzaletik. Gizonak adiskidetasunezko blaustada jo zion Joseluri bizkarrean, ate ondoko paretako etengailuari sakatuta pabilioia gehixeago argiztatu aurretik.
|
|
2003
|
|
|
Euskara ere Oteizaren kezka nagusietako bat izan da. Gazteleraz halako maila altua
|
zuen
pertsonari, bere hizkuntzan mutu izatea egokitu zitzaion, ordea. «Oteizaren obra bere ariman integratzeko desioa da» dio Urbeltzek, «baina bere hizkuntza ukatzen zitzaiolako, eten handi bat zuen hor Jorgek.
|
|
|
Desirek ere hasieran gaixotasuna zela uste zuen. Behin berandu iritsi omen zen halako erreakzioa izan
|
zuen
pertsonarengana, eta erlaxatuta aurkitu zuen. Hasi zen pentsatzen, gaixotasuna beharrean ez ote zen sendatzeko prozesu bat izango, eta erreakzio hori baraualdia baino lehen sortaraztea egokiagoa zela-eta, arnasketa teknika hau asmatu zuen.
|
|
|
Historia lehen idazkien agerrerarekin hasten bada, Euskal Herria esan dezakegu erromatar garai bueltan sartu zela historian: ordukoak dira herrialde honetako geografiaren eta biztanleriaren gaineko aurreneko berri idatziak, greziar eta erromatar autoreek utziak (Ptolomeo, Strabon, Plinio,...). Halaber Antzinate hartan jaso ziren idatziz euskal sustraiko berbak aurrenekoz (batik bat Akitania aldeko hilarrietan), aitzineuskal hizkuntza bat mintzatzen
|
zuen
pertsona talde baten lekukotasun zuzena erakutsiz. Euskal Herria deituko zen lurraldearen gaineko eta bertako biztanleen inguruko berriak gehituz joan ziren Erdi Aroak aurrera egin ahala.
|
|
|
Unibertsitateko Mikrobiologia Saileko irakasle Stephen Tsuik kasu zehatz bat aipatu zuen. Kasu horretan, mutazioa bi asteko epean gertatu zen infektatutako pertsonetako baten barruan, kutsatu
|
zuen
pertsonarena ez zen beste patroi bat baitzuen. Bestalde, uztailaren 30etik abuztuaren 3ra Txinan jokatu behar ziren pistako txirrindularitzako munduko txapelketak Europan egingo dira, gaixotasuna dela eta, atzo ofizialki iragarri zuen Nazioarteko Txirrindularitza Batasunak (UCI).
|
|
|
Somalian 6 milioi pertsonak utzi behar izan dituzte beren etxeak herri hau hamahiru urtez suntsitu duen gerra zibilaren ondorioz. Bartzelonako alkateak esan
|
zuen
pertsona horien erdiak 18 urte baino gutxiago dituztela. Bestalde, Joan Laportak adierazi zuen gustura dagoela zuzentzen duen kluba, “bakea, integrazioa, elkarbizitza eta herrien eta kulturen arteko batasuna” balio komunak dituen kausa batekin solidario izateko aukera duelako.
|
|
|
FAOren azterketak erakutsi besterik ez du egiten herrialde aberatsen eta pobreen arteko desoreka izugarria, eta agerian uzten du oso garrantzitsua dela elikagaien katean oinarritutako ikuspuntuaren prebentzio eta integrazio alderdiak elikagaien kaltegabetasun sistemen behar berriei dagokienez. Munduko Elikagaien Segurtasunari buruzko Erromako Adierazpenak (1996) argi eta garbi adierazi
|
zuen
pertsona guztiek dutela kalterik gabeko elikagaiak izateko eskubidea, haien benetako eskariaren bolumena edozein izanik ere. Horretarako, ordea, garapen bidean dauden herrialdeek ez dituzten finantza baliabideak behar dituzte.
|
|
|
Kaltetutako familiek tratamendu egokia eskatzen dute txikitatik, horrek garapen pertsonal handiagoa sustatzen duelako eta epe ertainera kostu pertsonal, familiar eta ekonomiko handia eragingo lukeen narriadura ekiditen duelako. Aldi berean, topaketan, pertsona autisten inguruneak agerian utzi
|
zuen
pertsona horiek “marjinatuen barruko” talde bat osatzen dutela, Pertsona Ezinduen Europako Foroak argitaratutako “Mendekotasun Handiko Ezgaitasunak dituzten Pertsonak” dokumentuan jasotzen denaren arabera. Legeen esparruan, aukera berdintasuna bermatzeko proiektu berriak daude, Minusbaliatuak Gizarteratzeko Legea (LISMI) garatuz.
|
|
|
Diabetesa duen pertsona baten gernuan azukre asko dago (glukosa). 1679an, sendagile batek diabetea
|
zuen
pertsona baten gernuaren zaporea probatu zuen, eta honela deskribatu zuen: «eztia bezain likido gozoa».
|
|
|
Pentsatu
|
zuen
pertsona inportanteak zuztarrik gabe hiltzen direla, asko pentsatu gabe hiltzen direla, edonon. Askozaz egokiagoa izango litzateke herri txikiago batean hiltzea edo herria ere ez den batean hiltzea; auzune batean, esate baterako.
|
|
|
Neureaz hitz egin gabe despeditu ginen, bada. Berak alde egin zuen, dudarik gabe etsaien aldean kokatuko
|
zuen
pertsona bat zeinen hurbil eduki zuen jakiteke. Eta, batez ere, oraindik ere bereizten gaituen gatazkaren errealitatea esplikatzeko alde honetatik ematen ahal geniona ezagutu gabe.
|
|
|
Berriz begiratu zuen denda barrura. Ongi ikusten ez
|
zuen
pertsona hark eskua luzaturik jarraitzen zuen, agur eginaz hasieran eta barrura sartzeko esanaz gero. Ava zen eta!
|
|
|
Lagun talde handi bat elkartu ziren. Baita Abril ere, Avak hain maite
|
zuen
pertsona. Uste baino lehen hasi ziren musuak eta igurtziak.
|
|
|
Esnatu zenean, komuneko bidea hartu zuen Oskarrek. Eta hantxe, atearen parean, iritsi zenetik gehien gorrotatu
|
zuen
pertsona aurkitu zuen aurrez aurre: hiriko zulo hartan, tabernan iseka egin zion bera.
|
|
2004
|
|
|
Gehiketaren teoria proposatu zuen: Gaztelaniak edo euskarak bere kasuan, gehitu egiten
|
zuen
pertsonaren hezkuntza eta berez ez dira kontrajarriak. Agustin Pascual lturriagak, 1833ko Gerra Karlista eta euskaldunen artekoa ere izan zena, Muñagorriren Foruak eta bakearen bertso famatuak idatzi zituen.
|
|
|
Bartzelonako epaile batek lehenengo kondena eman du Espainian beste baten posta elektronikoa oker erabili
|
zuen
pertsona baten aurka, sartzeko gako sekretuak eskuratu ondoren, eta hainbat mezu bidali zituen, horietako batzuk konprometigarriak, kontuaren titularraren plantak eginez. Salatuari bi urteko kartzela zigorra ezarri diote sekretuak agerrarazteagatik eta kalte informatikorik ez egiteagatik, eta 26.886 euroko kalte ordaina ordaintzera, biktimak jasandako baja egunengatik eta kalte psikiko eta moralengatik, Bartzelonako Almeida abokatu bufetearen iturriek jakinarazi dutenez.
|
|
|
Era berean, adierazi zuen landare hori modu basatian hazten ari dela Espainian, eta, beraz, atxilotuak “ezagutu eta bere habitat naturaletik har zezakeela”. Vázquezek gaineratu zuen prestakina gazteen artean banatu
|
zuen
pertsonak —29 urteko daniar bat, osasun publikoaren aurkako delituagatik eta bost lesio deliturengatik egotzia— tindura bat edo estramonio infusio bat egin zuela, Poliziak konfiskatu zion bost litroko txanbilean zuen kopurua lortzeko. Gainera, argitu zuen Espainiako belar dendetan ez dagoela “toxikoa edo haluzinogenoa izan daitekeen” landarerik; izan ere, 140 espezie baino gehiago daude baimenduta, baina “aldez aurretik Osasun eta Kontsumo Ministerioari jakinarazita, eta erabat seguruak dira”.
|
|
|
Turing ezagutzen zutenek oso garbi zeukaten norbaitek gogoko bazituen pentsalarien bilerak, bera zela. Azken batean, Turing-ek argitasunaren arabera neurtzen
|
zuen
pertsona oro. Gerra garaian arazo dexente izan zuen sailkapen hori zela-eta:
|
|
|
Zorionez, konpartsek eta hainbat kultur eragilek aurre egin diote erasoari eta, beharrezkoegokitzapenak sartuz, lortu dute bilbotar jai eredu jator, he rrikoi, zabal eta guztientzakoa mantentzea. Adi egon da, hala ere, zeren Azkuna alkateak, Osakidetzako buru izan zen urte luzeetan euskara baztertuta mantendu
|
zuen
pertsona berak, ez du amore emanen.
|
|
2005
|
|
|
Justizia berrezartzaileak gizatasuna eta duintasuna itzultzen dizkio gizakiari, hanka sartu
|
zuen
pertsonari akatsaz jabetzen eta arduratzen laguntzen diolako, eragindako kaltea konpontzea ahalbideratzen diolako.
|
|
|
Horretarako, agiria itzuliko zaio berori aurkeztu
|
zuen
pertsonari, eta, hala behar denean, demanda, erreklamazio nahiz espedientea eten egingo da, harik eta agiria berriro aurkeztu arte, Erregistro egokian inskribatu delako oharrarekin.
|
|
|
Beraz, gizon harentzat amona Kontxi. Inesentzat hain egoskorra zena, hain bide bakarrekoa, hain iraganekoa eta hain modaz pasatuta, azken finean? bere balioa
|
zuen
pertsona zen, telebistan ateratzeko modukoa ere bai, alajainkoa! Eta iritzi hura zuen gizona ez zen nornahi, ETBko hainbat programatako aurkezle ezaguna baizik?
|
|
|
Pablo de Unamuno doktoreak azpimarratu zuenez, haurren babesa oso garrantzitsua da, eta azpimarratu du hiru urtetik beherakoek ez dutela inoiz eguzkia zuzenean hartu behar. Bestalde, Díaz Pérez doktoreak zenbait babes mekanismo gomendatu zituen azal osasuntsua izateko, hala nola larruazala hidratatzeko edo babesteko, eta argi ultramorearen iragazkiak erabiltzeko; hala ere, nabarmendu
|
zuen
pertsona bakoitzaren azal motaren eta inguruko baldintzen arabera gehiago edo gutxiago zaindu behar direla. Alde horretatik, melanoma da minbizi erasokorrena, lau milimetro baino gehiagoko melanoma duten pertsonen erdiak hil egiten baitira.
|
|
|
Nahiz eta Unibertsitate Klinikako espezialistak onartu zuen “asko dagoela egiteko, hala nola Zainketa Aringarrien Plan Nazionala ezartzea, positiboa izan behar da”. Centenok esan
|
zuen
pertsona askorentzat bizitzaren amaierak sufrimendu erabakiezinaren edo eutanasiaren irteera besterik ez duela. “Ez da egia:
|
|
|
Batzorde horrek azaldu duenez: " Jaialdian zehar gustuko
|
zuen
pertsona orok abestetzeko aukera izan zuen, eta asko eta asko animatu ziren abestera. Inguratu zen jendea oso gustura irten zen, ezusteko jaialdi ezberdin bikaina aurkitu zuen".
|
|
|
Ez du ulertu Ainaraz ari dela. Ainara ahaztua du, Ametsengandik banatzen
|
zuen
pertsona inoiz izan ez balitz legez. Berriro ere, minduta ateratzearen beldurrez, ez dio itaundu barrua erretzen dionaz.
|
|
|
Ondoren, Pelek Idoia eta bien arteko drama kontatu zuen. Jende guztia erdi negarrez zegoela ohartuta, Mireiak aldarrikatu
|
zuen
pertsonaren barne garapenerako esperientziak oro direla arras inportanteak, batik bat txarrak.
|
|
2006
|
|
|
Pentsio planen eta bizitza aseguruen alternatiba hori ez da erabat berria Espainian: etxebizitza aseguru pentsio formulari esker, pisua berea
|
zuen
pertsona erretiratuak aresti arte bizitza osorako errenta eskura zezakeen baina, horren ordainetan, titularra hiltzean, etxebizitza bankarena izango zen, herederoen kaltetan: horrexegatik ez zuen alternatiba horrek arrakasta handirik izan.
|
|
|
Har dezagun mendearen hastapenetan hil arren, mendearen luzean itzalhandia izango
|
zuen
pertsona edo pertsonaia bat: Sabino Arana.
|
|
|
Guztiz lotsatuta begiratu zion lehenengo musua eman aurretik. Eta Nereak ezin du onartu musu dardarti bat emateko lotsa
|
zuen
pertsona bera dela orain mamu baten antzera agertu dena. Haren eskuak gogoratu ditu.
|
|
|
Tristea zen aitortzea –eta batez ere tristea zen guk aitortzea–, baina lider bat behar genuen. Jendeak, masak, ia mundu honetakoa joko ez zuen norbait; jendeak bere ohiko frustrazioetatik kanpo eta bere beldur arrunten gainetik sumatuko
|
zuen
pertsona bat, bi urrats aurrerago zegoela ematen zuen norbait.
|
|
|
Gutxienekoa da jakitea bulego hau gobernu autonomiko edo are zentraleko erakunde batekoa, banku, egunkari, profesional independiente batena edo are etxe partikularrekoa eta guztiz pribatua ote zen. Munta duena da jakitea bulego hartan lan egiten
|
zuen
pertsona, Gizon Handia jauna, bere biografia dagoeneko nahikoa luzean, tipo horretako bulego horietako askotatik pasatua zela, noiz buru, noiz aholkulari, noiz konspiratzaile, noiz negoziatzeko zerbait daukan bezero, noiz bezeriaren interesak kudeatzen dituen tratulari, noiz saltzaile arrunta, alderdi politiko zibilizatu guztiekin harremanetan egon eta gero, harik eta erabaki garrantzizkoak hartz... esaterako, administrazio autonomikoko goi mailako ordezkari, edo honen eta gobernu zentralari eusten zion partiduaren arteko bitartekari, edo halako banku, enpresa edo egunkariko administrazio kontseiluko kide, edo –zergatik ez, Gizon Handia bezalako batek horrenbeste ahal zuen, eta gehiago ere–, demagun, hiritar burutsu, eraginkor, serio, arrazional eta ponderatu batzuek osatutako iritzi korronte bateko lider; eta halako moldez eta halako maneran non ordurako, denen begietara, berdin baitzen zer alderdik, zer enpresak edo zein familia ahaldunen arteko interes uztarketak lagundu zioten unean uneko kargura igotzen.
|
|
2007
|
|
|
Bolada batean Madril, Bartzelona eta Gasteiz artean bizi izan zen, baina ez zeukan etxerik. Gainera, berrehun euroren truke ezagutzen ez
|
zuen
pertsona batekin logela banatzea zen zuen aukera bakarra, eta ez zuen atsegin. Orduan, Aldabeko etxeak okupatu zituzten lagun batzuek logela bat eskaini zioten.
|
|
|
Hiru horiek konbinaturik, enuntziatua ulertu ezinez ezin gaindituzko zailtasuna bilatzen
|
zuen
pertsonak irtenbideak ikusiko ditu.
|
|
|
Aldizkariko teknikoa lagundu
|
zuen
pertsona itsu batek.
|
|
|
Aldizkariko teknikoa lagundu
|
zuen
pertsona gor batek.
|
|
|
zehatzago esanda, estatuburuari hautagaien hirukotea aurkezten zion. Estatuburuak aurkeztutako hirukoteari uko egin eta beste bat eskatu ahal zuen, baina inoiz ez zen horrelakorik egin, erregimenean ohikoa izan baitzen Erresumako Kontseiluak hirukotean estatuburuak kargu horretarako nahi
|
zuen
pertsona sartzea). Erresumako Kontseiluari entzun egin behar zitzaion kargu horiek dimisioa aurkeztuz gero, pertsona horiek kargutik kentzea onetsi behar zuen erabaki hori estatuburuaren ekimenez hartzen bazen, eta pertsona horiek kargutik kentzea proposatu zezakeen ezgaitasuna egonez gero.
|
|
|
Lehenengoa 1950ekoa da; Alan Turing matematikari ingelesak test bat proposatu
|
zuen
pertsonak eta makinak bereizteko, Turingen testa. 2000 urterako makina adimentsuak egotea espero zuen Turingek, hau da, hainbat makinak bere testa gainditzea.
|
|
|
Argentinako idazle bati irakurri nion duela ez asko eskorpioiarena, eta arrazoi duela konturatu nintzen. Esaten
|
zuen
pertsonarik inteligenteenak beren inteligentzia inteligentzia hori bera erabiliz deuseztatzen dutenak direla. Eskorpioiak bezala:
|
|
|
James-en aburuz, gizabanakoek Selfa beste pertsonekin dituzten eragintrukeetan oinarrituz eraikitzen dute (Pervin, 1998). Eragin truke horiek aldatuegiten dira, bai testuinguruaren, bai horietan parte hartzen duten pertsonen arabera.Ondorioz, uste
|
zuen
pertsona berak Nire bat baino gehiago izan ditzakeela etahoriek bateraturik nahiz gatazkan egon daitezkeela. Pertsonak Nire horiekbateraezinak direla uste badu (heldu batek bete beharreko rolen artean sordaitekeen bateraezintasuna, adibidez), berarentzat egokienak direnak aukeratu, etaNire horietarako helburu batzuk jarri behar ditu.
|
|
|
Zenbait ikertzailek jakin nahi izan zuten ea haur txikien jokaera berdintsuaote zen normal jokatzen
|
zuen
pertsona baten eta gauzaki bizigabe baten antzerajokatzen zuen pertsona baten aurrean. Horretarako, aurpegi zurruna (still face) izeneko paradigma erabili zuten (Tronick, Als eta Adamson, 1979 in Durkin, 1995).
|
|
|
Zenbait ikertzailek jakin nahi izan zuten ea haur txikien jokaera berdintsuaote zen normal jokatzen zuen pertsona baten eta gauzaki bizigabe baten antzerajokatzen
|
zuen
pertsona baten aurrean. Horretarako, aurpegi zurruna (still face) izeneko paradigma erabili zuten (Tronick, Als eta Adamson, 1979 in Durkin, 1995).
|
|
|
Munduaren lehen itzulitik dator istorioa. Beste zerbait bizitzeko gogoa
|
zuen
pertsona baten esperientzia gisa hasi zen. Bizikleta, kanpin denda eta argazki kamera hartu nituen, eta Europa zeharkatu eta Istanbulera iristea pentsatu nuen.
|
|
|
Ebazpen judizialak erantzuleak aitortzen dizkie gizarte administratzaileei eta enpresa banatzailearen ahaldunari, uste baitu kontratatuak izateko pertsonak behar bezala baimenduta daudela informatzera behartuta zeudela. Hala ere, produktu fitosanitarioa zuzenean saldu
|
zuen
pertsona absolbitu egiten du, produktu fitosanitarioaren benetako konposizioa edo formula ezagutzen ez duelako.
|
|
|
– Bai zera –esan zuen Orsonek–, neuk esango dizuet orduan: badakizue oholtza gaineko magoek nola zerratzen zuten bi zatitan kaxa batean sartutako pertsona, oinak alde batera eta burua bestera, ba, jaun honek asmatu
|
zuen
pertsona hiru zatitan egiten duen kaxa, burua alde batera, oinak bestera eta enborra hirugarrenera...
|
|
2008
|
|
|
Baina buelta emango diot argudio horri. Pertsona hori, lehen Bilbon bazkaltzen zuen eta dirua gastatzen
|
zuen
pertsona hori, zergatik joaten da etxera. Nahiago duelako.
|
|
|
Stigsgaardi, bulego honetara jo zuenean, 30 metro koadroko bizilekua aurkitu zioten. Bertan, sukaldea eta komuna lehendik ezagutzen ez
|
zuen
pertsona batekin partekatzen ditu, eta bakoitzak bere gela du. Honelakoak dira gune honetako etxe guztiak, binaka bizitzeko eginak.
|
|
|
Itxuraldatzerik ez, Wu Ming jada bazen, artean hala izena ez bazuen ere. Q idatzi
|
zuen
pertsona taldea da Wu Ming. Beraz 1995etik existitzen zen.
|
|
|
Baina jakin badakit Afrikara bidaiatzen jarraitu zuela. Bere herria hainbeste maite
|
zuen
pertsona batentzat nahiko joera bitxia iruditu zait beti. Agian huraxe zen aukerarik logikoena bere herrialdea bitan zatiturik ezagutu duen norbaitentzat.
|
|
|
Baina jakina da bilbotarra ez zela mundu guztia ados jartzen
|
zuen
pertsona ezta nahi ere; horregatik, bizi izan balitz noren alde lerratuko zen galdetu diogu Zelaietari: frontean, borrokan egongo litzatekeela uste du," ez ezkutaturik,' literatura literatura da' edo' lanean denbora asko behar dut' esanez".
|
|
|
Alderdian berarekin ibilitakoek ziotenez, adimen berezia
|
zuen
pertsona bat ikusi eta haren dohain eta akatsekin batean iraganeko gorabeherak eta are etorkizunekoak ere antzemateko, eta azterketa hori, sakoneko begirada hori, inolako ahaleginik gabe egiten omen zuen, bere borondatearen aurka askotan. Gaztea zela, alderdi marxista sortu eta gero, berak egin omen zituen urtetan militanteei buruzko txostenak.
|
|
|
Atal honetan Azkueren erlijiotasuna aztertzen da, bere apaiz izateari lotua zegoena. Izatez, Azkue ezagutu
|
zuen
pertsona batek zioen bezala «Hablar de Azkue como sacerdote es exactamente lo mismo que hablar de toda la vida de Azkue. El sacerdocio penetra en Azkue toda su persona y toda su actividad y toda su vida, su larga vida de ochenta y siete años»399 Beraz, Azkue orientatu zuten ideia giden artean funtsezkoa da bere erlijiotasuna ere ezagutzea.
|
|
|
Zerbaitegatik idatzi zion Arana Goirik Angel Zabala alderdikideari« ¡ Cuanto daño nos ha hecho Azkue con el dinero de Sota! »32 Eta izatez, Azkuerekiko Arana Goirik zuen kezka eta ia obsesioa norainokoa zen erakusten duen indikadore objektibo bat dago: Arana Goiriren obra osoetako aurkibide onomastikoaren arabera, abandotarrak bere testuetan gehien aipatu
|
zuen
pertsona Azkue izan zen (122 aldiz) 33, Carlos María Borbon erregegaia baino gehiago (hau 105 aldiz aipatu zuen) 34, Arturo Campion baino gehiago (68 aldiz) 35, Ramon de la Sota baino gehiago (25 aldiz) 36, eta beste inor baino gehiago. Hau da, datu kuantitatiboen arabera, Arana Goirik askoz sarriago zuen buruan Azkue, Euskalerria Elkarteko liderra edo karlisten erregegaia baino.
|
|
|
Baina sabindarrek kontrolaturiko kongresufartsa bat antolatzeak ez zeukan zentzurik. Edozein kasutan kongresuaren antolatzaileek 320 haiek baztertuz gero Arana Goirik adierazi
|
zuen
pertsona haiek eskubide osoa izango zutela kongresua beren kabuz antolatzeko138 Azkuek hala ere ez zuen Hondarribiko proiektua bertan behera utzi gura izan, une batez tentatuta egon bazen ere: «Aitortu bear det, alarik ere,[...] Ilbeltzaren buruan, Aranakeri izugarri ura[...] irakurri nuenean, nik ere uste nuela obe izango zala Biltzarrea ordu berean il eta Akademia bereala, se, al bazan, sortzea»139 Baina hori ez zen bere aukera gogokoena, baizik Arana Goirirekin gauzak konpondu ezean hartuko zuen bidea.
|
|
|
Eta hala ere niri sinestezina egiten zait 1902 urtean jeltzaleen artean dozena bat euskal idazle egotea. La. Patria aldizkari sabindarraren 1904 urteko ale guztiak sistematikoki arakatu ostean (50 zenbaki) euskaraz zerbait idazten
|
zuen
pertsona bakarra agertu zait,. BeEuzko, delako bat (Eleizalde?
|
|
|
NEKANE. (Salto batean zutituz) Milena bahitu
|
zuen
pertsona izan dela uste duzu?
|
|
|
Bandurak, Watsonekin eta Skinnerrekin alderatuta (horien ustez inguruneak haurraren portaera eta nortasuna, modelatzen? baitzituen), uste
|
zuen
pertsonaren, portaeraren eta ingurunearen arteko loturak bi noranzkoak zirela. Hala, haur batek bere ingurunean eragin dezake bere portaeraren bidez. Adibidez, haur batek jostailuak lortzeagatik portaera oldarkorra izatea.
|
|
|
– Duela mende eta erdi baino gehiago, hizkuntza uler zezakeen baina hitzik egin ezin
|
zuen
pertsona bat aztertu zuen Brocak (1861). Mihian eta ahots kordetan arazorik ez zuenez, hitz solteak ahoska zitzakeen eta abestu ere bai, baina ezin zuen esaldirik josi.
|
|
|
Herentzia jasotzeko tramiteak Dirua, higiezinak, finkak, liburutegia… Ezin konta ahala ondasun mota daude, eta, jabea hil ondoren, oinordekoek eskuratuko dituzte. Zer egin testamentuan sartzea erabaki
|
zuen
pertsona hiltzen denean. Ohiko prozedura herentziaz gozatzeko izapide batzuk hastea da.
|
|
|
Arsuagaren arabera, animalia produktuen kontsumoak ez zuen hestearen tamaina murriztu, ezta garunaren pisua automatikoki handitu ere. Lehen hominido haragijalearen ondorengo belaunaldiek digestio hodi motzagoa
|
zuen
pertsona mutante bat agertu zenean, hark bizirik iraun ahal izan zuen, jaso zuen dieta ez baitzen landarezkoa soilik. Bestalde, digestio hodi laburreko mutante batek entzefalo masa handitu egin zuen, eta hominidoak garun handiagoa izan zuen gorputz metabolismoaren desorekarik gabe.
|
|
|
Abenduaren 3an, Espainiak berretsi egin
|
zuen
Pertsona Ezinduen Eskubideei buruzko Nazioarteko Konbentzioa. Jamaika izan zen lehen herrialdea eta Ekuador azkena.
|
|
|
Dirutan ematen diren sarien kasuan, ziurtagirietan sariaren zenbateko gordinaren datuak eta Ogasunak aplikatutako atxikipenak zehaztu behar dira, %15ekoak. 2007 urtean 10.000 euroko sari gordina jaso
|
zuen
pertsona batek 8.500 euro jaso zituen, eta kopuru hori Ogasunak atxikipen gisa biltzen dituen 1.500 euroak kentzearen emaitza da. Atxikipenen ziurtagiriek enpresaren eta langilearen datu pertsonalak eta lan etekin gordinak dituzte.
|
|
|
Bi parte hartzaileek sinatu ondoren, Zerga Agentziara eramatea komeni da, legeztatzeko. Horrela, dirua behar
|
zuen
pertsonak errazago lortuko zuen, epe erosoagoetan eta interes txikiagoekin itzuli ahal izango zuen. Emaileak, bestalde, legezko babesa du, senideak edo lagunak maileguan utzitako dirua itzuliko diola jakiteko.
|
|
|
Horretarako, gutun bana bidali zien Espainia Berriko erregeorde Luis Velascori eta ordurako Mexikon bizi zen Andres Urdaneta ordiziarrari. Urdanetari ez zion grazia handirik egin proposamenak, eta Velascok jakinarazi behar izan zion erregeak berak baimena ematen ziola nahi
|
zuen
pertsona izendatzeko espedizioaren buruzagi militar gorena. Urdanetak ez zuen zalantzarik izan, eta bere senide Legazpirengana joan zen bidaiaren agintari izan zedila proposatuz.
|
|
|
François Fillon lehen ministroak onartu du mehatxu handia dela, baina Gobernuak ez duela inoiz amore emango argitu du. Abenduaren 10ean Parisko ekialdeko aldirietako kabina batetik AFPra deitu
|
zuen
pertsona batek Printemps saltokian bonba batek eztanda egingo zuela ohartarazi zuen.Hiriburuko saltokiak hustu zituzten, baina ez zuten ezer aurkitu.
|
|
|
(Jarraian, domeka goizeko kronika) ETAren izenean berba egiten
|
zuen
pertsona batek goizeko 2:30ean (zapatua eta domeka arteko goizaldean) deitu du DYAra PSE EEren egoitzako bonbaren abisua emateko. 3:20rako zegoen programatuta lehergailua eta puntu puntuan egin du eztanda.
|
|
|
Norbaitek nahita egin izan balu bezala. Norbaitek gauzak zail jarri nahi izan balizkio bezala, Parisen nahitaez egon behar izan duen bitartean, bere ondoan nahi
|
zuen
pertsona jaitsi da Danimarkatik Berlinera.
|
|
2009
|
|
|
Protestoa egiten ez bada epean, ondokoak euren betebeharretatik aske geratuko dira: aipamena egin
|
zuen
pertsona, letra noren kontura onartu eta pertsona hori, edota horren osteko endosatzaileak.
|
|
|
Madrilen izan den prentsaurrekoan, Carolina Barnak, Gildaren papera egiten duen aktoreak, esan duenez, bere pertsonaiak ikuspuntu ezberdin asko ditu eta horrexek erakarri zuen hasieratik: Ez da ez ona ez txarra, bere garaian aurrera egin behar izan
|
zuen
pertsona bat da, emakumeentzat are zailagoa izan zen garaian, alegian.
|
|
|
Epailearen arabera, Thomas Gibson sarjentua izan zen tiro egiteko agindu eman
|
zuen
pertsona eta Couso babestutako pertsona zela gogoratu du.
|
|
|
Epaileak gaur ezagutzera eman duen autoan Gibson tiro egiteko agindua eman
|
zuen
pertsona izan zela eta Couso, Ginebrako Hitzarmenaren eta espainiar legegintzaren arabera, babestutako pertsona zela esaten du. Gainera, borrokan ari diren alderdiak populazio zibil eta borrokalarien arteko bereizketa egitera derrigortuta daudela gogoratu du.
|
|
|
Carolina Barnak, Gildaren papera egiten duen aktoreak, azaldu zuenez, bere pertsonaiak ikuspuntu ezberdin asko ditu eta horrexekerakarri zuen hasieratik: Ez da ez ona ez txarra, bere garaian aurreraegin behar izan
|
zuen
pertsona bat da, emakumeentzat are zailagoa izan zen garaian, alegian.
|
|
|
Carolina Barnak, Gildaren papera egiten duen aktoreak, azaldu zuenez, bere pertsonaiak ikuspuntu ezberdin asko ditu eta horrexekerakarri zuen hasieratik: Ez da ez ona ez txarra, bere garaian aurreraegin behar izan
|
zuen
pertsona bat da, emakumeentzat are zailagoa izanzen garaian, alegian.
|
|
|
Oso gutxi, ordea, Ché Guverarekin estrategia eztabaidan jardun direnak edota Eldridge Cleaver, Pantera Beltzen buruari, lagundu diotenak. Hori guztia gehi munduko bankurik boteretsuena estu eta larri jarri
|
zuen
pertsona bakarra dago munduan. Luzio Urtubiaz ari gara, Cacante izeneko Nafarroako herri txiki batean jaiotako anarkista.
|
|
|
Baina, baina, ze potro buztan zen hura ordea? Ipurtzuloarekin hitz eginda ere ezin
|
zuen
pertsona batek inozoagoa izan. Paltsua eta panparroia, Mielek esaten zuen bezala.
|
|
|
Brenti buruz? Esan
|
zuen
pertsona arraroa zela, leihotik begira egoten zela beti, mundu guztiari begira egoten zela beti. Baina ez hori bakarrik:
|
|
|
Johneko hileta artxiboetan arakatuko zuten ikertzaileak, han lanean zebilen laguntzaile batek «izen arraroekin» zerrenda bat osatu baitzuen, eta horietako asko, noski, euskal jatorrikoak ziren. Hardestyk eta bere lantaldeak zerrenda hori erabili
|
zuen
pertsona bakoitza non dagoen lurperaturik finkatzeko. Akatsak zeuden Morris Hilleko artxiboetan lurperatze lekuei dagokienez.
|
|
|
Fisikoa bai, baina psikikoa ere bada emigrantearen narriatzea; aurreko atalean ikusi den bezala, moralak, etikak eta edukazioak behea jo zuten Amerikan, hori diote behintzat aztertu ditugun egunkari gehienek, Amerikan emigrantea delinkuente bihurtzen zen, norberaren buruan bakarrik pentsatzen
|
zuen
pertsona berekoi. Amerikan emigrantea degradatzen zela ez da, ordea, egunkariek asmaturiko istorio bat, baizik eta Amerikaren konkista garaitik sorturiko pentsaera bat; nor ez zen ustelduko Kontinente Zaharreko autoritate zibil nahiz erlijiosoen edo gizarte ohituren kontrolpetik at zegoen lurralde urrun hartan?
|
|
|
Estreinatzera zihoan telebista kateak, esate baterako, ez zeukan oraindik logotiporik. Kike Gomez izan zen logotipoaren ardura bere gain hartu
|
zuen
pertsona, eta, lan eta zirriborro ugariren ostean, abenduaren 30ean ailegatu zen Durangora behin betiko logoa izan zitekeenarekin. Gomezen lan hark, ordea, zenbait aldaketa behar zituen oraindik.
|
|
|
Hasieran, gizarteak testamentuaren erredakzioari buruz duen pertzepzioari buruzko azterketa estatistikoa izan zuen kanpainak, eta testamentuan ondare bat utzi zuen. Azterlanaren arabera, elkarrizketatu gehienek ez zuten idatzizko testamenturik egin; %50 inguruk ez zekien GKE baten alde legeztatzeko aukera, eta testamentua egin
|
zuen
pertsona batek ere ez zion utzi irabazi asmorik gabeko erakunde bati, nahiz eta %20 prest zegoen testamentua aldatzeko, ondare solidario bat sartzeko. Baina zer legatu daiteke?
|
|
|
Etorkizunaren aipamena etengabekoa da Caicoyaren berbetan. Oso esanguratsua dirudi, batez ere, ibilbide profesionala Petrolioaren Krisialdiarekin batera hasi
|
zuen
pertsona batengan. Garaiotan (berez 1973an koka dezakegu, baina bere ondorioak luzaroan sentitu ziren gurean), eraikuntzaren industria ia guztiz geldiarazi zen.
|
|
|
Igerilekuko obran bertan gastuak izugarri igo direla azpimarratu nahi izan zuten, proiektuan agertzen ez ziren lanak egiteagatik, “diru sarrerarik aurreikusi gabe eta udaleko osoko bilkuran eztabaidatu eta onartu gabe”. Igerilekuko ostatu jatetxea ustiatzeko moduarekin ere ez dago ados PNV. “Ustiatzeari uzteagatik 18.000 euro inguruko kalte ordainak pagatu eta gero, ikusten dugu kalte ordaina jaso
|
zuen
pertsona berak ustiatzen segitzen duela, tartean imolako lehiaketa edo kontraturik egin gabe eta, gainera, Udalari deus ere ordaindu gabe”.
|
|
|
Ehun bat kilo zituela jakinarazi du Herrizaingo Sailak. Lehergailuaren abisu emateko ETAren izenean hitz egin
|
zuen
pertsonak ere ohartarazi zuen ezarritako bonbaren indarraz. Hortaz, eremu zabala hesitu zuten ertzainek eta udaltzainek.
|
|
|
Asteazken goizeko hamarrak inguru zirenean jaso zuten ETAren izenean hitz egin
|
zuen
pertsona baten deia Bilboko suhiltzaileek. EITBk Bizkaiko hiriburuan duen egoitza nagusiaren atzealdean aparkatuta zegoen furgoneta batean bonba jarri zutela, indar handikoa zela, eta EITBren egoitza zuela jomuga.
|
|
|
Argi bat hasten zen bueltaka entzuleen gainean, eta bat batean geratu egiten zen. Orduan azpian
|
zuen
pertsonak hainbat aukeren artean argazki bat aukeratu behar zuen, eta hura izaten zuen gaitzat bertsolariak.
|